Immobel NV

Annual Report • Mar 18, 2022

549300GAV4HKKFJA8W67-2021-12-31-nl.xhtml 549300GAV4HKKFJA8W67 2021-01-01 2021-12-31 549300GAV4HKKFJA8W67 2020-01-01 2020-12-31 549300GAV4HKKFJA8W67 2021-12-31 549300GAV4HKKFJA8W67 2020-12-31 549300GAV4HKKFJA8W67 2019-12-31 549300GAV4HKKFJA8W67 2020-12-31 ifrs-full:IssuedCapitalMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2021-12-31 ifrs-full:IssuedCapitalMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2019-12-31 ifrs-full:IssuedCapitalMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2020-12-31 ifrs-full:RetainedEarningsMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2021-01-01 2021-12-31 ifrs-full:RetainedEarningsMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2021-12-31 ifrs-full:RetainedEarningsMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2019-12-31 ifrs-full:RetainedEarningsMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2020-01-01 2020-12-31 ifrs-full:RetainedEarningsMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2020-12-31 ifrs-full:MergerReserveMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2021-01-01 2021-12-31 ifrs-full:MergerReserveMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2021-12-31 ifrs-full:MergerReserveMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2019-12-31 ifrs-full:MergerReserveMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2020-01-01 2020-12-31 ifrs-full:MergerReserveMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2020-12-31 ifrs-full:ReserveOfExchangeDifferencesOnTranslationMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2021-01-01 2021-12-31 ifrs-full:ReserveOfExchangeDifferencesOnTranslationMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2021-12-31 ifrs-full:ReserveOfExchangeDifferencesOnTranslationMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2019-12-31 ifrs-full:ReserveOfExchangeDifferencesOnTranslationMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2020-01-01 2020-12-31 ifrs-full:ReserveOfExchangeDifferencesOnTranslationMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2020-12-31 ifrs-full:ReserveOfRemeasurementsOfDefinedBenefitPlansMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2021-01-01 2021-12-31 ifrs-full:ReserveOfRemeasurementsOfDefinedBenefitPlansMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2021-12-31 ifrs-full:ReserveOfRemeasurementsOfDefinedBenefitPlansMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2019-12-31 ifrs-full:ReserveOfRemeasurementsOfDefinedBenefitPlansMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2020-01-01 2020-12-31 ifrs-full:ReserveOfRemeasurementsOfDefinedBenefitPlansMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2020-12-31 ifrs-full:ReserveOfCashFlowHedgesMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2021-01-01 2021-12-31 ifrs-full:ReserveOfCashFlowHedgesMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2021-12-31 ifrs-full:ReserveOfCashFlowHedgesMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2020-01-01 2020-12-31 ifrs-full:ReserveOfCashFlowHedgesMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2020-12-31 ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2021-01-01 2021-12-31 ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2021-12-31 ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2019-12-31 ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2020-01-01 2020-12-31 ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2020-12-31 ifrs-full:NoncontrollingInterestsMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2021-01-01 2021-12-31 ifrs-full:NoncontrollingInterestsMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2021-12-31 ifrs-full:NoncontrollingInterestsMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2019-12-31 ifrs-full:NoncontrollingInterestsMember 549300GAV4HKKFJA8W67 2020-01-01 2020-12-31 ifrs-full:NoncontrollingInterestsMember xbrli:shares iso4217:EUR iso4217:EUR xbrli:shares Jaaag 20212021 BELGIËBELGIË DUITSLANDDUITSLAND SPANJESPANJE POLENPOLEN FRANKRIJKFRANKRIJK LUXEMBURGLUXEMBURG Gesterkt door onze experse in hoogwaardige vastgoedprojecten in de grote Europese steden, creëren wij aantrekkelijke stedelijke omgevingen die voldoen aan de verwachngen van de klanten en de behoeen van vandaag en morgen. Met meer dan 150 jaar ervaring durven we stellen dat we over de nodige exibiliteit beschikken om te investeren en de gedrevenheid om woon- en werkomgevingen te verbeteren. OVER Iol JAARVERSLAG 2021 2 Een ambitieus MVO-beleid op basis van drie pijlers: VERENIGD KONINKRIJKVERENIGD KONINKRIJK OVER IMMOBEL Voor  gebike Voor  gemnschap Voor het ilieu > 200 toegewijde teamleden in Europa > EUR 725 miljoen marktkapitalisatie > 85 in ontwikkeling 1 600 000 m 2 in ontwikkeling EUR 5,5 miljard bruto ontwikkelingswaarde 71% residentiële projecten in de portefeuille INHOUD 02 OVER IMMOBEL 04 BOODSCHAP VAN DE UITVOEREND VOORZITTER 09 WIE ZIJN WIJ 09 Trends en drijfveren 10 Onze visie en missie 11 Onze waarden 12 Onze strategie 13 OnsambieusMVO-beleid 18 HOOGTEPUNTEN VAN 2021 20 VOORNAAMSTE CIJFERS VAN 2021 22 INFORMATIE VOOR DE AANDEELHOUDERS 24 MAGAZINE: DE MENSEN VAN ONZE STEDEN 25 Voordegebruikers 31 Voordegemeenschap 43 Voorhetmilieu 49 ACTIVITEITEN 49 België 52 Frankrijk 55 Luxemburg 57 Polen 58 Duitsland 60 Spanje 61 VerenigdKoninkrijk 62 MARKTANALYSES 77  MVO-VERSLAG 101 BEHEERSVERSLAG 116 CORPORATE GOVERNANCE VERKLARING 135 BEZOLDIGINGSBELEID 144 BEZOLDIGINGSVERSLAG 158 GECONSOLIDEERDE STATEN & STATUTAIRE JAARREKENING 221 ALGEMENE INLICHTINGEN JAARVERSLAG 2021INHOUD 3 Oxy, Brussel 2021kondigdezichaanalshetjaarvandetransie.Aanhetbegin vanhetjaarleekdemassalevaccinaecampagneeenterugkeernaar hetnormalelevenbinnenhandbereiktebrengen.Tussendeherfsten dewinterdrongderealiteitechterdoorenwerdhetduidelijkdathet coronavirusenzijnimpactophetsociaal-economischelevennietvan deeneopdeanderedagzoudenverdwijnen. Delaatstepandemiebuitenbeschouwinggelaten,zagenwein 2021ookverschillendestructureletrends:degevolgenvande klimaatverandering,eengroeiendmilieubewustzijn,denoodzaak omdesocialeongelijkheidaantepakkeneneenexplosief groeiendedigitalisering.Hetstedelijkmilieuworsteltmet structurelebevoorradingsproblemenalsgevolgvandetoenemende verstedelijkingendevergrijzingvandebevolking.Dezemegatrends haddeneenimpactoponzeondernemingenopdesamenlevinginde bredezin,endatzaloplangetermijnnietveranderen. BOODSCHAP VAN MaixGae JAARVERSLAG 2021 BOODSCHAP VAN MARNIX GALLE 4 Uitvoerend Voorzitter JAARVERSLAG 2021 BOODSCHAP VAN MARNIX GALLE 5 NAGEKOMEN BELOFTEN, UITSTEKENDE FINANCIËLE RESULTATEN Immobelstoegewijdeteams,solide nanciën,goedgevuldepijplijn,en toekomstgerichteinvesteringsstrategieën zijnonzesterkstetroevenenmakenvanons eenstandvasgeenbetrouwbarepartner. Dezetroevenmakenonsveerkrachg enzullenonshelpenomtoekomsge uitdagingenbijdehorenstevaen. Voortbouwendoponzesterkegeschiedenis enmeerdan150jaarervaring,willenwe onzeacviteitenblijvenuitbreiden.In 2021hebbenwedanookverschillende mijlpalenbereiktdieeenvoortdurendegroei garanderen. Ondanksdeaanhoudendepandemieen eenmoeilijkesituaevoorvergunningen, was2021opnieuweensuccesvoljaar. Onzeposiewasideaalomteproteren vandestructurelegroeioponzemarkten. Wesloten2021afmeteenuitstekend neogroepsresultaatvan92,2miljoeneuro (9,25europeraandeel)eneenrendement opeigenvermogen(19%)ruimbovenonze doelstellingvan15%.Opbasisdaarvan verbindenweonseropnieuwtoehet dividendmet10%teverhogen,waardoor hetdividendvoor2021op3,05eurobruto peraandeelkomt. EEN VOORUITSTREVENDE VASTGOEDPARTNER Overhetalgemeenhebbende vastgoedmarktengoedgepresteerd, ondanksdeonzekerheidrond deaanhoudendepandemie.De vastgoedbedrijvenziendetoekomst doorgaansmetvertrouwentegemoet. Wanneerwenaardeverschillende subsectorenkijken,blijhetbeelddivers. Deresidenëlemarktwerdgekenmerkt dooreensjgendevraagnaartweedeen voorstedelijkewoningen,waardooreen sterkecommerciëleuptakeontstonddie eenposieveimpacthadopImmobels residenëleverkoop.Detoekomstvan kantoreniseenpopulaironderwerpvan discussie,maardetrendvandownsizing, upgradingenduurzaamheidzalongetwijfeld blijven.Hetsuccesvanonzekantorenpijplijn metGradeAeigendommenopdebeste centrumlocaesisdaarhetduidelijkebewijs van.InBrusselhebbenwehetBREEAM OutstandingenCO 2 -neutralegebouw Commerce46indeEuropesewijkverkocht aanAllianz,enhetgebouwMöbiusIIaande BelgischeStaat(RegiederGebouwen).Deze transacesillustrerendeconstantevraag naarduurzameGradeAkantoorgebouwen. Indeloopvan2021hebbenweonze acviteitenophetgebiedvanontwikkeling eninvestmentmanagementaanzienlijk versterkt.InParijszijnweeenpartnerschap aangegaanmettweegerenommeerde instuoneleinvesteerders.Samenmet GoldmanSachsAssetManagement hebbenweeenhoogwaardiggemengd commercieelenkantoorgebouwverworven inhetcentrumvanParijs.Samenmet PictetAlternaveAdvisorskochtenweeen kantoorgebouwindeParijseOperawijk dateenbelangrijkeopportuniteitvoor herontwikkelingbiedtopeenvande meestgegeerdelocaesinParijs.We EEN DUBBEL JAAR 20212021 Als Voorzier ben ik bijzonder trots op onze teams en hun harde werk van het afgelopen jaar. De verwezenlijkingen en successen die wij in dit verslag kunnen presenteren, zijn het bewijs van hun onvermoeibaarheid en veerkrachgheid, wat des te opmerkelijk is in het licht van de buitengewone en ongeziene omstandigheden. Maix Gae UitvoerendVoorzier kregendeopdrachtvoordeverbouwing vanheticonischeTaBarbès-gebouwtot woningen,winkelsenkantoren.Vastgoed herstructurerenomhetteherbestemmen ofergemengdgebruikintevoerenisons antwoordopdebelangrijksteuitdagingen vangroteEuropesesteden–wepakken daarbijnietalleenhetwoningtekortaan, maarookdemilieu-uitdagingen. Inhetkadervanonzeacviteitenin investment management verwierven we hethoofdkantoorvanSabaminBrussel. InLuxemburghebbenwehetrecent verworvenkantoorgebouwScorpioinde wijkCloched'Orovergedragenaanhet BELUXOceFund. Decombinaevanontwikkelings-en investeringsbeheeracviteitenbiedtreële synergieënwaarbijkanwordengeproteerd vanzoweldenanciëlekrachtalsde gedegenvastgoedexperse.2021was hetjaarwaarinwedebasislegdenvoor ImmobelCapitalPartners,onzenieuwe Londensedochterondernemingdieons investmentmanagementgroepeert. HetLondenseteamzalzichrichtenop Europesegroenestrategieëndievolledig zijnafgestemdopdedoelstellingenvan instuonelelangetermijninvesteerdersen gekwaliceerdeinvesteerdersenpartners. InSpanjegaanwehetFourSeasons MarbellaResortontwikkelen,een presgieusprojectmeteenvijfsterrenhotel enprivéresidenes,appartementenen villa's.Datplaatstonsineenuitstekende posieomdemogelijkhedenopdeSpaanse marktverderteverkennen.Onsvermogen omtoekomstgerichtteinvesterenin verschillendelandenonderstreeptonze gedrevenambievoorverdereEuropese expansie. KATALYSATOREN VOOR GROEI In2021zagenweopallemarkten eengeleidelijkeverbeteringvande vergunningsacviteitinvergelijkingmet 2020toen,deverkoopvertraagdeen ookdevergunningsproceduresvertraging opliepen. Immobelheevergunningenverkregenvoor eenverkoopwaardevan892miljoeneuroin 2021(tegenover506miljoeneuroin2020), waaronderdenievevergunningenvoor eenverkoopwaardevan580miljoeneuro. JAARVERSLAG 2021 BOODSCHAP VAN MARNIX GALLE 6 Möbius, Brussel JAARVERSLAG 2021 BOODSCHAP VAN MARNIX GALLE 7 In2021heeImmobelzijnportefeuillemet meerdan9%latengroeientot5,5miljard euro(brutoontwikkelingswaarde)door acvateverwerventerwaardevan 1,2miljardeuroinverkoopwaarde.Deze aanzienlijkepijplijnzaleveneensfungeren alseenbelangrijkekatalysatorvooronze groeiindekomendejaren. TOONAANGEVEND IN DUURZAAMHEID Inhetafgelopenjaarhebbenwe aanzienlijkevooruitganggeboektrichng onzedoelstellingominonzesectoreen belangrijkeleidersrolaantenemenophet vlakvanduurzaamheid.Wezijngestartmet degedetailleerdeuitwerkingendeuitrol vanonzeduurzaamheidsengagementen binnendehelegroep.Daarnaastzijnwe onzeglobaleduurzaamheidsstrategie beginnendeniërenopbasisvan13 onderwerpendieverbandhoudenmet deVN-doelstellingenvoorduurzame ontwikkeling.OnsMVO-verslag,datin ditjaarverslagisopgenomen,geeeen gedetailleerdoverzichtvanonzeglobale strategie. In2021hebbenweookeenGroen Financieringskaderontwikkeldals verlengstukvanalleduurzaamheids- enmilieuacesdieweondernemen. OnzeopnameindeGlobalRealEstate Benchmark(GRESB)zalleidentoteen bijgewerktMVO-beleid.Voor2022hebben wedeambieomdelatvandeGRESB hogerteleggen. DE TOEKOMST OMARMEN Geopoliekespanningen,sterke inaedruk,energievoorzieningen algemenetoeleveringsproblemen,het eindevanhetjdperkvandenulrente, deherwaarderingvanaandelenen aandelenbeleggingen,deenormestaats- enbedrijfsschuldenoveralendevele dringendemaatschappelijkeuitdagingen doendevraagrijzenofhetglashaleegof halfvolis. Deaanhoudendevraagendeeconomische groeistemmenalvastposief.Evenalsde wereldwijdeovervloedaanspaargelden dierelaefgoedkoopkapitaalzullenblijven verschaen.Deafnemendekrachtvande laatsteCOVID-variantengeehoopopeen normalerlevenopkortetermijn. Innity, Luxemburg 8 JAARVERSLAG 2021 BOODSCHAP VAN MARNIX GALLE Demaatschappijverandertenevolueert ineensteedssnellertempo.Dezetrend biedtkansen,maarookvalkuilenvoorde vastgoedsector.Vastgoedbedrijvenmoeten exibelzijn,maarmoetenookbetere ruimtesblijvencreëren,endatdoorsamen tewerkeninhetalgemeenbelangvan allestakeholders.Voortdurendinspelen ophetverschuivendemarktsenmenten tegelijkerjddeelnemenaandeuitvoering vandeoplossingenvoordemaatschappij –datiswaarImmobelachterstaatenzijn naammeewilverbinden. AlsVoorzierbenikbijzondertrotsoponze teamsenhunhardewerkvanhetafgelopen jaar.Deverwezenlijkingenensuccessendie wijinditverslagkunnenpresenteren,zijn hetbewijsvanhunonvermoeibaarheiden veerkrachgheid,watdesteopmerkelijk isinhetlichtvandebuitengewoneen ongezieneomstandigheden.Hunpassie, toewijdingeninspanningengevenmij vertrouwenenmoed.Immobelbouwt nietalleenvoortopeenerfenisvan meerdan150jaar,weomarmenookde toekomstenzullendatblijvendoen.Wij zijnu–onzeaandeelhouders,partnersen stakeholders–bijzonderdankbaarvoor uwblijvendevertrouwenenloyaliteit.Wij ziendetoekomstvolvertrouwentegemoet enkijkenernaaruitom,samenmetu, Immobelspadvoorttezeen. Terwijlikdelaatstehandlegaandezebrief, breektinOekraïneeenondenkbareoorlog uit,dieonzedemocraschewaardenuitholt enextreemmenselijkeneconomischleed veroorzaakt.Onzegedachtengaanuitnaar deOekraïensebevolking,deburgersinhet oorlogsgebiedeniedereendiedoordeze wrededaadvanmilitaireagressiewordt getroen.Latenwehopendatderede spoedigzalzegevieren. MaixGaeMaixGae Uitvoerend Voorzier Lebeau, Brussel JAARVERSLAG 2021 9 WIE ZIJN WIJ Belangvandeontwikkelingvan publiekeenprivéruimtester bevorderingvandegezondheiden hetwelzijnvaniedereen Toeganggaranderentot natuurgebiedenvoorhetwelzijn vanstadsbewoners Ontwikkelingvanzachtemobiliteit ende‘15-minuten-stad’om alledaagseverplaatsingente vergemakkelijken Verbeteringvandeluchtkwaliteit in de stad Toenemendevraagnaar bereikbaredienstenindebuurt vanwaarmensenwonenen werken Dediversiteitvanhet economischeweefselendesociale diversiteitzijncrucialefactoren voordelevenskwaliteit Demoeilijkhedendiestedenervaren omwatzeconsumerendeelszelf teproduceren(stadslandbouw), endeontwikkelingvanstedelijke industriëleiniaeven Bevesgingvandevoorkeur vanhuishoudensvoorlokale toeleveringsketens,vooralingrotere steden Eentoenemendaantalhybride woon-enwerkruimtes: alternaeve,coworking-,coliving- enandereruimtes Debestendigingvanruimtelijke ordeninggebaseerdop onderhandelingen,eenterritoriale dialoog,endegroeienderolvan burgersendeburgermaatschappij indedenievanprojecten Socialeenstedelijkeongelijkheid tegengaan,detoegangtot werkgelegenheidendelinktussen tewerkstellingenhuisvesng verbeteren Deimpactvandevastgoedsector ophetmilieuverbeteren,met aandachtvoordeproducevan broeikasgassenenhetverbruikvan hulpbronnendankzijinnovaeen duidelijkethema’s(biodiversiteit, hergebruikvanmaterialen, gebouwenvanbiologische oorsprongenz.) Steedsstrengerevereisteninzake dekoolstofprestaesvanacva (EUGreenDeal) WIE ZIJN j TRENDS EN DRIJFVEREN In een complexe en steeds veranderende vastgoedmarkt, blij onze visie voor de creae van de steden van morgen duidelijk: wij willen stedelijke ruimtes heruitvinden en transformeren in aangename en duurzame plekken om te wonen. Vastgoed verandert en past zich aan aan de nieuwe levens- en werkwijzen van de gebruikers. Ons werk bij Immobel wordt gestuurd door verschillende belangrijke trends en drijfveren die we verwerken in onze strategie, en met een innovaeve ingesteldheid vinden we onze steden opnieuw uit. Voor  gebike Voor  gemnschap Voor het ilieu JAARVERSLAG 2021 WIE ZIJN WIJ 10 ONZE VISIE Woon- en werkomgevingen heruitvinden om gemeenschappen te helpen goed en duurzaam te leven. Wijzijnervanovertuigddatderuimteomonsheeneen directeimpactheeoponzelevens. Doorhundiversiteitdragenopenbareruimtes,markten, culturelecentraenalternaeveruimtesallemaalbijtotde kwaliteitenveerkrachtvanstedenopmensenmaat. Dezeruimteszijnreedsvangrotewaardevoorderegio’sen allemensendieerbijbetrokkenzijn,enhunwaardezalinde toekomstalleenmaartoenemen. Elkeregiowordtookgekenmerktdoorhaarinwoners, bedrijven,cultuur,erfgoedennatuurlijkeomgeving.Net zoalsineenecosysteemisdediversiteitvaneenregioeen belangrijkefactorvoordeveerkrachtvandegemeenschap. Immobelheemetalzijnstakeholderssamengewerktomde technischeeneconomischevoorwaardenteimplementeren dievereistzijnvoordevoorbereidingvandesocialeen ecologischetransievansteden.  ONZE MISSIE Kwalitaeve, toekomstgerichte stedelijke omgevingen creëren met een posieve impact op de manier waarop mensen wonen, werken en zich ontspannen. BijImmobelwillenweplaatsenontwikkelenmet eenposieveimpactophetlevenvanmensenen gemeenschappen.Daaruitvolgtdathetverbeteren vandemilieudoelstellingencentraalstaatinelkproject. Onzevastgoedontwikkelingenhoudenookrekeningmet degeschiedenisendeidenteitvandewijkenwaarinze wordengevesgd. Dankzijdezebenaderingkunnenweaangenamewoon-, werk-enrecreaeruimtescreërendieookeenbeperkte impacthebbenophetmilieu. JAARVERSLAG 2021 WIE ZIJN WIJ 11 Vertrouwen Vertrouwen is de hoeksteen van onze onderneming, en dat is aljd al zo geweest sinds het begin van ons verhaal in 1863. Elke dag opnieuw zeen we onze toewijding en experse in om te werken voor onze klanten, investeerders, burgers en partners; elke dag opnieuw willen we hun vertrouwen winnen. Flexibiliteit Wij zijn het gewend om met tal van verschillende stakeholders te werken en om te improviseren in steeds veranderende omstandigheden. Zonder ooit af te dingen op de kwaliteit of de voornaamste aspecten van duurzame ontwikkeling, werken ontwerpen wij vastgoedprojecten die voldoen aan de meest veeleisende normen inzake bouwprocessen en stadsvernieuwing. Passie  Wij houden van ons werk! Onze passie is de drijfveer achter ons team van toegewijde personen en voedt ons constante streven naar verbeteringen en een op oplossingen gebaseerde aanpak. Dit zorgt ook voor een levendige werksfeer waar collega’s het beste van zichzelf kunnen geven en echte toegevoegde waarde kunnen bijdragen aan onze projecten. ONZE WAARDEN JAARVERSLAG 2021 WIE ZIJN WIJ 12 ONZE STRATEGIE Met onze aanwezigheid in België, Luxemburg, Frankrijk, Duitsland, Polen, Spanje en het Verenigd Koninkrijk engageren wij ons om de steden van morgen te bouwen. DoorvastgoedontwikkelingeneninvesteringenwildeGroep duurzameenkwalitaevestedelijkeomgevingencreërenop deEuropesevastgoedmarktomtevoldoenaandebehoeen vandemensendieerwonen,werkenenzichontspannen. Wijkunnengrotestadsprojectenmetgemengdgebruik aeverendankzijdevariaeaanexpersevanonze medewerkers. OnsliaalImmobelCapitalPartnersfocustopdecreaevan investeringstrategieënindekantoor-enresidenëlesector, waarImmobelreedsmarktleideris,watzorgtvoordecreae vanuniekesynergieën. EEN DOELGERICHTE VASTGOEDONTWIKKELAAR EN INVESTMENT MANAGER B o u w C o m m e r c i a l i s e r i n g M a r k t o n t w i k k e l i n g V e r g u n n i n g C o n c e p t u a l i s e r i n g A a n s c h a f M V O M A R K E T I N G F I N A N C I Ë N J U R I D I S C H E A S P E C T E N JAARVERSLAG 2021 WIE ZIJN WIJ 13 activa groep Posief leiderschap Sociale iniaeven GEZONDE RUIMTES voor de gebruikers Mensgericht ontwerp Lokale economie Zachte mobiliteit Publieke betrokken - heid Sociale inclusie GEZONDE RUIMTES voor de gemeenschap Ecologische waarde CO 2 - neutraliteit Circulariteit GEZONDE RUIMTES VOOR HET MILIEU Cultuur van duurzaamheid en innovae Diversiteit en inclusie Gezonde werkplek BETROKKENHEID van WERKNEMERS EN PARTNERS DIALOOG MET DE STAKEHOLDERS SOCIALe SPONSORING GEZONDE RUIMTES CREËREN ONS AMBITIEUS MVO-BELEID Wij zijn ons er terdege van bewust dat gebouwen lang aanwezig blijven; daarom willen we van onze projecten gezonde plekken maken. De huidige gezondheidscrisis hee ons meer dan ooit getoond wat belangrijk zal zijn in de toekomst: het vermogen van plaatsen om bij te dragen aan onze levenskwaliteit, om onze ecologische voetafdruk te verkleinen en acef bij te dragen aan de vitaliteit van een regio. Dezebekommernissenstaancentraalinonzeprojectenenworden beantwoorddoorhetverlangenvanonzeteamsomstedelijkeruimteste creërendiezowelindividuelegebruikersalsgemeenschappentengoede komen. Ophetniveauvanonzegebouwenimplementerenwijonzeovertuigingen opdriemanieren:doorwatwedoenvoordegebruikers,voordelokale gemeenschap,envoorhetmilieu. Ophetgroepsniveaufocussenweopdebetrokkenheidvanonsteamen onzepartners,dialoogmetdestakeholdersensocialesponsoring. Ons MVO-verslag lezen JAARVERSLAG 2021 WIE ZIJN WIJ 14 In2021hebbenweeenprocesopgezetomonzeduurzaamheidsverbintenissen teverjnenenteimplementerenindehelegroep.Hetuitgangspuntwas deidencaevandebelangrijksteDuurzameOntwikkelingsdoelstellingen vandeVNdiemoetendienenalsrichtlijnvooronzedagelijkseacviteiten. Wehebbendaaromzevendoelstellingengeïdenceerd,voornamelijkin verbandmetdeontwikkelingsdoelstellingenvoorduurzamestedenen gemeenschappen,gezondheidenwelzijn,enmetdemaatregeleninverband metdeklimaatverandering. ONZE DOELSTELLINGEN ZIJN VERBONDEN MET DE DUURZAME ONTWIKKELINGSDOELSTELLING VAN DE VERENIGDE NATIES Isala, Brussel Daarnaastzijnweervanovertuigddatweopgroepsniveaueen indirecteimpacthebbenopdeVNdoelstellingen17,5,3,9,4. Webeschouwendezedoelstellingenalsdegenenopdewelkewe eendirecteimpacthebbenopniveauvanonzegebouwen. JAARVERSLAG 2021 15 WIE ZIJN WIJ GEZONDE RUIMTES voor de gebruikers Mensgericht ontwerp Zachte mobiliteit voor  gebike Alsvastgoedontwikkelaareninvesteerder spelenwijeenbelangrijkerolinde uitbouwvaneengezondewoon-,werk-en recreaeomgevingvoorallegebruikers vandestad.Onzeprojectenhebbentot doelkwalitaeveomgevingentecreërenin steden,tenvoordelevaniedereen. Daaromwillenwedeblootstellingaan risicofactorenvoordegezondheid beperken.Weleenookoptalvan secundairefactorendiebijdragentothet welzijnvanstadsbewoners:denabijheid vanessenëlediensten,toegangtotde natuur,hetontwerpvanruimtes,een gevoelvanveiligheidendemogelijkheid omteontmoeten. ONTWERPEN OP MENSENMAAT Omsuccesvoltezijninhetontwerpenvan gezonderuimtes,bestedenwebijzondere aandachtaandeuitmuntendheidvande bouwtechniekenenhetbeheervande operaes. Inhetkadervanonzeversterktefocus opwelzijnheeImmobelbesloten eenWELL-cerceringnatestreven voorgrotestadsprojecten.Erwerdeen checklistophetvlakvangezondheid enwelzijnopgesteldvoordevolledige portefeuille,omervoortezorgendat erinonzeontwerpenrekeningwordt gehoudenmetdezeparameters. Doorposieveomgevingspunten– daglicht,zuiverelucht,venlae,een zorgvuldiggeluidsontwerp,biophilic design,uitzichtenopgroenezones, geïntegreerdebiodiversiteit–optenemen inonzeleefomgevingenenwerkruimtes, scheppenwebetereomstandigheden voordegezondheidenhetwelzijnvan onzegebruikers,zowelmentaalalsfysiek. ZACHTE MOBILITEIT VOOR NABIJHEID TOT DE STAD Wanneerwebepalenwaarweonze projectenwillenontwikkelen,kijken wenaardeafstandtothetopenbaar vervoerentussenverschillende voorzieningen.Defocusligtopde ontwikkelingvanprojectenindebuurt vanmobiliteitsknooppunten.We willenookdetoegangbevorderentot nabijgelegendienstendietevoetofmet deetsbereikbaarzijn.Devermindering vandemobiliteitsbehoeenleidttotmeer duurzamelevenssjleneneenverbetering vandelevenskwaliteit. DelanceringvanMyMove,meteen vlootvangedeeldeelektrischewagens enetsen,bevesgtdetrendvaneen dienstenaanboddatonzegebruikers aanmoedigtomoplossingenvoorzachte mobiliteittekiezen. Lees ons magazine Innity, Luxemburg JAARVERSLAG 2021 WIE ZIJN WIJ 16 Lokale economie Publieke betrokken - heid Sociale inclusie GEZONDE RUIMTES voor de gemeenschap Wedragenbijtotdeontwikkeling vanstadsgebieden.Datiseengrote verantwoordelijkheid,aangezienwedaarmee eenuniekekanskrijgenomeenomgevingte creërendieeenlangdurigeimpactzalhebben ophetlevenvandegebruikers.Metdatdoel voorogenontwerpenweonzeprojectenvoor ensamenmetallebetrokkenstakeholders. Werkenvoordegemeenschapbetekentdat we,waarmogelijk,rekeninghoudenmetde behoeenaandienstenenfaciliteitendieonze gesprekspartnersuitdrukken.Werkenmetde gemeenschapbetekentdatwehenraadplegen enbetrekkenbijhetplanningsproces. Onzeacevebetrokkenheidinverschillende vzw’sdiezichinzeenombuurtente dynamiserenviaeendialoogtussenpublieke enprivéactorenennon-protorganisaes,is eenbewijsvanonsengagementvooralgemeen welzijnenonzerolalsregionaalexpert. DE LOKALE ECONOMIE STEUNEN OM HET WEEFSEL VAN DE REGIO TE DIVERSIFIËREN Immobelverbindtzichertoeprojectente ontwikkelendiebijdragenaandediversicae vanhetlokaleeconomischeweefsel,door antwoordentebiedenopdebehoeenaan dienstenvandebewonersgemeenschappen. Wijzijnervanovertuigddatderijkdomvan eenbuurtgelinktisaandediverseacviteiten dieerplaatsvinden.Dezefactorvoorsociale cohesiesteltdebewonersnamelijkinstaat lokaalaanhunbehoeentevoldoenenandere gebruikersaantetrekken.Dediversiteitmaakt ookdeontwikkelingvanlokaleacviteiten mogelijk,doordeaankelijkheidvanexterne economischestromenteverminderen. Omditdoeltebereikenontwikkelenwe regionaleanalysetoolsentrachtenwe ervaringenoptedoenmetvernieuwende stedenbouwkundigevoorzieningenomde relevanevandienstenuittetestenalvorensze indenieveprojectenoptenemen. PUBLIEKE BETROKKENHEID, OPENSTAAN VOOR DE LOKALE BEWONERS Weversterkendedialoogmetdebetrokken spelersopalleniveaus,vandeterritoriale autoriteitentotdebewoners,vanhandelaars totgrotebedrijven.Weproberenonze stakeholderszoveelmogelijkenvanafhet ontwerpbijonzeprojectentebetrekkendoor eenecosysteemteacverendatkanbijdragen aanonzeplanningacviteitenentoegevoegde waardekancreërenvoorelkproject. Wewillendatonzeprojectenditstrevennaar openheidweerspiegelen,viadeplanningvan binnen-enbuitenruimtesdievooriedereen openentoegankelijkzijn.Wezijnervan overtuigddatdeeconomischeensociale waardevanonroerendgoedgroeitwanneerhet intensiefwordtgebruiktdooreendiversegroep gebruikers. Hetstrevennaarinnovaeveproductdenies vertaaltzichookindeinterneprakjkenvande groep.EenvoorbeelddaarvanisIMMPULSE, eenontwerpbenaderingbedoeldomhybride samenwerkingsvormentussenteamste bevorderenjdensdeplanningsfase. SOCIALE INCLUSIE, ONDERSTEUNING VAN KWETSBARE GROEPEN Eenposieveimpactvoorlokale gemeenschappenomvatdeondersteuningvan kwetsbaregroependooreconomischespelers inhetdomeinvansocialeinschakelingstrajecten enarmoedebestrijdingteondersteunen. Wewerkensamenmetonzeleveranciers, dienstverlenersenhuurdersomdezeaces testeunenentebegeleiden.Datdoenwe bijvoorbeeldviahetSociaalFondsImmobel,dat elkjaar1%vanonsneo-inkomentoegewezen krijgtterondersteuningvanvzw’sensociaal ondernemerschap. VOOR  gemnschap Lees ons magazine JAARVERSLAG 2021 WIE ZIJN WIJ 17 VOOR het ilieu Onzesectorheeeenaanzienlijkeimpactop hetmilieu:devastgoedsectorisgoedvoor40% vanhetenergieverbruiken36%vandeCO 2 - emissiesinEuropa.Daaromspeeltdesectoreen centralerolinnaonaleenEuropesestrategieën voordeaanpassingaanenhettemperenvan deklimaatverandering,viasnelle,bindende wijzigingenvannormen,bijvoorbeeldmethet werkdatmomenteelwordtgeleverdomde Europesegroenetaxonomieintevoeren. Wijtrachtenteanciperenopveranderingen inderegelgevingdieeengroteimpactzullen hebbenopdemanierwaaropwevastgoed zullenontwerpen,bouwenenbeheren. Wezeentoolsopnodigomtemeten,te verminderen,tecompenseren,enwewillendie acesopnemenineenglobalestrategie. STREVEN NAAR KOOLSTOFNEUTRALITEI Wemakennualvelejarengebruikvan verschillendeinstrumentenenbestuderen toekomstgerichteiniaevenomde energieprestaesvanonzeontwikkelingente garanderen.Denkbijvoorbeeldaandeprakjken voormilieucerceringen(BREEAM,High EnvironmentalQualityCercaon(HQE),DGNB ofequivalenten),dieconsistentwordentoegepast. Onzeprojectenhebbentalvancerceringen enlabels,waaronderWELL,BiodiverCityofnog EnergieenE+C-(gebouwenmetposieve energieenverminderdekoolstofvoetafdruk)in Frankrijk. Omdeconsistenevanonzeinterneiniaeven tegaranderen,omzetoetepasseninal onzeontwikkelingenenomdeonderneming tevoorzienvaneenruimerestrategische richng,zalImmobelin2022eentrajectnaar koolstofneutraliteitdeniëren.Datzalons instaatstellenomonzeenergieprestaes, koolstooekhoudingendeseleceprakjkenvoor bouwmaterialenopelkaaraftestemmen. Verschillendevanonzeprojectenwordennual ontworpenmethetoogopCO 2 -neutraliteit,alle operaonelekoolstofemissiesteneutraliseren ennaarenergieneutraliteittestreven,door bijvoorbeeldminstensevenveellokaleenergiete producerenalserwordtgeconsumeerd. BEHOUD VAN DE BIODIVERSITEIT Onzeacviteitenzijnnietzondergevolgen voordebiodiversiteit.Hetbehoudvande levendenatuuriseenbelangrijkaspectvanonze werkzaamheden,datzichuitindelocaekeuzes vanonzeprojectenenderealisaevangroene ruimtesdiebevorderlijkzijnvoordeoraen fauna.Wewerkenregelmagsamenmet landschapsarchitectenenecologenomeen goedbegriptekrijgenvandetoestandvande biodiversiteitoponzesitesenomvoorzieningen tecreërendiehetbehoudvandenatuur bevorderen.Wezijnookvanplanominterne richtlijnenoptestellendiehetrespectvoor levendewezenscombinerenmethetonderhoud vanonzegroeneruimtes. Immobelwilruimtesinrichtendiede biodiversiteitmaximaalbevorderen.Hetdoel is‘geenneoverlies’vandebiodiversiteitte bereikentegen2030,enomwaarmogelijk samentewerkenomervoortezorgendat nieuwefaciliteiteneenposieveneo-impact hebbenopdebiodiversiteit. EEN CIRCULAIRE BENADERING VOORWATERBEHEER Onzemilieuprestaeswordenverbeterddoor eenmeerverantwoordwatergebruik.Wij helpencirculairewaterbeheerprakjkenvoor eenlageremilieu-impacttotstandbrengenin onzeprojectendooroplossingentegebruiken vooreengeopmaliseerdverbruik. HET HERGEBRUIK VAN MATERIALEN EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE BEVORDEREN Wijwerkenaanproefprojectenrondhet herstelvanonserfgoed,‘stadsmijnen’en hethergebruikvanmaterialenomlokale architecturale,menselijkeenmateriële hulpbronnentepromoten.Onzeacesop ditgebiedstellenonsinstaatdeontginning vangrondstoenteverminderenendelokale verankeringvanonzeacviteitenteversterken. Doordevoorkeurtegevenaanrenovaesen doorinventarissenvoorhergebruikoptestellen voorderenovaeprojectenheeImmobeleen programmaopgezetvoorinternestadsmijnen metalsdoelhetpoteneelvoorhergebruikte evalueren,zowelvooronzeeigenprojectenals voorterugwinningdoorderden. Lees ons magazine Ecologische waarde CO 2 - neutraliteit Circulariteit GEZONDE RUIMTES VOOR HET MILIEU JAARVERSLAG 2021 18 HOOGTEPUNTEN VAN 2021 HOOGTEPUNTEN van 20212021 Q1 Opleveringvan165premiumappartementenin Innity:dehoogstewoontorenvanLuxemburg Startvandebouwwerkenvanhetgroene woonprojectÎlotSaint-RochinNijvel,België StartvandemarkengvanRiverPlaceenCanal 44,tweenieuwewoonprojecteninLuxemburg enEsch-sur-Alzee,Groot-Hertogdom- Luxemburg Verkoopvan129wooneenhedeninhet Brouck’RprojectaanQuaresStudentHousing, Brussel Q2 DeMul-kantoortorenwordtvolledigverhuurdaan bpost,TotalEnergies,Immobeleneenbank,Brussel EersteafsluingvanhetImmobelBeLuxOce DevelopmentFund.Tweeinvesteringen:hetScorpio kantoorgebouwinLuxemburgenhethoofdkantoor vanSabaminBrussel VerkoopovereenkomstvoorhetCommerce46 gebouwmetAllianz,Brussel ToetredingvanImmobeltotdeMSCIWorldSmallCap Index Aeveringvanstedenbouwkundigevergunningvoor deontwikkelingvan“Wonenaanhetgroen”inTielt, België ImmobelenBPIRealEstateverkopendeelAvanhet KeyWestprojectaanHomeInvestBelgium,Brussel AankoopvaneennieuwesiteinGodbrange,Groot- Hertogdom-Luxemburg Succesvollecommercialiseringvanfase1vanFort d'Aubervilliers;markengfase2startvroegerdan voorzien,regioParijs PictetAlternaveAdvisorsenImmobelverwerven eenkantoorgebouwindewijkParijs-Opera Brouck’R, Brussel Commerce 46, Brussel Fort d’Aubervilliers, regio ParijsRiver Place, LuxemburgRiver Place, Luxemburg JAARVERSLAG 2021 19 HOOGTEPUNTEN VAN 2021 Q3 ImmobelenBPIRealEstateverkrijgen bouwvergunningvoorhetBrouck'Rprojectin Brussel Indieningbouwvergunningvoorderenovae vanhetIsala-gebouwinBrussel ImmobelenGoldmanSachsAsset Managementverwervenenplannende herontwikkelingvaneen2.700m²groot topgebouwinhetcentrumvanParijs HerontwikkelingvanTaBarbèsineen gebouwmeteenmulfunconeelgebruik, Parijs De 12 e Belgischeen2eLuxemburgse edievanImmorun,tweeniettemissen aerworkeventsgesponsorddoorImmobel Q4 Uitgievan125miljoeneurogroeneobligaesvoor denancieringvandeontwikkelingvanduurzame topprojecten StedenbouwkundigegoedkeuringvoordeFour SeasonsResortinMarbella,Spanje VoltooiingbouwwerkenvanCentralPointinPolen, eerstehuurdersnemenhunintredeinhetgebouw ImmobelsluitzichaanbijPropTechLabBelgium, degemeenschapvaninnovatoreninde vastgoedwaardeketen ImmobeldoorProximusgeselecteerdals bevoorrechtekandidaatvoorhetafsluiten vandeonderhandelingenoverdeaankoopen herontwikkelingvanhetnieuwehoofdkantoorvan ProximusinBrussel VerkoopovereenkomstvoorhetBREEAMExcellent MöbiusII-gebouwmetdeBelgischestaat,Brussel ImmobelFrancewordtlidvande"Iedereentegen Kanker”vereniging Eindevandestructurelewerkenvoordeiconische Nova-kantoorontwikkeling,Luxemburg VoltooiingvandegroenegevelvandeEdentoren, Frankfurt Nova, Luxemburg Proximus, Brussel Four Seasons Resort, Marbella Eden, Frankfurt Möbius, Brussel Immorun, Luxemburg 20212021 29% Kantoren 71% Residentieel KERNCIJFERS Portfolio PER ACTIVITEITPER LAND GECONSOLIDEERDE KERNCIJFERS JAARVERSLAG 2021 KERNCIJFERS 2021 20 Kerncijfers Immobel Groep (EUR miljoen) 2017 2018 2019 2020 2021 Neowinst, aandeel van de Groep 11,0 56,8 102,4 33,3 92,2 Eigen vermogen, aandeel van de Groep 303,6 344,6 426,2 491,9 571,5 Beurskapitalisae (inclusief eigen aandelen) 551,8 503,9 663,8 681,8 728,8 Beurskapitalisae (exclusief eigen aandelen) 484,2 442,4 583,3 655,0 726,8 Gegevens per aandeel (EUR) (exclusief eigen aandelen) 2017 2018 2019 2020 2021 Aantal aandelen (duizenden) aan het einde van het boekjaar 8.772 8.777 8.785 9.605 9.970 Neowinst, aandeel van de Groep 1,3 6,5 11,7 3,6 9,3 Waarde van het geconsolideerde eigen vermogen 34,6 39,3 48,5 51,2 57,3 Gewoon bruto dividend 2,20 2,42 2,66 2,77 3,05 Gewoon neo dividend 1,54 1,69 1,86 1,90 2,14 Beurscijfers 2017 2018 2019 2020 2021 Koers op 31 december (EUR) 55,2 50,4 66,4 68,2 72,9 Hoogste notering (EUR) 59,7 57,0 69,0 81,8 78,0 Laagste notering (EUR) 51,0 47,0 50,2 56,2 62,2 Koers / neo boekwaarde 159,5% 128,4% 136,9% 133,2% 127,2% Bruto return op 1 jaar 1 9,8% -4,8% 36,5% 6,7% 11,0% Bruto dividend / koers 4,0% 4,8% 4,0% 4,1% 4,2% Neo dividend / koers 2,8% 3,4% 2,8% 2,8% 2,9% 1.Brutoreturnop1jaar:(laatsteslotkoers+dividendenbetaaldjdensdelaatste12maanden-eerste koersvandeperiode) / eerstekoersvandeperiode. 3% Spanje 5% Duitsland 17% Frankrijk 13% Luxemburg 57% België 5% Polen JAARVERSLAG 2021 KERNCIJFERS 2021 21 BELANGRIJKSTE ELEMENTEN VAN DE GECONSOLIDEERDE STATEN (EUR MILJOEN) RESULTAAT EUR 103,8 miljoen EBITDA EUR 582,9 miljoen eigen vermogen EUR 92,2 miljoen nettowinst Resultatenrekening 2017 2018 2019 2020 2021 Bedrijfsopbrengsten 149,0 326,1 419,5 375,4 392,8 Bedrijfskosten -127,1 -261,0 -327,2 -333,5 -338,3 Aandeel in het resultaat van de verbonden ondernemingen 3,4 5,2 24,6 8,1 44,5 Bedrijfsresultaat 25,3 70,3 117,0 50,0 99,0 Financieel resultaat -4,8 -4,8 -5,3 -7,3 -5,0 Resultaat vóór belasngen 20,5 65,5 111,6 42,7 94,0 Belasngen -9,6 -8,6 -9,4 -8,7 -1,6 Resultaat van het boekjaar 10,9 56,9 102,2 34,0 92,4 Aandeel van Immobel in het resultaat 11,0 56,8 102,4 33,3 92,2 Financiële positie ACTIVA 2017 2018 2019 2020 2021 Vaste acva 66,2 181,7 213,3 448,3 506,3 Immateriële vaste acva 0,4 0,4 0,5 0,6 0,2 Goodwill 0,0 0,0 43,8 43,8 43,8 Materiële vaste acva 1,0 0,9 1,0 1,4 2,8 Acva met tel van gebruiksrecht 0,0 0,0 6,4 4,4 3,8 Vastgoedbeleggingen 3,0 104,3 81,1 197,1 174,0 Financiële vaste acva 50,7 70,6 65,4 182,8 258,2 Overige 11,0 5,4 15,0 18,2 23,5 Vloende acva 734,1 784,7 1 087,9 982,8 1 178,9 Voorraden 518,5 511,8 694,6 683,1 698,6 Geldmiddelen 147,9 170,9 156,1 148,1 273,4 Overige 67,6 102,0 237,2 151,6 206,9 TOTAAL DER ACTIVA 800,2 966,4 1.301,2 1.431,1 1.685,2 EIGEN VERMOGEN EN PASSIVA 2017 2018 2019 2020 2021 Totaal eigen vermogen 303,6 344,7 428,2 494,5 582,9 Langlopende verplichngen 338,8 332,9 523,4 609,6 535,1 Financiële schulden 330,1 322,0 507,0 571,1 507,6 Overige 8,7 10,8 16,4 38,5 27,5 Kortlopende verplichngen 157,8 288,7 349,7 327,0 567,2 Financiële schulden 68,8 193,7 200,1 180,8 359,1 Overige 89,0 95,0 149,6 146,2 208,1 TOTAAL DER PASSIVA EN EIGEN VERMOGEN 800,2 966,4 1.301,2 1.431,1 1.685,2 17 18 19 20 21 120 100 80 60 40 20 0 Bedrijfsresultaat / Nettoresultaat (EUR miljoen) Bedrijfsresultaat Neoresultaat JAARVERSLAG 2021 22 v aanelh INFORMATIE 17 18 19 20 21 4 3 2 1 0 DIVIDENDBELEID InhaardividendbeleidstreeImmobelnaareen toenametot10%perjaar,ondervoorbehoudvan eventueleonvoorzieneomstandigheden.Voor hetboekjaar2021bevesgtderaadvanbestuur vanImmobeldathetdividendmet10%sjgt,tot 3,05EURperaandeel. 2,20 2,42 2,66 Evolutie van het dividend over de laatste 5 jaar (EUR) 2,77 3,05 16 17 18 19 20 21 RETURN ON EQUITY (ROE) Evolutie van de ROE over de laatste 6 jaar 40% 30% 20% 10% 0% 3% 17% 19% 30% 8% 19% Target ROE 15% 12/16 12/17 12/18 12/19 12/20 12/21 100 80 60 40 20 EVOLUTIE VAN HET AANDEEL Evolutie van het aandeel over de laatste 5 jaar (EUR) + 10% brutodividend ten opzichte van 2020 15,9% ROE - gemiddelde van de laatste 6 jaar EUR 3,05 aandeel bruto dividend EUR 72,9 / aandeel (koers op 31/12/2021) INFORMATIE VOOR AANDEELHOUDERS Voor meer informae: hps://www.immobelgroup.com/ nl/investor-relaons JAARVERSLAG 2021 23 AANDEELHOUDERSSTRUCTUUR SINDS 31 DECEMBER 2021 FINANCIËLE AGENDA Inuitvoeringvanarkel29vandeWetvan2mei2007op deopenbaarmakingvandedeelnemingeninemienten waarvandeaandelenzijntoegelatentotdeverhandelingop eengereglementeerdemarkt,werdImmobeldoorvolgende aandeelhoudersopdehoogtegebrachtdatzevolgende deelneminghadden: Aandeelhouders Aantal aandelen % v / h aandelentotaal A³ Capital NV (en een verbonden vennootschap), met maatschappelijke zetel te 1020 Brussel, Abelenlaan 2 5 898 261 58,99% Immobel NV, met maatschappelijke zetel te 1000 Brussel, Regentschapsstraat 58 26 965 0,26% Free oat - 40,75% Totaal van de gekende aandeelhouders 5 925 226 59,25% Bekendmaking van de jaarresultaten 2021 10 maart 2022 Gewone Algemene Vergadering 2022 21 april 2022 Bekendmaking van de halaarlijkse resultaten 2022 8 september 2022 Bekendmaking van de jaarresultaten 2022 9 maart 2023 Gewone Algemene Vergadering 2023 20 april 2023 INFORMATIE VOOR AANDEELHOUDERS 40,75% Free oat 58,99% A³ Capital NV (en een verbonden vennootschap) 0,26% Immobel NV JAARVERSLAG 2021 24 MAGAZINE 2021: DE MENSEN VAN ONZE STEDEN De mensen VAN onze steden 20212021 M aganeagane   page 25 voor  gebike   page 31 voor  gemnschap   page 43 voor het ilieu Wat is een stad zonder mensen? Niets meer dan een verzameling lege omhulsels. Bij Immobel zetten we ons in om samen steden te creëren die ademen en leven; steden waar het aangenaam is om te wonen, te werken en zich te ontspannen. Ons doel is ruimtes te scheppen die inspireren, verbinden, en rust en voldoening schenken. Iedereen heeft zijn eigen verhaal over wat een stad voor hem of haar betekent. Op de volgende pagina’s delen we een aantal van die verhalen met u. Ontdek hoe mensen onze steden (opnieuw) vormgeven, ten voordele van de gebruikers, de gemeenschap en het milieu. JAARVERSLAG 2021 25 MAGAZINE 2021: DE MENSEN VAN ONZE STEDEN Dankzij zijn unieke landelijke charme door onder meer het uitzicht op de Alzette en de heuvels van Dommeldange, de uitstekende locatie en de multimodale verbindingen, is het project River Place (8.000 m²) momenteel een van de beste plaatsen om te wonen en te werken op de Luxemburgse vastgoedmarkt. Hetprojectbevordertookdediversiteitdankzij eenaanbodvancohousingwoningeneneenreeks tradioneleappartementen,waarvanenkele tegensociaaltarief.Dankzijdehangendetuinen engedeelderuimtesbiedtRiverPlaceeengezellig dorpsgevoel,maardanindestad. ChrisanJadot,SeniorPartnerbijArtBuild architects,legthetconceptvandituniekecomplex uit:“WijhebbendezelfdevisiealsImmobel.Eenvan onzegrootstebekommernissenzijndetoekomsge generaes.Daaromstaanalonzeontwerpenin hettekenvanduurzaamheidenlevenskwaliteit. Dankzijdegroteramengenietendewooneenheden vandeprachgenatuurenovervloedigdaglicht. Hetgebruikvannatuurlijkebouwelementen,zoals Lorem ipsum voor  gebike River Place, Luxemburg RIVER PLACE WAAR GEMOEDELIJK LEVEN EN DE ENERGIE VANDE STAD GECOMBINEERD WORDE JAARVERSLAG 2021 26 MAGAZINE 2021: DE MENSEN VAN ONZE STEDEN dehoutenpanelenopdegevels,draagt ookbijtothetalgemenewelzijnvande gebruikers.Deinrichngvangroendaken endeinstallaevanzonnepanelenen regenwatertanks,incombinaemethet energiezuinigeAAA-label,versterktonze ambievanduurzaamheiddiewemet Immobelgemeenhebben.” EenvandeblikvangersinRiverPlace zijndehangendetuinendiewerden aangelegdophetenormeterrasopde eersteverdieping.“Detuinenwerden ingerichtinsamenwerkingmeteen lokaletuinarchitectdieheegekozen voorplantensoortendiedebiodiversiteit bevorderen”,zogaatChrisanverder. “Zebiedennietalleentoegangtot deappartementenmaarhebbeneen uitnodigendeectopdegebruikersom zichteontspannenenvandeomgevingte genieten.”Dezetuinenzullensamen meteenmulfunconeleruimteen anderegedeelderuimtes–endanin hetbijzonderindecohousingwoningen –verderbijdragentothetunieke gemeenschapsgevoeldatzotypischisvoor eendorpssengmaartochmoeilijkte vindenisindestad. “Dezachtemobiliteitiseenandere grotetroefvanRiverPlace.Hetnieuwe etspadlangsdeoeversvandeAlzee verbindtdezenieuweduurzamewijkmet hetstadscentrumenhetnabijgelegen treinstaon.Dekabelbaanendetram- enbushaltesbevindenzichookvlakbij, waardoorRiverPlaceeenidealelocaeis voorwienaarhetKirchbergplateaumoet pendelenvoorhetwerk”,besluitChrisan. Debenedenverdiepingvanhet woongebouw,onderdehangendetuinen, zalplaatsbiedenaancommerciëlefunces. Deeenhedenzijnexibelontworpenzodat zeerkantorenofcoworkingruimtes,maar ookeentnesszaal,crècheofkoebar– nogmeerelementenkunnenkomendiede interaceendegezelligheidinRiverPlace zullenversterken. Chsan Jado SeniorPartner, ArtBuild Een van onze grootste bekommernissen zijn de toekomsge generaes. Daarom staan al onze ontwerpen in het teken van duurzaamheid en levenskwaliteit. River Place, Luxemburg voor  gebike JAARVERSLAG 2021 27 Central Point, gelegen tussen het oude stadscentrum, de zakenwijk en het grootste stadspark in Warschau, doet zijn naam alle eer aan. De toren in het stadscentrum is gelegen op de kruising van de twee metrolijnen, met tal van tram- en bushaltes vlakbij, en ook het centrale treinstation is niet veraf. De toren biedt dan ook de beste mobiliteitsoplossingen van de hele stad. Hetishetenigehogekantoorgebouwineenzonediewordt gekenmerktdoorlagewoongebouwen,barsenrestaurants, theatersenbioscopen.Degebruikersvanhetgebouw genietendusvanvrijeuitzichtenineenstraalvanminstens 300meter.DenabijgelegenSaksischetuinvan15,5hectare draagtbijaandatopengevoelenbiedteenontspannen sfeer;jdensdelunchpauzeofnakantoorurenisheter heerlijkvertoeven. CENTRAL POINT OP HET KRUISPUNT TUSSEN OUDE GLORIE EN MODERN DESIGN MAGAZINE 2021: DE MENSEN VAN ONZE STEDEN Central Point, Warschau voor  gebike Deuniekelocaeisechternietdeenige troefvanhetgebouw.CentralPoint werdzorgvuldigontworpenomeen werkplektebiedendiehetalgemene welzijnendestedelijkelevenskwaliteit vanallegebruikersverbetert. AanhetwoordisOlivierThiel,Managing DirectorvanImmobelPolen:“De voornaamstevereistewaseenontwerp opmensenmaat.Onzearchitecten,een lokaalbureaudatsamenwerktemet deberoemdermaArquitectonica, hebbendaaromeengebouwontworpen waarvanbijna90%vandeoppervlakken toegangheetotdaglicht.Groene terrasseneneenlobbymeteengezellige koebarmakendatmenzichmeteen thuisvoeltinhetgebouw.Erwerd etsvriendelijkeinfrastructuurvoorzien, metetsenstallingen,kleedkamersen douches.Daarnaastwerdbijzondere aandachtbesteedaandeluchtkwaliteit, watnuinjdenvancoronabijzonder belangrijkisgeworden.” Hetgebouwvoldoetaandestrengste milieunormen,zoalsvoorzieninde BREEAM-cercering‘Excellent’. Oliviervoegtdaarnogaantoe:“Uit respectvoordehistorischeomgeving kreegCentralPointeensoberegevel, zonderveelfranjes.Hetontwerpis weldoordacht,mettwee‘vleugels’aan dezuidzijdeomoververhingjdens dezomertevermijden.Ikbenerheel trotsopomtekunnenzeggendatdit projecthetschoolvoorbeeldisvanhoe hedendaagsenduurzaamontwerpkan wordengeïntegreerdineenhistorische context.” JAARVERSLAG 2021 28 MAGAZINE 2021: DE MENSEN VAN ONZE STEDEN Oier Tiel ManagingDirector, ImmobelPolen Dit project is het schoolvoorbeeld van hoe hedendaags en duurzaam ontwerp kan worden geïntegreerd in een historische context. Central Point, Warschau voor  gebike TATI BARBÈS IN HET HART VAN ‘HERUITVINDING VAN PARIJS’ Uitgerekend in Parijs, waar kwalitatieve en betaalbare woningen, het behoud van historische gebouwen en programma’s met gemengd gebruik hot topics zijn, bewijst een project zoals Tati Barbès dat alle doelstellingen verenigbaar zijn in één ontwerp. ImmobelFrankrijkwoninsamenwerking metStudioBelemArchitectsdeTa Barbès-wedstrijddiewasuitgeschreven doorhetstadsbestuurvanParijsende privé-eigenaarsvanhetgebouw.Het winnendeontwerprespecteerthet iconischegebouwenbewaartzoveel mogelijkvandebestaandestructuren, maarkoppeltdataaneenprogramma dataandachtheevoordemenselijke, socialeenculturelebehoeenvande wijk. MalikLemseerenEdouard Beencourt,oprichtersvanStudio Belem,gevenuitleg:“Mensenvan verschillendegeneraesensociale achtergrondenkondenhungading vindenindezewinkelTaBarbès.Het wasnietzomaareenwinkel,hetwas eentotaalervaring,eensymboolvan zijnjd.Hetwasdeuitdrukkelijkewens vanImmobelomdiediversiteitendat uniekekarakteropnieuwtotlevente brengenentotuingtelatenkomen inhetnieuweTaBarbèsprojectvan 8.000m².” Hetprojectomvatverschillende gebouwen.Hetgebouwopdehoek, metdeiconischegevel,zalplaats biedenaaneencultuurcentrumopde benedenverdiepingenindekelders, terwijlopdehogereverdiepingen kantorenzullenwordengevesgd.Het ontwerpomvatookeenhotel,winkels eneenwoonfunce;30%vanhet woonaanbodzaluitsocialewoningen bestaan.Omallegebruikersmaximaal comforttebieden,werderbijzondere aandachtbesteedaandehelderheid, dekwaliteitvandematerialeneneen luxueuzeafwerking,inhetstrevennaar het‘Excellent’-niveauvandeBREEAM- cercering. JAARVERSLAG 2021 29 Ta Barbès, Parijs We hebben er ook voor gezorgd dat de gebruikers toegang hebben tot open ruimtes, een aspect dat de afgelopen twee jaar cruciaal is gebleken voor het algemene welzijn van de mensen. MalikLmsr etEdard Bencrt OprichtersvanStudioBelem MAGAZINE 2021: DE MENSEN VAN ONZE STEDEN voor  gebike “Wehebbenerookvoorgezorgddatdegebruikers toeganghebbentotopenruimtes,eenaspect datdeafgelopentweejaarcruciaalisgebleken voorhetalgemenewelzijnvandemensen”,aldus dearchitecten.“Allenieuweappartementenaan deachterzijdevanhetbloklangsdeRueBervic hebbeneenbuitenterrasmeteenschierendzicht opdeSacré-Coeurbasiliek,terwijlhetdakterras van180m²metheelwatgroeneenaantrekkelijke ontmoengsplaatszalwordenvoorallebewoners.” AangezienParijseenzogenaamde‘15-minuten- stad’is(hetisdebedoelingdatdeParijzenaarsalle belangrijkewinkelsenfaciliteitenkunnenbereiken binnen15minuten),hebbendearchitectenhet bestaandehandelsaanbodindewijkgeanalyseerden handelszakenvanverschillendeomvangvoorgesteld. Daardoorzijnerverschillendehandelsacviteiten mogelijk,vaneenbakkerij,bloemistof groenteverkoper,totgroteremeubel-ofmodezaken. DetransformaevanhetTaBarbès-complex ltdezeiconischelocaenaareenhogerniveau, gevesgdintradiemaargerichtopdetoekomst. Endatisprecieshetideeachter‘RéinventerParijs’ (heruitvindingvanParijs):eengrondigeherziening vandemanierwaaropParijzenaarswonen,werkenen zichontspannen. “Wezijnbijzonderverheugddatwesamenmet Immobelkunnenwerkenaandeheruitvindingvan ParijsmetditlegendarischeTaBarbèsproject”,zo besluitenEdouardenMalik. JAARVERSLAG 2021 30 MAGAZINE 2021: DE MENSEN VAN ONZE STEDEN Ta Barbès, Parijs voor  gebike JAARVERSLAG 2021 31 Het gebied rond de Anspachlaan, pal in het centrum van Brussel waar onlangs een voetgangerszone werd ingericht, heeft heel wat troeven. De komende jaren zal de wijk nog verdere veranderingen ondergaan. Dat moet de identiteit van de wijk en zijn aantrekkelijkheid als woonlocatie versterken. Verschillendegebouwenzullengerenoveerdwordendoor eenaantalbedrijven,waaronderImmobel.Alsduurzame ontwikkelaarcreëertImmobelnietalleenduurzame gebouwenmaarwilhetookbijdragenaandesociale transieenheroplevingvanwijken,omertoekomstgerichte woonlocaesvantemaken. OmhetgebiedronddeBrusselseAnspachlaanineen levendigewijkteveranderen,werdhetproject‘Rez-de- Ville'opgezet.Concreetgaathetomeencocreaeproject tussenverschillendeontwikkelaarsendeplaatselijke autoriteiten.Hetisdebedoelingomdebestemmingvande benedenverdiepingvandegerenoveerdegebouwenenhun verhoudingmetzoweldeopenbareruimtesalsdeopenbare dienstenteherzien. Momenteelisdeinrichngvanhetverkeersvrije stadscentruminBrusselvooralgerichtopeenlouter consumpegebaseerdebenaderingvandeopenbare ruimte,metgroteevenementendiezichtottoeristen richten.Denieuwebenaderingvoordebestemmingvande benedenverdiepingenen(semi-)openbareruimtesstreeeen evenwichtnatussendeeconomischebelangenendecreae vaneenresideneelgebiedwaardemensencentraalstaan, metnabijheidsdiensten(opmaximaalvijfminutenlopen)die MAGAZINE 2021: DE MENSEN VAN ONZE STEDEN REZ-DE-VILLE WERKEN AAN DE HEROPLEVING VAN BRUSSEL Brainstorming meeng VOOR  gemnschap JAARVERSLAG 2021 32 MAGAZINE 2021: DE MENSEN VAN ONZE STEDEN voor  gemnschap toekomsgebewonerseengevoelvan betrokkenheidmoetengeven. Erzullenverschillendemethodes gebruiktworden:testsvannieuwe funcesviahetjdelijkegebruikvan benedenverdiepingen,analysesvanhet bestaandeaanbodendebehoeen ophetvlakvannabijheidsdiensten,en eenaantalcocreaeworkshops.Op basisdaarvanzullenaanbevelingen enscenario’swordenopgesteld voordeprogrammeringvande benedenverdiepingenen(semi-) openbareruimtes.Bedoelingisomeen innovaevebestemmingtecreërendie opkomendeeconomischeacviteiten smuleertenlokaleenduurzame levenssjlenmogelijkmaakt,omhet Brusselsestadscentrumeeneigen identeittegeven. AlexandreMusschevanhet designbureauVraimentVraiment lichttoe:“Immobelheeduidelijk begrependatalsjewijkenwiltdie oplangetermijnaantrekkelijkblijven, jeverdermoetkijkendanlouterde winstgevendheid.Watwewillenzijn kleine,lokalehandelszakenofsociale acviteitendiebeantwoordenaan speciekelokalebehoeen.Omeen beterinzichtteverkrijgenindeze behoeenopkorteenlangetermijn werkenwenauwsamenmetdeStad Brussel.Zijzijndeeigenaarsvande openbareruimteendaaromzijnhun visieensteunesseneelvoorhet welslagenvanditproject.Inplaatsvan datiedereeninzijneigenbubbelwerkt, is’Rez-de-Ville’eenmooivoorbeeld vanhoewemetprivaat-publieke partnerschappenkrischtewerk kunnengaanomtoegevoegdewaarde tecreërenvooreenwijk.” Immobel hee duidelijk begrepen dat als je wijken wilt die op lange termijn aantrekkelijk blijven, je verder moet kijken dan louter de winstgevendheid. Aexandre Mche Medeoprichtervan VraimentVraiment JAARVERSLAG 2021 33 Innityiseennieuwproject in Luxemburg-Stad vlakbij Kirchberg, de wijk die gekenmerkt wordt door de majestueuze gebouwen van de Europese instellingen. Immobel won met dit complex de wedstrijd die was uitgeschreven door het FUAK (Fonds d’Urbanisation et d’Aménagement du Plateau du Kirchberg). Het project heeft tot doel het stadsdeel nieuw leven in te blazen met aangename woon-, winkel- en werkvoorzieningen. Metzijntweeelegante woontorens(dieplaatsbieden aan150luxeappartementenen 15betaalbarewoningen)eneen kantoorgebouwdatviaeenwinkelgalerij metdetorensisverbonden,hee Innityalletroevenomlevendigheid enveerkrachttecreërenindewijk. FélicieWeycker,Voorziervanhet KirchbergFund,geetoelichng bijhetproject:“Omtevoorkomen datmensenofbedrijvenmeerdere appartementenkopenalsinvestering, hebbenwedeverkoopbeperkttotéén appartementperpersoon.Voor35% vandeappartementengeldtoverigens deregeldatdeeigenaarseropzijn minst12maandenpermanentmoeten blijvenwonen.Bovendienzullenerook 10%socialewoningenzijn,methetoog opeengezondesocialemix.Wewillen datdeInnity-torenseecefbewoond wordenomeenposieveimpactte creërenopdebuurt.” Innity, Luxemburg INFINITY VAN ZAKENCENTRUM NAARBRUISENDEWOONWIJK MAGAZINE 2021: DE MENSEN VAN ONZE STEDEN voor  gemnschap Eenanderemanierommensenaan tetrekkenisdoordeontwikkeling vaneeninteressanthandelsaanbod. InnityShoppingbiedteenmixvan lokalekmo’s,eenaantalketensen heelwatkleinezelfstandigezaken. Samenzullenzijvoldoenaande dagelijksebehoeen,nietalleen vandebewonersvanInnitymaar ookvandevelemensendieinde zakenwijkwerken.Bovendienmaken develeetspadenendelocaevlak bijdetramhaltePhilharmonie/Mudam eenwarezachtemobiliteitmogelijk, watzalbijdragentotdealgemene levenskwaliteitengezelligheidinde omgeving. Deresultatenzijnalmerkbaar:de openpubliekeruimtevoordetorens ishetkloppendehartvandewijk, enInnityisgoedopwegomeen mooivoorbeeldtewordenvan hoewijkenkunnenevoluerennaar stadsontwikkelingopmensenmaat. FélicieWeyckerbesluitalsvolgt: “Innityiseenperfectvoorbeeld vanhoedestadvanmorgenermoet uitzien:compactmaarfunconeel, zowelduurzaamalsesthesch, toegankelijkeninclusief,ineenwijk diekantoorgebouwen,woningenen winkelscombineert.” JAARVERSLAG 2021 34 Félicie Wycker Voorziervanhet KirchbergFund Innity is een perfect voorbeeld van hoe de stad van morgen er moet uitzien: compact maar funconeel, zowel duurzaam als esthesch, toegankelijk en inclusief. Innity, Luxemburg MAGAZINE 2021: DE MENSEN VAN ONZE STEDEN voor  gemnschap JAARVERSLAG 2021 35 De komende jaren zal de Slachthuissite in Antwerpen (België) genoemd naar het voormalige slachthuis een drastiche verandering ondergaan. De herontwikkeling van de volledige site houdt nauw verband met de overkapping van de Antwerpse Ring. Hetmasterplanvoorditprojectop18hectareomvatde mogelijkeontwikkelingvan240.000m²,verdeeldoverdrie fasen.Defocusligtopresidenëlegebouwen,aangevuldmet eenschool,eenhightech-campus,studentenaccommodae enlokalehandelszaken.Dezecombinaemoetzorgenvoor eennieuwedynamiek. Alsexpertingrootschaligestadsprojectenenlidvaneen publiek-privaatpartnerschap(PPP)metTripleLivingende StadAntwerpen,zalImmobeleenbelangrijkerolspeleninde transformaevanhethuidigeniemandslandineennieuwe, bruisendestadswijk. De Slachthuissite, Antwerpen DE SLACHTHUISSITE DE TRANSFORMATIE VAN EEN GEBIED MET EEN RIJKE GESCHIEDENIS TOT EEN NIEUWE, DYNAMISCHE WIJK METEENSCHITTERENDE TOEKOMST MAGAZINE 2021: DE MENSEN VAN ONZE STEDEN LnQanten DevelopmentDirector, Immobel Kwalitaeve gebouwen ontworpen door internaonaal vermaarde architecten en jonge opkomende talenten zullen ervoor zorgen dat de Slachthuissite een dynamisch ecosysteem wordt waar het aangenaam wonen, werken, studeren en ontspannen is. voor  gemnschap JAARVERSLAG 2021 36 MAGAZINE 2021: DE MENSEN VAN ONZE STEDEN InhethartvandenieuweSlachthuissitezalplaatszijnvoor uitgebreideopenbareruimteszoalspleinen,groenecorridorsen parkendiedebestaandeennieuwedelenvandesitemetelkaar zullenverbinden.Eenanderbelangrijkaandachtspuntisdezachte mobiliteit,diecruciaalzalzijnvoordezetoekomsgeverkeersarme buurt. LeenQuanten,DevelopmentDirectorbijImmobel,geemeer uitleg:“DeSlachthuissiteiseennieuwstadsprojectmetverschillende funces.Pedagogischeinstellingen,horecaenlokaalverankerde handelsfunceszoalsstart-upsenexkantorenzullendelokale economiesmuleren.Kwalitaevegebouwenontworpendoor internaonaalvermaardearchitectenenjongeopkomende talentenzullenervoorzorgendatdeSlachthuissiteeendynamisch ecosysteemwordtwaarhetaangenaamwonen,werken,studeren enontspannenis.” Deeerstefasevanhetprojectgaatvanstartindeherfstvan 2022enzalzichtoespitsenophetgebiedronddevoormalige slachthuizen,dekernvanditproject.Deoostelijkehalzalworden omgebouwdtotdenieuwehightech-campusvandeAPHogeschool voordeSTEM-opleidingenvoor3.500studenten.Dewestelijke halzaljdelijkwordengebruiktvoorondersteunendefuncesvoor dehogeschool,inafwachngvandeeindbestemmingvoorlokale handelszaken,R&D-faciliteitenenwoningen.Dekomendejaren zullenereenzestalnieuwewoongebouwenwordenopgetrokken. Deeerstefasezaleenkriekemassavan160.000m²hebben,goed voorongeveer65%vandevolledigesite. DecombinaevanaldezeelementenzalvandeSlachthuissite eenopmerkelijkenieuweendynamischewijkmaken,waardoordit opnieuweenvandemeestpresgieuzelocaesinAntwerpenzal worden. voor  gemnschap De Slachthuissite, Antwerpen Na eerdere succesvolle samenwerkingsprojecten heeft Immobel opnieuw een beroep gedaan op de expertise en het netwerk van Forest om een tijdelijke bestemming te vinden voor zijn gebouw van 4.300 m² in de Rue de Crimée, in de Parijse wijk Buttes-Chaumont (19 e arrondissement). Doorhetgebouwjdelijktelaten gebruiken(alvorensdenodige vergunningentebekomenenmet derenovaetestarten),wilImmobel toegevoegdewaardecreërenvoorde stadendegemeenschap.Datbetekent eenwin-winsituaevooralleparjen. Enerzijdskrijgenlokaleorganisaes meteenbeperktbudgetkrijgen toegangtotwerkruimtestegeneen betaalbareprijs.Anderzijdsvermijdt dejdelijkebezengdathetgebouw wordtgekraakt,tottevredenheid vandelokalegemeenschap.Voor deontwikkelaarverhoogthet daarenbovendewaardevanhetpand voordatderenovaewerkzaamheden vanstartgaan. Hetvoormaligeadministraeve gebouwindeRuedeCriméebiedt momenteelonderdakaaneenklein evenementenbureauenverschillende audiovisuelebedrijven.Doorde aardvanhunacviteiten(metkorte termijnenenlagebudgeen)hebben audiovisuelebedrijvenvaakmoeite ombetaalbarekantorenoflmlocaes tevinden,zekerinParijsmetzijn torenhogeprijzenenbeperktaanbod. Forestwilditprobleemaanpakken doortoegangteverschaentot gebouwendieopderegulieremarkt onbetaalbaarzoudenzijn. EEN NIEUW LEVEN VOOR GEBOUWEN JAARVERSLAG 2021 37 Bues-Chaumont, Parijs Aden Vaud medeoprichter vanForest Agency Ons doel is om interace met de buurt te bevorderen en te vergemakkelijken. MAGAZINE 2021: DE MENSEN VAN ONZE STEDEN voor  gemnschap JAARVERSLAG 2021 38 “Wefocussenvoornamelijkoplokale organisaesofbedrijvenindecultureleof creaevesectorendesocialeeconomie”, zegtAdrienViaud,medeoprichtervanForest. “Waarmogelijk,alshetpastindeplanning, sprekenwelokalebesturenenorganisaes aanomhunbehoeentebegrijpen.Onsdoel isominteracemetdebuurttebevorderen entevergemakkelijken.” Vooreerderesamenwerkingsprojecten richeForestaljdelijkearestenstudio’s inenbeheerdehettentoonstellingen, maarjdelijkegebruikerskunnenworden gevondeninbijzonderdiversedomeinen. “Onzegebouwenhebbenonderdakgeboden aanfysiotherapeuten,accountants,niet- gouvernementeleorganisaesenstart-ups. Hetschenktonsveelvoldoeningwanneerwe zekunnenziendoorgroeientotsuccesvolle ondernemingen.Eenlocaevindenblijeen grootstruikelblokvoororganisaesdiewillen groeienofstarten.Wezijndanookblijdat weheneenopstapjekunnenbieden.Enwe zijnookbijzonderdankbaardatontwikkelaars zoalsImmobelbereidzijnomonshun gebouwen,inafwachngvaneenrenovaeof nieuwbouwproject,jdelijkterbeschikkingte stellen.” Bues-Chaumont, Parijs MAGAZINE 2021: DE MENSEN VAN ONZE STEDEN voor  gemnschap Immobel promoot en steunt organisaties die werken rond sociale inclusie. Een van die organisaties is TADA (ToekomstATELIERdelAvenir), dat sinds 2018 steun krijgt via het Sociaal Fonds van Immobel. TADAweetmeerdan1.500sociaal kwetsbareBrusselsejongerente bereikenenbegeleidthenmeteen coachingtraject.Dedoelstellingen zijnondermeerhet(her)ontdekken vanhuntalenten,hetverjnenvan hunhorizontalevaardighedenenhet opkrikkenvanhunzelfvertrouwen.Het uiteindelijkedoelisomervoortezorgen datzeverantwoordelijkeledenvaneen inclusievemaatschappijworden.“Wij helpenhenomhunperspecevente verbredenenmoedigenhenaanom deurenteopenen”,verteltPieterDe Wie,CEOvanTADA.“Dezejongeren hebbenvaakeenheelbeperktnetwerk. DaarombrengtTADAhenincontactmet eenuitgebreidewaaiervanprofessionals diehunpassievoorhunwerkdelenin interaceveworkshops.Dieworkshops vormenechthethartvanonze acviteiten.” Tienersdiezichinschrijvenvoorhet TADA-trajectverbindenzichertoe elkezaterdagweekendonderwijste volgenvooreenperiodevandriejaar. “Wewerkenaanpreveneenwillen hunkijkopdemaatschappijenophun eigentoekomstverbreden.Tijdens workshopslatenwehenkennismaken metzoveelmogelijkverschillende beroepen,zodatzeeenideekrijgen vanhoehuntoekomsteruitzou kunnenzien.Omdatwehunwekelijkse aanwezigheidverwachten,wordtookhun verantwoordelijkheidsgevoelversterkt. Wewillenhenervanovertuigendat JAARVERSLAG 2021 39 MAGAZINE 2021: DE MENSEN VAN ONZE STEDEN BIJDRAGEN AAN EEN MEER INCLUSIEVE MAATSCHAPPIJ Dankzij de nanciële steun van bedrijven zoals Immobel kunnen we jongeren die in moeilijke sociale omstandigheden leven, helpen om zichzelf te ontwikkelen. Peter DWe CEOvanTADA Workshop georganiseerd door TADA voor  gemnschap JAARVERSLAG 2021 40 MAGAZINE 2021: DE MENSEN VAN ONZE STEDEN zeeentoekomsthebben.Hoedie toekomsteruitzalzien,bepalenze echtervolledigzelf.Alleshangtafvan hundoorzengsvermogenenhun bereidheidomnieuweimpulsenmet eenopengeesttebenaderen.” Nadeperiodevandriejaarworden dejongerenlidvanhetnetwerkvan alumnienhet‘TADAforLife’-plaorm. ZoblijvenzeincontactmetTADA,de gastsprekersendebedrijven,omhet procesvanwederzijdseinspiraeen moveringvoorttezeen.Heelwat alumniblijvenweekendlessenvolgen enzeenzichalsvrijwilligerinvoor jongerestudenten.Zewordendoorhen beschouwdalsrolmodellen,watniet alleengoedisvoorhetzelfvertrouwen vandeex-cursisten,maarookzorgt vooreenblijvende,stevigebandmet TADA. HetSociaalFondsvanImmobel ondersteuntTADAalsinds2018,toen meteenspeciekenanciëleinjece voordeweekendschoolinMolenbeek. OnlangsnogheehetFondsbesloten omhetalgemenebeheervande weekendscholentesteunen(endus nietalleendieinMolenbeek)omnog meerjongerentebereiken.Pieter besluitalsvolgt:“Dankzijdenanciële steunvanbedrijvenzoalsImmobel kunnenwejongerendieinmoeilijke socialeomstandighedenleven,helpen omzichzelfteontwikkelen.Zodragen wehopelijkbijtoteenmeerinclusieve maatschappij.” ImmobelzalTADAin2022verder blijvensteunen,naastandere organisaesdiejongerenbegeleiden. Calamevzwiserdaareenvan.Deze verenigingsteuntjongerenjdenshun pedagogischtraject,inzowelhetlager alshetsecundaironderwijs.YouthStart isnogeenandereorganisaedie jongerenopleidtomplannenvoor huntoekomsttemaken.Daniser ooknogScholaULB,datstudenten inmoeilijkhedenondersteuntomte voorkomendatzeaaken. voor  gemnschap Workshop georganiseerd door TADA Workshop georganiseerd door TADA JAARVERSLAG 2021 41 Esch-sur-Alzette, de tweede grootste stad in het Groothertogdom Luxemburg die bekend staat om haar architecturale erfgoed en monumenten, kent momenteel een boom. De bevolking groeit gestaag, er wordt nieuwe infrastructuur gebouwd, culturele gebouwen worden in een nieuw jasje gestoken en er duiken steeds meer vastgoedprojecten op. LucEverling,bouwmeestervanEsch- sur-Alzee,geeeenwoordjeuitleg: “Destedenbouwkundigeprioriteiten vandestaddraaienrondtwee strategieën:enerzijdsvergroeningen anderzijdsdeherzieningvandelay-out vanhetstadscentrummeteenfocusop verdichng.HetprojectCanal44van ImmobelLuxemburgpastmooiinhet kadervandietweedeprioriteit.” Hetprojectspitstzichindebrede zintoeopdiversiteit–eenvande voornaamstedoelenvandestad.Die diversiteitneemtverschillendevormen aan:funconelediversiteit,diversiteit insocialeklassen,endebewaring vanheterfgoeddiemoetleidentot architecturalediversiteit.“Diedrie principeswordenverwerktinCanal44”, verklaartLuc.“Dankzijhetgemengde programmametbedrijven,dienstenen woningenkunnenweeengevarieerd publiekaantrekken,zowelinhet algemeenalswatdeinkomensbetre.” HetgebouwaandeRueduCanal44 werdin1938gebouwdalshet hoofdkwarervandepersgroep Journald’Esch.Devoorgevelen sommigeinterieurelementenzijn beschermdenwerdendusbewaard. “Deiconischegevelmeteeningangin terrasvormisbeschermddoorhetPAP- ontwikkelingsplan(Pland’Aménagement Parculier),nietalleenomzijn CANAL 44 DIVERSITEIT, ERFGOED EN BIODIVERSITEIT INHET HART VAN DE STAD MAGAZINE 2021: DE MENSEN VAN ONZE STEDEN Canal 44, Esch-sur-Alzee voor  gemnschap architecturalewaardemaarookwegens delinkmetdegeschiedenisvanonze stad”,weetLuctevertellen. Eenanderaspectvanhet programmaisdeverdichnginhet wooncluster.“Daardoorkondenwe hetwoningaanbodvergroten,wat esseneelisgeziendesnellegroeivan Esch-sur-Alzee.” Huisvesngiseenvandebelangrijkste beleidslijnenvandestad.Erwerdop geletdewoongebouwennietalleente voorzienvanbijzondereuitrusngenom dediversiteitteverzekeren,maarook omdeinrichngvandebuitenruimtes teverbeteren.Hetwoonblokgeeuit opeenmetbomenomzoomdplein datdienstdoetalsgedeeldetuinen tegelijkdebiodiversiteitindestadzal bevorderen.Degroeneruimtesbieden bewonersenbezoekerseenkostbare plekomzichteontspanneneneen beterelevenskwaliteittegenieten.“Het isbelangrijkdatiedereenbaatheebij ditesthescheaspect”,benadruktLuc. Zijngeheimvoorgeslaagde projectontwikkelingen?“Datwat waardevolisbewaren,entegelijkerjd slimmeinrichngenrealiserenomdie waardetevergroten!” JAARVERSLAG 2021 42 Lc Erling Bouwmeester, Esch-sur-Alzee Dat wat waardevol is bewaren, en tegelijkerjd slimme inrichngen realiseren om die waarde te vergroten! MAGAZINE 2021: DE MENSEN VAN ONZE STEDEN Canal 44, Esch-sur-Alzee voor  gemnschap JAARVERSLAG 2021 43 HORIZON NATURE WANNEER DE TOTALE DUURZAAMHEIDSIMPACT GROTER IS DAN DE SOM VAN DE INDIVIDUELE ECOLOGISCHE ELEMENTEN Vastgoed is een sector met een enorme ecologische voetafdruk. Dat betekent dat ontwikkelaars een belangrijke rol spelen in de transitie naar meer duurzaamheid. Immobel engageert zich ten volle om te helpen bouwen aan een duurzame toekomst, en dat door te kiezen voor verantwoorde architectuur, door duurzamere bouwmethodes toe te passen en milieuvriendelijke materialen en functies te gebruiken. Eenmooivoorbeeldvandatengagement isHorizonNature,eenprojectin MontévraininhetFransedepartement Seine-et-Marne.Hetprojectomvat67 appartementenenachtgezinswoningen, enbevattalvanduurzameelementen. Hetiszonietalleenmilieuvriendelijk maardraagtookbijtothetalgemene welzijnendelevenskwaliteitvande gebruikers. YvesEveillard,NaonalResidenal DirectorvanImmobelFrankrijk,gee meeruitleg:“Opzichlijkendeelementen dieweinhetprojectinMontévrain hebbenverwerktnietbijzonder,maar hetisdecombinaevanalleelementen dieditprojectwerkelijkuniekmaken. Bijvoorbeeld:omdathetterreinop eenhellingligt,hebbenweheteerst moetenegaliseren.Inplaatsvande overtolligegrondaftevoerennaar eenverrelocae,hebbenwehetaan onzebuurgeschonken,diemethet tegenovergesteldeprobleemzat:zijn terreinmoestwordenopgehoogd.Dankzij datiniaefhebbenwe50vrachtwagens, goedvoorhetvervoervan1.000kubieke metergrond,vandewegkunnenhouden. Tegelijkwerdookdeoverlastvooronze burenverminderd.”Degraafwerken werdenuitgevoerdmeteenhybride mechanischegraafmachine. Horizon Nature, Montévrain Op zich lijken de elementen die we in het project in Montévrain hebben verwerkt niet bijzonder, maar het is de combinae, alle elementen die dit project werkelijk uniek maken. Ys Eiard Naonal Residenal Director, ImmobelFrankrijk MAGAZINE 2021: DE MENSEN VAN ONZE STEDEN voor het ilieu JAARVERSLAG 2021 44 “Ophetvlakvandeisolaehebbenwe deweelijkevoorschrienmet20tot 30%overtroen”,verteltYves.“Aanhet energieverbruikhebbenweookgedacht. Wegaaneencontractondertekenen meteenlokalegasleverancierdiehet verbruikvanaardgascompenseertdoor milieuvriendelijkgasdatlokaalwordt geproduceerdmetorganischafval, landbouwoverschoenendierlijkemest, opnieuwinhetgasnetteinjecteren.” Methetoogophetwaterbeheerwerden eroveralzuinigekranengeïnstalleerd.Elke woningbeschiktovereenregenwatertank van350liter,voorhetbegietenvan plantenengroenten.Dehuizenzijn uitgerustmetzonnepanelenenalle woonruimteszijnvoorzienvanslimme verwarmingsregelaars,waardoorhet verbruiknogverderwordtverlaagd. Daarnaastwordendeindividuele stookketelsregelmaggecontroleerdom storingentevoorkomen. Voordebouwzijnervijflokaleaannemers ingezet,allemaalgevesgdopminder daneenkwarerrijden.Alleleveranciers enarchitectenhebbenzichgeëngageerd vooreenpapierloosbeleid. “Omdebiodiversiteiteenduwtjeinde rugtegeven,hebbenweinsectenhotels, vogelkastjesenbijenkorvengeïnstalleerd inhetnaburigeBoisdeChigny”,voegt Yvesernogaantoe.“Bewonersvan HorizonNaturezullendustoegang hebbentotlokaalgeproduceerdehoning eneenvredig,rusgnatuurgebied.” Totslotwordtookdee-mobiliteit bevorderdinHorizonNature.Erwerden tweelaadstaonsvoorelektrische voertuigengeïnstalleerd,enmomenteel wordtdemogelijkheidbestudeerdomeen systeemmetelektrischedeeletseninte voeren. Immobelsinspanningenbleven nietonopgemerkt.Hetprojectin MontévrainwontweelokalePyramides d’Argent-prijzen(de‘Oscars’voor vastgoedontwikkelaarsalshetware)in decategorieInnovaeenKwaliteit.In denaonalePyramidesd’Or-selece eindigdeMontévraintweedeinzijn categorie,ineenlijstvan508deelnemers. Horizon Nature, Montévrain MAGAZINE 2021: DE MENSEN VAN ONZE STEDEN voor het ilieu De transformatie van het voormalige hoofdkwartier van Total, gelegen aan de Wetstraat in de Brusselse Europese wijk, in een ecologisch verantwoord complex met een voorbeeldfunctie: dat was de droom van Immobel voor dit iconische gebouw. Om die ambitie waar te maken was een drastische transformatie en herontwikkeling, met een duidelijke focus op duurzaamheid, welzijn en circulariteit van cruciaal belang. DieterDeVos,ProjectArchitect bijNeutelingsRiedijk,legtuit:“Het wasduidelijkdatImmobeldelat heelhooghadgelegdvoorhet Isala-gebouw.Dedoelstellingen warenheelduidelijk:strevennaar eenBREEAM-cerceringvanhet duurzaamheidsniveau‘Outstanding’, eenWELLPlanum-cercering voorwelzijn,eneenEcocert-labelop hetvlakvanbiodiversiteit.Metdat uitgangspunthebbenwegewerkt aaneenontwerpmeteenbijnazero koolstofvoetafdruk,eenenergieneutrale scorekaarteneenfocusophetwelzijn vandegebruikers,metbovendienzoveel mogelijkgroen.” Hetbestaandegebouw,meteen kwalitaevestructuurdietypischisvoor dejaren’30,zalzogoedmogelijkworden bewaard.Voordenieuweconstruce wordtgebruikgemaaktvanCLT(Cross LaminatedTimber),dateenposieve impactheeopdeCO 2 -absorpe.“Waar mogelijkwerdenbestaandematerialen zoalsmarmerentegelshergebruikt, omdeCO 2 -voetafdrukvanhetproject verderteverkleinen”,gaatDieterverder. “Doordebuitensteschilvanhetgebouw teopmaliseren,dankzijhoogwaardige JAARVERSLAG 2021 45 ISALA EUROPA’S MEEST DUURZAMEGEBOUW We hebben gewerkt aan een ontwerp met een bijna zero koolstofvoetafdruk, een energieneutrale scorekaart en een focus op het welzijn van de gebruikers. Deter DV ProjectArchitect, NeutelingsRiedijk Isala, Brussel MAGAZINE 2021: DE MENSEN VAN ONZE STEDEN voor het ilieu JAARVERSLAG 2021 46 thermischeisolae,kondenwe ookdeenergiebehoeenvanhet gebouwbeperken.Deingebouwde zonnepanelenlangsdezuidelijke gevelsendezonnepanelenophetdak zorgensamenmeteengeothermische installaevoorvoldoende energieproduceomhetgebouw autonoomtelatenfunconeren,zonder behoeeaanenergievanhetnet.” Eenvandemeestopvallende intervenesinhetontwerpwasde nivelleringvandeverhardebinnenkoer vanhetgebouwendeinrichngvan eentuin.Dezenieuwegroeneruimte heemeerderefunces:zezorgtvoor extradaglichtenhorizontaleopen zichtenopdekantoren,zeverbetert debiodiversiteit,endedoordringbare bodemvermijdtdathetregenwater naarderioleringstroomt.“Het groendakhoudtookwatervast,wat nietalleeneenverkoelendeecthee maarookeenposieveimpactopde biodiversiteit”,aldusDieter. HetIsala-projectbesteedtbijzondere aandachtaanhetwelzijnvande gebruikers.Doordebranduitgang opentewerkenendetrapcentraal inhetinterieurteplaatsen,worden mensenaangemoedigdomvakerde traptenemen.Inhetontwerpwerd ookrekeninggehoudenmetzachte mobiliteit:deetsenstallingisveel groterdandeminimumvereistenvan deStadBrussel.Aldezeintervenes hebbeneenposiefeectopde gezondheidenhetalgemenewelzijn. VoordebouwfasezouImmobelgraag eenberoepdoenopeenBrusselse organisaediegespecialiseerdisinde inschakelingvanwerklozen,omeen verderbijtedragenaandesociale inclusie. Doorhandelszakeninterichtenop dehoekenvandebenedenverdieping, zalhetgebouwookacefblijven nadekantoorurenenhetlokale dienstenaanbodversterken. “HetnieuweIsala-gebouwzalniet alleenvoordeligzijnvoorhetmilieuen deeindgebruikersmaarookvoorde lokalegemeenschappen.Hetwasvoor mijeengroteeerombetrokkentezijn bijhetontwerpvandezeopwindende nieuwelocaeindeBrusselseEuropese wijk”,besluitDieter. Isala, Brussel MAGAZINE 2021: DE MENSEN VAN ONZE STEDEN voor het ilieu CIRCULARITEIT: EEN BEWUSTE KEUZE JAARVERSLAG 2021 47 MAGAZINE 2021: DE MENSEN VAN ONZE STEDEN Immobel kijkt steeds meer naar het potentieel van hergebruikte materialen om de circulariteit van zijn bouwprocessen nog te versterken. Nu meerdere projecten van het bedrijf zich in verschillende fasen bevinden (van de ontmanteling tot de herontwikkeling en de bouw), kan Immobel zich voor een deel beroepen op zijn eigen ‘stadsmijnen’ om materialen te selecteren en te hergebruiken in zijn eigen ontwikkelingen en zo zijn circulaire ambities waar te maken. Op het vlak van de levenscyclus scoren hergebruikte materialen vaak beter dan nieuwe materialen. Lel Biet ProjectLeader,Rotor Oxy, Brussel voor het ilieu JAARVERSLAG 2021 48 Immobelwerktooksamenmet expertsinzakegerecupereerde bouwcomponenten,zoalsRotor,om circulariteitsbeginselenverderte ontwikkelenentoetepasseninprojecten zoalsMulenOxy.Doorzichaante sluitenbijdeMadaster-database,die zeergedetailleerdeinformaebijhoudt overgeregistreerdebouwmaterialendie mogelijkhergebruiktofgerecycleerd kunnenworden,wilImmobelookeen duidelijksignaalgevenaandesectorover zijnbereidheidomdecirculaireeconomie naareenhogerniveautellen. LionelBilliet,ProjectLeaderbijRotor, geemeeruitleg:“Wevoereneen gedetailleerdeanalyseuitvandegebruikte materialenineenbestaandgebouw,en beslissendanwelkematerialenintact bewaardkunnenwordenenwelkemoeten wordenontmanteldenhergebruikt. Ophetvlakvandelevenscyclusscoren hergebruiktematerialenvaakbeterdan nieuwematerialen.Hethergebruikvan tegelsheebijvoorbeeldeenimpact die85%kleinerisdandeproducevan nieuwetegels. “InhetMul-projectwerdbijvoorbeeld 89%vandebestaandegebouwmassa ongemoeidgelaten.Zokonmaarliefst 20.000tonCO 2 bespaardworden”,aldus Lionel.“Omhetdoelvan2%hergebruik uit‘stadsmijnen’tebereikenvoorMul, werdengerecupereerdematerialen verwerktinhetontwerp.Eendeelvande aluminiumproelenindeoorspronkelijke gevelwerdgebruiktvoorderelingen vanhetatrium.Demonumentale zeshoekigegranietenvloertegels,voor debekledingtussenhetopenbareterras enhetatrium,zijnaomsgvanhet voormaligehoofdkwarervanBNP Paribas.RotorDeconstruconheede tegelsgerecupereerdvoordathetgebouw werdgesloopt.Daarnaastwerdenook paneleninblauwehardsteenvanelk2 tonvandevoorgevelgerecupereerd enverzaagdinvloertegels,voorhet nieuweoverhangendeterrasopde derdeverdieping.Intotaalstrevenwe naar250tonhergebruiktematerialenin Mul,aomsgvanzowelon-also-site ‘stadsmijnen’,watechteenbijzondere prestaeis.” VoorhetOxy-projectdoetImmobelnog beter,meteendoelvan1000ton,wat overeenstemtmeteenhergebruiksrao van4tot6%vanallematerialeninhet project.Nognooiteerderwerdzoiets opeendergelijkeschaalgerealiseerd. Bovendienzullensommigevandenieuwe MAGAZINE 2021: DE MENSEN VAN ONZE STEDEN materialeninOxygerecycleerdzijnofeen biologischebasishebben,vooreennog betereduurzaamheidsscore. “DuurzaamheidzitinonsDNA. Daaromwerkenwenietalleenaan hetrecyclerenenhergebruikenvan materialen,wehoudenookrekeningmet desociaaleconomischeimpact”,zegt Lionel.“Voordezorgvuldigeontmanteling envoorbereidingvangerecupereerde materialendoenweeenberoepop lokale,koolstofarme,arbeidsintensieve jobs.Opgroteschaalzouhethergebruik vanmaterialenvoorinteressante tewerkstellingsmogelijkhedenkunnen zorgen.Omeenconcreetvoorbeeldte geven:eenteamvanTravie,eensociale ondernemingdiemensenmeteen handicaptewerkstelt,ismomenteelinons atelierbezigmethetverwijderenvande mortelvangerecupereerdevloertegels.” Mul, Brussel voor het ilieu 2021wasandermaaleenbijzonderacefjaarvoorImmobelinBelgië.We bevesgdenonzeposievanmarktleidermetomenbij635.000m²woon-en kantoorprojecteninontwikkeling. Ondanksdeonzekerheiddoordeaanhoudendegezondheidscrisiszijnonze teamsinBelgiëerin2021ingeslaagdomenkelebelangrijkemijlpalente bereikendiezullenbijdragenaanonzetoekomsgegroei. Deontwikkelingenopdemarktblijvenoverhetalgemeensolide.Opde kantoormarktnoteerdenweeentrendnaarinkrimpingenopwaardering.Het succesvanonzekantoorprojectenbevesgtdevraagnaarGRADEAen duurzamekantooromgevingendiebeantwoordenaandevereistenvande nieuwewerkpatronen.Ookdegrondslagenvanderesidenëlemarktbleven sterk. IndeeerstehelvanhetjaarverkochtenwesamenmetonzepartnerBPIReal Estate129studentenwoningeninhetgemengdontwikkelingsprojectBrouck’R aanQuaresStudentHousing.Wehebbenookhethotelinhetprojectverkocht aanMotelOne.Doordecombinaevankantoren,winkelruimten,eenhotel, appartementenenstudentenaccomodaewillenweopeenposievemanier bijdragenaandetransformaevanhetBrusselsestadscentrumeneendivers publiekaantrekkeninBrouck’R. Inmei2021ondertekendenweeenverkoopovereenkomstmetAllianzReal EstatevoorhetBREEAMExcellentenCO 2 -neutralekantoorgebouwCommerce 46(14.000m²)datwesinds2018inonzeporoliohadden. Injuni2021verkochtenweeenappartementsgebouwmet100wooneenheden vanonsKeyWestproject(61.000m²)inBrusselaanHomeInvestBelgium. Activiteiten in Blë JAARVERSLAG 2021 ACTIVITEITEN IN BELGIË 49 Immobel verwelkomde het Brussels Hello Summer fesval op de site van het Panorama-project OVERZICHT VAN DE PROJECTEN JAARVERSLAG 2021 ACTIVITEITEN IN BELGIË 50 ImmobelenBPIRealEstatezullenderestvanhetKeyWest projectsamenontwikkelen.Debedoelingiseenverlaten braakliggendterrein,eenindustriegebiedenproduce- installaesomtebouwentoteennieuweenlevendige buurt. Injuli2021diendenweeenbouwvergunninginvoorde herontwikkelingvanhetIsala-gebouwinhethartvande EuropesewijkinBrussel.Ditvoormaligehoofdkantoorvan Total,indenabijheidvanhetverkeersknooppuntKunst- Wet,willenweombouwentoteeniconischenduurzaam kantoorgebouw. Injulihebbenwetevenseenakkoordbereiktoverde acquisievanhetvoormaligehoofdkantoorvanSABAMin deEuropesewijk.Desitezalomgebouwdwordentoteen state-of-the-artkantoorgebouwvancirca9.000m².De vergunningzalingediendwordeninQ12022. Inhettweedekwartaalvan2021hebbenweonsCO 2 - neutraleenBREEAMExcellentMul-project(46.000m²) volledigverhuurdaanverschillendetopklassehuurders. Mulzalindeloopvan2022bovendienhetnieuwe hoofdkantoorvanImmobelworden,waardoorwij eenbelangrijkestapzeenomeenkoolstofneutrale ondernemingteworden. Inhettweedesemestervanhetjaarkondenwetotons genoegenmeedelendatwedoorProximusgeselecteerd werdenalsbevoorrechtekandidaatinBrussel.Hetproject zalopeenduurzamemanierbijdragenaandeheropleving vandeomgevingeneenresideneelelementintroduceren. Wehebbeneenleidersposieingenomeninde transformaevandeBrusselseNoordwijkenwewillendat Naam Oppervlakte (m 2 ) Ligging Gebruik Bouwperiod Aandeel Immobel Slachthuissite 240.000 Antwerpen Resideneel Q3 2021/2030+ 30% SNCB 200.000 Brussel Gemengd Q1 2023/Q2 2034 40% Universalis Park 3 57.000 Brussel Gemengd Q2 2030/Q1 2033 50% Cours Saint-Michel 84.200 Brussel Gemengd Q4 2026/Q4 2029 50% Oxy 62.100 Brussel Gemengd Q3 2022/Q2 2025 50% A'Rive 61.300 Brussel Gemengd Q2 2021/Q1 2028 50% Möbius II 2 34.000 Brussel Kantoren Q2 2019/Q4 2021 50% Panorama 58.100 Brussel Gemengd Q2 2023/Q2 2027 40% Mul 45.800 Brussel Kantoren Q1 2019/Q1 2022 50% Brouck'R 41.000 Brussel Gemengd Q3 2024/Q4 2026 50% Theodore 40.000 Brussel Gemengd Q4 2025/Q3 2029 50% Lebeau 36.200 Brussel Gemengd Q2 2026/Q4 2028 100% O'Sea (phase 3) 33.600 Ostende Resideneel Q2 2022/Q1 2027 100% Isala 33.000 Brussel Kantoren Q1 2023/Q2 2025 70% Wonen aan het groen 32.800 Tielt Resideneel Q2 2022/Q1 2026 100% Ilôt Saint-Roch 31.500 Nivelles Resideneel Q3 2021/Q3 2026 100% Ernest (phase 2) 26.600 Brussel Resideneel Q3 2017/Q3 2020 50% O'Sea (phase 2) 24.000 Ostende Resideneel Q3 2019/Q4 2022 100% Lalys 23.400 Astene Resideneel Q3 2020/Q4 2024 100% Cala 20.100 Luik Kantoren Q3 2018/Q4 2020 30% Plateau d'Erpent 19.300 Erpent Resideneel Q2 2018/Q4 2022 50% Commerce 46 13.600 Brussel Kantoren Q2 2020/Q3 2022 100% Parc Seny 13.200 Brussel Resideneel Q4 2017/Q1 2020 100% Domaine du Fort 12.700 Barchon Resideneel Q3 2020/Q2 2025 100% The Woods 9.900 Hoeilaart Kantoren Q4 2020/Q1 2021 100% Sabam 3 9.000 Brussel Kantoren Q2 2023/Q2 2025 26% Les Cinq Sapins 8.800 Wavre Resideneel Q1 2019/Q1 2026 100% Royal Louise 8.000 Brussel Resideneel Q4 2017/Q1 2021 100% Greenhill Park 6.400 Brussel Resideneel Q3 2017/Q2 2020 100% Crown 5.500 Knokke Resideneel Q2 2020/Q4 2022 50% Zie de details van de projecten op onze corporate website 634.800 m 2 belgische portfolio 212.000 m 2 kantoren 278 ha Immobel Home 8.875 wooneenheden 1 1. Het geheel van de wooneenheden, zonder rekening te houden met het aandeel van Immobel in de respectievelijke projecten. 2. Gebouw verkocht op 20 december 2021. 3. Via Immobel BeLux Oce Development Fund. JAARVERSLAG 2021 ACTIVITEITEN IN BELGIË 51 metdezeinnovaeveherontwikkelingookdekomende jarenblijvendoen. Netvoorhetjaareindehebbenwesamenmetonze partnerFidenaeenverkoopovereenkomstgesloten 1 met deBelgischeStaat(BuildingsAgency)voorhetBREEAM ExcellentenSmartMöbiusII-gebouw(34.000m²)in deBrusselseNoordwijk.Datbetekentheteindevande succesvolleontwikkelingvandeMöbiusI-enII-projecten (60.000m²)diestarenin2017. InNijvelhebbenwededenievevergunningverkregen voorcirca300appartementenvoorhetÎlotSaintRoch- project,enzijnwegestartmethetbouwenvandeeerste fasevan129hoogwaardigeappartementenineen groeneomgevingmettalrijkevoorzieningen. Eind2021hebbenwedevergunningverkregenvoorde 3 e fase(circa25.000 m²)vandeO’Seaontwikkelingin Oostende.Decommercialiseringvandezefasezalvan startgaaninQ12022. InAntwerpenhebbenImmobelenTripleLivingdeeerste vergunningverkregenvoordeherontwikkelingvan deSlachthuis-site.Decommercialiseringisbegonnen inQ12022enishetstartseinvaneenopmerkelijke ontwikkelingindegrootstestadvanVlaanderen. Gesterktdoorzijnnieuwemerknaamenidenteitliet hetImmobelHome-teamin2021eveneensenkele hoogtepuntenoptekenen.Wekregengroenlichtvoor deontwikkelingvanhetproject'Woneninhetgroen' (202woningen)inTielt.InÉghezéehebbenweookeen vergunning(170woningen)verkregenvoorhetproject 'ValdesChamps'.Deverkoopvoorbeideprojecten zalvanstartgaanin2022.Opcommercieelvlakbleef ImmobelHomedeverkoopvanwoningeninDeinze, Barchon,Wavre5-SapinsenNamurPlateaud’Erpent succesvolverderzeen. Totslotzijnwein2021metgenoegentoegetredentot PropTechLabBelgium,degemeenschapvaninnovatoren indevastgoedwaardeketen.Wijkijkeneralvastnaar uitomonzebijdrageteleverenaandeinnovaein debouwnijverheidendevastgoedsector,enaanhet bevorderenvandedigitaletransformaevanonze industrie. Key West, Brussel Mul, Brussel Onze teams in België zijn erin geslaagd om enkele belangrijke mijlpalen te realiseren die zullen bijdragen aan onze toekomsge groei. Al Yahia ManagingDirector, ImmobelBelgium 2021waseensuccesvollerjaarvoorImmobelFrankrijkdan2020intermen vanacviteiten.Tochzijnwenognietteruggekeerdnaardeprepandemische niveausvan2017-2019. Devertragingvoorhetverkrijgenvanvergunningen,diereedsin2020 merkbaarwasalsgevolgvandepandemie,blijaanhouden.Bovendien wilmenafvandestedelijkewildgroeiomde'nul-net-arcialisering'te bevorderen.Datbetekentdatdestedelijketransformaevangebouwen-en datisdekernvanonzebusiness-eenvandemogelijkeoplossingenis. OpdemarktvanÎle-de-Franceblijvendegrondprijzensjgendoordestevige concurrene.Dekantoor-enwoonmarktenkomentegelijkerjdonderdruk testaanendatiseerderongewoon.Dieevoluewordtnogversnelddoorde gezondheidscrisisendeontwikkelingvannieuwemanierenvanwerken.Dat creëertevenwelreëleopportuniteitenvoorImmobel. 2021werdgekenmerktdooreenhernieuwdebelangstellingvanteraire afnemersinderegioParijs,met1,85miljoenm 2 verhuurovereenkomsten. Deafnemersaarzeldennietomteproterenvandekansenomeciënte acvateverwerveninParijsomzoeenhoogwaardigedienstenen leefruimtenaanhunwerknemerstebieden.Datbevesgtdetrendom opmaalgebruiktemakenvanderuimteomrekeningtehoudenmetde nieuwewerkmethodenenommeercentralestadsliggingtepromoten. Deinvesteringenvolgendietrendsenconcentrerenzichopdeacquisievan eigendommenmethogevereisteninzakeduurzameontwikkeling.Hetsucces vaninnovaeveprojectoproepenzoals“RéinventerParijs3”toontdatde marktopzoekisnaarstedelijketransformae. Activiteiten in Fankjk JAARVERSLAG 2021 ACTIVITEITEN IN FRANKRIJK 52 OVERZICHT VAN DE PROJECTEN JAARVERSLAG 2021 ACTIVITEITEN IN FRANKRIJK 53 In2021werdendevolgendeopmerkelijketransaces uitgevoerd. Injuni2021zijnwegestartmetdemarkengvan hetvlaggenschipprogrammaFortd’Aubervilliersdat 157woningenaanbiedtvooronbeperkteaankoop.De verkoopverliepzogoeddatwetweemaandensneller gestartzijnmetdemarkengvanfase2.Uithetfeitdat 60%vandepercelenreedsgereserveerdis,blijktduidelijk dewaarderingvanonzeknowhow,vakbekwaamheiden operaonelesynergie. InBussy-Saint-Georges(SeineetMarne,regioParijs)zijn wegestartmetdemarkengvanhetBucolia-projectdie bijzondersnelverliep.Datsuccesistedankenaande kwaliteitvandewoningenendeaangebodendiensten. Ditgemengdeprogrammaiseenuniekeontwikkeling diebeantwoordtaandemarktverwachngen:collecef enindividueelwonen,eneentopliggingvooreen seniorenresidene. TaBarbès,eeniconischgebouwinhet18 e arrondissement vanParijs,zullenweverbouwentoteenproductvoor gemengdgebruikmetkantoren,woningen,eenhotel, culturelefaciliteitenenwinkelruimten.Hetzaleen duurzaamparadepaardjewordenineenhistorischdistrict vanParijs. Op277rueSaintHonoré,tussenConcordeen Madeleine,plannenwedeontwikkelingvaneen 2.700m²gecombineerdkantoor-en-retailprojectin eensamenwerkingsverbandmetGoldmanSachsAsset Management. Naam Oppervlakte (m 2 ) Ligging Gebruik Bouwperiod Aandeel Immobel 55 Avenue de Colmar 26.800 Rueil-Malmaison Gemengd Te bepalen 100% FORT'IZY (Fort d'Aubervilliers) 18.800 Aubervilliers Resideneel Q4 2021 / Q2 2024 50% 17/27 rue Chateaubriand 12.700 Savigny Sur orge Resideneel Q2 2022 / Q2 2024 100% Créteil - ZAC de l'Echat 11.400 Créteil Resideneel Te bepalen 26% Esprit ville 10.100 Chelles Resideneel Q3 2018 / Q4 2021 100% 1 Rue de Cergy 9.600 Osny Resideneel Q4 2022 / Q4 2024 60% Parijs 14 / Montrouge 9.200 Parijs Kantoren Q2 2022 / Q1 2024 100% FORT'IMMO (Fort d'Aubervilliers) 8.500 Aubervilliers Resideneel Q4 2021 / Q4 2023 50% Ta Barbès 8.000 Parijs Gemengd Q1 2023 / Q2 2024 100% Bucolia 7.300 Bussy saint georges Resideneel Q1 2022 / Q1 2024 100% 9 Bld de Fontenay 7.100 Le Perreux Sur Marne Resideneel Q4 2022 / Q4 2024 100% Esprit verde 6.900 Bessancourt Resideneel Q1 2020 / Q2 2022 50% Ch des Pouls / Route D'Orléans 6.800 Montlhery 2 Resideneel Q4 2022 / Q4 2024 20% Le con 6.600 Le plessis trevise Resideneel Q3 2018 / Q2 2021 100% Canal 6.400 Bondy Resideneel Te bepalen 40% Les terrasses du canal 6.100 Aubervilliers Resideneel Q4 2018 / Q3 2021 50% L'aquila 5.900 La Garenne Colombes Resideneel Q3 2019 / Q2 2022 100% 11-15 Boulevard Marechal Foch 5.700 Neuilly Sur Marne Resideneel Q4 2022 / Q4 2024 100% Le Clos Mazarine 5.200 Chilly Mazarin Resideneel Te bepalen 100% Angle JJ Rousseau - Tivoli 5.200 Houilles Resideneel Te bepalen 50% Saint-Antoine 5.000 Parijs Kantoren Q3 2022 / Q2 2024 100% Les jardins d'Elizabeth 5.000 Aubergenville Resideneel Q3 2019 / Q4 2021 100% Fleurilège 4.900 Croissy sur seine Resideneel Q4 2018 / Q2 2021 46% Helios 4.900 Drancy Resideneel Q1 2019 / Q1 2022 100% Horizon nature 4.800 Montevrain Resideneel Q3 2021 / Q3 2023 100% 29 bis avenue du Général De Gaulle 4.800 Avon Resideneel Q4 2022 / Q4 2024 100% Essen'ciel 4.400 Othis Resideneel Q2 2022 / Q2 2024 100% 191/195 rue de Meaux 4.400 Vaujours Resideneel Q4 2022 / Q4 2024 100% Bues-Chaumont 4.300 Parijs Gemengd Q4 2022 / Q4 2024 100% Les terrasses de l'orge 3.800 Epinay sur orge Resideneel Q3 2020 / Q1 2022 50% Le bel'air 3.500 Bezons Resideneel Q3 2018 / Q1 2021 100% Villa Colomba 3.300 Charenton Le Pont Resideneel Q3 2018 / Q2 2022 51% 277 rue Saint Honoré 3.000 Parijs Gemengd Te bepalen 10% 20 Quai de l'Aisne 3.000 Pann Kantoren Q3 2022 / Q2 2024 100% 32 rue Saint Léger 3.000 Saint germain en laye Resideneel Q1 2021 / Q1 2023 100% Les terrasses de Montmagny 2.900 Montmagny Resideneel Q2 2019 / Q4 2021 100% 42-50 Bvd Emile Genevoix 2.700 Romainville Resideneel Te bepalen 100% Villa du pet bois 2.700 Eaubonne Resideneel Q3 2020 / Q1 2022 100% Zie de details van de projecten op onze corporate website 209.500 m 2 franse portfolio 33.400 m 2 kantoren 2.837 wooneenheden 1 1. Het geheel van de wooneenheden, zonder rekening te houden met het aandeel van Immobel in de respectievelijke projecten. JAARVERSLAG 2021 ACTIVITEITEN IN FRANKRIJK 54 Bijalonzeprojectenstaatduurzaamheid centraal.Wehebbeneenpartnerschap ondertekendmetdestadParijsomonze gebouwenjdelijkvroegeringebruikte latennemen.Datmoetonsdekansbieden omnieuwleventeblazeninderuimtendie leegzijnachtergeblevenvoordestartvande werken.Destedelijketransformaediewerd ingezetmetdeprojectenTaBarbèsenSaint Antoinemaaktvangemengdgebruikeen sterkemotorvoorwaardecreae.Zezorgtook vooreenbetereintegraevandegebouwen inhunParijseomgeving. Weverkiezentransformaealjdboven araakenheropbouw.InSaintAntoine zullenweeenparkeerterreinombouwentot eenkantoor-enwoongebouwmetatypische verdiepingenenruimten.Nastructurele studiesenin-situtestskondenweallemetalen postenendraagbalkenbehoudenendoor eenverdiepingteverwijderenkondenwe hetgebouwrenovereninplaatsvanhetafte breken. NetzoalsvoorTaBarbèswerdenookhier grondigestructurelestudiesuitgevoerdzelfs nogvoordatdevergunningsaanvraagwerd ingediend,metdebedoelingomzoweinig mogelijkaftebrekenenzoveelmogelijkvan hetbestaandegebouwtebehouden.Meer dan60%vandebestaandeverdiepingenwerd behouden.DatmaaktvanImmobeldemeest geëngageerdekandidaatindatopzicht. OnsteaminFrankrijkwerdbegin2022 versterktmetdeaanstellingvanPaul-Michel RoyalsGeneralManagerforCommercialand UrbanTransformaon.Hijzaldesynergiën tussenonzeresidenëleencommerciële projectenversterken,endeteams consoliderendieinstaanvoordestedelijke transformaeendecommerciëleprojecten inParijsenIle-de-France.ImmobelFrankrijk drijbijgevolghettempovanzijnontwikkeling opomtevoldoenaandetoenemende belangrijkestedelijkeuitdagingenvan gemengdgebruikenduurzaamherstel. Fort d'Aubervilliers, regio Parijs Immobel Frankrijk drij bijgevolg het tempo van zijn ontwikkeling op om te voldoen aan de toenemende belangrijke stedelijke uitdagingen van gemengd gebruik en duurzaam herstel. Faen Acers ManagingDirector, ImmobelFrankrijk Fort d'Aubervilliers, regio Parijs OndanksdegezondheidscrisissteegdevraagopdeLuxemburgse residenëlemarktenbijgevolgookdeopwaartsedrukopdeprijzen. Klantenzijnopzoeknaarcomfortabelebuitenruimtenenhechtenmeer belangaaneengezinswoningeninderand. In2021hebbenwewerkgemaaktvannieuweacquisies.ImmobelLuxemburg ondertekendeinjunieenacquisieovereenkomst,nadathetPAP en de convenon d’exécuonwarengoedgekeurd.Hetbetredeacquisievaneen bouwterreinvan8.300m²inGodbrange,tennoordenvanLuxemburgstad. WehebbengrondverkochtdieinhetbezitwasvanImmobelinhetkader vanhetLaangfurPAP,eenassetdealmetdemogelijkheidommeerdan 25.000m²tebebouwen. Demarkengvanonzeresidenëleprojectenwassuccesvolin2021. 34%vandeappartementenvanhetRiverPlace-projectzijngereserveerd (12eenheden).92%vandeappartementenvanhetprojectCanal44in Esch-sur-Alzeezijnverkochtofgereserveerd(67eenheden).Daarnaast hebbenwe162appartementeninhetInnity-projectopgeleverd. AlleappartementenvanLivingstonezijnverkocht.Erwerdenkopers gevondenvoordriehandelsruimtenmeteenoppervlaktevan1.700m². DestructurelewerkenvanhetNova-projectzijnvoltooid.Wezijnvolop bezigmetdeherontwikkelingvaneenkantoorgebouwuit1992opeen bijzonderstrategischeligging,opdePlacedel’Etoile.Datisinhethartje vandehoofdstadindeonmiddellijkenabijheidvanKirchbergendichtbijde snelwegverbindingen. Activiteiten in Lxemrg JAARVERSLAG 2021 ACTIVITEITEN IN LUXEMBURG 55 OVERZICHT VAN DE PROJECTEN JAARVERSLAG 2021 ACTIVITEITEN IN LUXEMBURG 56 Duurzaamheidblijcentraalstaaninonzehuidigeen toekomsgeprojecten.Innityvoorzieteenomgeving waarzonderautokanwordengeleefd.Indit stadsprojectwerdbijzondereaandachtbesteedaan gebruiksvriendelijkevoetgangersverbindingentussen tweedelenvanhetdistrictdievoorheengescheiden waren. Doorhetgebruikvannatuurlijkebouwelementen, deinstallaevangroenedaken,zonnepanelen enregenwatercollectoren,incombinaemethet lage-energieAAA-labelinhetRiverPlace-project wordenonzeduurzaamheidsambiesineenbruisend stadsprojectomgezet. DehistorischegevelvanhetprojectCanal44 (1938)werdgerenoveerdmetrespectvoorde oorspronkelijkeeigenschappenvandebuurt.Aande achterzijdewerdendrienieuweresidenesgebouwd rondeenrusge,groenetuindiebijdraagtaande biodiversiteitvanhetstadscentrum. Naam Oppervlakte (m 2 ) Ligging Gebruik Bouwperiod Aandeel Immobel Innity 33.300 Luxemburg Gemengd Working & Shopping: Q4 2017/Q4 2019 Living: Q4 2017/Q1 2021 100% Polvermillen 27.000 Luxemburg Resideneel Q3 2022/Q2 2025 100% Laangfur 2 25.500 Luxemburg Gemengd Q2 2026/Q2 2028 100% Kiem 23.300 Luxemburg Gemengd Q3 2023/Q2 2025 70% Schoeermarial 22.400 Luxemburg Resideneel Q3 2027/Q3 2029 50% Mamer 13.800 Mamer Resideneel Q3 2022/Q4 2024 100% Livingstone - Lot2a 13.700 Luxemburg Gemengd Q3 2018/Q1 2021 33% Livingstone - Lot1 12.700 Luxemburg Gemengd Q3 2020/Q2 2023 33% Rue de Hollerich 11.500 Luxemburg Gemengd Q1 2023/Q4 2026 100% Livingstone - Lot2b 9.700 Luxemburg Gemengd Q4 2018/Q2 2021 33% River Place 7.900 Luxemburg Resideneel Q2 2022/Q2 2024 100% Godbrange 6.900 Luxemburg Resideneel Q3 2024/Q3 2026 100% Canal 44 6.200 Esch-sur-Alzee Resideneel Q2 2022/Q3 2024 100% Thomas 5.600 Strassen Kantoren Q3 2027/Q1 2029 100% Nova 4.200 Luxemburg Kantoren Q1 2021/Q4 2022 100% Scorpio 3 3.700 Luxemburg Kantoren Q4 2025/Q2 2027 100% Zie de details van de projecten op onze corporate website 160.000 m 2 luxemburgse portfolio 34.900 m 2 kantoren 1.373 wooneenheden 1 1. Alle wooneenheden, exclusief het aandeel van Immobel in de respectievelijke projecten. 2. Project verkocht als een asset deal in 2021. 3. Via Immobel BeLux Oce Development Fund River Place, Luxemburg Duurzaamheid blij centraal staan in onze huidige en toekomsge projecten. Oier Basn ManagingDirector, ImmobelLuxemburg JAARVERSLAG 2021 ACTIVITEITEN IN POLEN 57 OVERZICHT VAN DE PROJECTEN Naam Oppervlakte (m 2 ) Ligging Gebruik Bouwperiod Aandeel Immobel Granary Island 75.600 Gdansk Gemengd Phase 1: Q1 2017/Q4 2019 Phase 2: Q4 2020/Q4 2023 90% Central Point 19.100 Warschau Kantoren Q2 2018/Q1 2022 50% Zie de details van de projecten op onze corporate website 80.000 m 2 poolse portfolio 19.100 m 2 kantoren 552 wooneenheden 1 Granary Island, Gdansk Central Point, Warschau DeimpactvandecoronacrisisinPolenis vrijbeperktgeblevenopdebouwwerken endeverkoopacviteiten. OnsGranaryIslandprojectinGdanskis eentypischvoorbeeldvandeexpersevan Immobelomeenstadscentrumnieuwleven inteblazen.Ditprojectomvateencomplex vanmeerdan700wooneenheden,een foodcourt,winkelruimtenentweehotels. Hetwerdbekroondmetdepresgieuze MIPIMawardindecategorieBestUrban Project.Dejurywaardeerdedebijdrage vanhetprojectaanhetbiedenvaneen beterelevenskwaliteit,meersociale inclusie,meereconomischegroeienhet bedenkenvaneenstadvanmorgenwaar demenscentraalstaat.Voorfase2van GranaryIsland,datweopgestarthebben in2020,heeImmobelPolenreeds 320appartementenverkocht. InWarschauwerddaarnaastdebouw vandetorenCentralPointmetzijn 21verdiepingenvoltooid.Deeerste huurdershebbenerhunintrekgenomenin hetnajaarvan2021.Eind2021was20% vanhetgebouwverhuurdenwerdeen inteneverklaringondertekendvoornog eens25%vandeoppervlakte. Activiteiten in Poen Ons Granary Island project in Gdansk is een typisch voorbeeld van de experse van Immobel om een stadscentrum nieuw leven in te blazen. Oier Tiel ManagingDirector, ImmobelPolen 1. Alle wooneenheden, exclusief het aandeel van Immobel in de respectievelijke projecten. DeDuitsemarktheezichandermaalbijzonder veerkrachggetoond.Deimpactvandecoronacrisis isweliswaarnogsteedsvoelbaaropdekantoor-en hotelmarkt,maarderesidenële,logisekeenretailmarkt herstellenzich.Meerspeciekopderesidenëlemarkt, waarweonstoespitsen,noterenweeenenormesjging vandevraag–intermenvanacquisieendaaropvolgende verkoopaaninvesteerdersofeigenaar-bewoners.Een belangrijkefactordaarbijisdatdegezondheidscrisisde residenëleacvanogaantrekkelijkerheegemaakt. Dekantoormarkt,onzetweededoelmarkt,isiets gediereneerder.Dehuidigevraagstructuurverschilt fundamenteelvandiebijdeuitbraakvandepandemie.De vraagnaarkantoorruimtezalbijsommigekantoorgebruikers aanzienlijkgroterzijn,enbijanderedanweeraanzienlijk lager.Defocusvandekantorenverschuiinwezen vaneenwerkplaatsnaareenplekvoorinteraceen communicae.Tochzullendekantoren,indetopzeven stedendiemetdezeverschuivingrekeninghouden envoldoenaandeMVO-criteria,gebruikerskunnen aantrekken. Activiteiten in Diand JAARVERSLAG 2021 ACTIVITEITEN IN DUITSLAND 58 OVERZICHT VAN DE PROJECTEN JAARVERSLAG 2021 ACTIVITEITEN IN DUITSLAND 59 Naam Oppervlakte (m 2 ) Ligging Gebruik Bouwperiod Aandeel Immobel Eden 2 20.000 Frankfurt Resideneel Q3 2019/Q3 2022 90% Zie de details van de projecten op onze corporate website OnsEden-projectinFrankfurt(20.000 m²ontwikkeld doorImmobelLuxemburg)vordertgoed,reeds74%vande 263wooneenhedenzijnverkochtofgereserveerd.Destructurele engevelwerkenzijnvoltooid:zevenvandeengroenelijnen vandegevelwerdenuitgevoerdenbeplant.Meteenvande hoogstegroeneresidenëlegevelsinEuropawilEdenTowereen sterksignaaluitsturendatstedengeleidelijkaannaareennieuw paradigmaevolueren.Devergroeningvandegevelmoeteen posieveinvloedcreërenophetmicroklimaatenbijdragenaande levenskwaliteitinenrondhetgebouw. Dankzijdeonderhandelingendiewein2021hebbengevoerd, zullenwein2022eeneersteacquisiekunnenaankondigen. Parallelmetdieonderhandelingenlooptdeprospecevlot.We blevennieuweinvesteringenopdemarktbestuderen,diehun vruchtenkunnenafwerpenin2022.Indatverbandzijnweons personeelsbestandaanhetuitbreiden. 45.300 m 2 duitse portfolio 1 7.200 m 2 kantoren 545 wooneenheden Eden, Frankfurt Eden, Frankfurt Construcewerken Dankzij de onderhandelingen die we in 2021 hebben gevoerd, zullen we in 2022 een eerste acquisie kunnen aankondigen. Mchael H ManagingDirector, ImmobelGermany 1. Vertrouwelijke projecten zijn niet in het overzicht opgenomen. 2. Dit project wordt beheerd door Immobel Luxembourg SA. In2021toondedeSpaansemarktzich dynamisch,inhetbijzondervoorresideneel enlogisekvastgoed.Debelangrijkste verwezenlijkingvanImmobelopde Spaansemarktwasdevooruitgangvande stedenbouwkundigeprocedurevoorhetFour SeasonsResortinMarbella.Hetprocesom dezebelangrijkemijlpaalterealiserenhee driejaargeduurd.Weverwachtenmetde commercialiseringtestartenin2022ende bouwvergunningenteverkrijgeninhetvierde kwartaalvan2023.Onzehoofdfocusvoor hetMarbella-projectgaatnaarhetduurzaam gebruikvanenergieenwatervoorhet residenëlegedeelteenhethotel. WewillenzelfsdemarktleiderinSpanje wordenintermenvanmilieuprakjkenen -management.Omdatdoelteverwezenlijken, hebbenwesamenmetFourSeasonsHotels hetGreen Commiee opgerichtmetdevisie omeenaangenaamluxehoteluittebaten datdenatuurlijkehulpmiddelenenhetmilieu beschermtenbehoudt.Indeprakjkbetekent dat‘noplasc’-verbintenissen,innovaeve recyclingenkoolstof-reducerendeiniaeven, lokaleleveranciers,minderwaterverbruik, opvangvanregenwaterenhetgebruikvan grijswatervoorlandschapsberegening, warmteterugwinningssystemen,zonne-energie viazonnepanelen,enbeheersystementegen voedselverspilling. HethuidigeteamvanImmobelSpanjebestaat uitvierleden.Naarmateonsprojectblij evolueren,richtenweonsopeenverderegroei enkijkenweuitnaarnieuweopportuniteitenop demarkt. Activiteiten in Sanje JAARVERSLAG 2021 ACTIVITEITEN IN SPANJE 60 OVERZICHT VAN DE PROJECTEN Naam Oppervlakte (m 2 ) Ligging Gebruik Bouwperiod Aandeel Immobel Four Seasons Marbella Resort 76.600 Marbella Resideneel & ontspanning Q2 2024/Q3 2028 50% Zie de details van de projecten op onze corporate website Four Seasons Resort, Marbella We willen zelfs de marktleider in Spanje worden in termen van milieuprakjken en -management. Jaer Rego ManagingDirector, ImmobelSpanje In2020en2021heeImmobeldebasis gelegdvoorhaarinvestmentmanagement acviteit.Sindsbegin2022zijndeze acviteitengegroepeerdinImmobelCapital PartnersdatopereertvanuithetVerenigd Koninkrijk.Denieuweacviteitmiktop groenestrategieëndievolledigafgestemd zijnopdedoelstellingenvaninvesteerders enpartnersoplangetermijn.Erwordt eenvollediggeïntegreerdteamopgericht. Hetzaleenrigoureuzeaanpakuitvoeren omduurzamewaardeoplangetermijn tecreërendoorgebruiktemakenvan vaardighedenophetgebiedvaninvesteren, ontwikkelenenherposionerenvan acva,zodatzegeschiktzijnvoordeeisen vandegebruikerseninlijnzijnmeteen engagementvoorhetmilieu. ImmobelCapitalPartnersrichtzichop hetcreërenvaninvesteringsstrategieën indekantoor-enresidenëlesectoren waarImmobelreedseenmarktleideris. Hetinvesteertindiestedelijkecentra diedemogelijkheidbiedenomeen nieuwegeneraevanduurzameen slimmewoon-enwerkomgevingente creërendichtbijdecentralezakenwijken. Waardecreaezalwordengerealiseerd dooreenzorgvuldigeselecevanacva dieproterenvanstructurelekrachten oplangetermijnendieminderaankelijk zijnvandeeconomischecyclus.Totdeze drijvendekrachtenbehorendetoenemende enaanhoudendeverstedelijking,de veranderendedemograe,devoortdurende technologischerevolueendeposieve milieu-ensocialeimpact. Activiteiten in het Vrenigd Kinkjk JAARVERSLAG 2021 ACTIVITEITEN IN HET VERENIGD KONINKRIJK 61 Het team zal een rigoureuze aanpak uitvoeren om duurzame waarde op lange termijn te creëren door gebruik te maken van vaardigheden op het gebied van investeren, ontwikkelen en herposioneren van acva. Dncan On ManagingDirector, ImmobelCapitalPartners MARKT- anales Möbius, Brussel JAARVERSLAG 2021 62 MARKTANALYSES JAARVERSLAG 2021 MARKTANALYSES 63 MARKTANALYSE: BELGIË I. Kantoormarkt in België A. Brussel De take-up van kantoren in Brussel in 2021 bedroeg 492.000 m². Dat is een stijging van 75% ten opzichte van het jaar voordien. De kantooractiviteit van de voorbije twee jaar schommelt rond het gemiddelde op 10 jaar. Dat wijst erop dat de Brusselse markt stabiliseert. De leegstandsgraad steeg naar 8,1%, maar de vraag naar kantoren van klasse A blijft groter dan het aanbod. De pijplijn van beschikbare ruimte op korte termijn blijft beperkt en de huurprijzen voor toplocaties zijn stabiel en gefundeerd. B. Regio’s De take-up van regionale kantoren is de voorbije jaren stabiel gebleven met 296.800 m² verhuur- en verkoopactiviteit in 2021. De Waalse markten deden het bijzonder goed in 2020, en in 2021 kenden de Vlaamse markten een heropleving, met 258.000 m² take-up van kantoren aangestuurd door diverse gebruikers verspreid over alle geografische markten waaronder Antwerpen, Gent, Mechelen, Kortrijk en Hasselt. De Waalse markten deden het iets minder goed in 2021 met een take-up van slechts 39.000 m² met een belangrijke rol voor de publieke sector. Antwerpen noteerde de grootste regionale take- up van kantoren met 103.100 m², gevolgd door Gent met 58.200 m². De regionale markten worden ook geconfronteerd met een beperkte pijplijn op korte termijn. C. Vraag De gecombineerde take-up voor België in zijn geheel bedroeg 789.000 m² in 2021. Dat is een duidelijke stijging ten opzichte van de 592.000 m² in 2020. De privésector vertegenwoordigde 60% van het take-upvolume in Brussel, met een vrij goed evenwicht tussen kleine (<2.000 m²) en grote transacties (>2.000 m²). Proximus sloot de grootste transactie van het jaar in de privésector en tekende voor 37.486 m² in het Boreal gebouw, terwijl de Belgische staat de resterende Möbiustoren (34.000 m²) verwierf – eveneens in de Noordwijk. De vraag op de regionale markten kwam vooral van ondernemingen, en niet van de publieke sector die minder actief was in vergelijking met de voorbije drie jaar. Grotere ondernemingen (>2.000 m²) werden actiever nadat ze mogelijkheden hadden afgewacht of voor tijdelijke oplossingen hadden gekozen tijdens het hoogtepunt van de pandemie. D. Leegstand De leegstandsgraad op de Brusselse markt in 2021 bedroeg 8,1%, en dat is een stijging ten opzichte van 2020 toen het 7,6% bedroeg. De oppervlakte van de leegstand bedraagt net iets meer dan 1 miljoen m², vooral in oudere gebouwen. Over het algemeen is de leegstand in het Brusselse CBD vrij beperkt, met amper 4,7%. In de gedecentraliseerde markten bedraagt de leegstand 9,5% en in de periferie iets minder dan 20%. Op de regionale markten is er een chronisch gebrek aan kwalitatieve beschikbare ruimte, met name in steden als Namen, Luik en zelfs Antwerpen ondanks de leegstand in oudere gebouwen in deze laatste. E. Ontwikkeling In Brussel werd in 2021 in totaal 265.600 m² kantoorprojecten opgeleverd. Voor 2022 heeft Brussel met 260.000 m² nog flink wat projecten in de pijplijn, hoewel nog slechts 48.000 m² van deze ruimte beschikbaar is. Dat is minder dan de hoeveelheid take-up van een gemiddeld kwartaal. De grootste projecten die in 2022 moeten opgeleverd worden bevinden zich in de City Centre submarkt. De ontwikkeling op de belangrijkste regionale markten blijft beperkt in 2022. In sommige Waalse steden zijn er grootscheepse plannen om op lange termijn een stadsheropleving te implementeren, bijvoorbeeld in Charleroi. Deze plannen zouden ook moeten zorgen voor bijkomende kwalitatieve ruimte op de markt. F. Huurprijs De huurprijs voor toplocaties op de Brusselse markt bleef in 2021 stabiel op € 315/m²/jaar. De huurprijs in het topsegment bleef op € 280/m²/jaar in de Noordwijk en op € 275/m²/jaar in het stadscentrum. Nieuwe ontwikkelingen duwen de huurprijzen in het topsegment op JAARVERSLAG 2021 MARKTANALYSES 64 de gedecentraliseerde en de perifere markten in Brussel de hoogte in. In Antwerpen en Gent stijgen de huurprijzen voor toplocaties zelfs naar € 170/m²/jaar na een groei op die markt. Op de belangrijkste Waalse markten blijven de huurprijzen voor toplocaties net onder die recordhoogten op € 160 tot 165/m²/jaar. G. Investeringen Een sterke toename in de transacties tijdens het laatste kwartaal van het jaar bracht het totale jaarlijkse investeringsvolume op € 4 miljard. Dat is minder dan het jaar voordien maar meer dan het gemiddelde op 10 jaar. De Brusselse kantoren nemen € 2,01 miljard of 50,3% van dat totale bedrag voor hun rekening. Het aandeel van de buitenlandse beleggers in het geïnvesteerde kapitaal is gedaald als gevolg van de reisbeperkingen door de coronapandemie. Globaal genomen bedragen de toprendementen voor kantoren voor standaardhuurovereenkomsten momenteel 3,5%, na een periode van competitief bieden op assets in de CBD. Toprendement voor kantoren verhuurd op lange termijn is geschat op 3,0%. Kerncijfers: 8,1% Brusselse leegstand; 315 euro/m²/jaar huurprijs A-locaties; 3,50% toprendement voor standaardverhuringen bronnen: CBRE II. Residentiele markt in België A. Brussel Met 1,22 miljoen inwoners op 1 januari 2021 beschikt de Belgische hoofdstad over een goed ondersteunde residentiële markt. De prijzen in het Brussels gewest blijven een opwaartse trend volgen. Tussen 2010 en de 1e jaarhelft van 2021 zijn de mediaan transactieprijzen voor een appartement met 49% gestegen. Demografische ontwikkelingen, een gestaag groeiende economie en lage rentevoeten hebben bijgedragen aan die stijging. Net als de verkoopprijzen stijgen ook de huurprijzen in het Brusselse Gewest op lange termijn, hetzij minder snel, waardoor het rendement daalt. Er is een groeiende diversiteit in woningtypes, met name door het aanbod van serviceflats, cohousing en studentenhuisvesting, allemaal nichemarkten die opgevuld worden. De prijzen voor nieuwe ontwikkelingsprojecten lopen op tot € 6.000/m² en nog hoger in het luxesegment. B. Bevolking Op 1 januari 2021 telde België 11,521 miljoen inwoners. Dat is een stijging van 0,25% ten opzichte van het jaar voordien en volgt een trend van een gestaag toenemend bevolkingsgemiddelde dat het voorbije decennium gemiddeld 0,51% bedroeg. Het Brusselse Gewest heeft veruit de sterkst groeiende bevolking van de drie gewesten, met een gemiddelde groei van 0,87% per jaar tegenover 0,57% in Vlaanderen en 0,34% in Wallonië in de voorbije tien jaar. Op 1 januari 2021 telde België 5,025 miljoen particuliere huishoudens. Het aantal particuliere huishoudens is gestegen met ongeveer 0,67% per jaar, of 32.135 huishoudens tijdens de afgelopen tien jaar. Dat betekent dat een gemiddeld huisgezin uit ongeveer 2,3 personen bestaat. Dat aantal is in de loop der tijd gedaald, terwijl het aantal alleenstaande huishoudens toeneemt. Alleenstaande huishoudens vormen vandaag 35,3% van het totaal aantal particuliere huishoudens, komende van 33,8% in 2011. Het Federaal Planbureau heeft in 2021 enkele demografische trends vooropgesteld. In 2030 zou de bevolking met 3,3% zijn toegenomen. Vergeleken met het voorbije decennium zouden 65-plussers het overgrote deel van die toename uitmaken. Alleenstaande huishoudens zouden volgens deze demografische trends aanzienlijk toenemen. JAARVERSLAG 2021 MARKTANALYSES 65 C. Woningbestand Op 1 januari 2021 telde België 5,632 miljoen woningen. Het afgelopen jaar is het aantal woningen met 55.517 eenheden toegenomen. Dat is minder dan de toename in de voorbije twee jaar, waarschijnlijk als gevolg van de pandemie. Algemeen genomen is de residentiële ontwikkeling over de lange termijn gestegen. Het Brusselse en Vlaamse Gewest noteerden de hoogste stijging in ontwikkelingsactiviteit en appartementen maken het overgrote deel uit van die nieuwe ontwikkeling. Dat gaat vaak ten koste van traditionele huizen aangezien beschikbare ruimte schaars wordt, vooral in een stedelijke omgeving. In Brussel werden 7.657 nieuwe appartementen opgeleverd in 2020. D. Vastgoedprijzen De mediaanprijzen voor woningen in België volgden een stabiele stijgende trend. In 2021 bleven de huizenprijzen in het eerste kwartaal stijgen tot een mediaanprijs van € 258.000. Dat is de hoogste waarde die tot nu toe werd bereikt, en betekent een stijging met 5,3% sinds eind 2020. De mediaanprijs voor appartementen nam tijdens die periode toe met 5,4% en bedroeg € 215.000 in de eerste helft van 2021. Het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest is de duurste regio, waar de mediaanprijzen voor huizen en appartementen respectievelijk € 450.000 en € 239.000 bedroegen in de eerste helft van 2021. In Antwerpen bedroegen de prijzen € 205.000, en in Gent noteerden de appartementsprijzen hoger, met € 275.000. In Wallonië bedroegen de mediaanprijzen tijdens dezelfde periode € 145.000 in Luik en € 165.000 in Namen. E. Nieuwbouw De nieuwe residentiële ontwikkeling is in volle gang, met appartementen die beantwoorden aan hoge normen en met een algemene kleinere voetafdruk dan die van de oudere eenheden. De marktprijzen voor nieuwe Brusselse standaardappartementen variëren van € 2.500/m² in het westen van de regio tot € 6.000/m² in de binnenstad en de Louizawijk. Voor luxeprojecten liggen de prijzen nog hoger. In Antwerpen bedragen de marktprijzen € 4.100/m² en in Gent worden nieuwe appartementen gecommercialiseerd aan € 4.500/m². Nieuwbouw op de Waalse markt is gemiddeld meer betaalbaar, en varieert van € 2.200/m² in Bergen tot € 2.900/m² in Waver. III. Verkavelingen A. Woningbestand De verdeling van het Belgische woningbestand over de gewesten bedraagt 58% in Vlaanderen, 32% in Wallonië en 10% in Brussel. Gezien de omvang en dichtheid van de gewesten bedraagt het aandeel appartementen in de voorraad 28% in Vlaanderen, 17% in Wallonië en 57% in Brussel. Het aandeel appartementen in het totale Belgische woningbestand is gestegen van 19% in 2001 naar 27% in 2021, deels ten koste van de gesloten bebouwingen. B. Bouwvergunningen In België werden tijdens de eerste 10 maanden van 2021 48.821 bouwvergunningen afgeleverd. Dat is een stijging van 7,2% ten opzichte van dezelfde periode van het vorige jaar. Voor de drie gewesten werden tijdens dezelfde periode 37.409 vergunningen afgeleverd in Vlaanderen (+5%), 10.787 in Wallonië (+16,1%) en 625 in Brussel (-2,8%). C. Grondprijzen Er zijn weinig bouwgronden beschikbaar in Brussel. Bijgevolg gaat het bij ontwikkelingen meestal om de afbraak/verbouwing van bestaande gebouwen voor een alternatieve bestemming, zoals woningen. Het afgelopen jaar zagen we een trend van verbouwingen van verouderde kantoren en gebouwen naar een alternatieve, meestal residentiële bestemming. De verkoop en de verkoopprijzen van eigendommen met bouwvergunningen volgen een stijgende trend. De grondprijzen kunnen oplopen tot € 2.600/m² voor de beste locaties op centrale markten. Op andere deelmarkten, zoals gedecentraliseerde gebieden, liggen deze dichter bij € 1.000/m². Kerncijfers: 1,22 miljoen mensen in Brussel, 2,3 personen per huishouden in België; € 215,000 voor mediaan appartement in België bronnen: FOD Economie, BISA, CBRE, Federaal Planbureau 31 december 2021 JAARVERSLAG 2021 MARKTANALYSES 66 MARKTANALYSE: FRANKRIJK I. Kantoormarkt in Frankrijk A. Regio Parijs De Parijse kantoormarkt is een van de meest levendige in Europa, met 59,65 miljoen m² eind 2021. Dat betekent dat de stock met 742.608 m² ofwel 1,26% is uitgebreid. De vraag naar kantoorruimte in Parijs steeg naar 1,85 miljoen m² in 2021, en dat is een stijging met 32% tegenover 2020. Het vierde kwartaal van 2021 was bijzonder actief, met 631.000 m² ruimte in de regio Parijs. Dat is een bevestiging van het herstel dat in de voorgaande kwartalen werd ingezet. De markt heeft zich evenwel bijzonder actief getoond in een aantal subsegmenten en geografische locaties, met transacties boven 1.000 m² die sinds begin dit jaar snel zijn toegenomen en met een sterke activiteit in Paris Centre Ouest en La Defense. In het segment van de grote transacties zien we weinig activiteit in het eerste deel van het jaar, maar het vierde kwartaal was bijzonder goed. In 2021 werden 56 transacties van 5.000 m² opgetekend, waarvan 20 in het vierde kwartaal alleen al. Deze markt reageert doorgaans trager op de economische en vastgoedcycli, maar de resultaten op het einde van het jaar wijzen op een herwonnen vertrouwen van de grote ondernemingen. Na een groei in 2020 en begin 2021 is het volume van het onmiddellijk beschikbare aanbod grotendeels stationair gebleven in de tweede helft van 2021 met 4 miljoen m² op 31 december 2021 of een leegstand van 6,8%. De geografische evolutie van het aanbod blijft variëren met een verdere daling in de Parijse binnenstad en een stijging voor de rest van Île-de-France. De leegstand in Paris Centre Quest bedraagt 3,5%. De druk op het aanbod in Parijs blijft de huurprijzen omhoog stuwen. De gemiddelde huurprijzen voor A-locaties in Parijs bereikten € 907/m²/jaar, en zelfs € 930/m²/jaar. Ook de huurwaarden voor gerenoveerde en oudere gebouwen zitten in de lift. In de voorsteden zijn de trends iets genuanceerder. De gemiddelde huurprijs voor A-locaties in La Defense bedroeg € 550/m² (exclusief btw) en € 510 in de Western Crescent. Dat is een stijging met respectievelijk 10% en 19% op jaarbasis. Hoewel het aanbod op deze deelmarkten onder druk staat omwille van de locatie en de intrinsieke kwaliteit, is dat minder het geval op de meeste andere markten, waar het aanbod groter is en nog toeneemt. Dat leidt tot een stabilisering en zelfs tot een daling van de huurprijzen. 59,65 miljoen m² kantoorbestand in de regio Parijs 1,85 miljoen m² take-up in de regio Parijs 6,8% leegstand Regionale kantoormarkt Hoewel Parijs de voorkeur blijft genieten, bieden de regionale markten aanzienlijke ruimtes tegen lagere huurprijzen. De markten van Lyon, Rijsel, Toulouse, Marseille en Bordeaux tellen samengevoegd 22,5 miljoen m². Lyon is daarbij de grootste regionale kantoormarkt met 6,84 miljoen m². De regionale markten hebben een sterk herstel getoond in 2021, na een aanzienlijke terugval met 44% in de vraag in 2020. De regionale take-up voor kantoren is van 642.804 m² in 2020 opnieuw gestegen naar 954.695 m² in 2021 (+49%). De meeste regionale markten zagen hun huurprijzen voor kantoren in A-locaties stijgen. De kantoorruimte in Lyon wordt thans gecommercialiseerd aan € 340/m²/jaar (+4,6%). De huurprijzen voor kantoren in Marseille stegen naar € 320/m²/jaar. De evolutie van de leegstand op de regionale markten is minder eenduidig. Met een leegstand in Lyon van 4,92% van het totale bestand is het percentage van lege ruimten in Lyon gedaald naar 3,37%. Kerncijfers: 22,5 miljoen m² kantoorbestand op de regionale markten 954.695 m² take-up op de regionale markten bronnen: CBRE JAARVERSLAG 2021 MARKTANALYSES 67 II. Investeringen in Frankrijk Na verscheidene jaren van gestage groei en een recordhoogte in 2019 werd de investering in commercieel vastgoed zwaar getroffen door de gezondheidscrisis in 2020 en 2021. In een volatiele economische situatie heeft de nog steeds onzekere impact van de nieuwe werk- en consumptiepatronen doorgewogen op de vastgoedvraag en bijgevolg de kantoor- en retailvolumes. Ook de reisbeperkingen hebben een obstakel gevormd voor het afsluiten van bepaalde transacties. Twee sectoren die zich sterk hebben getoond in 2021, zijn industrial & logistics en de residentiële markten. De vraag naar investeringen in industrial & logistics werd gestimuleerd door de sterke groei in e-commerce en het belang van een geoptimaliseerde supply chain. De investeringsvolumes in de residentiële sector blijven stijgen, met een recordhoogte in 2021. De sterke prestatie van de residentiële markt wordt aangestuurd door de studenten- en seniorenhuisvesting en cohousing. In geografische termen zijn het vooral de middelgrote steden, nabij de grote steden, die nu mede door de ontwikkeling van het telewerk en zelfs het nemen van een tweede woonplaats, goed scoren bij de investeerders. Kantoorruimten hebben momenteel een toprendement van 2,60% in Parijs CBD en Paris Centre West. Dat is een lichte daling tegenover 2,75% het jaar voordien. De druk op het rendement was het sterkst in logistics (en semi-industriële ruimten). Logistieke ruimte in het topsegment wordt gecommercialiseerd aan een rendement van 3,25%. Met 2,10% in Parijs en 2,90% in Lyon blijft het rendement van residentieel vastgoed structureel lager dan dat van commercieel vastgoed. De vraag van beleggers naar residentiële nieuwbouw blijft bijzonder groot. Kerncijfers: 2,60% toprendement voor kantoren in Parijs 3,25% toprendement voor logistiek 2,10% toprendement voor residentieel vastgoed bronnen: CBRE III. Residentiele markt in Frankrijk A. Bevolking Op 1 januari 2021 telde Frankrijk 67,4 miljoen inwoners. Dat is een toename met 0,18% ten opzichte van het vorige jaar, en een matiging van het groeitempo met gemiddeld 0,37% op jaarbasis tijdens de afgelopen tien jaar. De Franse bevolking is gestegen met 119.400 inwoners, waarvan 67.400 natuurlijke groei en 52.000 netto migratie. B. Aanbod Op 1 januari 2021 telde het Franse woningbestand 37,2 miljoen wooneenheden. Op het Franse vasteland bestond 82% van de wooneenheden uit hoofdverblijfplaatsen en 55% uit individuele wooneenheden. Hoewel de markt sinds het begin van het jaar een trage groei kende was er een herstel van de bouwactiviteit in Q3. In augustus 2021 werd een vergunning afgeleverd voor 453.000 wooneenheden en werd gestart met de bouw van 386.000 wooneenheden (over 12 maanden). Voor het eerst sinds de start van de pandemie wijzen de bouwactiviteiten en het aantal afgeleverde bouwvergunningen op een positieve ommekeer. Dat geldt vooral voor de regionale markten, aangezien de residentiële bouwactiviteit in de regio Parijs daalt (-4,4%). C. Prijzen In het derde kwartaal van 2021 bleven de prijzen van reeds bestaande huizen in Frankrijk stijgen: +2,0% ten opzichte van het tweede kwartaal, na +1,9% en +1,2% in de voorgaande kwartalen. Op jaarbasis stegen de prijzen met +7,4%. Sinds het vierde kwartaal van 2020 werd een grotere groei opgetekend voor huizen (+9,0% in één jaar in het derde kwartaal van 2021) dan voor appartementen (+5,2%), en dat is geleden van eind 2016. Op jaarbasis stijgen de huisprijzen aan een versneld tempo (+7,1%, na +6,1% in het vorige kwartaal). De prijzen voor oudere huizen stijgen sneller (+7,4% jaar-op-jaar) dan die voor nieuwe huizen (+4,7%). JAARVERSLAG 2021 MARKTANALYSES 68 D. Transacties Het jaarlijkse transactievolume is andermaal gestegen in het derde kwartaal van 2021: het aantal transacties van de afgelopen twaalf maanden werd in september geschat op 1.204.000, na 1.156.000 eind juni. Het jaarlijkse volume van transacties volgt een opwaartse trend sinds het vierde kwartaal van 2020, na een terugval tussen eind 2019 en het derde kwartaal van 2020. E. Huurprijs De huurprijzen zijn al verscheidene jaren aan het stijgen in Frankrijk. In september 2021 bedroeg de gemiddelde huurprijs € 15/m², inclusief lasten, volgens de Seloger-barometer. In 2021 zijn de huurprijzen nog sterker gestegen dan in 2020. In het tweede kwartaal 2021 is de referentie huurindex gestegen met 0,42% op jaarbasis. Achter die cijfers gaan aanzienlijke regionale verschillen schuil. De huurprijzen blijven het hoogst in Parijs, met een gemiddelde huurprijs van € 28,35/m² per maand exclusief lasten in maart 2021, volgens Vanport. In de loop van het jaar zijn die evenwel gestabiliseerd. In de meeste grote steden zoals Tours, Lyon en Metz zijn de huurprijzen stabiel gebleven. De huurprijzen zijn daarentegen aanzienlijk gestegen in Rouen, Nantes (+4%) en Bordeaux (+7%). F. NIEUWBOUW Hoewel de markt sinds het begin van het jaar traag blijft, werd het derde kwartaal van 2021 gekenmerkt door een opleving van de bouwactiviteit. In augustus 2021 werden 453.000 woningen vergund en werd begonnen met de bouw van 386.000 woningen (over 12 maanden). Voor het eerst sinds het begin van de pandemie is er sprake van een positieve ontwikkeling van de start van de bouwwerkzaamheden en de bouwvergunningen. Dit is vooral het geval op de regionale markten, maar in de regio Parijs is de woningbouwactiviteit gedaald (-4,4%). Kerncijfers: +7,1% residentiële prijsstijging in Frankrijk Q3 op jaarbasis De gemiddelde huurprijs in Parijs bedraagt € 28,35/m² per maand bronnen: CBRE, Eurostat, INSEE, BTSLC, SDES 31 december 2021 JAARVERSLAG 2021 MARKTANALYSES 69 MARKTANALYSE: LUXEMBURG I. Kantoormarkt in Luxemburg A. Luxemburg-stad Luxemburg-Stad werd in 2021 geconfronteerd met een sterke vraag maar een beperkte beschikbaarheid. De belangrijkste centrale zakendistricten (CBD, Kirchberg, Station, Cloche d’Or) noteren een leegstand van minder dan 3%. De take-up, op zijn beurt, is meer aangewezen op de voorverhuring van nieuwe projecten. De activiteit in de projectontwikkeling en de nieuwbouw zorgde voor een recordjaar voor de take-up van kantoren in Luxemburg-Stad – namelijk 127.000 m² nieuwbouw van het Europees Parlement in Kirchberg. BGL BNP Paribas voorverhuurde 18.000 m², eveneens in Kirchberg. Ook Station kende een toegenomen activiteit, en noteerde bijna 10% meer take-upvolume op jaarbasis na de acquisitie door Post Luxembourg van zijn nieuw hoofdkantoor (27.700 m²) en de OPOCE-voorverhuring van Mercier (18.000 m²). De marktdynamiek ondersteunde de stabiliteit van de huurprijzen voor toplocaties doorheen het jaar. B. Periferie De periferie kende een meer gematigde activiteit in 2021. Het aantal deals steeg weliswaar met 25% op jaarbasis, maar het totale volume daalde met hetzelfde bedrag. Toch werden er grote deals gesloten, waaronder drie deals van meer dan 10.000 m². Daartoe behoorde een bank met een voorverhuring van 17.303 m² in Esh/Belval, het Rode Kruis met een voorverhuring van 13.400 m² in Howald en Union Investment met een verhuring van 10.759 m² in het luchthavendistrict. We zien ook dat leegstand een gemengd beeld is omwille van twee grote leegstanden in Howald en Leudelange. Die laatste was het resultaat van een nieuwe oplevering van beschikbare ruimte. Desondanks zorgden de verdere ontwikkeling van kwaliteitsvolle projecten en de algemene stabiliteit op de markt voor een opwaartse druk op bepaalde topeigendommen. C. Vraag De vraag naar kantooroppervlakte in de vorm van take-up boekte in 2021 een recordjaar met 369.505 m². Dat is een stijging met meer dan 7% ten opzichte van een actief jaar 2020. Zelfs zonder de deal van het Europees Parlement sloot het volume aan bij het tienjarige marktgemiddelde. De Europese instellingen waren goed voor 149.445 m² (40%) van het take-up volume, waardoor ze hun bijdrage van het voorgaande jaar meer dan verdubbelen. Dat compenseerde deels de lagere activiteit in de Luxemburgse publieke sector. Het bankwezen en de financiën- en verzekeringswereld (BFI) stegen op jaarbasis naar 92.913 m² door middel van de bovenvermelde deals. De dienstensector bleef stabiel in 2021 met een bijkomende 56.527 m². D. Leegstand De leegstand op de kantoormarkt wordt geschat op ongeveer 177.000 m² in Q4 2021 op een totale voorraad van 4.593 miljoen m². Dat betekent een leegstandsgraad van amper 3,9% aan het einde van het jaar. De stadswijken blijven krap: de leegstand bedraagt slechts 2% of minder in de CBD, Kirchberg en de Station-districten. Buiten Luxemburg- stad registreerden Airport, Bertrange en Strassen allemaal een daling in de leegstand tegenover vorig jaar. De groeimarkt van Esch/Belval noteerde een sterke daling van de beschikbare ruimte naar minder dan 3% vandaag. E. Ontwikkeling De opleveringen in 2021 stegen naar 198.000 m², hoewel het KAD2 gebouw van het Europees Parlement twee derde daarvan voor zijn rekening neemt. Op het ogenblik van de oplevering was slechts 27.460 m² van de voltooide ruimte nog beschikbaar. De grootste daarvan was het Buzz City-kantoorgebouw in Leudelange (16.000 m²). JAARVERSLAG 2021 MARKTANALYSES 70 F. Huurprijs De sterke huurmarkt en de dynamiek van vraag en aanbod ondersteunen de huurprijzen. Gezien de huidige marktomgeving blijven de huurprijzen voor toplocaties in Luxemburg stabiel op €52/m²/maand in het CBD (exclusief btw). De huurprijzen bleven ook stabiel op de andere markten zoals Cloche d'Or €35/m²/maand (excl. btw) en Station op €38/m²/maand (excl. btw) en Kirchberg op €42/m²/mnd. (excl. btw). De perifere markten registreren een gestage toename in populariteit omwille van hun bereikbaarheid, relatief betaalbare prijzen en kwaliteitsvol aanbod. Dat leidde tot een opwaartse druk op de huurprijzen in 2021, met name tot een stijging in Munsbach naar €25/m²/maand (excl. btw). G. Investeringen De CRE-investering in Luxemburg bedroeg in totaal € 1.578 miljard in 2021. Dat is nagenoeg identiek met het jaar voordien. Ongeveer een vijfde van dat kapitaal ontstond binnen Luxemburg, hoewel Belgische beleggers dit jaar de belangrijkste bronnen van kapitaal vormden. Er werden vijf deals gesloten voor meer dan € 100 miljoen, voornamelijk investeringen in de kantoormarkt. Het Cloche d’Or-district zette een actief jaar voort met een investering van € 523 miljoen in 2021. De kleine markt van Howald, net daarnaast, noteerde een investering van € 363 miljoen, en dat is zelfs meer dan het gevestigde Kirchberg district. Het sentiment in de markt was positief, en de rendementen stonden onder druk in 2021, met name voor kantooractiva. Het top beleggingsrendement wordt thans geschat op 3,30%. Kerncijfers: 3,9% leegstand in Q4 2021; € 52/m²/maand huurprijs A-locaties; 3,30% beste rendement, bronnen: CBRE II. Residentiele markt in luxemburg A. Bevolking Op 1 januari 2021 telde Luxemburg 634.730 inwoners. De groei matigde ten opzichte van het tienjarige gemiddelde maar noteerde toch 1,38% op jaarbasis. De buitenlandse bevolking bedroeg 47,2% van de Luxemburgse bevolking. Dat is een lichte daling op jaarbasis in lijn met de trend sinds het cijfer een hoogtepunt bereikte in 2018. B. Marktoverzicht De prijzen op de Luxemburgse residentiële markt bleven stijgen onder impuls van de sterke bevolkingstoename, een robuuste economie en een accommodatieve omgeving, inclusief aanhoudende lage rentevoeten. Het aanbod kan moeilijk tred houden met de toenemende bevolking, waardoor de prijzen stijgen en de meer gematigde verdieners naar de periferie van de stad uitwijken. De gemiddelde appartementsprijs in Q3 2021 bedroeg € 651.875. Dat is een stijging met 11,8% op jaarbasis. In relatieve termen is dat € 8.166/m². Die groei werd aangestuurd door de verkoop van bestaande appartementen (+15,5% op jaarbasis) en nieuwbouw (+6,2% op jaarbasis). Het aantal transacties is dit jaar toegenomen (Q4 2020-Q3 2021 vs. Q1 2020-Q4 2020) naarmate reizen opnieuw gemakkelijker werd en de maatregelen werden versoepeld. De huurprijzen zijn matig gestegen in vergelijking met de verkoopprijzen. C. Luxemburg-stad Luxemburg-Stad groeide met 1,8% naar een bevolking van 124.509 inwoners op 1 januari 2021. De vraag naar residentiële eigendom is groot en wordt ondersteund door de sterke bevolkingstoename, de centrale ligging van de stad en de aanhoudend lage rentevoeten. De gemiddelde transactieprijzen voor bestaande appartementen bedroegen € 10.900/m². Dat is ongeveer € 1.000/m² (10%) meer tegenover het jaar voordien. De prijs van de hoogste klasse appartementen kan oplopen tot € 14.000/m². Nieuwbouwappartementen bedragen gemiddeld € 11.500/m² en tot € 16.000/m² voor de topklasse appartementen. JAARVERSLAG 2021 MARKTANALYSES 71 D. Regio’s Naarmate de stad duurder en dichtbevolkter wordt, kijken de inwoners steeds meer naar gedecentraliseerde en perifere zones voor meer betaalbare prijzen. Er zitten luxeontwikkelingsprojecten in de pijplijn voor diegenen die nog steeds op zoek zijn naar comfort, hoewel prijzen van € 5.500/m² tot € 8.500/m² ook nog gangbaar zijn. Nieuwe projecten kunnen gecommercialiseerd worden voor prijzen boven € 8.000/m². E. Leasing In het parlement wordt reeds meer dan een jaar een nieuwe regelgeving besproken, maar vooralsnog zonder definitief resultaat. Die nieuwe wetgeving moet de rechten van de huurders versterken, meer bepaald voor de lagere en middeninkomensklassen die financieel het hardst getroffen worden door de hoge woonkosten. De evolutie van de huurprijzen is divergent maar volgt doorgaans een opwaartse trend. In het jaar voorafgaand aan Q2 2021 bedroeg de gemiddelde vraagprijs voor verhuring € 1.519/maand, of €31,4/m²/maand. Dat is een daling tegenover het vorige jaar op nominale basis, maar een stijging op relatieve basis. Luxemburg-Stad heeft de hoogste relatieve huurprijs met €36,3/m²/maand, gevolgd door Leudelange (€36,0/m²/maand) en Mamer (€35,5/m²/maand). F. Nieuwbouw De prijzen van een nieuwbouwappartement in Luxemburg zijn lichtjes gestagneerd rond €662.914 of €8.011/m² voor Q3 2021, deels door de gestegen verkoop in de Luxemburgse periferie en elders. De prijzen voor nieuwbouw liggen gemiddeld ongeveer 2% hoger dan die van bestaande wooneenheden. Dat is een vermindering ten opzichte van de 15% van het jaar voordien. Ervan uitgaande dat de deals van de laatste vier kwartalen beter bestand zijn tegen extreme waarden, groeit de kloof tot 8%. Enkel Strassen en Bertrange registreren prijzen voor nieuwbouwappartementen die hoger liggen dan die van Luxemburg-Stad (Q4 2020-Q3 2021). Die bedragen respectievelijk €12.874/m² en €12.393/m² tegenover €12.206/m² in Luxemburg-Stad. Tijdens de eerste negen maanden van 2021 werden 22% meer residentiële bouw- vergunningen afgeleverd in vergelijking met dezelfde periode van het vorige jaar, namelijk 4.621. Projecten met meerdere woningen hebben dat cijfer opgedreven, terwijl het aantal eengezinswoningen nagenoeg ongewijzigd bleef. Luxemburg-Stad noteerde een grotere vergunningsactiviteit, met een stijging van 40% naar 1.234. PAP's en algemene ontwikkelingsprogramma’s blijven een opwaartse trend volgen na een gekrompen activiteit in 2020. De centrum- en zuidkantons registreren een stijging met 23% naar 2.271 woonvergunningen. Kerncijfers: € 583.072 was de gemiddelde prijs voor appartementen in Q3 2021; € 36,3/m²/maand vraagprijs voor verhuring in Luxemburg-Stad in Q3 2021; 22% stijging van woonvergunningen in Luxemburg t.e.m. Q3 2021 bronnen: Statec, LISER, Observatoire de l’Habitat, AtHome 31 december 2021 JAARVERSLAG 2021 MARKTANALYSES 72 MARKTANALYSE: POLEN I. Kantoormarkt in Polen A. Warschau De kantoormarkt van Warschau is met 6,15 miljoen m² veruit de grootste in Polen, goed voor de helft van de kantoorruimte in het land. In 2021 heeft de markt er een extra 314.800 m² kantoorruimte bijgekregen. Eind 2021 was 503.000 m² in aanbouw met een opleveringsdatum tussen 2022 en 2024 waarvan het merendeel in Warschau CBD. De belangrijkste spelers op de kantoormarkt van Warschau zijn het financiewezen, business servicebedrijven en techbedrijven. De pandemie heeft de vraag naar kantoren in 2020 en 2021 afgeremd waardoor de vraag 385.348 m² en 366.322 m² respectievelijk was. Eind 2021 was 778.419 m² kantoorruimte onmiddellijk beschikbaar. Dat komt neer op een leegstandsgraad van 12,66% voor Warschau, wat een toename is in vergelijking met de 9,87% van het jaar tevoren. De huurprijzen zijn stabiel gebleven. De huurprijs voor de beste kantoorruimte in het Warschau CBD wordt geschat op € 25/m²/maand, en die buiten het CBD op € 16/m²/maand. In de huidige marktomgeving hanteren de verhuurders een meer flexibele verhuuraanpak en bieden ze gunstigere huurvoorwaarden en incentive packages zoals een bijdrage in de kantoorinrichting. B. Regionale kantoormarkt De regionale Poolse kantoormarkt blijft zich verder ontwikkelen en aantrekkelijke nieuwe ruimte aanbieden. De 7 grootste kantoorsteden buiten Warschau zijn Katowice, Krakau, Lublin, Poznan, Szczecin, Tricity en Wroclaw, en bieden zo’n 5,37 miljoen m² kantoorruimte. De vraag naar kantoorruimte werd afgeremd door de pandemie, waardoor de meeste markten onder het gemiddelde scoren in termen van jaarlijkse take-upgetallen. Eind september 2021 bedroeg de jaarlijkse take-up in de regionale steden in totaal 299.874 m² tegenover 357.158 m² voor dezelfde periode in 2020 en 411.463 m² in 2019. De leegstand op de regionale markten stijgt in Q3 2021 naar 13,2%, en dat is het hoogste percentage sinds 2010. De verhuurders van nieuwe gebouwen en van gebouwen in aanbouw bieden bijdragen in kantoorinrichting aan maar blijven terzelfdertijd hun verhuurprijzen handhaven. De huurprijzen voor toplocaties zijn over het algemeen hetzelfde gebleven. Enkel Katowice noteerde een lichte daling met huidige huurprijzen in het topsegment van € 166,20/m²/jaar. Alle andere regionale markten bleven stabiel en registreerden een geringe stijging, met Krakau en Wroclaw respectievelijk op € 180/m²/jaar en Poznan op € 186/m²/jaar. C. Investeringen Wat vastgoedinvesteringen betreft is Polen een sterke speler in Centraal-Europa. Het Poolse commerciële investeringsvolume bedroeg ongeveer € 5,7 miljard in 2021. Dat is een stijging met 7,1% in volume tegenover het jaar voordien. Na de investeringsvolumes van 2018 (€ 7,2 miljard) en 2019 (€ 7,7 miljard) komt 2021 op de derde plaats qua hoogste investeringsvolume. De investering in Warschau bedroeg € 1,35 miljard, of ongeveer 23,8% van het totale Poolse investeringsvolume. Dat is een daling in vergelijking met 31,5% in 2018, 38,0% in 2019 en 28,3% in 2020. De regionale markten trekken meer investeringsvolume aan. Polen blijft de meest liquide vastgoedinvesteringsmarkt in Centraal- en Oost-Europa. Van het totale investeringsvolume van € 16,7 miljard werd in 2021 34% geïnvesteerd in Polen. JAARVERSLAG 2021 MARKTANALYSES 73 De prijzen van de kantooractiva werden in 2020 en 2021 herzien. Het topinvesterings- rendement voor CBD-activa in Warschau steeg van 4,25% naar 4,65% in 2020 maar kromp opnieuw naar 4,50% eind 2021. De regionale kantoormarkten hebben de voorbije twee jaar een gelijkaardige herziening gekend, met lokale toprendementen die schommelen tussen 5,50% in Wroclaw en 7,30% in Katowice, Lublin en Szczecin. Kerncijfers: 12,66% leegstand in Warschau in Q4 2021; € 25/m²/maand Warschau huurprijs A- locaties; 4,50% beste rendement bronnen: CBRE II. Residentiele markt in Polen A. Poolse markt De Poolse woonmarkt toonde overwegend positieve cijfers in 2021 ondanks de complicaties van de pandemie en de beperkte bevolkingsgroei. De woonprijzen stegen gemiddeld met 7,2% op jaarbasis naar 5.347 PLN/m² in Q3 2021. Voorlopige gegevens tonen dat er 234.700 nieuwe woningen opgeleverd werden in 2021. Dat is een stijging met 6,3% tegenover het jaar voordien. Van dat bedrag namen ontwikkelaars 141.700 woningen voor hun rekening, en dat is een daling met 0,7% in vergelijking met 2020. De netto bruikbare vloeroppervlakte van een woning bedroeg gemiddeld 92,9 m² in 2021. In 2021 werden vergunningen en registraties toegekend voor de bouw van 340.600 woningen, dat is stijging met 23,3% tegenover 2020. De vergunningen voor de bouw van het grootste aantal woningen werden afgeleverd aan ontwikkelaars (213.000 eenheden) en aan privé-investeerders (123.200 eenheden). B. Lokale prijzen De gemiddelde verkoopprijs voor een nieuwe wooneenheid in Warschau bedroeg 10.992 PLN/m² in Q3 2021, wat 7,95% meer is dan het jaar voordien. De gemiddelde verkoopprijs voor reeds bestaande woningen in Warschau steeg tot 10.905 PLN/m², een stijging met 4,15% op jaarbasis. De vraagprijs voor nieuwe ruimte ligt gemiddeld 3,76% hoger dan de effectieve transactieprijs. In Gdansk stegen de transactieprijzen van nieuwe wooneenheden met 11,29% naar 10.043 PLN/m². De vraagprijs ligt gemiddeld 2,66% hoger dan de transactieprijs. De sterkste jaar-op-jaarstijging van de huidige residentiële transactieprijzen werd opgetekend in Gdynia (+21,81%), Katowice (+21,14%), Szczecin (+22,61%) en Zielona Góra (+18,27%). Kerncijfers: in 2021 werden 234.700 woningen opgeleverd; De woonprijzen stegen naar 5.347 PLN/m² in Q3 2021; De gemiddelde residentiële verkoopprijzen in Warschau stegen met 7,95% (op jaarbasis) in Q3 2021 bronnen: Natl Bank of Poland (NBP), Central Statistics Poland, CBRE, Eurostat 31 december 2021 JAARVERSLAG 2021 MARKTANALYSES 74 MARKTANALYSE: DUITSLAND I. Kantoormarkt in Duitsland A. Kantoormarkt – top 5 Duitse markten De top 5 huurmarkten in Duitsland genereerden een take-upvolume van 2.629.500 m² in 2021. Dat is een stijging met 21,2% ten opzichte van het resultaat van 2020. Na een zwakkere eerste jaarhelft in 2021 heeft de take-up zijn groei voornamelijk te danken aan een sterk vierde kwartaal. In het vierde kwartaal van 2021 alleen al is de take-up gestegen met 51% in de top 5 markten ten opzichte van dezelfde periode het jaar voordien. Bovendien scoort de take-up in het vierde kwartaal van 2021 12% hoger dan het gemiddelde van dezelfde kwartalen in de afgelopen tien jaar. Berlijn was de meest actieve kantoormarkt in 2021 met een take-up van 817.000 m². Dat is een stijging met 22% ten opzichte van 2020. München komt op de tweede plaats met 643.900 m² (+15%). De hoogste groeipercentages werden daarentegen opgetekend door Hamburg en Frankfurt met een respectievelijke stijging van 35% naar 430.300 m² en 32% naar 436.800 m². Düsseldorf noteerde een lichte jaar-op-jaar stijging met 3% naar 301.500 m². Hoewel de pandemie nog steeds voor onzekerheid zorgt, hebben veel ondernemingen zich bij de situatie neergelegd door flexibeler om te gaan met hun ruimtevereisten. De doorslaggevende factor voor de take-up in 2021 kwam van 42 grootschalige deals, elk van meer dan 10.000 m², die goed waren voor een vierde van de jaarlijkse take-up. Opvallend daarbij was het grote aandeel van take-up in nieuwe ontwikkelingen die zorgde voor 36% van de totale take-up. Hieruit blijkt de sterke vraag van gebruikers naar nieuwe en moderne kantoorruimte met op maat gemaakte werkplaatsen die beantwoorden aan hybride werkpatronen, telewerken, hygiënenormen en ESG criteria. De leegstand op de top 5 kantoormarkten steeg met 17% naar 3,4 miljoen m² ten opzichte van dezelfde periode het jaar voordien. De gemiddelde leegstandsgraad bedroeg 4,4% aan het einde van het jaar. Dat is 0,6% boven het cijfer van het jaar tevoren. Hoewel dat cijfer op een aanzienlijke stijging van de leegstand wijst, blijft het desalniettemin laag. In zeer gegeerde locaties zoals het CBD is de leegstandsgraad zelfs nog lager. Het volume van beschikbare ruimte voor onderverhuring is met 10% gestegen ten opzichte van 2020 aangezien een aantal ondernemingen minder ruimte nodig hadden sinds de invoering van telewerk door de coronacrisis. In 2021 was de vraag vooral gericht op kantoorruimte in het topsegment van de CBD- locaties. Bijgevolg zijn de huurprijzen voor toplocaties op vier van de vijf kantoormarkten gestegen ten opzichte van het jaar voordien. Berlijn noteerde de sterkste stijging met 6% naar €41,00/m²/maand. In München steeg de huurprijs voor A-locaties met 5% naar €41,50 en in Frankfurt am Main met 3% naar €45,50. Vergeleken met het jaareinde 2020 bleven de huurprijzen voor toplocaties stabiel in Hamburg en Düsseldorf met respectievelijk €32,50 en €28,50. Kerncijfers: De hoogste huurprijs voor kantoren in A-locaties in Duitsland bedraagt € 45,5/m²/maand in Frankfurt De leegstand in Duitsland is gestegen naar 4,4% bronnen: CBRE II. Investeringen in Duitsland De investeringen op de Duitse vastgoedmarkt genereerden een transactievolume van meer dan € 111 miljard in 2021. Dat is een groei van 40% op jaarbasis. Duitsland staat op de 2e plaats in het wereldwijde vastgoedbeleggingsvolume in 2021, enkel voorgegaan door de VS. De grootste transactie in Duitsland was de overname van Deutsche Wohnen SE door, Vonovia SE en leidde tot de grootste private woonmaatschappij van Europa. In het derde kwartaal van 2021 verwierf het Zweedse Heimstaden de woonportfolio van de vastgoedvennootschap Akelius. Zelfs los van die twee overnames bedroeg het beleggingsvolume in 2021 5% meer dan het vorige record dat dateerde uit 2019 toen net iets minder dan €84 miljard werd geïnvesteerd in Duits commerciëel en residentieel vastgoed. JAARVERSLAG 2021 MARKTANALYSES 75 Core- en core plus-investeringen overheersten het beleggingsjaar 2021 met een aandeel van ongeveer 72% komende van 61% in 2020. Bovendien werd 7 miljard euro gekanaliseerd in vastgoed met een duurzaamheidscertificaat wat zou kunnen betekenen dat ESG-compliance een steeds belangrijkere rol zal spelen voor vastgoedbeleggers. Een andere opmerkelijke trend is het stijgend aantal investeringsovereenkomsten op lange termijn (€18,5 miljard) en acquisities van projectontwikkelingen (€5 miljard) langswaar beleggers toegang zoeken tot de Duitse vastgoedmarkt. Met ongeveer €49 miljard vormde residentieel vastgoed de dominante activaklasse in 2021 (+145% in volume ten opzichte van 2020). Op de markt van het commerciële vastgoed bleef kantoorvastgoed de belangrijkste activaklasse met een stijging van 11% ten opzichte van het vorige jaar en een transactievolume van meer dan €30 miljard. Industrie en logistiek nemen de plaats in van retail als het derde grootste beleggingssegment. Met meer dan €10 miljard vestigt het transactievolume niet alleen een nieuw record maar ligt het ook 34% boven het resultaat van het voorgaande jaar. Onder druk van de sterke vraag blijven de netto aanvangsrendementen verder dalen in bijna alle activaklassen. Eind 2021 bedroeg het gemiddelde toprendement voor kantoorvastgoed op topmarkten slechts 2,65%. Dat is 0,2 procentpunt onder het resultaat van het vorige jaar. Het rendement in het retail segment is gedaald na een initiële stijging bij het uitbreken van de pandemie. In tegenstelling tot een duidelijke rendementsdaling van 1,2% procentpunt voor zeer gewilde supermarkten, gingen de rendementen voor high street-vastgoed en shoppingcentra eveneens naar beneden. De rendementsdaling van logistiek vastgoed met 0,4% procentpunt naar de huidige 3% is voor een aanzienlijk deel te verklaren door de gevolgen van de coronacrisis. Kerncijfers: Het Duitse totale beleggingsvolume bedroeg € 111 miljard in 2021 Het gemiddelde toprendement voor kantoorvastgoed op topmarkten bedroeg 2,65% bronnen: CBRE III. Residentiële markt in Duitsland A. Bevolking Volgens de eerste ramingen van het Federaal Bureau voor de Statistiek (Destatis) telde Duitsland in september 2021 83,2 miljoen inwoners. Vergeleken met dezelfde periode in 2020 steeg de Duitse bevolking met 31.886 inwoners of 0,04%. De stagnatie van de bevolking in 2021 was het gevolg van het gestegen aantal overlijdens, dat duidelijk hoger lag dan het aantal geboorten. De kloof tussen de geboorten en de overlijdens werd opgevuld door een grotere netto immigratie. In 2020 is de netto immigratie gedaald. Eind 2020 ontvingen ongeveer 618.200 Duitse huishoudens een huisvestingstoelage. Dat is ongeveer 1,5% van alle huisgezinnen met een hoofdverblijfplaats. Het Federaal Bureau voor de Statistiek wijst er ook op dat het aantal huishoudens met recht op een dergelijke toelage met 22,6% gestegen is naar ongeveer 113.800 ten opzichte van 2019. Dat is het gevolg van de hervorming van de huisvestingstoelage die in werking is getreden begin 2020. Het gevolg is dat meer huishoudens recht hebben op een huisvestingstoelage. B. Residentiële markt Duitsland De residentiële prijzen in Duitsland stagneerden tussen begin 2000 tot 2009. Sinds 2010 behoren de prijzen tot de snelst stijgende in Europa. Volgens de Bundesbank-prijsindex zijn de prijzen in de top zeven steden meer dan verdubbeld sinds 2010. Momenteel zijn de commerciële prijzen voor appartementen het hoogst in München, met €9.500/m² (+8,8% per annum sinds 2016). Frankfurt en Hamburg volgen met respectievelijk €7.000/m² (+10,2% per annum sinds 2016) en €6.250/m² (+8,0% per annum sinds 2016). Berlijn staat op de vierde plaats met €5.500/m² maar kent de sterkste prijsstijging van de top 4 (+10,8% per annum sinds 2016). Slechts 50,4% van de inwoners bezit een woning in Duitsland. De resterende 49,6% van de inwoners huurt een woning. Dat is het tweede hoogste percentage in Europa na Zwitserland. JAARVERSLAG 2021 MARKTANALYSES 76 D. Woningbestand Eind 2020 telde Duitsland 42,8 miljoen wooneenheden. Het woningbestand is sinds 2014 gemiddeld met amper 0,63% per jaar gestegen. Dat is niet veel maar meer dan de bevolkingstoename. De gemiddelde grootte van een wooneenheid bedraagt 92 m² en telt 4,4 kamers. Duitsland kampt momenteel met een ernstig woontekort. De bouwontwikkeling kan de vraag niet volgen en vormt de grootste uitdaging voor de hedendaagse woonmarkt. De ontwikkeling van 270.000 eenheden per jaar ligt ongeveer 100.000 eenheden lager dan de doelstelling van de regering. Van januari tot november 2021 werden nieuwe bouwvergunningen afgeleverd voor 341.036 wooneenheden. Dat is 2,8% meer dan dezelfde periode van het jaar voordien. De geraamde bouwkosten worden weergegeven als een deel van de vergunnings- aanvragen. In november 2021 bedroeg de afzetprijsindex in de bouwnijverheid voor traditionele nieuwe residentiële gebouwen in Duitsland +14,4% ten opzichte van november 2020. Kerncijfers: Het Duits woningbestand bedraagt 42,8 miljoen residentiële gebouwen; München noteert de hoogste prijzen voor nieuwbouwappartementen met € 9.500/m²; 341.036 bouwvergunningen afgeleverd t.e.m. november 2021 bronnen: Destatis 31 december 2021 M VO- vag Oxy, Brussel JAARVERSLAG 2021 77 MVO-VERSLAG JAARVERSLAG 2021 MVO-VERSLAG 78 MVO-VERSLAG 1 Inhoudstafel I. DE STRATEGIE GEZONDE RUIMTES CREËREN ............... 79 A. De strategie ...................................................................................... 79 B. Dialoog met de stakeholders ......................................................... 80 C. De SDG's vertalen naar onze activiteiten ..................................... 83 D. Een gezamenlijk opgebouwde strategie ....................................... 84 E. Belangrijkste duurzaamheidsprestaties in 2021 .......................... 85 F. Een plaatselijk bestuur, een transversale samenwerking .......... 86 II. ONZE WERKGEBIEDEN ..................................................... 87 A. Voor gebruikers ............................................................................... 87 1. MENSGERICHT ONTWERP ....................................................... 87 2. MOBILITEIT ............................................................................... 88 B. Voor de gemeenschap .................................................................... 89 3. LOKALE ECONOMIE ................................................................. 89 1 Dit verslag moet samen worden gelezen met het hoofdstuk ‘Wie zijn wij’ van dit jaarverslag. 4. PUBLIEKE BETROKKENHEID .................................................... 90 5. SOCIALE INCLUSIE .................................................................. 91 C. Voor het milieu ................................................................................. 92 6. KOOLSTOFVOETAFDRUK ......................................................... 92 7. CIRCULARITEIT ........................................................................ 94 8. BIODIVERSITEIT ....................................................................... 95 9. WATERBEHEER ........................................................................ 95 D. Betrokkenheid van werknemers en partners ............................... 96 10. CULTUUR VAN DUURZAAMHEID .............................................. 96 11. DIVERSITEIT EN INCLUSIE ....................................................... 97 12. EEN GEZONDE WERKPLEK ...................................................... 97 13. ECOSYSTEEM .......................................................................... 99 JAARVERSLAG 2021 MVO-VERSLAG 79 I. De strategie Gezonde Ruimtes Creëren A. De strategie De strategie “Gezonde Ruimtes Creëren” 2 wil een actiekader bieden voor alle ESG- initiatieven van Immobel (ecologisch, sociaal en governance). 2 Voor meer informatie kunt u het hoofdstuk "Wie zijn wij" van dit Jaarverslag raadplegen. We willen ons richten op de ontwikkeling van gezonde woonplaatsen die het welzijn van de gebruikers en de naburige gemeenschappen bevorderen en die tegelijk inzetten op voorbeeldigheid vanuit milieu-oogpunt. JAARVERSLAG 2021 MVO-VERSLAG 80 “Gezonde Ruimtes Creëren” biedt ons een fundamenteel analysekader voor onze activiteiten, waardoor de groep haar ESG-rapportering vanaf 2022 beter zal kunnen structureren. De strategie heeft twee lagen: wat we doen op het niveau van onze activa en wat we doen op groepsniveau. Onze acties zijn voor elke laag samengebracht onder verschillende pijlers. Op het vlak van de activa: wat we doen voor de gebruiker, voor de gemeenschap en voor het milieu. En op het niveau van de groep: hoe we kijken naar het engagement van de medewerkers en de partners, de dialoog met de stakeholders en het sociaal engagement. B. Dialoog met de stakeholders Immobel integreert de verantwoordelijkheid van continue dialoog met de interne en externe stakeholders in zijn dagelijkse activiteiten. Steden en gemeenschappen worden niet in silo's gebouwd. Wij zijn ervan overtuigd dat een nauwe dialoog met onze stakeholders de sleutel is om zowel risico's als opportuniteiten te identificeren en daarop in te spelen. Immobel probeert ook de agenda van de sector te beïnvloeden, omdat we er een opportuniteit in zien om ook buiten onze directe projecten een positieve invloed uit te oefenen en binnen de sector een voortrekkersrol te spelen op het gebied van maatschappelijke en ecologische onderwerpen . In het onderstaande overzicht wordt het type dialoog met zowel de interne als externe stakeholders verduidelijkt. JAARVERSLAG 2021 MVO-VERSLAG 81 JAARVERSLAG 2021 MVO-VERSLAG 82 JAARVERSLAG 2021 MVO-VERSLAG 83 C. De SDG's vertalen naar onze activiteiten We hebben de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s) van de Verenigde Naties geïntegreerd in onze ESG-strategie. Als grote vastgoedontwikkelaar werkt Immobel in het algemeen belang van steden en gemeenschappen om hen te ondersteunen bij hun ecologische en maatschappelijke transities (SDG 11 - Duurzame steden en gemeenschappen) In ons ontwerp zal steeds meer belang worden gehecht aan gezondheids- en welzijnsparameters (SDG 3 - Goede gezondheid en welzijn). De gebruikers zijn tegenwoordig op zoek naar kwalitatievere woon- en werkruimten waar ze comfortabel en in goede gezondheid kunnen leven en werken. De manier waarop wij gebouwen, gebieden en de omliggende wijken ontwerpen, moet duurzame levensstijlen bevorderen en ondersteunen. Immobel wil een leidende rol op zich nemen in de ecologische transitie. We zullen onze ecologische voetafdruk verkleinen door een doordacht water- en energieverbruik en een lagere CO 2 -emissie (SDG 13 - Klimaatactie, inclusief SDG 7 - Energie, SDG 12 - materialen en SDG 6 - Water). Maar de oplossingen om op de klimaatverandering te reageren blijven niet beperkt tot ‘grijze technologieën’ zoals hernieuwbare energiebronnen of materiaalgebruik. Zelfs als we nu volledig zouden overschakelen op hernieuwbare energie, hebben we nog altijd de hulp van de natuur nodig. We kunnen het verlies aan biodiversiteit (SDG 15) niet aanpakken zonder de klimaatverandering aan te pakken, en omgekeerd is het onmogelijk om de klimaatverandering aan te pakken zonder het verlies aan biodiversiteit aan te pakken. Bescherming en herstel van ecosystemen kan ons helpen om de omvang van de klimaatverandering te beperken en de gevolgen op te vangen. De toenemende bebouwde oppervlakte en de verstedelijking nopen tot nieuwe manieren van denken over biodiversiteit. Ecosystemen en biodiversiteit in steden zijn belangrijk, soms uniek, en moeten worden beschermd en verder uitgebreid. Immobel wil in zijn ontwikkelingen biodiversiteitsstrategieën toepassen als een sleutelelement om de biodiversiteit te beschermen en te herstellen, en die biodiversiteit te gebruiken als een drijvende kracht tijdens de volledige levenscyclus van een gebouw of project. We beschouwen de SDG's van de VN als doelstellingen waar wij met onze projecten een directe invloed op kunnen hebben. Bovendien zijn we er op groepsniveau van overtuigd dat we een directe of indirecte impact kunnen hebben op verschillende SDG's, en dan voornamelijk SDG 17 - Ecosysteem, SDG 5 - Diversiteit en inclusie, SDG 3 - Gezonde werkplek, SDG 9 - Duurzaamheidscultuur en SDG 4 - Opleiding kennisdeling/cultuur. JAARVERSLAG 2021 MVO-VERSLAG 84 D. Een gezamenlijk opgebouwde strategie 2021 was een bijzonder belangrijk jaar voor de integratie van de ESG-engagementen in onze activiteiten. We brachten een proces van cocreatie op gang om een volwaardige strategie vast te leggen die de koers van de groep uitstippelt voor de komende jaren, en dat rond 13 actiethema's op twee niveaus (onze goederen en onze groep). Het idee en het werk achter de strategie is sterk beïnvloed door de interne belanghebbenden die we er absoluut bij wilden betrekken. Dat is belangrijk voor Immobel omdat we zo een werkingskader kunnen realiseren dat zowel een strategische als een operationele dimensie kan vormgeven, dat de medewerkers kan inspireren en hen tegelijkertijd instrumenten kan aanreiken om de ESG- verbintenissen te integreren in de uitvoering van hun job. Na een eerste voorbereidende fase in de ESG-afdeling hebben we een coconstructie- traject opgezet rond zeven workshops met de focus op diepgaand onderzoek, uitwisseling, en evaluatie van de bestaande praktijken bij Immobel. Die zeven interne workshops vonden plaats tussen maart en juni 2021. Om van deze aanpak een succes te maken, brachten ze vertegenwoordigers van de belangrijkste afdelingen bijeen: technische ontwikkeling, ontwikkelingsafdeling, hr, marketing en communicatie en financiën. Dankzij deze workshops konden we de verantwoordelijken van al de landen waar we actief zijn samenbrengen, waardoor uitwisselingen konden ontstaan over toonaangevende ontwikkelingen en de mogelijke ambitie voor de komende jaren. Tegelijkertijd was er gedurende het hele proces ook een regelmatige dialoog met de management comités van de verschillende landen. Het werk voor dit strategische kader, dat in de herfst van 2020 van start ging, wordt op dit moment afgerond en zal Immobel in staat stellen om voor het eerst in zijn geschiedenis een volledige ESG-rapportering uit te voeren voor het jaar 2022. JAARVERSLAG 2021 MVO-VERSLAG 85 E. Belangrijkste duurzaamheidsprestaties in 2021 • In 2021 legde Immobel zijn algemene duurzaamheidsaanpak en -prioriteiten vast (zie hierboven). • Immobel ontwikkelde een Groen Financieringskader dat door Sustainalytics is beoordeeld en goedgekeurd, en dat fungeert als verlengstuk van alle duurzaamheids- en milieuacties die de onderneming onderneemt. In dit kader kunnen Immobel en zijn dochterondernemingen groene obligaties, groene onderhandse plaatsingen en groene (gesyndiceerde) leningen uitgeven om hun duurzaamheidsdoelstellingen te bevorderen. Zodoende verankert Immobel duurzaamheid in zijn financieringsactiviteiten. • In oktober gaf Immobel een groene obligatie uit, waardoor we onze projecten met hoge duurzaamheidsvereisten verder kunnen ontwikkelen. • Immobel nam deel aan de evaluatie van de Global Real Estate Sustainability Benchmark (GRESB), wat leidde tot de bijwerking van de beleidslijnen op het vlak van milieu, maatschappij en goed bestuur. • Er is een ESG-beheerstructuur opgezet om te verzekeren dat onze engagementen integraal deel worden van onze dagelijkse activiteiten in de landen waar we actief zijn. • Er is een reeks proefprojecten opgestart om onze maatschappelijke en milieuverbintenissen aan te tonen − Immobel urban mining (groepsniveau) is een proefproject in het kader van het decarbonisatietraject van Immobel, gericht op de optimalisering van het hergebruik van materialen tussen onze eigen projecten, met als doel de ‘embodied carbon’ van de materialen te verminderen. De inventarissen van het hergebruiks- en recycleerbaarheidspotentieel van onze ontwikkelingen worden gecentraliseerd om transparantie te creëren over het hergebruikspotentieel tussen werven. − Rez-de-Ville (Brussel) is een experiment om ons publiek engagement en ons engagement voor een lokale economie te demonstreren (een gevarieerd aanbod van diensten en winkels, met opportuniteiten voor opkomende, innoverende economische actoren) door middel van een publiek-privaat cocreatiemodel dat leidt tot aanbevelingen voor de invulling van de gelijkvloerse verdiepingen en de openbare ruimtes in het hypercentrum van Brussel. − Ons project Horizon Nature in Montévrain, Frankrijk (67 wooneenheden en 8 individuele huizen) is een prototype van de nieuwe generatie duurzame woonprojecten. Het project omvat een reeks duurzame experimenten (een groot aanbod van zachte mobiliteitsoplossingen, een innoverende aard-en- biogasoplossing enz.), en werd in 2021 beloond met de ‘Prix de l'Innovation Industrielle’ (jury van experts) en de ‘Prix du Grand Public’ in de wedstrijd ‘Pyramides Ile de France’, georganiseerd door de Fédération Promoteurs Immobiliers. − In het kader van de “low-carbon” roadmap van de groep en een roadmap om de biodiversiteit positief te beïnvloeden, heeft Immobel een stedelijk voedselbos ontworpen op een van de Belgische percelen in zijn portefeuille. Het voedselbos demonstreert een nieuwe innovatieve en duurzame vorm van landbouw die lokale, gezonde voeding voorziet en tegelijkertijd ruimte biedt voor natuur, biodiversiteit en CO 2 -vastlegging. De uitvoering is gepland voor 2022. JAARVERSLAG 2021 MVO-VERSLAG 86 − De lancering van de MyMove-oplossing voor ons residentieel ontwikkelingsproject Royal Louise in Brussel: in het kader van onze samenwerking met de start-up MyMove, stelt Immobel een vloot van deelauto's, -fietsen en -steps ter beschikking voor de gebruikers van het project. • Communicatie: in de landen zijn bewustmakingssessies over het ESG-kader georganiseerd als onderdeel van het proces om een cultuur van duurzaamheid te creëren. De sessies werden gehouden om trends op te sporen in de sociale en ecologische uitdagingen en in de nieuwe manieren van werken en leven, om de ESG-engagementen van Immobel af te stemmen op die trends en om de beste ESG-praktijken die al op het terrein worden toegepast, te delen. F. Een plaatselijk bestuur, een transversale samenwerking Naast de bepaling van de strategie werd 2021 gekenmerkt door een evolutie in het bestuur en het beheer van de ESG-strategie. De Head of ESG- functie op groepsniveau is verantwoordelijk voor het ontwikkelen van de strategie en het uitwerken van de instrumenten en de systemen die nodig zijn om de afdelingen in staat te stellen om ernaar te handelen. De Head of ESG zet samenwerkingen op rond ESG-onderwerpen, lanceert proefprojecten en werkt samen met externe partners voor ESG-gerelateerde projecten en acties. De Head of ESG wordt ook uitgenodigd op het Uitvoerend Comité voor ESG-gerelateerde onderwerpen. Elk land heeft een ESG-contactpersoon aangewezen die zorgt voor de plaatselijke uitvoering en follow-up van de ESG-strategie. In 2022 zal de bestuursstructuur worden uitgebreid tot groepsniveau. Beleid inzake duurzaamheid Volgend op het cocreatie-traject werkt Immobel het ESG-kader bij met verschillende interne procedures en operationele documenten die op hun beurt verwijzen naar externe omkaderingen, waaronder nationale wetgevingen, reglementeringen, internationale referenties op basis van EU- of VN-frameworks en kaders van de sectororganisaties. Dit instrumentarium zal in 2022 definitief vorm krijgen en geleidelijk worden geïmplementeerd in het dagelijks werk van de verschillende operationele teams. ONDERWERP INTERNE PROCEDURE Gezonde ruimtes Immobel “health & wellbeing” checklist Inspiratieboek ‘hybride en gedeelde ruimtes’ Diagnose tool voor de lokale economie Milieu Checklist voor ontwikkelaars Roadmap CO²-verlaging en positieve biodiversiteit Verantwoordelijk inkopen Lokaal inkoopbeleid / gedragscode voor leveranciers Inclusie en diversiteit Inclusiviteitsprogramma Bestuur Anticorruptie- en anti-omkopingsbeleid Code voor goed en ethisch gedrag JAARVERSLAG 2021 MVO-VERSLAG 87 II. Onze werkgebieden A. Voor gebruikers 1. MENSGERICHT ONTWERP Engagementen De ruimtes in de gebouwen van Immobel dragen bij tot de gezondheid van de gebruikers. Zij zijn ook ontworpen om iedereen toegang te bieden tot duurzame manieren van leven en werken, en om de band met anderen, het buitenleven en de natuur aan te moedigen. Tegen 2025 zullen we consequent de WELL-certificering toepassen voor grote kantoorprojecten. In het ontwerpproces zullen we het gebruik van het referentieboek ‘stakeholders met positieve impact’ invoeren als hulpmiddel voor onze teams om dergelijke actoren in integreren in onze projecten. Tegelijkertijd gaan we deze parameter meten om een basis te hebben voor de doelstellingen voor de komende jaren. Op een gelijkaardige manier gaan we het referentieboek over hybride en gedeelde ruimtes implementeren en onze actuele prestaties meten. Beide referentieboeken zullen deel gaan uitmaken van de “health and well-being” design checklist, die zal worden gebruikt als leidraad in de ontwerpfase van alle ontwikkelingen. Belangrijke projecten en voorbeelden A'Rive (61.300 m² - residentieel, winkels en productieve functies in Brussel): een prototype van welzijn voor de gebruiker, met de nadruk op de relatie met het buitenleven en het creëren van gemeenschappelijke buitenruimten (zoals dakterrassen of tuinen die voor alle bewoners toegankelijk zijn) en de integratie van positieve stakeholders door een project te creëren waar woon- en productieve functies worden gecombineerd in een stedelijke context. Het project biedt ook een gevarieerde veelheid aan semi-publieke ruimten, privéterrassen en balkons, en een platform voor stadslandbouw. ISALA (33.000 m² - kantoren in Brussel): de architecturale keuzes dragen bij tot een betere gezondheid en een groter welzijn van de gebruikers: • Verbreding van de perifere vleugels (houten constructie) naar de binnenkant van het eiland toe, om daglicht naar de kantoorverdiepingen te brengen en het werkcomfort te verhogen; • Aanleg van een tuin in de open ruimte; • Opening en activering van gevels; • Aanleg van een wintertuin in het eiland: deze ‘hybride’ ruimte kan ook gebruikt worden als coworkingruimte, waar samenwerking en catering kunnen worden gecombineerd; • Doordat de verdiepingen met elkaar verbonden zijn, zullen de gebruikers sneller voor de trap kiezen dan de lift; • De beglazing van het dak biedt een constante en genereuze hoeveelheid natuurlijk licht; • Buitenruimtes: op grondniveau +4 en +6 verdieping zijn terrassen gebouwd met uitkijkpunten. Dit exemplarische renovatieproject zal een Well Platinum-certificering krijgen, evenals een BREEAM Outstanding-en een DGNB-certificaat. Montrouge (8.700 m² - kantoren in Parijs) heeft ervoor gekozen om in de hoger gelegen ruimtes een restaurant ter beschikking te stellen van alle medewerkers. Op de begane grond profiteert de hoekreceptie van een dubbelhoge hal die veel ruimte en licht biedt, en van een hybride en flexibele ruimte die in verbinding staat met een tuin die kan worden aangepast voor velerlei gebruik en dienstverlening. JAARVERSLAG 2021 MVO-VERSLAG 88 Rapportering WELL-labels voor kantooroperaties in de ontwerpfase of vergunningsaanvraag • Oxy (62.100 m² - gemengd gebruik in Brussel): WELL Platinum voor het kantoorgedeelte: 44.100 m² • Brouck’R: (41.000 m² - gemengd gebruik in Brussel): WELL Platinum voor het kantoorgedeelte: 6.500 m² • Rueil (26.800 m² - kantoren in Rueil-Malmaison, Frankrijk): WELL Gold • ISALA (33.000 m² - kantoren in Brussel): WELL Platinum • Proximus (Immobel is aangewezen als voorkeurskandidaat) (49.000 m² - gemengd gebruik in Brussel): WELL Platinum voor het kantoorgedeelte • Lebeau (36.200 m² - gemengd gebruik in Brussel): WELL Platinum voor het kantoorgedeelte: 18.000 m² Deze lopende WELL-certificeringsprocessen vertegenwoordigen 180.000 m², hetzij al meer dan 80% van alle kantoorprojecten in de ontwerp- of vergunningsaanvraagfase. Sommige ontwikkelingsprojecten zijn niet gericht op een WELL-certificering omdat ze zijn ontworpen volgens de eisen van de eindgebruikers. Het is belangrijk om te vermelden dat alle bovengenoemde ontwikkelingen een extra BREEAM-score (minimaal Excellent) zullen hebben. 2. MOBILITEIT Engagementen De activiteiten van Immobel bevorderen duurzame mobiliteit: de sites zijn bereikbaar met het openbaar vervoer, bevorderen het fietsgebruik en bieden mobiliteitsoplossingen met een lage impact. Ook de diversiteit en de nabijheid van essentiële diensten beperken het reizen. Mobiliteit en goede verbindingen met het openbaar vervoer maken integraal deel uit van de ESG due diligence voor nieuwe overnames. Een haalbaarheidsstudie in de ontwerpfase zal uitwijzen of het mogelijk is om fietsenstallingen en elektrische oplaadpunten voor auto's en fietsen te integreren (althans in voorbereiding), en of er voorzieningen of oplossingen mogelijk zijn om alternatieve, toekomstbestendige mobiliteitsoplossingen te stimuleren: autovrije zones, gedeelde parkeerplaatsen, fietsreparatiediensten enz. Belangrijke projecten en voorbeelden De recent opgeleverde stadsontwikkelingsprojecten van Immobel liggen allemaal op multimodale mobiliteitsknooppunten. • Het MULTI project (45.800 m² - kantoren in Brussel) ligt aan een mobiliteitshub met onder andere de metro, de tram en de bushalte De Brouckère • Central Point (19.100 m² - kantoren in Polen) ligt op het kruispunt van de twee metrolijnen in Warschau • Aan het Infinity-gebouw (33.300 m² - gemengd gebruik in Luxemburg) is een nieuwe tramhalte geopend JAARVERSLAG 2021 MVO-VERSLAG 89 Tegelijk fungeren onze ontwikkelingsprojecten als een hefboom om de mobiliteit in de hele wijk te herdenken: • A’Rive: − 982 fietsplaatsen, waarvan 138 voorbehouden voor bakfietsen. − stimulans om de mobiliteit in de hele wijk te herdenken: een cocreatieproces dat heeft geleid tot een reeks experimenten en prototypes, zoals een reparatiepunt voor bakfietsen (zie foto), die zullen leiden tot verdere aanbevelingen voor de gemeente en het gewest om de mobiliteit in de wijdere omgeving te herdenken, met de nadruk op voetgangers en fietsers. • Lebeau (36.200 m² - gemengd gebruik in Brussel): 313 fietsplaatsen en oplaadpunten voor auto's. Van de 190 parkeerplaatsen zullen er 130 openbaar zijn, waardoor de Zavelwijk een volledige transformatie zal ondergaan wat bovengrondse parkeerplaatsen betreft. B. Voor de gemeenschap 3. LOKALE ECONOMIE Engagementen De stadsprojecten van Immobel zijn geworteld in hun omgeving en katalyseren de lokale economie door de vestiging van lokale handelaars, ondernemingen of diensten te bevorderen evenals door samen te werken met lokale bedrijven en terug te vallen op lokale materialen. We gaan een methodologie uitwerken om de stakeholders van de lokale economie te identificeren en op te nemen in onze ontwikkelingsprojecten, en we zullen bijzondere aandacht besteden aan de integratie van kmo's of lokale ondernemingen in onze handels- of tertiaire zones. De methodologie zal een kwantitatieve en kwalitatieve analyse van het bestaande aanbod omvatten, wat resulteert in een overzicht van de gewenste functies of aspiraties. Een cocreatie-workshop zal onze analyse van de nabijheidsdiensten afronden. We gaan partnerschappen opzetten met openbare diensten die (jonge) werklozen begeleiden om hen in te zetten in onze bouwwerkzaamheden. Het beleid voor lokale inkoop is bedoeld om lokale ondernemingen te bevoordelen voor de bouwfase. Belangrijke projecten en voorbeelden • Site Slachthuis: het project wil buurtdiensten verlenen aan de wijkbewoners en omwonenden. Er loopt een haalbaarheidsstudie voor een innovatieve, stedelijke food hub waar voedselproductie, gemeenschappelijke tuinen/rooftops, detailhandel en voedingsgerelateerde evenementen deel gaan uitmaken van een lokale, circulaire voedingsketen. • Het proefproject “Rez-de-Ville” zal zorgen voor de implementering van onze lokale diagnosemethode en leiden tot een sensibiliseringsprogramma v rond het belang van de gelijkvloerse verdiepingen in het stadsweefsel. • Het programma Horizon Nature à Montévrain heeft tot doel de lokale economie te ondersteunen door lokale leveranciers en dienstverleners te betrekken bij de aanbesteding en de bouw van de bebouwde oppervlakte. Daardoor hebben vijf lokale ondernemingen met hoofdkantoor in de buurt van de werf, deelgenomen aan de werkzaamheden van het Immobel-project. JAARVERSLAG 2021 MVO-VERSLAG 90 4. PUBLIEKE BETROKKENHEID Engagementen Immobel ontwerpt stadsprojecten door de lokale bevolking te betrekken om de transitie te katalyseren en de levenskwaliteit te verbeteren. Openbare ruimten worden ontworpen als plaatsen om te leven. Privé- en openbare ruimten worden meer hybride gemaakt om de interactie tussen bewoners en gebouwgebruikers te bevorderen. Ons publiek engagement zal vooral gericht zijn op het creëren van inclusieve en gezonde openbare ruimten in of in de nabijheid van onze ontwikkelingen en op de integratie van openbare functies en voorzieningen. We passen een methodologie van cocreatie toe met alle stakeholders en we stimuleren tijdelijke bezetting in onze leegstaande gebouwen (in afwachting van een vergunning) om nieuwe bestemmingen te testen en om de lokale economie, het ondernemerschap of plaatselijke verenigingen te stimuleren. Belangrijke projecten en voorbeelden Ons magazine behandelt verschillende projecten die ons publiek engagement illustreren. Enkele voorbeelden daarvan staan hieronder opgesomd, evenals een aantal andere voorbeelden. TIJDELIJKE BEZETTING • Immobel heeft het handvest voor tijdelijke en transitoir gebuik van de stad Parijs ondertekend. Deze aanpak ligt in lijn met ons engagement om een tijdelijke functies op te nemen in onze projecten, zowel in Parijs als in de hele Parijse regio, met het oog op het testen van toekomstige functies en de bevordering van stadsprojecten met sociale externe effecten en milieuvoordelen voor het grondgebied. Die aanpak zal worden toegepast in het kader van de herontwikkling van het gebouw Tati Barbès. • Lebeau: in afwachting van de vergunning zijn de lege locaties ter beschikking gesteld van kunstenaars en verenigingen. Met een circulaire kledingwinkel (SE- EM), een plantenwinkel en een biodiversiteitscentrum (Espace Lebeau) of een experimenteel cultureel centrum (Face B) wil Immobel experimenteren met functies die de wijk ondersteunen. COCREATIEPROJECTEN • Immobel is lid van het European Quarter Fund (een bedrijfsfonds in beheer van de Koning Boudewijnstichting) voor de herinrichting van de Europese wijk. Immobel is ook stichtend lid van de vzw Up4north voor de herinrichting van de Brusselse Noordwijk, en van de vzw Biestebroek die, samen met haar stakeholders, de nieuwe wijk aan het kanaal in het zuiden van Brussel herontwerpt. • Hoofdkantoor van de NMBS in Brussel: Immobel en zijn partners hebben een wijklokaal gecreëerd (‘café du midi’) waar de bewoners hun ideeën voor de wijk kunnen delen en waar participatieve workshops zullen worden gehouden. • Cocreatie in Montrouge voor een kantoorproject in Frankrijk: Immobel is van plan de manier van werken te verbeteren om een geïntegreerde aanpak aan te moedigen. De Immpulse methodologie die is gebaseerd op de design thinking- aanpak, is ontwikkeld voor tertiaire projecten. Concreet houdt dat in dat we interne stakeholders (een ontwikkelaar, iemand van de technische diensten, een marketingmanager) en externe stakeholders (makelaars, een landschapsarchitect, een servicemanager en een communicatiebureau) gedurende enkele dagen samenbrengen voor een immersieve samenwerking. PUBLIEKE TOEGANKELIJKHEID / FUNCTIES • De projecten Multi en Oxy in het centrum van Brussel zijn een mooi voorbeeld van hoe gebouwen worden opengesteld voor het publiek en de voetgangers tussen hen in. Het project Multi, dat in 2017 een be.exemplary-award kreeg van het Brusselse Gewest, wil zijn verbindende rol met de buitenruimtes versterken door het publiek toegang te bieden tot het Atrium en het terras. • In het voormalige Muntgebouw is een groene promenade geïntegreerd die een natuurlijke verlenging van de voetgangerszone moet worden. • In de Pacheco-site, het voormalige Rijksadministratief Centrum, zal Immobel een middelbare school voor 350 leerlingen integreren, een lagere school voor 220 JAARVERSLAG 2021 MVO-VERSLAG 91 leerlingen, een crèche voor 72 kinderen en een sportinfrastructuur die na de schooltijd toegankelijk zal zijn voor het publiek. • Immobel bespreekt ook proactief de aanwending van de stedenbouwkundige lasten. In het A'Rive-project zullen de belastingen worden besteed aan een schoolproject in de buurt. • Dankzij zijn kennis van de omgeving en de cocreatie met de lokale autoriteiten, neemt Immobel in zijn vergunningsaanvraag proactief voorstellen op om de belastingen te laten bestemmen voor relevante openbare functies. 5. SOCIALE INCLUSIE Engagementen Een positieve impact voor lokale gemeenschappen omvat de ondersteuning van kwetsbare groepen door economische spelers in het domein van sociale inschakelingstrajecten en armoedebestrijding te ondersteunen. We werken samen met onze leveranciers, dienstverleners en huurders om deze acties te steunen en te begeleiden, mede dankzij ons ‘Sociaal Fonds Immobel’, dat elk jaar tot 1% van ons netto-inkomen toegewezen krijgt ter ondersteuning van vzw’s en sociaal ondernemerschap. Het gaat daarbij om organisaties en verenigingen die zich inzetten op het vlak van gezondheidszorg, cultuur en sociale inclusie. Bovendien zullen we een roadmap rond inclusie ontwikkelen en realistische doelen formuleren met betrekking tot de sociale mix in onze ontwikkelingen en het voorzien van woningen voor specifieke groepen (sociale huisvesting, studenten, ouderen ...). Belangrijke projecten en voorbeelden In 2021 steunde Immobel meerdere Brusselse organisaties die actief zijn op het gebied van onderwijs en jeugd zoals TADA, ToekomstATELIERdelAvenir (zie magazine), Calame ASBL, een vereniging die jongeren steunt tijdens hun schoolloopbaan, Youth Start, dat opleiding geeft aan jonge ondernemers met een toekomstig project, VUB Kinderuniversiteit, een project dat kinderen op jonge leeftijd in contact laat komen met wetenschap en onderzoek, en Schola ULB, dat studenten in moeilijkheden ondersteunt om te voorkomen dat ze afhaken. Immobel verleent ook steun met betrekking tot sociale integratie door organisaties en verenigingen te ondersteunen die actie ondernemen op het vlak van cultuur en gezondheid. In 2021 sloot Immobel France zich aan bij de vereniging ‘Tous le Monde contre le Cancer’. De aanpak en het goede doel van deze vereniging, voornamelijk kinderen, liggen ons na aan het hart. Aan het einde van het jaar namen we deel aan ‘100 Noëls dans 100 Hôpitaux’, een actie die een beetje vreugde en magie brengt voor de 4.000 gehospitaliseerde kinderen zodat ook zij een mooie, betoverende en warme kerst kunnen beleven net zoals thuis. Sociale huisvesting De situatie in Frankrijk (met socialehuisvestingsquota) toont aan dat het voordelig is om de particuliere sector te betrekken bij de ontwikkeling van sociale huisvesting, om zo een antwoord te kunnen bieden op het tekort aan sociale woningen. Immobel integreert sociale huisvesting in de meeste van zijn residentiële programma’s, waarmee het plaatselijke overheden helpt om de wettelijke doelstellingen te bereiken: 29% van onze portefeuille aan woonprojecten in Frankrijk bestaat uit de bouw van sociale huisvesting. JAARVERSLAG 2021 MVO-VERSLAG 92 Binnen diezelfde context voldoet Immobel Frankrijk ook aan de regelgeving die door de ‘lokale integratieplannen’ (Plan Local d’Intégration, PLI) opgelegd worden. Het streeft er eveneens naar om op elk van zijn locaties systematisch een beroep te doen mensen die actief zijn in een herintegratietraject op de arbeidsmarkt. Als onderdeel van ons inclusiviteitsprogramma zal Immobel, samen met de vastgoedfederaties van de landen waarin het actief is, bekijken hoe het verdere publiek-private partnerschappen kan ontwikkelen met het oog op de bouw van zowel conventionele als sociale woningen. Een voorbeeld is ons woonproject Universalis Park in Brussel, waar Immobel 32 sociale wooneenheden zal bouwen die aangekocht zullen worden door de BGHM (‘Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij’), de instelling van het Brusselse Gewest voor sociale huisvesting. Rapporteringselementen In 2021 steunde de Immobel-groep (onder andere via het Sociaal Fonds) meer dan 25 structuren bij het uitvoeren van hun verenigingsprojecten en maatschappelijke projecten. C. Voor het milieu 6. KOOLSTOFVOETAFDRUK Onze engagementen Immobel verbindt zich ertoe om, op basis van een oorspronkelijke evaluatie van de koolstofvoetafdruk van de Groep (toepassingsgebieden 1/2/3), en op basis van een roadmap die op alle activiteiten van toepassing is, zijn broeikasgassen terug te dringen. Wat de operationele koolstof (verbonden aan energie) van onze werking betreft, zullen we voor de tertiaire en residentiële sectoren een roadmap naar koolstofneutraliteit uittekenen. De hoeveelheid aan ter plaatse gegenereerde hernieuwbare energie zal jaarlijks gemeten en gerapporteerd worden. Wat de “embodied” koolstof (verbonden aan materialen) betreft, zullen we in 2022 de werkelijke prestaties van onze volledige portefeuille meten. We zullen ook een roadmap opstellen die voldoet aan een hele reeks internationale referenties en benchmarks, zoals de WorldGBC, RIBA-architecten, het Carbon Heroes Benchmark Programme (Europa en wereldwijd), het Franse E+C-project van ADEME ter voorbereiding van de aankomende RE2020-wetgeving, de World Business Council on Sustainable Development (WBCSD) en Arup. Belangrijke projecten en voorbeelden GEMENGDE KANTOREN/PROJECTEN VRIJ VAN FOSSIELE BRANDSTOFFEN • Project Brouck’R (41.000 m² - gemengd gebruik - vergunning hangende, in Brussel): zal een geothermisch energiesysteem gebruiken om het gebouw vrij van fossiele brandstoffen te maken. • Project Lebeau (36.200 m² - gemengd gebruik - vergunning hangende, in Brussel): er zal een open geothermische installatie gebruikt worden die verbonden wordt met zonnepanelen en warmtepompen om er een gebouw van te maken dat vrij is van fossiele brandstoffen. • Project OXY (62.100 m² - gemengd gebruik - vergunning hangende, in Brussel), een toekomstbestendig concept met energie vrij van fossiele brandstoffen. • Project MULTI (45.800 m² - kantoren in aanbouw in Brussel): het eerste CO 2 -neutrale kantoorgebouw in gebruik in Brussel. • Project ISALA (33.000 m² - kantoor - vergunning hangende, in Brussel): zal een energiepositief gebouw worden met een primair energieverbruik van -0,1 kWh/m². ENERGIEPRESTATIES VOOR RESIDENTIËLE ONTWIKKELINGEN • Epinay-sur-Orge (3.800 m² - residentiële locatie in aanbouw in Frankrijk): warmtepomp en zonnepanelen in alle collectieve woningen (44 wooneenheden - gebouwen A en B). JAARVERSLAG 2021 MVO-VERSLAG 93 • Project Panorama (58.100 m² - residentiële locatie, vergunning hangende in Brussel): vrij van fossiele brandstoffen dankzij een combinatie van lucht- waterwarmtepompen en zonnepanelen. • De mogelijkheden van deze hernieuwbare energieën zullen in de ontwerpfase van elke nieuwe ontwikkeling geanalyseerd worden. De 3e fase van de O’Sea (33.600 m² - residentieel project in aanbouw in Oostende, België) is dankzij een ondergrondse warmte- en koudeopslag in combinatie met warmtepompen ook geëvolueerd naar een gebouw dat vrij is van fossiele brandstoffen. ‘Embodied’ koolstof (materialen) Binnen onze ontwikkelingsprojecten geven we eveneens voorrang aan renovaties, om de CO 2 -uitstoot door materiaalgebruik (embodied koolstof) te verlagen. Er worden LifeCycleAssessments gebruikt om materiaalkeuzes te optimaliseren en om de impact van CO 2 te verkleinen. Het MULTI-gebouw, dat vanaf 2022 de hoofdzetel van Immobel zal worden, heeft een ‘embodied’ koolstof van 181 kg CO 2 /m² over 60 jaar (tegenover een huidige marktstandaard van ongeveer 1000 kg CO 2 /m²) en is in zijn werking koolstofneutraal. Het ISALA-project in de Europese wijk in Brussel (vergunning hangende) streeft naar een ‘embodied’ koolstof van max. 220 kg CO 2 eq./m² over 60 jaar. Het ISALA-project (33.000 m² kantoorruimte - vergunning hangende in Brussel) bereikt dit door meer dan de helft van het gebouw te behouden, door zowel materialen van de huidige locatie als van andere projecten te hergebruiken, door in nieuwe structuren het gebruik van kruislaaghout (CLT) te maximaliseren en door materialen van biologische oorsprong (38%) en gerecycleerde materialen (24%) te gebruiken. Andere voorbeelden waarbij op LifeCycleAssessment gebaseerde ontwerpprocessen tot de integratie van houten (CLT of kruislaaghout) constructies geleid hebben: De MAMER-ontwikkeling (13.800 m² residentieel project in ontwerp in Luxemburg) zal een reeks eengezinswoningen en residenties bieden die ontworpen zijn om aan de behoeften van elke generatie te voldoen. Het project zal bij benadering het volgende integreren: − 1.400 m³ CLT-vloeren (20 cm dik) − 1500 m³ CLT-muren (12 cm dik) Het RiverPlace-project (7.900 m² - residentieel project in ontwerp in Luxemburg) voorziet een houten façade van 5.850 m². Overeenkomst tussen Immobel Frankrijk en GRDF Immobel Frankrijk en GRDF ondertekenden in 2021 een partnership-overeenkomst waarin ze zich ertoe verbinden om in Île-de-France vernieuwende vastgoedprogramma's te ontwikkelen waarin ze de energietransitie van gebouwen versnellen en kwaliteit in nieuwbouw centraal stellen door met nieuwe verwarmingsoplossingen te experimenteren. Deze overeenkomst heeft een tweeledig doel. Ten eerste: innovatieve bouwgerelateerde oplossingen met aardgas en biogas promoten. Daarnaast ook deelnemen aan de creatie van duurzame huisvesting, binnen een context die gekenmerkt wordt door een verhoogd risico op tekorten en een stijging van de kostprijs voor fossiele energie. Rapportering CERTIFICERINGEN Het aantal projecten (ontwerp - vergunning - bouw) die in het proces voor een BREEAM-certificering zitten, vertegenwoordigt − 30% van de totale portefeuille, uitgedrukt in m² − 95% van de kantoorportefeuille, uitgedrukt in m² JAARVERSLAG 2021 MVO-VERSLAG 94 Enkele van deze projecten zullen ook een bijkomende HQE- (meestal in Frankrijk) en/of DNGB-certificering krijgen. De woonsector is minder onderhevig aan een cultuur van energieprestatie- certificering. Woonprojecten zijn daarom niet per definitie onderworpen aan een certificeringsprogramma, hoewel ze de engagementen van het Immobel ESG framework naleven. Op individuele basis worden daarenboven plaatselijke certificaties toegepast (NF habitat, label E+C-, Habitat & Environnement). In Frankrijk, bijvoorbeeld, richt 50% van de ontwikkelingen (uitgedrukt in m²) zich op de NF habitat HQE-certificering. 7. CIRCULARITEIT Engagementen We willen onszelf opwerpen als een vastgoedspeler die plaatselijke architecturale, menselijke en materiële hulpbronnen kan optimaliseren om grondstoffenextractie te minimaliseren en lokale verankering te maximaliseren. We stellen een inventaris voor hergebruik op in de ontwerpfase van elk van onze projecten om hergebruik en recycling op de projectlocatie zelf of elders te maximaliseren. Met daadwerkelijke metingen (renovatie tegenover nieuwbouw) zullen we ook een stapsgewijze het aandeel van renovaties laten toenemen. Bij nieuwe bouwwerken zullen we milieuverklaringen voor producten (‘Environmental Product Declarations’) en levenscyclusanalyses gebruiken als instrumenten om het aandeel van hergebruikte, gerecyclede en gezonde materialen te vergroten. Belangrijke projecten en voorbeelden Immobel wil het hergebruik van materialen op zijn bouwwerven doen toenemen door een circulaire logica te omarmen bij het definiëren van zijn programma's. De levenscyclusanalyse (LCA) voor het ISALA-project toonde aan dat de verhoogde vloeren van de kantoorgebouwen van het ISALA-complex in grote mate de milieu- impact van de bouwmaterialen bepalen. Daarom bekijkt het team de mogelijkheden om de verhoogde vloeren in het bestaande gebouw of andere gebouwen te hergebruiken, met name via het Urban Mining-programma dat Immobel ontwikkelde. Zo zal de gevelbekleding (natuursteen) van een deel van het afgebroken gebouw hergebruikt worden voor de bekleding van het nieuwe gebouw. Daarnaast biedt een inventaris van de binnenmaterialen ook potentieel voor het hergebruik van een groot deel van het niet-verwijderbare meubilair, zoals deuren of zelfs toiletten. Bij het MULTI-programma blijft 89% van de materialen ter plaatse behouden in de herinrichting en renovatie van het gebouw. Bovendien is ongeveer 2% van de materialen die hergebruikt worden in het project afkomstig van ‘urban mining’: meestal komen ze van andere locaties of werven. Het voorstel van het Tati Barbès-project, dat als onderdeel van de wedstrijd ‘Réinventer Paris’ werd aanvaard, behoudt de identiteit van het gebouw omdat het uitgaat van de kleinst mogelijke afbraak van het gebouw: zo wordt 65% van de vloeren en 84% van de bestaande façades bewaard, net als het volledige Haussmann- gebouw. De site van Îlot Saint-Roch te Nijvel (een residentieel project van 31.500 m² in aanbouw in België) is emblematisch voor de ambitie om de ter plaatse beschikbare materialen maximaal te gebruiken. Het industriële gebouw bevindt zich op een perceel dat in het verleden volledig is dichtgegooid. Bij de uitgravingen kwamen er dus talrijke blokken beton en metselwerk tevoorschijn. Omdat er voor de ontwikkeling van Îlot Saint Roch bestaande pakhuizen afgebroken moesten worden, konden we gerecycleerd grind samenstellen om het vervolgens te gebruiken voor de bouw van onderfunderingen voor toekomstige wegen en gebouwen. Ook te Bussy-Saint-Georges (een 7.300 m² grote woonsite in aanbouw in Frankrijk) werden afbraakmaterialen gebruikt om (met gemalen beton) werfwegen aan te leggen. JAARVERSLAG 2021 MVO-VERSLAG 95 8. BIODIVERSITEIT Engagementen De activiteiten van Immobel dragen bij tot betere leefomstandigheden voor dieren- en plantensoorten in stedelijke omgevingen. Zo wordt de nabijheid tot de natuur en tot alle levende wezens een essentiële component van de menselijke levenskwaliteit. Immobel zal biodiversiteit in al zijn activiteiten verder ontwikkelen en integreren door ze als een drijvende kracht te gebruiken gedurende de volledige levenscyclus van een gebouw of ontwikkeling. Omdat de biodiversiteitscrisis en de klimaatcrisis zo sterk met elkaar verbonden zijn, is het onze overtuiging dat ze samen benaderd moeten worden. Dankzij deze benadering, en door de doelstellingen rond biodiversiteitsverbetering en CO 2 -vermindering/-opvang te combineren, wordt Immobel een actieve en positieve partner om onze steden en gemeenschappen veerkrachtiger en klimaatbestendig te maken. Als uitbreiding op de Biotoop Oppervlaktefactor (dat enkel op de oppervlakte focust) zal Immobel een meetmethode ontwikkelen door parameters inzake kwaliteit en diversiteit van de habitats te integreren. Het instrument zal op de biodiversiteitswaarde (natuurlijke habitats/ecosystemen), op de milieuwaarde (matiging hitte-eiland, CO 2 -opslag, luchtfiltering, waterfiltering ...) en op de gebruikerservaring focussen. Met betrekking tot onze algemene ambitie om het bebouwen van rurale of natuurlijke oppervlakken te beperken, zullen we een roadmap “net-zero ontharding” ontwikkelen. Belangrijke projecten en voorbeelden Het Oxy-project (62.100 m² gemengde ontwikkeling, vergunning hangende in Brussel) is een mooi voorbeeld van hoe Immobel de biodiversiteit in een dichte, stedelijke omgeving wil vergroten. De hoofdtuin zal zich uitstrekken over alle openbare terrassen van bovenaan de toegangstrap tot het einde van het terras met zicht op de opera. Tot op de 4de verdieping wordt er in totaal 2.256 m² aangeplant, verdeeld over 920 m² aan intensieve en 1.336 m² aan extensieve oppervlakte. In 2021 ontving Immobel een 'omgevingsvergunning voor het verkavelen van gronden’ voor een splinternieuw groen district te Tielt in België (een woonproject van 30.000 m² met 106 huizen en 88 appartementen). Het project is een voorbeeld van hoe Immobel zijn toekomstige voorstedelijke woonprojecten op het gebied van biodiversiteit zal ontwikkelen. De projectsite in Tielt werd ontworpen om binnen een ecologisch netwerk te passen. Het groene raamwerk dat in de projecten aangebracht werd, plaatst de gebouwen tussen twee locaties van ecologisch belang. Het project voorziet een park van meer dan 49.000 m² groot, dat uit extensief grasland (> 33.000 m²) en intensief grasland (> 16.000 m²) bestaat. 9. WATERBEHEER Engagementen De activiteiten van Immobel, die op de natuurlijke watercyclus gebaseerd zijn, zetten aan tot een sober gebruik van waterhulpbronnen. Immobel wil het circulaire gebruik van water in harmonie met de natuurlijke omgeving maximaliseren. Belangrijke projecten en voorbeelden ISALA In het Isala-project werden verschillende maatregelen geïmplementeerd om de (drink)watervraag van het gebouw te beperken. Ten eerste zorgen de verschillende uitrustingen van het gebouw voor een drastische daling van het waterverbruik. Ten tweede wordt er een onderscheid gemaakt tussen uitrustingen die drinkwater nodig heeft en andere uitrustingen waarvoor dat niet nodig is. Zo wordt het gebruik van regenwater en grijs water gemaximaliseerd, waardoor het drinkwaterverbruik aanzienlijk beperkt kan worden. Regenwater dat op het hoogste dak van het gebouw valt, wordt verzameld in een 170 m³ grote regenwatertank in de kelder van het gebouw. Voor het grijs water wordt het water van douches en wastafels in een aparte tank verzameld en vervolgens hergebruikt voor toiletten. JAARVERSLAG 2021 MVO-VERSLAG 96 MONTÉVRAIN Immobel integreert in het ontwerp van zijn gebouwen waterafvoeren die ontworpen zijn om het verbruik van deze hulpbron te verkleinen. In het Montévrain-project vermindert de installatie van speciale kranen het waterverbruik van de woningen. Bovendien heeft elke woning een regenwatertank van 350 liter waarmee bewoners hun planten of groentetuinen kunnen besproeien. EEN NETWERK VAN KILGOTEN EN AANGELEGDE BASSINS. Een netwerk van wadi’s en bassins, die aangelegd zijn met het oog op ecologie en de versterking van biodiversiteit, worden een onderscheidend element in het ontwerp van onze voorstedelijk woonprojecten. De Tielt- en Mamer-sites zijn speciaal ontworpen om het beheer van regenwater te bevorderen, in het bijzonder met wadi’s die bij zware regenval en vooral tijdens onweersbuien wateropvangbassins worden. Deze bassins kennen een dubbel gebruik: ten eerste temporiseren ze de regenwaterstroom naar de stedelijke rioleringsnetwerken, die vaak onder druk komen te staan, en ten tweede staan ze ook in voor de watervoorziening van de omringende biodiversiteit, omdat deze bassins zich in openlucht bevinden. D. Betrokkenheid van werknemers en partners De projecten die we ontwikkelen zijn van zulke hoge kwaliteit dankzij de professionele en menselijke kwaliteiten van onze werknemers. Daarom verbinden wij ons ertoe om voor alle Immobel-werknemers een gezonde werkplek te creëren, een omgeving waarin de interesses en creativiteit van iedereen gestimuleerd worden, die opleidingskansen biedt en die bewustmaakt over de belangrijkste kwesties die de ontwikkelingen binnen onze sector bepalen: de evolutie inzake de vraag en behoeften van onze klanten, en ook de milieugerelateerde noodzaak. 10. CULTUUR VAN DUURZAAMHEID De visie van Immobel De werknemers van Immobel delen de ambitie van de Groep om stedelijke projecten met een positieve impact te creëren. De Groep schenkt bijzondere aandacht aan opleiding en aan het ontplooien van vaardigheden. Belangrijke voorbeelden en voornaamste werklocaties 'AU PAIR TRAINING' BELGIË Via de 'Au pair training' binnen de technische teams en ontwikkelingsteams, krijgt een groep collega’s de kans om informatie uit te wisselen en vooruitgang te boeken. De training maakt het mogelijk om de integratie van nieuwkomers te ondersteunen, maar ook om de voornaamste beroepsgerelateerde ontwikkelingen op het gebied van programmering, ontwikkeling en duurzaamheid te delen. JAARVERSLAG 2021 MVO-VERSLAG 97 LEARN AT LUNCH BELGIË Er wordt de teams een lunch aangeboden waarbij ze in een gemoedelijke omgeving hun kennis over een in de sector actueel onderwerp kunnen bijspijkeren. Immobel heeft het met zijn werknemers over een actueel onderwerp en de concrete implicaties ervan op de bedrijfsprojecten. Een prima kans voor training, verbetering en toe- eigening van de voornaamste projecten van de Groep. TESTEN VAN DE KWALITEIT FRANKRIJK Voorafgaand aan de oplevering van de woonfaciliteiten organiseert Immobel Frankrijk een sessie om de kwaliteit van het project en de faciliteiten te testen. Eerst wordt aan alle werknemers gevraagd zich als vrijwilliger te melden, vervolgens worden tien van hen geselecteerd om ter plaatse op de site de productkwaliteit te controleren. Dit vergroot de tevredenheid van de klant, maar het is tegelijk een teambuildingsoefening en een leerrijke ervaring voor sommige werknemers die doorgaans geen veldactiviteiten bijwonen. 11. DIVERSITEIT EN INCLUSIE De visie van Immobel Immobel versterkt zijn engagement tegen elke vorm van discriminatie tegen werknemers, sollicitanten of partners en bouwt diversiteit in binnen zijn teams en management. Engagementen en doelstellingen • De professionele integratie van jongeren en mensen met een beperking ondersteunen • Gelijke m/v-vertegenwoordiging bereiken in directiecomités op nationaal niveau en op Groepsniveau. • Genderongelijkheid bestrijden Belangrijke voorbeelden en voornaamste werklocaties IMMOBELLES LUXEMBURG Een interne bewustmakingscampagne over genderongelijkheid in Luxemburg, via gedeelde verhalen van ervaringen van vrouwelijke professionals bij Immobel. 12. EEN GEZONDE WERKPLEK De visie van Immobel Immobel bouwt aan een organisatie die de ontwikkeling en gezondheid van mensen en van de groepbevordert. Deze aandacht voor gezondheid, veiligheid en kwalitatieve werkomstandigheden is er doorheen de hele waardeketen. Engagementen en doelstellingen • Een jaarlijkse interne enquête organiseren Belangrijke voorbeelden en voornaamste werklocaties BEDRIJFSSPORTEN Een partnerschap met een sporthal (Luxemburg) om sporten te bevorderen en het ImmoRUN-initiatief bieden mogelijkheden voor teambuilding maar ook voor het aanmoedigen van een gezonde levensstijl. ONDERSTEUNING VOOR WERKNEMERS BELGIË Aan werknemers ouder dan 45 jaar worden extra medische onderzoeken en pensioensvoorbereidende workshops aangeboden. GEMOEDELIJKE MOMENTEN OM DIALOOG TE BEVORDEREN Er worden regelmatig ontbijten en afterworks georganiseerd, zowel in de faciliteiten van Immobel als erbuiten. JAARVERSLAG 2021 MVO-VERSLAG 98 JAARVERSLAG 2021 MVO-VERSLAG 99 13. ECOSYSTEEM De visie van Immobel Met de steun van partners, plaatselijke overheden, architecten, bedrijven, verenigingen enz. implementeert Immobel ambitieuze engagementen. Immobel deelt zijn ervaring ook via projectbezoeken, publicaties en interventies binnen beroepsorganen of stakeholders. Engagementen en doelstellingen • Een comité van stakeholders oprichten • Een verantwoorde aankoopprocedure bestendigen • Een charter voor duurzame werven opstellen • Werkgroepen over prioriteitskwesties (openbare ruimten, stedelijke gezondheid) bij partners bevorderen • Hackathons organiseren in partnerschap met instellingen voor hoger onderwijs • Toetreden tot en deelnemen aan de activiteiten van thematische werkgroepen (Business4Biodiversity, Sustainable Building Plan enz.) Belangrijke voorbeelden en voornaamste werklocaties Immobel is zowel op nationale als op internationale schaal een stakeholder in verschillende thematische werkgroepen. PROPTECHLAB De Belgische community van innovators in de vastgoedwaardeketen die vernieuwing in de bouw- en vastgoedsector wil bevorderen en die de digitale transformatie naar een duurzame toekomst wil faciliteren.BVS De Beroepsvereniging van de Vastgoedsector vertegenwoordigt de belangrijkste projectontwikkelaar- bouwers, projectontwikkelaars en vastgoedinvesteerders in België bij de federale en regionale autoriteiten. Ze werkt samen met de overheden en adviseert hen. Immobel is ook partner van YUB - Young UPSI BVS, het Belgische netwerk van jonge vastgoedtalenten (25-35 jaar oud). MADASTER HET KADASTER VOOR MATERIALEN Immobel is een partner van de startup Madaster, die een inventaris maakt van het bestaande bouwerfgoed op het Brusselse grondgebied. Dit online platform registreert gebouwen en de materialen en producten die ze bevatten. Elk gebouw wordt zo een onderdeel van een databank van grondstoffen. De kennis over het erfgoed vergroten is een cruciale stap in het verkleinen van de materiaalvoetafdruk bij bouwactiviteiten. ULI URBAN LAND INSTITUTE ULI is het oudste en grootste interdisciplinaire netwerk ter wereld van experten in vastgoed en landgebruik. Het Europese voorzitterschap van het netwerk wordt waargenomen door Marnix Galle, CEO van de Immobel-groep. Verschillende werknemers zijn leden van het Young ULI-netwerk voor jonge talenten. UP4NORTH Immobel is lid van de vereniging die pleit voor de ontwikkeling van de Brusselse Noordwijk. Dit project wil een hernieuwde diversiteit creëren door grote bedrijven en startups, maar ook culturele groepen en verenigingen, bewoners en bezoekers, lokale, nationale en internationale actoren samen te brengen. JAARVERSLAG 2021 MVO-VERSLAG 100 VZW BIESTEBROECK Immobel is lid van de vereniging die de toekomstige Biestebroeckwijk wil vormgeven in samenspraak met alle betrokken stakeholders FONDS EUROPESE WIJK Immobel is lid van het directiecomité van het Fonds Europese Wijk, dat alle private en publieke belangen samenbrengt om de Europese wijk van Brussel harmonieus te ontwikkelen. Via raadpleging en coördinatie wordt ervoor gezorgd dat het algemeen belang verdedigd wordt. STAD PARIJS HANDVEST VOOR TIJDELIJKE BEZETTING Immobel is medeondertekenaar van het handvest voor tijdelijke bezetting, dat door de stad Parijs gelanceerd werd om het gebruik van tijdelijke invullingen in het kader van stads- en vastgoedontwikkeling te promoten bij de vastgoedsector. Bh- VERSLAG Granary Island, Gdansk BEHEERSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 101 BEHEERSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 102 JAARVERSLAG 2021 102 BEHEERSVERSLAG Dames, Heren, Wij hebben de eer u ons Jaarverslag voor te stellen betreffende de activiteiten van Immobel tijdens het boekjaar 2021. Immobel publiceert haar jaarresultaten per 31 december 2021. Immobel heeft sterke resultaten neergezet met een substantiële omzetgroei. De nettowinst groepsaandeel steeg tot 92,2 miljoen EUR tegenover 33,3 miljoen EUR in 2020. Het rendement op het eigen vermogen bedroeg 19%, ruim boven Immobels doelstelling van 15%. De EBITDA is verdubbeld van 52,8 miljoen EUR tot 103,8 miljoen EUR. De acquisitie van verschillende zeer kwalitatieve projecten ondersteunde de groei van de onderliggende portefeuille van 5,1 miljard EUR in 2020 tot 5,5 miljard EUR eind 2021 en voorzag de onderneming van een indrukwekkende pijplijn van toekomstige projecten. Naar aanleiding van deze sterke prestaties verbindt Immobel zich tot een verhoging van het dividend met 10% in lijn met het dividendbeleid, waardoor het voor 2021 op 3,05 euro bruto per aandeel komt te staan. FINANCIËLE HOOGTEPUNTEN • De nettowinst groepsaandeel is bijna verdrievoudigd van 33,3 miljoen EUR in 2020 tot 92,2 miljoen EUR in 2021. De EBITDA is meer dan verdubbeld tot 103,8 miljoen EUR (2020: 52,8 miljoen EUR). • De bestendige activiteit op de kantorenmarkt werd ondersteund door de aanhoudende trend van ‘downsizing’ en ‘upgrading’, met een duidelijke focus op duurzaamheid. De residentiële verkoop werd ondersteund door ster ke markten onder impuls van stijgende prijzen en een structureel onevenwicht tussen vraag en aanbod. • De verkregen vergunningen vertegenwoordigen een verkoopwaarde van 892 miljoen EUR in 2021 tegenover 506 miljoen EUR in 2020. Dat bedrag omvat de definitieve vergunningen met een verkoopwaarde van 580 miljoen EUR, tegenover 315 miljoen EUR in 2020. • De toekomstige groeipositie werd versterkt met nieuwe strategische acquisities in België, Frankrijk en Luxemburg, goed voor 560 miljoen EUR in verkoopwaarde. Dat brengt de totale bruto- BUSINESS MIJLPALEN • In Brussel hebben Immobel en Whitewood het kantoorontwikkelingsproject MULTI (45.800 m²) volledig verhuurd, met een gewogen gemiddelde verhuurtermijn van ongeveer 12 jaar. • In Frankrijk ging Immobel een partnerschap aan met de gerenommeerde institutionele investeerders Goldman Sachs Asset Management en Pictet Alternative Advisors voor strategische acquisities in Parijs. • In Brussel duidde Proximus Immobel aan als voorkeurskandidaat om een akkoord te bereiken over de verkoop, gedeeltelijke terugverhuur en herontwikkeling van de hoofdzetel van Proximus. • In Spanje boekte Immobel flinke vooruitgang met de nodige stedenbouwkundige procedures voor de bouw van het Four Seasons Marbella Resort. • In Luxemburg tekende Immobel een overeenkomst voor de aankoop van de hoofdzetel van TotalEnergies op de Route d’Esch. • In het Verenigd Koninkrijk werd de basis gelegd voor de lancering van Immobel Capital Partners , wat de BEHEERSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 103 ontwikkelingswaarde (GDV – Gross Development Value) van de portefeuille op 5,5 miljard EUR. • De groeistrategie is geruggesteund door de sterke balans met een kasmiddelenpositie van 273 miljoen EUR en de schuldratio van 52,9% op het einde van het jaar. • Een dividendverhoging voor het vijfde jaar op rij in lijn met het dividendbeleid, dit jaar met 10%, resulterend in een dividend van 3,05 EUR bruto per aandeel. Europese investment management activiteit aanzienlijk zal versterken. • Immobel definieerde zijn globale duurzaamheidsstrategie op basis van 13 onderw erpen gerelateerd aan de doelstellingen voor duurzame ontwikkeling van de Verenigde Naties. BEHEERSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 104 I. Evolutie van de activiteiten (art. 3:6 §1, 1° en art. 3:32, 1° wetboek van vennootschappen en verenigingen, hierna “wvv”) A. Activiteiten van Immobel A) Financiële resultaten De onderstaande tabel toont de belangrijkste geconsolideerde cijfers voor 2021 (in € miljoen): Resultaat 31/12/2021 31/12/2020 Verschil Bedrijfsopbrengsten 392,8 375,4 5% EBITDA 103,8 52,8 97% Nettowinst groepsaandeel 92,2 33,3 177% Nettowinst per aandeel (€ /aandeel) 9,25 3,58 158% Rendement op eigen vermogen 18,7% 7,80% 140% Balans 31/12/2021 31/12/2020 Verschil Inventaris 1.261,9 1.140,80 11% Eigen vermogen 571,6 491,9 16% Netto financiële schuld 593,3 603,9 -2% Gross Development Value (in miljard €) 5,5 5,1 8% In 2021 steeg de nettowinst van Immobel met 177% tot 92,2 miljoen EUR. Met 19% ligt het rendement op het eigen vermogen (ROE) ruim boven Immobels doelstelling van 15%. De EBITDA steeg met 97% tot 103,8 miljoen EUR. De bruto- ontwikkelingswaarde (GDV) van de portefeuille van de onderneming steeg met 8% van 5,1 miljard EUR in 2020 naar 5,5 miljard EUR in 2021, terwijl de onderliggende inventaris met 11% groeide tot 1,3 miljard EUR dankzij de nieuwe aankopen in 2021. De nettoschuld bleef stabiel aangezien de bijkomende schuld voor nieuwe acquisities werd gecompenseerd door de gegenereerde transactionele cashflow in 2021. Dat resulteerde in een betere algemene schuldratio van 52,9% (vergeleken met 57% eind 2020). BEHEERSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 105 Sterke take-up op de residentiële en commerciële markten De residentiële verkopen werden ondersteund door sterke markten die waren gekenmerkt door het structurele onevenwicht tussen vraag en aanbod, wat resulteerde in stijgende prijzen voor residentiële projecten. De verkoop werd vooral aangedreven door O'Sea en Immobel Home (België), Eden (Duitsland) en Fort d'Aubervilliers (ilôt A), Bucolia en Montévrain in Frankrijk. De impact van de pandemie op hoe en waar mensen willen wonen, heeft zich verder vertaald in een grote vraag naar tweede en voorstedelijke woningen. 2021 werd ook gekenmerkt door aanzienlijke huur- en investeringsactiviteiten in onze kantoortak. De verkoop van het BREEAM Outstanding en CO2-neutrale gebouw 'Commerce 46’ aan Allianz en het BREEAM Excellent en Smart 'Möbius II'-gebouw aan de Belgische Staat (eerder dan gepland) hebben substantieel bijgedragen aan een sterke nettowinst. Er werd een huurovereenkomst voor 12 jaar ondertekend met TotalEnergies en een huurovereenkomst voor 9 jaar met een vooraanstaande Amerikaanse financiële instelling voor hun nieuwe Belgische hoofdkantoor in het MULTI-gebouw dat overigens het eerste CO2-neutrale kantoorgebouw in Brussel is. Deze transacties illustreren duidelijk hoe investeerders en huurders de kantorenmarkt na de pandemie zien. We zien alsmaar meer bewijzen van een trend naar 'downsizing en upgrading' en een groeiende focus op duurzaamheid, welzijn en flexibiliteit in werkpatronen – allemaal gebieden waar Immobel een sterke staat van dienst heeft. Verbeterd tempo van de vergunningsactiviteit De vergunningsactiviteit in 2021 was beter dan in 2020, hoewel de onderneming toch nog te maken kreeg met vertragingen voor sommige van haar residentiële projecten. De vergunningen die Immobel in de loop van het jaar verkreeg bedroegen een verkoopwaarde van 892 miljoen EUR tegenover 506 miljoen EUR in 2020. De definitieve vergunningen die in 2021 werden verkregen hebben een totale verkoopwaarde van 580 miljoen EUR vergeleken met EUR 315 miljoen in 2020. In België verkreeg Immobel een vergunning voor het residentiële project Ilôt Saint-Roch met een verkoopwaarde van 103 miljoen EUR. Immobel verkreeg samen met Dumobil de stedenbouwkundige vergunning voor de ontwikkeling van 200 eenheden in Tielt met een verkoopwaarde van 65 miljoen EUR. In Éghezée bij Namen gaat Immobel een nieuwe, duurzame woonwijk ontwikkelen met 168 wooneenheden (118 huizen en 50 appartementen) met een verkoopwaarde van 57 miljoen EUR. In Frankrijk werden ook vergunningen verkregen voor onder meer het kantoorproject Montrouge in Parijs met een oppervlakte van 8.700 m², het woonproject Montévrain met een verkoopwaarde van 19 miljoen EUR en het woonproject Bucolia met een verkoopwaarde van 54 miljoen EUR. De bruto-ontwikkelingswaarde (GDV) van 5,5 miljard EUR voorziet vruchtbare bodem voor Immobels verdere groei Immobel heeft zijn bruto-ontwikkelingswaarde met meer dan 8% doen stijgen tot 5,5 miljard EUR door activa te verwerven met een verkoopwaarde van 560 miljoen EUR, wat zal zorgen voor een sterke pipeline van toekomstige opportuniteiten. In Parijs heeft Immobel samengewerkt met twee gerenommeerde institutionele investeerders: samen met Goldman Sachs Asset Management verwierf Immobel een hoogwaardig gemengd commercieel en kantoorgebouw in het centrum van Parijs, en samen met Pictet Alternative Advisors een kantoorgebouw in de Parijse Operawijk dat een belangrijke opportuniteit voor herontwikkeling biedt op een van de meest gegeerde locaties van Parijs. Daarnaast kreeg Immobel de opdracht voor de verbouwing van het iconische Tati Barbès-gebouw tot woningen, winkels en kantoren. Vastgoed herbestemmen of duurzaam gemengd gebruik toepassen in projecten is Immobels antwoord op de belangrijkste uitdagingen van grote Europese steden, waarbij niet alleen het woningtekort maar ook de milieu-uitdagingen worden aangepakt. In het kader van de investment management activiteiten verwierf de vastgoedontwikkelaar het Scorpio-gebouw in de wijk Cloche d’Or in Luxemburg. Er is ook een overeenkomst ondertekend met TotalEnergies over de aankoop van diens hoofdkantoor, gelegen op Route d’Esch 310-312 in Luxemburg. In België verwierf Immobel het hoofdkantoor van Sabam en dat van TotalEnergies in de Europese wijk in Brussel. Dankzij de solide financiële resultaten van het boekjaar 2021 kan Immobel zijn businessplan voortzetten. Naar aanleiding van deze sterke prestaties verbindt Immobel zich tot een verhoging van het dividend met 10% in lijn met het dividendbeleid, waardoor het voor 2021 op 3,05 EUR bruto per aandeel komt te staan. Mogelijke vergunningsvertragingen zullen naar verwachting worden afgezwakt in 2022 door onze robuuste kantooractiviteit en de aanhoudend sterke vraag op de residentiële markt. Aangezien Immobel slechts in beperkte mate is blootgesteld aan de Oost-Europese markt (met maar twee projecten in Polen), verwacht ze niet dat de oorlog in Oekraïne een directe impact zal hebben op haar activiteiten. Het management blijft echter waakzaam voor mogelijke indirecte gevolgen, zoals stijgende rentevoeten, inflatie en bouwkosten. BEHEERSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 106 Sterke balans Immobel heeft een sterke balans met 273 miljoen EUR in kasmiddelen en een schuldratio van 52,9%. In 2021 gaf Immobel 125 miljoen EUR uit aan groene obligaties, wat de ESG-strategie van de onderneming versterkt en aantoont dat de investeerders belang hechten aan klimaat- en milieukwesties, en dat zij ook vertrouwen in Immobel en het onderliggend businessplan. Immobels strategie blijft gericht op de ontwikkeling van projecten met hoge duurzaamheidsdoelstellingen die de Europese steden van morgen helpen creëren. B. Commentaar bij de geconsolideerde jaarrekening A) Kernindicatoren GECONSOLIDEERDE OMZET PER LAND (MEUR) VOOR IFRS 11 NA IFRS 11 België 273,31 162,83 Groothertogdom-Luxemburg 119,49 102,87 Frankrijk 87,53 67,11 Polen 1,83 2,06 Duitsland 44,64 44,6 Totaal 526,8 379,47 GECONSOLIDEERD VOORRAAD PER LAND (MEUR) VOOR IFRS 11 NA IFRS 11 België 528,51 292,87 Groothertogdom-Luxemburg 144,49 143,8 Frankrijk 180,25 167,19 Polen 70,44 34,74 Duitsland 59,03 59,03 Spanje 35,26 0,99 Totaal 1017,98 698,62 BEHEERSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 107 B) Geconsolideerde rekeningen GECONSOLIDEERD OVERZICHT VAN WINST EN VERLIEZEN EN VAN ANDEREN ELEMENTEN VAN HET GLOBAAL RESULTAAT (IN DUIZENDEN €) NOTA’S 31/12/2021 31/12/2020 BEDRIJFSOPBRENGSTEN 392.815 375.390 Omzet 2 379.509 364.479 Overige bedrijfsopbrengsten 3 13.306 10.911 BEDRIJFSKOSTEN -338.312 -333.526 Kostprijs van de omzet 4 -311.066 -300.766 Kosten voor commercialisatie 5 -439 -1.702 Administratiekosten 6 -26.807 -31.057 VERKOOP VAN VERBONDEN ONDERNEMINGEN 25 133 Winsten (verliezen) op de verkoop van verbonden ondernemingen 7 25 133 JOINT VENTURES EN GEASSOCIEERDE ONDERNEMINGEN 44.531 7.994 Aandeel in het resultaat van joint ventures en geassocieerde ondernemingen, na aftrek van belasting 8 44.531 7.994 BEDRIJFSWINST EN AANDEEL IN HET RESULTAAT VAN GEASSOCIEERDE ONDERNEMINGEN EN JOINT VENTURES, NA AFTREK VAN BELASTING 99.058 49.991 Renteopbrengsten 4.983 5.773 Rentelasten -6.605 -11.859 Overige financiële opbrengsten 81 1.440 Overige financiële kosten -3.552 -2.648 NETTO FINANCIËLE KOSTEN 9 -5.094 -7.295 WINSTEN VOOR BELASTINGEN 93.964 42.696 Belastingen 10 -1.619 -8.650 WINSTEN VAN DE PERIODE 92.345 34.047 Aandeel van de minderheidsbelangen 195 774 AANDEEL TOE TE SCHRIJVEN AAN EIGENAREN VAN DE VENNOOTSCHAP 92.150 33.272 WINSTEN VAN DE PERIODE 92.345 34.047 Andere elementen van het globaal resultaat - elementen die later zullen worden hergebruikt in de resultatenrekening -820 2.282 Omrekeningsverschillen -904 2.282 Effectief deel van veranderingen in reële waarde 84 Andere elementen van het globaal resultaat - elementen die later niet zullen worden hergebruikt in de resultatenrekening 27 57 201 Actuariële winsten en verliezen (-) op toegezegde pensioenregelingen 27 57 201 Andere elementen van het globaal resultaat - elementen die later zullen worden hergebruikt in de resultatenrekening TOTAAL ANDERE ELEMENTEN VAN HET GLOBAAL RESULTAAT -763 2.483 GLOBAAL WINSTEN VAN DE PERIODE 91.582 36.530 Aandeel van de minderheidsbelangen 112 964 AANDEEL TOE TE SCHRIJVEN AAN EIGENAREN VAN DE VENNOOTSCHAP 91.470 35.566 WINST PER AANDEEL (€) (BASIS) 11 9,25 3,58 GLOBAAL RESULTAAT AANDEEL VAN DE GROEP PER AANDEEL (€) (BASIS) 11 9,18 3,82 WINST PER AANDEEL (€) (VERWATERD) 11 9,25 3,58 GLOBAAL RESULTAAT AANDEEL VAN DE GROEP PER AANDEEL (€) (VERWATERD) 11 9,18 3,82 BEHEERSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 108 GECONSOLIDEERD OVERZICHT VAN DE FINANCIËLE POSITIE (IN DUIZENDEN €) ACTIVA NOTA’S 31/12/2021 31/12/2020 VASTE ACTIVA 506.259 448.370 Immateriële vaste activa 12 246 582 Goodwill 13 43.789 43.789 Materiële vaste activa 14 2.793 1.388 Activa opgenomen als gebruiksrecht 3.772 4.390 Vastgoedbeleggingen 16 173.999 197.149 Deelnemingen in joint ventures en geassocieerde ondernemingen 17 156.532 106.195 Overige financiële vaste activa 18 1.015 175 Voorschotten aan joint ventures en geassocieerde ondernemingen 101.670 76.644 Uitgestelde belastingvorderingen 19 21.292 16.369 Overige vaste activa 20 1.151 1.689 VLOTTENDE ACTIVA 1.178.890 982.768 Voorraden 21 698.623 683.121 Handelsvorderingen 22 38.116 33.168 Contractactiva 23 117.953 57.251 Fiscale vorderingen 1.369 3.450 Overige vlottende activa 24 36.240 37.269 Voorschotten aan joint ventures en geassocieerde ondernemingen 13.163 20.399 Overige financiële vlottende activa 49 49 Geldmiddelen en kasequivalenten 25 273.377 148.059 TOTAAL ACTIVA 1.685.149 1.431.137 EIGEN VERMOGEN EN VERPLICHTINGEN NOTES 31/12/2021 31/12/2020 TOTAAL EIGEN VERMOGEN 26 582.919 494.490 EIGEN VERMOGEN TOEKOMEND AAN DE AANDEELHOUDERS VAN DE VENNOOTSCHAP 571.567 491.922 Kapitaal 97.257 97.256 Ingehouden winsten 472.629 392.143 Reserves 1.681 2.524 MINDERHEIDSBELANGEN 11.352 2.568 LANGLOPENDE VERPLICHTINGEN 535.104 609.602 Pensioenen en soortgelijke verplichtingen 27 996 603 Uitgestelde belastingschulden 19 26.352 37.301 Financiële schulden 25 507.596 571.139 Afgeleide financiële instrumenten 25 160 560 KORTLOPENDE VERPLICHTINGEN 567.126 327.045 Voorzieningen 28 2.328 2.114 Financiële schulden 25 359.094 180.810 Handelsschulden 29 83.546 60.927 Contract verplichtingen 30 21.969 3.896 Fiscale schulden 13.770 7.110 Overige kortlopende verplichtingen 31 86.419 72.188 TOTAAL EIGEN VERMOGEN EN VERPLICHTINGEN 1.685.149 1.431.137 BEHEERSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 109 C) Maatschappelijke rekeningen van Immobel nv Resultatenrekening Het bedrijfsresultaat bedraagt EUR 6,1 miljoen voor het afgesloten boekjaar. Het financieel resultaat komt op EUR 20.1 miljoen, bestaande uit rente kosten op de groepsfinancieringen (obligaties en corporate lijnen) gecompenseerd door de rente-inkomsten uit de leningen aan de verschillende dochtermaatschappijen, voornamelijk gegenereerd door stijgende dividenden en de verkoop van eigen aandelen. Het maatschappelijk boekjaar van Immobel wordt afgesloten met een nettowinst van EUR 25,8 miljoen. Balans Het balanstotaal bedraagt EUR 1.045 miljoen en is samengesteld uit investeringen in dochtermaatschappijen en vorderingen op deze dochtermaatschappijen (EUR 829 miljoen), voorraden van projecten die rechtstreeks in handen zijn van Immobel NV (EUR 43,8 miljoen), eigen aandelen (EUR 1,2 miljoen) en geldmiddelen en kasequivalenten (EUR 162,9 miljoen). Op 31 december 2021 beloopt het eigen vermogen EUR 317 miljoen. Verplichtingen zijn samengesteld uit langetermijnschulden (EUR 375 miljoen) en kortetermijnschulden (EUR 349 miljoen). Bestemming van de resultaten Rekening houdend met de overdracht van vorig boekjaar is er een te bestemmen winst van EUR 143,9 miljoen. Gezien het dividendbeleid door de Raad van Bestuur vastgesteld en gezien de resultaten per 31 december 2021, stelt de Raad van Bestuur aan de Gewone Algemene Vergadering van 21 april 2022 voor om een bruto dividend van 3,05 EUR per uitstaande aandeel uit te keren uit hoofde van het jaar 2021, een bedrag dat elk jaar zou moeten toenemen, onder voorbehoud van eventuele onvoorziene omstandigheden. Belangrijkste risico’s en onzekerheden De Groep Immobel heeft te maken met de risico’s en onzekerheden die eigen zijn aan of verbonden zijn met de sector van de vastgoedontwikkeling, en ook met de risico’s die verband houden met de conjunctuur en de financiële wereld. Zo zijn er bijvoorbeeld, zonder dat deze lijst volledig is: Het marktrisico Veranderingen in de algemene economische voorwaarden op de markten waar Immobel activa bezit, kunnen een negatief effect hebben op de waarde van haar vastgoedportefeuille, op haar ontwikkelingsstrategie en meteen ook op haar groeivooruitzichten. Immobel hangt af van de nationale en internationale economische voorwaarden en van gebeurtenissen en omstandigheden die van invloed zijn op de markten waar haar vastgoedportefeuille gelegen is: de markt van de kantoor- en residentiële gebouwen (appartementen en verkavelingen) in België (vooral in Brussel), Luxemburg, Frankrijk, Duitsland, Spanje en Polen. Dankzij deze diversifiëring zowel qua vakgebieden als qua landen werkt de Vennootschap met verschillende klanten, economische cycli en verkoopvolumes. De veranderingen die verbonden zijn aan de macro-economische kernindicatoren, de algemene vertraging van de economie in België of op (één van) de andere markten van Immobel of op ruimere schaal, kunnen leiden tot een slinkende vraag naar kantoorgebouwen, residentieel vastgoed of bouwgrond, evenals tot een hogere leegstand en een groter risico dat dienstverleners, bouwers, huurders en andere tegenpartijen in gebreke blijven. Dit alles kan een negatieve materiële impact hebben op de waarde van de vastgoedportefeuille van Immobel en bijgevolg op haar ontwikkelingsvooruitzichten. Immobel spreidde haar portefeuille van projecten die in ontwikkeling zijn of ontwikkeld zullen worden, om de impact van de afbrokkeling van de vastgoedmarkt te beperken. Het gaat zowel om een spreiding in de tijd als in de aard van de projecten. Het operationeel risico Immobel zou er niet kunnen in slagen om haar vastgoedprojecten voor een deel of volledig over te dragen. De inkomsten van Immobel komen uit de overdracht van vastgoedprojecten. Bijgevolg kunnen de resultaten van Immobel aanzienlijk schommelen van jaar tot jaar, naargelang het aantal projecten die tijdens het gegeven jaar te koop kunnen aangeboden worden en kunnen verkocht worden. BEHEERSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 110 Bovendien garandeert niets dat Immobel een koper zal vinden voor haar activa of dat de prijs van deze overdracht een zeker niveau zal halen. Wanneer Immobel bepaalde verkopen niet kan uitvoeren, kunnen de resultaten sterk wisselen. Door de diversifiëring die Immobel sinds enkele jaren uitvoert en de fusie met ALLFIN, kon ze haar concentratie en dus haar blootstelling aan de Brusselse kantoormarkt verminderen, omdat de portefeuille nu meer activa in residentiële ontwikkeling en verkavelingen bevat. Dit zou haar een basis voor regelmatige inkomsten en cashflows moeten opleveren. De strategie in vastgoedontwikkeling van Immobel kan ongeschikt blijken. Met betrekking tot de investeringen in vastgoedontwikkeling voert Immobel een reeks ramingen uit inzake de economische omstandigheden, de marktvoorwaarden en andere. Deze omvatten ramingen inzake de (potentiële) waarde van een goed en de potentiële return op investering. Die ramingen kunnen afwijken van de werkelijkheid, zodat de strategie van Immobel niet meer werkt. Dat zou dan negatieve gevolgen hebben voor de activiteiten, de bedrijfsresultaten, de situatie en de financiële vooruitzichten van Immobel. Immobel stelt zich voorzichtig op bij de verwerving en de ontwikkeling van nieuwe projecten en hanteert nauwkeurige selectiecriteria. Elke investering volgt een duidelijk en streng goedkeuringsproces. De ontwikkelingsprojecten van Immobel zouden vertraging kunnen oplopen of met andere moeilijkheden kampen. Vóór elke acquisitie van een project voert Immobel studies uit inzake de stedenbouwkundige, technologische, financiële en milieugerichte haalbaarheid. Dit gebeurt meestal met medewerking van gespecialiseerde adviseurs. Toch kunnen er bij deze projecten nog altijd diverse risico’s opduiken, die elk de oplevering van een project kunnen vertragen. Dat kan meteen leiden tot langere verkooptermijnen, een overschrijding van het budget, het verlies of een vermindering van de verhoopte opbrengsten van een project of, in bepaalde gevallen, zelfs tot het doodgewoon afblazen van het hele project. Aan deze activiteiten zijn onder meer volgende risico’s verbonden: (i) vertragingen door ongunstige weersomstandigheden, sociale conflicten, in de vordering van de werken, door het onvermogen van de aannemers, een tekort aan bepaalde uitrusting of bouwmaterialen, ongevallen of onverwachte technische problemen; (ii) het uitblijven van bewoningsvergunningen of andere machtigingen die vereist zijn om het project uit te voeren; (iii) de weigering om de ontwikkelingsplannen goed te keuren door de stedenbouwkundige diensten van de landen waar actief is; (iv) verzoeken van de stedenbouwkundige diensten om de bestaande plannen te wijzigen; (v) het optreden van drukkingsgroepen bij het openbaar onderzoek of in andere omstandigheden; en (vi) de bezettingsgraad, de werkelijke opbrengsten van de verkoop van de goederen of reële waarden die onder de verwachtingen voor het project liggen. Gezien al deze risico’s kan Immobel er nooit vast op rekenen dat al haar ontwikkelingsprojecten (i) binnen de vooropgestelde termijnen kunnen voltooid worden (ii) binnen de budgetten kunnen afgewerkt worden of (iii) gewoonweg ook werkelijk kunnen uitgevoerd worden. Onder meer in het kader van het beheer van dit risico besliste Immobel om haar vakgebieden, landen en klanten nog meer te diversifiëren, kwestie van zo de concentratie van het ene of andere project te beperken. Daarnaast bezit Immobel bepaalde projecten waarvoor een actief in ontwikkeling voorverhuurd of voorverkocht is aan een derde partij en waarvoor Immobel een grote aansprakelijkheid kan oplopen wanneer en zo dergelijke projecten niet rond zijn binnen de overeengekomen termijnen. Immobel kan aansprakelijk gesteld worden voor milieufactoren die verband houden met haar portefeuille in vastgoedontwikkeling. De activiteiten en de portefeuille in vastgoedontwikkeling van Immobel zijn in de landen waar ze werkt, onderworpen aan bepaalde wetten en regelgeving om het milieu te beschermen. Dit omvat onder meer de regelgeving inzake de kwaliteit van de lucht, de bodem en het water, controles op gevaarlijke of giftige stoffen en richtlijnen die met gezondheid en veiligheid te maken hebben. Dergelijke wetten en regelgeving kunnen ook noodzaken dat Immobel bepaalde vergunningen of licenties moet krijgen, die ze misschien niet binnen de termijn of zelfs helemaal niet zou kunnen bekomen. Immobel kan zich gedwongen zien om saneringskosten te betalen (en in bepaalde omstandigheden verwerkingskosten) voor een bepaald vervuild goed waarvan ze eigenaar is of zou geweest zijn. Als vastgoedpromotor kan Immobel ook blootgesteld zijn aan boetes of andere sancties voor enige afwijking van de milieuregelgeving en kan gedwongen worden om uitgaven te doen voor saneringen. Bovendien kan de waarde van de vervuilde goederen dan dalen. Immobel kan haar belangrijkste bedrijfsleiders en haar kernpersoneel verliezen of er niet in slagen om deskundig personeel aan te werven en te houden. Als ze haar directiepersoneel en andere kernmedewerkers verliest of er niet in slaagt om deskundig personeel aan te werven en te houden, kan dit voor Immobel betekenen dat ze haar commerciële strategie niet met succes kan uitvoeren. Immobel denkt dat haar prestaties, haar succes en haar vermogen om haar strategische doelstellingen te halen, afhankelijk zijn van het feit dat ze haar kaderleden en de leden van haar directieteam die ervaren zijn in de specifieke markten en BEHEERSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 111 activiteiten van Immobel, kan houden. Immobel zou het moeilijk kunnen hebben om de gepaste medewerkers aan te werven, zowel om haar activiteiten uit te breiden als ter vervanging van zij die willen vertrekken. Zo kan de aanwerving van de geschikte medewerkers tot hoge kosten leiden, zowel qua loon als qua beloningsprogramma’s. Het onverwachte verlies van één of meer van haar kernmedewerkers en ook elke negatieve perceptie op de markt of de sector die uit dergelijk verlies voortvloeit, zou een materiële negatieve invloed kunnen hebben op de activiteiten, de exploitatieresultaten en de financiële vooruitzichten van Immobel. Het beheer van haar leidinggevende teams, in België, Luxemburg, Frankrijk, Duitsland, Spanje en Polen, wordt zodoende geregeld opgevolgd door de CEO en het Benoemingscomité, als orgaan van de Raad van Bestuur. Immobel loopt het risico op geschillen, met inbegrip van potentiële garantieklachten die verband houden met de verhuur, de ontwikkeling en de verkoop van vastgoed. In het normale verloop van de activiteiten van Immobel zijn gerechtelijke procedures, klachten tegen en die uitgaan van Immobel en van haar dochterondernemingen en arbitrageprocedures waar Immobel en haar dochterondernemingen bij betrokken zijn, niet uit te sluiten. Immobel zou nog betrokken kunnen worden bij andere geschillen die worden ingezet door verkopers of kopers van goederen, huurders, contractanten en subcontractanten, (ex-)medewerkers of andere derden. In het bijzonder zouden er tegen Immobel garantieklachten kunnen neergelegd worden die voortvloeien uit kwaliteitsgebreken of titelgebreken inzake de verhuur en de verkoop van haar goederen. Deze aansprakelijkheid zou kunnen van toepassing zijn voor bouwgebreken die Immobel niet kende, maar die aan het licht hadden kunnen of moeten komen. Immobel zou ook kunnen blootstaan aan klachten die uitgaan van kopers van haar goederen of als gevolg van verzekeringen en garanties die Immobel bij de overdracht heeft gegeven op deze goederen. Immobel ziet erop toe om deze risico’s te beheren met een stelselmatig beleid van intekening op de gepaste verzekeringsdekkingen. Immobel stelt zich bloot aan een risico op het vlak van liquide middelen en financiering. Immobel staat bloot aan een risico op het vlak van liquide middelen en financieringen dat kan voortvloeien uit een tekort aan thesaurie wanneer haar lopende financieringscontracten niet zouden verlengd worden of wanneer ze geen nieuwe financieringen zou kunnen vinden. Immobel begint nooit aan de ontwikkeling van een project als de financiering niet verzekerd is voor zijn geraamde ontwikkelingsduur, zowel via interne als externe bronnen. Immobel financiert zich bij een aantal Belgische bankpartners van eerste rang en heeft een langdurige sterke relatie van wederzijds vertrouwen met hen. Immobel staat bloot aan een risico dat verband houdt met de rentevoet en dat een materiële impact kan hebben op haar financiële resultaten. Gezien haar huidige en toekomstige schuldpositie is Immobel onderhevig aan een schommeling op korte of lange termijn van de rentevoeten, aan de kredietmarges die de banken heffen en aan de andere financieringsvoorwaarden. De financiering van Immobel wordt vooral gewaarborgd op basis van de intrestvoet op korte termijn (gebaseerd op de Euriborrentes voor 1 tot 12 maanden), met uitzondering van de obligatie-uitgiften van 2017, 2018 en 2020, die een vaste rente hebben. In het kader van een globaal programma voor de dekking van het risicobeheer introduceerde Immobel een beleid om desgevallend een adequate dekking in te voeren tegen de risico's verbonden aan de rente op zijn schulden door middel van financiële instrumenten. De haalbaarheidsstudies voor elk project steunen op vooruitzichten van rentevoeten op lange termijn. Immobel staat bloot aan een wisselkoersrisico dat een materiële impact kan hebben op haar resultaten en op haar financiële positie. Door haar introductie op de Poolse markt staat Immobel bloot aan risico’s die verband houden met de wisselkoers, namelijk het risico dat gepaard gaat met de transacties in vreemde valuta en het risico van de omzetting van de vreemde valuta. Daarom ziet Immobel er indien mogelijk op toe om al haar operaties buiten de Eurozone toch in EUR uit te voeren, via aankoop-, verkoop- en verhuurcontracten die voor het merendeel in EUR uitgedrukt zijn. Immobel staat bloot aan het risico van de regelgeving. Elk ontwikkelingsproject is onderworpen aan de aflevering van een stedenbouwkundige, verkavelings-, bouw-, of milieuvergunningen. Wanneer de aflevering van dergelijke vergunningen vertraging oploopt of zelfs helemaal uitblijft, kan dit van invloed zijn op de activiteiten van Immobel. Bovendien wil de toekenning van een verkavelingsvergunning niet zeggen dat deze onmiddellijk uitvoerbaar is. Er kan tegen in beroep worden gegaan. BEHEERSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 112 Daarenboven moet Immobel een aantal stedenbouwkundige regels naleven. De overheidsdiensten of administraties zouden deze regels kunnen herzien/wijzigen, wat een materiële impact kan hebben op de activiteiten van Immobel. Immobel staat bloot aan het risico van de tegenpartij. Immobel heeft contractuele banden met diverse partijen, zoals partners, beleggers, huurders, contractanten, financiële instellingen en architecten. Wanneer één van die partijen haar contractuele verplichtingen niet kan nakomen, kan dit een impact hebben op de activiteiten en de financiële situatie van Immobel. Immobel schenkt bijzondere aandacht, via geëigende studies, aan de keuze van deze tegenpartijen. Wijzigingen in de regels voor de directe of indirecte fiscaliteit zouden een impact kunnen hebben op de financiële situatie van Immobel. Immobel is actief in België, Luxemburg, Frankrijk, Duitsland, Spanje en Polen. Wijzigingen in de wetgeving met betrekking tot de regels voor de directe en indirecte fiscaliteit zouden een impact kunnen hebben op de financiële situatie van Immobel. Immobel is blootgesteld aan het risico in verband met de opstelling van de financiële informatie De opstelling van de financiële informatie, of het nu gaat om de onderlinge afstemming van de systemen, het naar boven toe doorsturen en het compileren van de financiële informatie, het rekening houden met variaties in perimeter of met veranderingen van boekhoudkundige normen, vormt een grote uitdaging voor Immobel, zeker gezien de complexiteit van de Groep en het aantal dochtermaatschappijen (bijna honderd). Ook vermeldenswaard in dit risico is de complexiteit van de Groep Immobel, die actief is in België, Luxemburg, Frankrijk, Duitsland, Spanje en Polen. Bekwame teams die instaan voor de opstelling van deze financiële informatie en aangepaste tools en systemen moeten helpen vermijden dat deze financiële informatie niet op tijd opgemaakt wordt of dat ze niet aan de vereiste kwaliteit voldoet. II. Belangrijke gebeurtenissen die zich voordeden na de afsluiting van het boekjaar (art. 3:6 §1, 2° en art. 3:32, 2 ° wvv) Er hebben zich na de balansdatum geen gebeurtenissen voorgedaan die een belangrijke invloed hebben gehad op de rekeningen van de vennootschap. III. Omstandigheden die de ontwikkeling van de Vennootschap aanmerkelijk kunnen beïnvloeden (art. 3:6 §1, 3° en 3:32, 3° wvv) Belangrijke inschattingen & ramingen Voor zover de bestuurders weten, mogen er geen omstandigheden zijn die een significante invloed kunnen hebben op de ontwikkeling van de onderneming. Met betrekking tot de economische situatie die verband houdt met COVID-19 en de financiële prestaties van de onderneming, beoordeelt de raad van bestuur voortdurend de continuïteitsveronderstelling van de onderneming op basis van een minimumgeval dat regelmatig wordt bijgewerkt. Continuïteitsbeginsel De Covid-19 heeft momenteel nog steeds een impact op de activiteiten van het bedrijf en op de sector als geheel, voornamelijk met betrekking tot de voortgang van de vergunningen en voor de commerciële activiteiten met betrekking tot de kantoren. Om deze marktomstandigheden af te schrijven, beschikt het bedrijf eind december 2021 over een cash van 273 miljoen euro, beschikbare bedrijfskredietlijnen van 15 miljoen euro en een aanzienlijke speelruimte voor zijn belangrijkste restrictieve convenanten. Op basis van beschikbare en gecommitteerde kredietlijnen en beschikbare liquide middelen en rekening houdend met het minimumgeval, is de raad van bestuur van mening dat de vennootschap in staat is om de continuïteitsbeginsel te handhaven. BEHEERSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 113 IV. Activiteiten inzake onderzoek en ontwikkeling (art. 3:6 §1, 4° en art. 3:32, 4° wvv) Immobel heeft in 2021 geïnvesteerd in kennis rond duurzaamheid. Duurzame ontwikkeling, verbonden met de ESG doelstellingen, is een cruciaal element in de ontwikkelingsstrategie van Immobel. Er werden daarom investeringen gedaan in kennis rond CO2-neutraliteit en meer specifiek rond geothermie. Geothermie wordt nu op meerdere projecten gebruikt. In 2022 zal er verder worden geïnvesteerd in duurzaamheid, in alle aspecten van Immobels ESG strategie. V. Gebruik van de financiële instrumenten (art. 3:6 §1, 8° en art. 3:32, 5° wvv) De raad van bestuur bevestigt dat Immobel financiële instrumenten heeft gebruikt om eventuele rentestijgingen in te dekken. VI. Verantwoording van de onafhankelijkheid en deskundigheid van ten minste één lid van het Audit- & Risicocomité (art. 3:6 §1, 9° en art. 3:32, 6° wvv) Met uitzondering van Michèle SIOEN, voldoen alle Leden van het audit- & risicocomité (op dit ogenblik samensgesteld uit Pierre NOTHOMB 1 , Patrick ALBRAND 2 , Wolfgang de LIMBURG STIRUM 3 en Michèle SIOEN 4 ) aan alle criteria inzake onafhankelijkheid vermeld in art. 7:87 WVV en in bepaling 3.5 van de Code 2020, en zetelen in de raad van bestuur en het audit & risicocomité van Immobel als onafhankelijke bestuurders. Ze zijn houder van een universitair diploma, bekleden functies als bestuurder in internationale groepen en oefenen als zodanig mandaten uit binnen auditcomités van andere bedrijven en organisaties. VII. Aanvullende informatie Voor zover nodig, herinnert de raad van bestuur eraan dat : • Immobel geen bijkantoren heeft opgericht (art. 3:6 §1, 5° WVV); en • gezien de resultaten van de Vennootschap, er geen reden is tot verantwoording van de toepassing van de continuïteitswaarderingsregels (art. 3:6 §1, 6° WVV). Verder bevestigt de raad van bestuur dat tijdens het afgelopen boekjaar • niet werd besloten om het kapitaal van Immobel te verhogen in het kader van het toegestane kapitaal (art. 7:203 WVV); en • de hiernavolgende verkopen van eigen aandelen (hetzij 2,6% van het geplaatst kapitaal) hebben plaatsgevonden (art. 7:220 §2 WVV): 1 in hoedanigheid van permanent vertegenwoordiger van PIERRE NOTHOMB SRL. 2 in hoedanigheid van permanent vertegenwoordiger van Skoanez SAS. 3 in hoedanigheid van permanent vertegenwoordiger van LSIM SA. 4 in hoedanigheid van permanent vertegenwoordiger van M.J.S. CONSULTING BV. BEHEERSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 114 aantal aandelen waarde/ aandeel bruto opbrengst identiteit verkrijger 800.000 aandelen 65,00 EUR 52.000.000 EUR Private plaatsing 5 10.766 aandelen 65,00 EUR 699.790 EUR senior management 100.000 aandelen 64,40 EUR 6.440.000 EUR ALYCHLO NV 6 VIII. Toepassing van de procedures inzake belangenconflicten / "zakenkansen" De Raad van Bestuur deelt mee dat gedurende het voorbije boekjaar de belangenconflictprocedure voorgeschreven door artikel 7:96 en 7:97 WVV niet diende te worden toegepast. De procedure "Zakenkansen" hoefde in het verslagjaar ook niet te worden geïmplementeerd. IX. Corporate governance verklaring (art. 3:6 §2 wvv.), die het bezoldigingsverslag bevat (art. 3:6 §3 wvv) evenals de beschrijvingen van de systemen voor interne controle en het risicobeheer (art. 3:32, 7° wvv) De Corporate Governance Verklaring maakt integraal deel uit van dit Beheersverslag. X. Openbaar overnamebod In toepassing van het artikel 34 van het Koninklijk Besluit van 14 november 2007 betreffende de verplichtingen van emittenten van financiële instrumenten die zijn toegelaten tot de verhandeling op een gereglementeerde markt stelt de raad van bestuur van Immobel dat de hiernavolgende informatie van aard is een gevolg te hebben in geval van een openbaar overnamebod (de andere elementen heden niet op Immobel van toepassing zijnde) : 1° het kapitaal bedraagt 97.356.533,86 EUR, vertegenwoordigd door 9.997.356 aandelen zonder nominale waarde, die elk een gelijk deel van het kapitaal vertegenwoordigen (art. 4 van de statuten). 2° de raad van bestuur is gemachtigd om het maatschappelijk kapitaal te verhogen met een maximum bedrag van 97.000.000,00 EUR (art. 11 van de Statuten), waarbij erop wordt gewezen dat de uitoefening van deze bevoegdheid beperkt is in geval van een openbaar overnamebod door artikel 7:202 WVV; daarenboven is de raad van bestuur bevoegd om gedurende een periode van 3 jaar vanaf de publicatie in het Belgisch Staatsblad ervan aandelen van de vennootschap te kopen en te vervreemden wanneer deze aankoop of vervreemding noodzakelijk is om ernstige en dreigende schade te voorkomen (art. 12 van de Statuten); 3° met betrekking tot de benoeming en vervanging van de leden van de raad van bestuur, bepalen de statuten dat de raad van bestuur bestaat uit minstens 4 leden, benoemd door de algemene vergadering op voorstel van het benoemingscomité, voor een duur van maximaal 4 jaar; 4° voor wijzigingen van de Statuten zijn er geen andere regels dan die bepaald door het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen. 5 met deelname van o.m. Marnix GALLE via de vennootschap A³ CAPITAL NV. 6 vennootschap van Marc COUCKE. BEHEERSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 115 XI. Bestuur & controle van de Vennootschap – Uitvoerend Comité A. Raad van Bestuur Er zal u worden voorgesteld tijdens de Gewone Algemene Vergadering van 21 april aanstaande om zich uit te spreken over de hernieuwing van het mandaat van de vennootschap A³ MANAGEMENT BV en A.V.O. – MANAGEMENT BV, voor een periode van 4 jaar eindigend na de gewone algemene vergadering die zal worden gehouden in 2026. Karin KOKS – Van der SLUIJS heeft ontslag genomen als Lid van de Raad van Bestuur en het Audit & Risico Comité van Immobel in het laatste kwartaal van 2021. Als vervanging, werd Patrick ALBRAND gecoöpteerd, met ingang vanaf 30 november 2021, door de Raad van Bestuur de dato 9 december 2021. Er zal u worden voorgesteld tijdens de Gewone Algemene Vergadering van 21 april 2022 om het mandaat van Patrick Albrand, in zijn hoedanigheid van onafhankelijk Bestuurder in de zin van artikel 7:97, § 3 en 7:87, § 1 van het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen, die verklaard heeft te voldoen aan de onafhankelijkheidscriteria, te bevestigen. B. Commissaris Op de Gewone Algemene Vergadering van 15 april 2021, werd KPMG REVISEURS D’ENTREPRISES/ BEDRIJFSREVISOREN BV, vertegenwoordigd door Filip DE BOCK, benoemd als Commissaris voor een periode van 3 jaar, welke een einde zal nemen na de Gewone Algemene Vergadering te houden in 2024, middels een jaarlijkse vergoeding van EUR 105.000 (exclusief kosten en uitgaven, jaarlijks indexeerbaar). C. Uitvoerend Comité Filip Depaz, in zijn hoedanigheid van vaste vertegenwoordiger van de vennootschap Filip Depaz Consultancy BV (Chief Operating Officer – COO) heeft zijn missie voor de Vennootschap beëindigd op 30 april 2021 en Alexis Prevot, in zijn hoedanigheid als vaste vertegenwoordiger van de vennootschap AP2L BV (Chief Investment Officer – CIO) heeft zijn missie voor de Vennootschap beëindigd op 30 september 2021. Op 31 december 2021 was het Uitvoerend Comité als volgt samengesteld: • Marnix GALLE, Voorzitter • Fabien ACERBIS, Managing Director Immobel France • Olivier BASTIN, Managing Director Immobel Luxembourg • Karel BREDA, Chief Financial Officer en • Adel YAHIA, Managing Director Immobel Belgium. * handelend voor een vennootschap. * * * Derhalve vragen wij u om de inhoud van het huidige verslag te willen goedkeuren en kwijting te geven aan de bestuurders en aan de commissaris. * * * Opgemaakt op de zitting van de raad van bestuur van 10 maart 2022. PIERRE NOTHOMB BV vertegenwoordigd door Pierre othomb Bestuurder A³ MANAGEMENT BV vertegenwoordigd door Marnix Galle Voorzitter van de Raad van Bestuur CORPORATE GOVERNANCE vrklang Innity, Luxemburg CORPORATE GOVERNANCE VERKLARING JAARVERSLAG 2021 116 CORPORATE GOVERNANCE VERKLARING JAARVERSLAG 2021 117 CORPORATE GOVERNANCE VERKLARING Bovenop de naleving van de toepasselijke wet -en regelgeving, legt Immobel zich hoge normen op wat betreft haar ondernemingsbestuur. Het is in dit kader dat de Vennootschap beslist heeft de Belgische Corporate Governance Code) 1 die op 17 mei 2019 gepubliceerd werd (hierna “Code 2020” genoemd) als referentiecode in de zin van artikel 3:6, §2, alinea 1 van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen (hierna “WVV”), te hanteren en na te leven, behalve met betrekking tot het volgende en behoudens wijzigingen: 1 de Voorzitter (zoals gedefinieerd in sectie 2.2.4 van het Corporate Governance Charter, het “CG Charter”), die niet enkel deel uitmaakt van de Raad van Bestuur, maar ook van het Uitvoerend Management (in deze hoedanigheid wordt hij Uitvoerend Voorzitter genoemd, zoals gedefinieerd in sectie 4.1 van het CG Charter) voert ook de taken uit van CEO (zoals gedefinieerd in sectie 4.2 van het CG Charter). Hierdoor wijkt de Vennootschap af van de aanbeveling in bepaling 3.12 van de Code. Deze afwijking wordt verklaard door het feit dat Marnix Galle momenteel wordt beschouwd als de best geplaatste persoon om de functies van zowel Uitvoerend Voorzitter als CEO te vervullen, gezien de unieke positie van Marnix Galle binnen de Vennootschap (ook als voormalig CEO van ALLFIN vóór de fusie van de Vennootschap met ALLFIN, met inbegrip van zijn kennis, vaardigheden, ervaring en anciënniteit in de Vennootschap, en zijn langdurige betrokkenheid en relatie met de Vennootschap en de aandeelhouders/belanghebbenden van de Vennootschap. Daarom zullen in tussentijd verwijzingen naar de “Voorzitter” en de “CEO” worden geïnterpreteerd en opgevat als verwijzingen naar dezelfde persoon; 2 het Benoemingscomité (zoals gedefinieerd in sectie 3.5 van het CG Charter) wordt voorgezeten door de Marnix Galle die zowel als Voorzitter en als CEO van de Vennootschap optreedt (zie vorig punt). Hierdoor wijkt de Vennootschap af van de aanbeveling in bepaling 4.19 van de Code. Deze afwijking wordt verklaard door het feit dat Marnix Galle een uitgebreid netwerk heeft en als het meest geschikt wordt beschouwd om het Benoemingscomité voor te zitten; 3 de niet-uitvoerende leden van de Raad van Bestuur worden niet gedeeltelijk vergoed in de vorm van aandelen van de Vennootschap. De Vennootschap wijkt dus af van bepaling 7.6 van de Code. Deze afwijking wordt verklaard door het feit dat de belangen van de niet-uitvoerende bestuurders momenteel voldoende geacht worden te zijn gericht op de creatie van waarde op lange termijn voor de Vennootschap en dat de uitgifte van aandelen aan hen dus niet noodzakelijk wordt geacht. De Vennootschap is echter van plan deze bepaling in de toekomst te herzien om haar corporate governance in overeenstemming te brengen met de bepalingen van de Code; 4 er is nog geen minimumdrempel vastgesteld voor de aandelen die door de leden van het uitvoerend management moeten worden aangehouden. Daarom wijkt de Vennootschap af van bepaling 7.9 van de Code. Deze afwijking wordt verklaard door het feit dat de belangen van de leden van het uitvoerend management momenteel voldoende gericht worden geacht op het creëren van waarde voor de Vennootschap op lange termijn. Het vaststellen van een minimumdrempel voor het aandelenbezit van leden van het uitvoerend management wordt dan ook niet noodzakelijk geacht. De Raad van Bestuur op voorstel van het Remuneratiecomité heeft op 10 december 2020 beslist dat elke Bestuurder vóór de Algemene Vergadering van april 2022 aandelen Immobel zou dienen te kopen voor een minimumbedrag van EUR 20.000, zijnde de vaste jaarlijkse bezoldiging voor elk van hen, en de aandelen minstens 3 jaar na de aankoop en tot 1 jaar na het einde van het mandaat zou aanhouden. Immobel meent dat haar Corporate Governance Charter en ook haar huidige Corporate Governance Verklaring, zowel de geest als de letter van de Code 2020 weerspiegelen. Het Corporate Governance Charter beschrijft gedetailleerd de structuur van het ondernemingsbestuur, de beleidslijnen en de procedures van de Vennootschap op het gebied van deugdelijk bestuur. Dit Charter is te raadplegen op de website van de Vennootschap op het adres www.immobelgroup.com. Inzake diversiteitsbeleid, wenst de Raad van Bestuur van Immobel te benadrukken dat het aan de criteria beantwoordt van minstens één derde van de Leden van een ander geslacht. Meer informatie in verband met diversiteit is opgenomen onder het punt: III. Reglementeringen en Procedures (cfr. infra). 1 Beschikbaar is op de website van GUBERNA: www.guberna.be. CORPORATE GOVERNANCE VERKLARING JAARVERSLAG 2021 118 Deze afdeling van het Jaarverslag omvat informatie betreffende de praktische toepassing door Immobel van de bestuursprincipes in de loop van het boekjaar. CORPORATE GOVERNANCE VERKLARING JAARVERSLAG 2021 119 I. Beslissingsorganen (per 31 december 2021) A. De Raad van Bestuur A) Samenstelling Naam Functie Datum eerste benoeming Einde mandaat Professioneel adres Bestuursmandaten in andere genoteerde vennootschappen Marnix GALLE 2 Uitvoerende Voorzitter / CEO 25/09/2014 GAV 2022 Regentschapsstraat 58, 1000 Brussel Nihil Astrid DE LATHAUWER 3 (Onafhankelijk) Bestuurder 26/08/2015 GAV 2024 c/o zetel van de Vennootschap Etablissements Fr. Colruyt – Etablissementen Fr. Colruyt NV, genoteerd op Euronext Brussel Wolfgang de LIMBURG STIRUM 4 (Onafhankelijk) Bestuurder 01/01/2019 GAV 2024 c/o Ergon Capital Advisors SA/ NV, Louizalaan 326, 1050 Brussel Nihil Pierre NOTHOMB 5 (Onafhankelijk) Bestuurder 25/09/2015 GAV 2023 c/o Deminor SA/NV Joseph Stevensstraat 7, 1000 Brussel Nihil Michèle SIOEN 6 Bestuurder 20/12/2018 GAV 2025 c/o Sioen Industries NV Fabriekstraat 23, 8850 Ardooie Sioen Industries NV, D’Ieteren SA/ NV en Sofina NV, allen genoteerd op Euronext Brussel Annick VAN OVERSTRAETEN 7 (Onafhankelijk) Bestuurder 28/09/2016 GAV 2022 c/o PQ Belgium SA/NV Havenlaan 6C, 1000 Brussel Financière de Tubize NV, genoteerd op Euronext Brussel Patrick ALBRAND (Onafhankelijk) Bestuurder 30/11/2021 8 GAV 2024 c/o zetel van de Vennootschap Nihil Op de vergadering van 9 December 2021 heeft de Raad van Bestuur akte genomen van het ontslag van Karin KOKS – van der SLUIJS, wegens een belangenconflict, als onafhankelijk bestuurder van de Vennootschap met ingang van 30 november 2021 en coöpteerde Patrick ALBRAND als onafhankelijk besturder van de Vennootschap met ingang van 30 november 2021. 2 Voor de uitoefening van de functies die in dit verslag vermeld worden, handelt Marnix GALLE als vaste vertegenwoordiger van de vennootschap A³ Management BV. 3 Voor de uitoefening van de functies die in dit verslag vermeld worden, handelt Astrid DE LATHAUWER als vaste vertegenwoordiger van de vennootschap ADL CommV. 4 Voor de uitoefening van de functies die in dit verslag vermeld worden, handelt Wolfgang de LIMBURG STIRUM als vaste vertegenwoordiger van de vennootschap LSIM NV. 5 Voor de uitoefening van de functies die in dit verslag vermeld worden, handelt Pierre NOTHOMB als vaste vertegenwoordiger van de vennootschap Pierre Nothomb BV. 6 Voor de uitoefening van de functies die in dit verslag vermeld worden, handelt Michèle SIOEN als vaste vertegenwoordiger van de vennootschap M.J.S. Consulting BV. 7 Voor de uitoefening van de functies die in dit verslag vermeld worden, handelt Annick VAN OVERSTRAETEN als vaste vertegenwoordiger van de vennootschap A.V.O. - Management BV. 8 Onder voorbehoud van bevestiging door de Gewone Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 21 april 2022 – ter vervanging van Karin KOKS – van der SLUJS CORPORATE GOVERNANCE VERKLARING JAARVERSLAG 2021 120 De “curriculum vitae” kunnen als volgt worden samengevat: Marnix GALLE, 58 jaar, na zijn studie economie aan de Tulane University in New Orleans, Louisana, USA, startte Marnix zijn professionele carrière in 1987 bij Cegos België als consultant. In 1989 maakte hij zijn eerste stappen in de vastgoedsector (familiale portefeuille). Zijn eigen vennootschap Allfin (°2001) werd een van de vooraanstaande vastgoedontwikkelaars in België. Allfin nam in 2014 een participatie van 29% in Immobel, beursgenoteerd op Euronext sinds 1863. Na de fusie tussen Allfin en Immobel in 2016 werd hij Uitvoerend Voorzitter van de nieuwe groep. Sedert 1 juli 2020 is hij voorzitter van Urban Land Institute (ULI) Europe. Patrick ALBRAND, 66 jaar, behaalde een masterdiploma architectuur aan de Ecole des Beaux-Arts in 1980 en een masterdiploma in vastgoedontwikkeling aan de Columbia University in 1988. Hij vervoegde Hines in 1995 en droeg bij aan de oprichting en supervisie van het Franse dochterbedrijf. Hij werkte actief mee aan zowel de globale ontwikkeling als het investeringsmanagement van Hines France. Voor hij bij Hines aan de slag ging, was dhr. Albrand directeur ontwikkeling bij Bouygues Real Estate in Parijs (1989-1995), waar hij joint ventures tot stand bracht met externe ontwikkelaars en investeerders. Hij was een senior research associate van de Lawrence Berkeley Laboratory in Berkeley, California (1983- 1987), en daarvoor werkte hij voor het ministerie van Binnenlandse Zaken in Marokko (1980-1982). Astrid DE LATHAUWER, 58 jaar, is licentiaat Internationale Politiek en Diplomatieke Wetenschappen (KU Leuven), licentiaat Kunstgeschiedenis (RU Gent) en behaalde een Executive MBA aan Stanford, Californië. Ze heeft meer dan 30 jaar ervaring in Human Resources in België en in het buitenland voor bedrijven als Proximus, AT&T en Monsanto. Sinds 2014 is ze Executive Vice-President Human Resources, en lid van het directiecomité, bij Ontex. Naast haar mandaat als Onafhankelijk Bestuurder en Voorzitter van het Remuneratiecomité bij Immobel, zetelt ze ook in de Raad van Bestuur van Colruyt, een Retail vennootschap genoteerd op de BEL20, als Onafhankelijk Bestuurder en Voorzitter van het Remuneratiecomité, sinds 2011. Wolfgang de LIMBURG STIRUM , 50 jaar, heeft een MBA van de Booth School of Business van de Universiteit van Chicago (VSA), een Bachelor in Management Engineering en een Master in Toegepaste Economische Wetenschappen en Management van de Louvain School of Management (België). De afgelopen twintig jaar heeft hij een solide ervaring opgebouwd in financiën en private equity in Europa en de Verenigde Staten, waarbij hij investeerde in een breed scala van sectoren, zoals gezondheidszorg, speciale chemicaliën, industriële nicheproducten, diensten, entertainment en media. Hij is Managing Partner van Ergon Capital, een private-equityfonds voor het middensegment van de markt, met een portefeuille van meer dan EUR 2,0 miljard, waar hij in 2005 in dienst trad. Daarvoor bracht hij het grootste deel van zijn carrière door in investment banking (fusies en overnames) bij Lehman Brothers in New York en Londen, waar hij mede- hoofd werd van het Europese team voor fusies en overnames in de gezondheidszorg. Hij is momenteel ook bestuurder van Haudecoeur, Telenco, Sausalitos, Opseo, SVT, Stationary Care Group, Dental Service Group en VPK Group. Pierre NOTHOMB, 59 jaar, titularis van een diploma Toegepaste Economische Wetenschappen (UCL Louvain-la-Neuve). Vervoegde Deminor meer dan 30 jaar geleden bij haar oprichting, en heeft verschillende mandaten als Bestuurder van vennootschappen of verenigingen o.m. ForSettlement (Fortis), Kimbal, Imperbel, Epsylon en van verschillende ondernemingen van de groep Deminor. Hij is lid van het auditcomité van Imperbel en van het network van psychiatrische zorgen van La Ramée - Fond'Roy. Alvorens Deminor te vervoegen in 1991, werkte hij als senior auditor bij Coopers & Lybrand (nu PricewaterhouseCoopers), en vervolgens als financieel consultant bij Petercam Securities. Hij is momenteel bestuurder van de Stichting ULB en van de vennootschap SA BuildUp. Bovendien is hij sinds 2022 gecertificeerd bemiddelaar in burgerlijke en handelszaken. Michèle SIOEN, 57 jaar, titularis van een Master in Economie en voltooide managementprogramma's bij o.m. Vlerick Management School. Zij is CEO van Sioen Industries, een Belgische groep gespecialiseerd in de productie van technisch textiel en professionele beschermkleding. Zij was van 2015 tot 2017 Voorzitter van het VBO en is nu Ere-Voorzitter. Naast haar dagelijkse betrokkenheid bij Sioen Industries is ze ook Bestuurder van verschillende beursgenoteerde Belgische bedrijven, waaronder D'Ieteren en Sofina, maar ook van verenigingen zoals Fedustria en Vlerick Business School. Ten slotte is ze nauw betrokken bij Kunst en Cultuur via haar voorzitterschap van KANAL en als lid van de Raad van Bestuur van de Muziekkapel Koningin Elisabeth. Annick VAN OVERSTRAETEN, 56 jaar, titularis van een diploma in de Economische Wetenschappen (KUL - 1987) en behaalde een Master in Management (IAG-UCL - 1992). Zij begon haar carrière in 1987 bij Philips als projectleider binnen de HR-afdeling. In de periode 1991 tot 1999 was ze werkzaam in de detailhandel, met name in de textielsector (New-D, Mayerline). Vervolgens werkte ze als Commercieel & Marketing Directeur bij Confiserie Leonidas (1999-2004). Van 2004 tot 2009 was zij Operationeel Directeur van Quick Restaurants Belux NV. Tussen 2010 en 2020 was ze Chief Executive Officer en Bestuurder van Lunch Garden Group. In 2020 werd ze CEO van Le Pain Quotidien. Zij zetelt eveneens als onafhankelijk Bestuurder van Financière de Tubize NV alsook van Euro Shoe Group NV. CORPORATE GOVERNANCE VERKLARING JAARVERSLAG 2021 121 B) Activiteitenverslag Artikel 16 van de Statuten stelt dat de Raad van Bestuur wordt bijeengeroepen door de Voorzitter van de Raad, de Gedelegeerd Bestuurder of door twee Bestuurders. De Raad vergadert ten minste vier keer per jaar. Dit ritme maakt onder meer mogelijk om de halfjaarrekeningen (in september), de jaarrekeningen (in maart) evenals de budgetten (in december) te onderzoeken. Daarenboven kunnen er op elk ogenblik bijkomende vergaderingen belegd worden, op voorwaarde van redelijke oproepingstermijnen, telkens wanneer dit noodzakelijk of wenselijk wordt geacht voor haar goed functioneren. In 2021 vergaderde de Raad acht keer. B. De Comités van de Raad van Bestuur A) Het Audit- & Risicocomité Het Audit- & Risicocomité heeft minstens de volgende taken: • monitoring van de wettelijke controle van de jaarrekening en de geconsolideerde jaarrekening, inclusief opvolging van de vragen en aanbevelingen geformuleerd door de Externe Auditor; • monitoring van het financiële verslaggevingsproces, met inbegrip van het formuleren van aanbevelingen of suggesties om de integriteit van het proces te waarborgen; • monitoring van de doeltreffendheid van de systemen voor interne controle en risicobeheer van de Vennootschap; • indien er een interne audit bestaat, monitoring van de interne audit en van zijn doeltreffendheid; en • beoordeling en monitoring van de onafhankelijkheid van de Externe Auditor waarbij met name wordt gelet op de verlening van bijkomende diensten aan de Vennootschap (artikel 7:99 van het Wetboek van Vennootschappen & Verenigingen). Het Charter bepaalt dat het Audit- & Risicocomité ten minste drie leden telt, die allen niet-uitvoerende Bestuurders zijn en waarvan een meerderheid onafhankelijke Bestuurders zijn. Minstens één lid beschikt over de nodige deskundigheid inzake boekhouding en audit. Sedert het in voege treden van de Wet van 7 december 2016 wordt de Voorzitter van het Audit- & Risicocomité door de Raad van Bestuur zelf aangewezen; deze mag niet de Voorzitter van de Raad zelf zijn. De Raad van Bestuur vergewist zich ervan dat het Audit- & Risicocomité over voldoende relevante deskundigheid beschikt, met name op het gebied van boekhouding en audit, opdat het zijn rol effectief kan vervullen. Samenstelling (per 31 december 2021): Pierre NOTHOMB, Voorzitter, Patrick ALBRAND 9 , Wolfgang de LIMBURG STIRUM, en Michèle SIOEN, Leden. In 2021, vergaderde het Audit- & Risicocomité vier keer, op verzoek van haar Voorzitter. 9 Sedert 30 november 2021 in vervanging van Karin KOKS – van der SLUIJS. CORPORATE GOVERNANCE VERKLARING JAARVERSLAG 2021 122 B) Het Bezoldigingscomité Het Bezoldigingscomité heeft als opdracht: • het formuleren van voorstellen aan de Raad van Bestuur omtrent: - het bezoldigingsbeleid voor niet-uitvoerende Bestuurders en Leden van het Uitvoerend Management en, in voorkomend geval, aangaande de daaruit voortvloeiende voorstellen die door de Raad van Bestuur dienen te worden voorgelegd aan de aandeelhouders; - de bezoldiging van de Bestuurders en de Leden van het Uitvoerend Management, met inbegrip van variabele bezoldiging en lange termijn incentives, al dan niet gebonden aan aandelen, in de vorm van aandelenopties of andere financiële instrumenten en over regelingen inzake vroegtijdige beëindigingen, in voorkomend geval, de daaruit voortvloeiende voorstellen die door de Raad van Bestuur aan de aandeelhouders dienen te worden voorgelegd; - omtrent de jaarlijkse evaluatie van de prestaties van het Uitvoerend Management ; - omtrent de realisatie van de strategie van de Vennootschap ten opzichte van prestatiemaatstaven en - doelstellingen ; en • het voorleggen van een bezoldigingsverslag aan de Raad van Bestuur (zie bijlage) en de toelichting ervan op de Gewone Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Het Bezoldigingscomité bestaat uitsluitend uit onafhankelijke Bestuurders met deskundigheid op het gebied van remuneratie. Een niet-uitvoerende Bestuurder zit het Bezoldigingscomité voor. Samenstelling (per 31 december 2021): Astrid DE LATHAUWER, Voorzitster, Pierre NOTHOMB, en Annick VAN OVERSTRAETEN, Leden. In 2021, vergaderde het Bezoldigingscomité drie keer, op verzoek van haar Voorzitster. C) Het Benoemingscomité De opdracht van het Benoemingscomité bestaat uit: • het opstellen van procedures voor de (her)benoeming van de Leden van de Raad van Bestuur en het Uitvoerend Management; • het periodiek evalueren van de omvang en samenstelling van de Raad van Bestuur en het doen van aanbevelingen aan de Raad van Bestuur aangaande wijzigingen ter zake; • het identificeren en benoemen van kandidaten, en deze ter goedkeuring aan de Raad van Bestuur voordragen, indien er openstaande vacatures zijn ; • het garanderen van een objectief en professioneel verloop van het benoemings- en herbenoemingsproces ; • het adviseren over voorstellen (ook van het management of van de aandeelhouders) voor de (her)benoeming en het ontslag van Bestuurders en leden van het Uitvoerend Management ; • het naar behoren in overweging nemen van kwesties inzake opvolgingsplanning; en • ervoor te zorgen dat er voldoende en regelmatige aandacht wordt besteed aan de opvolging van leidinggevenden en dat de juiste talentontwikkelingsprogramma's en programma's ter bevordering van de diversiteit in het leiderschap aanwezig zijn. Het Benoemingscomité bestaat uit een meerderheid van onafhankelijke niet-uitvoerende Bestuurders. De Voorzitter van de Raad van Bestuur zit het Benoemingscomité voor. De Voorzitter mag aanwezig zijn maar mag het Benoemingscomité niet voorzitten wanneer de benoeming van zijn of haar opvolger wordt besproken. CORPORATE GOVERNANCE VERKLARING JAARVERSLAG 2021 123 Samenstelling (per 31 december 2021): Marnix GALLE , Voorzitter, Astrid DE LATHAUWER , en Annick VAN OVERSTRAETEN, Leden. In 2021, vergaderde het Benoemingscomité drie keer, op verzoek van haar Voorzitter. D) Het Investeringscomité Het Investeringscomité is belast met: • het uitstippelen van doeleinden, beleidslijnen en strategieën voor de vastgoedinvesteringen van de Vennootschap; en • het controleren van de lopende projecten wanneer deze projecten een substantieel deel uitmaken van de portfolio van de Vennootschap en wanneer het Uitvoerend Management een project heeft aangemerkt als aanzienlijk afwijkend van de koers van het originele businessplan. De Raad van Bestuur heeft het Uitvoerend Comité de bevoegdheid gedelegeerd om alle beslissingen met betrekking tot de verwerving, de ontwikkeling, de syndikatie en desinvestering van activa goed te keuren, of in geval van activa ontwikkeld in partnerschap of gesyndikeerd met een derde partij, pro rata het aandeel van de Vennootschap daarin, beperkt tot een geschatte totale investeringskost van 70 MEUR per actief (inclusief de aankoopprijs en de totale ontwikkelingskosten, zoals bouwkosten, financieringskosten en honoraria verschuldigd aan derden. Verder heeft de Raad van Bestuur het Investeringscomité de bevoegdheid gedelegeerd om alle beslissingen met betrekking tot de verwerving, de financiering, de ontwikkeling, de syndikatie en desinvestering van activa in portefeuille goed te keuren, of in geval van activa in portefeuille ontwikkeld in partnerschap of gesyndikeerd met een derde partij, pro rata het aandeel van de Vennootschap daarin, beperkt tot een totale investeringskost van 200 MEUR per project (inclusief de aankoopprijs en de totale ontwikkelingskosten zoals bouwkosten, financieringskosten en vergoedingen verschuldigd aan derden). De Voorzitter van de respectievelijke Comités zal de Raad van Bestuur informeren over de investeringsbeslissingen tijdens de volgende vergadering van de Raad van Bestuur. Het Investeringscomité bestaat uit minstens vier Leden, waaronder meer in het bijzonder de Uitvoerende Voorzitter, die ook diens Voorzitter is. Samenstelling (per 31 december 2021): Marnix GALLE, Voorzitter, Patrick ALBRAND 10 , Olivier BASTIN 11 , Thierry VANDEN HENDE, en Piet VERCRUYSSE, Leden. In 2021, vergaderde het Investeringscomité elf keer, op verzoek van haar Voorzitter. 10 Sedert 30 november 2021 - in vervanging van Karin KOKS – van der SLUIJS. 11 Sedert 30 September 2021 – in vervanging van Alexis PREVOT als vaste vertegenwoordiger van de vennootschap AP2L BV. CORPORATE GOVERNANCE VERKLARING JAARVERSLAG 2021 124 C. Het Uitvoerend Comité Het Uitvoerend Comité van de Vennootschap bestaat uit de Uitvoerende Voorzitter en de Leden van het Uitvoerend Comité (zoals vermeld op de website van de Vennootschap). Het Comité is hoofdzakelijk belast met: • het onderzoek, de bepaling en de voorbereiding, onder leiding van de Uitvoerende Voorzitter, van de strategische voorstellen en opties die kunnen bijdragen tot de ontwikkeling van de Vennootschap. Deze verantwoordelijkheid omvat voornamelijk (i) de strategische planning waaronder inbegrepen een analyse van de strategieën, de activiteitsplannen en de budgetten die de departementen van de Vennootschap voorleggen; en (ii) de opmaak van het plan en de budgetten van de Vennootschap om ze voor te stellen aan, te doen bespreken en goedkeuren door de Raad van Bestuur; • de controle van de ontwikkelingen van de Vennootschap, door de naleving van de haalbaarheid, van de termijnen en van de kwaliteit van de projecten na te gaan, waarbij wordt gelet op de handhaving of de verbetering van de kwaliteitsnormen van de Groep; • het voorleggen van een volledige, tijdige, betrouwbare en accurate voorbereiding van de financiële staten aan de Raad van Bestuur, in overeenstemming met de toepasselijke boekhoudkundige normen en het beleid van de Vennootschap ; • de voorbereiding van de openbaarmaking van de jaarrekening en andere materiële financiële en niet-financiële informatie van de Vennootschap; • het voorstellen van de financiële strategie aan de Raad van Bestuur; • de opvolging van de prestaties van de departementen van de Vennootschap in overeenstemming met hun strategische doelstellingen, plannen en budgetten; • het uitwerken en uitvoeren van de beleidslijnen van de Vennootschap waarvan de Uitvoerende Voorzitter van mening is dat ze tot de bevoegdheden van het Uitvoerend Comité behoren; • binnen het mandaat toegekend door de Raad van Bestuur, de goedkeuring van alle verwervingen, alle ontwikkelingen, de syndikatie en desinvestering van activa, of in geval van activa ontwikkeld in partnerschap of gesyndikeerd met een derde partij, pro rata het aandeel van de Vennootschap daarin (cfr. Supra). Samenstelling (per 31 december 2021): Marnix GALLE, Voorzitter, Fabien ACERBIS, Managing Director Immobel France, Olivier BASTIN, Managing Director Immobel Luxembourg, Karel BREDA 12 , Chief Financial Officer, en Adel YAHIA 13 , Managing Director Immobel Belgium, Leden. Er bestaat geen enkele verwantschap tussen de leden van het Uitvoerend Comité. Filip Depaz, in zijn hoedanigheid van vaste vertegenwoordiger van de vennootschap Filip Depaz Consultancy BV (Chief Operating Officer – COO) heeft zijn missie voor de Vennootschap beëindigd op 30 april 2021 en Alexis Prevot, in zijn hoedanigheid als vaste vertegenwoordiger van de vennootschap AP2L BV (Chief Investment Officer – CIO) heeft zijn missie voor de Vennootschap beëindigd op 30 september 2021. In 2021, vergaderde het Uitvoerend Comité drieendertig keer, op verzoek van haar Voorzitter. 12 Voor de uitoefening van de functies die in dit verslag vermeld worden, handelt Karel BREDA als vaste vertegenwoordiger van de vennootschap KB Financial Services BV. 13 Voor de uitoefening van de functies die in dit verslag vermeld worden, handelt Adel YAHIA als vaste vertegenwoordiger van de vennootschap Adel Yahia Consult BV. CORPORATE GOVERNANCE VERKLARING JAARVERSLAG 2021 125 De curriculum vitae van de Leden van het Uitvoerend Comité in functie (met uitzondering van datgene van Marnix GALLE, hoger opgenomen) kunnen als volgt worden samengevat: Karel BREDA, 46 jaar, na zijn studies Toegepaste Economische Wetenschappen aan de KU Leuven en het behalen van een MBA aan de University of Chicago, Booth School of Business, begon Karel zijn professionele loopbaan in 1999 met het ontwikkelen van een aantal internet start-ups in Europa. In 2002 vervoegde hij GDF Suez (nu Engie) waar hij verschillende leidinggevende posities bekleedde in M&A en Project Finance in Europa, Zuid Azië, het Midden-Oosten en Afrika. In 2011 promoveerde hij tot Chief Financial Officer voor de regio Zuid-Azië, Midden-Oosten en Afrika gebaseerd in Dubai en in 2014 voor Engie E&P in Nederland. Voordat hij op 1 augustus 2018 startte bij Immobel, was Karel Managing Director Midden-Oosten, Zuid- en Centraal-Azië en Turkije voor Engie Solar gebaseerd in Dubai en India. Adel YAHIA, 43 jaar, begon bij Immobel in december 2017 in hoedanigheid van Chief Operating Officer verantwoordelijk voor de afdelingen Development, Technical, Sales en Landbanking. Daarvoor was hij werkzaam bij AG Real Estate als hoofd van het Residentieel departement en co-Head of Development. Tussen 2010 en 2015 was hij bij Matexi verantwoordelijk voor verschillende business units. Hij begon zijn carrière in 2004 als vastgoedontwikkelaar en werkte eveneens in real estate investment banking. Na zijn rechtenstudie aan de KU Leuven en een Master in General Management (PUB) aan de Vlerick Management School, studeerde hij in 2006 af als Master in Real Estate (Postgraduaat Vastgoedkunde) aan de KU Leuven. In 2014 voltooide hij de opleiding “Executive Program in Real Estate” aan de Solvay Business School (ULB). Sinds 2010 is hij lector aan de KU Leuven en sinds 2015 aan de Solvay Business School. Fabien ACERBIS, 49 jaar, met een diploma van de Ecole Spéciale des Travaux Publics (ESTP), een Franse ingenieursschool, begon Fabien in 1997 zijn carrière bij Bouygues Construction en ging hij in 1999 voor SCIC werken, een dochteronderneming van de Caisse des Dépôts gespecialiseerd in gedelegeerd projectbeheer. In 2004 begon hij bij Bouygues Immobilier als verantwoordelijke voor serviceflats in Île-de-France, waar hij vervolgens regionaal directeur Île- de-France noord werd en in 2012 regionaal directeur Île-de-France oost. In 2014 werd hij algemeen directeur Dochterondernemingen en Deelnemingen van Bouygues Immobilier in Frankrijk en in 2017 werd hij algemeen directeur Huisvesting van de regio Île-de-France. In het najaar van 2019 startte hij bij Immobel als Algemeen Directeur Frankrijk. Olivier BASTIN, 51 jaar, begon zijn carrière in de banksector (BACOB, 1994-1995), voordat hij de vastgoedafdeling vervoegde bij Intermarché waar hij bijdroeg tot de uitbreiding van het merk in Wallonië (1995-1996). In 1997 trad hij in dienst van Jones Lang LaSalle, waar hij het departementshoofd werd van de Kantorenafdeling voor België (1997-2005) alvorens Managing Director te worden van de Luxemburgse vestiging van de groep (2005-2011). In 2010 combineerde hij deze functie met die van Head of Capital Markets voor de Belux. Hij verliet Jones Lang LaSalle eind 2011 om ALLFIN Group te vervoegen als CEO van de Luxemburgse entiteit. Sinds 2018 is hij ook verantwoordelijk voor de lancering en uitbreiding van Immobel op de Duitse markt. Olivier heeft een diploma Toegepaste Economische Wetenschappen (ULG, 1988-1992) en een MBA (ULG & Maastricht University, 1993-1994). CORPORATE GOVERNANCE VERKLARING JAARVERSLAG 2021 126 D. De Management Teams Het Uitvoerend Comité heeft in elk land Teams opgericht dat het bijstaat bij de praktische implementatie van de uitvoerende bevoegdheden (de “Management Teams”). De oprichting ervan is goedgekeurd door de Raad van Bestuur. Het Uitvoerend Comité bepaalt de opdracht, de samenstelling en de verantwoordelijkheden van de Management Teams. Deze Management Teams leggen verantwoording af voor de uitoefening van hun bevoegdheden aan het Uitvoerend Comité. Samenstelling van het Management Team Belgium (per 31 december 2021): Adel YAHIA 14 , Managing Director, Voorzitter, Hans DE BROUWER 15 , Head of IT, Alain DELVAULX, Head of Financial Planning & Analysis, Stephanie DE WILDE 16 , Head of Legal Services, Katrien HUYGENS 17 , Head of Marketing, Marnix MELLAERTS 18 , Head of Sales, Joëlle MICHA 19 , Head of Corporate Affairs, Eric SCHARTZ 20 , Head of Immobel Home, Wim SMEKENS 21 , Head of Technical Department, Olivier THIEL 22 , Head of Development, en Valentine VAN MALLEGHEM, Head of Residential Projects Advisory. Samenstelling van het Management Team Luxemburg (per 31 december 2021): Olivier BASTIN, Managing Director, Voorzitter, Maxime DIERICKX, Head of Finance, Matthieu GODSCHAUX, Head of Residential Project Advisory, Raffaele LACHETTA, Head of Technical, Valérie FLAUS, Head of Legal Services, en Muriel SAM, Head of Development. Samenstelling van het Management Team France (per 31 december 2021): Fabien ACERBIS, Managing Director, Voorzitter Mathieu CHAMARD-SABLIER, Operational Director, Yves EVEILLARD, Head of Technical, Carole FELICI, Head of HR, Gérald FRUCHTENREICH, Head of Finance. Tarek TASSALI, –Head of Sales and Marketing, Marie SUDRE, Head of Legal, en Sandrine THIEBAUT, Head of client relations. 14 Permanent vertegenwoordiger van de vennootschap Adel Yahia Consult BV. 15 Permanent vertegenwoordiger van de vennootschap HBr Consult BV. 16 Permanent vertegenwoordiger van de vennootschap Lady at Work BV. 17 Permanent vertegenwoordiger van de vennootschap Amcam BV. 18 Permanent vertegenwoordiger van de vennootschap H&J Trust BV. 19 Permanent vertegenwoordiger van de vennootschap Jomi BV. 20 Permanent vertegenwoordiger van de vennootschap Dreams BV. 21 Permanent vertegenwoordiger van de vennootschap Zafferana BV. 22 Permanent vertegenwoordiger van de vennootschap Queen-K BV. CORPORATE GOVERNANCE VERKLARING JAARVERSLAG 2021 127 Samenstelling van het Management Team Poland (per 31 december 2021): Olivier THIEL 23 , Managing Director, Marcin CHARCHUT, Head of Legal, en Andrzej PLATEK, Chief Financial Officer. Samenstelling van het Management Team Germany (per 31 december 2021): Marnix GALLE, Uitvoerend Voorzitter van de Raad – Immobel Group, Olivier BASTIN, Managing Director Immobel Luxembourg – belast met de expansie van Immobel Group in Duitsland, en Michael HENN, Managing Director van Immobel Germany. II. Interne controle en risicobeheer Het Belgisch wetgevend kader voor het beheer van de interne controle en van de risico’s wordt geregeld door de Wet van 17 december 2008 (toepassing van de Europese Richtlijn 2006/43 betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen), de Code 2020 en de Wet van 6 april 2010 (CG Wet). Voorts definieert IFRS 7 aanvullende eisen op het gebied van het risicobeheer i.v.m. financiële instrumenten. Nochtans bepaalt het huidig Belgisch wettelijk en normerend kader noch het model voor de interne controle waarnaar de bedoelde vennootschappen zich moeten schikken, noch de modaliteiten voor de invoering van een dergelijk systeem (vereiste niveau van detail). Immobel hanteert een systeem voor het risicobeheer en de interne controle dat intern werd vastgelegd en gebaseerd is op het interne controlemodel “COSO 24 ”. De COSO-methodologie is op vijf elementen gestoeld: • de interne controle-omgeving, • de risico-analyse, • de controlewerkzaamheden, • de informatie en de communicatie, evenals • het toezicht en de monitoring. A. Interne controle-omgeving Het element “interne controle-omgeving” steunt op volgende componenten: A) Een duidelijke omschrijving van de doelstellingen van de Vennootschap Immobel is de grootste beursgenoteerde vastgoedontwikkelaar in België. De Groep, die teruggaat tot 1863, creëert kwaliteitsvolle, toekomstgerichte stadsomgevingen met een positieve impact op de manier waarop mensen leven, werken en hun vrije tijd besteden. Het bedrijf ontwikkelt gemengd vastgoed met een variatie aan functies. Met een beurswaarde van meer dan EUR 650 miljoen en een portefeuille van meer dan 1.600.000 m² aan projectontwikkeling in 6 landen (België, Groothertogdom Luxemburg, Polen, Frankrijk, Spanje, Duitsland), bekleedt Immobel een toonaangevende positie in het Europees vastgoedlandschap. De Groep streeft naar duurzaamheid op het vlak van stadsontwikkeling. Verder staat de onderneming een deel van haar winst af voor de ondersteuning van goede doelen op het vlak van gezondheid, cultuur en sociale integratie. Ongeveer 200 mensen werken bij Immobel. Voor meer informatie: www.immobelgroup.com B) Een bepaling van de rollen van de beslissingsorganen Immobel beschikt over een Raad van Bestuur, een Investeringscomité, een Audit- & Risicocomité, een Bezoldigingscomité, een Benoemingscomité en een Uitvoerend Comité. De verantwoordelijkheid voor de strategie van Immobel en voor het toezicht op de gang van zaken komt op de eerste plaats de Raad van Bestuur toe. De belangrijkste taken van de Comités werden eerder opgenomen in de rubriek “Beslissingsorganen”. 23 Permanent vertegenwoordiger van de vennootschap Queen-K BV. 24 Afkorting van “Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission”. CORPORATE GOVERNANCE VERKLARING JAARVERSLAG 2021 128 C) Risicobeheer Immobel neemt een voorzichtige houding aan bij het beheer van haar portefeuille van gediversifieerde projecten die via haar activiteiten op lange termijn waarde creëren. D) De toepassing van normen inzake ethiek en integriteit Immobel beschikt over een Code van Goed Gedrag die de ethische principes en integriteit die van toepassing zijn voor elke Bestuurder, maar ook voor de Leden van het Uitvoerend Comité alsook voor alle medewerkers en externe betrokkenen. Deze Code heeft o.m. betrekking op de aspecten van belangenconflicten, van beroepsgeheim, van corruptie en misbruik van vennootschapsgoederen alsook van relatiegeschenken. Immobel beschikt eveneens over een Verhandelings- en Communicatiereglement, hoofdzakelijk bedoeld, onder andere, om te verzekeren dat de Personen met Leidinggevende Verantwoordelijkheden geen misbruik maken van, noch zichzelf verdacht maken, van misbruik van bepaalde prijsgevoelige informatie (“Voorwetenschap” zoals gedefinieerd in het Reglement). Bepaalde verplichtingen worden ook opgelegd aan personen die nauw verbonden met hen zijn (zoals bepaalde verwanten of entiteiten die door hen gecontroleerd worden). Compliance met deze Codes wordt opgevolgd door de Compliance Officer. Zie ook punt C. “Controlewerkzaamheden”, infra. E) Gepaste maatregelen om een bepaald competentieniveau te waarborgen • Competentie van de Bestuurders: gezien hun ervaring beschikken de Bestuurders over de nodige competenties en vaardigheden om hun verantwoordelijkheid uit te oefenen en met name op het gebied van financiën, boekhouding, investeringen en bezoldigingsbeleid. • Competentie van de Leden van het Uitvoerend Comité alsook van de andere medewerkers: een aanwervingsprocedure die strookt met de gezochte profielen, gepaste opleidingen en ook een bezoldigings- en evaluatiebeleid dat steunt op de verwezenlijking van realistische en meetbare doelstellingen, maken het mogelijk om de competentie van de medewerkers van Immobel te garanderen. • Immobel heeft een procedure uitgewerkt met betrekking tot het remuneratiebeleid voor Bestuurders en Leden van het Uitvoerend Comité, in overeenstemming met de vereisten van de Corporate Governance Wet van 6 april 2010 en de Code 2020. Afwijkingen van de Code 2020 worden naar behoren gemotiveerd. • Naar aanleiding van een marktonderzoek heeft de Buitengewone Algemene Vergadering van 28 mei 2020, op voorstel van het Bezoldigingscomité, besloten de bezoldiging van de niet-uitvoerende Bestuurders te herzien en te verhogen, met ingang van het boekjaar 2021. • Momenteel bestaan er twee Performance Share Plannen voor bepaalde leden van het Uitvoerend Comité: − een eerste Performance Share Plan werd aanvaard door de Aandeelhouders op 24 mei 2017 ten voordele van bepaalde leden van het Uitvoerend Comité (met inbegrip van de Uitvoerend Voorzitter en de voormalige CEO) voor de jaren 2017 tot 2019; enop 28 mei 2020 is een nieuw Performance Share Plan goedgekeurd ten behoeve van bepaalde leden van het Uitvoerend Comité voor de jaren 2020 tot en met 2022. • Leden van het Uitvoerend Comité die de functie uitoefenen van Country Managing Director komen in aanmerking voor een LTI-plan, dat een stimulans biedt om de aktiviteit van het land beter te laten presteren. B. Risico-analyse Immobel voert geregeld een oefening uit om haar risico’s af te bakenen en te beoordelen. Deze risico’s werden in kaart gebracht. Voor sommige, waarvan het controleniveau ontoereikend werd geacht, werd een formeel actieplan opgezet. De invoering van het actieplan wordt gevolgd door het Audit- & Risicocomité. De belangrijkste risico’s waar Immobel aan blootstaat, worden uitvoerig uiteengezet in afdeling I.B van het Beheersverslag. CORPORATE GOVERNANCE VERKLARING JAARVERSLAG 2021 129 C. Controlewerkzaamheden De controlewerkzaamheden beantwoorden aan de ingevoerde regels en procedures om de belangrijkste afgebakende risico’s in goede banen te leiden. Tot de belangrijkste regels en procedures die bij Immobel werden vastgelegd, behoren: • De invoering van een stelselmatige “haalbaarheidsstudie“ voor het opvolgen van de marge van het project die een controller, een ontwikkelaar, een technisch directeur, de Head of Technical van de group en de CFO analyseren samen met de Uitvoerende Voorzitter. • Het Uitvoerend Comité mag, naar eigen goeddunken, alle beslissingen met betrekking tot de verwerving, de ontwikkeling, de syndikatie en desinvestering van activa goedkeuren, of in geval van activa ontwikkeld in partnerschap of gesyndikeerd met een derde partij, pro rata het aandeel van de Vennootschap daarin, beperkt tot een geschatte totale investeringskost van 70 MEUR per actief (inclusief de aankoopprijs en de totale ontwikkelingskosten, zoals bouwkosten, financieringskosten en honoraria verschuldigd aan derden), zonder voorafgaandelijke toestemming van het Investeringscomité of van de Raad van Bestuur. Verder mag het Investeringscomité, naar eigen goeddunken, het Uitvoerend Comité volmacht verlenen om alle beslissingen met betrekking tot de verwerving, de ontwikkeling, de syndikatie en desinvestering van activa goed te keuren, of in geval van activa ontwikkeld in partnerschap of gesyndikeerd met een derde partij, pro rata het aandeel van de Vennootschap daarin, beperkt tot een geschatte totale investeringskost van 200 MEUR per actief (inclusief de aankoopprijs en de totale ontwikkelingskosten zoals bouwkosten, financieringskosten en honoraria verschuldigd aan derden), zonder voorafgaandelijke toestemming van de Raad van Bestuur. • De beoordeling van de afwijkingen tussen de begroting en het werkelijk gerealiseerde budget van de projecten vindt trimestrieel plaats door het financiëel departement. Elk waargenomen verschil van betekenis wordt aan de beheersorganen voorgelegd. • Over de opvolging van de thesaurie en van de toekomstige thesauriebehoeften worden geregeld verslagen opgemaakt voor de beheersorganen. • Het principe van meervoudige goedkeuring dat in elke fase van het verbintenisproces geldt: voor de goedkeuring van alle transacties is de procedure van de dubbele handtekening vereist en de ondertekenaars worden bepaald naargelang van de omvang van de transactiebedragen. D. Informatie en communicatie Immobel gebruikt een aangepast financieel informatiemanagementsysteem. Het onderhoud en de ontwikkeling van dit systeem worden aan een partner uitbesteed. Ook de duurzaamheid van de informaticagegevens is uitbesteed aan een partner die er contractueel toe gehouden is om een strikte procedure te volgen betreffende de invoering van een betrouwbaar en beveiligd informatiemaintenance- systeem. De financiële afdeling van Immobel blijft instaan voor de afsluiting en de opmaak van het Jaarverslag, van de Geconsolideerde Financiële Staten die volgens de IFRS-normen worden opgesteld, en van de Jaarrekeningen. De mededelingen aan de personeelsleden en aan de medewerkers van Immobel zijn aangepast aan de omvang van de onderneming. De communicatie verloopt grotendeels via werkvergaderingen, mondelinge mededelingen door de directie aan het voltallige personeel of via de elektronische verzending van een interne nota die meestal door de Uitvoerende Voorzitter/ Chief Executive Officer getekend is. E. Toezicht en monitoring Het Audit-& Risicocomité is verantwoordelijk voor het toezicht op de interne controle. Gelet op de toegenomen omvang en activiteiten van de Vennootschap en de Groep, zal het Audit- & Risicocomité in 2022 verder nagaan of het nodig is een functie van interne auditor te creëren om het comité in deze opdracht bij te staan. Voor een regelmatige beoordeling van de controle-omgeving, vertrouwt het Audit-& Risicocomité de Commissaris een aantal gerichte opdrachten toe om de interne controle grondiger te onderzoeken. Deze bestaan uit het toetsen van de bestaande controles en het identificeren van de eventuele zwakke punten . Het Audit- & Risicocomité ziet toe op de concrete invoering van de aanbevelingen in voorkomend geval. CORPORATE GOVERNANCE VERKLARING JAARVERSLAG 2021 130 III. Reglementeringen en procedures A. Transacties en andere contractuele relaties tussen de Vennootschap, verbonden vennootschappen inbegrepen, de Bestuurders, de Leden van het Uitvoerend Comité en de andere medewerkers Gedurende het boekjaar 2021, waren er geen transactie tussen Immobel (verbonden vennootschappen inbegrepen) en een Lid van haar Management Team en ook geen andere transactie tussen Immobel en haar Bestuurders, de Leden van haar Uitvoerend Comité of haar andere Medewerkers. B. Wet van 3 september 2017 betreffende de bekendmaking van niet-financiële informatie en informatie inzake diversiteit In toepassing van de nieuwe bepalingen van voormelde Wet, vermeldt Immobel dat het diversiteitsbeleid dat wordt toegepast in alle organen van de onderneming verder gaat dan het geslacht. Leeftijd en vaardigheden worden ook in aanmerking genomen. Diversiteitsbeleid van toepassing op de Leden van de Raad van Bestuur Immobel's Corporate Governance Charter stelt dat de samenstelling van haar Raad van Bestuur garant staat voor de besluitvorming in het belang van de onderneming. Daartoe let de Raad van Bestuur op de genderdiversiteit en diversiteit in het algemeen, evenals op de complementariteit van vaardigheden, ervaringen en kennis. De bepalingen van artikel 7:86 van het Wetboek van Vennootschappen & Verenigingen met betrekking tot genderdiversiteit worden in dit opzicht gerespecteerd. Momenteel bestaat de Raad van Bestuur uit zeven leden. Ten gevolge de naleving van de principes van deugdelijk bestuur opgenomen in de Belgische Corporate Governance Code 2020, en meer in het bijzonder bepalingen 3.1 en 3.3 van de Code, is hij van mening dat dit aantal klein genoeg is om effectieve besluitvorming mogelijk te maken, en voldoende uitgebreid opdat zijn Leden ervaring en kennis uit diverse disciplines delen met elkaar en dat de veranderingen in de samenstelling ervan zonder verstoring kunnen worden beheerd. De Raad van Bestuur deelt inderdaad de mening van de Europese Commissie dat diversiteit het debat voedt, de waakzaamheid bevordert en problemen in zich oproept. Ten gevolge het diversiteitsbeleid gedurende het verslagjaar in voege bij Immobel, is de verdeling binnen de samenstelling van de Raad van Bestuur als volgt (per 31 december 2021): • Experience & (Educational) Background mix, hoofdzakelijk: − Real Estate & Finance: 5 − Other (HR, Legal): 2 • Gender mix : − 4 M 3 V • Generation mix: − < 50: 0 − > 50: 7 • Executive v. Non-Executive: − Executive: 1 − Non-Executive: 6 • National v. Non-National: − National: 6 − Non-national: 1 • Linguistic mix: − NL: 4 − FR: 3. CORPORATE GOVERNANCE VERKLARING JAARVERSLAG 2021 131 Diversiteitsbeleid toegepast voor het personeel, met inbegrip van de Leden van het Uitvoerend Comité en van de Management Teams Immobel erkent dat zijn getalenteerd en divers personeelsbestand een belangrijk concurrentievoordeel is in de Vastgoedsector. Om als onderneming te slagen, is het noodzakelijk dat alle werknemers en medewerkers over de nodige kwaliteit en vaardigheden beschikken. Immobel erkent dat iedereen zijn eigen ervaring en capaciteiten meebrengt in zijn expertisedomein. Deze diversiteit is een sleutelelement voor succes op alle niveaus van de onderneming. Diversiteit wordt binnen Immobel erkend als een commercieel belang, dat leidt tot betere globale prestaties en kwalitatief hoogstaande producten, diensten en commerciële beslissingen. Immobel streeft ernaar een gunstige omgeving te creëren waarin iedereen zijn potentieel ten volle kan ontplooien binnen Immobel, ongeacht zijn verschillen. Immobel streeft ernaar om de beste werknemers en medewerkers in hun vakgebied in dienst te nemen om zo goed mogelijk werk af te leveren. Immobel hecht er veel belang aan dat haar personeelsbestand een afspiegeling is van de diversiteit van haar klanten en markten. Deze diversiteit omvat verschillen in geslacht, taal, etniciteit, leeftijd, seksuele geaardheid, religie, sociaal- economische status, ervaring en opleiding. Immobel geeft gelijke kansen aan personen, ongeacht hun afkomst, bij de aanwerving, het behoud en het talent management in het algemeen. De diversiteit van teams in al haar aspecten is een bron van innovatie, groei en welvaart. Immobel zet zich in voor : • Aanmoediging van gelijkheid, diversiteit en inclusie op de werkplek als een goede praktijk en een zakelijk belang. • Het creëren van een werkomgeving vrij van intimidatie, pesterijen, slachtoffering en onwettige discriminatie, het bevorderen van waardigheid en respect voor iedereen, waar individuele verschillen en de bijdragen van alle personeelsleden worden erkend en gewaardeerd. Deze verbintenis omvat opleiding van managers en alle andere werknemers en medewerkers over hun rechten en verantwoordelijkheden in het kader van het gelijkheids-, diversiteits- en inclusiebeleid. Immobel beschouwt de ontwikkeling van haar personeel als een prioriteit. Zij zorgt voor de motivatie en de betrokkenheid van haar personeel en zorgt ervoor dat zij steeds over de vaardigheden beschikken die nodig zijn om in hun opdrachten te slagen. Met andere woorden, de HR-ambitie van Immobel weerspiegelt haar beloften: het menselijk kapitaal van de Groep, dat rijk is aan diversiteit, te verbeteren en te ontwikkelen via een open en innoverend personeelsbeleid en zo kansen te creëren voor iedereen en te bouwen aan de toekomst van haar personeel en klanten. Naar aanleiding van het diversiteitsbeleid dat Immobel in het verslagjaar heeft doorgevoerd, is de uitsplitsing van de operationele teams van Immobel in de zes landen als volgt (per 31 december 2021): • Genderdiversiteit Raad van Bestuur en Comités: − Vrouwelijk: 3 − Mannelijk: 6 • Genderdiversiteit Uitvoerend Comité: − Vrouwelijk: 0 − Mannelijk: 5 • Genderdiversiteit Management: − Vrouwelijk: 8 − Mannelijk: 23 • Genderdiversiteit Werknemers/ medewerkers: − Vrouwelijk: 92 − Mannelijk: 135 • Diversiteit in leeftijd: − < 50: 198 − > 50: 29 CORPORATE GOVERNANCE VERKLARING JAARVERSLAG 2021 132 Als onderdeel van het diversiteitsbeleid bevordert Immobel verscheidenheid op alle niveaus (operationeel team, Leden van de Management Teams, Leden van het Uitvoerend Comité & Bestuurders). C. Beoordeling van de maatregelen door de Vennootschap genomen in het kader van de Verordening Marktmisbruik Het Verhandelings- en Communicatiereglement, beoogt te verzekeren dat de Bestuurders, de leidinggevenden en ander personeel van Immobel en haar verbonden ondernemingen, geen misbruik maken van informatie die zij mogen hebben over Immobel en die niet beschikbaar is voor andere investeerders. Deze regels werden aangevuld met een interne nota met een overzicht van de belangrijkste verplichtingen terzake, onder meer rekening houdend met het nieuwe Reglement inzake marktmisbruik zoals in voege getreden op 3 juli 2016, om de betrokkenen bewust te maken van hun verplichtingen. De Compliance Officer is belast met het toezicht op de naleving van deze regels om het risico van marktmibruik door handel met voorkennis te verminderen. De Compliance Officer houdt lijsten bij van personen die over bevoorrechte informatie beschikken of kunnen beschikken en die toegang hebben tot, toegang kunnen hebben tot, of redelijkerwijs niet onbewust kunnen zijn van het bevoorrechte karakter van deze informatie. Deze regels omvatten onder meer: • een verbod aan de Personen Met Leidinggevende Verantwoordelijkheden transacties te verrichten voor hun eigen rekening of voor de rekening van een derde partij die, rechtstreeks of onrechtstreeks, verband houden met aandelen of schuldinstrumenten van Immobel of met derivaten of met andere daaraan gekoppelde Financiële Instrumenten, gedurende een Gesloten Periode of een Verboden Periode; • de mogelijkheid aan de Compliance Officer gegeven, zonder hiertoe te worden verplicht, een Persoon met Leidinggevende Verantwoordelijkheden toe te laten (in nader gespecifieerde gevallen), te handelen gedurende een Gesloten Periode of een Verboden Periode; • de verplichting opgelegd aan Personen met Leidinggevende Verantwoordelijkheden de Compliance Officer te informeren voorafgaand aan enige transactie verricht, op eigen verantwoordelijkheid en voor eigen rekening, met betrekking tot aandelen of schuldinstrumenten van Immobel of derivaten of andere daaraan gekoppelde Financiële Instrumenten, buiten de Gesloten Periodes of de Verboden Periodes; • de verplichting opgelegd aan Personen met Leidinggevende Verantwoordelijkheden en de nauw met hen verbonden personen, de Compliance Officer en de FSMA te informeren van de transacties voor eigen rekening in aandelen of schuldinstrumenten van die emittenten, alsook in afgeleide of andere ermee verbonden financiële instrumenten. Deze melding moet binnen een termijn van drie werkdagen na de transactiedatum gebeuren. Zolang de som van de binnen hetzelfde kalenderjaar uitgevoerde transacties de drempel van 5.000 EUR niet overschrijdt, is de meldplicht niet van toepassing. Deze meldingsplichtige personen mogen, maar zijn niet verplicht om, Immobel te machtigen om deze kennisgevingen aan de FSMA namens hen te doen. In dat geval moeten zij steeds, onverwijld en niet later dan twee werkdagen na de datum van de transactie, in kennis stellen van dergelijke transactie; • de verplichting opgelegd aan Personen met Leidinggevende Verantwoordelijkheden ervoor te zorgen dat hun vermogensbeheerders, de personen die beroepsmatig transacties aangaan of verrichten namens hen of elke andere persoon die beroepsmatig transacties aangaat of verricht namens hen, niet verhandelen gedurende de Gesloten Periodes en Verboden Periodes, ook wanneer deze vermogensbeheerders gemachtigde financiële tussenpersonen zijn die handelen volgens een volledig discretionair mandaat van vermogensbeheer. Tijdens het voorbije boekjaar werd de functie van Compliance Officer van Immobel waargenomen door Joëlle MICHA. De toepassing van de voornoemde regels leidde tot geen enkele moeilijkheid. D. Gerechtelijke en arbitrageprocedures De Raad van Bestuur van Immobel is van oordeel dat, met uitzondering van die welke in de Toelichting 32 bij de Geconsolideerde Jaarrekening "Belangrijkste voorwaardelijke activa en passiva" worden vermeld, er geen overheids-, juridische of arbitrageprocedure bestaat die redelijkerwijs significante gevolgen kan hebben of in het recente verleden heeft gehad voor de financiële positie of de winstgevendheid van de Vennootschap. CORPORATE GOVERNANCE VERKLARING JAARVERSLAG 2021 133 IV. Inlichtingen omtrent het maatschappelijk kapitaal A. Structuur van het aandeelhouderschap Op basis van de door Immobel ontvangen transparantiemeldingen, zijn de hiernavolgende aandeelhouders (sedert 26 juli 2021) de belangrijkste: Aandeelhouders Stemrechten % van het totaal der aandelen 25 A³ Capital NV (en een verbonden vennootschap) 26 met zetel te 1020 Brussel, Abelenlaan 2 5.898.261 58,99% Immobel SA/NV (eigen aandelen) met zetel te 1000 Brussel, Regentschapsstraat 58 26.965 0,26 % Er bestaan geen bijzondere stemrechten, noch, in de mate de Vennootschap ervan op de hoogte is, overeenkomsten tussen aandeelhouders. Ingevolge een beslissing van de Raad van Bestuur werden de rechten op dividenden verbonden aan de eigen aandelen gehouden door Immobel, geschorst. In toepassing van het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen hebben deze aandelen geen stemrechten. B. Elementen die een invloed zouden kunnen hebben op een publiek overnamebod op effecten van de vennootschap Tijdens de Buitengewone Algemene Vergadering van 28 mei 2020 hebben de Aandeelhouders de Raad van Bestuur gemachtigd • om het maatschappelijk kapitaal te verhogen in het kader van het toegestaan kapitaal, in één of meerdere malen, ten belope van een bedrag van 97.000.000 EUR op de data en op de wijzen vast te stellen door de Raad van Bestuur, en dit gedurende een periode van 5 jaar, te tellen vanaf de publicatie van de machtiging in de Bijlagen tot het Belgisch Staatsblad. De Vennootschap mag haar eigen aandelen verwerven of in pand geven onder de wettelijke voorwaarden. De Raad van Bestuur wordt gemachtigd om de aandelen van de Vennootschap die door deze laatste werden verkregen, tegen de voorwaarden die hij zal vaststellen, op de beurs of erbuiten, zonder voorafgaande toelating van de Algemene Vergadering, overeenkomstig de wet, te vervreemden. • om de aandelen van de Vennootschap te verkrijgen of te vervreemden indien deze verkrijging of deze vervreemding noodzakelijk is om een dreigend ernstig nadeel voor de Vennootschap te vermijden. Deze machtiging werd toegestaan voor een periode van drie (3) jaar vanaf de publicatie van deze machtiging in de Bijlagen bij het Belgisch Staatsblad. • om de aandelen van de Vennootschap te verwerven tot beloop van maximum twintig procent (20 %) van de uitgegeven aandelen, tegen een eenheidsprijs die niet lager mag zijn dan tien (10) EUR noch hoger dan twintig procent (20 %) boven de hoogste slotkoers waarop het aandeel van de Vennootschap op Euronext Brussel werd genoteerd gedurende de laatste vijf dagen voorafgaand aan de verwerving. Deze machtiging werd toegekend voor een termijn van vijf (5) jaar vanaf de Buitengewone Algemene Vergadering van 28 mei 2020. • Deze machtiging geldt tevens voor de verkrijging van aandelen van de Vennootschap door een rechtstreekse dochtervennootschap in de zin van artikel 7:221 van het Wetboek van Vennootschap en Verenigingen. De regels van toepassing op de benoeming en vervanging van Bestuurders, alsook op de wijziging van Statuten van de Vennootschap zijn deze voorzien door het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen, zowel als door het Corporate Governance Charter van Immobel. De clausules inzake verandering van controle opgenomen in de kredietovereenkomsten afgesloten met de financiële instellingen werden goedgekeurd door de Algemene Vergadering van 28 mei 2020, overeenkomstig artikel 7:151 van het Wetboek van Vennootschappen & Verenigingen. 25 Op een totaal van 9.997.356 uitgegeven aandelen. 26 Vennootschappen gecontroleerd door Marnix GALLE. CORPORATE GOVERNANCE VERKLARING JAARVERSLAG 2021 134 V. Andere tussenkomende personen A. Commissaris In toepassing van artikel 41 van de Verordening (EU) nr. 537/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 16 april 2014 betreffende specifieke eisen voor de wettelijke controles van financiële overzichten van organisaties van openbaar belang en tot intrekking van Beschikking 2005/909/EG van de Commissie, heeft Deloitte Bedrijfsrevisoren BV, vertegenwoordigd door Kurt DEHOORNE, ontslag genomen als Commissaris van de Vennootschap met ingang van 15 april 2021. Ter vervanging is KPMG Bedrijfsrevisoren BV, vertegenwoordigd door Filip DE BOCK, aangesteld als Commissaris voor een periode van 3 jaar. Het mandaat zal eindigen na de Gewone Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 2024. De vaste vergoeding van de Commissaris KPMG Bedrijfsrevisoren BV gefactureerd aan Immobel NV voor het nazicht en de herziening van de enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening bedroegen 105 KEUR (exclusief BTW). Zijn vergoeding voor de herziening van de statutaire rekeningen van de dochterondernemingen bedroeg 160 KEUR (exclusief BTW). De totale vergoedingen die door de Commissaris en zijn netwerk in 2021 in het kader van zijn functie op het niveau van de Groep bedroegen 451 KEUR (exclusief BTW). Daarnaast rekende de Commissaris een bedrag aan van 82 KEUR voor audit gerelateerde diensten. B. Hoofdbetaalagent BNP Paribas Fortis Bank is de Hoofdbetaalagent van Immobel voor een onbepaalde termijn. De bezoldiging bestaat uit een commissie, die 0,20 % van het netto-bedrag van de coupon en van de inkomsten op effecten onder vorm van effectenrekening (excl. BTW) bedraagt. Opgesteld tijdens de Raad van Bestuur van 10 maart 2022. PIERRE NOTHOMB BV vertegenwoordigd door Pierre Nothomb Bestuurder A³ MANAGEMENT BV vertegenwoordigd door Marnix Galle Voorzitter van de Raad van Bestuur Bzodin- beLEID Héros, Brussel BEZOLDIGINGSBELEID JAARVERSLAG 2021 135 BEZOLDIGINGSBELEID JAARVERSLAG 2021 136 MG/JMI 1 / 8 Bezoldigingsbeleid – 01.01.2022 Naamloze Vennootschap Regentschapsstraat 58 - 1000 Brussel BTW BE 0405.966.675 RPR Brussel BEZOLDIGINGSBELEID Het is belangrijk dat Immobel Bestuurders en Leden van het Uitvoerend Comité kan aantrekken die beschikken over de bekwaamheid, ervaring, vaardigheden, waarden en gedragingen die nodig zijn om de strategie en de doelstellingen van de Vennootschap te verwezenlijken en om de doelstelling van Immobel te ondersteunen. Immobel streeft naar een diverse samenstelling van beide organen wat betreft geslacht, etnische afkomst en generatie. Immobel werkt in een wereldwijde internationale omgeving. De Raad van Bestuur bepaalt de bezoldiging van de Bestuurders en het Uitvoerend Comité, overeenkomstig de bepalingen van het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen en de Belgische Corporate Governance Code, met inachtneming van de prerogatieven van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Het niveau van de remuneratie moet voldoende zijn om Bestuurders en Leden van het Uitvoerend Comité met het door de Raad van Bestuur bepaalde profiel aan te trekken, te behouden en te motiveren, om de verwezenlijking van de strategische doelstellingen te bevorderen in overeenstemming met de risicobereidheid en de gedragsnormen van de Vennootschap en om duurzame waardecreatie te bevorderen. Het Remuneratiecomité doet gedetailleerde voorstellen aan de Raad van Bestuur betreffende de bezoldiging van de niet-uitvoerende Bestuurders en van de Leden van het Uitvoerend Comité. Niet-uitvoerende Bestuurders ontvangen geen enkele prestatiegebonden bezoldiging die rechtstreeks gekoppeld is aan de resultaten van de Vennootschap. Bij het doen van voorstellen over de bezoldiging van de Leden van het Uitvoerend Comité, neemt het Bezoldigingscomité de volgende principes in acht: • Het Remuneratiebeleid voor de Leden van het Uitvoerend Comité beschrijft de verschillende onderdelen van de vaste en variabele bezoldiging, alsook de contante en uitgestelde bezoldiging, en bepaalt een passend evenwicht tussen deze twee soorten bezoldiging; • Het variabele gedeelte van de bezoldiging van de Leden van het Uitvoerend Comité Comité is zodanig gestructureerd dat de beloning gekoppeld is aan de globale prestaties van de onderneming en de individuele prestaties en dat de belangen van de Leden van het Uitvoerend Comité op één lijn liggen met de doelstellingen van de Vennootschap inzake duurzame waardecreatie; • Onverminderd andersluidende wettelijke bepalingen of de uitdrukkelijke goedkeuring van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, kunnen aandelenopties niet definitief worden verworven en kunnen zij niet worden uitgeoefend binnen een periode van minder dan drie jaar. De Vennootschap faciliteert niet het afsluiten van derivatencontracten in verband met deze aandelenopties of om de risico's die ermee gepaard gaan af te dekken, aangezien dit niet in overeenstemming is met het doel van dit stimuleringsmechanisme; BEZOLDIGINGSBELEID JAARVERSLAG 2021 137 MG/JMI 2 / 8 Bezoldigingsbeleid – 01.01.2022 De Raad van Bestuur keurt de belangrijkste bepalingen en voorwaarden goed van de contracten van de CEO en de andere Leden van het Uitvoerend Comité, op advies van het Bezoldigingscomité. De Raad van Bestuur neemt bepalingen op die de Vennootschap in staat stellen de uitbetaalde variabele remuneratie terug te vorderen of in te houden, en preciseert de omstandigheden waarin dit passend zou zijn, voor zover de wet dit bepaalt. De contracten bevatten specifieke bepalingen met betrekking tot vroegtijdige beëindiging. Nadere gegevens over de bezoldiging van de Bestuurders en de Leden van het Uitvoerend Comité worden jaarlijks bekendgemaakt in het Remuneratieverslag, dat deel uitmaakt van het Jaarverslag. De Raad van Bestuur legt het Remuneratiebeleid voor aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Indien een aanzienlijk deel van de stemmen tegen het Remuneratiebeleid is uitgebracht, dient de Vennootschap de nodige stappen te ondernemen om tegemoet te komen aan de bezwaren van degenen die tegenstemmen en te overwegen haar Remuneratiebeleid aan te passen. De Raad zal de competitiviteit van de remuneratie jaarlijks, of wanneer nodig, herzien om te verzekeren dat de Vennootschap de veranderingen in het snel evoluerende economische klimaat volgt. 1 DE VERSCHILLENDE ONDERDELEN VAN DE REMUNERATIE DIE AAN DE BESTUURDERS, DE LEDEN VAN HET UITVOEREND COMITÉ EN DE PERSONEN BELAST MET HET DAGELIJKS BESTUUR KUNNEN WORDEN TOEGEKEND 1.1 AAN DE BESTUURDERS De omvang en de structuur van de bezoldiging van de niet-uitvoerende Bestuurders worden bepaald op basis van hun algemene en specifieke verantwoordelijkheden en volgens de gebruiken van de markt. Deze bezoldiging omvat een vaste basisbezoldiging evenals zitpenningen voor de deelname aan de vergaderingen van de Raad van Bestuur of evenals aan deze van één of meer Comités die de Raad van Bestuur oprichtte of voor elk Voorzitterschap van een Comité. U vindt hierna de samenvattende tabel met de in voege zijnde bezoldigingen met betrekking tot het boekjaar 2021: Bezoldiging & zitpenningen Raad van Bestuur Voorzitter = 400.000 EUR Bestuurder: 20.000 EUR (jaarlijks forfait) 2.100 EUR/ fysieke vergadering 1.050 EUR/ telefonische vergadering Audit- en Risicocomité Voorzitter: 3.100 EUR/ fysieke vergadering 1.050 EUR/ telefonische vergadering Leden: 2.100 EUR/fysieke vergadering 1.050 EUR/ telefonische vergadering Investeringscomité Voorzitter = Nihil Leden: 2.100 EUR/ fysieke vergadering 1.050 EUR/ telefonische vergadering 1.250 EUR / halve dag investeringsbezoek ter plaatse BEZOLDIGINGSBELEID JAARVERSLAG 2021 138 MG/JMI 3 / 8 Bezoldigingsbeleid – 01.01.2022 2.500 EUR / volledige dag investeringsbezoek ter plaatse Benoemingscomité Voorzitter = Nihil Leden: 1.050 EUR/ fysieke vergadering 525 EUR/ telefonische vergadering Bezoldigingscomité Voorzitter: 1.200 EUR/ fysieke vergadering 525 EUR/ telefonische vergadering Leden: 1.050 EUR/ fysieke vergadering 525 EUR/ telefonische vergadering De Vennootschap betaalt de Bestuurders hun internationale reis- en verblijfskosten terug voor de zitting en de uitoefening van hun functie in de Raad van Bestuur en in zijn Comités. De Vennootschap ziet er daarnaast op toe om de gebruikelijke verzekeringspolissen af te sluiten om de verantwoordelijkheden te dekken die de Leden van de Raad van Bestuur in het kader van hun mandaat uitoefenen. Niet-uitvoerende Bestuurders ontvangen noch jaarbonus, noch aandelenopties, noch enige deelneming in pensioenplannen. Ze hebben geen recht op enige vergoeding wanneer hun mandaat ten einde komt. In afwijking van bepaling 7.6 van de Code, worden de niet-uitvoerende Bestuurders niet gedeeltelijk vergoed in de vorm van aandelen van de Vennootschap. Niettemin heeft de Raad van Bestuur alle Bestuurders uitgenodigd om een bedrag van minstens 20.000 EUR (zijnde de jaarlijkse vaste vergoeding) te investeren in aandelen van de Vennootschap en deze ten minste één jaar na het einde van hun mandaat aan te houden. 1.2 AAN DE LEDEN VAN HET UITVOEREND COMITÉ De bezoldiging toegekend aan de Leden van het Uitvoerend Comité bedraagt een (vaste) basisbezoldiging, een variabele bezoldiging (zowel een short term incentive, hieronder “STI” als een long term incentive (hieronder “LTI”) en andere voordelen in eender welke vorm (tegemoetkoming in de kosten van een wagen, verzekering medische kosten). Uitzonderingen op het bovenvermelde kader kunnen alleen worden toegestaan op voorstel van het Bezoldigingscomité en na beslissing van de Raad van Bestuur. Zo kan bijvoorbeeld de Raad in zeer specifieke gevallen zijn goedkeuring hechten aan uitzonderlijke bezoldigingselementen zoals een tekenbonus (in geld of in de vorm van aandelen) of een gegarandeerde jaarlijkse bonus voor het eerste jaar van de prestaties. De variabele bezoldiging STI: De variabele bezolding van de CEO is gelijk aan 100% van de vaste bezoldiging en de variabele bezolding van de andere Leden van het Uitvoerend Comité is gelijk aan 50 % van de vaste bezoldiging, indien alle doelstellingen (kwantitatieve en kwalitatieve) voor 100 % zijn gerealiseerd. BEZOLDIGINGSBELEID JAARVERSLAG 2021 139 MG/JMI 4 / 8 Bezoldigingsbeleid – 01.01.2022 De variabele remuneratie is deels gebaseerd op kwantitatieve aspecten en deels op kwalitatieve aspecten: • voor LLeden die een functie op Groepsniveau uitoefenen, gelden 80% kwantitatieve en 20% kwalitatieve criteria, • voor Leden die een functie van Managing Director van een land uitoefenen, gelden 50% kwantitatieve en 50% kwalitatieve criteria. De Raad van Bestuur bepaalt jaarlijks - op voorstel van het Bezoldigingscomité - de doelstellingen van de variabele bezoldiging STI voor elk lid, evalueert de prestaties aan het einde van elke cyclus en keurt de daaruit voortvloeiende uitbetaling aan de individuele Leden goed. Indien de kwantitatieve resultaten op Groepsniveau onder de vooraf door de Raad van Bestuur bepaalde drempelwaarde liggen, zal de kwantitatieve component van de variabele remuneratie gelijk zijn aan 0. Ingeval de kwantitatieve resultaten op Groepsniveau de door de Raad van Bestuur vastgestelde doelstelling overschrijden, kan de variabele bezoldigingmeer dan 100% van de vastgestelde variabele bezoldiging bedragen. Als gevolg daarvan kan de variabele bezoldiging hoger zijn dan 50% van de vaste bezoldiging zonder dat er een maximum geldt ten opzichte van de vaste bezoldiging. De kwalitatieve criteria zijn gericht op waardecreatie op lange termijn en doelstellingen die bepalend zijn voor duurzame groei, zoals diversiteit, betrokkenheid bij alle belanghebbenden, strategisch denken, leiderschap en engagement, interpersoonlijke vaardigheden, enz. Naar aanleiding van de Buitengewone Algemene Vergadering van 17 november 2016 werd in de statuten uitdrukkelijk bepaald dat Immobel kan afwijken van de bepalingen in de artikelen 7:91 paragrafen 1 en 2 en de laatste paragraaf van 7:121 van het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen. De variabele bezoldiging LTI: Aan de LLeden van het Uitvoerend Comité die een functie op Groepsniveau uitoefenen, wordt een variabele bezoldiging LTI (Long Term Incentive) toegekend van 50% van de vaste bezoldiging voor de CEO and tot 10% voor de andere LLeden van het Uitvoerend Comité, die een functie binnen de Groep uitoefenen , zijnde "Performance Shares". De Leden van het Uitvoerend Comité, die de functie van Managing Director (hierna "MD") van een land uitoefenen, kunnen genieten van een Long Term Incentive Plan (hierna "LTI"), gebaseerd op de outperformance van het betrokken land (details hieronder). 2 DE WIJZE WAAROP REKENING WERD GEHOUDEN MET DE LOON- EN ARBEIDSVOORWAARDEN VAN DE WERKNEMERS / MEDEWERKERS VAN DE VENNOOTSCHAP BIJ DE VASTSTELLING VAN HET REMUNERATIEBELEID Immobel wil getalenteerde werknemers / medewerkers aantrekken, die expertise en passie voor de sector van Vastgoedontwikkeling combineren en zich inzetten voor de groei van de onderneming, rekening houdend met de governance en de werkprocedures die Immobel heeft opgezet. Daarom betaalt Immobel competitieve salarissen. Immobel kan werknemers / medewerkers belonen met Prestatiepremies, indien de prestaties van de Vennootschap dit toelaten, en in functie van de individuele prestaties en de marktpraktijken, waar Immobel actief is. BEZOLDIGINGSBELEID JAARVERSLAG 2021 140 MG/JMI 5 / 8 Bezoldigingsbeleid – 01.01.2022 Voor de medewerkers van Immobel bestaat de bezoldiging uit een competitief vast salaris, dat hun bekwaamheden, deskundigheid en ervaring beloont, en, indien de resultaten van de Vennootschap het toelaten, een variabele bezoldiging, die specifieke kwantitatieve of kwalitatieve doelstellingen beloont. In een jaarlijkse cyclus van doelstellingenbepaling en evaluatie worden de doelstellingen van elke medewerker vastgesteld. Een tussentijds en eindejaarsevaluatieproces beoordeelt de doelstellingen en de werkelijke resultaten voor alle medewerkers, wat kan tot een variabele beloning leiden op basis van dit proces. 3 DE TOEGEPASTE CRITERIA VOOR DE TOEKENNING VAN DE VARIABELE REMUNERATIE VAN DE LEDEN VAN HET UITVOEREND COMITÉ De toegepaste criteria voor de vaststelling van de variabele bezoldiging zijn ofwel kwantitatief van aard, ofwel kwalitatief van aard. Elk jaar stelt de Raad van Bestuur, op voorstel van het Bezoldigingscomité, de criteria en parameters vast die moeten worden toegepast op de variabele bezoldiging. Variabele bezoldiging voor de CEO: STI: De toegepaste criteria voor de vaststelling van de individuele bezoldiging van de CEO bestaan uit: - enerzijds de rentabiliteit van het eigen vermogen (“Return on Equity”) als kwantitatief criterium, en - anderzijds kwalitatieve criteria. Deze criteria veranderen jaarlijks. LTI: De CEO kan ook genieten van een Performance Share Plan, waarvoor de onderliggende maatstaven vanaf 2020 het rendement op eigen vermogen ("ROE") en het rendement op aangewend kapitaal ("ROCE") van de Vennootschap zijn. Variabele bezoldiging van de andere Leden van het Uitvoerend Comité: STI: • enerzijds zijn de kwantitatieve criteria uitsluitend gebaseerd op het niveau van de Rentabiliteit van het Eigen Vermogen van Immobel Group; • anderzijds worden de kwalitatieve criteria bepaald in functie van:  de algemene criteria die van toepassing zijn op alle Leden van het Uitvoerend Comité. Deze algemene criteria zijn de volgende ▪ Blijk geven van ondernemerschap ; ▪ Immobel's governance en overeengekomen processen en procedures respecteren; ▪ Leiderschap tonen in de manier van werken met de teams van Immobel; • de specifieke criteria worden bepaald op grond van de verantwoordelijkheden, de opdrachten en de doelstellingen die de Leden van het Uitvoerend Comité individueel dienen te bereiken tijdens het betrokken boekjaar. BEZOLDIGINGSBELEID JAARVERSLAG 2021 141 MG/JMI 6 / 8 Bezoldigingsbeleid – 01.01.2022 LTI: Functies op Groepsniveau: Daarenboven hebben de Leden van het Uitvoerend Comité die Groepsfuncties uitoefenen, zich “Performance Shares” (LTI) zien toekennen. De kwantitatieve criteria van toepassing op deze bezoldiging zijn, enerzijds het bereiken van de vooropgestelde prestatiedoelen, gebaseerd op het driejaarlijkse gemiddelde rendement op eigen vermogen alsook het driejaarlijkse gemiddelde netto-inkomen per aandeel (uitgezonderd de eigen aandelen) (Performance Share Plan 2017 - 2019) alsook anderzijds, het behalen van vooraf bepaalde prestatiedoelstellingen, gebaseerd op het 3-jaars gemiddelde Return on Equity (ROE) en het 3-jaars gemiddelde Return On Capital Employed (ROCE) (Performance Share Plan 2020 - 2022). Managing Directors: De Leden van het Uitvoerend Comité, die de functie van Managing Director (hierna "MD") van een land uitoefenen, kunnen genieten van een Long Term Incentive Plan (hierna "LTI"), dat een stimulans biedt om de bedrijfseenheid beter te doen presteren. Om van deze LTI te kunnen genieten, moet het ROE op lokaal niveau hoger liggen dan 15% van het ROE (de strategische drempel van de Vennootschap). Een percentage van de extra winst, die 15% van het ROE overschrijdt, kan worden toegekend aan de MD's van de landen. Deze LTI wordt deels uitbetaald in contanten, deels toegekend in aandelen, die tot 3 jaar na de toekenning moeten worden aangehouden (vestingperiode). De bovengenoemde criteria drukken enerzijds de financiële criteria en de sturende factoren van de onderneming uit (rendement op eigen vermogen, rendement op geïnvesteerd vermogen, een overschot aan winst, ...). De kwalitatieve criteria daarentegen definiëren doelstellingen die de onderneming sterker maken op korte, middellange of lange termijn. De volgende thema's kunnen worden genoemd: het voeden van de projectpipeline, de verkrijging van bouwvergunningen, de tijdige oplevering van projecten, de uitvoering van een kwaliteitsplan over een bepaald onderwerp, de verbetering van bedrijfs-, financiële, controle- of ondersteuningsprocessen, het beheer en verbetering van de duurzaamheidsaspecten van het bedrijf (of het nu gaat om milieu, sociale aspecten of bestuur). Om goed risicobeheer en duurzaamheid te stimuleren, wordt een deel van de variabele bezoldiging niet onmiddellijk onvoorwaardelijk en kan het pas na drie jaar worden uitbetaald. Om talent te behouden, heeft de Vennootschap er ook voor gekozen om deze elementen van de variabele vergoeding enkel toe te kennen als de begunstigde nog actief is voor Immobel. Elk jaar legt de Raad van Bestuur, op voorstel van het Bezoldigingscomité, de doelstellingen van de CEO en van het Uitvoerend Comité voor het komende boekjaar vast en beoordeelt hun prestaties over de voorbije periode, overeenkomstig de bestaande procedure. Deze beoordeling van de prestaties dient ook voor de bepaling van het variabele deel van hun jaarlijkse bezoldiging. Er bestaat geen bijzonder terugvorderingsrecht voor de variabele bezoldiging toegekend op basis van foutieve informatie; het gemeen recht is van toepassing. De Performance Share Plannen voorzien in een Claw Back-clausule. De variabele vergoedingen “Short Term Incentive” zullen worden betaald aan de Leden van het Uitvoerend Comité/ Uitvoerende Bestuurders op voorstel van de Raad van Bestuur die de Jaarrekening van het destreffende boekjaar vaststelt, na goedkeuring door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. 4 DE WACHTPERIODEN EN DE WIJZE WAAROP DE OP AANDELEN GEBASEERDE REMUNERATIE BIJDRAAGT TOT DE BEDRIJFSSTRATEGIE, DE LANGETERMIJNBELANGEN EN DE DUURZAAMHEID VAN DE VENNOOTSCHAP De aan bepaalde Leden van het Uitvoerend Comité toegekende "Performance Shares” in toepassing van het “ Performance Share Plan 2017 - 2019 ” en van het “ Performance Share Plan 2020 - 2022 ” zullen definitief verworven BEZOLDIGINGSBELEID JAARVERSLAG 2021 142 MG/JMI 7 / 8 Bezoldigingsbeleid – 01.01.2022 worden na afloop van een periode van drie volledige kalenderjaren. In overeenstemming met artikel 8.1 van het Plan worden de Prestatieaandelen verbeurd verklaard voor de begunstigden van het plan die niet langer in dienst zijn van de Groep en die nog niet werden aangekocht : "de houder van Prestatieaandelen die zijn beheerscontract met de Vennootschap voortijdig beëindigt of wiens beheerscontract om goede redenen wordt beëindigd vanwege de houder van Prestatieaandelen, verliest zijn Prestatieaandelen die nog niet verworven zijn op de dag van de schriftelijke kennisgeving of de kennisgeving van vertrek of beëindiging ". De aandelengerelateerde bezoldiging beoogt bij te dragen tot de de bedrijfsstrategie, de langetermijnbelangen en de duurzaamheid door de begunstigden te stimuleren om aandeelhouderswaarde te creëren, en dit in overeenstemming met de processen en procedures binnen haar Governance-kader. 5 DE LOOPTIJD VAN DE CONTRACTEN MET DE BESTUURDERS, MET DE LEDEN VAN HET UITVOEREND COMITÉ EN MET DE PERSONEN BELAST MET HET DAGELIJKS BESTUUR EN DE TOEPASSELIJKE OPZEGTERMIJNEN ALSMEDE DE VOORWAARDEN VOOR BEËINDIGING EN DE VERTREKVERGOEDINGEN 5.1 DE LOOPTIJD VAN DE CONTRACTEN MET DE BESTUURDERS EN LEIDINGGEVENDEN Overeenkomstig de statuten van Immobel wordt het mandaat van de Bestuurders bepaald voor een hernieuwbare periode van maximum vier jaar. De duur van het dienstverleningscontract met de Leden van het Uitvoerend Comité varieert naar gelang van de bepalingen en voorwaarden van elk betrokken contract. 5.2 DE VOORWAARDEN VOOR BEËINDIGING (MET INBEGRIP VAN DE OPZEGTERMIJNEN) De opzegtermijn of -vergoeding verschuldigd door Immobel in geval van verbreking van de overeenkomsten met de Leden van het Uitvoerend Comité /Uitvoerend Bestuurder, wiens functies onder een statuut van zelfstandige worden uitgeoefend, actief binnen Immobel bedraagt 3 maanden 1 . Uitzonderingen kunnen enkel worden toegekend na goedkeuring van de Raad van Bestuur, op voorstel van het Bezoldigingscomité. Voor diegenen die hun functie onder een statuut van bediende uitoefenen, zijn de wettelijke termijnen en modaliteiten van toepassing. 1 Uitgezonderd Marnix Galle en Karel Breda, die een opzegtermijn of -vergoeding genieten van respectievelijk 12 maanden en 6 maanden in geval van verbreking van hun overeenkomst. BEZOLDIGINGSBELEID JAARVERSLAG 2021 143 MG/JMI 8 / 8 Bezoldigingsbeleid – 01.01.2022 6 HET GEVOLGDE BESLUITVORMINGSPROCES VOOR DE VASTSTELLING VAN HET REMUNERATIE BELEID, HAAR HERZIENING EN HAAR UITVOERING, MET INBEGRIP VAN MAATREGELEN OM BELANGENCONFLICTEN TE VOORKOMEN OF TE BEHEERSEN EN, INDIEN VAN TOEPASSING, DE ROL VAN HET REMUNERATIECOMITÉ OF ANDERE BEVOEGDE COMITÉS De Raad van Bestuur keurt, op voorstel van het Bezoldigingscomité, het Remuneratiebeleid goed en legt het ter goedkeuring voor aan de Gewone Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De Raad van Bestuur beoordeelt jaarlijks of het Remuneratiebeleid moet worden aangepast. Het Bezoldigingscomité beoordeelt jaarlijks of alle elementen van het Remuneratiebeleid in overeenstemming zijn met de strategische doelstellingen van de Vennootschap en stelt, waar nodig, verbeteringen voor aan de Raad van Bestuur. Zoals in het Corporate Governance Charter vermeld, zoals voor het laatst herzien op 9 december 2021, dienen alle Bestuurders (en dus de Leden van het Bezoldigingscomité of elk ander bevoegd Comité) zich te onthouden daden, standpunten of belangen te nemen die strijdig zijn, of lijken te zijn, met de belangen van de Vennootschap. 7 BESCHRIJVING EN TOELICHTING VAN ALLE BELANGRIJKE VERANDERINGEN DIE ZICH HEBBEN VOORGEDAAN EN VERMELDING VAN DE WIJZE WAAROP REKENING IS GEHOUDEN MET DE STEMMINGEN EN STANDPUNTEN VAN DE AANDEELHOUDERS OVER HET REMUNERATIEBELEID EN DE REMUNERATIEVERSLAGEN SINDS DE MEEST RECENTE STEMMING OVER HET REMUNERATIEBELEID OP DE ALGEMENE VERGADERING VAN DE AANDEELHOUDERS In 2020 werd, in overeenstemming met het Performance Share Plan 2017 - 2019, een Performance Share Plan 2020 - 2022 goedgekeurd, zoals hierboven beschreven. De Gewone Algemene Vergadering van Aandeelhouders (die 64,40% van het aandelenkapitaal vertegenwoordigde) heeft op 14 april 2021 • het laatste bezoldigingsverslag met 6.406.724 stemmen "voor", 30.650 stemmen "tegen" en 1.350 onthoudingen; en • het bezoldigingsverslag met 6.400.574 stemmen “voor”, 36.827 stemmen “tegen” en 1.350 onthoudingen goedgekeurd. Bezoldigings- ag Isala, Brussel BEZOLDIGINGSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 144 BEZOLDIGINGSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 145 BEZOLDIGINGSVERSLAG Dames, Heren, Wij hebben de eer u ons Remuneratieverslag voor te stellen met betrekking tot het behandelde boekjaar. Inleiding Immobel heeft sterke resultaten neergezet met een substantiële omzetgroei. De nettowinst groepsaandeel steeg tot 92,2 miljoen EUR tegenover 33,3 miljoen EUR in 2020. Het rendement op het eigen vermogen bedroeg 19%, ruim boven Immobels doelstelling van 15%. De EBITDA is verdubbeld van 52,8 miljoen EUR tot 103,8 miljoen EUR. De acquisitie van verschillende zeer kwalitatieve projecten ondersteunde de groei van de onderliggende portefeuille van 5,1 miljard EUR in 2020 tot 5,5 miljard EUR eind 2021 en voorzag de onderneming van een indrukwekkende pijplijn van toekomstige projecten. Naar aanleiding van deze sterke prestaties verbindt Immobel zich tot een verhoging van het dividend met 10% in lijn met het dividendbeleid, waardoor het voor 2021 op 3,05 euro bruto per aandeel komt te staan. Meer gedetailleerde informatie over de belangrijkste zakelijke mijlpalen van Immobel in 2021 vindt u in de hoofdstukken "Boodschap van de Uitvoerend Voorzitter", "Hoogtepunten 2021", "Kerncijfers 2021" en "Activiteiten". Er werd niet afgeweken van het bestaande Remuneratiebeleid zoals goedgekeurd door de Algemene Vergadering der Aandeelhouders van de Vennootschap gehouden op 15 april 2021, behalve voor de Voorzitter en de eenmalige specifieke bezoldiging toegekend aan de Uitvoerend Voorzitter in 2022 met betrekking tot 2021 - zie hieronder. In 2021 heeft Karin Koks – van der Sluijs ontslag genomen als gevolg van een belangenconflict en Patrick Albrand trad toe tot de Vennootschap als Bestuurder en lid van het Audit- & Risicocomité en van het Investeringscomité. Twee Leden van het Uitvoerend Comité van Immobel hebben hun missies bij de Vennootschap beëindigd (de Chief Operating Officer, Filip Depaz, in zijn hoedanigheid van vertegenwoordiger van de vennootschap Filip Depaz Consultancy BV, op 30 april 2021 en de Chief Investment Officer, Alexis Prevot, in zijn hoedanigheid als vertegenwoordiger van de vennootschap AP2L BV, op 30 september 2021). Zoals vorig jaar aangekondigd, heeft de Raad van Bestuur de totale remuneratie van de Uitvoerend Voorzitter van de Raad van Bestuur / CEO gebenchmarked wat een invloed zal hebben op zijn totale bezoldiging in 2022 en is reeds geëxtrapoleerd voor een deel van zijn bezoldiging voor 2021. I. Het bedrag van de remuneratie en alle voordelen die tijdens 2021, recht-streeks of onrechtstreeks, werden toegekend aan alle Bestuurders en Leden van het Uitvoerend Comité De individuele remuneratie rechtstreeks of onrechtstreeks toegekend aan het geheel der Bestuurders voor 2021 is in onderstaande tabel opgenomen. Alle bedragen zijn, desgevallend, brutobedragen, d.w.z. voor aftrek van de belastingen. Zoals beslist in 2019, na een benchmarkstudie over de remuneratie van de niet-uitvoerende Bestuurders, werd de vaste bezoldiging van de niet-uitvoerende Bestuurders, verhoogd van EUR 14.000 naar EUR 20.000. Er wordt aan herinnerd dat de Raad van Bestuur op voorstel van het Remuneratiecomité op 10 december 2020 heeft beslist dat elke Bestuurder vóór de Algemene Vergadering van april 2022 aandelen Immobel zou dienen te kopen voor een minimumbedrag van EUR 20.000, zijnde de vaste jaarlijkse bezoldiging voor het jaar 2021 voor elk van hen, en de aandelen minstens 3 jaar na de aankoop en tot 1 jaar na het einde van het mandaat zou aanhouden. Overeenkomstig Bepaling 7.5 van de Belgische Corporate Governance Code 2020, ontvangen de niet-uitvoerende Bestuurders geen prestatiegebonden remuneratie die rechtstreeks verband houdt met de resultaten van de Vennnootschap. BEZOLDIGINGSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 146 Naam Bestuurder, positie Vaste remuneratie in EUR Variabele remuneratie in EUR Andere compo- nenten 1 Kosten van pensioen Totale bezoldiging in EUR 2 Relatieve aandeel vaste/ variabele bezoldiging Basis- vergoeding Zit- penningen Voordel en in natura Variabele op één jaar Variabele op meerdere jaren ADL Comm.V vertegenwoordigd door Astrid DE LATHAUWER 20.000 15.525 n/a n/a n/a n/a n/a 35.525 100% Pierre Nothomb SRL, vertegenwoordigd door Pierre NOTHOMB 20.000 27.625 n/a n/a n/a n/a n/a 47.625 100% A.V.O.- Management SRL vertegenwoordigd door Annick VAN OVERSTRAETEN 20.000 16.800 n/a n/a n/a n/a n/a 36.800 100% Karin KOKS 3 18.333 23.100 n/a n/a n/a n/a n/a 41.433 100% Patrick ALBRAND 4 1.667 6.300 n/a n/a n/a n/a n/a 7.967 100% M.J.S. Consulting BV vertegenwoordigd door Michèle SIOEN 20.000 19.950 n/a n/a n/a n/a n/a 39.950 100% LSIM SA vertegenwoordigd door Wolfgang de LIMBURG STIRUM 20.000 21.000 n/a n/a n/a n/a n/a 41.000 100% Totaal Bestuurders 420.000 130.300 250.300 In 2021 heeft de Vennootschap de principes van het Remuneratiebeleid voor de Leden van het Uitvoerend Comité, zoals beschreven in Bijlage 2 van het Corporate Governance Charter, behalve voor de Uitvoerend Voorzitter/CEO, voortgezet. De Raad van Bestuur keurt de voorstellen tot benoeming van het Uitvoerend Comité goed, op voorstel van het Benoemingscomité, en beslist over hun vergoeding, op basis van de aanbevelingen van het Bezoldigingscomité. Filip Depaz, in zijn hoedanigheid van vertegenwoordiger van de vennootschap Filip Depaz Consultancy BV (Chief Operating Officer - COO), heeft op 30 april 2021 zijn missies voor de Vennootschap beëindigd en Alexis Prevot, in zijn hoedanigheid als vertegenwoordiger van de vennootschap AP2L BV (Chief Investment Officer - CIO), heeft op 30 september 2021 zijn missies voor de Vennootschap beëindigd. Er werden geen andere wijzigingen aangebracht in de samenstelling van het Uitvoerend Comité. Overeenkomstig het Remuneratiebeleid van toepassing voor 2021 bestaat de bezoldiging van de Leden van het Uitvoerend Comité, behoudens andersluidende contractuele overeenkomst, uit maximaal drie componenten: 1° een vaste bezoldiging, 2° een incentiveplan op korte termijn en 3° een incentiveplan op lange termijn. 1 Zoals de kost of de waarde van de verzekeringen en andere prestaties in natura, met een verduidelijking van de details van de belangrijkste elementen. 2 Dit omvat de voordelen die werden toegekend/ verschuldig (maar nog niet gematerialiseerd) gedurende het verslagjaar. 3 Tot 30 november 2021 4 Sinds 30 november 2021 BEZOLDIGINGSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 147 Op voorstel van het Bezoldigingscomité heeft de Raad van Bestuur de totale remuneratie van de Uitvoerend Voorzitter/CEO gewijzigd en heeft een eenmalige specifieke bezoldiging toegekend in 2022 met betrekking tot boekjaar 2021. Het Remuneratiecomité heeft voorgesteld aan de Raad van Bestuurd om de totale remuneratie voor 2022 definitief toe te passen. De bezoldiging uitbetaald aan de Uitvoerend Voorzitter / CEO voor 2021 ziet er als volgt uit: • een jaarlijkse basisbezoldiging van 640.000 euro (exclusief BTW), betaalbaar in 12 maandelijkse termijnen; en • een variabele incentive op korte termijn. Indien 100% van de doelstellingen (kwantitatief en kwalitatief) wordt bereikt, kan 50% van de vaste bezoldiging worden verkregen als variabele vergoeding. De kwantitatieve criteria (ROE met streefcijfer = 15%) kunnen worden overschreden. In dat geval zal de variabele bezoldiging evenredig stijgen. Onder de drempel van 10% ROE wordt het kwantitatieve bedrag van de korte termijn incentive vastgesteld op 0. In 2021, de variabele incentive op korte termijn toegekend aan de Uitvoerend Voorzitter/CEO bedraagt 300.800 EUR. • een Performance Share Plan (hierna ook “Performance Share Plan” genoemd) dat een stimulans vormt voor goede prestaties inzake ROE en ROCE (PSP 2020 – 2022). • Een eenmalige specifieke bonus van 1.000.000 EUR. De vaste vergoeding van de andere Leden van het Uitvoerend Comité op 31 december 2021, alsook de kwantitatieve en kwalitatieve criteria voor hun variabele bezoldiging op korte termijn en de criteria en doelstellingen voor de vergoeding op lange termijn van sommige Leden, worden vastgesteld door de Raad van Bestuur, op aanbeveling van het Bezoldigingscomité, en op voorstel van de Uitvoerend Voorzitter / CEO. De bezoldiging uitbetaald aan de Leden van het Uitvoerend Comité voor 2021 ziet er als volgt uit: Naam Lid Uitvoerend Comité positie Vaste remuneratie in EUR Variabele remuneratie in EUR Andere compo- nenten 5 Koste n van pensi oe- nen Totale remu- neratie in EUR 6 Relatieve aandeel vaste/ variabele bezoldiging Basis- vergoeding Zit- penning en Vergoeding in natura Variabele op één jaar Variabele op meerdere jaren 7 A 3 Management BV, vertegenwoordi gd door Marnix GALLE Uitvoerend Voorzitter / CEO 640.000 n/a n/a 364.459 28.342 8 1.000.000 n/a 2.032.801 46% Totaal van alle andere Leden van het Uitvoerend Comité 1.700.000 n/a n/a 2.479.004 109.269 9 n/a 4.288.273 66% Totaal 2.340.000 2.843.463 137611 1.000.000 6.321.074 5 Uitzonderlijk eenmalige “bonus” betaald aan de Uitvoerend Voorzitter/CEO 6 Dit omvat de voordelen die werden toegekend/ verschuldigd (maar nog niet gematerialiseerd) gedurende het verslagjaar. 7 Het totaal van de remuneratie op basis van aandelen is gelijk met de som van het bedrag opgenomen in de tabel m.b.t. “Toekenning van aandelen”. 8 Hetzij 383 aandelen aan 74,00 EUR per 03/01/2022. 9 inclusief 756 aandelen aan 74,00 EUR per 03/01/2022 BEZOLDIGINGSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 148 II. Remuneratie in aandelen A. Aan de (Uitvoerende) Bestuurders in 2021 Naam Bestuurder, positie Voornaamste kenmerken van het Performance Share Plan Informatie m.b.t. het verslagjaar Openings- balans Gedurende het jaar Afsluitingsbalans Omschrijving van het plan Prestatie-periode Datum van aanbieding/ toekenning Datum van definitieve verwerving Einde van de bewaarperiode Aandelen bij het begin van het boekjaar aangeboden/ toegekend Definitief verworven aandelen Aangeboden/ toegekende aandelen Aandelen onderworpen aan een prestatieperiode Aangeboden/ toegekende (maar niet definitief verworven) aandelen per einde boekjaar Aandelen onderworpen aan een prestatieperiode A³ MANAGEMENT bv Uitvoerend Voorzitter / CEO PSP 2017 - 2019 01/01/2017 - 31/12/2019 07/12/2016 28/05/2020 n/a 1.806 2.04 9 - - 2.049 n/a 01/01/2017 - 31/12/2019 07/12/2016 28/05/2020 n/a 1.722 1.95 4 - - 1.954 n/a 01/01/2018 - 31/12/2020 13/03/2018 15/04/2021 n/a 1.477 1.05 8 - - 1.058 n/a 01/01/2019 - 31/12/2021 29/03/2019 21/04/2022 n/a 1.606 - - 268 383 n/a PSP 2020 - 2022 01/01/2020 - 31/12/2022 10/12/2020 20/04/2023 n/a 2.424 - - 2.424 - n/a 01/01/2021 - 31/12/2023 04/03/2021 18/04/2024 n/a 2.352 - - 2.352 - n/a 01/01/2021 31/12/2024 10/03/2022 17/04/2025 n/a 5.405 - - - - 16.792 5.06 1 - 5.044 5.444 BEZOLDIGINGSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 149 B. Aan de andere Leidinggevenden 10 uitvoerend missies in 2021 Naam lid Uitvoerend Comité, positie Voornaamste kenmerken van het Performance Share Plan Informatie m.b.t. het verslagjaar Openi ngs- balans Gedurend e het jaar Afsluitingsbalans Omschrijving van het plan Prestatie-periode Datum van aanbieding/ toekenning Datum van definitieve verwerving Einde van de bewaarperiode Aandelen bij het begin van het boekjaar aangeboden/ toegekend Definitief verworven aandelen Aangeboden/ toegekende aandelen Aandelen onderworpen aan een prestatieperiode Aangeboden/ toegekende (maar niet definitief verworven) aandelen per einde boekjaar Aandelen onderworpen aan een prestatieperiode KB FINANCIAL SERVICES bv Uitvoerend (CFO) PSP 2017 - 2019 01/01/2017- 31/12/2019 - - n/a - - - - - n/a 01/01/2018- 31/12/2020 11/09/2018 15/04/2021 n/a 205 - - - 293 n/a 01/01/2019- 31/12/2021 29/03/2019 14/04/2022 n/a 534 - - 764 n/a PSP 2020 - 2022 01/01/2020- 31/12/2022 10/12/2020 20/04/2023 n/a 489 - - 489 - n/a 01/01/2021- 31/12/2023 04/03/2021 18/04/2024 n/a 514 - - 514 - n/a 01/01/2022- 31/12/2024 10/03/2022 17/04/2025 n/a 473 n/a ADEL YAHIA CONSULT BV Uitvoerend (MD Belgium) LTI 2019 728 - - - - 728 LTI 2021 925 925 925 925 4.793 - - 1.003 1.057 2.578 Op dit ogenblik bestaan er twee “Performance Share Plannen” waarin bepaalde Leden van het Uitvoerend Comité zijn betrokken. Op 24 mei 2017 werd door de Aandeelhouders een Performance Share Plan goedgekeurd ten voordele van bepaalde Leden van het Uitvoerend Comité (waaronder de Uitvoerend Voorzitter en de voormalige CEO) voor de jaren 2017 tot 2019; en op 28 mei 2020 werd een Performance Share Plan goedgekeurd ten voordele van bepaalde Leden van het Uitvoerend Comité voor de jaren 2020 tot 2022. Voor meer info met betrekking tot de Performance Share Plannen, verwijzen we naar het Remuneratiebeleid. In 2021 werden in totaal 3.383 aandelen toegewezen in het kader van het "Performance Share Plan 2017 - 2019" (voor de cyclus 2018 - 2020), definitief verworven door zowel de Uitvoerend Voorzitter / CEO (die nog steeds lid is van het Uitvoerend Comité, onder voorbehoud van het behalen van de prestatiedoelstellingen – 1.058 aandelen) als door de CFO (293 aandelen), door de vorige CEO (Alexander Hodac – 1.058 aandelen), door de vorige CFO (Valéry Autin – 95 aandelen), en door de vorige Chief Technical (Rudi op’t Roodt – 879 aandelen). De belangrijkste bepalingen van dit Performance Share Plan worden hieronder uiteengezet: 10 Nog in functie aan het eind van het betreffende boekjaar BEZOLDIGINGSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 150 “Onder dit plan ontvangt de begunstigde een voorwaardelijke toekenning van aandelen ("Prestatieaandelen") die aan het einde van de Prestatieperiode onvoorwaardelijk worden, onder voorbehoud en bij realisatie van de Prestatievoorwaarden. Prestatievoorwaarden De toegekende Prestatieaandelen worden onvoorwaardelijk / zullen onvoorwaardelijk worden na een Prestatieperiode / wachtperiode van drie volledige kalenderjaren, afhankelijk van het behalen van twee Prestatievoorwaarden, elkeen met een gelijk gewicht: • Gemiddeld rendement op het eigen vermogen (ROE) op het niveau van de Immobel Groep, berekend op 3 jaar • Gemiddeld nettoresultaat per aandeel op het niveau van de Immobel-groep (exclusief eigen aandelen), berekend op 3 jaar Het precieze niveau van het onvoorwaardelijk worden van de Prestatieaandelen zal afhangen van het werkelijke prestatieniveau van de Prestatievoorwaarden Prestatieperiode Het behalen van de Prestatievoorwaarden zal worden bepaald over een prestatieperiode van drie volledige kalenderjaren, d.w.z. 1 januari 2019 - 31 december 2021. Dividenden Bij het onvoorwaardelijk worden, zal de begunstigde de waarde van de dividenden met betrekking tot de afgelopen drie jaar niet ontvangen met betrekking tot de Performance Shares die onvoorwaardelijk zijn geworden. BEZOLDIGINGSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 151 Het onvoorwaardelijk worden van De Performance Shares die in het kader van het Plan worden toegekend, zullen aan het einde van de Performantieperiode onvoorwaardelijk worden, onder voorbehoud en bij de realisatie van de Performance Conditions. Prestatieaandelen die niet onvoorwaardelijk worden, worden verbeurd en vervallen. Daarnaast zijn good leaver / bad leaver bepalingen van toepassing in geval van beëindiging van de managementdien-stenovereenkomst afgesloten tussen het Lid van het Directiecomité en Immobel tijdens de Prestatieperiode". Tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 28 mei 2020 werd een nieuw Plan door de aandeelhouders goedgekeurd. In toepassing van dit “Performance Share Plan 2020 - 2022” worden jaarlijks, onder bepaalde voorwaarden, Performance Shares toegekend aan bepaalde Leden van het Uitvoerend Comité. Deze “Performance Shares” zullen definitief verworven worden na afloop van een periode van drie volledige kalenderjaren, onder voorwaarde van het bereiken van de vooropgestelde prestatiedoelen, gebaseerd op het driejaarlijkse gemiddelde rendement op eigen vermogen alsook de driejaarlijkse gemiddelde Return On Capital Employed (ROCE). Voor 2021 is de benedengrens van het driejaarsgemiddelde van het ROE is door de Raad van Bestuur vastgesteld op 10%, terwijl de bovengrens op 15% ligt. Voor de gemiddelde ROCE over 3 jaar is de benedengrens door de Raad van Bestuur vastgesteld op 7%, terwijl de bovengrens is vastgesteld op 8%. Er zou een toewijzing van Prestatieaandelen zijn voor elk van de jaren 2020 tot 2022 en het totale aantal aan te bieden Prestatieaandelen zou elk jaar worden vastgesteld door de Raad van Bestuur op voorstel van het Bezoldigingscomité. In het kader van dit Plan is voor de toewijzing voor 2021 een maximum totaal aantal van 3.748 aandelen voorgesteld, afhankelijk van het behalen van de 100% prestatiedoelstellingen, als volgt verdeeld: Uitvoerend Voorzitter: 2.352 Prestatieaandelen. Chief Financial Officer: 514 Prestatieaandelen. Chief Investment Officer: 441 Prestatieaandelen. Chief Operational Officer: 441 Prestatieaandelen. De belangrijkste bepalingen van dit Performance Share Plan worden hieronder uiteengezet: De Performance Shares aangeboden door voormeld plan, zijn gratis aangeboden en houden dezelfde rechten in als de bestaande aandelen. De objectieven worden jaarlijks vastgesteld door de Raad van Bestuur, in lijn met de strategie en het Remuneratiebeleid van de Vennootschap. De precieze mate waarin de Performance Shares van de twee plannen definitief verworven worden, zal afhankelijk zijn van het werkelijk bereikte prestatieniveau van de objectieven: BEZOLDIGINGSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 152 • geen enkele definitieve verwerving indien de werkelijke prestatie lager is of gelijk aan het vastgelegde minimum; • de volledige verwezenlijking van de objectieven zal leiden tot een toekenning van 100 % van de voorziene Performance Shares; • een maximale definitieve verwerving van 150 % van de toegekende Performance Shares indien de werkelijke prestaties gelijk zijn aan, of hoger zijn dan het overeengekomen maximum (voor het PSP 2017 - 2019); voor het PSP 2020 - 2022 werd dit % beperkt tot 100%; • tussen deze waarden, zal de definitieve verwerving proportioneel zijn. Op het ogenblik van de definitieve verwerving, zullen de begunstigden de waarde van de dividenden over de laatste drie jaar waarop de verworven Performance Shares betrekking hebben, niet ontvangen. Ten slotte wordt 5% van het aanvullend LTI-plan van sommige Leden, dat gericht is op outperformance van het betrokken land, toegekend in de vorm van Aandelen. Deze Aandelen zullen 3 jaar na hun toekenning onvoorwaardelijk worden. III. Het gebruik van de mogelijkheid tot terugvordering Er bestaat geen bijzonder terugvorderingsrecht voor de toegekende variabele bezoldiging toegekend op basis van foutieve informatie, uitgezonderd in het hogervermeld Performance Share Plannen dewelke in een Claw Back-clausule voorzien. De Raad van Bestuur heeft besloten dat de variabele vergoedingen “Short Term Incentive” zullen worden betaald aan de Leden van het Uitvoerend Comité/ Uitvoerende Bestuurders na de Raad van Bestuur van 10 maart 2022 die de Jaarrekening per 31 december 2021 vaststelt, onder voorbehoud van finale goedkeuring door de Algemene Vergadering van 21 april 2022. IV. Informatie over de overeenstemming van de remuneratie met het Remuneratiebeleid en de wijze waarop de prestatiecriteria werden toegepast A. Overeenstemming met het Remuneratiebeleid Overeenkomstig Bepaling 7.8 van de Belgische Corporate Governance Code 2020 wordt, teneinde de belangen van de Leden van het uitvoerend management af te stemmen op de doelstellingen van duurzame waardecreatie van Immobel, het variabele gedeelte van het remuneratiepakket van de Leden van het Uitvoerend Comité gekoppeld aan de globale prestaties van Immobel en de individuele prestaties. Aldus wordt de bezoldiging van de Leden van het Uitvoerend Comité (met inbegrip van de Uitvoerend Voorzitter, zoals hierboven in detail opgenomen) opgesplitst in een vast deel, een variabel deel STI (“Short Term Incentive”) en, voor sommigen van hen, een variabel deel LTI (“Long Term Incentive”). Het variabel deel STI omvat: • een kwantitatieve variabele bezoldiging die uitsluitend gebaseerd is op het niveau van de Rentabiliteit van het Eigen Vermogen; • een kwalitatieve variabele meetbare bezoldiging in functie van de algemene criteria van toepassing op alle Leden van het uitvoerend comité. Deze algemene criteria zijn: − Blijk geven van ondernemerschap − Naleving van Immobel's governance en overeengekomen processen en procedures − Blijk geven van leiderschap in de manier van samenwerking met alle Immobel teams • een kwalitatieve variabele meetbare bezoldiging bepaald op grond van de verantwoordelijkheden, de opdrachten en de doelstellingen die de Leden van het Uitvoerend Comité individueel dienen te bereiken tijdens het betrokken boekjaar. BEZOLDIGINGSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 153 Zoals door de Raad van Bestuur besloten, op voorstel van het Bezoldigingscomité, bedraagt de verhouding voor sommige Leden van het Uitvoerend Comité, in vergelijking tot de variabele totale bezoldiging, 80 % voor de kwantitatieve aspecten en 20 % voor de kwalitatieve aspecten. Voor Managing Directors van een land is de verhouding nog 50 % - 50 %, met uitzondering van de Managing Director van Frankrijk die een weging van 20 % kwantitatief en 80 % kwalitatief heeft voor 2021. Wat het variabele deel van de Long Term Incentive (LTI) betreft, moet er een onderscheid gemaakt worden tussen enerzijds de Performance Action Plans van Immobel (2017 - 2019 en 2020 - 2022) en anderzijds een specifiek Long Term Incentive Plan voor de andere Leden. Het PSP geeft bepaalde Leden van het Uitvoerend Comité een incentive ingeval de doelstellingen inzake ROE en aandelenkoers (Plan 2017 – 2019) of inzake ROE en ROCE (Plan 2020 - 2022) worden bereikt. Het tweede LTI-plan, dat meer in het bijzonder een stimulans biedt voor outperformance op land niveau, is gebaseerd op de outperformance van het ROE op nationaal niveau en wordt berekend op basis van de overschrijding van de nettowinst (boven het ROE-niveau van 15%). In dit LTI-plan wordt een deel van het bedrag onvoorwaardelijk en in contanten uitbetaald (95% over 2 jaar), terwijl de resterende 5% in aandelen wordt toegekend en binnen 3 jaar na toekenning onvoorwaardelijk wordt. De Leden die een Groepfunctie uitoefenen zijn aandelen toegewezen in het PSP 2020 - 2022 Plan overeenkomstig een bepaald % van hun vast loon (25 % voor de Executive Chairman / CEO en 10% voor de andere Groupfuncties). De Raad van Bestuur heeft besloten dat de variabele vergoedingen “Short Term Incentive” te betalen aan de Leden van het Uitvoerend Comité na de Raad van Bestuur van maart 2022 dewelke de Jaarrekening per 31 december 2021 vaststelt, onder voorbehoud van finale goedkeuring door de Algemene Vergadering van 21 april 2022. Op basis van de globale prestaties van de Vennootschap gedurende het boekjaar 2021 en van de gerealiseerde doelstellingen van de Leden van het Uitvoerend Comité tussen 1 januari en 31 december 2021, vertegenwoordigt het globale (kwalitatieve en kwantitatieve) variabele deel van de bezoldiging van de Leden van het Uitvoerend Comité, 52,79% van de totale basisbezoldiging voor 2021 (met uitzondering van deze van de Uitvoerend Voorzitter/ CEO, zoals hierboven in detail opgenomen). Het variabele deel omvat het contractueel overeengekomen STI-bedrag en de verschuldigde bedragen in het kader van de prestatieaandelenplannen (zowel toegekend als onvoorwaardelijk geworden). In overeensteming met het Bezoldigingsbeleid bedraagt de opzegtermijn of -vergoeding verschuldigd door Immobel in geval van verbreking van de overeenkomsten met de Leden van het Uitvoerend Comité /Uitvoerend Bestuurder, wiens functies onder een statuut van zelfstandige worden uitgeoefend, 3 maanden. Uitzonderingen kunnen enkel worden toegekend na goedkeuring van de Raad van Bestuur, op voorstel van het Bezoldigingscomité. Voor diegenen die hun functie onder een statuut van bediende uitoefenen, zijn de wettelijke termijnen en modaliteiten van toepassing. Ter informatie: de voorziene opzeggingstermijnen voor de Leden van het Uitvoerend Comité zijn: • Marnix Galle : 12 maanden • Karel Breda : 6 maanden • Adel Yahia : 3 maanden. • Fabien Acerbis : 3 maanden • Olivier Bastin : overeenkomstig de bepalingen van de wet in Luxemburg. BEZOLDIGINGSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 154 B. Toepassing van de prestatiecriteria Naam Bestuurder, positie Omschrijving van de prestatiecriteria en type van de toepasbare bezoldiging Relatief gewicht van de prestatiecriteria Informatie over de prestatiedoelen Gemeten prestatie (a) en effectief resultaat van de toekenning (b) Prestatiedoel/ minimumgrens (a) en overeenkomstige toekenning (b) Prestatiedoel/ maximumgrens (a) en overeenkomstige toekenning (b) A³ MANAGEMENT bv, Uitvoerend Voorzitter Rentabiliteit van het Eigen Vermogen – var. kwantitatieve bezoldiging 80% (a) ROE van 15% (a) ongelimiteerd (a) 18,73% (b) 256.000 EUR (b) ongelimiteerd (b) 256.000 EUR Groei van de onderneming (JV en Fonds) en integratie in het bedrijfsmodel van Immobel 10% (a) 32.000 EUR (a) 32.000 EUR (a) 8% (b) 32.000 EUR (b) 32.000 EUR (b) 25.600 EUR Versterking van de pan-Europese aanwezigheid door activiteiten in Frankrijk, Duitsland en Spanje 10% (a) 32.000 EUR (a) 32.000 EUR (a) 60% (b) 32.000 EUR (b) 32.000 EUR (b) 19.200 EUR Andere Leden van het Uitvoerend Comité Kwantitatieve criteria Afhankelijk van de functie binnen Uitvoerend Comité (a) ROE van 10% (a) ongelimiteerd (a) 18,73%/afhankelijk van land (b) 0 EUR (b) ongelimiteerd (b) 1.807.647 EUR Diverse kwalitatieve criteria (algemene en individuele) Afhankelijk van de functie binnen Uitvoerend Comité (a) / (a) / (a) individuele scores per lid (b) / (b) 394.500 EUR (b) 360.445 EUR BEZOLDIGINGSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 155 VI. Eventuele afwijkingen Op basis van de globale prestaties van de Vennootschap gedurende het boekjaar 2021 en van de gerealiseerde doelstellingen van de Leden van het Uitvoerend Comité tussen 1 januari en 31 december 2021, vertegenwoordigt het globale (kwalitatieve en kwantitatieve) variabele deel van de bezoldiging van de Leden van het Uitvoerend Comité, 52,79% van de totale basisbezoldiging voor 2021 (met uitzondering van deze van de Uitvoerend Voorzitter/CEO). De variabele bezoldiging van de Uitvoerend Voorzitter en van andere Leden van het Uitvoerend Comité bedraagt meer dan 25 % van hun respectieve jaarlijkse bezoldiging. Ingevolge de buitengewone algemene vergadering van 17 november 2016 werd uitdrukkelijk voorzien in artikel 14 (voormalig artikel 16) van de statuten, dat de Vennootschap kan afwijken van de bepalingen van artikels 7:91 alinea 1 en 2 alsook 7:121 laatste alinea WVV) voor ieder persoon die valt binnen het toepassingsgebied van deze bepalingen. In 2021 zijn er geen afwijkingen geweest van het Remuneratiebeleid of van de procedure voor de uitvoering ervan, met uitzondering van de uitzonderlijke bonus toegekend aan de Uitvoerend Voorzitter zoals hierboven uiteengezet. VII. Verandering in de remuneratie in vergelijking tot de prestaties van de Vennootschap in de laatste 5 verslagjaren Jaarlijkse verandering 2017 2018 2019 2020 2021 Inlichtingen m.b.t. verslagjaar Remuneratie CEO / Uitvoerend Voorzitter van de Raad van Bestuur A³ MANAGEMENT bv 11 Uitvoerend Voorzitter - - 886.260 1.043.760 2.032.801 Met ingang van 01/07/2019 is Marnix Galle tevens CEO van de Vennootschap geworden, naast zijn rol als Uitvoerend Voorzitter van de Raad van Bestuur. Verandering van jaar tot jaar - - - +18% +94% Remuneratie Andere Leden van het Uitvoerend Comité Andere Leden van het Uitvoerend Comité - - - 2.181.293 4.288.273 Verandering van jaar tot jaar - - - - +96% Remuneratie Niet-Uitvoerende Bestuurders ADL CommV 12 Niet-Uitvoerend 32.825 27.050 34.175 25.475 35.525 Verhoging van de aanwezigheidsvergoeding wegens het verhoogd aantal vergaderingen en vergaderingen per telefoon/Teams Verandering van jaar tot jaar - -18% +26% -25% +39% 11 Vertegenwoordigd door haar vaste vertegenwoordiger Marnix GALLE. 12 Vertegenwoordigd door haar vaste vertegenwoordiger Astrid DE LATHAUWER. BEZOLDIGINGSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 156 PIERRE NOTHOMB srl 13 Niet-Uitvoerend - - 43.175 35.875 47.625 Verhoging van de aanwezigheidsvergoeding wegens het verhoogd aantal vergaderingen en vergaderingen per telefoon/Teams Verandering van jaar tot jaar - - - -17% +33% A.V.O.-MANAGEMENT bv 14 Niet-Uitvoerend 32.375 30.800 35.525 26.600 36.800 Verhoging van de aanwezigheidsvergoeding wegens het verhoogd aantal vergaderingen en vergaderingen per telefoon/Teams Verandering van jaar tot jaar - -5% +15% -25% +38% Karin KOKS-van der SLUIJS Niet-Uitvoerend 46.550 45.500 46.550 30.800 41.433 Verhoging van de aanwezigheidsvergoeding wegens het verhoogd aantal vergaderingen en vergaderingen per telefoon/Teams. Met ingang van 30/11/2021, Karin Koks-van der Sluijs heeft ontslagen genomen als onafhankelijk bestuurder. Verandering van jaar tot jaar - -2% +2% -34% +35% M.J.S. CONSULTING bv 15 Niet-Uitvoerend - - 29.750 28.700 39.950 Verhoging van de aanwezigheidsvergoeding wegens het verhoogd aantal vergaderingen en vergaderingen per telefoon/Teams Verandering van jaar tot jaar - - - -4% +39% LSIM sa 16 Niet-Uitvoerend - - 23.450 20.300 41.000 Verhoging van de aanwezigheidsvergoeding wegens het verhoogd aantal vergaderingen en vergaderingen per telefoon/Teams Verandering van jaar tot jaar - - - -13% +102% Patrick ALBRAND Niet-Uitvoerend - - - - 7.967 Patrick Albrand werd gecoöpteerd als onafhankelijk bestuurder met ingang van 30/11/2021. Verandering van jaar tot jaar - - - - - Totale remuneratie aan de Bestuurders toegekend 300.150 270.752 289.775 167.750 250.300 Verandering van jaar tot jaar - -10% +7% -42% +49% Prestatie van de Vennootschap EBITDA 25,8 MEUR 75,1 MEUR 124,6 MEUR 52,8 MEUR 103,8 MEUR Verandering van jaar tot jaar - +291% +66% -58% +97% Netto winst 11 MEUR 56,8 MEUR 102,4 MEUR 33,3 MEUR 92,2 MEUR Verandering van jaar tot jaar - +514% +80% -68% +177% Gemiddelde remuneratie van werknemers Gemiddelde bezoldiging per werknemer (volledige kosten) NA NA NA NA 125.498 Verandering van jaar tot jaar - - - - - 13 Vertegenwoordigd door haar vaste vertegenwoordiger Pierre NOTHOMB. 14 Vertegenwoordigd door haar vaste vertegenwoordiger Annick van OVERSTRAETEN. 15 Vertegenwoordigd door haar vaste vertegenwoordiger Michèle SIOEN. 16 Vertegenwoordigd door haar vaste vertegenwoordiger Wolfgang de LIMBURG STIRUM. BEZOLDIGINGSVERSLAG JAARVERSLAG 2021 157 VIII. De ratio tussen de hoogste remuneratie en de laagste verloning De verhouding tussen de hoogste bezoldiging,zijnde de Uitvoerend Voorzitter, en de laagst bezoldigde werknemer, uitgedrukt in voltijdse equivalenten, binnen de Immobel-groep bedraagt 18,1% in 2021. Deze informatie geldt voor alle entiteiten van de Groep op alle locaties (België, Luxemburg, Frankrijk, Duitsland, Polen en Spanje). IX. Informatie over de stemming van de Aandeelhouders Immobel dient in het verslag uit te leggen hoe rekening is gehouden met de raadgevende stemming over het vorige Remuneratieverslag dat door de laatste Algemene Vergadering is aangenomen. Volledigheidshalve wordt aan de Aandeelhouders uitdrukkelijk vermeld dat de Gewone Algemene Vergadering van Aandeelhouders (die 64,40% van het aandelenkapitaal vertegenwoordigde) op 14 april 2021: • het Remuneratieverslag met 6.406.724 stemmen "voor", 30.650 stemmen "tegen" en 1.350 onthoudingen, en • het Remuneratiebeleid met 6.400.574 stemmen "voor", 36.827 stemmen "tegen" en 1.350 onthoudingen heeft goedgekeurd. * * * Derhalve vragen wij u om de inhoud van het huidige Remuneratieverslag over boekjaar 2021 te willen goedkeuren. * * * Opgemaakt op de zitting van de Raad van Bestuur van 10 maart 2022. ADL CommV Voorzitter van het Bezoldigingscomité (vertegenwoordigd door Astrid De Lathauwer) A³ Management BV Uitvoerend Voorzitter van de Raad van Bestuur (vertegenwoordigd door Marnix Galle) GECONSOLI- DEERDE STATEN EN STATUTAIRE jaaekening Four Seasons Resort, Marbella GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 158 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 159 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING I. GECONSOLIDEERDE FINANCIËLE STATEN .................................................................. 161 A. GECONSOLIDEERD OVERZICHT VAN WINST EN VERLIEZEN EN VAN ANDEREN ELEMENTEN VAN HET GLOBAAL RESULTAAT (IN DUIZENDEN EUR) ......................................................................................................................................................... 161 B. GECONSOLIDEERD OVERZICHT VAN DE FINANCIËLE POSITIE (IN DUIZENDEN EUR) ........................................................ 162 C. GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT (IN DUIZENDEN EUR) ........................................................................... 163 D. GECONSOLIDEERD MUTATIEOVERZICHT VAN HET EIGEN VERMOGEN (IN DUIZENDEN EUR) ......................................... 164 E. BOEKHOUDKUNDIGE PRINCIPES EN METHODEN ........................................................................................................ 165 1. Algemene informatie .........................................................................................................................................................165 2. IFRS-conformiteitsverklaring .............................................................................................................................................165 3. Opstelling en presentatie van de financiële staten ...........................................................................................................166 4. Consolidatiegrondslagen ..................................................................................................................................................167 5. Vreemde munten ..............................................................................................................................................................168 6. Immateriële vaste activa ...................................................................................................................................................169 7. Goodwill ............................................................................................................................................................................169 8. Materiële vaste activa .......................................................................................................................................................169 9. Vastgoedbeleggingen .......................................................................................................................................................169 10. Leasecontracten ...............................................................................................................................................................170 11. Financiële instrumenten ....................................................................................................................................................170 12. Voorraden .........................................................................................................................................................................173 13. Voorzieningen ...................................................................................................................................................................173 14. Personeelsbeloningen ......................................................................................................................................................174 15. Investeringssubsidies ........................................................................................................................................................174 16. Opbrengsten van de gewone activiteiten ..........................................................................................................................174 17. Waardeverminderingen van de niet-financiële activa .......................................................................................................175 18. Belastingen .......................................................................................................................................................................176 19. Beëindigde bedrijfsactiviteiten en vaste activa aangehouden voor verkoop .....................................................................176 20. Voornaamste bronnen van onzekerheden met betrekking tot de schattingen ..................................................................176 21. Gezamenlijke activiteiten ..................................................................................................................................................177 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 160 22. Sectoriële informatie .........................................................................................................................................................178 F. TOELICHTING BIJ DE GECONSOLIDEERDE STATEN (IN DUIZENDEN EUR) ...................................................................... 178 1. Sectoriële informatie - financiële gegevens per sector .....................................................................................................178 2. Omzet ...............................................................................................................................................................................181 3. Overige bedrijfsopbrengsten .............................................................................................................................................183 4. Kostprijs van de omzet ......................................................................................................................................................183 5. Kosten voor commercialisatie ...........................................................................................................................................183 6. Administratiekosten ...........................................................................................................................................................183 7. Winsten op de verkoop van verbonden ondernemingen ..................................................................................................184 8. Aandeel in het resultaat van joint ventures en geassocieerde ondernemingen, na aftrek van belasting .........................184 9. Netto financiële kosten ......................................................................................................................................................185 10. Belastingen op het resultaat .............................................................................................................................................185 11. Resultaat per aandeel .......................................................................................................................................................186 12. Immateriële vaste activa ...................................................................................................................................................186 13. Goodwill ............................................................................................................................................................................186 14. Materiële vaste activa .......................................................................................................................................................188 15. Activa opgenomen als gebruiksrecht ................................................................................................................................188 16. Vastgoedbeleggingen .......................................................................................................................................................188 17. Deelnemingen in joint ventures en geassocieerde ondernemingen .................................................................................189 18. Overige financiële vaste activa .........................................................................................................................................194 19. Uitgestelde belastingen .....................................................................................................................................................195 20. Overige vaste activa .........................................................................................................................................................195 21. Voorraden .........................................................................................................................................................................196 22. Handelsvorderingen ..........................................................................................................................................................197 23. Contractactiva ...................................................................................................................................................................197 24. Overige vlottende activa ...................................................................................................................................................198 25. Informatie betreffende de netto financiële schuld .............................................................................................................198 26. Eigen vermogen ................................................................................................................................................................201 27. Pensioenen en gelijkaardige verplichtingen ......................................................................................................................202 28. Voorzieningen ...................................................................................................................................................................203 29. Handelsschulden ..............................................................................................................................................................203 30. Contractverplichtingen ......................................................................................................................................................203 31. Overige kortlopende verplichtingen ..................................................................................................................................204 32. Belangrijkste voorwaardelijke activa en verplichtingen .....................................................................................................204 33. Wijzigingen van het bedrijfskapitaal ..................................................................................................................................205 34. Informatie over de verbonden partijen ..............................................................................................................................205 35. Gebeurtenissen na balansdatum ......................................................................................................................................205 36. Ondernemingen die deel uitmaken van de Groep Immobel .............................................................................................206 G. VERKLARING VAN DE VERANTWOORDELIJKE PERSONEN ......................................................................................... 211 H. VERSLAG VAN DE COMMISSARIS .......................................................................................................................... 212 II. STATUTAIRE JAARREKENING ........................................................................................ 218 A. FINANCIËLE POSITIE (IN DUIZENDEN EUR) ............................................................................................................... 218 B. RESULTATENREKENING (IN DUIZENDEN EUR) .......................................................................................................... 219 C. RESULTAATVERWERKING (IN DUIZENDEN EUR) .................................................................................................... 219 D. SAMENVATTING VAN DE WAARDERINGSREGELS ..................................................................................................... 220 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 161 I. Geconsolideerde financiële staten A. Geconsolideerd overzicht van winst en verliezen en van anderen elementen van het globaal resultaat (in duizenden EUR) NOTA'S 31/12/2021 31/12/2020 BEDRIJFSOPBRENGSTEN 392 815 375 390 Omzet 2 379 509 364 479 Overige bedrijfsopbrengsten 3 13 306 10 911 BEDRIJFSKOSTEN -338 312 -333 526 Kostprijs van de omzet 4 -311 066 -300 766 Kosten voor commercialisatie 5 - 439 -1 702 Administratiekosten 6 -26 807 -31 057 VERKOOP VAN VERBONDEN ONDERNEMINGEN 25 133 Winsten (verliezen) op de verkoop van verbonden ondernemingen 7 25 133 JOINT VENTURES EN GEASSOCIEERDE ONDERNEMINGEN 44 531 7 994 Aandeel in het resultaat van joint ventures en geassocieerde ondernemingen, na aftrek van belasting 8 44 531 7 994 BEDRIJFSWINST EN AANDEEL IN HET RESULTAAT VAN GEASSOCIEERDE ONDERNEMINGEN EN JOINT VENTURES, NA AFTREK VAN BELASTING 99 058 49 991 Renteopbrengsten 4 983 5 773 Rentelasten -6 605 -11 859 Overige financiële opbrengsten 81 1 440 Overige financiële kosten -3 552 -2 649 NETTO FINANCIËLE KOSTEN 9 -5 094 -7 295 WINSTEN VOOR BELASTINGEN 93 964 42 696 Belastingen 10 -1 619 -8 650 WINSTEN VAN DE PERIODE 92 345 34 047 Aandeel van de minderheidsbelangen 195 775 AANDEEL TOE TE SCHRIJVEN AAN EIGENAREN VAN DE VENNOOTSCHAP 92 150 33 272 WINSTEN VAN DE PERIODE 92 345 34 047 Andere elementen van het globaal resultaat - elementen die later zullen worden hergebruikt in de resultatenrekening - 820 2 282 Omrekeningsverschillen - 904 2 282 Effectief deel van veranderingen in reële waarde 84 Andere elementen van het globaal resultaat - elementen die later niet zullen worden hergebruikt in de resultatenrekening 27 57 201 Actuariële winsten en verliezen (-) op toegezegde pensioenregelingen 27 57 201 Andere elementen van het globaal resultaat - elementen die later zullen worden hergebruikt in de resultatenrekening TOTAAL ANDERE ELEMENTEN VAN HET GLOBAAL RESULTAAT - 763 2 483 GLOBAAL WINSTEN VAN DE PERIODE 91 582 36 530 Aandeel van de minderheidsbelangen 112 964 AANDEEL TOE TE SCHRIJVEN AAN EIGENAREN VAN DE VENNOOTSCHAP 91 470 35 566 WINST PER AANDEEL (€) (BASIS) 11 9,25 3,58 GLOBAAL RESULTAAT AANDEEL VAN DE GROEP PER AANDEEL (€) (BASIS) 11 9,18 3,82 WINST PER AANDEEL (€) (VERWATERD) 11 9,25 3,58 GLOBAAL RESULTAAT AANDEEL VAN DE GROEP PER AANDEEL (€) (VERWATERD) 11 9,18 3,82 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 162 B. Geconsolideerd overzicht van de financiële positie (in duizenden EUR) ACTIVA NOTA'S 31/12/2021 31/12/2020 VASTE ACTIVA 506 259 448 370 Immateriële vaste activa 12 246 582 Goodwill 13 43 789 43 789 Materiële vaste activa 14 2 793 1 388 Activa opgenomen als gebruiksrecht 3 772 4 390 Vastgoedbeleggingen 16 173 999 197 149 Deelnemingen in joint ventures en geassocieerde ondernemingen 17 156 532 106 195 Overige financiële vaste activa 18 1 015 175 Voorschotten aan joint ventures en geassocieerde ondernemingen 101 670 76 644 Uitgestelde belastingvorderingen 19 21 292 16 369 Overige vaste activa 20 1 151 1 689 VLOTTENDE ACTIVA 1 178 890 982 768 Voorraden 21 698 623 683 121 Handelsvorderingen 22 38 116 33 168 Contractactiva 23 117 953 57 251 Fiscale vorderingen 1 369 3 450 Overige vlottende activa 24 36 240 37 269 Voorschotten aan joint ventures en geassocieerde ondernemingen 13 163 20 399 Overige financiële vlottende activa 49 49 Geldmiddelen en kasequivalenten 25 273 377 148 059 TOTAAL ACTIVA 1 685 149 1 431 137 EIGEN VERMOGEN EN VERPLICHTINGEN NOTA'S 31/12/2021 31/12/2020 TOTAAL EIGEN VERMOGEN 26 582 919 494 490 EIGEN VERMOGEN TOEKOMEND AAN DE AANDEELHOUDERS VAN DE VENNOOTSCHAP 571 567 491 922 Kapitaal 97 257 97 256 Ingehouden winsten 472 629 392 143 Reserves 1 681 2 524 MINDERHEIDSBELANGEN 11 352 2 568 LANGLOPENDE VERPLICHTINGEN 535 104 609 602 Pensioenen en soortgelijke verplichtingen 27 996 603 Uitgestelde belastingschulden 19 26 352 37 301 Financiële schulden 25 507 596 571 139 Afgeleide financiële instrumenten 25 160 560 KORTLOPENDE VERPLICHTINGEN 567 126 327 045 Voorzieningen 28 2 328 2 114 Financiële schulden 25 359 094 180 810 Handelsschulden 29 83 546 60 927 Contract verplichtingen 30 21 969 3 896 Fiscale schulden 13 770 7 110 Overige kortlopende verplichtingen 31 86 419 72 188 TOTAAL EIGEN VERMOGEN EN VERPLICHTINGEN 1 685 149 1 431 137 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 163 C. Geconsolideerd kasstroomoverzicht (in duizenden EUR) NOTA'S 31/12/2021 31/12/2020 (herwerkt) Bedrijfsopbrengsten 392 815 375 390 Bedrijfskosten -338 312 -333 526 Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen op activa 11 4 584 3 684 Wijziging van voorzieningen 214 -1 198 KASSTROOM VAN DE BEDRIJFSACTIVITEITEN VÓÓR SCHOMMELING VAN HET BEDRIJFSKAPITAAL 59 301 44 350 Schommeling van het bedrijfskapitaal 33 -60 379 -80 846 KASSTROOM VAN DE BEDRIJFSACTIVITEITEN VÓÓR BETAALDE RENTE EN BELASTINGEN -1 078 -36 496 Betaalde rente 9 -15 456 -18 936 Ontvangen rente 4 983 5 773 Overige financieringskasstromen -3 471 - 552 Betaalde belastingen 10 -6 251 -6 011 NETTOKASSTROOM UIT BEDRIJFSACTIVITEITEN -21 273 -56 222 Aanschaffingen van immateriële, materiële vaste activa en overige vlottende activa -8 845 - 878 Verkopen van immateriële, materiële vaste activa en overige vlottende activa 4 207 9 792 Terugbetaling kapitaal en leningen door joint ventures en geassocieerde ondernemingen 17 86 557 17 113 Aanschaffingen, kapitaalinjecties en leningen aan joint ventures en geassocieerde ondernemingen 17 -45 612 -70 095 Ontvangen dividenden van joint ventures en geassocieerde ondernemingen 17 8 034 10 533 Verkoop van verbonden ondernemingen 17 NETTOKASSTROOM UIT INVESTERINGSACTIVITEITEN 44 341 -33 535 Opbrengst van nieuwe leningen 25 258 113 151 931 Terugbetaling leningen 25 -143 372 -100 881 Verkoop van eigen aandelen 16 417 57 600 Betaalde bruto dividenden -28 907 -26 981 NETTOKASSTROOM UIT FINANCIERINGSACTIVITEITEN 102 251 81 669 TOENAME OF AFNAME (-) VAN DE GELDMIDDELEN EN KASEQUIVALENTEN 125 319 -8 088 GELDMIDDELEN EN KASEQUIVALENTEN - BEGIN VAN DE PERIODE 148 059 156 146 GELDMIDDELEN EN KASEQUIVALENTEN - EINDE VAN DE PERIODE 273 377 148 059 () Kasstromen met betrekking tot deelnemingen verwerkt volgens de 'equity'-methode en de verkoop van verbonden ondernemingen worden gepresenteerd als kasstroom uit investeringsactiviteiten in plaats van kasstroom uit bedrijfsactiviteiten om de presentatie af te stemmen op de aard van de onderliggende kasstromen zoals gedefinieerd door IFRS. GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 164 D. Geconsolideerd mutatieoverzicht van het eigen vermogen (in duizenden EUR) KAPITAAL INGEHOUDE N WINSTEN RESERVES IN VERBAND MET DE FUSIE WISSELKOERS - VERSCHILLEN RESERVE IN VERBAND MET PENSIOEN- PLANNEN RESERVE IN VERBAND MET FINANCIËLE AFDEKKINGE N EIGEN VERMOGEN TOEREKENBAAR AAN DE EIGENAREN VAN DE VENNOOTSCHAP MINDERHEIDS - BELANGEN TOTAAL EIGEN VERMOGEN 2021 Situatie op 01-01-2021 97 256 280 997 111 705 2 147 377 - 560 491 922 2 568 494 490 Zonder eigen aandelen 97 256 280 997 124 869 2 147 377 - 560 505 086 2 568 507 654 Eigen aandelen - - -13 164 - - - -13 164 -13 164 Winsten van de periode - 92 150 - - - - 92 150 195 92 345 Andere elementen van het globaal resultaat - - - - 821 57 84 - 680 - 83 - 763 Betaalde bruto dividenden en andere begunstigden - -27 942 - - - - -27 942 -2 156 -30 098 Cash flow hedging - - - - - 253 253 253 Wijzigingen in de consolidatiekring - - 167 - - - - - 167 10 828 10 661 Transacties op eigen aandelen 4 545 11 871 16 416 16 416 Overige wijzigingen - - 474 89 - - - - 385 - 385 Schommelingen van het boekjaar - 68 112 11 960 - 821 57 337 79 645 8 784 88 429 Situatie op 31-12-2021 97 256 349 109 123 665 1 326 434 - 223 571 567 11 352 582 919 Zonder eigen aandelen 97 256 349 109 124 869 1 326 434 - 223 572 771 11 352 584 123 Eigen aandelen - - -1 204 - - - -1 204 - -1 204 KAPITAAL INGEHOUDEN WINSTEN RESERVES IN VERBAND MET DE FUSIE WISSELKOERS- VERSCHILLEN RESERVE IN VERBAND MET PENSIOEN- PLANNEN RESERVE IN VERBAND MET FINANCIÊLE AFDEKKINGEN EIGEN VERMOGEN TOEREKEN- BAAR AAN DE EIGENAREN VAN DE VENNOOTSCHAP MINDERHEIDS- BELANGEN TOTAAL EIGEN VERMOGEN 2020 Situatie op 01-01-2020 97 256 258 344 70 321 55 175 - 426 151 2 011 428 162 Zonder eigen aandelen 97 256 258 344 124 869 55 175 - 480 699 2 011 482 710 Eigen aandelen - - -54 548 - - - -54 548 -54 548 Globaal resultaat van het boekjaar - 33 272 - - - - 33 272 775 34 047 Andere elementen van het globaal resultaat - - - 2 092 202 - 2 294 189 2 483 Betaalde bruto dividenden en andere begunstigden - -26 551 - - - - -26 551 - 430 -26 981 Cash flow hedging - 560 - 560 - 560 Wijzigingen in de consolidatiekring - - 23 - - - - - 23 23 Transacties op eigen aandelen - 16 216 41 384 - - - 57 600 57 600 Overige wijzigingen - - 261 - - - - 261 - 261 Schommelingen van het boekjaar - 22 653 41 384 2 092 202 - 560 65 771 557 66 328 Situatie op 31-12-2020 97 256 280 997 111 705 2 147 377 - 560 491 922 2 568 494 490 Zonder eigen aandelen 97 256 280 997 124 869 2 147 377 - 560 505 086 2 568 507 654 Eigen aandelen - - -13 164 - - - -13 164 - -13 164 De Raad van Bestuur van 10 maart 2022 heeft voorgesteld om een bruto dividend uit te keren van 3,05 EUR per aandeel (exclusief eigen aandelen). Deze uitkering zal ter goedkeuring worden voorgelegd aan de Algemene Vergadering. De resultaatverwerking werd niet opgenomen in de financiële staten per 31 december 2021. Het maatschappelijk kapitaal van Immobel NV wordt vertegenwoordigd door 9 997 356 gewone aandelen, waarvan 26 965 eigen aandelen. Op 31 december 2021 werden 265 562 eigen aandelen verkocht tijdens het lopende jaar voor een bedrag van EUR 16 416 duizend, inclusief een gerealiseerde nettowinst van EUR 4 545 duizend. Conform IAS 32 worden deze eigen aandelen in mindering geboekt van het eigen vermogen. Deze aandelen hebben noch stemrecht, noch recht op een dividend. Op 31 december 2021 blijft het saldo van de eigen aandelen, ontstaan door de fusie met ALLFIN, gewaardeerd aan de beurskoers van 29 juni 2016, datum van de fusie. Volgens de resultaattoewijzing van Immobel voor 2020 werd EUR 27 609 duizend als dividend uitbetaald en werd EUR 333 duizend toegewezen aan een liefdadigheidsfonds. De omrekeningsverschillen hebben betrekking op Poolse entiteiten waarvan de functionele valuta de zloty is. GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 165 E. Boekhoudkundige principes en methoden 1. Algemene informatie Immobel (“de Vennootschap”) is een in België gevestigde vennootschap waarvan de aandelen openbaar worden verhandeld (Euronext – IMMO). De geconsolideerde jaarrekening van de Groep omvat de Vennootschap, haar dochterondernemingen en het belang van de Groep in geassocieerde deelnemingen en gezamenlijke overeenkomsten (hierna "De Groep" genoemd). De Groep is actief in vastgoedontwikkeling, met activiteiten in België, Frankrijk, Luxemburg, Duitsland, Polen en Spanje 2. IFRS-conformiteitsverklaring De geconsolideerde financiële staten zijn opgesteld in overeenstemming met de IFRS-normen (International Financial Reporting Standards) die toepasselijk zijn binnen de Europese Unie. De geconsolideerde jaarrekening werd op 10 maart 2022 goedgekeurd voor publicatie door de raad van bestuur van de Vennootschap. De geconsolideerde jaarrekening van de Groep zoals toegelicht in dit jaarverslag houdt rekening met nieuwe standaarden die van toepassing zijn vanaf 1 januari 2021. De volgende standaarden en wijzigingen werden toegepast op de jaarrekening van de Groep voor het jaar 2021. Deze standaarden waren niet van toepassing of hadden geen materiële impact hebben op de jaarrekening van de Groep. STANDAARDEN EN INTERPRETATIES TOEPASBAAR VOOR HET BOEKJAAR BEGINNEND OP 1 JANUARI 2021 De volgende nieuwe standaarden of wijzigingen aan IFRS zijn van kracht vanaf 1 januari 2021, maar zijn ofwel niet materieel of hebben geen materiële impact op de jaarrekening van de Groep voor het eerste halfjaar van 2021. • Hervorming van de referentierente-index - Fase 2 – aanpassingen aan IFRS 9, IAS 39, IFRS 7, IFRS 4 en IFRS 16 • Huurconcessies gekoppeld aan Covid-19 na 30 juni 2021 Aanpassing aan IFRS 16 STANDAARDEN EN INTERPRETATIES GEPUBLICEERD, MAAR NOG NIET VAN TOEPASSING VOOR HET BOEKJAAR BEGINNEND OP 1 JANUARI 2021 De groep heeft niet geanticipeerd op de volgende normen en interpretaties waarvan de toepassing per 31 december 2021 niet verplicht is: • Aanpassingen aan IAS 8 Grondslagen voor financiële verslaggeving, wijzigingen in schattingen en fouten: definitie van schattingen • IFRS 17 Verzekeringscontracten; inclusief Wijzigingen aan IFRS 17 - goedgekeurd; ingangsdatum 1 januari 2023 • Aanpassingen aan IAS 1 Presentatie van de Jaarrekening: classificatie van verplichtingen als kortlopend of langlopend (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2023, maar nog niet goedgekeurd binnen de Europese Unie) • Aanpassingen aan IAS 16 Materiële vaste activa: inkomsten verkregen voor het beoogde gebruik (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2022) • Aanpassingen aan IAS 37 Voorzieningen, voorwaardelijke verplichtingen en voorwaardelijke activa: verlieslatende contracten – Kost om het contract na te leven (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2022) • Aanpassingen aan IFRS 3 Bedrijfscombinaties: referenties naar het conceptueel raamwerk (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2022) • Jaarlijkse verbeteringen 2018–2020 (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2022 maar nog niet goedgekeurd binnen de Europese Unie) • Aanpassingen aan IAS 12 Winstbelastingen: uitgestelde belastingen met betrekking tot activa en passiva die voortvloeien uit één enkele transactie • Aanpassingen aan IAS 1 Presentatie van de jaarrekening en IFRS-Practice Statement 2: informatieverschaffing over grondslagen voor financiële verslaggeving De procedure van bepaling van de potentiële impact van deze normen en interpretaties op de geconsolideerde financiële staten van de Groep is aan de gang. De Groep verwacht geen significante wijzigingen voortvloeiend uit de toepassing van deze standaarden. GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 166 3. Opstelling en presentatie van de financiële staten De geconsolideerde financiële staten zijn uitgedrukt in duizenden euro. Ze zijn opgesteld op basis van de historische kostprijs met uitzondering van enkele financiële instrumenten die gewaardeerd worden aan hun reële waarde, zoals uitgelegd in de onderstaande boekhoudkundige regels. CONTINUITEITSBEGINSEL In deze context van crisis heeft de Groep bijzondere aandacht besteed aan een adequate afspiegeling van de huidige en verwachte impact van de COVID-19-situatie op de financiële positie, prestaties en kasstromen van de onderneming, waarbij de IFRS-boekhoudbeginselen op consistente wijze worden toegepast. • Algemene bedrijfsprestaties COVID-19 heeft momenteel nog steeds een impact op de activiteiten van het bedrijf en op de sector als geheel, voornamelijk met betrekking tot het bekomen van vergunningen en de kantoren activiteiten. • Bijzondere waardeverminderingsverliezen op niet-financiële activa Met uitzondering van de goodwill die voortvloeit uit de acquisitie van Nafilyan & Partners waarvoor jaarlijks een impairment test wordt uitgevoerd, is de Groep verplicht om, in overeenstemming met de bepalingen van IAS 36, testen op bijzondere waardeverminderingen uit te voeren wanneer er aanwijzingen zijn voor een bijzondere waardevermindering van een actief. Immobel Group identificeerde geen bewijzen of gebeurtenissen die aanleiding zouden geven tot het nemen van beslissingen over bijzondere waardeverminderingen en verwijst naar de test op bijzondere waardevermindering die werd uitgevoerd volgens nota 13 van de laatste geconsolideerde jaarrekening van de Groep op en voor het jaar eindigend op 31 december 2021 en concludeerde dat er geen bijzondere waardevermindering op goodwill nodig was in het lopende boekjaar.– zie nota 13. • Waardering van financiële activa en verwachte kredietverliezen De COVID-19-crisis leidt tot een potentieel verhoogd kredietrisico en kan derhalve van invloed zijn op het bedrag van de bijzondere waardeverminderingsverliezen die moeten worden opgenomen in verband met verwachte kredietverliezen. De Groep heeft daarom de betalingsontvangsten en het tegenpartijrisico nauwlettender opgevolgd, hierbij werd geen significante verslechtering vastgesteld. Het effect van “expected credit losses” (ECL) blijft immaterieel, vooral omdat een fysiek actief in de meeste gevallen als een onderpand (garantie) in de beoordeling kan worden beschouwd. • Waardering van voorraden Met betrekking tot de voorraden (te ontwikkelen projecten) zijn de veronderstellingen die worden gebruikt om de herstelbaarheid van het in ontwikkeling zijnde project te beoordelen, consequent herzien en bijgewerkt op basis van de meest recente marktgegevens, zonder significante gevolgen. Per 31 december 2021 zijn er geen bijzondere afschrijvingen vastgesteld. • Financiële risico's (financiering, liquiditeit, naleving van de financiële ratio) De financiële risico's zijn nauwlettend in de gaten gehouden. Als buffer tegenover deze specifieke marktomstandigheden , beschikt het bedrijf eind december 2021 over een cash positie van 273 miljoen euro, beschikbare bedrijfskredietlijnen van 15 miljoen euro en 691 miljoen EUR aan bevestigde projectfinancieringslijnen, waarvan 384 miljoen EUR werd gebruikt.Het liquiditeitsrisico en de trends in de rente- en wisselkoersmarkten zijn herzien en de bijbehorende informatie is bijgewerkt op basis van de gegevens die beschikbaar zijn op 31 december 2021 – zie nota 25. • Uitgestelde belastingvorderingen De uitgestelde posities van Immobel werden herzien om hun terugvordering te verzekeren door middel van toekomstige belastbare inkomsten. De Groep heeft ook toezicht gehouden op wijzigingen in de wetgeving, herzieningen van de belastingtarieven en andere belastingmaatregelen die naar aanleiding van de crisis zijn genomen. De onderneming heeft geen significante impact van de COVID-19-crisis op de geschatte toekomstige belastbare winst vastgesteld. • Provisies De Groep is nagegaan of de huidige verplichtingen aanleiding zouden kunnen geven tot de erkenning van provisies, waarbij geen specifiek risico werd vastgesteld. De Groep heeft zijn prestatie-indicatoren niet aangepast en evenmin nieuwe indicatoren opgenomen om de impact van COVID-19 te beschrijven. GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 167 • Prestatie-indicatoren en presentatie van COVID-19-effecten in de winst- en verliesrekening De financiële gevolgen van de crisis waren vrij beperkt. • Toepassing van steunmaatregelen In België, maar ook in andere landen, maakte de Groep gebruik van tijdelijke werkloosheidsregelingen van de overheid en stelde zij de uitbetaling van bepaalde fiscale schulden uit, die allemaal per 31 december 2021 werden betaald. • Latere gebeurtenissen Gezien de onzekerheden in verband met de gezondheidscrisis en de voortdurend veranderende omgeving, heeft de Groep bijzondere aandacht besteed aan gebeurtenissen die zich hebben voorgedaan in de periode van 31 december 2021 tot de goedkeuring van de jaarrekening door de Raad van Bestuur – zie nota 32. • Continuïteitbeginsel Actuals met betrekking tot 2021 en de forecast voor 2022 tonen dat de inschatting door het management van de continuïteit van de onderneming passend blijft. 4. Consolidatiegrondslagen De geconsolideerde financiële staten omvatten deze van de Vennootschap en van haar dochterondernemingen evenals de aandelen in geconsolideerde joint ventures en in de geassocieerde ondernemingen waarop de vermogensmutatie methode wordt toegepast. Alle saldo’s, transacties, inkomsten en lasten binnen de Groep zijn geëlimineerd, met uitzondering van de ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast; waarvoor alleen de niet-gerealiseerde winsten op transacties met investeringen verwerkt volgens de 'equity'-methode worden geëlimineerd (tot de omvang van het belang van de investeerder in de deelneming). DOCHTERONDERNEMINGEN Onder dochterondernemingen moet men verstaan de vennootschappen die door de Vennootschap gecontroleerd worden. De Groep oefent zeggenschap over een deelneming uit wanneer zij: • De macht over de deelneming heeft; • Is blootgesteld aan, of rechten heeft op veranderlijke opbrengsten uit hoofde van haar betrokkenheid bij de deelneming; • Over de mogelijkheid beschikt haar macht over de deelneming te gebruiken om de omvang van haar opbrengsten te beïnvloeden. De Groep moet opnieuw beoordelen of zij zeggenschap uitoefent over een deelneming als uit feiten en omstandigheden blijkt dat er zich veranderingen hebben voorgedaan in één of meer van de opgesomde drie elementen van zeggenschap. De financiële staten van de dochterondernemingen zijn opgenomen in de geconsolideerde staten vanaf de begindatum van de controle tot de einddatum van de controle. NIET-CONTROLEREND BELANG Niet-controlerend belangen worden gewaardeerd tegen hun evenredige aandeel in de identificeerbare netto-activa van de overgenomen partij op de overnamedatum. DEELNEMINGEN IN DE JOINT VENTURES Een joint venture is een contractuele overeenkomst op grond waarvan de Groep en één of meerdere partijen overeenkomen een economische activiteit onder gezamenlijke controle uit te voeren. De joint venture-overeenkomst impliceert over het algemeen dat één of meerdere afzonderlijke entiteiten die gezamenlijk gecontroleerd worden, opgericht worden. GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 168 Wanneer het aandeel van de Groep in de verliezen haar belang in een deelneming volgens de 'equity'-methode overschrijdt, wordt de boekwaarde van dat belang tot nul teruggebracht en wordt de opname van toekomstige verliezen stopgezet, behalve voor zover de Groep een verplichting heeft of heeft namens de deelneming betalingen heeft gedaan. In dat geval wordt de negatieve investering in volgens de equity-methode verwerkte deelnemingen afgetrokken van andere componenten van het belang van de investeerder in de volgens de equity-methode verwerkte deelneming (leningen aan investeringen verwerkt volgens de equity-methode). Indien de negatieve investering in investeringen verwerkt volgens de equity-methode het belang van de investeerder overschrijdt, wordt een verplichting opgenomen voor het nettobedrag. De groep maakt deze afweging op projectbasis. AANDELEN IN DE GEASSOCIEERDE ONDERNEMINGEN Een geassocieerde onderneming is een onderneming waarin de Groep een aanzienlijke invloed heeft, door haar deelname in beslissingen over het financiële en operationele beleid van de betrokken onderneming, maar die geen dochteronderneming of joint venture van de Groep is. De aanzienlijke invloed is verondersteld wanneer de Groep, rechtstreeks of onrechtstreeks, 20 % of meer van de stemrechten heeft, maar minder dan 50 %. De deelnemingen in de geassocieerde ondernemingen zijn opgenomen in de geconsolideerde financiële staten volgens de methode van vermogensmutatie vanaf de begindatum van de aanzienlijke invloed tot de datum waarop deze invloed ophoudt. De boekwaarde van de deelnemingen wordt verminderd, in voorkomend geval, om enig waardeverlies van de individuele deelnemingen vast te stellen. AFZONDERLIJKE AFSLUITINGSDATA De financiële staten van de dochterondernemingen, joint ventures en verbonden ondernemingen waarvan de afsluiting niet gebeurd is op 31 december (verslagdatum van de Vennootschap) zijn aangepast om rekening te houden met de gevolgen van de transacties en belangrijke gebeurtenissen die gebeurd zijn tussen de afsluitingsdatum van de dochteronderneming, de joint venture en de verbonden onderneming en 31 december. Het verschil tussen 31 december en de afsluitingsdatum van de dochteronderneming, joint venture of verbonden onderneming is nooit groter dan 3 maanden. BEDRIJFSCOMBINATIES EN GOODWILL Immobel analyseert elke acquisitie van dochterondernemingen op basis van IFRS 3 en neemt de criteria op die worden voorgesteld door IFRS 3 § B5 tot en met B12 om elke bedrijfscombinatie te identificeren. Immobel boekt bedrijfscombinaties volgens de overnamemethode wanneer de overgenomen reeks activiteiten en activa beantwoordt aan de definitie van een onderneming en de controle wordt overgedragen aan de Groep. Bij het bepalen of een bepaalde reeks activiteiten en activa een bedrijf is, beoordeelt de Groep of de verworven reeks in staat is om output te produceren. Immobel heeft de mogelijkheid om een “concentratietest” toe te passen die een vereenvoudigde beoordeling toelaat of een verworven reeks activiteiten en activa geen onderneming is. Aan de optionele concentratietest is voldaan als vrijwel de gehele reële waarde van de verworven bruto activa is geconcentreerd in een enkel identificeerbaar actief of een groep van vergelijkbare identificeerbare activa. De bij de overname overgedragen vergoeding wordt over het algemeen gewaardeerd tegen reële waarde, evenals de identificeerbare verworven netto-activa. Eventueel ontstane goodwill wordt jaarlijks getoetst op bijzondere waardevermindering. Elke winst op een voordelige aankoop wordt onmiddellijk in de winst-en-verliesrekening opgenomen. Transactiekosten zijn kosten op het moment dat ze worden gemaakt, behalve als ze verband houden met de uitgifte van schuldpapier of aandelen. De overgedragen vergoeding omvat geen bedragen die verband houden met de afwikkeling van reeds bestaande relaties. Dergelijke bedragen worden over het algemeen in de winst-en-verliesrekening opgenomen. 5. Vreemde munten OMEREKENING VAN DE FINANCIËLE STATEN VAN DE BUITENLANDSE ONDERNEMINGEN De balansen van de buitenlandse ondernemingen worden omgerekend naar euro tegen de officiële wisselkoers per einde van het boekjaar, en de resultatenrekeningen tegen de gemiddelde wisselkoers van het boekjaar. De uit deze omrekeningsmethode voortvloeiende verschillen worden geboekt bij het eigen vermogen onder de rubriek “Omrekeningsverschillen”. Bij de overdracht van de betrokken onderneming, worden de omrekeningsverschillen in het resultaat geboekt. GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 169 TRANSACTIES IN DE VREEMDE MUNTEN De transacties worden eerst geboekt tegen de koers op de datum van de transactie. Bij de afsluiting van het boekjaar worden de monetaire activa en passiva omgerekend tegen de officiële wisselkoers per eind van het boekjaar. De uit deze omrekening voortvloeiende winsten en verliezen worden in het financiële resultaat geboekt. 6. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden geboekt op de balans als het waarschijnlijk is dat de verwachte economische voordelen in de toekomst die toegeschreven kunnen worden aan de activa zullen terugkomen naar de Vennootschap en als de kostprijs van deze activa betrouwbaar gewaardeerd kan worden. De immateriële vaste activa worden gewaardeerd aan kostprijs, verminderd met de gecumuleerde afschrijvingen en eventuele waardeverminderingsverliezen. De immateriële vaste activa worden afgeschreven volgens de lineaire methode op basis van de best geschatte levensduur van 3 tot 5 jaar. De afschrijvingsduur en -methode worden op elke afsluitingsdatum opnieuw onderzocht. 7. Goodwill Goodwill wordt aanvankelijk erkend en gewaardeerd zoals hierboven uiteengezet. Goodwill wordt niet afgeschreven, maar wordt minstens jaarlijks beoordeeld op bijzondere waardevermindering. Voor het testen op bijzondere waardeverminderingen wordt goodwill toegewezen aan elk van de kasstroomgenererende eenheden van de Groep (of groepen van kasstroomgenererende eenheden) die naar verwachting zullen profiteren van de synergieën van de combinatie. Kasstroomgenererende eenheden waaraan goodwill is toegewezen, worden jaarlijks getest op bijzondere waardeverminderingen, of vaker wanneer er aanwijzingen zijn dat de eenheid mogelijk een bijzondere waardevermindering heeft ondergaan. Als de realiseerbare waarde van de kasstroomgenererende eenheid lager is dan de boekwaarde van de eenheid, wordt het bijzonder waardeverminderingsverlies eerst toegerekend om de boekwaarde van eventuele goodwill die aan de eenheid is toegewezen en vervolgens aan de andere activa van de eenheid naar rato op basis van de boekwaarde van elk actief in de eenheid. Een bijzonder waardeverminderingsverlies dat voor goodwill is opgenomen, wordt in een volgende periode niet teruggenomen. Bij verkoop van een kasstroomgenererende eenheid wordt het toerekenbare bedrag aan goodwill meegenomen in de bepaling van de winst of het verlies bij verkoop. 8. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd aan kostprijs, verminderd met de gecumuleerde afschrijvingen en de eventuele waardeverminderingverliezen. De materiële vaste activa worden pro rata temporis afgeschreven volgens de lineaire methode over hun levensduur. De levensduur wordt als volgt bepaald : • gebouwen : 20 tot 50 jaar, • uitrusting en meubilair : 3 tot 10 jaar, • complexe installaties, machines en specifiek materiaal : 5 tot 20 jaar. De terreinen worden niet afgeschreven aangezien hun levensduur onbeperkt is. De latere uitgaven verbonden aan de materiële vaste activa worden enkel geactiveerd als het waarschijnlijk is dat de economische voordelen, verbonden aan dit element, in de toekomst naar de entiteit zullen terugvloeien en als de kostprijs betrouwbaar gewaardeerd kan worden. De gebouwen in aanbouw voor productie, verhuur of kantoorruimte, zijn opgenomen tegen hun kostprijs, verminderd met de eventuele waardeverminderingverliezen. De afschrijvingen van deze activa beginnen als de activa klaar zijn om gebruikt te worden. 9. Vastgoedbeleggingen De vastgoedbeleggingen worden gewaardeerd op basis van de kostprijs in overeenstemming met de bepalingen van IAS 40 – Vastgoedbeleggingen. Ze vertegenwoordigen onroerend goed (grond en / of gebouwen in aanbouw of beschikbaar) die door de Groep worden gehouden om huurgeld te ontvangen en / of waarde te creëren voor onroerend goed in plaats van ze te gebruiken of te verkopen. Dit zijn voornamelijk gebouwen die zijn verworven om te worden ontwikkeld en verhuurd zijn tot het begin van de ontwikkeling. Vastgoedbeleggingen worden afgeschreven over een periode tot het begin van de ontwikkeling, waarna ze worden overgedragen naar voorraden en rekening houdend met een restwaarde die op die datum wordt geschat. GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 170 10. Leasecontracten ALS LESSEE De Groep beoordeelt of een contract een leaseovereenkomst is of bevat, bij aanvang van het contract. Voor alle leaseovereenkomsten waarbij de Groep de lessee is, zal een leaseverplichting (dwz een verplichting om leasebetalingen uit te voeren) worden opgenomen, evenals een gebruiksrechtactief (dwz een actief dat het recht vertegenwoordigt om het onderliggende actief gedurende de leasetermijn te gebruiken), behalve voor kortlopende leases (gedefinieerd als leases met een leasetermijn van 12 maanden of minder) en leases van lage waarde activa (zoals tablets en pc's, kleine kantooruitrusting en telefoons). Voor deze leaseovereenkomsten neemt de Groep de leasebetalingen op lineaire basis over de looptijd van de leaseovereenkomst op als operationele kosten, tenzij een andere systematische basis meer representatief is voor het tijdschema waarin de economische voordelen van de geleasde activa worden verbruikt. De geleasde activa van de Groep hebben voornamelijk betrekking op gebouwen en transportmiddelen. De gebruiksrechten activa worden afzonderlijk gepresenteerd in de geconsolideerde balans en de leaseverplichtingen worden gepresenteerd als onderdeel van de financiële schuld. Het gebruiksrecht wordt in eerste instantie gewaardeerd tegen het bedrag van de leaseverplichting vermeerderd met de initiële directe kosten die door de lessee zijn gemaakt. Aanpassingen kunnen ook nodig zijn voor huurincentives, betalingen bij of voor aanvangs- en herstelverplichtingen of iets soortgelijks. Na aanvang van de lease wordt het gebruiksrecht gewaardeerd aan de hand van een kostenmodel. Onder het kostenmodel wordt een gebruiksrecht gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met cumulatieve afschrijvingen en cumulatieve bijzondere waardeverminderingen. Gebruiksrechten op activa worden afgeschreven over de kortere periode tussen de leaseperiode en de gebruiksduur van het onderliggende actief. Indien een leaseovereenkomst het eigendom van het onderliggende actief overdraagt of als de kostprijs van het gebruiksrecht weerspiegelt dat de Groep een aankoopoptie verwacht uit te oefenen, wordt het gerelateerde gebruiksrecht afgeschreven over de gebruiksduur van het onderliggende actief. De afschrijving start op de ingangsdatum van de leaseovereenkomst. De Groep past IAS 36 toe om te bepalen of een gebruiksrechtactief een bijzondere waardevermindering heeft ondergaan en neemt alle geïdentificeerde bijzondere waardeverminderingen op zoals beschreven in sectie 17 hieronder. De leaseverplichting wordt initieel gewaardeerd tegen de geactualiseerde waarde van de over de leasetermijn te betalen leasebetalingen, contant gemaakt tegen het impliciete tarief in de leaseovereenkomst, indien dat gemakkelijk kan worden bepaald. Als dat tarief niet gemakkelijk kan worden bepaald, gebruikt de Groep haar incrementele debetrentevoet. De leaseverplichting wordt vervolgens herzien om wijzigingen in: • de leaseperiode (gebruikmakend van een herzien discontopercentage); • de beoordeling van een aankoopoptie (gebruikmakend van een herzien discontopercentage); • de bedragen die naar verwachting verschuldigd zullen zijn onder restwaardegaranties (gebruikmakend van een ongewijzigd discontopercentage); of • toekomstige leasebetalingen als gevolg van een wijziging in een index of een tarief dat wordt gebruikt om die betalingen te bepalen (gebruikmakend van een ongewijzigd discontopercentage). De herwaarderingen worden behandeld als aanpassingen aan het gebruiksrechtactief. ALS LESSOR De Groep sluit als verhuurder huurovereenkomsten met betrekking tot haar vastgoedbeleggingen. Deze hebben voornamelijk betrekking op gebouwen die zijn aangekocht om te worden herontwikkeld en die worden gehuurd tot het begin van de ontwikkeling. Deze contracten zijn geclassificeerd als operationele leases. Huurinkomsten uit operationele leaseovereenkomsten worden lineair erkend over de looptijd van de desbetreffende leaseovereenkomst. De initiële directe kosten die worden gemaakt bij het onderhandelen over en het afsluiten van een operationele lease worden toegevoegd aan de boekwaarde van het geleasde actief en worden lineair over de leaseperiode erkend. 11. Financiële instrumenten De financiële activa en passiva worden op de balans geboekt wanneer de Groep voldoet aan de contractuele bepalingen van het instrument. CLASSIFICATIE EN WAARDERING VAN FINANCIËLE INSTRUMENTEN Financiële activa en passiva worden initieel gewaardeerd aan reële waarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving of uitgifte van financiële activa en financiële verplichtingen (andere dan financiële activa en financiële verplichtingen tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winst- en verliesrekening) worden GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 171 toegevoegd aan of afgetrokken van de reële waarde van financiële activa of financiële verplichtingen, naargelang het geval, bij de eerste opname. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van financiële activa of financiële verplichtingen tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winst- en verliesrekening worden onmiddellijk in de winst- en verliesrekening opgenomen. Financiële activa omvatten investeringen in eigen-vermogensinstrumenten die worden opgenomen tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winst- en verliesrekening, leningen aan verbonden partijen, handelsvorderingen, inclusief handelsvorderingen en overige vorderingen, afgeleide financiële instrumenten, geldmiddelen en kasequivalenten. Aankopen en verkopen van financiële activa worden op de transactiedatum geboekt. FINANCIËLE ACTIVA - SCHULDINSTRUMENTEN Alle erkende financiële activa worden vervolgens volledig gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs of reële waarde, op basis van de classificatie van financiële activa. Schuldbewijzen die aan de volgende voorwaarden voldoen, worden vervolgens gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs: • Het financieel actief wordt aangehouden in een bedrijfsmodel dat tot doel heeft financiële activa aan te houden om contractuele kasstromen te ontvangen; en • De contractuele voorwaarden van het financieel actief genereren op specifieke data kasstromen die uitsluitend bestaan uit betalingen van hoofdsom en rente over de uitstaande hoofdsom. Schuldbewijzen omvatten: • Vorderingen gewaardeerd aan geamortiseerde kostprijs (voorschotten aan joint ventures en geassocieerde deelnemingen, overige vaste financiële activa); • Handelsvorderingen gewaardeerd aan geamortiseerde kostprijs; • Geldmiddelen en kasequivalenten. Contanten omvatten bankkas- en kortlopende financiële rekeningen bij niet- geconsolideerde ondernemingen. Kasequivalenten bestaan uit risicovrije beleggingen met een looptijd van maximaal drie maanden of die vrijwel onmiddellijk in contanten kunnen worden omgezet. Deze posten worden opgenomen in de balans tegen hun nominale waarde. Rekening-courantkredieten worden opgenomen onder de kortlopende financiële verplichtingen. FINANCIËLE ACTIVA - BELEGGINGEN IN EIGENVERMOGENSINSTRUMENTEN Bij de eerste opname worden alle beleggingen in aandelen gewaardeerd tegen reële waarde via winst en verlies, tenzij de entiteit een onherroepelijke keuze maakt om het instrument te waarderen tegen reële waarde op niet-gerealiseerde resultaten (alleen mogelijk indien niet aangehouden voor handelsdoeleinden). Vervolgens worden ze gewaardeerd tegen reële waarde met winsten en verliezen die voortvloeien uit wijzigingen in de reële waarde die in de winst- en verliesrekening zijn opgenomen. GEAMORTISEERDE KOSTPRIJS EN EFFECTIEVE RENTEMETHODE De effectieve-rentemethode is een methode voor het berekenen van de geamortiseerde kostprijs van een leninginstrument en de verdeling van rentebaten over de periode. Voor andere financiële instrumenten dan afgeschreven financiële activa die zijn verworven of gecreëerd, is de effectieve rentevoet de rente die exact de geschatte toekomstige inkomsten (inclusief alle betaalde of ontvangen vergoedingen en ontvangen kortingen die een integraal onderdeel zijn van de rentevoet) compenseert. effectieve rente, transactiekosten en andere premies of kortingen), exclusief verwachte kredietverliezen, over de verwachte levensduur van het schuldinstrument of, indien van toepassing, over een kortere periode, brutoverplichting van het schuldinstrument bij eerste opname. De geamortiseerde kostprijs van een financieel actief is het bedrag waartegen het financiële actief bij de eerste opname wordt gewaardeerd, verminderd met aflossingen van de hoofdsom, plus geaccumuleerde afschrijving op basis van de effectieve-rentemethode van een verschil tussen dat initiële bedrag. en het bedrag op de vervaldag gecorrigeerd voor een voorziening voor mogelijk verlies. Anderzijds is de brutoboekwaarde van een financieel actief de geamortiseerde kostprijs van een financieel actief vóór aanpassing voor een voorziening voor mogelijk verlies. AFGELEIDE FINANCIËLE INSTRUMENTEN EN HEDGING De Groep heeft ervoor gekozen om de hedge accounting-vereisten van IFRS 9 Financiële instrumenten toe te passen wanneer het hedging instrument en het hedged item overeenkomen op basis van de effectiviteit van de hedge. Het effectieve deel van de veranderingen in de fair value van derivaten en andere kwalificerende hedging instrumenten die kwalificeren als cash flow hedges, wordt opgenomen in niet-gerealiseerde resultaten enerzijds en in reserve voor cash GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 172 flow hedging anderzijds. De winst of het verlies met betrekking tot het niet-effectieve deel wordt onmiddellijk in de winst- en verliesrekening opgenomen. Wanneer een afgeleid instrument of een niet-afgeleide financiële verplichting wordt aangewezen als het afdekkingsinstrument in een afdekking van een netto-investering in een buitenlandse activiteit, wordt het effectieve deel van de veranderingen in de reële waarde van een derivaat of wisselkoerswinsten en -verliezen voor een niet-afgeleide - derivaat wordt opgenomen in OCI en gepresenteerd in de reserve omrekeningsverschillen binnen het eigen vermogen. Elk niet-effectief deel van de veranderingen in de reële waarde van het derivaat of wisselkoerswinsten en -verliezen op het niet-derivaat wordt onmiddellijk in de winst-en-verliesrekening opgenomen. Het in OCI opgenomen bedrag wordt geheel of gedeeltelijk overgeboekt naar de winst-en-verliesrekening als een herclassificatieaanpassing bij respectievelijk de vervreemding of gedeeltelijke vervreemding van de buitenlandse activiteit. BIJZONDERE WAARDEVERMINDERING VAN FINANCIËLE ACTIVA Met betrekking tot de bijzondere waardevermindering van financiële activa en contractactiva wordt een model voor het verwachte kredietverlies toegepast. Het verwachte kredietverliesmodel vereist dat de Groep verwachte kredietverliezen en verwachte veranderingen in verwachte kredietverliezen op elke verslagdatum verantwoordt als gevolg van veranderingen in kredietrisico sinds de eerste opname van financiële activa. Meer specifiek zijn de volgende activa opgenomen in de beoordeling van de bijzondere waardevermindering van de Groep: 1) handelsvorderingen; 2) kortlopende en langlopende vorderingen en leningen aan verbonden partijen; 3) contractactiva; 4) geldmiddelen en kasequivalenten. Onder IFRS 9 is de Groep verplicht om de voorziening voor verliezen met betrekking tot een financieel instrument te waarderen voor een bedrag dat gelijk is aan de waarde van verwachte kredietverliezen als het kredietrisico verbonden aan dat financiële instrument aanzienlijk is toegenomen sinds de eerste opname. Anderzijds, als het kredietrisico op een financieel instrument niet aanzienlijk is toegenomen sinds de eerste opname, is de Groep verplicht de voorziening voor verliezen met betrekking tot dit financiële instrument te waarderen op een bedrag gelijk aan 12 maanden verlies. verwachte claims. Voor langetermijnvorderingen biedt IFRS 9 de mogelijkheid om verwachte kredietverliezen te meten met behulp van het verwachte of verwachte kredietverliesmodel over een periode van 12 maanden. De Groep heeft het model van verwachte kredietverliezen geselecteerd gedurende de levensduur van het bedrijf. Verwachte kredietverliezen worden beoordeeld voor elk financieel actief op individuele basis en zijn doorgaans onbeduidend omdat een fysiek actief kan dienen als onderpand bij de waardering van deze verwachte kredietverliezen. De handelsvorderingen hebben over het algemeen betrekking op de verkoop van woningen in aanbouw en de voorschotten aan joint ventures en geassocieerde ondernemingen hebben betrekking op de financiering van projecten in ontwikkeling. NIET LANGER OPNEMEN VAN FINANCIËLE ACTIVA De Groep neemt een financieel actief alleen niet langer in de balans op als de contractuele rechten op de kasstromen uit dat actief vervallen of wanneer het financiële actief en vrijwel alle risico's en voordelen van eigendom van het actief worden overgedragen aan een andere entiteit. part. Als de Groep niet nagenoeg alle risico's en voordelen van eigendom overdraagt of behoudt en het overgedragen actief blijft beheersen, neemt de Groep haar behouden belangen in het actief en een overeenkomstige verplichting op voor alle bedragen die deze heeft. gebracht om te betalen. Als de Groep nagenoeg alle risico's en voordelen van eigendom van een overgedragen financieel actief behoudt, blijft de Groep het financiële actief opnemen en neemt ook een gewaarborgde lening voor de ontvangen opbrengsten op. Bij het niet langer opnemen van een financieel actief gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, wordt het verschil tussen de boekwaarde van het actief en de som van de ontvangen vergoeding en vordering opgenomen in de winst- en verliesrekening. FINANCIËLE SCHULDEN Alle financiële verplichtingen van de Groep worden vervolgens gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode. Rentedragende bankleningen en rekening-courantkredieten worden opgenomen tegen het verkregen bedrag aan contanten, na aftrek van eventuele transactiekosten. Na de eerste opname worden ze gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs. Elk verschil tussen de ontvangen vergoeding en de aflossingswaarde wordt opgenomen in het inkomen over de periode van de lening op basis van de effectieve rentevoet. De Groep neemt de financiële verplichtingen niet meer in aanmerking wanneer, en alleen wanneer, haar verplichtingen zijn vervallen, geannuleerd of vervallen. Het verschil tussen de boekwaarde van de niet langer opgenomen financiële verplichting en de betaalde en te betalen vergoeding, inclusief overgedragen niet-monetaire activa of overgenomen verplichtingen, wordt opgenomen in de winst- en verliesrekening. GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 173 EIGEN VERMOGEN Uitgiftekosten die direct toewijsbaar zijn aan een eigen-vermogenstransactie worden geboekt als een vermindering van het eigen vermogen, wat betekent dat kapitaalverhogingen worden geboekt in de ontvangen bedragen, na aftrek van uitgiftekosten. Evenzo worden transacties in eigen aandelen rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt. Wanneer aandelen die als eigen vermogen zijn verantwoord, worden ingekocht, wordt het bedrag van de betaalde vergoeding, inclusief direct toerekenbare kosten, in mindering gebracht op het eigen vermogen. Ingekochte aandelen worden geclassificeerd als eigen aandelen en worden gepresenteerd in de reserve eigen aandelen. Wanneer ingekochte eigen aandelen vervolgens worden verkocht of opnieuw uitgegeven, wordt het ontvangen bedrag erkend als een toename van het eigen vermogen en wordt het resulterende overschot of tekort op de transactie gepresenteerd onder de uitgiftepremies. CASH FLOW Kasstroom is de instroom en uitstroom van geldmiddelen en kasequivalenten. Bedrijfsactiviteiten zijn de belangrijkste inkomstengenererende activiteiten van de entiteit en alle andere activiteiten die geen investerings- of financieringsactiviteiten zijn. Aankopen en verkopen van projecten door de aankoop of verkoop van activa worden beschouwd als operationele activiteiten en zijn opgenomen in kasstroom uit operationele activiteiten. Alle projectaankopen worden beschouwd als operationele activiteiten, die het project moet worden geclassificeerd in de inventaris of in vastgoedbeleggingen als het voorafgaand aan de ontwikkeling wordt verhuurd. Beleggingsactiviteiten zijn overnames en verkopen van projecten, langlevende activa en andere beleggingen die niet zijn opgenomen in kasequivalenten. Financieringsactiviteiten zijn die activiteiten die voortvloeien uit veranderingen in de omvang en samenstelling van het ingebrachte kapitaal en de leningen van de entiteit. Cash flows relating to equity accounted investees and disposal of subsidiaries have been represented from cash flow from operating activities to cash flow from investing activities to align the presentation to the nature of the underlying cash flows as defined by IFRS. 12. Voorraden De voorraden worden gewaardeerd tegen de kostprijs van het specifiek actief of de netto-realisatiewaarde indien deze lager is. De netto verkoopwaarde komt overeen met de geschatte verkoopprijs verminderd met de gemaakte en nog te maken kosten. De kostprijs van de aangekochte producten omvat de aanschaffingsprijs en de kosten die direct toerekenbaar zijn aan de aankopen. Voor afgewerkte producten en de goederen in bewerking houdt de kostprijs rekening met de directe kosten en een gedeelte van de indirecte productiekosten, zonder administratieve of financiële kosten op te nemen. De netto-realisatiewaarde is de geschatte verkoopprijs bij het normale verloop van de activiteit, verminderd met de geschatte kosten voor de afwerking en de geschatte kosten noodzakelijk voor de realisatie van de verkoop. De waardevermindering of het verlies op voorraden om ze om te rekenen naar hun netto-realisatiewaarde wordt geboekt in het boekjaar waarin de waardevermindering of het verlies zich heeft voorgedaan. De tijdens de bouw gemaakte rente wordt geactiveerd. De financieringskosten worden geactiveerd afhankelijk van de aard van de financiering. De kosten voor “project financiering” worden volledig toegewezen op het gefinancierde project. De financieringskosten, met de betrekking tot “corporate financiering” en “obligaties”, worden toegewezen aan de verschillende projecten op basis van een verdeelsleutel. Deze verdeelsleutel houdt rekening met de projecten in ontwikkeling en de geïnvesteerde bedragen. De activatering van de financieringskosten wordt stopgezet zodra het project klaar voor de beoogde verkoop staat. 13. Voorzieningen De voorzieningen worden geboekt wanneer de Groep een bestaande verplichting heeft (juridisch of impliciet) die voortvloeit uit een gebeurtenis uit het verleden, wanneer het waarschijnlijk is dat een uitgaande kasstroom noodzakelijk zal zijn om te voldoen aan de verplichting en wanneer het bedrag van de verplichting betrouwbaar geschat kan worden. Het bedrag van de voorziening komt overeen met de beste schatting van de uitgave nodig om te voldoen aan de geactualiseerde verplichting indien noodzakelijk. ZEKERHEDEN Een voorziening voor zekerheden wordt aangelegd wanneer de onderliggende producten of diensten verkocht worden. Het bedrag van de voorziening wordt bepaald op basis van historische gegevens en van de weging van alle mogelijke resultaten waaraan waarschijnlijkheden verbonden zijn (methode van de verwachte waarde). GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 174 VOORWAARDELIJKE VERPLICHTINGEN EN VOORWAARDELIJKE ACTIVA Voorwaardelijke verplichtingen, waarvan het ontstaan niet waarschijnlijk is, worden niet als een voorziening opgenomen en worden vermeld in de toelichting bij de jaarrekening op voorwaarde dat het risico niet gering is. Voorwaardelijke activa worden niet opgenomen in de jaarrekening. 14. Personeelsbeloningen VERPLICHTINGEN INZAKE PENSIOENEN De Groep past pensioenplannen toe van het type “toegezegde-pensioenregeling” en “toegezegde-bijdragenregeling”. • Pensioenplannen van het type “toegezegde-bijdragenregeling” De bijdragen aan deze pensioenplannen worden opgenomen in de resultatenrekening van het boekjaar waarin ze betaald worden. • Pensioenplannen van het type “toegezegde-pensioenregeling” Volgens deze methode worden de kosten van elk plan geschat op basis van de “projected unit credit”-methode, volgens een berekening van de geactualiseerde waarde op afsluitdatum. Het bedrag dat geboekt wordt op de balans vertegenwoordigd de geactualiseerde waarde van de verplichtingen inzake toegezegd-pensioenregelingen, verminderd met de reële waarde van de activa van het plan en de kosten van de diensten uit het verleden die nog niet geboekt zijn. Alle uit deze berekening voortvloeiende activa zijn beperkt tot de geactualiseerde waarde van de mogelijke terugbetalingen voor de Groep en de verminderingen van de toekomstige bijdragen in het kader van het plan. De actuariële winsten en verliezen worden onmiddellijk geboekt onder de andere elementen van het geconsolideerde overzicht van het totaalresultaat en in het mutatieoverzicht van het eigen vermogen gepresenteerd. BONUS De bonussen worden toegekend aan bedienden en hogere kaderleden en worden berekend op basis van te bereiken financiële kernindicatoren. Het geschatte bedrag van de bonussen wordt opgenomen als last van het boekjaar waarop ze betrekking hebben. 15. Investeringssubsidies De ontvangen investeringssubsidies zijn geboekt op de balans (voorgesteld in de overige langlopende verplichtingen) als uitgestelde opbrengsten. Ze worden geboekt als opbrengsten in gelijke bedragen over de verwachte gebruiksduur van het gerelateerde actief. 16. Opbrengsten van de gewone activiteiten De inkomsten van de Groep zijn afkomstig van de opbrengsten van de activiteiten Vastgoedontwikkeling (inclusief de diensten verbonden aan het Projectmanagement) en daarnaast de huurcontracten. In overeenstemming met IFRS 15 moeten opbrengsten worden opgenomen wanneer de klant zeggenschap verkrijgt over de verkochte goederen of diensten voor een bedrag dat overeenkomt met wat de entiteit verwacht te ontvangen voor die goederen of diensten. De belangrijkste categorieën van verkoopcontracten die door de Groep worden behouden, zijn onder meer: VERKOOP VAN KANTOORGEBOUW In overeenstemming met IFRS 15, evalueert Immobel van geval tot geval: • Indien de overeenkomst, het contract of de transactie binnen de reikwijdte van IFRS 15 valt, met inbegrip van de waarschijnlijkheid dat de entiteit de tegenprestatie waarop zij recht heeft zal recupereren; • Indien binnen een contract de verkoop van grond, gebouwen en marketing afzonderlijke prestatieverplichtingen vertegenwoordigen; • Indien voor elke verplichting het inkomen het voorwerp is van een geleidelijke overdracht van zeggenschap of niet, met name projecten die voldoen aan het derde criterium gedefinieerd door IFRS 15.36 ("voordeel dat een specifiek actief creëert en aanleiding geeft tot een afdwingbaar recht op een betaling"). ten aanzien van de tot op de desbetreffende datum uitgevoerde dienst) en moet in de tijd worden erkend. VERKOOP VAN RESIDENTIËLE PROJECTEN Voor residentiële projecten moet een onderscheid gemaakt worden tussen de opbrengsten uit de contracten waarvoor de contractuele bepalingen en de juridische context (Wet Breyne in België of gelijkwaardig in Luxemburg, Frankrijk en GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 175 Duitsland) de geleidelijke overdracht van de controle over het actief aan de koper organiseren naarmate de bouw vordert en andere inkomsten die verband houden met de voltooiing van een verplichting. Residentiële projecten - Contracten van het type Wet Breyne (België, Luxemburg, Frankrijk en Duitsland) Het wettelijke kader in België en Luxemburg draagt geleidelijk het eigendom van de eenheden over aan de koper tijdens de bouwperiode. In een dergelijke situatie wordt in de tijd aan prestatieverplichting voldaan daar de zeggenschap over het actief wordt overgedragen naarmate de bouw vordert. Een enkele marge (ongeacht "grond" en "constructie") wordt voor elke verkoop erkend in de tijd naarmate het actief wordt overgedragen. Residentiële projecten - andere bepalingen (Polen) Het regelgevingskader in Polen vereist de erkenning van inkomsten bij de nakoming van de prestatieverplichting (bij de ondertekening van de definitieve akte, namelijk wanneer de verkochte eenheid wordt geleverd). Andere vormen van verkoop zijn mogelijk (verkoop van een volledige project, hotel, handelsoppervlakte, ...). Deze transacties worden daarom van geval tot geval geanalyseerd aan de hand van een benadering die vergelijkbaar is met die beschreven voor de “Kantoor” projecten. VERKAVELING Voor dit segment worden verkoopopbrengsten erkend op het moment van de overdracht van het actief. De inkomsten uit de verkoop van een project worden opgenomen in omzet ongeacht de structuur van de transactie (share deal / asset deal). Vervreemdingen van gecontroleerde bedrijven die zich toeleggen op een project worden daarom beschouwd als onderdeel van de normale activiteiten van de Groep en worden daarom opgenomen in de omzet en de kostprijs van de omzet (IFRS 15). In andere omstandigheden wordt IFRS 10 toegepast. De wijze van juridisch eigendom heeft geen invloed op de erkenning van de marge maar op de presentatie ervan, die zal verschillen afhankelijk van of het: • Directe eigendom, dochteronderneming is: de resultaten worden opgenomen in de omzet en de kostprijs van de omzet, ongeacht de wettelijke eigendomsstructuur van het actief; • Joint ventures zijn: in overeenstemming met IFRS 11, als een samenwerking resulteert in een gezamenlijke controle van de netto-activa, Immobel erkent een investering voor zijn deelname aan de joint venture en de rekeningen door het toepassen van de methode van de vermogensmutatiemethode (IAS 28). Het resultaat van de verkopen wordt daarom gepresenteerd onder de rubriek "Aandeel in de winst of het verlies van joint ventures en geassocieerde deelnemingen". • Joint activities zijn: in overeenstemming met IFRS 11, in het geval van een partnerschap waarin de partijen die de gezamenlijke zeggenschap hebben rechten hebben op de activa en verplichtingen voor de passiva, erkent Immobel de activa, passiva en resultaten a rato van haar aandeel. Wanneer de Groep de controle over een dochteronderneming verliest die geen bedrijfsactivieit bevat zoals gedefinieerd in IFRS 3 en een investering behoudt (gedeeltelijke verkoop van een bedrijf dat aan een project is toegewijd), wordt de transactie behandeld als een transactie tussen een investeerder en een joint venture of een geassocieerde onderneming en de winst of het verlies wordt slechts opgenomen a rato van de deelneming van de niet-verbonden investeerder in de joint venture of geassocieerde onderneming. Ten aanzien van operationele leasecontracten, zijn de huurprijzen in het resultaat opgenomen lineair over de looptijd van het huurcontract, zelfs als de betalingen niet op deze basis uitgevoerd worden. De voordelen toegekend door de Groep bij de onderhandelingen over of het vernieuwen van een operationele lease worden geboekt als een vermindering van de huurinkomsten op een lineaire basis over de leaseperiode. Huurprijzen worden opgenomen in overige bedrijfsopbrengsten in de geconsolideerde staat van het globaal resultaat. 17. Waardeverminderingen van de niet-financiële activa De boekwaarde van vaste activa (met uitzondering van financiële activa in het toepassingsgebied van IFRS 9 uitgestelde belastingen en vaste activa aangehouden voor verkoop) wordt jaarlijks herzien om te bepalen of er aanwijzingen bestaan dat een actief aan waarde heeft verloren. Indien een dergelijke aanwijzing bestaat, wordt de realiseerbare waarde bepaald. Voor wat betreft de immateriële activa met een onbepaalde gebruiksduur en goodwill wordt de realiseerbare waarde jaarlijks bepaald. Een bijzondere waardevermindering wordt opgenomen wanneer de boekwaarde de realiseerbare waarde van het actief of van de cash genererende eenheid overschrijdt. De bijzondere waardeverminderingsverliezen worden opgenomen in de resultatenrekening. Wanneer de te dekken waarde niet individueel bepaald kan worden voor activa, inclusief voor de goodwill, wordt ze geschat op basis van de cash genererende eenheid waartoe deze activa behoren. GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 176 De realiseerbare waarde van andere activa of van een cash genererende eenheid is het hoogste bedrag van de reële waarde verminderd met de verkoopkosten en de bedrijfswaarde. Deze laatste komt overeen met de geactualiseerde waarde van de toekomstige verwachte kasstromen afkomstig uit de activa of van de betrokken cash genererende eenheid. Om de bedrijfswaarde te bepalen worden de toekomstige geschatte kasstromen verdisconteerd door gebruik te maken van de disconteringsvoet vóór belastingen die de marktrentevoet en de specifieke risico’s verbonden aan het actief weerspiegelt. Een terugname van het waardeverminderingverlies wordt geboekt bij de opbrengsten indien de realiseerbare waarde hoger is dan de netto-boekwaarde. De terugname kan echter een boekwaarde genereren die hoger is dan deze die bepaald zou zijn als aanvankelijk geen enkele waardeverminderingverlies opgenomen was door deze activa (kas genererende eenheid). Geen enkel terugname van bijzonder waardeverminderingsverlies op goodwill wordt opgenomen. 18. Belastingen De belastingen op het resultaat van het boekjaar omvatten de lopende belastingen en de uitgestelde belastingen. De lopende en uitgestelde belastingen worden geboekt in het resultaat, behalve als ze betrekking hebben op elementen die rechtstreeks geboekt worden onder het eigen vermogen of ander totaalresultaat. In dit laatste geval worden de lopende en uitgestelde belastingen opgenomen onder het eigen vermogen of ander totaalresultaat. De lopende belastingen zijn het bedrag van de verschuldigde (of terug te vorderen) belastingen op de winst (of het verlies) van een boekjaar en de aanpassingen van de belastinglasten van vorige boekjaren. De uitgestelde belastingen worden geboekt volgens de methode van de variabele rapportering gebaseerd op de tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde van de activa en passiva van de geconsolideerde jaarrekeningen en hun fiscale basis. De uitgestelde belastingverplichtingen worden geboekt voor alle belastbare tijdelijke verschillen. De uitgestelde belastingvorderingen worden enkel geboekt voor aftrekbare tijdelijke verschillen in de mate dat het waarschijnlijk is dat deze in de toekomst beschouwd kunnen worden gebruikt als een belastbare winst. Dit criterium wordt op elke afsluitingsdatum opnieuw geëvalueerd. 19. Beëindigde bedrijfsactiviteiten en vaste activa aangehouden voor verkoop Een beëindigde bedrijfsactiviteit is een deel van de Groep die ofwel is afgestoten ofwel is geclassificeerd als aangehouden voor verkoop. De beëindigde bedrijfsactiviteit vertegenwoordigt een afzonderlijke belangrijke bedrijfsactiviteit of geografisch bedrijfsgebied, die operationeel en voor financiële verslaggeving duidelijk kan worden onderscheiden. Het nettoresultaat van de beëindigde bedrijfsactiviteiten (met inbegrip van het eventuele resultaat bij verkoop en belastingen) wordt afzonderlijk gepresenteerd van de voortgezette bedrijfsactiviteiten in de winst- en verliesrekening. Vaste activa, of groepen activa die worden afgestoten, die activa en passiva omvatten, worden geclassificeerd als aangehouden voor verkoop als het zeer waarschijnlijk is dat ze voornamelijk zullen worden gerealiseerd door verkoop in plaats van door voortgezet gebruik. Dergelijke activa, of groepen activa die worden afgestoten, worden over het algemeen gewaardeerd tegen de laagste van hun boekwaarde en reële waarde minus verkoopkosten. Een bijzonder waardeverminderingsverlies op een groep activa die wordt afgestoten, wordt eerst toegerekend aan goodwill en vervolgens pro rata aan de resterende activa en passiva, behalve dat er geen verlies wordt toegerekend aan voorraden, financiële activa, uitgestelde belastingvorderingen, activa uit hoofde van personeelsbeloningen, vastgoedbeleggingen of biologische activa, die nog steeds worden gewaardeerd in overeenstemming met de andere waarderingsgrondslagen. Bijzondere waardeverminderingsverliezen bij initiële classificatie als aangehouden voor verkoop of aangehouden voor distributie en daaropvolgende winsten en verliezen bij herwaardering worden in de winst-en-verliesrekening opgenomen. Eenmaal geclassificeerd als aangehouden voor verkoop, worden immateriële activa en materiële vaste activa niet langer afgeschreven of afgeschreven, en elke investering verwerkt volgens de equity-methode wordt niet langer volgens de equity-methode verwerkt. 20. Voornaamste bronnen van onzekerheden met betrekking tot de schattingen De uitgestelde belastingactiva worden enkel geboekt in de mate dat ze mogelijkerwijze in de toekomst van een belastbare winst afgetrokken kunnen worden. Uitgestelde belastingvorderingen worden op elke verslagdatum herzien en verminderd voor zover het niet langer waarschijnlijk is dat het gerelateerde belastingvoordeel zal worden gerealiseerd; dergelijke verlagingen worden teruggedraaid wanneer de kans op toekomstige belastbare winsten toeneemt. De materiële en immateriële vaste activa met een vaste gebruiksduur worden lineair afgeschreven op basis van de geschatte gebruiksduur van het betrokken vaste actief. GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 177 Vastgoedbeleggingen geamortiseerd op lineaire basis op basis van de schatting van de looptijd tot het begin van de ontwikkeling van het project, de datum waarop ze de voorraden worden overgedragen en de rekening van een restwaarde datum van de kapitalisatie in kwestie. De goodwill wordt niet afgeschreven, maar wordt minstens jaarlijks getest op bijzondere waardevermindering, of vaker wanneer er een indicatie is dat een of meer kasstroomgenererende eenheid (eenheden) waaraan de goodwill is toegewezen, een bijzondere waardevermindering kan hebben ondergaan. In het kader van de impairment testing wordt de invorderbare waarde van het activa geschat op basis van de geactualiseerde waarde van de toekomstig verwachte kasstromen die door dit actief zullen gegenereerd worden. Voor de voorzieningen, stemt het geboekte bedrag overeen met de beste schatting van uitgave die nodig zal zijn voor de delging van de huidige (juridische of impliciete) verbintenis op afsluitdatum. De projecten in voorraad en werk in uitvoering worden onderworpen aan haalbaarheidsstudies, die dienen tot de vrijmaking van de marges en tot de berekening van de vorderingsgraad. Op elke afsluitdatum wordt een schatting gemaakt van de nog te maken kosten. De beoordeling van de realiseerbare waarde van een project gebeurd op basis van veronderstellingen over toekomstige gebeurtenissen die onderhevig kunnen zijn aan veranderingsrisico’s. Deze veronderstellingen hebben voornamelijk betrekking op de verwachte verkoopprijs (op basis van de aard van het project, de ligging, …), de geschatte kostprijs per project en de economische marktcondities. Deze veronderstellingen worden tijdens het project opgevolgd door de projectmanager aan de hand van een update van de haalbaarheidsstudie en op kwartaalbasis door het management. De waardering van inkomsten uit verkopen van ontwikkelingsprojecten omvat belangrijke beoordelingen, voornamelijk met betrekking tot de vaststelling van het bestaan van een effectief contract in overeenstemming met IFRS 15, de beoordeling wanneer Immobel voldoet aan de prestatieverplichting (om een bepaald moment of naarmate de bouw vordert (op basis van het voltooiingspercentage)), de evaluatie van de kosten die moeten worden gemaakt en, in het geval van een erkenning van het inkomen bij voltooiing, de vaststelling het percentage van voltooiing van het project, rekening houdend met de reeds gemaakte contractkosten en de totale geschatte kostprijs. De inkomsten uit de verkoop van een project worden bruto opgenomen in de resultatenrekening (omzet en kostprijs van de omzet) ongeacht de structuur van de transactie (asset deal / share deal). De verkopen van gecontroleerde ondernemingen, die gelinkt zijn aan een project, worden daarom beschouwd als een normale bedrijfsactiviteit van de Groep en daarom opgenomen in de resultatenrekening onder de omzet en de kostprijs van de omzet. Deze boekhoudkundige presentatie is een keuze van de Groep om rekening te houden met de specifieke kenmerken van de sector. Eind december 2019 werd Immobel op de hoogte gebracht van 2 beslissingen van de Belgische Raad van State in een erfenisdossier met betrekking tot de aankoop van gronden in 2007 van de Université Libre de Bruxelles. Een joint venture tussen Immobel en zijn partner, Thomas & Piron, verkreeg in 2014 alle nodige bouwvergunningen voor de ontwikkeling van een residentieel project op het betrokken perceel. De beslissing van de Raad van State van eind 2019 leidde echter tot een nietigverklaring van de bouwvergunningen die in 2014 werden verkregen wegens het ontbreken van een voorafgaande verkavelingsvergunning bij de aankoop van de grond van de Université Libre de Bruxelles in 2007. De kopers van de betrokken appartementseenheden werden naar behoren geïnformeerd over de lopende juridische procedure voor de Raad van State op het moment van aankoop van hun eenheid en hun koopakte voorziet in het recht om onder bepaalde omstandigheden nietigverklaring van de verkoop van hun eenheid aan te vragen , ook in het geval de regularisatie van de relevante bouwvergunningen niet binnen de contractuele vertraging wordt gerealiseerd. De voormelde situatie komt in aanmerking voor regularisatie en, op de datum hiervan, zijn Immobel en haar partner Thomas & Piron bezig met regularisatie en verwachten dat de financiële impact van dergelijk recht op ontbinding geen materiële impact zal hebben op de financiële positie van de joint venture-partners . Voor zover de bestuurders weten, zijn er geen omstandigheden die een significante invloed kunnen hebben op de ontwikkeling van de onderneming. Met betrekking tot de impact van COVID-19 op de economische situatie en de financiële prestaties van de onderneming, beoordeelt de raad van bestuur voortdurend de continuïteitsveronderstelling van de onderneming op basis van het FY 2022 budget. 21. Gezamenlijke activiteiten Immobel is van mening dat de activiteiten, die worden uitgevoerd via tijdelijke ondernemingen die geen rechtspersoonlijkheid hebben, voldoen aan de definitie van de gezamenlijke activiteit die wordt voorgesteld door de standaard IFRS 11, dat wil zeggen, een gezamenlijke overeenkomst waarbij partijen die gezamenlijke zeggenschap uitoefenen, rechten hebben over de activa en verplichtingen voor de passiva. GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 178 Als gevolg hiervan worden de activa, passiva, inkomsten en uitgaven van de tijdelijke ondernemingen opgenomen in de jaarrekening van de Groep onder elke relevante rubriek van de balans en van de winst-en-verliesrekening in verhouding tot het aandeel van de Groep in de tijdelijke onderneming. 22. Sectoriële informatie Een segment is een onderscheiden onderdeel van de Groep Immobel dat opbrengsten en kosten meebrengt. De operationele resultaten zijn regelmatig door het Management Comité bekeken om toezicht te houden op de prestaties van de verschillende sectoren tegenover de strategische doelstellingen, plannen en budgetten. In dit kader heeft het management ervoor gekozen om de bedrijfsresultaten per land op te volgen. F. Toelichting bij de geconsolideerde staten (in duizenden EUR) 1. Sectoriële informatie - financiële gegevens per sector De sectoriële informatie wordt voorgesteld op basis van de operationele sectoren die door de Raad van Bestuur en het Management worden gebruikt om de financiële prestaties van de Groep op te volgen, zijnde de geografische segmenten (per land). De keuze van het management om zich te concentreren op het geografische segment in plaats van op andere mogelijke operationele segmenten wordt ingegeven door de nieuwe investeringen of projecten in verschillende nieuwe landen, waardoor dit criterium relevanter werd voor de follow-up van de activiteiten en de organisatie van de Groep beter weerspiegelde. De kernactiviteit van de Groep, vastgoedontwikkeling, wordt uitgevoerd in België, Luxemburg, Frankrijk, Duitsland, Polen en Spanje. De verdeling per omzet per land is afhankelijk van het land waarin de prestaties zijn uitgevoerd. De resultaten, activa en verplichtingen van de sectoren omvatten elementen die ofwel rechtstreeks, ofwel op basis van een verdeelsleutel toe te wijzen zijn aan een segment. In overeenstemming met de IFRS standaarden, past de vennootschap sinds 1 januari 2014 de IFRS 11 standaard toe. Deze standaard wijzigt sterk de interpretatie van de financiële staten van de Vennootschap, zonder echter de netto-winst en het eigen vermogen van de Groep te wijzigen. De Raad van Bestuur en het Management vinden dat de financiële staten opgesteld volgens de proportionele methode (vóór IFRS 11) een beter beeld geven van de activiteiten van de Groep. Deze interne financiële staten worden door de Raad van Bestuur en het Management gebruikt om de financiële prestaties van de Groep op te volgen en worden hierna voorgesteld: SAMENVATTING VAN DE INTERNE GECONSOLIDEERDE STATEN IINNTTEERRNNEE GGEECCOONNSSOOLLIIDDEEEERRDDEE RREESSUULLTTAATTEENNRREEKKEENNIINNGG EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 BBEEDDRRIIJJFFSSOOPPBBRREENNGGSSTTEENN 554499 004466 443311 115533 Omzet 526 799 413 751 Overige bedrijfsopbrengsten 22 247 17 402 BBEEDDRRIIJJFFSSKKOOSSTTEENN --443300 339900 --337788 774466 Kostprijs van de omzet -396 929 -341 373 Kosten voor commercialisatie - 439 -2 410 Administratiekosten -33 022 -34 964 VVEERRKKOOOOPP VVAANN VVEERRBBOONNDDEENN OONNDDEERRNNEEMMIINNGGEENN 2255 113333 Winsten (verliezen) op de verkoop van joint ventures en geassocieerde ondernemingen 25 133 JJOOIINNTT VVEENNTTUURREESS EENN GGEEAASSSSOOCCIIEEEERRDDEE OONNDDEERRNNEEMMIINNGGEENN 6633 9900 Aandeel in het resultaat van joint ventures en geassocieerde ondernemingen 63 90 BBEEDDRRIIJJFFSSRREESSUULLTTAAAATT 111188 774433 5522 663300 Renteopbrengsten 3 835 4 810 Rentelasten -13 299 -12 587 Overige financiële opbrengsten / kosten - 43 - 973 FFIINNAANNCCIIEEEELL RREESSUULLTTAAAATT --99 550066 --88 775500 RREESSUULLTTAAAATT VVOOOORR BBEELLAASSTTIINNGGEENN UUIITT VVOOOORRTTGGEEZZEETTTTEE BBEEDDRRIIJJFFSSAACCTTIIVVIITTEEIITTEENN 110099 223366 4433 888800 Belastingen -17 596 -10 587 RREESSUULLTTAAAATT UUIITT VVOOOORRTTGGEEZZEETTTTEE BBEEDDRRIIJJFFSSAACCTTIIVVIITTEEIITTEENN 9911 664411 3333 229933 RREESSUULLTTAAAATT VVAANN DDEE PPEERRIIOODDEE 9911 664411 3333 229933 Aandeel van de minderheidsbelangen - 509 21 AAAANNDDEEEELL VVAANN IIMMMMOOBBEELL 9922 115500 3333 227722 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 179 OOMMZZEETT BBEEDDRRIIJJFFSS-- RREESSUULLTTAAAATT OOMMZZEETT BBEEDDRRIIJJFFSS-- RREESSUULLTTAAAATT EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 3311//1122//22002200 België 273 307 90 851 240 913 43 456 Luxemburg 119 491 22 616 44 773 11 106 Frankrijk 87 530 938 64 057 -8 686 Duitsland 44 637 4 724 35 010 5 375 Polen 1 834 - 386 28 999 1 379 Spanje TTOOTTAAAALL GGEECCOONNSSOOLLIIDDEEEERRDD 552266 779999 111188 774433 441133 775511 5522 663300 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 180 INTERN GECONSOLIDEERD OVERZICHT VAN DE FINANCIËLE POSITIE Op 31 december 2021: Op 31 december 2020: IINNTTEERRNN GGEECCOONNSSOOLLIIDDEEEERRDD OOVVEERRZZIICCHHTT VVAANN DDEE FFIINNAANNCCIIËËLLEE PPOOSSIITTIIEE EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 VVAASSTTEE AACCTTIIVVAA 442288 887733 442200 227711 Immateriële en materiële vaste activa 3 102 2 021 Goodwill 43 789 43 789 Activa opgenomen als gebruiksrecht 3 772 4 390 Vastgoedbeleggingen 274 666 294 494 Deelnemingen en voorschotten aan geassocieerde ondernemingen 63 555 46 945 Uitgestelde belastingvorderingen 25 656 19 813 Overige vaste activa 14 334 8 819 VVLLOOTTTTEENNDDEE AACCTTIIVVAA 11 663388 661111 11335566 332299 Voorraden 1 017 975 997 161 Handelsvorderingen 44 632 39 327 Fiscale vorderingen en overige vlottende activa 207 090 145 363 Geldmiddelen en kasequivalenten 368 914 174 478 TTOOTTAAAALL AACCTTIIVVAA 22 006677 448844 11 777766 660000 TTOOTTAAAALL EEIIGGEENN VVEERRMMOOGGEENN 558822 779988 449922 990077 LLAANNGGLLOOPPEENNDDEE VVEERRPPLLIICCHHTTIINNGGEENN 668877 112200 773311 007777 Financiële schulden 651 775 685 169 Uitgestelde belastingschulden 34 190 44 745 Overige langlopende verplichtingen 1 155 1 163 KKOORRTTLLOOPPEENNDDEE VVEERRPPLLIICCHHTTIINNGGEENN 779977 556655 555522 661166 Financiële schulden 453 077 291 112 Handelsschulden 98 943 83 177 Fiscale schulden en overige kortlopende verplichtingen 245 545 178 327 TTOOTTAAAALL EEIIGGEENN VVEERRMMOOGGEENN EENN VVEERRPPLLIICCHHTTIINNGGEENN 22 006677 448844 11 777766 660000 EELLEEMMEENNTTEENN VVAANN DDEE FFIINNAANNCCIIËËLLEE PPOOSSIITTIIEE EUR ('000) SSEECCTTOORRIIËËLLEE VVAASSTTEE AACCTTIIVVAA SSEECCTTOORRIIËËLLEE VVLLOOTTTTEENNDDEE AACCTTIIVVAA NNIIEETT-- TTOOEEGGEEWWEEZZEENN EELLEEMMEENNTTEENN ¹¹ GGEECCOONNSSOOLLII-- DDEEEERRDD België 207 677 1029 503 1237 180 Luxemburg 27 345 191 206 218 551 Frankrijk 91 302 38 370 129 673 Duitsland 1 21 715 21 716 Polen - 11 26 234 26 223 Spanje 5 23 752 23 757 Niet-toegewezen elementen 1 410 384 410 384 TTOOTTAAAALL AACCTTIIVVAA 332266 331199 11 333300 778811 441100 338844 22 006677 448844 EELLEEMMEENNTTEENN VVAANN DDEE FFIINNAANNCCIIËËLLEE PPOOSSIITTIIEE EUR ('000) SSEECCTTOORRIIËËLLEE PPAASSSSIIVVAA NNIIEETT-- TTOOEEGGEEWWEEZZEENN EELLEEMMEENNTTEENN ¹¹ GGEECCOONNSSOOLLII-- DDEEEERRDD België 1087 218 1087 218 Luxemburg 130 033 130 033 Frankrijk 123 693 123 693 Duitsland 18 476 18 476 Polen 46 773 46 773 Spanje 23 408 23 408 Niet-toegewezen elementen 1 55 085 55 085 TTOOTTAAAALL PPAASSSSIIVVAA 11 442299 660000 5555 008855 11 448844 668855 EELLEEMMEENNTTEENN VVAANN DDEE FFIINNAANNCCIIËËLLEE PPOOSSIITTIIEE SSEECCTTOORRIIËËLLEE VVAASSTTEE AACCTTIIVVAA SSEECCTTOORRIIËËLLEE VVLLOOTTTTEENNDDEE AACCTTIIVVAA NNIIEETT-- TTOOEEGGEEWWEEZZEENN EELLEEMMEENNTTEENN ¹¹ GGEECCOONNSSOOLLII-- DDEEEERRDD België 209 336 878 317 1 087 653 Luxemburg 43 866 244 031 287 897 Frankrijk 91 536 22 737 114 273 Duitsland 1 42 286 42 287 Polen 10 10 888 10 898 Spanje 51 26 856 26 907 Niet-toegewezen elementen 1 206 685 206 685 TTOOTTAAAALL AACCTTIIVVAA 334444 880000 11 222255 111155 220066 668855 11 777766 660000 EELLEEMMEENNTTEENN VVAANN DDEE FFIINNAANNCCIIËËLLEE PPOOSSIITTIIEE SSEECCTTOORRIIËËLLEE PPAASSSSIIVVAA NNIIEETT-- TTOOEEGGEEWWEEZZEENN EELLEEMMEENNTTEENN ¹¹ GGEECCOONNSSOOLLII-- DDEEEERRDD België 845 990 845 990 Luxemburg 184 339 184 339 Frankrijk 96 596 96 596 Duitsland 39 789 39 789 Polen 32 694 32 694 Spanje 24 778 24 778 Niet-toegewezen elementen 1 59 507 59 507 TTOOTTAAAALL PPAASSSSIIVVAA 11 222244 118866 5599 550077 11 228833 669933 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 181 (1) Niet-toegewezen elementen: Activa: Uitgestelde belastingvorderingen - Overige financiële vaste activa - Overige vaste activa - Fiscale vorderingen - Overige financiële vlottende activa - Geldmiddelen en kasequivalenten; Passiva: Pensioenen en soortgelijke verplichtingen - Voorzieningen - Uitgestelde belastingverplichtingen - Fiscale schulden - Afgeleide financiële instrumenten. Voor de analyse van lopende projecten per sector en per geografische zone, moeten de voorraden in aanmerking worden genomen, evenals de vastgoedbeleggingen voor zover deze activa verworven eigendommen met het oog op herontwikkeling en die huurinkomsten genereren in afwachting van hun toekomstige ontwikkeling bevat. SAMENVATTING Voor de sectoriële informatie worden de joint ventures geconsolideerd volgens de proportionele consolidatiemethode. De aanpassingen hebben betrekking op de toepassing van IFRS 11. Hierbij worden de joint ventures geconsolideerd volgens de vermogensmutatiemethode. 2. Omzet De Groep genereert haar inkomsten via commerciële contracten voor de overdracht van goederen en diensten in de volgende hoofdinkomstencategorieën: De diversificatie van de 'klanten'-portefeuille van de Groep garandeert zijn onafhankelijkheid in de markt. Voor België hebben de projecten Commerce 46 en O'Sea maar ook op internationaal vlak, Eden Tower Frankfurt in Duitsland, Laangfur in Luxemburg en andere residentiële projecten in Frankrijk vooral bijgedragen tot de omzet. De omzet op commerciële contracten wordt erkend wanneer de klant controle verkrijgt over de verkochte goederen en diensten, voor een bedrag dat weerspiegelt wat de entiteit voor die goederen en diensten verwacht te ontvangen. Woningen worden in de loop van de tijd gefactureerd op basis van vooraf gedefinieerde mijlpalen. Betalingsvoorwaarden voor kantoorverkopen worden onderhandeld en vastgelegd in de individuele contracten. VOORRADEN EN VASTGOEDBELEGGINGEN EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 België 732 672 761 788 Luxemburg 171 429 245 067 Frankrijk 223 811 139 603 Duitsland 59 033 61 875 Polen 70 435 49 367 Spanje 35 261 33 955 TTOOTTAAAALL VVOOOORRRRAADDEENN EENN VVAASSTTGGOOEEDDBBEELLEEGGGGIINNGGEENN 11 229922 664411 11 229911 665555 SSeeccttoorriiëëllee AAaannppaassssiinnggeenn GGeeppuubblliicceeeerrddee EUR ('000) iinnffoorrmmaattiiee iinnffoorrmmaattiiee Omzet 552266 779999 -147 291 337799 550099 Bedrijfsresultaat 111188 774433 -19 685 9999 005588 Balanstotaal 22 006677 448844 -382 335 11 668855 114499 3311//1122//22002211 KKaannttoorreenn RReessiiddeennttiieeeell VVeerrkkaavveelliinnggeenn 3311//1122//22002211 België 74 219 55 314 31 809 161 342 Luxemburg 6 376 96 498 102 874 Frankrijk 1 951 66 555 68 506 Duitsland 44 726 44 726 Polen 541 1 520 2 061 TToottaaaall 8833 008877 226644 661133 3311 880099 337799 550099 KKaannttoorreenn RReessiiddeennttiieeeell VVeerrkkaavveelliinnggeenn 3311//1122//22002200 België 100 243 97 330 19 668 217 241 Luxemburg 1 415 25 491 26 906 Frankrijk 625 55 431 56 056 Duitsland 35 010 35 010 Polen 562 28 704 29 266 TToottaaaall 110022 884466 224411 996655 1199 666688 336644 447799 Uitsplitsing per project type en per geografische zone - EUR ('000) Uitsplitsing per project type en per geografische zone - EUR ('000) GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 182 Verkopen van verkavelingen zijn opeisbaar op het moment van de notariële akte. De contractuele analyse van de verkoopcontracten van de Groep leidt tot de toepassing van de volgende omzeterkennings principes: VERKOOP VAN KANTOORGEBOUWEN Het inkomen van de “Kantoor”-verkoopcontracten wordt na case by case analyse van de in het contract voorziene prestatieverplichtingen (terrein, constructies, commercialisatie) erkend. Het inkomen dat aan elke prestatieverplichting wordt toegewezen, is erkend : • Ofwel naarmate de bouw vordert, vanaf het moment waarop de goederen en diensten aan een geleidelijke overdracht van controle onderworpen zijn. • Ofwel bij de overdracht van de controle van de goederen en diensten. VERKOOP VAN RESIDENTIËLE PROJECTEN Wat “Residentiële” contracten betreft, wordt het inkomen erkend afhankelijk van de contractuele en wettelijke bepalingen van kracht in elk land om de overdracht van controle over projecten, die in de toekomstige staat van voltooiing worden verkocht, te regelen. • Belgïe / Luxemburg / Frankrijk / Duitsland : geleidelijke eigendomsoverdracht in de loop van de tijd (wet Breyne of equivalent) , behalve voor specifieke transacties die case by case worden geanalyseerd. • Polen : op het moment van de voltooiing van de prestatieverplichting met eigendomsoverdracht (bij tekening van de finale akte, zodra de verkochte eenheid afgeleverd is). VERKAVELINGEN Voor dit segment worden verkoopopbrengsten erkend op het moment van de overdracht van het actief. De omzetspreiding volgens deze verschillende opnemingprincipes is als volgt gepresenteerd : Met betrekking tot de kantoren beoordeelde het management het verkoopcontract van het Commerce 46-project en kwam tot de conclusie dat het contract binnen het toepassingsgebied van IFRS 15 viel en daarom in de loop van de tijd erkend zou moeten worden. De opbrengsten met betrekking tot de woningen en opgenomen in “Nauwkeurig tijdstip” bestaan uit de verkopen in Polen en de verkopen van de projecten Laangfur en Beggen in Luxemburg. De omzet relatief aan de ongerealiseerde of gedeeltelijk gerealiseerde prestatieverplichtingen op 31 december 2021 bedraagt EUR 107 miljoen. Het betreft voornamelijk de verkopen van residentiële eenheden waarvan de constructie aan de gang is (voor de totaliteit van hun waarden of de onerkende saldos op basis van voortgang) evenals de verkopen van kantoren waarvoor de contractanalyse leidt tot een conclusie dat de boekhoudkundige criteria onder IFRS 15 niet behaald werden. Het management schat dat 81% van de toegewezen prijs van de openstaande prestatieverplichtingen op 31 december 2021 zal erkend worden als inkomen in de loop van boekjaar 2022. EUR ('000) NNaauuwwkkeeuurriigg ttiijjddssttiipp PPrrooggrreessssiieeff 3311//1122//22002211 KKAANNTTOORREENN 11 993311 8811 115566 8833 008877 RREESSIIDDEENNTTIIEEEELL 9922 226600 117722 335522 226644 661122 Wooneenheid van een project - Wet Breyne of gelijkwaardig 172 352 172 352 Wooneenheid van een project - Andere 92 260 92 260 VVEERRKKAAVVEELLIINNGG 3311 881100 3311 881100 TTOOTTAAAALL OOMMZZEETT 112266 000011 225533 550088 337799 550099 EUR ('000) NNaauuwwkkeeuurriigg ttiijjddssttiipp PPrrooggrreessssiieeff 3311//1122//22002200 KKAANNTTOORREENN 110022 884466 110022 884466 RREESSIIDDEENNTTIIEEEELL 2288 770044 221133 226611 224411 996655 Wooneenheid van een project - Wet Breyne of gelijkwaardig 213 261 213 261 Wooneenheid van een project - Andere 28 704 28 704 VVEERRKKAAVVEELLIINNGG 1199 666688 1199 666688 TTOOTTAAAALL OOMMZZEETT 115511 221188 221133 226611 336644 447799 TTiijjddssttiipp vvaann ooppbbrreennggsstteenn TTiijjddssttiipp vvaann ooppbbrreennggsstteenn EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 KKAANNTTOORREENN Bouw, commercialisering en andere contractuele regelingen 39 714 10 618 RREESSIIDDEENNTTIIEEEELL Bouw van verkochte eenheden 67 641 46 942 VVEERRKKAAVVEELLIINNGG TTOOTTAAAALL 110077 335555 5577 556600 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 183 3. Overige bedrijfsopbrengsten Kunnen als volgt worden uitgesplitst: De stijging van de huurinkomsten wordt veroorzaakt door de aankoop van vastgoedbeleggingen eind 2020. 4. Kostprijs van de omzet De kostprijs van de omzet wordt als volgt verdeeld per land: En hebben betrekking op de omzet en projecten opgenomen in nota 2 5. Kosten voor commercialisatie Deze rubriek omvat de vergoedingen betaald aan derden in verband met de omzet, die niet worden geactiveerd onder de rubriek "Voorraden". De kosten voor commercialisatie kunnen als volgt worden verdeeld per geografische zone: 6. Administratiekosten De administratiekosten kunnen als volgt worden opgesplitst: () 2020 is herwerkt om beter de opvolgingskosten weer te geven die worden geactiveerd onder "voorraden". PERSONEELSKOSTEN Zijn als volgt samengesteld: () 2020 is herwerkt om beter de opvolgingskosten weer te geven die worden geactiveerd onder "voorraden". De activering van kosten onder “voorraden” is in 2021 toegenomen als gevolg van een verbetering van het toerekeningsmechanisme van overheadkosten in 2020 en een toename van de activiteiten in de Franse woningbouw. AFSCHRIJVINGEN EN BIJZONDERE WAARDEVERMINDERINGEN OP ACTIVA Zijn als volgt samengesteld: De stijging van de afschrijvingen wordt veroorzaakt door de aankoop van vastgoedbeleggingen eind 2020. EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 Huurinkomsten van projecten in afwachting van toekomstige ontwikkeling 8 876 5 031 Overige opbrengsten (recuperatie belastingen, diverse doorfacturatie…) 4 430 5 879 TTOOTTAAAALL OOVVEERRIIGGEE BBEEDDRRIIJJFFSSOOPPBBRREENNGGSSTTEENN 1133 330066 1100 991111 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 België -120 483 -171 341 Luxemburg -88 263 -19 569 Frankrijk -60 276 -53 899 Duitsland -39 839 - 5 Polen -2 205 - 20 Spanje TTOOTTAALLEE KKOOSSTTPPRRIIJJSS VVAANN DDEE OOMMZZEETT --331111 006666 --330000 776666 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 België - 430 - 599 Frankrijk - 9 -1 104 TTOOTTAALLEE KKOOSSTTEENN VVOOOORR CCOOMMMMEERRCCIIAALLIISSAATTIIEE VVAANN DDEE VVEERRKKOOPPEENN -- 443399 --11 770022 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 (()) Personeelkosten -7 768 -15 291 Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen op activa -4 584 -3 684 Overige bedrijfskosten -14 455 -12 082 TTOOTTAAAALL AADDMMIINNIISSTTRRAATTIIEEKKOOSSTTEENN --2266 880077 --3311 005577 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 (()) Bezoldigingen en vergoedingen van het personeel en van de Leden van het Uitvoerend Comité -28 488 -25 734 Gekapitaliseerde opvolgingskosten van projecten opgenomen onder de voorraden 24 629 13 388 Bezoldigingen van de niet-uitvoerende Bestuurders - 217 Sociale lasten -3 542 -2 770 Pensioenkosten - 86 - 172 Andere - 281 214 TTOOTTAAAALL PPEERRSSOONNEEEELLSSKKOOSSTTEENN --77 776688 --1155 229911 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa, en vastgoedbeleggingen -4 693 -3 531 Waardeverminderingen op handelsvorderingen 109 - 153 TTOOTTAAAALL AAFFSSCCHHRRIIJJVVIINNGGEENN EENN BBIIJJZZOONNDDEERREE WWAAAARRDDEEVVEERRMMIINNDDEERRIINNGGEENN OOPP AACCTTIIVVAA --44 558844 --33 668844 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 184 OVERIGE OPERATIONËLE KOSTEN Zijn als volgt samengesteld : () 2020 is herwerkt om beter de opvolgingskosten weer te geven die worden geactiveerd onder "voorraden". De diensten en diverse goederen zijn als volgt samengesteld: () 2020 is herwerkt om beter de opvolgingskosten weer te geven die worden geactiveerd onder "voorraden". Bedrag van de erelonen toegekend in de loop van het boekjaar aan de KPMG Bedrijfsrevisoren en haar netwerk: De opdrachten buiten het domein van de gewone commissarisopdracht werden goedgekeurd door het Audit & Risk Comité. De belangrijkste onderdelen van de wijzigingen in voorzieningen: 7. Winsten op de verkoop van verbonden ondernemingen De gerealiseerde netto winst is als volgt samengesteld: 8. Aandeel in het resultaat van joint ventures en geassocieerde ondernemingen, na aftrek van belasting Het aandeel in het resultaat van de joint ventures en geassocieerde ondernemingen is als volgt: De stijging van het nettoresultaat is voornamelijk het gevolg van de verkoop van Mobius II en het resultaat van M1. Meer informatie met betrekking tot joint ventures en geassocieerde ondernemingen is terug te vinden in nota 17. EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 (()) Diensten en diverse goederen -10 269 -11 468 Overige exploitatiekosten -4 036 -1 813 Voorzieningen - 150 1 198 TTOOTTAAAALL OOVVEERRIIGGEE OOPPEERRAATTIIOONNEELLEE KKOOSSTTEENN --1144 445555 --1122 008822 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 ((*)) Huurkosten van de maatschappelijke zetels -3 185 -1 599 Bezoldiging van derden, omvattend meer bepaald de honoraria betaald aan derden en met betrekking tot de omzet -5 193 -1 389 -1 891 -8 480 TTOOTTAAAALL DDIIEENNSSTTEENN EENN DDIIVVEERRSSEE GGOOEEDDEERREENN --1100 226699 --1111 446688 Overige diensten en diverse goederen waaronder de leveringen aan de onderneming, de reclame-, onderhouds- en herstellingskosten op projecten bestemd voor verkoop of in afwachting van ontwikkeling EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 Erelonen van de commissaris binnen de Groep - 451 - 429 Erelonen voor buitengewone prestaties of bijzondere opdrachten uitgevoerd binnen de Groep - 82 - 180 - Opdrachten juridische adviezen - 10 - 12 - Opdrachten fiscale adviezen - 37 - 138 - Overige opdrachten buiten het domein van de gewone commissarisopdracht - 25 - 30 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 Voorzieningen betreffende de verkopen 17 - 430 Overige voorzieningen 197 1 629 TTOOTTAAAALL VVAANN DDEE WWIIJJZZIIGGIINNGGEENN IINN VVOOOORRZZIIEENNIINNGGEENN 221144 11 Toevoegingen - 510 -1 322 Bestedingen en terugnames 724 2 520 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 Verkoopprijs van verbonden ondernemingen 25 9 792 Boekwaarde van de joint ventures verkocht of na vereffening -9 659 WWIINNSSTTEENN OOPP DDEE VVEERRKKOOOOPP VVAANN VVEERRBBOONNDDEENN OONNDDEERRNNEEMMIINNGGEENN 2255 113333 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 Bedrijfsresultaat 64 561 13 343 Financieel resultaat -4 441 -2 195 Belastingen -15 589 -3 154 RREESSUULLTTAAAATT VVAANN HHEETT BBOOEEKKJJAAAARR 4444 553311 77 999944 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 185 9. Netto financiële kosten Het financieel resultaat is als volgt samengesteld: 10. Belastingen op het resultaat De belastingen op het resultaat zijn de volgende: Infinity Living levert de belangrijkste bijdrage aan de huidige inkomstenbelastingen en bij uitbreiding aan de uitgestelde belastingen. Hieronder wordt het verschil verklaard tussen het effectieve en theoretische belastingtarief: De wijziging in het effectieve belastingtarief is voornamelijk te wijten aan de belastingimpact op de niet-belastbare inkomsten en het gebruik van fiscale verliezen in Immobel S.A., Immobel Holding Luxembourg en Immobel Frankrijk. EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 Rentelasten van financiële schulden opgenomen tegen afgeschreven kostprijs -15 612 -15 543 Geactiveerde rente op projecten in ontwikkeling 9 364 3 684 Variaties in de reële waarde van de financiële instrumenten - 358 291 Renteopbrengsten 4 983 5 773 Overige financiële opbrengsten en kosten -3 471 -1 500 FFIINNAANNCCIIEEEELL RREESSUULLTTAAAATT --55 009944 --77 229955 Rentelasten van financiële schulden opgenomen tegen afgeschreven kostprijs -15 612 -15 543 Afschrijvingen van kosten bij uitgifte van leningen 356 292 Wijziging in betaalde / onbetaalde rente 513 -3 684 BBEETTAAAALLDDEE RREENNTTEE ((KKAASSSSTTRROOOOMMOOVVEERRZZIICCHHTT)) --1155 445566 --1188 993366 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 Lopende belastingen met betrekking tot het huidige boekjaar -15 416 -10 756 Lopende belastingen met betrekking tot vorige boekjaren 505 - 265 Uitgestelde belastingen op tijdelijke verschillen 13 292 2 371 TTOOTTAALLEE BBEELLAASSTTIINNGGEENN OOPPGGEENNOOMMEENN IINN HHEETT GGLLOOBBAAAALL RREESSUULLTTAAAATT --11 661199 --88 665500 Lopende belastingen -15 236 -11 021 Wijzigingen van de fiscale vorderingen en verplichtingen 8 985 5 009 BBEETTAAAALLDDEE BBEELLAASSTTIIGGEENN ((KKAASSSSTTRROOOOMMOOVVEERRZZIICCHHTT)) --66 225511 --66 001111 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 Resultaat voor belastingen uit voortgezette bedrijfsactiviteiten 93 964 42 696 Aandeel in het resultaat van joint ventures en geassocieerde ondernemingen -44 531 -7 994 4499 443333 3344 770022 BELASTINGEN VOLGENS HET THEORETISCHE BELASTINGTARIEF VAN : 2255,,0000%% 2255,,0000%% -12 358 -8 675 Fiscale effecten - Vrijgestelde inkomsten (verkoop van aandelen) 7 835 1 047 - Verworpen uitgaven - 959 - 703 5 802 685 - Fiscale verliezen van het boekjaar waarvoor geen uitgestelde belastingen werden opgenomen -2 853 -1 511 - Fiscale verliezen van vorige boekjaren waarvoor geen uitgestelde belastingen werden opgenomen 1 194 925 - (Niet-)erkende belastinglatenties 1 018 251 - Verschillende belastingtarieven 612 822 Belastingen van voorgaande boekjaren -1 910 -1 491 BBEELLAASSTTIINNGGEENN --11 661199 --88 665500 EEFFFFEECCTTIIEEFF BBEELLAASSTTIINNGGTTAARRIIEEFF VVAANN HHEETT BBOOEEKKJJAAAARR 33,,2288%% 2244,,9933%% RREESSUULLTTAAAATT VVOOOORR BBEELLAASSTTIINNGGEENN EENN HHEETT AAAANNDDEEEELL IINN HHEETT RREESSUULLTTAAAATT VVAANN JJOOIINNTT VVEENNTTUURREESS EENN GGEEAASSSSOOCCIIEEEERRDDEE OONNDDEERRNNEEMMIINNGGEENN - Het gebruik van fiscale verliezen en notionele interesten waarvoor geen uitgestelde belastingen werden erkend in voorgaande jaren GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 186 11. Resultaat per aandeel Het basisresultaat per aandeel wordt verkregen door het resultaat van het jaar (nettoresultaat en globaal resultaat) te delen door het gemiddeld aantal aandelen. Het basisresultaat per aandeel wordt bepaald aan de hand van de volgende gegevens: Om rekening te houden met de mogelijke verwateringseffecten van het aandelenplan (performance share plan), wordt de verwaterde winst per aandeel berekend. Het verwaterde resultaat per aandeel wordt bepaald aan de hand van de volgende gegevens: 12. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa evolueren als volgt: 13. Goodwill De goodwill vloeit voort uit de overname in 2019 van Nafilyan & Partners, een niet-beursgenoteerd bedrijf gevestigd in Frankrijk dat gespecialiseerd is in de ontwikkeling van onroerend goed. De overname geeft Immobel 100% van de stemrechten en de controle over Nafilyan & Partners. De overname kwalificeert als een “business combination” zoals gedefinieerd in IFRS 3. De Groep heeft Nafilyan & Partners overgenomen om de dekking op de Franse markt uit te breiden door de knowhow, expertise en potentiële synergieën met Immobel France te delen. Momenteel is Nafilyan & Partners volledig geïntegreerd in de activiteiten van Immobel France. 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 NNeettttoorreessuullttaaaatt vvaann ddee ppeerriiooddee EUR ('000) 9922 115500 3333 227722 GGlloobbaaaall rreessuullttaaaatt vvaann ddee ppeerriiooddee EUR ('000) 9911 447700 3355 556666 Gewogen gemiddelde van het aantal gewone aandelen Aantal aandelen op 1 Januari 9 997 356 9 997 356 Eigen anndelen op 1 Januari - 292 527 -1 212 179 Eigen aandelen vervreemd 265 562 919 652 UUttiissttaaaannddee ggeewwoonnee aaaannddeelleenn oopp 3311 DDEECCEEMMBBEERR 99 997700 339911 99 770044 882299 GGeewwooggeenn ggeemmiiddddeellddee vvaann hheett aaaannttaall ggeewwoonnee aaaannddeelleenn 99 996655 882233 99 330033 880099 NNeettttoorreessuullttaaaatt ((aaaannddeeeell vveenn ddee GGrrooeepp)) ppeerr aaaannddeeeell 99,,224477 33,,557766 GGlloobbaaaall rreessuullttaaaatt ((aaaannddeeeell vvaann ddee GGrrooeepp)) ppeerr aaaannddeeeell 99,,117788 33,,882233 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 NNeettttoorreessuullttaaaatt vvaann ddee ppeerriiooddee EUR ('000) 9922 115500 3333 227722 GGlloobbaaaall rreessuullttaaaatt vvaann ddee ppeerriiooddee EUR ('000) 9911 447700 3355 556666 Gewogen gemiddelde van het aantal gewone aandelen 9965 823 9303 809 Eigen aandelen vervreemd 3 383 1 606 GGeewwooggeenn ggeemmiiddddeellddee vvaann hheett aaaannttaall ggeewwoonnee aaaannddeelleenn 99 996655 882233 99 330055 441155 NNeettttoorreessuullttaaaatt ((aaaannddeeeell vveenn ddee GGrrooeepp)) ppeerr aaaannddeeeell 99,,224477 33,,557766 GGlloobbaaaall rreessuullttaaaatt ((aaaannddeeeell vvaann ddee GGrrooeepp)) ppeerr aaaannddeeeell 99,,117788 33,,882222 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 AAAANNSSCCHHAAFFFFIINNGGSSWWAAAARRDDEE OOPP HHEETT EEIINNDDEE VVAANN HHEETT VVOORRIIGG BBOOEEKKJJAAAARR 11 662266 11 556633 Intrede in consolidatie kring Aankopen 6 201 Verkopen en buitengebruikstellingen -299 - 138 AAAANNSSCCHHAAFFFFIINNGGSSWWAAAARRDDEE OOPP HHEETT EEIINNDDEE VVAANN HHEETT BBOOEEKKJJAAAARR 11 333333 11 662266 AAFFSSCCHHRRIIJJVVIINNGGEENN EENN BBIIJJZZOONNDDEERREE WWAAAARRDDEEVVEERRMMIINNDDEERRIINNGGEENN OOPP HHEETT EEIINNDDEE VVAANN HHEETT VVOORRIIGG BBOOEEKKJJAAAARR --11 004444 --11 002200 Intrede in consolidatie kring Afschrijvingen -216 - 162 Annulatie afschrijvingen op verkopen en buitengebruikstellingen 173 138 AAFFSSCCHHRRIIJJVVIINNGGEENN EENN BBIIJJZZOONNDDEERREE WWAAAARRDDEEVVEERRMMIINNDDEERRIINNGGEENN OOPP HHEETT EEIINNDDEE VVAANN HHEETT BBOOEEKKJJAAAARR --11 008877 --11 004444 NNEETTTTOO BBOOEEKKWWAAAARRDDEE PPEERR 3311 DDEECCEEMMBBEERR 224466 558822 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 187 De aansluiting van de boekwaarde van de goodwill aan het begin en einde van het boekjaar wordt als volgt weergegeven: De boekwaarde van de goodwill is als volgt toegewezen aan kasstroomgenererende eenheden: Immobel Group test de goodwill jaarlijks op bijzondere waardevermindering, of vaker als er aanwijzingen zijn dat de goodwill mogelijk is verminderd. De realiseerbare waarde van het Franse segment als kasstroomgenererende eenheid (inclusief actuele projecten evenals toekomstige projecten) wordt bepaald op basis van een bedrijfswaardeberekening die gebruikmaakt van kasstroomprognoses, gebaseerd op een “Dividend Discount Model” op een vijf- jaarperiode, om het eigen vermogen te evalueren. Door deze waardering worden toekomstige dividendbetalingen geschaten terug verdisconteerd naar hun huidige waarde. Deze Net Present Value houdt dus rekening met: • een cashflowprognose van 2022 tot 2027, waardoor het toekomstig dividend kan worden geschat; • met een oneindig groeipercentage 1 van het dividend van 2% (“Groeipercentage op LT”); • met een actualiseringspercentage, hierna 'kost van eigen vermogen', bestaande uit een risicovrije rente (0,64% 2 , vergeleken met 1,14% in 2020), een marktpremie (tussen 4 en 6%) en een sector beta (tussen 1,14 en 1,31). Negen simulaties hebben de analyse op bijzondere waardeverminderingen ondersteund, gebaseerd op verschillende combinaties, zoals hieronder weergegeven: Op 31 December 2021 Op 31 December 2020 De conclusie van deze analyse is dat de reële waarde de boekwaarde overschrijdt ongeacht het niveau van de kosten van het eigen vermogen. Daarom heeft het management besloten om in het lopende jaar geen bijzondere waardeverminderingen op goodwill op te nemen. 1 Volgens de volgende formule: (risicovrij tarief) + [(marktpremie) * (sector beta met hefboomwerking)] 2 Gebaseerd op OLO 30 jaar, gemiddeld jaar 2021 van NBB (Nationale Bank van België). EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 AAAANNSSCCHHAAFFFFIINNGGEENN OOPP HHEETT EEIINNDDEE VVAANN HHEETT VVOORRIIGG BBOOEEKKJJAAAARR 4433 778899 4433 778899 Aankoop van Immobel France AAAANNSSCCHHAAFFFFIINNGGEENN OOPP HHEETT EEIINNDDEE VVAANN HHEETT BBOOEEKKJJAAAARR 4433 778899 4433 778899 BBIIJJZZOONNDDEERREE WWAAAARRDDEEVVEERRMMIINNDDEERRIINNGGEENN OOPP HHEETT EEIINNDDEE VVAANN HHEETT VVOORRIIGG BBOOEEKKJJAAAARR Waardeverminderingen van het boekjaar BBIIJJZZOONNDDEERREE WWAAAARRDDEEVVEERRMMIINNDDEERRIINNGGEENN OOPP HHEETT EEIINNDDEE VVAANN HHEETT BBOOEEKKJJAAAARR NNEETTTTOO BBOOEEKKWWAAAARRDDEE PPEERR 3311 DDEECCEEMMBBEERR 4433 778899 4433 778899 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 Frankrijk 43 789 43 789 NNEETTTTOO BBOOEEKKWWAAAARRDDEE PPEERR 3311 DDEECCEEMMBBEERR 4433 778899 4433 778899 Groei op LT 2,00% risicovrij tarief 1,14% Kost van eigen vermogen Marktpremie 4,00% 5,00% 6,00% 0,65 1,14 5,7% 6,8% 8,0% 0,70 1,23 6,0% 7,3% 8,5% 0,75 1,31 6,4% 7,7% 9,0% Unlevered Beta levered GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 188 14. Materiële vaste activa De materiële vaste activa evolueren als volgt: Materiële vaste activa bestaan voornamelijk uit installatiekosten van de verschillende hoofdkantoren. 15. Activa opgenomen als gebruiksrecht De activa opgenomen als gebruiksrecht evolueren als volgt: 16. Vastgoedbeleggingen Deze rubriek omvat gebouwen die zijn verworven om te worden ontwikkeld en verhuurd tot het begin van de ontwikkeling. De vastgoedbeleggingen evolueren als volgt: Van de verschillende vastgoedbeleggingen zijn de projecten Total, Rueil Colmar en Thomas de belangrijkste componenten. De daling van de netto boekwaarde is voornamelijk te wijten aan de verkoop van Scorpio aan het Immobel Belux Office Development Fund SCSP dat geboekt wordt volgens de vermogensmutatiemethode. De reële waarde van de vastgoedbeleggingen op 31 december 2021 bedraagt EUR 174 miljoen, vergeleken met 197,4 miljoen EUR op 31 december 2020. Dit bedrag wordt bepaald op basis van een waardering van niveau 3 die geen waarneembare marktgegevens integreert en is gebaseerd op interne analyses (haalbaarheidsstudie die gevoelig is voor de verwachte huurprijs na herontwikkeling, geschat rendement en bouwkosten) . EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 AAAANNSSCCHHAAFFFFIINNGGEENN OOPP HHEETT EEIINNDDEE VVAANN HHEETT VVOORRIIGG BBOOEEKKJJAAAARR 44 114422 44 118811 Intrede in consolidatie kring Aankopen 1 666 677 Verkopen en buitengebruikstellingen - 115 - 716 AAAANNSSCCHHAAFFFFIINNGGEENN OOPP HHEETT EEIINNDDEE VVAANN HHEETT BBOOEEKKJJAAAARR 55 669933 44 114422 AAFFSSCCHHRRIIJJVVIINNGGEENN EENN BBIIJJZZOONNDDEERREE WWAAAARRDDEEVVEERRMMIINNDDEERRIINNGGEENN OOPP HHEETT EEIINNDDEE VVAANN HHEETT VVOORRIIGG BBOOEEKKJJAAAARR --22 775544 --33 119988 Intrede in consolidatie kring Afschrijvingen - 329 - 269 Annulatie afschrijvingen op verkopen en buitengebruikstellingen 183 713 AAFFSSCCHHRRIIJJVVIINNGGEENN EENN BBIIJJZZOONNDDEERREE WWAAAARRDDEEVVEERRMMIINNDDEERRIINNGGEENN OOPP HHEETT EEIINNDDEE VVAANN HHEETT BBOOEEKKJJAAAARR --22 990000 --22 775544 NNEETTTTOO BBOOEEKKWWAAAARRDDEE PPEERR 3311 DDEECCEEMMBBEERR 22 779933 11 338888 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 AAAANNSSCCHHAAFFFFIINNGGEENN OOPP HHEETT EEIINNDDEE VVAANN HHEETT VVOORRIIGG BBOOEEKKJJAAAARR 77 229977 77 997766 Intrede in consolidatie kring Aankopen 770 Verkopen en buitengebruikstellingen -1 359 - 679 AAAANNSSCCHHAAFFFFIINNGGEENN OOPP HHEETT EEIINNDDEE VVAANN HHEETT BBOOEEKKJJAAAARR 66 770088 77 229977 AAFFSSCCHHRRIIJJVVIINNGGEENN EENN BBIIJJZZOONNDDEERREE WWAAAARRDDEEVVEERRMMIINNDDEERRIINNGGEENN OOPP HHEETT EEIINNDDEE VVAANN HHEETT VVOORRIIGG BBOOEEKKJJAAAARR --22 990077 --11 553355 Intrede in consolidatie kring Afschrijvingen -1 388 -1 372 Annulatie afschrijvingen op verkopen en buitengebruikstellingen 1 359 AAFFSSCCHHRRIIJJVVIINNGGEENN EENN BBIIJJZZOONNDDEERREE WWAAAARRDDEEVVEERRMMIINNDDEERRIINNGGEENN OOPP HHEETT EEIINNDDEE VVAANN HHEETT BBOOEEKKJJAAAARR --22 993366 --22 990077 NNEETTTTOO BBOOEEKKWWAAAARRDDEE PPEERR 3311 DDEECCEEMMBBEERR 33 777722 44 339900 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 AAAANNSSCCHHAAFFFFIINNGGEENN OOPP HHEETT EEIINNDDEE VVAANN HHEETT VVOORRIIGG BBOOEEKKJJAAAARR 119999 441155 8877 883388 Intrede in consolidatie kring 127 088 Verkopen/Uittrede van de consolidatiekring -20 649 -6 040 Netto boekwaarde van de vastgoedbeleggingen overgedragen van/naar voorraden - 25 -9 471 AAAANNSSCCHHAAFFFFIINNGGEENN OOPP HHEETT EEIINNDDEE VVAANN DDEE PPEERRIIOODDEE 117788 774411 119999 441155 AAFFSSCCHHRRIIJJVVIINNGGEENN EENN BBIIJJZZOONNDDEERREE WWAAAARRDDEEVVEERRMMIINNDDEERRIINNGGEENN OOPP HHEETT EEIINNDDEE VVAANN HHEETT VVOORRIIGG BBOOEEKKJJAAAARR --22 226666 --66 771155 Afschrijvingen -2 747 -1 591 Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen geannuleerd na verkoop/uittrede van de consolidatiekring 271 6 040 AAFFSSCCHHRRIIJJVVIINNGGEENN EENN BBIIJJZZOONNDDEERREE WWAAAARRDDEEVVEERRMMIINNDDEERRIINNGGEENN OOPP HHEETT EEIINNDDEE VVAANN DDEE PPEERRIIOODDEE --44 774422 --22 226666 NNEETTTTOO BBOOEEKKWWAAAARRDDEE PPEERR 3311 DDEECCEEMMBBEERR 117733 999999 119977 114499 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 189 17. Deelnemingen in joint ventures en geassocieerde ondernemingen De bijdragen van de joint ventures en geassocieerde ondernemingen in het geconsolideerd overzicht van de financiële positie en in het geconsolideerd overzicht van het globaal resultaat is als volgt: De boekwaarde van de deelnemingen in joint ventures en geassocieerde ondernemingen evolueert als volgt: EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 Deelnemingen in joint ventures 148 220 98 663 Deelnemingen in geassocieerde ondernemingen 8 312 7 532 TTOOTTAAAALL DDEEEELLNNEEMMIINNGGEENN OOPPGGEENNOOMMEENN IINN HHEETT OOVVEERRZZIICCHHTT VVAANN DDEE FFIINNAANNCCIIËËLLEE PPOOSSIITTIIEE 115566 553322 110066 119955 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 Aandeel in het resultaat van de joint ventures 47 109 7 986 Aandeel in het resultaat van de geassocieerde ondernemingen -2 577 8 4444 553311 77 999944 AAAANNDDEEEELL IINN HHEETT RREESSUULLTTAAAATT VVAANN JJOOIINNTT VVEENNTTUURREESS EENN GGEEAASSSSOOCCIIEEEERRDDEE OONNDDEERRNNEEMMIINNGGEENN EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 WWAAAARRDDEE OOPP 11 JJAANNUUAARRII 110066 119955 5555 889999 Aandeel in het resultaat 44 531 7 994 Aanschaffingen en kapitaalinjecties 14 096 44 214 Wijzigingen van de consolidatiekring 1 831 9 660 Ontvangen dividenden van joint ventures en geassocieerde ondernemingen -8 034 -10 533 Verkopen of vereffening van joint ventures en geassocieerde ondernemingen 4 Terugbetaling kapitaal -2 079 -1 039 Omrekeningsverschillen Overige wijzigingen - 12 WWIIJJZZIIGGIINNGGEENN VVAANN DDEE PPEERRIIOODDEE 5500 333377 5500 229966 WWAAAARRDDEE OOPP 3311 DDEECCEEMMBBEERR 115566 553322 110066 119955 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 190 De volgende tabel toont de bijdrage van joint ventures en geassocieerde ondernemingen in het overzicht van de financiële positie en in het overzicht van het globaal resultaat. VVEENNNNOOOOTTSSCCHHAAPP 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 Bella Vita 50% 50% 48 54 - 6 - 16 BONDY CANAL 40% 0% - 37 Boralina Investments, S.L. 50% 50% -2 890 -2 884 - 21 Brouckère Tower Invest 50% 50% 31 307 29 059 598 386 CBD International 50% 50% 122 -1 431 - 150 508 Château de Beggen 50% 50% 16 17 - 1 Cityzen Holding 50% 50% - 21 - 19 - 2 - 7 Cityzen Hotel 50% 50% 711 564 147 55 Cityzen Office 50% 50% 1 411 1 546 - 135 164 Cityzen Residence 50% 50% 694 561 133 78 CP Development Sp. z o.o. 50% 50% - 256 - 59 - 196 23 CSM Development 50% 50% - 12 24 - 36 - 5 CSM Properties 50% 50% 3 852 3 900 - 48 291 Debrouckère Development 50% 50% 497 548 - 52 - 68 Debrouckère Land (ex-Mobius I) 50% 50% 90 102 - 12 67 Debrouckère Leisure 50% 50% 2 283 2 310 - 27 - 15 Debrouckère Office 50% 50% 3 740 3 770 - 30 20 Gateway 50% 50% 319 322 - 3 - 3 Goodways SA 50% 50% 3 234 3 237 - 3 - 63 Ilot Ecluse 50% 50% 163 165 - 2 - 3 Immo Marial SàRL 50% 0% 8 - 66 2 Immo PA 33 1 50% 50% 1 314 1 272 43 - 35 Immo PA 44 1 50% 50% 682 683 - 1 - 13 Immo PA 44 2 50% 50% 2 423 2 385 39 416 Key West Development 50% 50% 387 471 - 84 - 52 Les Deux Princes Develop. 50% 50% -2 439 -1 755 16 1 075 Livingstone Retail S.à.r.l. 33% 33% M1 33% 33% 7 270 5 603 4 992 2 993 M7 33% 33% 42 132 1 46 Mobius II 50% 50% 47 376 8 121 39 255 - 50 NP_AUBER 50% 50% - 136 - 89 - 47 - 100 NP_AUBER_VH 50% 50% 140 681 159 207 NP_AUBERVIL 50% 50% 324 - 17 340 - 2 NP_BESSANC2 50% 50% 497 149 348 219 NP_BESSANCOU 50% 50% 102 185 - 169 202 NP_CHARENT1 50% 50% 33 34 - 1 - 24 NP_CRETEIL 50% 50% - 1 - 1 - 1 NP_EPINAY 50% 50% 121 - 49 170 44 NP_VAIRES 50% 50% 245 1 417 130 416 ODD Construct 50% 50% 1 164 682 482 665 PA_VILLA 51% 51% - 40 - 40 7 Plateau d'Erpent 50% 50% 1 823 838 986 668 RAC3 40% 40% 3 403 3 264 139 135 RAC4 40% 40% 1 321 1 331 - 11 438 RAC4 Developt 40% 40% 1 567 1 587 - 20 - 2 RAC5 40% 40% 5 651 5 451 200 192 RAC6 40% 40% 2 182 2 168 15 206 Surf Club Hospitality Group SL 50% 0% 123 - 61 - 15 23 Surf Club Marbella Beach, S.L. 50% 50% 21 772 19 855 132 - 775 TRELAMET 40% 0% 48 7 Unipark 50% 50% 4 066 4 063 3 30 Universalis Park 2 50% 50% -1 122 -1 627 505 - 156 Universalis Park 3 50% 50% -2 487 -2 249 - 238 - 192 Universalis Park 3AB 50% 50% 1 974 1 967 7 - 4 Universalis Park 3C 50% 50% 417 418 - 1 - 4 114455 551133 9988 666633 4477 447711 77 998866 277 SH 10% 0% 4 445 Beiestack SA 22% 0% 1 498 - 73 Belux Office Development Feeder CV 30% 0% 57 - 83 DHR Clos du Château 33% 33% 26 106 63 90 Immobel Belux Office Development Fund SCSP 22% 1 152 - 206 MONTLHERY 2 BIS 20% 0% RICHELIEU 10% 1 001 ULB Holding 60% 60% -11 173 -5 363 - 210 - 210 Urban Living Belgium 30% 30% 14 013 12 789 -2 431 128 1111 001199 77 553322 --22 994400 88 115566 553322 110066 119955 4444 553311 77 999944 TTOOTTAAAALL JJOOIINNTT VVEENNTTUURREESS AANDEEL VAN DE GROEP % BOEKWAARDE VAN DE DEELNEMINGEN - EUR ('000) AANDEEL IN HET GLOBAAL RESULTAAT - EUR ('000) TTOOTTAAAALL GGEEAASSSSOOCCIIEEEERRDDEE OONNDDEERRNNEEMMIINNGGEENN TTOOTTAAAALL JJOOIINNTT VVEENNTTUURREESS EENN GGEEAASSSSOOCCIIEEEERRDDEE OONNDDEERRNNEEMMIINNGGEENN GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 191 De volgende tabellen tonen een samenvatting van de financiële gegevens van joint ventures en geassocieerde ondernemingen van de Groep. De bedragen zijn bepaald in overeenstemming met IFRS, vóór eliminatie van interco’s. OP 31 DECEMBER 2021 OMZET GLOBAAL RESULTAAT TOTAAL ACTIVA TOTAAL VERPLICHTINGEN TOTAAL EIGEN VERMORGEN Bella Vita 0 - 11 210 114 96 48 0 BONDY CANAL 0 0 8 151 8 141 10 - 37 3 582 Boralina Investments, S.L. 0 - 42 45 669 6 114 39 555 -2 890 0 Brouckère Tower Invest 0 1 197 211 434 148 820 62 614 31 307 0 CBD International 26 - 300 50 771 54 354 -3 584 122 22 056 Château de Beggen 0 - 2 36 3 33 16 0 Cityzen Holding 0 - 4 20 727 16 559 4 168 - 21 8 278 Cityzen Hotel 0 293 21 042 19 621 1 422 711 0 Cityzen Office 0 - 269 56 536 53 714 2 822 1 411 0 Cityzen Residence 0 266 20 998 19 610 1 387 694 0 CP Development Sp. z o.o. 89 - 393 76 308 76 820 - 512 - 256 0 CSM Development 0 - 72 4 024 4 048 - 24 - 12 0 CSM Properties 0 - 97 102 748 95 045 7 703 3 852 145 Debrouckère Development 251 - 103 5 411 4 418 993 497 1 332 Debrouckère Land (ex-Mobius I) 0 - 24 23 475 23 295 180 90 0 Debrouckère Leisure 0 - 54 6 501 1 935 4 566 2 283 573 Debrouckère Office 0 - 60 15 200 7 720 7 480 3 740 0 Gateway 0 - 5 640 2 639 319 0 Goodways SA 0 - 5 22 258 18 480 3 778 3 234 3 088 Ilot Ecluse 0 - 4 374 48 326 163 0 Immo PA 33 1 0 86 3 131 502 2 629 1 314 0 Immo PA 44 1 98 - 2 2 760 1 397 1 363 682 0 Immo PA 44 2 295 78 9 371 4 524 4 847 2 423 0 Immobel Marial SàRL 0 - 133 3 575 3 691 - 116 0 Key West Development 0 - 167 12 704 11 929 774 387 5 731 Les Deux Princes Develop. 1 010 32 -3 469 1 409 -4 878 -2 439 0 M1 50 278 14 977 45 838 24 028 21 809 7 270 0 M7 0 2 615 488 127 42 0 Mobius II 179 000 78 510 134 180 39 427 94 753 47 376 10 994 NP_AUBER 0 - 93 1 156 1 427 - 271 - 136 251 NP_AUBER_VH 3 841 318 3 457 3 178 279 140 158 NP_AUBERVIL 17 459 679 9 457 8 811 646 324 2 945 NP_BESSANC2 13 006 694 9 235 8 243 992 497 1 329 NP_BESSANCOU - 63 - 337 176 - 28 204 102 60 NP_CHARENT1 3 912 - 2 4 944 4 879 65 33 475 NP_CRETEIL 0 0 648 650 - 2 - 1 405 NP_EPINAY 8 105 340 6 517 6 275 242 121 1 176 NP_VAIRES 1 040 259 3 131 2 641 489 245 0 ODD Construct 5 753 964 5 643 3 315 2 328 1 164 571 PA_VILLA 0 0 4 679 4 758 - 79 - 40 47 Plateau d'Erpent 22 708 1 971 16 189 12 543 3 646 1 823 7 RAC3 0 348 8 531 24 8 507 3 403 0 RAC4 0 - 27 31 658 28 357 3 301 1 321 0 RAC4 Developt 0 - 51 4 731 814 3 917 1 567 0 RAC5 0 500 14 724 596 14 128 5 651 0 RAC6 0 37 19 226 13 770 5 456 2 182 0 Surf Club Hospitality Group SL 0 - 30 8 155 7 908 247 123 0 Surf Club Marbella Beach, S.L. 0 263 82 710 39 166 43 544 21 772 0 TRELAMET 0 17 133 14 119 48 0 Unipark 9 6 10 578 2 446 8 132 4 066 0 Universalis Park 2 0 1 009 24 319 26 563 -2 245 -1 122 6 919 Universalis Park 3 0 - 475 33 618 38 592 -4 974 -2 487 10 731 Universalis Park 3AB 1 15 4 140 192 3 948 1 974 0 Universalis Park 3C 0 - 1 1 007 173 834 417 0 TTOOTTAAAALL JJOOIINNTT VVEENNTTUURREESS 306 818 100 096 1209 980 861 566 348 414 145 513 80 853 277 SH 0 0 111 320 66 873 44 447 4 445 60 Beiestack SA 0 - 321 21 814 15 235 6 579 1 498 0 Belux Office Development Feeder CV 0 - 274 20 903 203 20 700 57 0 DHR Clos du Château 899 189 532 452 79 26 0 Immobel Belux Office Development Fund SCSP 0 - 912 27 135 1 056 26 079 1 152 0 MONTLHERY 2 BIS 0 0 91 90 0 0 0 RICHELIEU 0 0 62 420 52 410 10 010 1 001 1 430 ULB Holding 0 - 349 18 252 19 034 - 782 -11 173 0 Urban Living Belgium 27 683 -8 187 173 705 168 697 5 007 14 013 21 087 TTOOTTAAAALL GGEEAASSSSOOCCIIEEEERRDDEE OONNDDEERRNNEEMMIINNGGEENN 28 583 -9 854 436 172 324 053 112 120 11 019 22 577 TTOOTTAAAALL JJOOIINNTT VVEENNTTUURREESS EENN GGEEAASSSSOOCCIIEEEERRDDEE OONNDDEERRNNEEMMIINNGGEENN 335 400 90 242 1646 152 1185 619 460 533 156 532 103 430 CIJFERS 100% TOTAAL EIGEN VERMORGEN TOEREKENBAAR AAN DE GROEP AANDEELHOUDERS LENINGEN TOEGEKEND DOOR DE GROEP GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 192 OP 31 DECEMBER 2020 OMZET GLOBAAL RESULTAAT TOTAAL ACTIVA TOTAAL VERPLICHTINGEN TOTAAL EIGEN VERMORGEN Bella Vita 0 - 33 375 268 108 54 0 Boralina Investments, S.L. 0 - 1 41 705 6 108 35 597 -2 884 0 Brouckère Tower Invest 0 772 154 834 96 717 58 117 29 059 0 CBD International 7 1 016 41 853 45 137 -3 284 -1 431 18 720 Château de Beggen 0 0 239 204 35 17 0 Cityzen Holding 0 - 14 20 454 16 282 4 172 - 19 8 138 Cityzen Hotel 0 109 19 287 18 158 1 129 564 15 234 Cityzen Office 0 328 82 970 79 878 3 091 1 546 0 Cityzen Residence 0 155 19 354 18 232 1 121 561 15 217 CP Development Sp. z o.o. 0 46 46 863 46 982 - 119 - 59 0 CSM Development 0 - 11 2 833 2 785 48 24 1 646 CSM Properties 0 583 104 041 96 241 7 800 3 900 44 Debrouckère Development 1 906 - 135 4 176 3 080 1 096 548 1 338 Debrouckère Land (ex-Mobius I) 43 004 11 550 25 734 25 530 203 102 0 Debrouckère Leisure 0 - 30 5 458 838 4 620 2 310 29 Debrouckère Office 0 40 16 237 8 697 7 540 3 770 0 Gateway 0 - 6 647 3 644 322 0 Goodways SA 0 - 126 21 711 17 928 3 783 3 237 2 858 Ilot Ecluse 0 - 6 375 45 330 165 40 Immo PA 33 1 537 - 69 3 496 953 2 543 1 272 0 Immo PA 44 1 1 360 - 26 2 741 1 375 1 366 683 0 Immo PA 44 2 4 081 832 9 543 4 774 4 769 2 385 0 Immobel Marial SàRL 0 4 2 181 2 165 16 8 958 Key West Development 0 - 104 10 729 9 787 941 471 4 733 Les Deux Princes Develop. 14 545 2 150 3 419 6 929 -3 510 -1 755 0 Livingstone Retail S.à.r.l. 0 0 12 0 12 4 0 M1 54 660 8 979 52 610 35 788 16 822 5 603 -2 500 M7 0 137 1 006 611 395 132 0 Mobius II 0 - 100 56 356 40 113 16 242 8 121 7 913 NP_AUBER 0 - 199 1 147 1 325 - 178 - 89 251 NP_AUBER_VH 4 940 413 5 044 3 685 1 359 681 158 NP_AUBERVIL 0 - 5 1 984 2 017 - 33 - 17 922 NP_BESSANC2 6 540 438 6 477 6 179 298 149 1 322 NP_BESSANCOU 66 403 509 140 370 185 145 NP_CHARENT1 2 947 - 48 7 591 7 524 67 34 475 NP_CRETEIL 0 - 1 708 710 - 2 - 1 380 NP_EPINAY 3 838 89 3 808 3 906 - 98 - 49 1 177 NP_VAIRES 6 770 830 11 472 8 644 2 828 1 417 1 851 ODD Construct 7 710 1 330 3 747 2 383 1 364 682 562 PA_VILLA 0 13 4 030 4 110 - 79 - 40 47 Plateau d'Erpent 9 125 1 335 20 395 18 720 1 675 838 1 679 RAC3 11 338 8 173 14 8 159 3 264 0 RAC4 0 1 094 31 619 28 290 3 329 1 331 0 RAC4 Developt 0 - 4 4 640 672 3 968 1 587 160 RAC5 0 481 14 056 428 13 628 5 451 0 RAC6 0 515 13 495 8 075 5 420 2 168 0 Surf Club Marbella Beach, S.L. 0 -1 549 81 303 41 593 39 710 19 855 3 000 Surf Club Spain Invest Property SL 0 46 7 809 7 932 - 123 - 61 0 Unipark 1 61 10 517 2 391 8 126 4 063 0 Universalis Park 2 0 - 313 22 514 25 768 -3 254 -1 627 6 532 Universalis Park 3 0 - 383 32 783 37 281 -4 499 -2 249 8 588 Universalis Park 3AB 0 - 8 4 365 432 3 933 1 967 0 Universalis Park 3C 0 - 7 1 009 174 835 418 0 TTOOTTAAAALL JJOOIINNTT VVEENNTTUURREESS 162 047 30 910 1050 433 798 001 252 431 98 667 101 617 DHR Clos du Château 1 625 270 1 491 1 172 319 106 376 ULB Holding 0 - 351 18 245 18 678 - 432 -5 363 5 593 Urban Living Belgium 16 477 989 192 165 172 452 19 713 12 789 21 022 TTOOTTAAAALL GGEEAASSSSOOCCIIEEEERRDDEE OONNDDEERRNNEEMMIINNGGEENN 18 101 908 211 901 192 302 19 599 7 532 26 991 TTOOTTAAAALL JJOOIINNTT VVEENNTTUURREESS EENN GGEEAASSSSOOCCIIEEEERRDDEE OONNDDEERRNNEEMMIINNGGEENN 180 148 31 818 1262 334 990 303 272 031 106 199 128 608 CIJFERS 100% TOTAAL EIGEN VERMORGEN TOEREKENBAAR AAN DE GROEP AANDEELHOUDERS LENINGEN TOEGEKEND DOOR DE GROEP GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 193 De volgende tabellen tonen gecondenseerde financiële informatie van alle joint ventures en geassocieerde ondernemingen van de Groep, evenals een uitsplitsing van de voorraden, vastgoedbeleggingen en de financiële schulden. Cijfers worden gepresenteerd op 100%. Op 31 december 2021 Op 31 december 2020 Belangrijkste projecten en fianciële schulden: VOORRADEN EN VASTGOESBELEGGINGEN FINANCIELE SCHULDEN Vastgoedbeleggingen 212 506 Cityzen Office 56 600 40 120 Andere vaste activa 128 129 CSM Properties 100 870 94 750 Voorraden 830 299 RAC4 22 399 28 000 Geldmiddelen en kasequivalenten 200 467 Universalis Park 2 22 786 12 700 Vorderingen en andere activa 274 751 Universalis Park 3 33 444 15 930 Langlopende financiële schulden 347 494 Urban Living Belgium 130 164 73 242 Kortlopende financiêle schulden 224 764 Debrouckère Land (ex-Mobius I) 22 180 21 150 Uitgestelde belastingschulden 17 338 CP Development Sp. z o.o. 69 700 25 956 Aandeelhoudersleningen 254 853 Brouckère Tower Invest 197 695 123 120 Overige shulden 341 169 Beiestack SA 20 988 12 268 Totaal 1 646 152 1 185 619 Surf Club Marbella Beach, S.L. 62 784 Overige 386 968 137 290 Totaal 1 042 805 572 258 Belangrijkste onderdelen van de activa en passiva: Belangrijkste projecten en fianciële schulden: VO0RRADEN EN VASTGOESBELEGGINGEN FINANCIELE SCHULDEN Vastgoedbeleggingen 195 255 Cityzen Office 54 675 68 000 Andere vaste activa 76 985 CSM Properties 102 372 96 150 Voorraden 674 872 Mobius II 55 931 22 470 Geldmiddelen en kasequivalenten 67 246 RAC4 22 777 28 000 Vorderingen en andere activa 247 976 Universalis Park 2 22 183 12 700 Langlopende financiële schulden 205 315 Universalis Park 3 32 598 18 930 Kortlopende financiêle schulden 279 950 Urban Living Belgium 151 376 76 982 Uitgestelde belastingschulden 16 459 Debrouckère Land (ex-Mobius I) 21 318 21 150 Aandeelhoudersleningen 151 017 CP Development Sp. z o.o. 44 717 15 968 Overige shulden 337 562 Brouckère Tower Invest 148 601 92 977 Totaal 1 262 334 990 303 Surf Club Marbella Beach, S.L. 61 752 Overige 151 825 31 937 Totaal 870 127 485 265 Belangrijkste onderdelen van de activa en passiva: GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 194 In geval van financiële schulden ten overstaan van banken, worden de terugbetalingen van aandeelhouders-voorschotten (terugbetaling van cash aan de moedervennootschappen) achtergesteld aan de terugbetalingen van bankleningen. Voor het merendeel van de hierboven opgenomen bankleningen, heeft de vennootschap Immobel NV zich verbonden om de nodige werkingsmiddelen te leveren aan haar dochterondernemingen teneinde de verschillende projecten tot een goed einde te brengen (“cash deficiency” en “cost overrun” verbintenissen). Er zijn geen significante beperkingen die de toegang van de Groep tot de activa van joint ventures en geassocieerde ondernemingen beperken, noch specifieke risico's of verplichtingen anders dan die met betrekking tot bankkredieten. 18. Overige financiële vaste activa Overige financiële vaste activa hebben betrekking op investeringen in aandelen en obligaties, en kunnen als volgt worden verdeeld per geografische zone: EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 Bedrag van de schulden gewaarborgd door zekerheden 265 072 285 484 Boekwaarde van de activa van de groep in pand gegeven als waarborg 352 449 265 939 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 België 660 175 Frankrijk 355 TTOOTTAAAALL OOVVEERRIIGGEE FFIINNAANNCCIIEELLEE VVAASSTTEE AACCTTIIVVAA 11 001155 117755 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 195 19. Uitgestelde belastingen De uitgestelde belastingsvorderingen of -verplichtingen worden opgenomen in de balans voor de belastbare of aftrekbare tijdelijke verschillen, de overdracht van fiscale verliezen en fiscale kredieten. De schommelingen van de uitgestelde belastingen in de balans tijdens het boekjaar worden opgenomen in de resultatenrekening, behalve als ze betrekking hebben op elementen die rechtstreeks onder de andere elementen van het globaal resultaat geboekt worden. De uitgestelde belastingen in de balans hebben betrekking op de volgende tijdelijke verschillen: Immobel France en ‘T Park Development zijn de belangrijkste bijdragen aan de wijziging op de uitgestelde belastingvorderingen 20. Overige vaste activa Overige vaste activa hebben uitsluitend betrekking op waarborgen in contanten en kunnen als volgt worden verdeeld per geografische zone: EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 Fiscale verliezen 35 086 18 202 Opname van opbrengsten 2 891 2 115 43 165 41 380 Financiële schulden Reële waarde van afgeleide financiële instrumenten 40 2 4 Overige elementen 60 21 - 70 - 74 Netting (netto tax positie per entiteit) -16 745 -4 009 -16 745 -4 009 TTOOTTAAAALL 2211 229922 1166 336699 2266 335522 3377 330011 WWAAAARRDDEE OOPP 11 JJAANNUUAARRII EUR ('000) 1166 336699 3377 330011 Wijzigingen in de consolidatiekring 2 4 923 -10 951 WWAAAARRDDEE OOPP 3311 DDEECCEEMMBBEERR 2211 229922 2266 335522 Uitgestelde belastingen geboekt in het globaal resultaat UUiittggeesstteellddee bbeellaassttiinnggvvoorrddeerriinnggeenn UUiittggeesstteellddee bbeellaassttiinnggsscchhuullddeenn EEUURR ((''000000)) 2244 550011 Te vervallen eind 2022 601 Te vervallen eind 2023 103 Te vervallen eind 2024 396 Te vervallen eind 2025 1 768 Te vervallen eind 2026 470 Niet beperkt in de tijd 21 163 BBeeddrraaggeenn vvaann ddee ffiissccaallee vveerrlliieezzeenn eenn aannddeerree ttiijjddeelliijjkkee vveerrsscchhiilllleenn wwaaaarrvvoooorr ggeeeenn eennkkeellee uuiittggeesstteellddee bbeellaassttiinnggvvoorrddeerriinngg ooppggeennoommeenn iiss iinn ddee bbaallaannss :: EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 België 243 556 Luxemburg 200 Frankrijk 265 839 Duitsland 173 148 Polen 270 146 TTOOTTAAAALL OOVVEERRIIGGEE VVAASSTTEE AACCTTIIVVAA 11 115511 11 668899 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 196 21. Voorraden De voorraden bestaan uit gebouwen en gronden bestemd tot verkoop na hun ontwikkeling. De verdeling per geografische zone is de volgende : De stijging in Frankrijk is het gevolg van de acquisitie van Tati in Parijs en de daling in Luxemburg is het gevolg van de verkoop van Laangfur. Andere grote projecten in voorraden zijn onder meer O’Sea en Lebeau Sablon in België, Polvermillen in Luxemburg, Saint- Antoine in Frankrijk, Eden in Duitsland en Granaria Gdansk in Polen. De gewogen gemiddelde rente op financieringskosten geactiveerd op projectfinancieringskredieten en op obligaties was 2,3 % in 2021 en 1,9 % in 2020. De boekwaarde van de voorraden evolueert als volgt: De boekwaarde van de activa van de Groep die in pand zijn gegeven voor schuldbewijzen met betrekking tot vastgoedbeleggingen en voorraden als geheel bedraagt EUR 721 duizend in vergelijking met EUR 759 duizend eind 2020, wat neerkomt op een daling van EUR 38 duizend. EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 België 292 874 311 038 Luxemburg 143 801 196 192 Frankrijk 167 192 92 290 Duitsland 59 033 61 875 Polen 34 735 21 396 Spanje 988 331 TTOOTTAAAALL VVOOOORRRRAADDEENN 669988 662233 668833 112211 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 VVOOOORRRRAADDEENN OOPP 11 JJAANNUUAARRII 668833 112211 669944 558800 Netto boekwaarde van de vastgoedbeleggingen overgedragen van / naar voorraden 25 9 471 Aankopen van het boekjaar 72 716 10 976 Ontwikkelingen 83 787 271 981 Overdrachten van het boekjaar -148 110 -300 766 Kosten van leningen 9 364 3 684 Wijziging van de consolidatekring -1 588 -6 805 Geboekte waardeverminderingen - 692 WWIIJJZZIIGGIINNGGEENN VVAANN HHEETT BBOOEEKKJJAAAARR 1155 550022 --1111 445599 VVOOOORRRRAADDEENN OOPP 3311 DDEECCEEMMBBEERR 669988 662233 668833 112211 De wijzigingen van het boekjaar per geografische zone : EUR ('000) AAaannkkooppeenn// OOnnttwwiikkkkeelliinnggeenn OOvveerrddrraacchhtteenn KKoosstteenn vvaann lleenniinnggeenn WWiijjzziiggiinngg vvaann ddee ccoonnssoolliiddaattiiee kkrriinngg OOvveerrbbooeekkiinngg vvaann ddee nneettttoo bbooeekkwwaaaarrddee NNeettttoo België 97 366 -120 483 5 873 -1 587 25 -18 806 Luxemburg 33 854 -88 263 3 318 - 693 -51 784 Frankrijk 135 215 -60 276 74 939 Duitsland 37 455 -39 839 - 457 -2 841 Polen 14 912 -2 205 630 13 337 Spanje 657 657 TTOOTTAAAALL 331199 445599 --331111 006666 99 336644 --22 228800 2255 1155 550022 Waarde van de voorraad te recupereren binnen: EUR ('000) de 12 maanden 173 046 langer dan 12 maanden 525 577 De verdeling van de voorraad per type Zonder vergunning 488 527 In ontwikkeling 210 096 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 197 22. Handelsvorderingen De handelsvorderingen hebben betrekking op volgende operationele sectoren: KREDIETRISICO De leningen aan investeringen verwerkt volgens de 'equity'-methode bestaan uit aandeelhoudersleningen aaninvesteringen verwerkt volgens de 'equity'-methode die een actief bezitten in of ter ontwikkeling. Aangezien verwacht wordt dat alle projecten na voltooiing winst zullen opleveren, verwacht de Groep geen problemen met de inbaarheid van de uitstaande leningen aan investeringen verwerkt volgens de equity-methode. Daarom houdt het kredietrisico verband met de eventuele tekortkomingen van de klanten wanneer zij hun verplichtingen ten aanzien van de Groep niet nakomen en wordt als immaterieel beschouwd, vooral omdat in de meeste gevallen het verkochte actief als onderpand (garantie) dient. Op 31 december 2021 bestaat er geen concentratie van kredietrisico met één enkele tegenpartij. Het maximale risico loopt op tot de boekwaarde van de vorderingen. In de zin van IFRS 9 is er echter geen verwacht kredietverlies dat op die datum als significant kan worden beschouwd. De waardeverminderingen op handelsvorderingen evolueren als volgt: 23. Contractactiva De contractactiva, die voortvloeien uit de toepassing van IFRS 15, hebben betrekking op volgende operationele sectoren: De stijging van de contractactiva in België houdt voornamelijk verband met de bouw van het verkochte project Commerce in België. De toename van contract activa in Frankrijk is het gevolg van een herclassificatie van handelsvorderingen naar contractactiva Bij eerste opname schat de Groep de contractactiva op hun transactieprijs volgens IFRS 15. De contractactiva groepeert de bedragen op dewelke de entiteit recht heeft in ruil voor goederen of diensten die ze al aan de klant geleverd heeft maar voor dewelke de betaling nog niet eisbaar is of ondergeschikt is aan de realisatie van een bepaalde contractvoorwaarde. Zodra een bedrag opeisbaar is, wordt het aan de vorderingenrekening overgedragen. Een klantvordering wordt zodra de entiteit het onvoorwaardelijke recht om een betaling te innen krijgt opgenomen. Dit onvoorwaardelijke recht bestaat vanaf het moment waarop alleen het verstrijken van de tijd de betaling opeisbaar maakt. Naar verwachting zal het volledige bedrag gereflecteerd op 31 december 2021 verschuldigd zijn en worden geïnd in het boekjaar 2022. De contractactiva, evenals handels- en overige vorderingen, zijn onderworpen aan een test voor bijzondere waardevermindering, in overeenstemming met de bepalingen van IFRS 9 inzake verwachte kredietverliezen. Deze test laat geen significante impact zien aangezien deze contractactiva (en de aangebonden vorderingen) over het algemeen gegarandeerd zijn door de onderliggende activa die worden vertegenwoordigd door het over te dragen gebouw. EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 België 13 405 7 206 Luxemburg 2 204 2 404 Frankrijk 2 152 13 116 Duitsland 15 590 8 050 Polen 4 554 240 Spanje 211 2 152 TTOOTTAAAALL HHAANNDDEELLSSVVOORRDDEERRIINNGGEENN 3388 111166 3333 116688 De analyse van de betalingsachterstand is als volgt: EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 Vervallen < 3 maanden 11 622 9 388 Vervallen > 3 maanden < 6 maanden 829 845 Vervallen > 6 maanden < 12 maanden 2 021 2 389 Vervallen > 1 jaar 1 482 1 248 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 TTOOEESSTTAANNDD OOPP 11 JJAANNUUAARRII 554422 447733 Toevoegingen 85 69 Kortingen WWIIJJZZIIGGIINNGGEENN VVAANN DDEE PPEERRIIOODDEE 8855 6699 TTOOEESSTTAANNDD OOPP 3311 DDEECCEEMMBBEERR 662277 554422 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 België 78 552 9 315 Luxemburg 1 403 7 610 Frankrijk 25 367 21 108 Duitsland 12 631 19 218 TTOOTTAAAALL CCOONNTTRRAACCTTAACCTTIIVVAA 111177 995533 5577 225511 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 198 24. Overige vlottende activa De onderdelen van deze rubriek zijn: 25. Informatie betreffende de netto financiële schuld De netto financiële schuld is het saldo tussen de geldmiddelen en kasequivalenten en de financiële schulden (langlopende en kortlopende). Ze bedraagt EUR -593 313 duizend op 31 december 2021 tegenover EUR -603 890 duizend op 31 december 2020. The gearing ratio 3 van de Groep bedraagt 52,9% op 31 december 2021, vergeleken met 57,4% op 31 december 2020. De kortlopende financiële schulden stegen voornamelijk als gevolg van EUR 100 miljoen obligaties die afliepen in mei 2022. Er is geen significante verandering in de netto financiële schuld, met uitzondering van de presentatie van de opname van obligaties voor een nominaal bedrag van 100 miljoen EUR die vervalt op 31 mei 2022. GELDMIDDELEN EN KASEQUIVALENTEN De geldbeleggingen en beschikbare geldmiddelen bedragen EUR 273 377 duizend tegenover EUR 148 059 duizend per einde 2020. Dit is een stijging van EUR 125 318 duizend. De geldmiddelen zijn als volgt samengesteld: De verklaring van de netto schommeling van de geldmiddelen en kasequivalenten wordt in het geconsolideerde kasstroomoverzicht vermeld. Geldmiddelen en kasequivalenten zijn volledig beschikbaar, hetzij voor uitkering aan de aandeelhouders, hetzij voor de financiering van de verschillende projecten. 3 De gearing ratio wordt berekend door de nettoschuld te delen door de som van de nettoschuld en het eigen vermogen groepsaandeel, waarbij goodwill wordt afgetrokken van het eigen vermogen groepsaandeel EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 Overige vorderingen 2277 881155 3300 443355 waarvan: voorschotten en borgstellingen belastingen (andere dan op inkomsten) en terug te vorderen BTW 20 247 17 589 vordering na verkoop (escrow account) 1 703 3 075 overige 5 865 9 771 Over te dragen kosten en verkregen opbrengsten 88 442255 66 883344 Waarvan: op projecten in ontwikkeling 190 190 overige 8 235 6 644 TTOOTTAAAALL OOVVEERRIIGGEE VVLLOOTTTTEENNDDEE AACCTTIIVVAA 3366 224400 3377 226699 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 Geldmiddelen en kasequivalenten (+) 273 377 148 059 Langlopende financiële schulden (-) 507 596 571 139 Kortlopende financiële schulden (-) 359 094 180 810 NNEETTTTOO FFIINNAANNCCIIËËLLEE SSCCHHUULLDD --559933 331133 --660033 889900 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 Termijndeposito’s met een aanvankelijke duurtijd van minder dan 3 maanden Beschikbare geldmiddelen 273 377 148 059 GGEELLDDMMIIDDDDEELLEENN EENN KKAASSEEQQUUIIVVAALLEENNTTEENN 227733 337777 114488 005599 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 199 FINANCIËLE SCHULDEN De financiële schulden stijgen met EUR 114 741 duizend, van EUR 751 949 duizend op 31 december 2020 naar EUR 866 690 duizend op 31 december 2021. De financiële schulden zijn als volgt samengesteld : In 2021 is een nieuwe obligatie uitgegeven binnen het Green Finance Framework ontwikkeld door het bedrijf. De obligatie heeft geen aanvullende of specifieke convenanten in vergelijking met eerder uitgegeven obligaties door de onderneming. Er zijn geen ingebedde derivaten, vergelijkbaar met de eerder door de onderneming uitgegeven obligaties. Hetzelfde als voor andere uitgegeven obligaties door het bedrijf. De financiële schulden evolueren als volgt : Alle financiële schulden zijn aangegaan in EUR. Behalve de obligatieleningen, wordt de financiering van de Groep alsook de financieringen van de projecten van de Groep afgesloten op basis van kortetermijnrentes, EURIBOR 1 tot 12 maanden, vermeerderd met een marge. Op 31 december 2021 beschikt Immobel over bedrijfskredietlijnen van 15 miljoen euro en EUR 691 miljoen aan bevestigde projectfinancieringslijnen, waarvan EUR 384 miljoen is gebruikt. Deze kredietlijnen (projectfinancieringen) zijn specifiek voor de ontwikkeling van bepaalde projecten. Op 31 december 2021 bedraagt de boekwaarde van de in pand gegeven activa om "corporate" en "project" kredietlijnen te waarborgen EUR 446 miljoen. De onderstaande tabel geeft een overzicht van de vervaldagen per financiële schuld: EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 Niet-achtergestelde obligatieleningen: - vervaldag 31-05-2022, rentevoet 3,00 % - nominale waarde van 100 MEUR 99 709 - vervaldag 17-10-2023, rentevoet 3,00 % - nominale waarde van 50 MEUR 49 903 50 000 - vervaldag 17-10-2025, rentevoet 3,50 % - nominale waarde van 50 MEUR 50 000 50 000 - vervaldag 14-04-2027, rentevoet 3,00 % - nominale waarde van 75 MEUR 75 000 75 000 - vervaldag 12-05-2028, rentevoet 3,00 % - nominale waarde van 125 MEUR 125 000 Leasecontracten 2 130 2 872 Bankleningen 205 563 293 558 TTOOTTAAAALL LLAANNGGLLOOPPEENNDDEE FFIINNAANNCCIIËËLLEE SSCCHHUULLDDEENN 550077 559966 557711 113399 Niet-achtergestelde obligatieleningen: - vervaldag 31-05-2022, rentevoet 3,00 % - nominale waarde van 100 MEUR 100 000 Bankleningen 257 463 175 131 Leasecontracten 1 630 1 614 Niet-vervallen rente 4 065 TTOOTTAAAALL KKOORRTTLLOOPPEENNDDEE FFIINNAANNCCIIËËLLEE SSCCHHUULLDDEENN 335599 009944 118800 881100 TTOOTTAAAALL FFIINNAANNCCIIËËLLEE SSCCHHUULLDDEENN 886666 669900 775511 994499 Financiële schulden met vaste rentevoet 399 903 274 709 Financiële schulden met variabele rentevoet 466 787 473 175 Niet-vervallen rente 4 206 4 065 Bedrag van de schulden gewaarborgd door zekerheden 438 301 468 690 Boekwaarde van de activa van de groep in pand gegeven als waarborg 446 766 816 694 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 FFIINNAANNCCIIËËLLEE SSCCHHUULLDDEENN OOPP 11 JJAANNUUAARRII 775511 994499 770077 007711 Terugbetaalde verplichtingen met betrekking tot leasecontracten -2 130 -2 872 Aangegane schulden 249 033 303 861 Terugbetaalde schulden -128 872 -252 905 Aanpassing aan reële waarde opgenomen in het globaal resultaat Wijzigingen van de consolidatiekring Mutaties obligaties - niet-vervallen rente -12 565 -7 406 Niet-vervallen rente op overige leningen 9 080 4 005 Afschrijvingen van kosten bij uitgifte van leningen 195 195 BBEEWWEEGGIINNGGEENN VVAANN HHEETT BBOOEEKKJJAAAARR 111144 774411 4444 887788 FFIINNAANNCCIIËËLLEE SSCCHHUULLDDEENN OOPP 3311 DDEECCEEMMBBEERR 886666 669900 775511 994499 TTEE VVEERRVVAALLLLEENN IINN DDEE PPEERRIIOODDEE TTOOTT 11 JJAAAARR 11 TTOOTT 22 JJAAAARR 22 TTOOTT 33 JJAAAARR 33 TTOOTT 44 JJAAAARR 44 TTOOTT 55 JJAAAARR NNAA 55 JJAAAARR TToottaaaall Obligatieleningen 100 000 50 000 50 000 200 000 400 000 Kredietlijnen project financiering 205 963 56 900 70 185 35 283 15 695 384 026 Corporate Credit lines 1 500 2 000 2 500 23 000 29 000 Commercial paper 50 000 50 000 Leasecontracten 1 630 1 605 525 3 761 Nog niet vervallen rente en afgeschreven kosten 93 - 190 - 97 TTOOTTAAAALL FFIINNAANNCCIIËËLLEE SSCCHHUULLDDEENN 335599 009944 111100 559988 7733 002200 110088 228833 1155 669955 220000 000000 886666 669900 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 200 RENTERISICO Ter afdekking van variabele rentevoeten, gebruikt de onderneming verschillende financiële instrumenten. • In april 2020 sloot de onderneming een overeenkomst af om het rentetarief te begrenzen op 0,5% voor ongeveer 75% van de blootstelling aan het variabele deel van de schuld (op basis van de interne visie, d.w.z. vóór toepassing van IFRS 11) tot 1 juli, 2023. • In mei 2021 sloot de onderneming opnieuw een overeenkomst om de rentetarief te begrenzen op 1,5% op een deel van de financiële schuld voor een notioneel bedrag van 225 miljoen euro voor de periode van 3 juli 2023 tot 1 juli 2024. In december 2020 heeft Immobel een contract afgesloten om een lening met variabele rente af te dekken voor een notioneel bedrag van 30 miljoen EUR in te dekken. De onderneming maakt gebruik van interest rate swaps om een deel van zijn renterisico om te zetten van floating rates naar fixed rates om het risico van een stijging van de EURIBOR interest rate te verkleinen. Het derivaat is formeel aangemerkt en kwalificeert als een cash flow hedge en wordt tegen reële waarde opgenomen in de geconsolideerde balansen onder overige activa en/of overige passiva. De interest rate swap en schuld hebben dezelfde voorwaarden. De stijging van de rentevoet zou resulteren in een jaarlijkse stijging van de rentelast op de schuld met EUR 1 464 duizend per verhoging van 1% voor ongeveer 25% van het variabele deel van de schuld en in totaal maximaal EUR 2 196 duizend voor ongeveer 75% van het variabele deel van de schuld voor zover het toepasselijke EURIBOR-tarief 0% bedraagt. Aangezien de momenteel geldende EURIBOR-tarieven lager zijn dan 0%, zou de impact van een dergelijke verhoging zelfs nog kleiner zijn dan deze respectieve bedragen. INFORMATIE OVER DE REËLE WAARDE VAN DE FINANCIËLE INSTRUMENTEN De volgende tabel toont de verschillende klassen van financiële activa en verplichtingen met hun netto boekwaarde en de reële waarde, ingedeeld naargelang hun waarderingscategorie. De reële waarde van de financiële instrumenten wordt als volgt vastgesteld: • Indien deze op korte termijn vervallen (bv. handelsschulden en handelsvorderingen), wordt de reële waarde gelijk geacht met de afschrijvingskost, • Voor de schulden met vaste rentevoet, op basis van een stroomactualisatie volgens marktrente, • Voor de schulden met variabele rentevoet, wordt de reële waarde gelijk geacht met de afschrijvingskost, • Voor de afgeleide financiële instrumenten, wordt de reële waarde vastgesteld op basis van een actualisatie van de geschatte toekomstige stromen in functie van de forward-rentecurve. Deze waarde wordt door de financiële instelling (tegenpartij) medegedeeld, • Voor de beursgenoteerde obligaties, op basis van de notering bij beurssluiting (niveau 1). De reële-waardebepaling van financiële activa en verplichtingen kan worden getypeerd op één van de volgende manieren: • Niveau 1: de reële waarden van financiële activa en verplichtingen met standaardbepalingen en condities en die verhandeld worden op actieve, liquide markten berusten op marktprijsnoteringen in die actieve markten voor identieke activa en verplichtingen ; • Niveau 2: de reële waarden van andere financiële activa en verplichtingen worden bepaald volgens algemeen aanvaarde waarderingsmodellen die gebaseerd zijn op verdisconteerde kasstroomanalyse en gebruik maken van beschikbare prijzen van recente markttransacties en prijsopgaven van handelaars in vergelijkbare instrumenten. Dit is voornamelijk het geval voor derivaten ; • Niveau 3: de reële waarden van de overblijvende financiële activa en verplichtingen worden bepaald met waarderingstechnieken waarvan sommige inputs niet berusten op waarneembare marktgegevens. EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 DDEERRIIVVAATTEENN DDIIEE NNIIEETT AALLSS HHEEDDGGIINNGG IINNSSTTRRUUMMEENNTTEENN ZZIIJJNN AAAANNGGEEWWEEZZEENN Interest rate swaps DDEERRIIVVAATTEENN DDIIEE AALLSS HHEEDDGGIINNGG IINNSSTTRRUUMMEENNTTEENN ZZIIJJNN AAAANNGGEEWWEEZZEENN Interest rate swaps - cash flow hedges 160 560 TTOOTTAAAALL 116600 556600 WWIIJJZZIIGGIINNGGEENN IINN DDEE RREEËËLLEE WWAAAARRDDEE VVAANN DDEE FFIINNAANNCCIIËËLLEE IINNSSTTRRUUMMEENNTTEENN SSIITTUUAATTIIEE OOPP 11 JJAANNUUAARRII 556600 229911 Wijziging erkend in het geconsolideerd resultaat - 316 - 291 Wijziging erkend in andere elementen van het globaal resultaat - 84 560 SSIITTUUAATTIIEE OOPP 3311 DDEECCEEMMBBEERR 116600 556600 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 201 INVESTMENT GRADE Bankrekeningen worden aangehouden door banken met tenminste een “investment grade” rating (Baa3 / BBB- of beter). LIQUIDITEITSRISICO De Vennootschap start enkel projecten op wanneer zij de ad hoc financiering heeft, met corporate middelen, specifieke financiering of voorverkoop. Aldus is het liquiditeitsrisico in verband met het verloop van een project heel beperkt. FINANCIËLE VERBINTENISSEN De Groep is voor de obligatieleningen en de corporate kredietlijn gebonden aan bepaalde financiële verbintenissen. Deze verbintenissen houden onder andere rekening met het eigen vermogen, de netto financiële schulden en de relatie ervan met het eigen vermogen en de voorraden. Deze verbintenissen worden twee maal per jaar getest. Op 31 december 2021 alsook in vorige jaren, was de Groep in overeenstemming met al deze financiële verbintenissen. VALUTARISICO De Groep heeft een beperkte afdekking van het valutarisico voor de ontwikkeling van zijn projecten. De functionele valuta van de projecten die momenteel in Polen wordt ontwikkeld, wordt omgerekend van PLN naar EUR (behalve voor Central Point beheerd in EUR), met een impact op de niet-gerealiseerde resultaten. 26. Eigen vermogen BELEID VAN DE RISICO’S IN VERBAND MET HET KAPITAAL Immobel streeft naar een optimale structuur van permanente kapitalen door een evenwichtige verhouding tussen het kapitaal en de schulden op lange termijn te bereiken. Het doel is de waarde voor de aandeelhouder zo hoog mogelijk te houden en tegelijk de vereiste financiële flexibiliteit te bewaren om de ontwikkelingsprojecten tot een goed einde te brengen. Onder de andere elementen die van belang zijn in de besluitvorming zijn er de verwachte return van elk project en de handhaving van bepaalde balansratio’s. EUR ('000) NNiivveeaauu vvaann ddee rreeëëllee wwaaaarrddee NNeettttoo-- bbooeekkwwaaaarrddee ppeerr 3311//1122//22002211 GGeeaammoorrttiisseeeerrddee kkoossttpprriijjss RReeëëllee wwaaaarrddee vviiaa wwiinnsstt eenn vveerrlliieess RReeëëllee wwaaaarrddee ppeerr 3311//1122//22002211 CCaasshh ffllooww hheeddggiinngg 3311//1122//22002211 AACCTTIIVVAA Geldmiddelen en kasequivalenten 274 865 274 865 Overige vaste financiële activa Level 1 1 015 1 015 1 015 Overige vaste activa Level 2 1 151 1 151 1 151 Handelsvorderingen Level 2 37 978 37 978 37 978 Contractactiva Level 2 120 682 120 682 120 682 Overige vorderingen Level 2 154 147 154 147 154 147 Overige vlottende financiële activa Level 1 49 49 49 TTOOTTAAAALL 558899 888888 558888 887733 11 001155 331155 002233 VVEERRPPLLIICCHHTTIINNGGEENN Rentedragende schulden Level 1 & 2 868 652 868 652 868 652 Handelsschulden Level 2 77 158 77 158 77 158 Contract verplichtingen Level 2 28 739 28 739 28 739 Overige verplichtingen Level 2 99 554 99 554 99 554 Afgeleide financiële instrumenten Level 2 160 160 160 TTOOTTAAAALL 11007744 226622 11007744 110022 116600 11007744 110022 116600 BBeeddrraaggeenn ooppggeennoommeenn iinn oovveerreeeennsstteemmmmiinngg mmeett IIFFRRSS 99 22002211 22002200 Aantal aandelen op 31 december 9 997 356 9 997 356 Volstort aantal aandelen 9 997 356 9 997 356 Eigen aandelen op 31 december 26 965 392 527 Nominale waarde per aandeel 9,740 9,740 AAaannttaall aaaannddeelleenn oopp 11 jjaannuuaarrii 99 999977 335566 99 999977 335566 AAaannttaall eeiiggeenn aaaannddeelleenn oopp 11 jjaannuuaarrii -- 229922 552277 --11 221122 117799 Eigen aandelen toegekend aan een lid van het executief comité Eigen aandelen verkocht 265 562 819 652 AAaannttaall aaaannddeelleenn ((bbuuiitteenn eeiiggeenn aaaannddeelleenn)) ppeerr 3311 ddeecceemmbbeerr 99 997700 339911 99 660044 882299 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 202 27. Pensioenen en gelijkaardige verplichtingen De pensioen- en gelijkaardige verplichtingen dekken de verbintenissen van de Groep betreffende de groepsverzekering. Het bedrag geboekt op de balans vertegenwoordigt de geactualiseerde waarde van de verplichtingen inzake pensioenplannen met vaste prestaties, verminderd met de reële waarde van de activa van het plan. De Belgische toegezegde pensioenregeling en de toegezegde bijdrageregelingen met gegarandeerd rendement worden gefinancierd door groepsverzekeringscontracten. De plannen worden gefinancierd door bijdragen van werkgevers en werknemers. De onderliggende activa van verzekeringscontracten worden voornamelijk belegd in obligaties. De toegezegd-pensioenregeling is gesloten voor nieuwe medewerkers. Deelnemers aan de regeling hebben recht op een eenmalige uitkering bij pensionering. Actieve leden ontvangen ook een uitkering bij overlijden tijdens hun dienstverband. Het Franse pensioencompensatiestelsel biedt een pensioenvergoeding zoals gedefinieerd door de collectieve overeenkomst voor de vastgoedsector. Het plan is niet gefinancierd en staat open voor nieuwe medewerkers. EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 OOVVEERRZZIICCHHTT VVAANN DDEE FFIINNAANNCCIIËËLLEE PPOOSSIITTIIEE Voorzieningen 398 Huidige waarde van de verplichtingen 1 996 1 963 Reële waarde van de activa van het plan aan het einde van de periode -1 398 -1 360 NNEETTTTOO VVEERRPPLLIICCHHTTIINNGGEENN DDIIEE VVOOOORRTTVVLLOOEEIIEENN UUIITT DDEE VVEERRPPLLIICCHHTTIINNGG TTEENN TTIITTEELL VVAANN VVAASSTTEE BBIIJJDDRRAAGGEENN 999966 660033 OOVVEERRZZIICCHHTT VVAANN HHEETT GGLLOOBBAAAALL RREESSUULLTTAAAATT Kost van verleende diensten 0 - 53 Pensioenkosten of afwikkeling van verstreken diensttijd Rentelasten die voortvloeien uit de verplichting ten titel van vaste bijdragen 0 - 8 Interestopbrengsten op de activa van het plan 0 5 Administratieve kosten 0 - 4 BBEEDDRRAAGGEENN OOPPGGEENNOOMMEENN IINN DDEE WWIINNSSTT--EENN VVEERRLLIIEESSRREEKKEENNIINNGG -- 117711 -- 223388 Actuariële (winsten) / verliezen als gevolg van: - wijzigingen van financiële hypotheses - rendement op de activa van het plan (met uitzondering van de intresten) - 73 32 - aanpassingen ten gevolge van ervaring 131 170 5588 220022 KKOOSSTTEENN VVAANN TTOOEEGGEEZZEEGGDD--PPEENNSSIIOOEENNRREEGGEELLIINNGGEENN -- 111133 -- 3366 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 HHUUIIDDIIGGEE WWAAAARRDDEE VVAANN DDEE VVEERRPPLLIICCHHTTIINNGGEENN OOPP 11 JJAANNUUAARRII 11 996633 11 667744 Kost van verleende diensten 164 53 Rentelasten 6 8 Bijdragen van de werknemers 12 10 Actuariële (winsten) / verliezen - 131 - 170 Betaalde voordelen - 18 - 8 Pensioenkosten, schikking of bedrijfscombinatie van verstreken diensttijd 395 HHUUIIDDIIGGEE WWAAAARRDDEE VVAANN DDEE VVEERRPPLLIICCHHTTIINNGGEENN OOPP 3311 DDEECCEEMMBBEERR 11 999966 11 996633 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 RREEËËLLEE WWAAAARRDDEE VVAANN DDEE AACCTTIIVVAA VVAANN HHEETT PPLLAANN OOPP 11 JJAANNUUAARRII 11 336600 11 004422 Interestopbrengsten 4 5 Bijdragen van de werkgever 118 66 Bijdragen van de werknemers 12 10 Actuariële (winsten) / verliezen - 18 - 8 Betaalde voordelen - 73 32 Administratieve kosten - 5 - 4 Schikking of bedrijfscombinatie 217 RREEËËLLEE WWAAAARRDDEE VVAANN DDEE AACCTTIIVVAA VVAANN HHEETT PPLLAANN OOPP 3311 DDEECCEEMMBBEERR 11 339988 11 336600 BBIIJJDDRRAAGGEENN VVAANN DDEE WWEERRKKGGEEVVEERR VVEERRWWAACCHHTT VVOOOORR 22002200 // 22002211 9955 110033 AACCTTUUAARRIIËËLLEE HHYYPPOOTTHHEESSEESS GGEEBBRRUUIIKKTT OOMM DDEE VVEERRPPLLIICCHHTTIINNGGEENN TTEE BBEEPPAALLEENN Actualisatiepercentage 0,83% 0,30% Verwacht groeipercentage van de bezoldigingen 3,08% 3,10% Gemiddeld inflatiepercentage 1,71% 1,71% Gehanteerde overlevingstafel MR-3/FR-3 (BE) INSEE H/F 14-16 (FR) MR-3/FR-3 (BE) INSEE H/F 14-16 (FR) GGEEVVOOEELLIIGGHHEEIIDD VVAANN DDEE VVEERRPPLLIICCHHTTIINNGGEENN OOPP 3311//1122//22002211 Actualisatiepercentage 00,,3333%% 00,,8833%% 11,,3333%% Bedrag van de verplichtingen 2 126 1 996 1 878 HHEERRWWAAAARRDDEERRIINNGGEENN VVAANN DDEE NNEETTTTOO VVEERRPPLLIICCHHTTIINNGG OOPPGGEENNOOMMEENN IINN DDEE AANNDDEERREE EELLEEMMEENNTTEENN VVAANN HHEETT GGLLOOBBAAAALL RREESSUULLTTAAAATT GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 203 28. Voorzieningen De voorzieningen evolueren als volgt: De verdeling per operationele sector is als volgt: De risico’s met betrekking tot de geschillen maken het voorwerp uit van voorzieningen wanneer de voorwaarden van erkenning van deze passiva beantwoord worden. De aangelegde voorzieningen stemmen overeen met de beste schattingen van aanwending van middelen die de Raad van Bestuur waarschijnlijk acht. De Groep heeft geen indicatie over het uiteindelijke bedrag van uitbetaling, noch over het moment van de uitbetaling, deze hangt af van beslissing van de rechtbank. Geen enkele voorziening werd aangelegd voor de overige lopende geschillen die vooral gaan over: • problemen van tienjarige aansprakelijkheid voor dewelke de Groep verhaalsrecht heeft op de algemene aannemer die over het algemeen op zijn beurt daarvoor een tienjarige aansprakelijkheidsverzekering heeft afgesloten, • zuiver administratieve bezwaren betreffende de stedenbouwkundige en/of milieuvergunningen ingediend door derden bij de Raad van State zonder financiële gevolgen voor de Groep. 29. Handelsschulden Deze rubriek kan als volgt worden verdeeld per operationele sector: De handelsschulden hebben voornamelijk betrekking op de projecten O’Sea in België, Eden in Duitsland en Granaria in Polen. 30. Contractverplichtingen De contractverplichtingen die voortvloeien uit de toepassing van IFRS 15 hebben betrekking op het volgende operationele segment: De stijging van de contractverplichtingen is voornamelijk te wijten aan de projecten O’sea in België en St Germain 2 in Frankrijk. De contractverplichtingen groeperen de bedragen die de entiteit heeft ontvangen in ruil voor goederen of diensten die ze nog niet aan de klant geleverd heeft. De contractverplichtingen worden verrekend door de erkenning van de omzet. EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 Voorzieningen betreffende de verkopen 1 201 1 217 Overie voorzieningen 1 127 897 TTOOTTAAAALL VVOOOORRZZIIEENNIINNGGEENN 22 332288 22 111144 EUR ('000) MMeett bbeettrreekkkkiinngg ttoott vveerrkkooppeenn OOvveerriiggee 3311//1122//22002211 VVOOOORRZZIIEENNIINNGGEENN OOPP 11 JJAANNUUAARRII 11 221177 889977 22 111144 Wijzigingen in de consolidatiekring 1 - 73 - 72 Toevoegingen 97 913 1 010 Gebruiken/Terugname's - 114 - 610 - 724 WWIIJJZZIIGGIINNGGEENN VVAANN HHEETT BBOOEEKKJJAAAARR -- 1166 223300 221144 VVOOOORRZZIIEENNIINNGGEENN OOPP 3311 DDEECCEEMMBBEERR 11 220011 11 112277 22 332288 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 België 139 134 Luxemburg 500 500 Frankrijk 1 689 1 480 TTOOTTAAAALL VVOOOORRZZIIEENNIINNGGEENN 22 332288 22 111144 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 België 41 548 29 181 Luxemburg 10 920 6 449 Frankrijk 7 006 9 764 Duitsland 7 980 4 295 Polen 12 065 7 190 Spanje 4 027 4 048 TTOOTTAAAALL HHAANNDDEELLSSSSCCHHUULLDDEENN 8833 554466 6600 992277 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 België 10 427 2 362 Frankrijk 11 542 1 534 TTOOTTAAAALL CCOONNTTRRAACCTT VVEERRPPLLIICCHHTTIINNGGEENN 2211 996699 33 889966 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 204 Huidige contractverplichtingen omvatten op 31 december 2021 nog te constateren inkomsten voor EUR 21 969 duizend. 100% van de contractverplichtingen per 31 december 2020 werden in 2021 als omzet erkend. De totaliteit van gereflecteerde bedragen in de contractverplichtingen is gebonden aan de residentiële activiteiten waarvoor de omzet naarmate de bouw vordert wordt geconstateerd, wat eveneens verschuivingen veroorzaakt tussen betalingen en de realisatie van de verplichtingen. 31. Overige kortlopende verplichtingen De onderdelen van deze rubriek zijn de volgende: Andere kortlopende verplichtingen bestaan voornamelijk uit belastingen (andere dan inkomstenbeslatingen), het niet- geëlimineerde saldo van voorschotten ontvangen van joint ventures en geassocieerde ondernemingen, evenals overlopende rekeningen en uitgestelde inkomsten. 32. Belangrijkste voorwaardelijke activa en verplichtingen Op 31 december 2021 erkent Immobel een verbintenis voor voorwaardelijke verplichtingen voor een bedrag van EUR 48 217 duizend voor een aantal projecten in Brussel en Luxemburg. EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 Sociale schulden 4 244 3 578 Belastingen (andere dan inkomstenbelastingen) en te betalen BTW 12 186 16 240 Ontvangen voorschotten op verkopen 3 301 2 181 Voorschotten van joint ventures en van geassocieerde ondernemingen 38 824 28 544 Toe te rekenen kosten en over te dragen opbrengsten 8 568 3 305 Aankoopprijs nog te betalen 2 038 Overige 19 296 16 302 TTOOTTAAAALL OOVVEERRIIGGEE KKOORRTTLLOOPPEENNDDEE VVEERRPPLLIICCHHTTIINNGGEENN 8866 441199 7722 118888 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 Waarborgen van derden voor rekening van de Groep met betrekking tot: - voorraden 281 015 198 192 - andere activa TTOOTTAAAALL WWAAAARRBBOORRGGEENN VVAANN DDEERRDDEENN VVOOOORR RREEKKEENNIINNGG VVAANN DDEE GGRROOEEPP 228811 001155 119988 119922 De waarborgen bestaan uit: - waarborgen "handelaar in onroerende goederen" (aanschaffingen met verlaagd) 33 012 15 518 - waarborgen "Wet Breyne" (gegeven in geval van verkoop van huizen en appartementen in aanbouw) 63 207 162 683 184 796 19 991 TTOOTTAAAALL 228811 001155 119988 119922 hypothecair mandaat - Bedrag van de inschrijving 58 852 810 140 721 011 758 676 BBOOEEKKWWAAAARRDDEE VVAANN DDEE IINN PPAANNDD GGEEGGEEVVEENN AACCTTIIVVAA 772211 001111 775588 667766 Bedrag van de schulden gewaarborgd door bovenvermelde zekerheden: - Langlopende financiële verplichtingen 205 563 289 028 - Kortlopende financiële verplichtingen 232 739 179 662 TTOOTTAAAALL 443388 330011 446688 669900 - waarborgen 'Beïndiging van de werken" (gegeven in het kader van de constructiewerken) Boekwaarde van de activa van de Groep in pand gegeven als waarborg voor schulden met betrekking tot geheel van het patrimonium en voorraden GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 205 33. Wijzigingen van het bedrijfskapitaal De wijzigingen van het bedrijfskapitaal worden als volgt onderverdeeld : De wijziging in de voorraden wordt voornamelijk veroorzaakt door de verkoop van Laangfur en Beggen in Luxemburg en de acquisitie van Hemacle in Frankrijk. De contractactiva met betrekking tot het project Commerce 46 en de contractverplichtingen met betrekking tot het project O'sea zijn de andere hoofdcomponenten van de veranderingen in het werkkapitaal. De daling van de netto boekwaarde van de vastgoedbeleggingen gerelateerd aan de verkoop van Scorpio aan het Immobel Belux Office Development Fund SCSP wordt niet weerspiegeld in het werkkapitaal zoals geboekt volgens de vermogensmutatiemethode. 34. Informatie over de verbonden partijen RELATIES MET DE AANDEELHOUDERS - BELANGRIJKSTE AANDEELHOUDERS RELATIES MET DE BELANGRIJKSTE MANAGERS Dit heeft betrekking op de bezoldigingen van de leden van het Management, het Uitvoerend Comité en de Raad van Bestuur RELATIES MET JOINT VENTURES EN GEASSOCIEERDE ONDERNEMINGEN De relaties met joint ventures of geassocieerde ondernemingen bestaan voornamelijk uit leningen of voorschotten, waarvan de bedragen zijn opgenomen in de financiële staten onder de rubrieken: Deze relaties worden aangegaan in overeenstemming met de formele voorwaarden die zijn overeengekomen met de Groep en haar partners. Het rentetarief dat van toepassing is op deze leningen en voorschotten is EURIBOR + marge, bepaald op basis van interne transfer pricing principes. Voor meer informatie over joint ventures en geassocieerde ondernemingen zie toelichting 17. 35. Gebeurtenissen na balansdatum Er waren geen gebeurtenissen na balansdatum die een significante impact hadden op de rekeningen van de Vennootschap. EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 Voorraden -15 012 -122 815 Overige activa -80 581 35 796 Overige verplichtingen 35 214 -7 363 WWIIJJZZIIGGIINNGGEENN VVAANN HHEETT BBEEDDRRIIJJFFSSKKAAPPIITTAAAALL --6600 337799 --9944 338822 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 A3 Capital NV & A3 Management BVBA 58,99% 58,94% IMMOBEL (Treasury shares) 0,26% 2,90% NNuummbbeerr ooff rreepprreesseennttaattiivvee ccaappiittaall sshhaarreess 99 999977 335566 99 999977 335566 UUiittvvooeerreenndd VVoooorrzziitttteerr// CCEEOO UUiittvvooeerreenndd CCoommiittéé Basic remuneration 640 1 700 Variable remuneration STI 301 718 Variable remuneration LTI 64 3 083 Individual pension commitment Nihil Nihil Other 1 300 311 EUR ('000) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 Deelnemingen in join ventures en geassocieerde ondernemingen - aandeelhoudersleningen door de Groep 101 670 76 644 Overige vlottende activa 13 163 20 399 Overige kortlopende verplichtingen 38 824 28 544 Renteopbrengsten 4 247 4 630 Rentelasten 1 260 1 287 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 206 36. Ondernemingen die deel uitmaken van de Groep Immobel Vennootschappen die deeluitmaken van de Groep op 31 december 2021: DOCHTERONDERNEMINGEN - GECONSOLIDEERD VOLGENS DE INTEGRALE METHODE NAAM ONDERNEMINGS- NUMMER HOOFD- KANTOOR GROEP BELANG (%) (Economisch belang) BEYAERT NV 837 807 014 Brussel 100 BOITEUX RESIDENTIAL NV 837797314 Brussel 100 BRUSSELS EAST REAL ESTATE SA 478120522 Brussel 100 BULL'S EYE PROPERTY LUX SA B 138 135 Luxemburg 100 CANAL DEVELOPEMENT SARL B 250 642 Luxemburg 100 CHAMBON NV 837 807 509 Brussel 100 CLUSTER CHAMBON NV 843 656 906 Brussel 100 COMPAGNIE IMMOBILIÈRE DE WALLONIE (CIW) SA 401 541 990 Brussel 100 COMPAGNIE IMMOBILIÈRE LUXEMBOURGEOISE SA B 29 696 Luxemburg 100 EDEN TOWER FRANKFURT GMBH B235375 Frankfurt 100 EMPEREUR FROISSART NV 871 449 879 Brussel 100 ENTREPRISE ET GESTION IMMOBILIÈRES (EGIMO) SA 403 360 741 Brussel 100 ESPACE NIVELLES SA 472 279 241 Brussel 100 FLINT CONSTRUCT NV 506 899 135 Brussel 65 FLINT LAND NV 506 823 614 Brussel 65 FONCIÈRE JENNIFER SA 464 582 884 Brussel 100 FONCIÈRE MONTOYER SA 826 862 642 Brussel 100 FROUNERBOND DEVELOPPEMENT S.À R.L. B251782 Luxemburg 100 GARDEN POINT SP. Z.O.O. 0000 38 84 76 Warschau 100 GASPERICH DEVELOPPEMENT SARL B263526 #N/A 100 GRANARIA DEVELOPMENT GDANSK BIS SP. Z.O.O. 0000 48 02 78 Warschau 90 GRANARIA DEVELOPMENT GDANSK SP. Z.O.O. 0000 51 06 69 Warschau 90 HERMES BROWN II NV 890 572 539 Brussel 100 HOTEL GRANARIA DEVELOPMENT SP. Z.O.O. 0000 51 06 64 Warschau 90 ILOT SAINT ROCH SA 675 860 861 Brussel 100 IMMO DEVAUX I NV 694 904 337 Brussel 100 IMMO DEVAUX II NV 694 897 013 Brussel 100 IMMOBEL FRANCE GESTION SARL 809 724 974 Parijs 100 IMMOBEL FRANCE SAS 800 676 850 Parijs 100 IMMOBEL FRANCE TERTIAIRE SAS 833 654 221 Parijs 100 IMMOBEL GERMANY GMBH 5050 817 557 Keulen 100 IMMOBEL GERMANY SARL B231 412 Luxemburg 100 IMMOBEL GP SARL B 247 503 Luxemburg 100 IMMOBEL GUTENBERG BERLIN 1 GMBH HRB 106676 Keulen 100 IMMOBEL GUTENBERG BERLIN 2 GMBH HRB 106697 Keulen 100 IMMOBEL GUTENBERG BERLIN 3 GMBH HRB 106882 Keulen 100 IMMOBEL GUTENBERG BERLIN 4 GMBH HRB 106679 Keulen 100 IMMOBEL GUTENBERG BERLIN INVESTMENT GMBH HRB 105188 Keulen 100 IMMOBEL HOLDCO SPAIN S.L. B 881 229 62 Madrid 100 IMMOBEL HOLDING LUXEMBOURG SARL B 138 090 Luxemburg 100 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 207 IMMOBEL LUX SA B 130 313 Luxemburg 100 IMMOBEL PM SPAIN S.L. B 882 567 06 Madrid 100 IMMOBEL POLAND SP. Z.O.O. 0000 37 22 17 Warschau 100 IMMOBEL PROJECT MANAGEMENT SA 475 729 174 Brussel 100 IMMOBEL R.E.M. FUND SARL B 228 335 Luxemburg 100 IMMOBEL REAL ESTATE FUND SC B 228 393 Luxemburg 100 IMMOBEL URBAN LIVING 695 672 419 Brussel 100 IMMO-PUYHOEK SA 847 201 958 Brussel 100 IMZ NV 444 236 838 Brussel 100 INDUSTRIE 52 BV 759 472 584 Brussel 76,84 INFINITO HOLDING S.R.L. 765 474 411 Brussel 76,84 INFINITO S.A. 403 062 219 Brussel 76,84 INFINITY LIVING SA B 211 415 Luxemburg 100 LAKE FRONT SA 562 818 447 Brussel 100 LEBEAU DEVELOPMENT 711 809 556 Brussel 100 LEBEAU SABLON SA 551 947 123 Brussel 100 LES JARDINS DU NORD SA 444 857 737 Brussel 96,2 LOTINVEST DEVELOPMENT SA 417 100 196 Brussel 100 MICHAEL OSTLUND PROPERTY SA 436 089 927 Brussel 100 MILAWEY INVESTMENTS SP. ZO.O. 0000 63 51 51 Warschau 100 MÖBIUS CONSTRUCT SA 681 630 183 Brussel 100 MONTAGNE RESIDENTIAL SA 837 806 420 Brussel 100 NENNIG DEVELOPPEMENT SARL B 250.824 Luxemburg 100 NP SHOWROOM SNC 837 908 086 Parijs 100 OFFICE FUND CARRY SRL 759 610 562 Brussel 100 OFFICE FUND GP SRL 759 610 463 Brussel 100 OKRAGLAK DEVELOPMENT SP. Z.O.O. 0000 26 74 81 Warschau 100 POLVERMILLEN SARL B 207 813 Luxemburg 100 PORCELYNEGOED NV 429 538 269 Brussel 100 PRINCE ROYAL CONSTRUCT SA 633 872 927 Brussel 100 QUOMAGO SA 425 480 206 Brussel 100 SAS PARIS LANNELONGUE 851 891 721 Parijs 100 SAS RUEIL COLMAR 852 152 412 Parijs 100 SAS SAINT ANTOINE COUR BERARD 851 891 721 Parijs 100 SCCV BUTTES CHAUMONT 882 258 510 Parijs 100 SCCV IMMO BOUGIVAL 1 883460420 Parijs 100 SCCV IMMO MONTEVRAIN 1 884552308 Parijs 100 SCCV IMMO TREMBLAY 1 883461238 Parijs 100 SCCV NP ASNIERES SUR SEINE 1 813 388 188 Parijs 100 SCCV NP AUBERGENVILLE 1 837 935 857 Parijs 100 SCCV NP AULNAY SOUS BOIS 1 811 446 699 Parijs 100 SCCV NP BEZONS 1 820 345 718 Parijs 100 SCCV NP BEZONS 2 829 707 348 Parijs 100 SCCV NP BOIS D'ARCY 1 829 739 515 Parijs 100 SCCV NP BONDOUFLE 1 815 057 435 Parijs 100 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 208 SCCV NP BUSSY SAINT GEORGES 1 812 264 448 Parijs 100 SCCV NP CHATENAY-MALABRY 1 837 914 126 Parijs 100 SCCV NP CHELLES 1 824 117 196 Parijs 100 SCCV NP CHILLY-MAZARIN 1 838 112 332 Parijs 100 SCCV NP CROISSY SUR SEINE 1 817 842 487 Parijs 100 SCCV NP CROISSY SUR SEINE 2 822 760 732 Parijs 100 SCCV NP CROISSY SUR SEINE 3 822 760 625 Parijs 100 SCCV NP CROISSY SUR SEINE 4 832 311 047 Parijs 46 SCCV NP DOURDAN 1 820 366 227 Parijs 100 SCCV NP DRANCY 1 829 982 180 Parijs 100 SCCV NP EAUBONNE 1 850 406 562 Parijs 100 SCCV NP FONTENAY AUX ROSES 1 838 330 397 Parijs 100 SCCV NP FRANCONVILLE 1 828 852 038 Parijs 90 SCCV NP GARGENVILLE 1 837 914 456 Parijs 100 SCCV NP ISSY LES MOULINEAUX 1 820 102 770 Parijs 85 SCCV NP LA GARENNE-COLOMBES 1 842 234 064 Parijs 100 SCCV NP LE PLESSIS TREVISE 1 829 675 545 Parijs 100 SCCV NP LE VESINET 1 848 225 884 Parijs 51 SCCV NP LIVRY-GARGAN 1 844 512 632 Parijs 100 SCCV NP LONGPONT-SUR-ORGE 1 820 373 462 Parijs 100 SCCV NP LOUVECIENNES 1 827 572 173 Parijs 100 SCCV NP MEUDON 1 829 707 421 Parijs 100 SCCV NP MOISSY-CRAMAYEL 1 838 348 738 Parijs 100 SCCV NP MONTESSON 1 851 834 119 Parijs 51 SCCV NP MONTLHERY 1 823 496 559 Parijs 100 SCCV NP MONTLHERY 2 837 935 881 Parijs 100 SCCV NP MONTMAGNY 1 838 080 091 Parijs 100 SCCV NP NEUILLY SUR MARNE 1 819 611 013 Parijs 100 SCCV NP PARIS 1 829 707 157 Parijs 100 SCCV NP PARIS 2 842 239 816 Parijs 100 SCCV NP RAMBOUILLET 1 833 416 365 Parijs 100 SCCV NP ROMAINVILLE 1 829 706 589 Parijs 100 SCCV NP SAINT ARNOULT EN YVELINES 1 828 405 837 Parijs 100 SCCV NP SAINT GERMAIN EN LAYE 1 829 739 739 Parijs 100 SCCV NP SAINT GERMAIN EN LAYE 2 844 464 768 Parijs 100 SCCV NP VAUJOURS 1 829 678 960 Parijs 100 SCCV NP VILLE D'AVRAY 1 829 743 087 Parijs 100 SCCV NP VILLEJUIF 1 829 674 134 Parijs 100 SCCV NP VILLEMOMBLE 1 847 809 068 Parijs 100 SCCV NP VILLEPINTE 1 810 518 530 Parijs 100 SCCV NP VILLIERS SUR MARNE 1 820 147 072 Parijs 100 SCCV SCI COMBS LES NOTES FLORALES 820 955 888 Parijs 60 SCI LE COEUR DES REMPARTS DE SAINT-ARNOULT-EN-YVELINES 831 266 820 Parijs 100 SNC HEMACLE 904 024 999 Parijs 100 SNC IMMO MDB 882328339 Parijs 100 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 209 JOINT VENTURES - GECONSOLIDEERD VOLGENS DE VERMOGENSMUTATIEMETHODE SSCV IMMO OTHIS 1 899269773 Parijs 100 SSCV IMMO SAVIGNY SUR ORGE 1 809 724 974 Parijs 100 T ZOUT CONSTRUCT SA 656 754 831 Brussel 100 THOMAS SA B 33 819 Luxemburg 100 VAARTKOM SA 656 758 393 Brussel 100 VAL D'OR CONSTRUCT SA 656 752 257 Brussel 100 VELDIMMO SA 430 622 986 Brussel 100 VESALIUS CONSTRUCT NV 543 851 185 Brussel 100 ZIELNA DEVELOPMENT SP. Z.O.O. 0000 52 76 58 Warschau 100 NAAM ONDERNEMINGS- NUMMER HOOFD- KANTOOR GROEP BELANG (%) (Economisch belang) BELLA VITA SA 890 019 738 Brussel 50 BORALINA INVESTMENTS SL B 884 669 33 Madrid 50 BROUCKERE TOWER INVEST NV 874 491 622 Brussel 50 CBD INTERNATIONAL SP. Z.O.O. 0000 22 82 37 Warschau 50 CHÂTEAU DE BEGGEN SA B 133 856 Luxemburg 50 CITYZEN HOLDING SA 721 884 985 Brussel 50 CITYZEN HOTEL SA 721 520 444 Brussel 50 CITYZEN OFFICE SA 721 520 840 Brussel 50 CITYZEN RESIDENCE SA 721 520 642 Brussel 50 CP DEVELOPMENT SP. Z O.O. 0000 63 51 51 Warschau 50 CSM DEVELOPMENT NV 692 645 524 Brussel 50 CSM PROPERTIES NV 692 645 425 Brussel 50 DEBROUCKERE DEVELOPMENT SA 700 731 661 Brussel 50 DEBROUCKERE LAND NV 662 473 277 Brussel 50 DEBROUCKERE LEISURE NV 750 734 567 Brussel 50 DEBROUCKERE OFFICE NV 750 735 557 Brussel 50 GATEWAY SA 501 968 664 Brussel 50 GOODWAYS SA 405 773 467 Brussel 50 ILOT ECLUSE SA 441 544 592 Gilly 50 IMMO PA 33 1 SA 845 710 336 Brussel 50 IMMO PA 44 1 SA 845 708 257 Brussel 50 IMMO PA 44 2 SA 845 709 049 Brussel 50 KEY WEST DEVELOPMENT SA 738 738 439 Brussel 50 LES 2 PRINCES DEVELOPMENT SA 849 400 294 Brussel 50 LIVINGSTONE RETAIL SARL B 250 233 Luxemburg 33,33 M1 SA B 197 932 Straten 33,33 M7 SA B 197 934 Straten 33,33 MÖBIUS II SA 662 474 069 Brussel 50 ODD CONSTRUCT SA 682 966 706 Knokke-Heist 50 PLATEAU D'ERPENT 696 967 368 Namen 50 RAC 3 SA 819 588 830 Antwerpen 40 RAC 4 DEVELOPMENT SA 673 640 551 Brussel 40 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 210 GEASSOCIEERDE ONDERNEMINGEN - GECONSOLIDEERD VOLGENS DE VERMOGENSMUTATIEMETHODE Er zijn geen belangrijke beperkingen opgelegd aan de Groep in verband met de activa en verplichtingen van haar filialen, met uitzondering van de elementen opgenomen in nota 17. Indien er financiële schulden zijn aan kredietinstellingen, worden de terugbetaling van aandeelhoudersleningen achtergesteld ten opzichte van de schulden aan kredietinstellingen. RAC 4 SA 819 593 481 Brussel 40 RAC5 SA 665 775 534 Antwerpen 40 RAC6 SA 738 392 110 Brussel 40 SAS BONDY CANAL 904 820 461 Parijs 40 SAS TRELAMET 652 013 772 Parijs 40 SCCV NP AUBER RE 813 595 956 Parijs 50,1 SCCV NP AUBER VICTOR HUGO 833 883 762 Parijs 50,12 SCCV NP AUBERVILLIERS 1 824 416 002 Parijs 50,1 SCCV NP BESSANCOURT 1 808 351 969 Parijs 50,1 SCCV NP BESSANCOURT 2 843 586 397 Parijs 50,1 SCCV NP CHARENTON LE PONT 1 833 414 675 Parijs 50,98 SCCV NP CRETEIL 1 824 393 300 Parijs 50,1 SCCV NP EPINAY SUR ORGE 1 838 577 419 Parijs 50,1 SCCV NP VAIRES SUR MARNE 1 813 440 864 Parijs 50,1 SCCV PA VILLA COLOMBA 838 112 449 Parijs 51 SCHOETTERMARIAL SARL B 245 380 Luxemburg 50 SURF CLUB HOSPITALITY GROUP SL B 935 517 86 Madrid 50 SURF CLUB MARBELLA BEACH SL B 875 448 21 Madrid 50 UNIPARK SA 686 566 889 Brussel 50 UNIVERSALIS PARK 2 SA 665 921 529 Brussel 50 UNIVERSALIS PARK 3 SA 665 921 133 Brussel 50 UNIVERSALIS PARK 3AB SA 665 922 420 Brussel 50 UNIVERSALIS PARK 3C SA 665 921 430 Brussel 50 NAAM ONDERNEMINGS- NUMMER HOOFD- KANTOOR GROEP BELANG (%) (Economisch belang) BEIESTACK HOLDING SARL B 247.602 Luxemburg 22,77 BEIESTACK S.A. B 183 641 Luxemburg 22,77 BELUX OFFICE DEVELOPMENT FEEDER CV 759 908 985 Brussel 30,46 DHR CLOS DU CHÂTEAU SA 895 524 784 Brussel 33,33 IMMOBEL BELUX OFFICE DEVELOPMENT FUND SCSP B249896 Luxemburg 22,61 SCCV 73 RICHELIEU 894 876 655 Parijs 10 SCCV MONTLHERY ROUTE D'ORLEANS 904 647 823 Parijs 20 SSCV 277 SH 901 400 531 Parijs 10 URBAN LIVING BELGIUM HOLDING NV 831 672 258 Antwerpen 60 URBAN LIVING BELGIUM NV 831 672 258 Antwerpen 30 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 211 G. Verklaring van de verantwoordelijke personen Ondergetekende verklaren dat, voor zover hen bekend: • De Geconsolideerde Jaarrekening van Immobel NV en haar dochterondernemingen per 31 december 2021 opgesteld is overeenkomstig de “International Financial Reporting Standards” (“IFRS”) en een getrouw beeld geeft van het vermogen, van de financiële toestand en van de resultaten van de Groep Immobel en van de filialen in de consolidatie opgenomen; en • Het Jaarverslag over het boekjaar afgesloten per 31 december 2021 een getrouw overzicht geeft van de ontwikkeling van de activiteiten, van de resultaten, van de positie van de Groep Immobel en van de in de consolidatie opgenomen filialen, alsmede een beschrijving van de voornaamste risico’s en onzekerheden waarmee de Groep Immobel geconfronteerd wordt. Namens de Raad van Bestuur: Marnix Galle 4 Voorzitter van de Raad van Bestuur 4 Vaste vertegenwoordiger van de vennootschap A³ Management bvba GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 212 H. Verslag van de commissaris VERSLAG VAN DE COMMISSARIS AAN DE ALGEMENE VERGADERING VAN IMMOBEL NV OVER DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING VOOR HET BOEKJAAR AFGESLOTEN OP 31 DECEMBER 2021 In het kader van de wettelijke controle van de geconsolideerde jaarrekening van Immobel NV (de “Vennootschap”) en zijn dochterondernemingen (samen de “Groep”), leggen wij u ons commissarisverslag voor. Dit bevat ons verslag over de geconsolideerde jaarrekening voor het boekjaar afgesloten op 31 december 2021, alsook de overige door wet- en regelgeving gestelde eisen. Dit vormt een geheel en is ondeelbaar. Wij werden benoemd in onze hoedanigheid van commissaris door de algemene vergadering van 15 april 2021, overeenkomstig het voorstel van het bestuursorgaan uitgebracht op aanbeveling van het auditcomité. Ons mandaat loopt af op de datum van de algemene vergadering die beraadslaagt over de jaarrekening afgesloten op 31 december 2023. Dit is het eerste jaar dat wij de wettelijke controle van de geconsolideerde jaarrekening van de groep hebben uitgevoerd. VERSLAG OVER DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING OORDEEL ZONDER VOORBEHOUD Wij hebben de wettelijke controle uitgevoerd van de geconsolideerde jaarrekening van de Groep over het boekjaar afgesloten op 31 december 2021 opgesteld in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards (IFRS) zoals goedgekeurd door de Europese Unie en met de in België van toepassing zijnde wettelijke en reglementaire voorschriften. Deze geconsolideerde jaarrekening omvat de het geconsolideerd overzicht van de financiële situatie op 31 december 2021, alsook het geconsolideerd overzicht van winsten en verliezen en van andere elementen van het globaal resultaat, het geconsolideerd mutatieoverzicht van het eigen vermogen en het geconsolideerd kasstroomoverzicht over het boekjaar afgesloten op die datum evenals de toelichting bestaande uit een overzicht van de belangrijkste gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en overige informatieverschaffing. Het totaal van de geconsolideerde balans bedraagt 1.685.149 KEUR en de geconsolideerde winst- en verliesrekening sluit af met een winst van het boekjaar van 92.345 KEUR. Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld van het vermogen en de financiële toestand van de Groep op 31 december 2021, alsook van haar geconsolideerde resultaten en van haar geconsolideerde kasstromen over het boekjaar dat op die datum is afgesloten, in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards (IFRS) zoals goedgekeurd door de Europese Unie en met de in België van toepassing zijnde wettelijke en reglementaire voorschriften. BASIS VOOR HET OORDEEL ZONDER VOORBEHOUD Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens de internationale controlestandaarden (ISA’s) zoals van toepassing in België. Wij hebben bovendien de door IAASB goedgekeurde internationale controlestandaarden toegepast die van toepassing zijn op de huidige afsluitdatum en nog niet goedgekeurd zijn op nationaal niveau. Onze verantwoordelijkheden op grond van deze standaarden zijn verder beschreven in de sectie “Verantwoordelijkheden van de commissaris voor de controle van de geconsolideerde jaarrekening” van ons verslag. Wij hebben alle deontologische vereisten die relevant zijn voor de controle van de geconsolideerde jaarrekening in België nageleefd, met inbegrip van deze met betrekking tot de onafhankelijkheid. Wij hebben van het bestuursorgaan en van de aangestelden van de Vennootschap de voor onze controle vereiste ophelderingen en inlichtingen verkregen. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. KERNPUNTEN VAN DE CONTROLE Kernpunten van onze controle betreffen die aangelegenheden die naar ons professioneel oordeel het meest significant waren bij de controle van de geconsolideerde jaarrekening van de huidige verslagperiode. Deze aangelegenheden zijn behandeld in de context van onze controle van de geconsolideerde jaarrekening als geheel en bij het vormen van ons oordeel hierover, en wij verschaffen geen afzonderlijk oordeel over deze aangelegenheden. GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 213 Project ontwikkelingsopbrengsten (inclusief opbrengsten erkend door joint ventures en geassocieerde ondernemingen) We verwijzen naar waarderingsregels E.16) ‘Opbrengsten van de gewone activiteiten’, E.20) ‘Voornaamste bronnen van onzekerheden met betrekking tot de schattingen’ en toelichting F.1) ‘Sectoriële informatie’, F.2) ‘Omzet’ van de geconsolideerde jaarrekening. Omschrijving Zoals toegelicht in toelichting F.1), heeft de Groep tijdens boekjaar 2021 526.799 KEUR aan omzet (‘project ontwikkelingsopbrengsten’) gerealiseerd waarvan 147.290 KEUR toe te rekenen is aan joint ventures en geassocieerde deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode (die niet opgenomen zijn in de geconsolideerde winst- en-verliesrekening. De Groep contracteert haar projecten op verschillende manieren. Elk project heeft een eigen risico-en omzet erkenningsprofiel gebaseerd op de individuele contract -en opleveringskenmerken. Wij hebben de erkenning en bepaling van project ontwikkelingsopbrengsten, en meer bepaald opbrengsten die erkend worden over een periode, aangemerkt als kernpunt van controle, omwille van het belang ervan in de geconsolideerde winst-en verliesrekening, complexiteit van contractkenmerken, de beoordeling die vereist is met betrekking tot de toepassing van de relevante boekhoudstandaarden (voornamelijk met betrekking tot omzet resulterend uit verkoop van kantoren) en de hoge mate van inschattingsvermogen vereist bij de bepaling van het stadium van voltooiing. Onze controle werkzaamheden Voor een selectie van projecten, die we als een hoger risico op onjuistheid beschouwen omwille van omvang en/of complexiteit, hebben wij de volgende controle werkzaamheden uitgevoerd: — We hebben een inzicht verkregen in het project opvolgingsproces en het daarmee gepaard gaande opbrengst- erkenningsproces en hebben het ontwerp en de implementatie van de relevante controles getest. — We hebben de beoordeling van de Groep inzake overdracht van controle geanalyseerd door toetsing van de contractkenmerken van verkoop met de criteria zoals bepaald in de relevante boekhoudstandaarden. — We hebben de meest recente haalbaarheidsstudies inclusief het stadium van voltooiing besproken met de relevante project manager en/of project controller. We hebben voor deze projecten de redelijkheid van de belangrijke inschattingen van het management beoordeeld en in vraag gesteld door vergelijking met de haalbaarheidsstudies van voorgaande periode en vergelijkbare transacties. — We hebben de betrouwbaarheid van de belangrijkste inputgegevens van de haalbaarheidsstudies beoordeeld door op steekproefbasis de inputgegevens te reconciliëren met onderliggende documenten. — We hebben de in de periode erkende marge nagerekend rekening houdend met de reële kosten erkend over de periode en de verwachte marge op het project. — We hebben de toereikendheid van de toelichtingen in de geconsolideerde jaarrekening met betrekking tot opbrengsterkenning geëvalueerd. Recupereerbaarheid van project ontwikkelingsvoorraden (inclusief voorraden aangehouden door joint ventures en geassocieerde ondernemingen) We verwijzen naar waarderingsregels E.12) ‘Voorraden’, E.20) ‘Voornaamste bronnen van onzekerheden met betrekking tot de schattingen’ en toelichting F.1) ‘Sectoriële informatie’, F.21) ‘Voorraden’ en F.17) ‘Deelnemingen in joint ventures en geassocieerde ondernemingen’ van de geconsolideerde jaarrekening. Omschrijving Zoals toegelicht in toelichting F.1), bedragen de voorraden (‘project ontwikkelingsvoorraden’) op 31 december 2021 1.017.975 KEUR, waarvan 319.352 KEUR betrekking heeft op project ontwikkelingsvoorraden aangehouden door joint ventures en geassocieerde ondernemingen dewelke verwerkt worden via de vermogensmutatiemethode (en dus niet inbegrepen in de rubriek ‘voorraden’ in de geconsolideerde balans). Voorraden worden gewaardeerd tegen de laagste waarde van de kostprijs en de realiseerbare waarde op balansdatum. De realiseerbare waarde is de geschatte verkoopprijs in de normale bedrijfsvoering min de geschatte kosten van voltooiing en de geschatte kosten die nodig zijn om de verkoop te realiseren. Een afwaardering is noodzakelijk wanneer de realiseerbare waarde op balansdatum lager is dan de boekwaarde. De bepaling van de realiseerbare waarde die toegepast wordt bij de beoordeling van de recupereerbaarheid van de project ontwikkelingsvoorraden vereist een beoordeling van het management aangezien deze beoordeling gebaseerd is op toekomstige gebeurtenissen en aldus onderhevig is aan wijzigingen en onzekerheid. GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 214 Omwille van de hoge graad van het beoordelingsvermogen voor het vaststellen van de realiseerbare waarde van project ontwikkelingsvoorraden, hebben wij de beoordeling van de netto realiseerbare waarde, en meer bepaald voor deze projecten waarbij er zich een significante vertraging voordoet in het vergunnings-, constructie- of commercialisatieproces, als een kernpunt van controle aangemerkt. Onze controle werkzaamheden Voor een selectie van projecten, die we als een hoger risico op onjuistheid beschouwen omwille van omvang en/of complexiteit, hebben wij de volgende controle werkzaamheden uitgevoerd: — We hebben een inzicht verkregen in het project opvolgingsproces en hebben het ontwerp en de implementatie van de relevante controles getest. — We hebben gesprekken gevoerd met het management en de relevante project managers en/of controllers teneinde een goed begrip te krijgen van de voortgang van het project, de risico’s die het project met zich meedraagt (zoals vergunning, constructie en commercialisatie) en de verwachte financiële resultaten en hebben ook de basis, waarop het management de inschatting van de netto realiseerbare waarde bepaalt, beoordeeld. — We hebben de meest recente haalbaarheidsstudies gecontroleerd en de gebruikte hypotheses om de verwachte verkoopprijs en nog te maken kosten in te schatten beoordeeld door vergelijking met gelijkaardige transacties. — Voor de geselecteerde projecten waarbij reeds verkopen werden gerealiseerd, werden de gerealiseerde marges gebruikt als mogelijke indicator voor het afwaarderingsrisico op de respectievelijke nog bestaande project ontwikkelingsvoorraden. — We hebben de betrouwbaarheid van de belangrijkste inputgegevens van de haalbaarheidsstudies beoordeeld door op steekproefbasis de inputgegevens te reconciliëren met onderliggende documenten. — We hebben de redelijkheid getest van de geactiveerde intresten en de project opvolgingskosten toegewezen aan de ontwikkelingsprojecten. — We hebben nagezien of de boekhoudkundige waarde van het project werd vastgelegd aan de laagste waarde van de kostprijs en de realiseerbare waarde. — We hebben de toereikendheid van de toelichtingen in de geconsolideerde jaarrekening met betrekking tot project ontwikkelingsvoorraden geëvalueerd. OVERIGE AANGELEGENHEID De geconsolideerde jaarrekening van de Groep voor het boekjaar afgesloten op 31 december 2020 werd door een andere commissaris gecontroleerd die op 22 maart 2021 een oordeel zonder voorbehoud over deze jaarrekening tot uitdrukking heeft gebracht. VERANTWOORDELIJKHEDEN VAN HET BESTUURSORGAAN VOOR HET OPSTELLEN VAN DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING Het bestuursorgaan is verantwoordelijk voor het opstellen van de geconsolideerde jaarrekening die een getrouw beeld geeft in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards (IFRS) zoals goedgekeurd door de Europese Unie en met de in België van toepassing zijnde wettelijke en reglementaire voorschriften, alsook voor de interne beheersing die het bestuursorgaan noodzakelijk acht voor het opstellen van de geconsolideerde jaarrekening die geen afwijking van materieel belang bevat die het gevolg is van fraude of van fouten. Bij het opstellen van de geconsolideerde jaarrekening is het bestuursorgaan verantwoordelijk voor het inschatten van de mogelijkheid van de Groep om haar continuïteit te handhaven, het toelichten, indien van toepassing, van aangelegenheden die met continuïteit verband houden en het gebruiken van de continuïteitsveronderstelling, tenzij het bestuursorgaan het voornemen heeft om de Groep te liquideren of om de bedrijfsactiviteiten te beëindigen of geen realistisch alternatief heeft dan dit te doen. VERANTWOORDELIJKHEDEN VAN DE COMMISSARIS VOOR DE CONTROLE VAN DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING Onze doelstellingen zijn het verkrijgen van een redelijke mate van zekerheid over de vraag of de geconsolideerde jaarrekening als geheel geen afwijking van materieel belang bevat die het gevolg is van fraude of van fouten en het uitbrengen van een commissarisverslag waarin ons oordeel is opgenomen. Een redelijke mate van zekerheid is een hoog niveau van zekerheid, maar is geen garantie dat een controle die overeenkomstig de ISA’s is uitgevoerd altijd een afwijking GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 215 van materieel belang ontdekt wanneer die bestaat. Afwijkingen kunnen zich voordoen als gevolg van fraude of fouten en worden als van materieel belang beschouwd indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat zij, individueel of gezamenlijk, de economische beslissingen genomen door gebruikers op basis van deze geconsolideerde jaarrekening, beïnvloeden. Bij de uitvoering van onze controle leven wij het wettelijk, reglementair en normatief kader dat van toepassing is op de controle van de geconsolideerde jaarrekening in België na. Een wettelijke controle van de geconsolideerde jaarrekening biedt evenwel geen zekerheid omtrent de toekomstige levensvatbaarheid van de Groep, noch omtrent de efficiëntie of de doeltreffendheid waarmee het bestuursorgaan de bedrijfsvoering van de Groep ter hand heeft genomen of zal nemen. Onze verantwoordelijkheden inzake de door het bestuursorgaan gehanteerde continuïteitsveronderstelling staan hieronder beschreven. Als deel van een controle uitgevoerd overeenkomstig de ISA’s, passen wij professionele oordeelsvorming toe en handhaven wij een professioneel-kritische instelling gedurende de controle. We voeren tevens de volgende werkzaamheden uit: — het identificeren en inschatten van de risico’s dat de geconsolideerde jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat die het gevolg is van fraude of van fouten, het bepalen en uitvoeren van controlewerkzaamheden die op deze risico’s inspelen en het verkrijgen van controle-informatie die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Het risico van het niet detecteren van een van materieel belang zijnde afwijking is groter indien die afwijking het gevolg is van fraude dan indien zij het gevolg is van fouten, omdat bij fraude sprake kan zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte, het opzettelijk nalaten om transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing; — het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle, met als doel controlewerkzaamheden op te zetten die in de gegeven omstandigheden geschikt zijn maar die niet zijn gericht op het geven van een oordeel over de effectiviteit van de interne beheersing van de Groep; — het evalueren van de geschiktheid van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en het evalueren van de redelijkheid van de door het bestuursorgaan gemaakte schattingen en van de daarop betrekking hebbende toelichtingen; — het concluderen of de door het bestuursorgaan gehanteerde continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is, en het concluderen, op basis van de verkregen controle-informatie, of er een onzekerheid van materieel belang bestaat met betrekking tot gebeurtenissen of omstandigheden die significante twijfel kunnen doen ontstaan over de mogelijkheid van de Groep om haar continuïteit te handhaven. Indien wij concluderen dat er een onzekerheid van materieel belang bestaat, zijn wij ertoe gehouden om de aandacht in ons commissarisverslag te vestigen op de daarop betrekking hebbende toelichtingen in de geconsolideerde jaarrekening, of, indien deze toelichtingen inadequaat zijn, om ons oordeel aan te passen. Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie die verkregen is tot de datum van ons commissarisverslag. Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden kunnen er echter toe leiden dat de Groep haar continuïteit niet langer kan handhaven; — het evalueren van de algehele presentatie, structuur en inhoud van de geconsolideerde jaarrekening, en van de vraag of de geconsolideerde jaarrekening de onderliggende transacties en gebeurtenissen weergeeft op een wijze die leidt tot een getrouw beeld; — het verkrijgen van voldoende en geschikte controle-informatie met betrekking tot de financiële informatie van de entiteiten of bedrijfsactiviteiten binnen de Groep gericht op het tot uitdrukking brengen van een oordeel over de geconsolideerde jaarrekening. Wij zijn verantwoordelijk voor de aansturing van, het toezicht op en de uitvoering van de groepscontrole. Wij blijven ongedeeld verantwoordelijk voor ons oordeel. Wij communiceren met het auditcomité onder meer over de geplande reikwijdte en timing van de controle en over de significante controlebevindingen, waaronder eventuele significante tekortkomingen in de interne beheersing die wij identificeren gedurende onze controle. Wij verschaffen aan het auditcomité tevens een verklaring dat wij de relevante deontologische voorschriften over onafhankelijkheid hebben nageleefd, en wij communiceren met hen over alle relaties en andere zaken die redelijkerwijs onze onafhankelijkheid kunnen beïnvloeden en, waar van toepassing, over de daarmee verband houdende maatregelen om onze onafhankelijkheid te waarborgen. Uit de aangelegenheden die met het auditcomité zijn gecommuniceerd bepalen wij die zaken die het meest significant waren bij de controle van de geconsolideerde jaarrekening van de huidige verslagperiode, en die derhalve de kernpunten van onze controle uitmaken. Wij beschrijven deze aangelegenheden in ons verslag, tenzij het openbaar maken van deze aangelegenheden is verboden door wet- of regelgeving. GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 216 OVERIGE DOOR WET- EN REGELGEVING GESTELDE EISEN VERANTWOORDELIJKHEDEN VAN HET BESTUURSORGAAN Het bestuursorgaan is verantwoordelijk voor het opstellen en de inhoud van het jaarverslag over de geconsolideerde jaarrekeningen de andere informatie opgenomen in het jaarrapport. VERANTWOORDELIJKHEDEN VAN DE COMMISSARIS In het kader van onze opdracht en overeenkomstig de Belgische bijkomende norm bij de in België van toepassing zijnde internationale controlestandaarden (ISA’s), is het onze verantwoordelijkheid om, in alle van materieel belang zijnde opzichten, het jaarverslag over de geconsolideerde jaarrekening, en de andere informatie opgenomen in het jaarrapport te verifiëren, alsook verslag over deze aangelegenheden uit te brengen. ASPECTEN BETREFFENDE HET JAARVERSLAG OVER DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING EN ANDERE INFORMATIE OPGENOMEN IN HET JAARRAPPORT Na het uitvoeren van specifieke werkzaamheden op het jaarverslag over de geconsolideerde jaarrekening, zijn wij van oordeel dat dit jaarverslag over de geconsolideerde jaarrekening overeenstemt met de geconsolideerde jaarrekening voor hetzelfde boekjaar en is opgesteld overeenkomstig het artikel 3:32 van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen. In de context van onze controle van de geconsolideerde jaarrekening zijn wij tevens verantwoordelijk voor het overwegen, in het bijzonder op basis van de kennis verkregen in de controle, of het jaarverslag over de geconsolideerde jaarrekening en de andere informatie opgenomen in het jaarrapport, zijnde: — Boodschap van de uitvoerend voorzitter — Kencijfers in 2021 — Informatie voor aandeelhouders — Activiteiten een afwijking van materieel belang bevatten, hetzij informatie die onjuist vermeld is of anderszins misleidend is. In het licht van de werkzaamheden die wij hebben uitgevoerd, hebben wij geen afwijking van materieel belang te melden VERMELDINGEN BETREFFENDE DE ONAFHANKELIJKHEID — Ons bedrijfsrevisorenkantoor en ons netwerk hebben geen opdrachten die onverenigbaar zijn met de wettelijke controle van de geconsolideerde jaarrekening verricht en ons bedrijfsrevisorenkantoor is in de loop van ons mandaat onafhankelijk gebleven tegenover de Groep. — De honoraria voor de bijkomende opdrachten die verenigbaar zijn met de wettelijke controle bedoeld in artikel 3:65 van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen werden correct vermeld en uitgesplitst in de toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening. EUROPEES UNIFORM ELEKTRONISCH FORMAAT (ESEF) Overeenkomstig het ontwerp van norm inzake de controle van de overeenstemming van de financiële overzichten met het Europees uniform elektronisch formaat (hierna “ESEF”), dienen wij na te gaan of het ESEF-formaat in overeenstemming is met de technische reguleringsnormen vastgelegd door de Europese Gedelegeerde Verordening nr. 2019/815 van 17 december 2018 (hierna: “Gedelegeerde Verordening”). Het bestuursorgaan is verantwoordelijk voor het opstellen, in overeenstemming met de ESEF vereisten, van de geconsolideerde financiële overzichten in de vorm van een elektronisch bestand in ESEF-formaat (hierna “digitale geconsolideerde financiële overzichten”) opgenomen in het jaarlijks financieel verslag. GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 217 Het is onze verantwoordelijkheid voldoende en geschikte onderbouwende informatie te verkrijgen om te concluderen dat het formaat en de markeertaal van de digitale geconsolideerde financiële overzichten, in alle van materieel belang zijnde opzichten, voldoen aan de ESEF-vereisten krachtens de Gedelegeerde Verordening. Het jaarlijks financieel verslag en de digitale geconsolideerde financiële overzichten, opgesteld door het bestuursorgaan, werden ons op de datum van onderhavig verslag nog niet overhandigd. Wij hebben het bestuursorgaan herinnerd aan de wettelijke verplichting betreffende de door het Wetboek van vennootschappen en verenigingen vastgelegde termijnen voor het overhandigen van de vereiste documenten aan de commissaris en de aandeelhouders. Bijgevolg zijn we niet in staat geweest om te concluderen of het formaat en de markeertaal van de digitale geconsolideerde financiële overzichten, in alle van materieel belang zijnde opzichten, voldoen aan de ESEF-vereisten krachtens de Gedelegeerde Verordening. ANDERE VERMELDING — Huidig verslag is consistent met onze aanvullende verklaring aan het auditcomité bedoeld in artikel 11 van de verordening (EU) nr. 537/2014. Zaventem, 18 maart 2022 KPMG Bedrijfsrevisoren Commissaris vertegenwoordigd door Filip De Bock Bedrijfsrevisor GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 218 II. Statutaire jaarrekening De Statutaire Jaarrekening van de moedervennootschap Immobel NV wordt hierna in verkorte vorm weergegeven. In overeenstemming met de Belgische vennootschapswetgeving worden het Jaarverslag en de Jaarrekening van Immobel NV en het Verslag van de Commissaris neergelegd bij de Nationale Bank van België. Deze verslagen zijn, op verzoek, beschikbaar op volgend adres: Immobel NV Regentschapsstraat 58 BE-1000 Brussel België www.immobelgroup.com De Commissaris heeft een goedkeurende verklaring zonder voorbehoud gegeven met betrekking tot de Statutaire Jaarrekening van Immobel NV. A. Financiële positie (in duizenden EUR) AACCTTIIVVAA 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 VVAASSTTEE AACCTTIIVVAA 446622 991111 334466 661155 Oprichtingskosten 194 113 Immateriële vaste activa 164 285 Materiële vaste activa 2 403 846 Financiële vaste activa 460 150 345 371 VVLLOOTTTTEENNDDEE AACCTTIIVVAA 558822 554488 559922 888866 Vorderingen op meer dan één jaar 327 Voorraden 43 851 47 887 Vorderingen op ten hoogste één jaar 368 590 491 618 Eigen aandelen 1 205 13 076 Liquide middelen 162 940 34 476 Overlopende rekeningen 5 962 5 502 TTOOTTAAAALL AACCTTIIVVAA 11 004455 445599 993399 550011 PPAASSSSIIVVAA 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 EEIIGGEENN VVEERRMMOOGGEENN 331177 001100 332222 449911 Kapitaal 97 357 97 357 Reserves 107 076 107 076 Overgedragen winst 112 577 118 058 VVOOOORRZZIIEENNIINNGGEENN EENN UUIITTGGEESSTTEELLDDEE BBEELLAASSTTIINNGGEENN 229966 447788 Voorzieningen voor risico's en kosten 296 478 SSCCHHUULLDDEENN 772288 115522 661166 553322 Schulden op meer dan één jaar 374 947 380 006 Schulden op ten hoogste één jaar 348 740 231 710 Overlopende rekeningen 4 465 4 816 TTOOTTAAAALL DDEERR PPAASSSSIIVVAA 11 004455 445599 993399 550011 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 219 B. Resultatenrekening (in duizenden EUR) C. Resultaatverwerking (in duizenden EUR) 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 Bedrijfsopbrengsten 27 283 20 162 Bedrijfskosten -21 177 -15 993 BBEEDDRRIIJJFFSSRREESSUULLTTAAAATT 66 110066 44 116699 Financiële opbrengsten 35 660 87 727 Financiële kosten -15 532 -15 528 FFIINNAANNCCIIEEEELL RREESSUULLTTAAAATT 2200 112288 7722 119999 WWIINNSSTT VVAANN HHEETT BBOOEEKKJJAAAARR VVÓÓÓÓRR BBEELLAASSTTIINNGGEENN 2266 223344 7766 336688 Belastingen - 375 - 220 WWIINNSSTT VVAANN HHEETT BBOOEEKKJJAAAARR 2255 885599 7766 114488 TTEE BBEESSTTEEMMMMEENN WWIINNSSTT VVAANN HHEETT BBOOEEKKJJAAAARR 2255 885599 7766 114488 3311//1122//22002211 3311//1122//22002200 TTEE BBEESSTTEEMMMMEENN WWIINNSSTT 114433 991177 114466 000000 Te bestemmen winst van het boekjaar 25 859 76 148 Overgedragen resultaat van het vorig boekjaar 118 058 69 852 TTOOEEVVOOEEGGIINNGG AAAANN HHEETT EEIIGGEENN VVEERRMMOORRGGEENN Aan de overige reserve's OOVVEERR TTEE DDRRAAGGEENN RREESSUULLTTAAAATT 111122 557777 111188 005588 Over te dragen winst 112 577 118 058 UUIITT TTEE KKEERREENN WWIINNSSTT 111188 005588 6699 885522 Vergoeding van het kapitaal 30 409 27 609 Andere rechthebbenden 931 333 GECONSOLIDEERDE STATEN EN STATUTAIRE JAARREKENING JAARVERSLAG 2021 220 D. Samenvatting van de waarderingsregels De materiële vaste activa worden, na de afschrijvingen in mindering te hebben gebracht, op het actief van de balans geboekt tegen hun aanschaffingswaarde of tegen hun inbrengwaarde, met inbegrip van de bijkomende kosten en de niet- aftrekbare BTW. De afschrijvingen worden berekend volgens het lineaire stelsel. De voornaamste afschrijvingspercentages zijn de volgende : • Gebouwen 3 % • Inrichtingskosten 5 % • Meubilair en kantoormaterieel 10 % • Informatica materieel 33 % • Rollend materieel 20 % De financiële vaste activa worden opgenomen aan hun aanschaffingsprijs rekening houdend met de nog vol te storten bedragen, alsmede met de desbetreffende waardeverminderingen. Ze ondergaan waardeverminderingen in geval van duurzame minderwaarde. De vorderingen op meer dan één jaar en de vorderingen op ten hoogste één jaar worden aan hun nominale waarde geboekt. Ze maken het voorwerp uit van waardeverminderingen in geval van een duurzame waardevermindering, of indien de realisatiewaarde bij afsluiting van het boekjaar lager is dan de boekwaarde. De voorraden worden geboekt tegen hun aanschaffingswaarde of tegen hun inbrengwaarde die, naast de aankoopprijs, ook de bijkomende kosten, desbetreffende rechten en taksen omvat. De infrastructuurkosten worden tegen hun kostprijs geboekt. De uitgaande voorraadbewegingen worden tegen de gewogen gemiddelde prijs geregistreerd. De goederen in bewerking worden gewaardeerd tegen hun kostprijs. De resultaten worden in principe geboekt naarmate de werken. Waardeverminderingen worden toegepast naargelang de realisatiewaarde. De aankopen en de verkopen van onroerende goederen worden geboekt op datum van de authentieke akte indien de opschortende voorwaarden gerealiseerd zijn en de clausule van uitgestelde eigendomsoverdracht in de onderhandse overeenkomst voorzien werd. De geldbeleggingen worden op het actief van de balans geboekt tegen hun aanschaffingsprijs, exclusief bijkomende kosten. Ze maken het voorwerp uit van waardeverminderingen in geval van een duurzame waardevermindering. De liquide middelen worden tegen hun nominale waarde geboekt. Ze zijn onderhevig aan waardeverminderingen indien de realisatiewaarde bij afsluiting van het boekjaar lager ligt dan de aanschaffingswaarde. Bij het afsluiten van ieder boekjaar onderzoekt de Raad van Bestuur voorzichtig, oprecht en te goeder trouw de voorzieningen die moeten worden aangelegd ter indekking van grote herstellings- of onderhoudswerken en risico’s voortvloeiend uit de uitvoering van geplaatste of ontvangen bestellingen, toegestane voorschotten, technische waarborgen na verkoop of levering en hangende geschillen. De voorzieningen met betrekking tot de voorgaande boekjaren worden regelmatig herzien en opnieuw in het resultaat opgenomen indien ze overtollig of zonder voorwerp zijn geworden. De schulden worden aan hun nominale waarde geboekt. Algemene inlichngen Eden, Frankfurt ALGEMENE INLICHTINGEN JAARVERSLAG 2021 221 ALGEMENE INLICHTINGEN JAARVERSLAG 2021 222 ALGEMENE inlichngen BENAMING Immobel MAATSCHAPPELIJKE ZETEL Regentschapsstraat,58-1000Brussel-België RPRBrussel-BTWBE0405.966.675 RECHTSVORM VAN DE VENNOOTSCHAP NaamlozeVennootschapnaarBelgischrecht,opgerichtop9 juli1863, gemachgdbijKoninklijkBesluitvan23juli1863. DUUR Onbeperkt BEKENDMAKING PARTICIPATIES (Art.10vandeStatuten–uireksel) Naastdetransparanemeldingsdrempelswaarinde toepasselijkeBelgischewetgevingvoorziet,isde openbaarmakingsplichtwaarindezewetgevingvoorzietook vantoepassingzodrahetaantalstemgerechgdeeectenin hetbezitvaneenpersoondiealleenhandeltofvanpersonen dieinonderlingoverleghandelen,eendrempelvan3%van hettotaleaantalbestaandestemrechtenbereikt,overschrijdt ofonderschrijdt.Elkeverplichngdiedoordetoepasselijke wetgevingwordtopgelegdaanhoudersvan5%(ofeen veelvoudvan5%)vandetotalebestaandestemrechtenis ookvantoepassingopdebijkomende3%-drempels. WEBSITE www.immobelgroup.com FINANCIËLE AGENDA Bekendmakingvandejaarresultaten2021:10maart2022 GewoneAlgemeneVergadering2022:21april2022 Bekendmakingvandehalaarlijkseresultaten2022: 8september2022 Bekendmakingvandejaarresultaten2022:9maart2023 GewoneAlgemeneVergadering2023:20april2023 FINANCIËLE DIENSTEN BNPParibasFors KBCBank ING België BankDegroofPetercam INVESTOR RELATIONS KarelBreda +32(0)24225350 VERANTWOORDELIJKE UITGEVER CarolineKerremans +32(0)24225337 GRAFISCHE VORMGEVING & PRODUCTIE ChrisCom-www.chriscom.be BELANGRIJKSTE FOTO’S Triptyque,MarcDee ALGEMENE INLICHTINGEN Immobeltrachtdeweelijkevoorschrien inverbandmetdeintellectuelerechten maximaalnateleven.Zenodigtelke persoon,diezichdesalnieeminzou benadeeldvoelen,uitomcontactmet haaroptenemen. Ditverslagisbeschikbaarinhet Nederlands,hetFransenhetEngels. KPMG Bedrijfsrevisoren – KPMG Réviseurs d’Entreprises, a Belgian BV/SRL and a member firm of the KPMG global organization of independent member firms affiliated with KPMG International Limited, a private English company limited by guarantee. All rights reserved. Document Classification: KPMG Public Zetel: Luchthaven Brussel Nationaal 1K B-1930 Zaventem KPMG Bedrijfsrevisoren – KPMG Réviseurs d’Entreprises BV/SRL Ondernemingsnummer 0419.122.548 BTW BE 0419.122.548 RPR Brussel IBAN : BE 95 0018 4771 0358 BIC : GEBABEBB Verslag van de commissaris aan de algemene vergadering van aandeelhouders, in overeenstemming met artikel 4 van de transparantierichtlijn, aangaande de overeenstemming van de geconsolideerde financiële overzichten in de vorm van een elektronisch bestand va n Immobel NV per 31 december 2021 met de ESEF -vereisten (European Single Electronic Format) krachtens de gedelegeerde verordening (EU) 2019/815 Opdracht Overeenkomstig artikel 4 van de Transparantierichtlijn, bestaat de opdracht van de commissaris eruit verslag uit te brengen over de naleving van het formaat en de markeertaal van de digitale geconsolideerde financiële overzichten in de vorm van een elektronisch bestand (hierna “digitale geconsolideerde financiële overzichten”) in overeenstemming met de ESEF-vereisten en de ESEF technische reguleringsnormen (ESEF Regulatory Technical Standard, “RTS”) vastgelegd door de Europese Gedelegeerde Verordening nr. 2019/815 van 17 december 2018 (hierna: “Gedelegeerde Verordening”) van toepassing op de digitale geconsolideerde financiële overzichten per 31 december 2021. Verantwoordelijkheden van het bestuursorgaan Het bestuursorgaan is verantwoordelijk voor het opstellen van de digitale geconsolideerde financiële overzichten opgenomen in het jaarlijks financieel verslag in overeenstemming met de ESEF-vereisten van toepassing op de digitale geconsolideerde financiële overzichten per 31 december 2021. Deze verantwoordelijkheid bevat de selectie en toepassing van de meest gepaste methodes om de digitale geconsolideerde financiële overzichten op te stellen. Bovendien bevat de verantwoordelijkheid van het bestuursorgaan het ontwerpen, het implementeren en het onderhouden van systemen en processen die relevant zijn bij het opstellen van de digitale geconsolideerde financiële overzichten, die geen afwijkingen van materieel belang die het gevolg zijn van fraude of fouten bevatten. Het bestuursorgaan dient na te gaan of de digitale geconsolideerde financiële overzichten in overeenstemming zijn met de door de gebruiker leesbare geconsolideerde financiële overzichten. Verantwoordelijkheid van de commissaris Op basis van de door ons uitgevoerde werkzaamheden, is het onze verantwoordelijkheid een conclusie te formuleren over het feit of het formaat en de markeertaal van de digitale geconsolideerde financiële overzichten opgenomen in het jaarlijks financieel verslag van Immobel NV (hierna ‘de emittent’) per 31 december 2021, in alle van materieel belang zijnde opzichten, werden opgesteld in overeenstemming met de ESEF-vereisten krachtens de Gedelegeerde Verordening. Verslag van de commissaris aan de algemene vergadering van aandeelhouders, in overeenstemming met artikel 4 van de transparantierichtlijn, aangaande de overeenstemming van de geconsolideerde financiële overzichten in de vorm van een elektronisch bestand van Immobel NV per 31 december 2021 met de ESEF-vereisten (European Single Electronic Format) krachtens de gedelegeerde verordening (EU) 2019/815. Document Classification: KPMG Public 2 We hebben onze werkzaamheden verricht in overeenstemming met de International Standard on Assurance Engagements (ISAE) 3000 (Revised) “Assurance-opdrachten anders dan opdrachten tot controle of beoordeling van historische financiële informatie”. Deze standaard schrijft voor dat we voldoen aan de ethische vereisten en dat we de opdracht plannen en uitvoeren om een redelijke mate van zekerheid te verkrijgen of er niets onder onze aandacht is gekomen dat ons doet aannemen dat de digitale geconsolideerde financiële overzichten in alle van materieel belang zijnde opzichten niet opgesteld zou zijn overeenkomstig de door de emittent toegepaste ESEF-vereisten. De keuze van de uitgevoerde werkzaamheden is afhankelijk van de door ons toegepaste oordeelsvorming en van de inschatting van het risico op materiële afwijkingen in de digitale geconsolideerde financiële overzichten en in de verklaringen van het bestuursorgaan. Het geheel van de door ons uitgevoerde werkzaamheden bestond onder meer uit de volgende procedures: — Na te gaan of de digitale geconsolideerde financiële overzichten in XHTML- formaat zijn opgesteld overeenkomstig artikel 3 van de Gedelegeerde Verordening; — Bekomen van een inzicht van de processen van de door de emittent gevolgde werkwijze bij de opmaak en bij de markeertaal van haar digitale geconsolideerde financiële overzichten en van de interne beheersingsmaatregelen die relevant zijn voor de certificering, met als doel controlewerkzaamheden op te zetten die in de gegeven omstandigheden geschikt zijn maar die niet zijn gericht op het geven van een oordeel over de effectiviteit van de interne beheersingsmaatregelen die een redelijke mate van zekerheid dienen te verschaffen over het feit dat de opmaak en de markeertaal van de digitale geconsolideerde financiële overzichten in alle materiele opzichten in overeenstemming is met de ESEF technische reguleringsnormen; — Het afstemmen van de gemarkeerde gegevens met de gecontroleerde geconsolideerde jaarrekening van de emittent per 31 december 2021; — Het beoordelen van de volledigheid en getrouwheid van de door de emittent opgestelde markeertaal van de digitale geconsolideerde financiële overzichten; — Het beoordelen van het geschikt zijn van het gebruik door de emittent van de XBRL-elementen van de ESEF-taxonomie en het beoordelen van de creatie van de extensietaxonomie; Onze onafhankelijkheid en interne kwaliteitscontrole We hebben de onafhankelijkheidsvoorschriften en andere ethische vereisten van de in België van kracht zijnde wet – en regelgeving nageleefd die van toepassing is in het kader van onze opdracht. Deze zijn gebaseerd op de fundamentele principes van integriteit, objectiviteit, vakbekwaamheid en waakzaamheid, confidentialiteit en professioneel gedrag. Verslag van de commissaris aan de algemene vergadering van aandeelhouders, in overeenstemming met artikel 4 van de transparantierichtlijn, aangaande de overeenstemming van de geconsolideerde financiële overzichten in de vorm van een elektronisch bestand van Immobel NV per 31 december 2021 met de ESEF-vereisten (European Single Electronic Format) krachtens de gedelegeerde verordening (EU) 2019/815. Document Classification: KPMG Public 3 Ons kantoor past de International Standard on Quality Control (ISQC) 1 Quality Control for Firms that Perform Audits and Reviews of Financial Statements, and Other Assurance and Related Services Engagements toe en onderhoudt bijgevolg een uitgebreid systeem van interne kwaliteitscontrole met inbegrip van gedocumenteerde beleidslijnen en procedures met betrekking tot ethische vereisten, professionele standaarden, en van toepassing zijnde wettelijke en reglementaire vereisten. Conclusie Op basis van de door ons uitgevoerde werkzaamheden zijn wij van oordeel dat het formaat van de en de markering van informatie in de digitale geconsolideerde financiële overzichten opgenomen in het jaarlijks financieel verslag van Immobel NV per 31 december 2021, in alle van materieel belang zijnde opzichten, werden opgesteld in overeenstemming met de ESEF-vereisten krachtens de Gedelegeerde Verordening. Wij drukken in dit verslag noch een auditoordeel, een beoordelingsconclusie, noch enige andere assurance conclusie uit over de geconsolideerde financiële overzichten zelf. Ons auditoordeel met betrekking tot de geconsolideerde jaarrekening wordt uiteengezet in het commissarisverslag d.d. 18 maart 2022. Overige aangelegenheid De geconsolideerde jaarrekening van Immobel NV werd opgesteld door het bestuursorgaan van de emittent op 10 maart 2022 en heeft het voorwerp uitgemaakt van een wettelijke controle. Dit verslag is geen heruitgave van ons commissarisverslag. Ons commissarisverslag (ondertekend op 18 maart 2022) omvat een oordeel zonder voorbehoud over het getrouw beeld van het vermogen en de financiële toestand van de emittent en haar dochterondernemingen op 31 december 2021, alsook van haar geconsolideerde resultaten en van haar geconsolideerde kasstromen over het boekjaar dat op die datum is afgesloten, in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards (IFRS) zoals goedgekeurd door de Europese Unie en met de in België van toepassing zijnde wettelijke en reglementaire voorschriften. Antwerpen, 19 april 2022 KPMG Bedrijfsrevisoren Commi ssaris vertegenwoordigd door Filip De Bock Bedrijfsrevisor