Earnings Release • Aug 16, 2017
Earnings Release
Open in ViewerOpens in native device viewer
Datum 16 augustus 2017 Pagina's 1 van 22
| Kerncijfers * |
|---|
| --------------- |
| (in € miljoenen) | H1 2017 | H1 2016 | 2016 |
|---|---|---|---|
| Omzet Nederland | 646 | 705 | 1.370 |
| Onderliggende EBITDA Nederland*** | 9 | -9 | -73 |
| Onderliggend operationeel resultaat Nederland** | 3 | -15 | -86 |
| Operationeel resultaat | 38 | -15 | -94 |
| Netto resultaat | 20 | -12 | -110 |
| Resultaat per aandeel ( in €) | 0,92 | -0,57 | -5,16 |
| Orderportefeuille Nederland | 2.121 | 1.946 | 1.863 |
| Netto schuld | 45 | 77 | 100 |
| Aantal FTE Nederland | 4.501 | 4.715 | 4.597 |
* In deze kerncijfers zijn, tenzij anders aangegeven, de cijfers voor het geheel aan activiteiten weergegeven. In de geconsolideerde winst-en-verliesrekening (zie bijlage) zijn de resultaten van de voortgezette en beëindigde activiteiten separaat weergegeven.
** onderliggend operationeel resultaat is het operationeel resultaat gecorrigeerd voor operationeel resultaat joint ventures, aanpassing waardering vastgoedposities, herstructureringskosten, boekresultaat verkochte entiteiten en andere bijzondere posten.
*** onderliggende EBITDA is het onderliggend operationeel resultaat vóór afschrijvingen en amortisaties
'Ik ben content over de voortgang in het eerste halfjaar. We hebben hard gewerkt om Heijmans te transformeren tot Nederlands kernbedrijf. De verkoop van de buitenlandse bedrijven, een verscherpte strategische focus en het beheersbaar maken van problemen op een aantal risicoprojecten hebben de basis gelegd voor duurzaam herstel van de onderneming. Voor het eerst
Datum 16 augustus 2017 Pagina 2 van 22
sinds 2011 schrijven we weer zwarte cijfers, zowel onderliggend als in ons netto resultaat. In het segment Wonen profiteren we van rugwind op de woningmarkt, wat zich vertaalt in een toename van het aantal verkochte woningen en stijgende verkoopprijzen. Bij Utiliteit zijn we nog steeds selectief in een uitdagende markt voor nieuwbouwprojecten. Ook bij Infra verloopt het herstel volgens plan en zijn de prestaties onderliggend beter. De afronding van een aantal projecten vergt nog aandacht, maar het effect daarvan is beheersbaar en de impact neemt steeds verder af. Ik verwacht dat al onze bedrijfsonderdelen in de tweede helft van het jaar zullen bijdragen aan de resultaten van Heijmans. Met het terugdringen van onze netto schuld naar € 45 miljoen, een onderliggende ebitda voor Nederland van € 9 miljoen en een solvabiliteit van 27% voldoen we aan het einde van het tweede kwartaal aan de bankconvenanten. Er is nog het nodige werk aan de winkel voor de tweede helft van dit jaar. Maar we liggen op koers en zien de tweede helft van het jaar met vertrouwen tegemoet.'
De Nederlandse woningmarkt blijft zich positief ontwikkelen en biedt Heijmans kansen om in het segment Wonen de komende tijd verder te groeien. De omzet bij Vastgoed is in het eerste halfjaar van 2017 gestegen naar € 186 miljoen ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar (eerste halfjaar 2016: € 169 miljoen). Ook de onderliggende ebitda is toegenomen en komt in het eerste halfjaar van 2017 uit op € 8 miljoen (eerste halfjaar 2016: € 6 miljoen). In de eerste helft van het jaar zijn 1.106 woningen verkocht, waarvan 565 (51%) aan particulieren (eerste halfjaar 2016: 1.069, waarvan 569 aan particulieren). De gemiddelde vrij-op-naam-prijs exclusief BTW weerspiegelt de groeiende vraag van particulieren en bedraagt in de eerste helft van het jaar € 290.000 (eerste halfjaar 2016: € 249.000).
De omzet van de woningbouwactiviteiten bedraagt in de eerste helft van 2017 € 139 miljoen (eerste halfjaar 2016: € 152 miljoen). De onderliggende ebitda komt uit op € 2 miljoen (eerste helft 2016: € 2 miljoen). Woningbouw kiest voor beheerste groei en richt zich op projecten – in opdracht van Vastgoed en door eigen verwerving – met een goed rendement. De orderportefeuille van de vastgoed- en woningbouwactiviteiten samen biedt perspectief en bedraagt per eind juni 2017 € 647 miljoen (eind 2016: € 638 miljoen) exclusief intercompany eliminaties.
Aan de inkoopkant ervaart Heijmans toenemende druk op prijzen en beschikbaarheid vanuit leveranciers en onderaannemers. Heijmans speelt hierop in door procurement al in de verwervingsfase aandacht te geven, inkooppartners vroegtijdig te betrekken en met opdrachtgevers goede indexeringsregelingen overeen te komen.
In het segment Wonen heeft Heijmans diverse nieuwe projecten weten te acquireren, ook via tenders. Na het verwerven van de opdracht voor de ontwikkeling van het gebied Sloterdijk-Centrum in Amsterdam, in het eerste kwartaal van dit jaar, heeft Heijmans in het tweede kwartaal opnieuw een grote tender gewonnen; de ontwikkeling en realisatie van 125 duurzame woningen in Leidsche Rijn Centrum in Utrecht.
De realisatie activiteiten omvatten zowel nieuwbouw als woningrenovatie, waarbij verduurzaming steeds belangrijker wordt. In opdracht van Heijmans Vastgoed startte in Rotterdam de bouw van 350 appartementen aan de Bananenstraat op Katendrecht, die verkocht zijn aan belegger IC Netherlands. Als onderdeel van de ontwikkeling van Kanaleneiland in Utrecht worden 235 appartementen gebouwd en 504 appartementen gerenoveerd. Van corporatie ZOwonen kreeg Heijmans opdracht om de Carmelflats in Beek te renoveren en energiezuinig te maken, zodat ze op termijn gasloos kunnen worden.
Datum 16 augustus 2017 Pagina 3 van 22
Dit voorjaar tekende Heijmans overeenkomsten voor de levering van in totaal 49 Heijmans ONE woningen ten behoeve van een aantal corporaties.
Bij Utiliteit zijn de eerste tekenen te zien van een markt voor nieuwbouwprojecten die voorzichtig begint aan te trekken, maar dit uit zich vooralsnog alleen in volume en niet in prijsontwikkeling. Heijmans blijft een selectief aannamebeleid hanteren. De omzet is, conform verwachting, in de eerste helft van 2017 teruggelopen tot € 118 miljoen (eerste halfjaar 2016: € 162 miljoen). De onderliggende ebitda over de eerste helft van het jaar is € 1 miljoen negatief (eerste halfjaar 2016: € 1 miljoen). De markt voor onderhoud en beheer neemt toe en de activiteiten van Services ontwikkelen zich prima. Het aandeel van deze activiteiten in de totale omzet bedraagt inmiddels 70%. De orderportefeuille van Utiliteit is op een vergelijkbaar niveau gebleven ten opzichte van eind 2016 en komt uit op € 756 miljoen (eind 2016: € 758 miljoen).
Vanuit de focus op de service activiteiten is het innovatieve concept BeSense ontwikkeld, dat slim en efficiënt gebouwbeheer mogelijk maakt door inzicht in bezetting, benutting en comfort van de werkomgeving op basis van sensortechnologie. De pilot die hiervoor was gestart bij het kantoor van Aegon in Den Haag, wordt nu opgeschaald naar een totale oppervlakte van 15.000 m2 . Eind mei kreeg Heijmans de opdracht van het Rijksvastgoedbedrijf om 32 legeringsgebouwen van het ministerie van Defensie op brandveiligheid te onderzoeken en aan te passen. Zeer recent is voor de realisatie van de nieuwe Rechtbank Amsterdam het aanvangscertificaat verstrekt, zodat na de sloopfase nu gestart kan worden met de nieuwbouw. In het eerste kwartaal is de nieuwe huisvesting voor Eurojust in Den Haag opgeleverd.
De infra-activiteiten ontwikkelen zich volgens verwachting en de genomen maatregelen beginnen hun vruchten af te werpen. De omzet in de eerste helft van 2017 bedraagt € 301 miljoen (eerste halfjaar 2016: € 329 miljoen). Hoewel de afronding van een aantal specifieke projecten nog aandacht vergt, wordt de impact op het totaal steeds minder en is het effect beheersbaar. Naast de kostenoptimalisaties die in 2016 zijn gestart, draait het merendeel van de operatie volgens plan en hebben vele goedlopende projecten een belangrijk positief effect op het resultaat over het eerste halfjaar. De onderliggende ebitda is met € 14 miljoen verbeterd in het eerste halfjaar van 2017 en komt uit op € 1 miljoen (eerste halfjaar 2016: € 13 miljoen negatief). Infra heeft sterk ingezet op het verwerven van opdrachten met goede marges en beheersbare risico's die passen bij de kennis en kunde van het bedrijf. Het resultaat is een gezonde orderportefeuille die beter aansluit bij de strategie. De orderportefeuille komt per eind juni 2017 met € 987 miljoen fors hoger uit dan per eind 2016 (€ 730 miljoen), dankzij verwerving van de projecten Zuidasdok en Wintrack II in opdracht van TenneT.
In februari werd de opdracht voor het ontwerp en de realisatie van Zuidasdok in Amsterdam definitief gegund, waarna de engineering en voorbereiding van start konden gaan. Het werk aan de derde kolk bij de Prinses Beatrixsluis in Nieuwegein en de A1 / A27 verloopt voorspoedig. In mei werd het groot onderhoud aan de Kaagbaan op Schiphol, met inzet van een groot aantal infraspecialismen en logistieke expertise, in korte tijd succesvol afgerond. Op het project A1 Apeldoorn - Beekbergen is begin juli een belangrijke mijlpaal bereikt met de plaatsing van een nieuwe fly-over bij knooppunt Beekbergen. Het werk aan de A9 Gaasperdammerweg boekt goede voortgang maar vraagt extra inspanning in termen van arbeid, materiaal en materieel ten behoeve van de landtunnel. Heijmans heeft inmiddels een duidelijk beeld van de omvang van deze extra inzet, waarbij een verlies van € 11 miljoen op dit project is genomen.
Datum 16 augustus 2017 Pagina 4 van 22
De strategie van Infra is de afgelopen periode nog verder aangescherpt en heeft als hoofdthema: 'de-risking Infra'. Hoofdpunten zijn de structurele verbetering van risicobeheersing en een verscherpte commerciële focus op lijninfrastructuur met selectieve verwerving in water/energie. In het activiteitenprofiel komt - naast grote projecten die passen binnen het strategisch kader - meer nadruk te liggen op winstgevende groei bij regionale projecten, onderhoud en beheer en specialistische bedrijven.
Heijmans heeft goede voortgang geboekt in het beheersbaar maken van de projecten Drachtsterweg en N23. Het werk aan de Drachtsterweg in Leeuwarden verloopt voorspoedig, het aquaduct is recentelijk deels opengesteld en inmiddels kan het autoverkeer hier gebruik van maken. Het hele project wordt aan het einde van dit jaar afgerond. Het werk aan de N23 Westfrisiaweg is na de herstart in het eerste kwartaal van dit jaar nu weer in volle gang en verloopt volgens planning. Oplevering is gepland voor eind 2018.
Bij het project RIVM is een technische oplossing overeengekomen en is het aanvangscertificaat verstrekt. Een commissie van deskundigen heeft zich gebogen over de financiële compensatie en heeft inmiddels advies uitgebracht, op basis waarvan Heijmans de eerder gemaakte inschattingen van het project handhaaft.
Bij de Wilhelminasluis in Zaandam loopt de arbitrageprocedure en is Heijmans in afwachting van de uitspraak.
Heijmans ligt op koers in de transitie naar een winstgevend, Nederlands kernbedrijf met een sterke positie in de sectoren Wonen, Werken en Verbinden. Met de strategie 'Focus, Discipline, Excellence' voor de periode 2017 – 2019 richt Heijmans zich op duurzaam herstel van de onderneming en haar winstgevendheid, schuldreductie en structurele versterking van de vermogensverhoudingen. De creatie van een Nederlands kernbedrijf is geëffectueerd met de afronding van het desinvesteringsprogramma van de buitenlandse bedrijven in België en Duitsland.
Centraal in de strategie staat het selectief verwerven van nieuwe opdrachten in vastgoed-, bouwen infradisciplines vanuit kerncompetenties die Heijmans beheerst. Daarbij richt Heijmans zich op het uitbouwen van haar rol als regisseur en het ontwikkelen van langjarige klantrelaties via services, onderhoud en beheer.
Bij Infra is, als onderdeel van de 'de-risking' strategie, onlangs een nieuwe structuur uitgewerkt voor de aansturing van de infra-organisatie. Nieuw is de rol van de Chief Risk Officer in de directie, die het risicomanagement in alle geledingen en over de volle breedte van de infra-organisatie duurzaam op een hoger plan zal brengen. De implementatie van de nieuwe organisatie is inmiddels gestart.
Belangrijk voor het slagen van de transitie is een bedrijfscultuur die de gewenste focus, discipline en excellence stimuleert en in de organisatie verankert. Heijmans besteedt via interne strategie- en cultuurprogramma's bijzondere aandacht aan houding en gedrag van medewerkers; toegespitst op de disciplines Wonen, Werken en Verbinden maar steeds vanuit eenzelfde gedachtegoed. Resultaatgerichtheid, eigenaarschap en samenwerking krijgen daarbij als gewenste gedragskenmerken een vertaalslag naar alle geledingen van het bedrijf. Dezelfde waarden staan aan de basis van het veiligheidsprogramma GO! waarmee Heijmans structureel blijft inzetten op veilig werken. Het (voortschrijdend) IF (Injury Frequency) cijfer is 3,7 (IF eind 2016: 3,6).
Vernieuwing krijgt gericht vorm in kennis-, technologie- en productontwikkeling: op gebieden die Heijmans beheerst, dichtbij de business en in samenwerking met klanten. De ontwikkeling van de
Datum 16 augustus 2017 Pagina 5 van 22
verplaatsbare woning Heijmans ONE, het BeSense concept voor slim gebouwbeheer en het vernieuwende asfaltproduct Recoflex zijn voorbeelden van deze innovaties.
Heijmans werkt toe naar een optimale kostenstructuur die past bij de veranderde scope en strategie.
De omzet over de eerste helft van 2017 komt met € 646 miljoen op een lager niveau uit dan vorig jaar (eerste helft 2016: € 705 miljoen). De afname is het gevolg van het selectieve verwervingsbeleid bij met name Utiliteit en in mindere mate bij Infra en Woningbouw. De omzet bij Vastgoed is toegenomen mede als gevolg van positieve marktontwikkelingen.
| in € mln. | H1 2017 | H1 2016 | 2016 |
|---|---|---|---|
| Opbrengsten Nederland | 646 | 705 | 1.370 |
| Vastgoed | 8 | 6 | 15 |
| Woningbouw | 2 | 2 | 4 |
| Utiliteit | -1 | 1 | -14 |
| Infra | 1 | -13 | -73 |
| Concern | -1 | -5 | -5 |
| Onderliggende EBITDA Nederland | 9 | -9 | -73 |
| Afschrijving/amortisatie Nederland | -6 | -6 | -13 |
| Onderliggend operationeel resultaat Nederland | 3 | -15 | -86 |
| Onderliggend operationeel resultaat buitenland | 0 | 8 | 20 |
| Onderliggend operationeel resultaat | 3 | -7 | -66 |
| Correctie operationeel resultaat joint ventures | 11 | -5 | 1 |
| Afwaardering vastgoed- en grondposities | -3 | -1 | -19 |
| Herstructureringskosten | -4 | -2 | -4 |
| Boekresutaat verkoop buitenlandse eenheden | 31 | 0 | -6 |
| Operationeel resultaat | 38 | -15 | -94 |
| Financiële baten en lasten | -4 | -3 | -8 |
| Resultaat joint ventures en geassocieerde deelnemingen | -11 | 4 | -2 |
| Resultaat voor belastingen | 23 | -14 | -104 |
| Winstbelastingen | -3 | 2 | -6 |
| Resultaat na belastingen | 20 | -12 | -110 |
Datum 16 augustus 2017 Pagina 6 van 22
De onderliggende ebitda voor Nederland over het eerste halfjaar van 2017 is sterk verbeterd ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar en komt uit op € 9 miljoen (eerste helft 2016: € 9 miljoen negatief). De vastgoedactiviteiten vormen met een onderliggende ebitda van € 8 miljoen de basis voor het resultaat. De forse verbetering komt met name voort uit de resultaatverbetering bij Infra van € 14 miljoen.
Ook het netto resultaat over het eerste halfjaar van 2017 is verbeterd ten opzichte van vorig jaar en bedraagt € 20 miljoen (eerste halfjaar 2016: € 12 miljoen negatief) als gevolg van boekwinsten voortkomend uit de verkoop van de buitenlandse activiteiten. De verkoop van deze activiteiten levert een boekresultaat van € 31 miljoen op. Het netto resultaat wordt daarnaast beïnvloed door herstructureringskosten en afwaardering van grond- en verkoopposities. De kosten voor maatregelen ter aanscherping van de organisatie bedragen in de eerste helft van 2017 in totaal € 4 miljoen. Met de verkoop van een aantal grondposities is een boekverlies van in totaal € 3 miljoen gemoeid.
Dit leidt tot een resultaat per aandeel na belastingen van € 0,92.
De netto schuld ultimo juni 2017 komt uit op € 45 miljoen (ultimo juni 2016: € 77 miljoen). De verkoop van de Belgische en Duitse bedrijven levert, naast structurele aandacht voor werkkapitaalbeheer, een belangrijke bijdrage aan de schuldreductie. De solvabiliteit bedraagt, na effectuering van de verkoop van de buitenlandse bedrijven, per eind juni 2017 weer circa 27%.
Als onderdeel van de nieuwe financieringsafspraken, die in februari van dit jaar met de bankengroep zijn gemaakt, zijn op kwartaalbasis minimum niveau's van ebitda en solvabiliteit overeengekomen. Daarbij zijn afspraken gemaakt voor een minimale ebitda van 0 voor Q2 2017, oplopend naar € 20 miljoen in Q4 2017, en een solvabiliteit oplopend naar minimaal 20% in Q4 2017. Met de resultaten over het eerste halfjaar en de huidige solvabiliteit voldoet Heijmans aan de door de banken gestelde normen.
De afronding van het desinvesteringsprogramma van de buitenlandse bedrijven in België en Duitsland levert, met een totale opbrengst van € 116 miljoen (na aftrek meeverkochte liquide middelen € 97 miljoen) en een bijbehorend boekresultaat van € 31 miljoen, een wezenlijke bijdrage aan de schuldreductie en verbetering van de solvabiliteit.
Als gevolg van de verkoop van de buitenlandse activiteiten en de geplande uittreding van Deutsche Bank uit het bankensyndicaat, is de omvang van de syndicaatslening ten opzichte van ultimo 2016 met € 80 miljoen afgenomen tot € 176 miljoen. Met de bankengroep was een afname naar € 215 miljoen afgesproken. Hiervan werd per 30 juni 2017 € 25 miljoen gebruikt. De focus op cashgeneratie blijft de komende periodes onverminderd, om medio 2019 de lening te kunnen terugbrengen tot € 122 miljoen.
De orderportefeuille is met € 2,1 miljard per eind juni 2017 op goed niveau. De orderportefeuille nam toe bij Woningbouw en Infra, bij Vastgoed bleef deze op een vergelijkbaar niveau en bij Utiliteit kwam deze iets lager uit. De grootste bijdrage aan het orderboek kwam van de projecten Zuidasdok en Wintrack II voor TenneT.
2017 is voor Heijmans een overgangsjaar. Het bedrijf ontwikkelt zich volgens plan en ligt op koers in de transitie naar een winstgevend, Nederlands concern met een solide financiële basis. Vastgoed
Datum 16 augustus 2017 Pagina 7 van 22
en Woningbouw staan goed gesteld om maximaal te profiteren van de meewind in de woningmarkt. Voorwaarde is wel dat er in Nederland voldoende locaties tot ontwikkeling kunnen komen om aan de toenemende vraag te voldoen. Utiliteit ziet het volume in de markt voor nieuwbouwprojecten aantrekken, maar nog geen gunstige prijsontwikkeling, en handhaaft hierbij het selectieve aannamebeleid, terwijl Services groeipotentieel biedt. Infra ontwikkelt zich positief vanuit een focus op kerncompetenties en laat een sterk verbeterde performance zien. De afronding van een aantal projecten vergt nog aandacht, maar het effect daarvan is beheersbaar en de impact neemt steeds verder af. Het halfjaarbeeld biedt perspectief voor de komende periode en is een eerste stap op weg naar structureel herstel. Heijmans verwacht dat richting het einde van het jaar alle bedrijfsonderdelen zullen bijdragen aan het resultaat van de onderneming.
Op 10 juli heeft Heijmans het voornemen bekend gemaakt om Hans Janssen per 1 december 2017 te benoemen tot lid van de raad van bestuur / chief financial officer (CFO). Het voornemen tot benoeming zal worden toegelicht tijdens een Buitengewone Algemene Vergadering van Aandeelhouders die plaatsvindt op een nog te bepalen datum. Na de benoeming zal de raad van bestuur van Heijmans bestaan uit Ton Hillen, Ruud Majenburg en Hans Janssen. De positie van CFO wordt op dit moment ad interim vervuld door Age Lindenbergh.
Op 1 november aanstaande zal Heijmans vóór beurs de trading update publiceren.
Heijmans is een beursgenoteerde onderneming die activiteiten in vastgoed, woningbouw, utiliteit en infra combineert in de werkgebieden Wonen, Werken en Verbinden. Door te sturen op voortdurende kwaliteitsverbetering, innovatie en integraliteit realiseren we toegevoegde waarde voor onze klanten. Heijmans realiseert projecten voor woonconsumenten, bedrijven en overheden en bouwt samen met hen aan de ruimtelijke contouren van morgen. Voor meer informatie, kijk op www.heijmans.nl.
Voor meer informatie / niet voor publicatie:
Marieke Swinkels-Verstappen Communicatie +31 73 543 52 17 [email protected]
Guido Peters Investor Relations + 31 73 543 52 17 [email protected]
Datum 16 augustus 2017 Pagina 8 van 22
Ontwikkelingen per activiteit
Verkorte geconsolideerde winst- en verliesrekening
3a. Geconsolideerd overzicht van het totaal resultaat
3b. Geconsolideerd overzicht van de wijzigingen van het eigen vermogen
Verkorte geconsolideerde balans
Op de financiële overzichten opgenomen in dit persbericht heeft geen accountantscontrole plaatsgevonden.
Datum 16 augustus 2017 Pagina 9 van 22
De economische groei, het toenemend aantal (éénpersoons)huishoudens en de remmende werking die tot dusver werd veroorzaakt door gebrek aan capaciteit, vertragingen in ruimtelijke ordening procedures en daarmee het aantal locaties dat tot ontwikkeling is gekomen, veroorzaken een explosieve groei van de woningvraag. Het aanbod kan deze vraag - zeker in de Randstedelijke en economisch sterke gebieden - niet of nauwelijks bijhouden. Heijmans staat goed gesteld om op deze ontwikkelingen in te spelen, met zowel expertise op het gebied van binnenstedelijke gebiedsontwikkeling als haar positie in de ontwikkeling aan de randen van steden en in de uitleggebieden. In de visie van Heijmans is de enorme vraag onmogelijk in te vullen met binnenstedelijke ontwikkeling alleen en zijn beide nodig om vraag en aanbod duurzaam op elkaar te laten aansluiten.
De vooruitzichten in de Nederlandse woningmarkt blijven de komende tijd gunstig, mits er voor de middellange en langere termijn voldoende nieuwe locaties voor ontwikkeling beschikbaar komen om te kunnen voldoen aan de vraag. Dit vraagt regie en versnelling in het samenspel tussen overheden op de diverse niveaus en de markt.
| Vastgoed | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Verschil | |||||||||||
| in € mln. | H1 2017 | H1 2016 | 2016 | 2017-2016 | |||||||
| Omzet | 186 | 169 | 332 | 10% | |||||||
| Onderliggende EBITDA | 8 | 6 | 15 | ||||||||
| Onderliggende EBITDA marge | 4,3% | 3,6% | 4,5% | ||||||||
| Onderliggend operationeel resultaat | 8 | 6 | 15 | ||||||||
| Orderportefeuille | 305 | 275 | 311 |
Het aantal verkochte woningen is met 1.106 in de eerste helft van 2017 licht hoger dan in dezelfde periode van het jaar daarvoor (eerste halfjaar 2016: 1.069). Het aantal verkochte woningen aan particulieren bedraagt 565 (eerste halfjaar 2016: 569). De omzet laat een stevige groei zien en komt in de eerste helft van 2017 uit op € 186 miljoen (eerste halfjaar 2016: € 169 miljoen). De onderliggende ebitda bedraagt in het eerste halfjaar van 2017 € 8 miljoen (eerste halfjaar 2016: € 6 miljoen). De orderportefeuille per eind juni bedraagt € 305 miljoen. De totale investeringsverplichtingen voor Wonen (voorwaardelijk en onvoorwaardelijk) zijn sinds eind 2016 afgenomen van € 238 miljoen naar € 205 miljoen per eind juni, als gevolg van een sterke afname van de onvoorwaardelijke verplichtingen.
Als onderdeel van de gebiedsontwikkeling Hoog Dalem in Gorinchem is onlangs de bouw van 30 appartementen voor de vrije huursector van start gegaan. Voor Woningstichting Barneveld was eerder al de ontwikkeling en realisatie van 30 woningen begonnen, daar zijn in juni 27 eengezinswoningen bijgekomen. In de wijk Boszoom in Pijnacker is met de start bouw van ruim 40 woningen een volgende fase in de realisatie bereikt. In 's-Hertogenbosch zijn in de ontwikkeling van Willemspoort 75 huurappartementen en 25 koopappartementen gefaseerd opgeleverd aan Syntrus Achmea. Vanaf september staat de oplevering van nog eens 52 huur- en 50 koopappartementen gepland. Bij dit project worden op het dak van de deels overdekte parkeerplaats ruim 640 zonnepanelen aangebracht met een oppervlakte van ruim 1.000 m2 , waarmee het een van de grootste overdekte zonne-parkeerplaatsen van Nederland wordt.
Datum 16 augustus 2017 Pagina 10 van 22
| Verschil | ||||
|---|---|---|---|---|
| in € mln. | H1 2017 | H1 2016 | 2016 | 2017-2016 |
| Omzet | 139 | 152 | 296 | -9% |
| Onderliggende EBITDA | 2 | 2 | 4 | |
| Onderliggende EBITDA marge | 1,4% | 1,3% | 1,4% | |
| Onderliggend operationeel resultaat | 2 | 2 | 4 | |
| Orderportefeuille | 342 | 277 | 327 |
De omzet bij Woningbouw bedraagt in het eerste halfjaar van 2017 € 139 miljoen (eerste halfjaar 2016: € 152 miljoen). De onderliggende ebitda komt uit op € 2 miljoen (eerste halfjaar 2016: € 2 miljoen). De orderportefeuille ligt met € 342 miljoen op een hoger niveau dan eind 2016. Heijmans Huismerk woningen blijven zeer gewild en zijn het antwoord op de toenemende vraag naar betaalbare woningen van goede kwaliteit voor uitleggebieden en gebieden aan de randen van de steden. Inmiddels heeft Heijmans al meer dan 1.000 van deze woningen opgeleverd en zorgen nieuwe opdrachten voor een constante orderintake. Zo heeft Heijmans met woningcorporatie Elan dit voorjaar een realisatieovereenkomst gesloten voor het ontwerp en de bouw van 117 Heijmans Huismerk woningen in de Boerhaavewijk in Haarlem. Voor woningcorporatie Woonwenz realiseert Heijmans in totaal 89 nieuwbouwwoningen (huur en koop) op vijf locaties in Venlo. In zowel nieuwbouw als renovatie is verduurzaming een belangrijk onderdeel van de opgave. Om de duurzaamheidsprestaties meetbaar en aantoonbaar te maken, stelt Heijmans vanaf nu voor alle woningen die zij realiseert een GPR Gebouw certificaat beschikbaar.
| Verschil | ||||
|---|---|---|---|---|
| in € mln. | H1 2017 | H1 2016 | 2016 | 2017-2016 |
| Omzet | 118 | 162 | 315 | -27% |
| Onderliggende EBITDA | -1 | 1 | -14 | |
| Onderliggende EBITDA marge | -0,8% | 0,6% | -4,4% | |
| Onderliggend operationeel resultaat | -1 | 0 | -15 | |
| Orderportefeuille | 756 | 825 | 758 |
De omzet van Utiliteit is in de eerste helft van 2017 verder teruggelopen en komt uit op € 118 miljoen als gevolg van selectieve verwerving (eerste halfjaar 2016: € 162 miljoen). De onderliggende ebitda over het eerste halfjaar is € 1 miljoen negatief (eerste halfjaar 2016: € 1 miljoen). De service activiteiten presteren goed en deze positieve ontwikkeling zet zich verder door. De waardering van opdrachtgevers in dit segment voor de Heijmans expertise uit zich in langjarige contracten met een gezond rendement. De orderportefeuille van Utiliteit is op een vergelijkbaar niveau gebleven ten opzichte van eind 2016 en komt uit op € 756 miljoen.
Naast grotere projecten en onderhoudscontracten, zoals Hart van Zuid in Rotterdam, de nieuwe Rechtbank Amsterdam, de oplevering van Eurojust en het onderhoud en beheer van de huisvesting van diverse ministeries in Den Haag, omvat de portefeuille van Utiliteit ook een groot aantal kleinere werken. Voorbeelden daarvan zijn het bouwkundig onderhoud, storingsdienst en vervanging van installaties gedurende vijf jaar voor Technische Universiteit in Eindhoven, alsook de elektrotechnische en werktuigbouwkundige installaties, en de brandbeveiligingsvoorzieningen voor de Canon van de Nederlandse geschiedenis in het Openluchtmuseum te Arnhem. In opdracht van
Datum 16 augustus 2017 Pagina 11 van 22
het Spaarne Gasthuis gaat Heijmans bij het Vrouw & Kind Centrum (VKC) in Haarlem Zuid diverse ruimten verbouwen, zoals de kinderverpleegafdeling, kraam- en neonatologieafdeling, en de verlosafdeling.
| Infra | ||||
|---|---|---|---|---|
| Verschil | ||||
| in € mln. | H1 2017 | H1 2016 | 2016 | 2017-2016 |
| Omzet | 301 | 329 | 621 | -9% |
| Onderliggende EBITDA | 1 | -13 | -73 | |
| Onderliggende EBITDA marge | 0,3% | -4,0% | -11,8% | |
| Onderliggend operationeel resultaat | -1 | -16 | -78 | |
| Orderportefeuille | 987 | 787 | 730 |
De omzet van Infra is als gevolg van selectieve verwerving afgenomen in vergelijking met de eerste helft van vorig jaar, en komt uit op € 301 miljoen (eerste halfjaar 2016: € 329 miljoen). Het merendeel van de infra-activiteiten ontwikkelt zich positief en compenseert ruimschoots de impact van enkele verlieslatende projecten. De eerder ingezette kostenoptimalisaties werpen vruchten af. De onderliggende ebitda is sterk verbeterd ten opzichte van het eerste halfjaar van 2016 en bedraagt € 1 miljoen (eerste helft 2016: € 13 miljoen negatief). De orderportefeuille komt met € 987 miljoen per eind juni 2017 op een fors hoger niveau uit dan eind 2016. De strategie van Infra richt zich op een verscherpte commerciële focus, risicobeheersing en selectieve verwerving van projecten met goede marges en beheersbare risico's, met als resultaat een orderportefeuille die prima aansluit bij de strategie.
In het activiteitenprofiel van Infra komt meer nadruk te liggen op regionale projecten, onderhoud & beheer en specialistische bedrijven. Een voorbeeld hiervan is het raamcontract met de gemeente Haarlem waarbij Heijmans diverse onderhoudsprojecten uitvoert gedurende een periode van vier jaar. In Sittard-Geleen is op 1 juni de veilige wieleromgeving op Sportzone Limburg officieel geopend en vernoemd naar de wielrenner die de opening verrichtte: Tom Dumoulin Bike Park. Een voorbeeld van de specialistische bedrijven is de plaatsing van een nieuwe spooronderdoorgang voor de metroverbinding Hoekse Lijn in Vlaardingen. Daarbij heeft Heijmans het metrospoordek eerst naast de spoorverbinding opgebouwd, waarna het in één dag op zijn definitieve plaats is geschoven. Op innovatiegebied heeft Heijmans in de gemeente Nijmegen voor het eerst het nieuwe asfaltproduct Recoflex Vélo aangebracht. Het duurzame asfalt is in eigen huis ontwikkeld en maakt het mogelijk om efficiënt en met minimale hinder (snel)fietsroutes aan te leggen of bestaande fietspaden te vernieuwen.
Datum 16 augustus 2017 Pagina 12 van 22
| x € 1 miljoen | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| tot en met juni 2017 | tot en met juni 2016 | Heel 2016 | |||||||
| Voortgezette activiteiten |
Beëindigde activiteiten |
Totaal | Voortgezette activiteiten |
Beëindigde activiteiten |
Totaal | Voortgezette activiteiten |
Beëindigde activiteiten |
Totaal | |
| Omzet | 646 | 85 | 731 | 705 | 241 | 946 | 1.370 | 514 | 1.884 |
| Bruto omzet resultaat | 66 | 7 | 73 | 48 | 21 | 69 | 35 | 47 | 82 |
| Operationeel resultaat | 7 | 31 | 38 | -21 | 6 | -15 | -104 | 10 | -94 |
| Financiële baten en lasten Resultaat joint ventures en geassocieerde deelnemingen |
-4 -11 |
0 0 |
-4 -11 |
-4 3 |
1 1 |
-3 4 |
-9 -5 |
1 3 |
-8 -2 |
| Resultaat vóór belastingen | -8 | 31 | 23 | -22 | 8 | -14 | -118 | 14 | -104 |
| Winstbelastingen | -1 | -2 | -3 | 5 | -3 | 2 | 0 | -6 | -6 |
| Resultaat na belastingen | -9 | 29 | 20 | -17 | 5 | -12 | -118 | 8 | -110 |
| Resultaat per aandeel (in €): | |||||||||
| Resultaat na belastingen per gewoon aandeel | -0,47 | 1,39 | 0,92 | -0,79 | 0,22 | -0,57 | -5,52 | 0,36 | -5,16 |
| Resultaat na belastingen per gewoon aandeel na verwateringseffecten |
-0,47 | 1,39 | 0,92 | -0,79 | 0,22 | -0,57 | -5,52 | 0,36 | -5,16 |
Het resultaat na belastingen is geheel toe te rekenen aan de aandeelhouders van de vennootschap.
De boekwinst met betrekking tot de verkoop van de buitenlandse entiteiten ad € 31 miljoen in 2017, is in het operationeel resultaat van beëindigde activiteiten opgenomen.
Datum 16 augustus 2017 Pagina 13 van 22
x € 1 miljoen
| t/m juni 2017 | t/m juni 2016 | Heel 2016 | ||
|---|---|---|---|---|
| Resultaat na belastingen | 20 | -12 | -110 | |
| Niet-gerealiseerde resultaten die nooit worden gereclassificeerd naar de winst of het verlies: |
||||
| Veranderingen in actuariële resultaten met betrekking tot toegezegd pensioenregelingen |
0 | -12 | -18 | |
| Belastingeffect ten aanzien van niet-gerealiseerde resultaten die nooit worden gereclassificeerd naar de winst of het verlies |
0 | 3 | 4 | |
| Niet-gerealiseerde resultaten na belasting | 0 | -9 | -14 | |
| Totaal resultaat | 20 | -21 | -124 |
Het totaalresultaat is geheel toe te rekenen aan de aandeelhouders van de vennootschap
| 2017 | Gestort en opgevraagd kapitaal |
Agio reserve |
Reserve actuariële resultaten |
Afdekkings reserve |
Ingehouden winsten |
Resultaat na belastingen |
Totaal eigen vermogen |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stand per 31 december 2016 | 6 | 243 | -28 | 0 | 31 | -110 | 142 |
| Winst of verlies | 20 | 20 | |||||
| Niet-gerealiseerde resultaten | 0 | 0 | 0 | ||||
| Totaal gerealiseerde en niet -gerealiseerde resultaten over de verslagperiode |
- | - | 0 | 0 | - | 20 | 20 |
| Resultaatbestemming 2016 Toevoeging/onttrekking aan ingehouden winst |
-110 | 110 | 0 | ||||
| Stand per 30 juni 2017 | 6 | 243 | -28 | 0 | -79 | 20 | 162 |
| 2016 | Gestort en opgevraagd kapitaal |
Agio reserve |
Reserve actuariële resultaten |
Afdekkings reserve |
Ingehouden winsten |
Resultaat na belastingen |
Totaal eigen vermogen |
| Stand per 31 december 2015 | 6 | 243 | -15 | 0 | 59 | -27 | 266 |
| Winst of verlies | -12 | -12 | |||||
| Niet-gerealiseerde resultaten | -9 | 0 | -9 | ||||
| Totaal gerealiseerde en niet -gerealiseerde resultaten over de verslagperiode |
- | - | -9 | 0 | - | -12 | -21 |
| Resultaatbestemming 2015 Toevoeging/onttrekking aan ingehouden winst |
-27 | 27 | 0 | ||||
| Stand per 30 juni 2016 | 6 | 243 | -24 | 0 | 32 | -12 | 245 |
Datum 16 augustus 2017 Pagina 14 van 22
x € 1 miljoen
| ACTIVA | 30 juni 2017 | 31 december 2016 | 30 juni 2016 | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Vaste activa | |||||||
| Materiële vaste activa | 50 | 55 | 87 | ||||
| Immateriële activa | 81 | 82 | 112 | ||||
| Deelnemingen in joint ventures en geassocieerde deelnemingen | 69 | 66 | 77 | ||||
| Overige vaste activa | 94 | 88 | 98 | ||||
| 294 | 291 | 374 | |||||
| Vlottende activa | |||||||
| Strategische grondposities | 147 | 147 | 162 | ||||
| Woningen in voorbereiding en in aanbouw | 41 | 58 | 58 | ||||
| Overige voorraden | 11 | 11 | 17 | ||||
| Onderhanden werken | 82 | 60 | 153 | ||||
| Handels- en overige vorderingen | 151 | 176 | 313 | ||||
| Liquide middelen | 50 | 30 | 78 | ||||
| 482 | 482 | 781 | |||||
| Activa aangehouden voor verkoop | 0 | 283 | 0 | ||||
| Totaal activa | 776 | 1.056 | 1.155 | ||||
| PASSIVA | 30 juni 2017 | 31 december 2016 | 30 juni 2016 | ||||
| Eigen vermogen | 162 | 142 | 245 | ||||
| Langlopende verplichtingen | |||||||
| Rentedragend 1 | 83 | 58 | 134 | ||||
| Niet rentedragend | 20 | 16 | 32 | ||||
| 103 | 74 | 166 | |||||
| Kortlopende verplichtingen | |||||||
| Rentedragende leningen en overige kortlopende | |||||||
| financieringsverplichtingen | 12 | 119 | 21 | ||||
| Handels- en overige schulden | 331 | 370 | 566 | ||||
| Onderhanden werken | 137 | 118 | 134 | ||||
| Overig | 31 | 18 | 23 | ||||
| 511 | 625 | 744 | |||||
| Verplichtingen aangehouden voor verkoop | 0 | 215 | 0 | ||||
| Totaal passiva | 776 | 1.056 | 1.155 | ||||
| Solvabiliteit op basis van garantievermogen 2 | 27% | 18% | 25% |
De langlopende rentedragende verplichtingen zijn inclusief € 45 miljoen cumulatief preferente financieringsaandelen.
Garantievermogen is gedefinieerd als eigen vermogen plus cumulatief preferente financieringsaandelen.
Datum 16 augustus 2017 Pagina 15 van 22
x € 1 miljoen
| t/m juni 2017 | t/m juni 2016 | Heel 2016 | ||
|---|---|---|---|---|
| Operationeel resultaat | 38 | -15 | -94 | |
| Aanpassingen voor: | ||||
| Afschrijvingen materiële vaste activa | 6 | 9 | 17 | |
| Afschrijvingen immateriële activa | 1 | 1 | 2 | |
| Boekwinst/verlies verkoop buitenlandse activiteiten | -31 | 0 | 6 | |
| Aanpassing waardering vastgoed- en grondposities exclusief joint ventures | 3 | 1 | 18 | |
| Mutatie saldo OHW | -11 | -15 | 29 | |
| Mutatie overig werkkapitaal en langlopende voorzieningen | -11 | -37 | -33 | |
| Kasstroom uit operationele activiteiten vóór betaalde rente en belastingen | -5 | -56 | -55 | |
| Betaalde/ ontvangen rente | -7 | -6 | -9 | |
| Betaalde winstbelastingen | 0 | -4 | -4 | |
| Kasstroom uit operationele activiteiten | -12 | -66 | -68 | |
| Kasstroom uit investeringsactiviteiten | 90 | -2 | -22 | |
| Kasstroom uit financieringsactiviteiten | -82 | 21 | 43 | |
| Kasstroom per saldo in de periode | -4 | -47 | -47 | |
| Liquide middelen 1 januari | 30 | 125 | 125 | |
| Aanpassing/reclassificatie liquide middelen inzake activa aangehouden voor verkoop | 24 | 0 | -48 | |
| Liquide middelen ultimo | 50 | 78 | 30 |
In de kasstroom uit investeringsactiviteiten is de netto opbrengst in contanten ad circa € 97 miljoen met betrekking tot de verkoop van de buitenlandse entiteiten opgenomen (zie ook paragraaf 7.4).
Datum 16 augustus 2017 Pagina 16 van 22
Verkorte winst-en-verliesrekening per bedrijfssegment
| x € 1 miljoen | Vastgoed Woningbouw | Utiliteit | Infra | Overig | Beëindigde bedrijfsactiviteiten |
Eliminatie | Totaal | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1e halfjaar 2017 | ||||||||
| Derden | 186 | 46 | 115 | 297 | 2 | 85 | 731 | |
| Intercompany | 93 | 3 | 4 | 0 | 0 | -100 | 0 | |
| Totaal omzet | 186 | 139 | 118 | 301 | 2 | 85 | -100 | 731 |
| Operationeel resultaat | 5 | 2 | -4 | 10 | -6 | 31 | 38 | |
| Netto financieringslasten Resultaat joint ventures en geassocieerde deelnemingen |
-4 -11 |
|||||||
| Resultaat voor belastingen Winstbelastingen |
23 -3 |
|||||||
| Resultaat na belastingen | 20 | |||||||
| Operationeel resultaat als percentage van de bedrijfsopbrengsten |
2,7% | 1,4% | -3,4% | 3,3% | 36,5% | - | 5,2% |
| x € 1 miljoen | Vastgoed Woningbouw | Utiliteit | Infra | Overig | Beëindigde bedrijfsactiviteiten |
Eliminatie | Totaal | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1e halfjaar 2016 | ||||||||
| Derden | 169 | 66 | 149 | 321 | 241 | 946 | ||
| Intercompany | 86 | 13 | 8 | 37 | 0 | -144 | 0 | |
| Totaal omzet | 169 | 152 | 162 | 329 | 37 | 241 | -144 | 946 |
| Operationeel resultaat | 3 | 2 | 0 | -19 | -7 | 6 | -15 | |
| Netto financieringslasten | -3 | |||||||
| Resultaat joint ventures en geassocieerde deelnemingen |
4 | |||||||
| Resultaat voor belastingen Winstbelastingen |
-14 2 |
|||||||
| Resultaat na belastingen | -12 | |||||||
| Operationeel resultaat als percentage van de bedrijfsopbrengsten |
1,8% | 1,3% | 0,0% | -5,8% | 2,5% | - | -1,6% |
Datum 16 augustus 2017 Pagina 17 van 22
| In € mln. | Beëindigde | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Vastgoed | Woningbouw | Utiliteit | Infra | Overig | bedrijfsactiviteiten | Totaal | |
| 1e halfjaar 2017 | |||||||
| Onderliggend EBITDA | 8 | 2 | -1 | 1 | -1 | 1 | 10 |
| Afschrijvingen/amortisatie | 0 | 0 | 0 | -2 | -4 | -1 | -7 |
| Onderliggend operationeel resultaat | 8 | 2 | -1 | -1 | -5 | 0 | 3 |
| Operationeel resultaat joint ventures | 0 | -1 | 12 | 0 | 0 | 11 | |
| Afwaarderingen vastgoed | -3 | -3 | |||||
| Herstructureringskosten | 0 | 0 | -2 | -1 | -1 | 0 | -4 |
| Boekresultaat verkochte eenheden | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 31 | 31 |
| Totaal bijzondere posten | -3 | 0 | -3 | 11 | -1 | 31 | 35 |
| Operationeel resultaat | 5 | 2 | -4 | 10 | -6 | 31 | 38 |
| In € mln. | Beëindigde | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Vastgoed | Woningbouw | Utiliteit | Infra | Overig | bedrijfsactiviteiten | Totaal | |
| 1e halfjaar 2016 | |||||||
| Onderliggend EBITDA | 6 | 2 | 1 | -13 | -5 | 11 | 2 |
| Afschrijvingen/amortisatie | 0 | 0 | -1 | -3 | -2 | -3 | -9 |
| Onderliggend operationeel resultaat | 6 | 2 | 0 | -16 | -7 | 8 | -7 |
| Operationeel resultaat joint ventures | -2 | 0 | -2 | 0 | -1 | -5 | |
| Afwaarderingen vastgoed | -1 | -1 | |||||
| Herstructureringskosten | 0 | 0 | 0 | -1 | 0 | -1 | -2 |
| Totaal bijzondere posten | -3 | 0 | 0 | -3 | 0 | -2 | -8 |
| Operationeel resultaat | 3 | 2 | 0 | -19 | -7 | 6 | -15 |
Met het onderliggend operationeel resultaat doelt de Groep op het operationeel resultaat gecorrigeerd voor operationeel resultaat joint ventures, afwaarderingen vastgoed, reorganisatiekosten, afwaarderingen goodwill, boekresultaat verkochte eenheden en overige indien van toepassing in bovenstaande tabel benoemde niet operationele resultaten die door de Groep als bijzonder worden aangemerkt. Onderliggende EBITDA is het onderliggend resultaat vóór afschrijvingen en amortisaties.
| In € mln. | Beëindigde | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Vastgoed | Woningbouw | Utiliteit | Infra | Overig | bedrijfsactiviteiten | Eliminatie | Totaal | |
| 30 juni 2017 | ||||||||
| Activa | 340 | 73 | 143 | 253 | 309 | - | -372 | 746 |
| Niet gealloceerd | 30 | |||||||
| Totaal activa | 340 | 73 | 143 | 253 | 309 | - | -372 | 776 |
| Verplichtingen | 316 | 70 | 136 | 244 | 188 | - | -373 | 581 |
| Niet gealloceerd | 33 | |||||||
| Totaal verplichtingen | 316 | 70 | 136 | 244 | 188 | - | -373 | 614 |
| Eigen vermogen | 162 | |||||||
| Totaal passiva | 776 |
| In € mln. | Beëindigde | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Vastgoed | Woningbouw | Utiliteit | Infra | Overig | bedrijfsactiviteiten | Eliminatie | Totaal | |
| 31 december 2016 | ||||||||
| Activa | 345 | 95 | 153 | 211 | 387 | 283 | -448 | 1.026 |
| Niet gealloceerd | 30 | |||||||
| Totaal activa | 345 | 95 | 153 | 211 | 387 | 283 | -448 | 1.056 |
| Verplichtingen | 61 | 94 | 149 | 251 | 201 | 215 | -271 | 700 |
| Niet gealloceerd | 214 | |||||||
| Totaal verplichtingen | 61 | 94 | 149 | 251 | 201 | 215 | -271 | 914 |
| Eigen vermogen | 142 | |||||||
| Totaal passiva | 1.056 |
Datum 16 augustus 2017 Pagina 18 van 22
Heijmans N.V. (de Vennootschap) is gevestigd in Nederland. De geconsolideerde financiële overzichten van de Vennootschap over het eerste halfjaar van 2017 omvatten de Vennootschap en haar dochterondernemingen (tezamen te noemen de Groep) en het belang in geassocieerde deelnemingen en het aandeel van de Groep in gezamenlijke overeenkomsten.
De geconsolideerde tussentijdse financiële overzichten zijn opgesteld in overeenstemming met International Financial Reporting Standards (IFRS) voor tussentijdse financiële overzichten zoals aanvaard binnen de EU (IAS 34). De geconsolideerde tussentijdse financiële overzichten bevatten niet alle informatie die is vereist voor een volledige jaarrekening en dienen gelezen te worden in combinatie met de geconsolideerde jaarrekening van Heijmans over 2016.
Het bestuur heeft op 15 augustus 2017 de geconsolideerde tussentijdse financiële overzichten opgemaakt.
De opstelling van het tussentijdse bericht vereist dat het management oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen en van de baten en lasten. De schattingen en daaraan ten grondslag liggende veronderstellingen zijn gebaseerd op ervaringen en andere factoren, die als redelijk worden beschouwd. De uitkomsten van de schattingen vormen de basis voor de boekwaarde van activa en verplichtingen die niet op eenvoudige wijze uit andere bronnen blijkt. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen.
De significante oordelen die het management heeft gevormd bij de toepassing van de grondslagen voor financiële verslaggeving van de Groep, alsmede de belangrijke bronnen van
schattingsonzekerheden, zijn dezelfde als toegepast in de geconsolideerde jaarrekening van Heijmans over 2016, aangezien zich geen bijzonderheden hebben voorgedaan die tot wijziging aanleiding zouden geven.
De grondslagen voor financiële verslaglegging die in de geconsolideerde tussentijdse financiële overzichten zijn toegepast, zijn gelijk aan de toegepaste grondslagen in de geconsolideerde jaarrekening over het boekjaar 2016. Wijzigingen in IFRS die van kracht zijn per 1 januari 2017 hebben geen belangrijk effect op de halfjaarcijfers.
Heijmans onderzoekt de effecten van de door de EU aanvaarde nieuwe richtlijnen IFRS 9 (inzake financiële instrumenten) en IFRS 15 (inzake opbrengstverantwoording) die nog niet verplicht hoeven te worden toegepast.
Datum 16 augustus 2017 Pagina 19 van 22
IFRS 15 inzake opbrengstverantwoording zal Heijmans toepassen met ingang van 1 januari 2018. Vooralsnog is de inschatting dat deze nieuwe richtlijn beperkte gevolgen voor de financiële resultaten zal hebben. Het resultaat op projecten zal naar rato van de voortgang blijven worden gerealiseerd, net als onder de huidige regels het geval is.
Op enkele punten zullen de nieuwe regels mogelijk tot aanpassingen leiden. Dit geldt bijvoorbeeld voor de wijze waarop wordt omgegaan met tendervergoedingen, mobilisatiekosten en het al dan niet identificeren van separate prestatieverplichtingen. Deze effecten worden momenteel op contractniveau nader onderzocht. Vooralsnog is de verwachting dat een en ander geen belangrijke effecten op de financiële cijfers zal hebben.
Heijmans zal de nieuwe richtlijn retroactief toepassen per 1 januari 2018.
De effecten van IFRS 9 inzake financiële instrumenten zullen naar verwachting beperkt zijn voor Heijmans.
Van de nieuw uitgegeven maar nog niet door de EU aanvaarde nieuwe richtlijn IFRS 16 inzake leases onderzoekt de Groep de effecten. Deze richtlijn zal belangrijke gevolgen voor met name de balans hebben. Indien IFRS 16 reeds zou zijn toegepast in halfjaarcijfers zou een post "Gebruiksrechten geleasde activa" (onder de vaste activa) op de balans verschijnen en een post van een vergelijkbare omvang aan de passivazijde van de balans ontstaan (Financiële leaseverplichtingen). Het balanstotaal zou daardoor met circa 10% toenemen. In de winst-enverliesrekening zou een verschuiving tussen de posten in het operationele resultaat en rente ontstaan (netto resultaat ongewijzigd), waarbij het operationele resultaat met enkele € miljoenen toe zou nemen en de rentelasten met een vergelijkbaar bedrag. De impact op het eigen vermogen zal naar verwachting beperkt van omvang zijn op het moment van stelselwijziging. De impact op de financiële resultaten 2018 en verder zal naar verwachting van vergelijkbare omvang zijn.
Op 17 januari 2017 heeft Heijmans haar dochter Franki verkocht aan PORR Deutschland GmbH. De overnamesom ad € 14 miljoen is op 16 januari 2017 in contanten voldaan. In 2016 heeft Franki een resultaat na belastingen van circa € 0,4 miljoen (voor afwaarderingen goodwill en materiële vaste activa) gerealiseerd. Het boekverlies ad € 6,1 miljoen dat samenhangt met deze verkoop is reeds in 2016 voor € 2,0 miljoen als bijzondere waardevermindering op de immateriële activa in mindering gebracht en voor € 4,1 miljoen als bijzondere waardevermindering op de materiële activa.
Heijmans heeft op 25 april 2017 alle aandelen in haar Belgische bedrijven Heijmans Bouw, Heijmans Infra, Van den Berg en Heijmans (B) NV aan BESIX verkocht. De netto opbrengst in contanten (verkoopprijs minus meeverkochte liquide middelen) voor Heijmans bedraagt circa € 40 miljoen. Tot aan moment van verkoop hebben deze Belgische entiteiten in 2017 een resultaat na belastingen van circa € 0,5 miljoen gerealiseerd en een kasstroom van circa € 41 miljoen negatief: operationele kasstroom circa € 17 miljoen negatief, investeringskasstroom circa € 0 miljoen, financieringskasstroom circa € 24 miljoen negatief (eerste halfjaar 2016 kasstroom van circa € 3
Datum 16 augustus 2017 Pagina 20 van 22
miljoen negatief: operationele kasstroom circa € 2 miljoen negatief, investeringskasstroom circa € 1 miljoen negatief, financieringskasstroom circa € 0 miljoen). De boekwinst op de verkoop bedraagt circa € 14 miljoen.
Op 21 april 2017 heeft Heijmans alle aandelen in Heijmans Oevermann GmbH aan PORR Deutschland GmbH verkocht. De netto opbrengst in contanten (verkoopprijs minus meeverkochte liquide middelen) voor Heijmans bedraagt circa € 43 miljoen. Tot aan moment van verkoop heeft Oevermann in 2017 een resultaat na belastingen van circa € 2,5 miljoen negatief gerealiseerd en een kasstroom van circa € 18 miljoen negatief: operationele kasstroom circa € 18 miljoen negatief, investeringskasstroom circa € 0 miljoen, financieringskasstroom circa € 0 miljoen (eerste halfjaar 2016 kasstroom van circa € 11 miljoen negatief: operationele kasstroom circa € 11 miljoen negatief, investeringskasstroom circa € 0 miljoen, financieringskasstroom circa € 0 miljoen). De boekwinst op de verkoop bedraagt circa € 17 miljoen.
De resultaten van deze verkochte activiteiten en de boekresultaten op de verkoop zijn in de winsten-verliesrekening opgenomen in de kolom "Beëindigde activiteiten". De vergelijkende cijfers zijn overeenkomstig aangepast.
In april 2014 heeft de heer Van der Els voor 50% en hebben de heren Van den Biggelaar en Hillen voor 20% van de toegekende netto korte termijnbonus 2013 certificaten van aandelen Heijmans gekocht. Voor elk gekocht certificaat van aandeel - in totaal 2.289 - is in het kader van het Share Matching Plan een voorwaardelijk certificaat van aandeel toegekend. Deze certificaten van aandelen zijn na 3 jaar onvoorwaardelijk geworden. In april 2017 heeft de Groep 2.289 certificaten van aandelen uitgegeven en aan de heren Hillen, Van der Els en Van den Biggelaar verstrekt; voor deze certificaten van aandelen geldt een verplichte blokkeringsperiode van 2 jaar.
Onderstaande overzicht bevat de boekwaarden en de reële waarden van financiële instrumenten.
| x € 1 miljoen | 30 juni 2017 | |
|---|---|---|
| Boek- waarde |
Reële waarde |
|
| Leningen en vorderingen | ||
| Overige beleggingen | 35 | 36 |
| Handels- en overige vorderingen | 151 | 151 |
| Liquide middelen | 50 | 50 |
| Cumulatief preferente financieringsaandelen | -45 | -49 |
| Gesyndiceerde bankfinanciering | -25 | -25 |
| Projectfinanciering | 0 | 0 |
| Overige langlopende schulden | -22 | -22 |
| Rekening-courant kredietinstellingen | -3 | -3 |
| Handels- en overige schulden | -331 | -331 |
| Totaal | -190 | -193 |
Datum 16 augustus 2017 Pagina 21 van 22
De Groep kent geen tegen reële waarde gewaardeerde financiële activa en financiële verplichtingen.
Het gebruikelijke seizoenspatroon in de bouwindustrie heeft invloed op de gerapporteerde resultaten, balans en kasstromen. In de eerste helft van een jaar is de omzet en het operationele resultaat historisch gezien lager dan in de tweede helft van een jaar. Het werkkapitaalbeslag en de netto schuld is in juni historisch hoger dan in december.
Datum 16 augustus 2017 Pagina 22 van 22
De raad van bestuur verklaart, met inachtneming van hetgeen in dit verslag is vermeld, voor zover haar bekend, dat de tussentijdse financiële informatie ten aanzien van de in consolidatie betrokken ondernemingen, opgesteld overeenkomstig IAS 34 'Tussentijdse financiële verslaggeving' zoals aanvaard binnen de Europese Unie, een getrouw beeld geeft van de activa, passiva, financiële positie en het resultaat voor het eerste halfjaar 2017 en het halfjaarverslag een getrouw overzicht geeft van de belangrijkste gebeurtenissen die zich in de eerste helft van het jaar hebben voorgedaan en het effect daarvan op de halfjaarrekening, een getrouwe beschrijving van de voornaamste risico's en onzekerheden voor de verdere perioden van het jaar, alsmede een getrouw overzicht van de belangrijkste transacties met verbonden partijen.
's-Hertogenbosch, 15 augustus 2017
Ton Hillen, Voorzitter raad van bestuur Ruud Majenburg, lid raad van bestuur
Building tools?
Free accounts include 100 API calls/year for testing.
Have a question? We'll get back to you promptly.