Ordina N.V.

Interim / Quarterly Report • Aug 25, 2017

INHOUDSOPGAVE

Over Ordina	3
Verklaring van de Raad van Bestuur	4
Kerncijfers Ordina N.V.	5
Hoofdpunten H1 2017	6
Hoofdpunten Q2 2017	6
Jo Maes, CEO Ordina, over de resultaten	6
Managementagenda	7
Ontwikkelingen Q2 2017	8
Ontwikkelingen H1 2017	8
Marktontwikkelingen	9
Medewerkers	10
Financiële gang van zaken	11
Risicomanagement	13
Aanvullende informatie	14
Verkorte geconsolideerde halfjaarrekening
Geconsolideerde balans Ordina N.V.	16
Geconsolideerde winst- en verliesrekening Ordina N.V.	17
Geconsolideerd overzicht van het totaalresultaat	18

Geconsolideerd mutatieoverzicht van het eigen vermogen 19 Geconsolideerd overzicht van kasstromen Ordina N.V. 20 Toelichting op de verkorte geconsolideerde halfjaarrekening 21

Over Ordina

Ordina is de grootste, onafhankelijke ICT-dienstverlener in de Benelux met circa 2.700 medewerkers. Wij bedenken, bouwen en beheren ICT-toepassingen bij de overheid, in de financiële dienstverlening, de industrie en de zorg. Wij streven naar ICT die mensen verder helpt. ICT die er toe doet en die tot stand is gekomen zonder verspilling van middelen. Dat doen wij door samen met onze klanten duurzaam te innoveren.

Ordina is opgericht in 1973. Het aandeel is sinds 1987 genoteerd aan Euronext Amsterdam en maakt deel uit van de Smallcap Index (AScX). In 2016 behaalde Ordina een omzet van EUR 344 miljoen. Meer informatie is beschikbaar op www.ordina.com.

Verklaring van de Raad van Bestuur

Dit document omvat het halfjaarverslag en de verkorte geconsolideerde halfjaarrekening van Ordina N.V. over 2017. Het halfjaarverslag is opgesteld in overeenstemming met IAS 34, 'Tussentijdse financiële verslaggeving'. Dit halfjaarverslag omvat niet alle informatie die vereist is voor de jaarrekening. Derhalve moet dit verslag in samenhang met de geconsolideerde jaarrekening 2016 worden gelezen. Op deze halfjaarrekening is geen accountantscontrole toegepast.

In overeenstemming met artikel 5:25d lid 2 sub c Wft verklaart de Raad van Bestuur dat, voor zover hem bekend:

• de halfjaarrekening een getrouw beeld geeft van de activa, passiva en financiële positie per 30 juni 2017 en het resultaat over de eerste zes maanden van 2017 van Ordina N.V. en de gezamenlijke in de consolidatie opgenomen ondernemingen, en;
• het halfjaarverslag van de Raad van Bestuur in dit halfjaarbericht 2017 een getrouw overzicht geeft van de informatie vereist ingevolge artikel 5:25d leden 8 en, voor zover van toepassing, 9 van de Wet op het financieel toezicht, waarbij de onderaan pagina 15 opgenomen beperking ten aanzien van verwachtingen voor de toekomst van toepassing is.

Nieuwegein, 23 augustus 2017

Ir. J. Maes, CEO Drs. J.W. den Otter, CFO

KERNCIJFERS ORDINA N.V.

			Ontwikkeling
	H1 2016	H1 2017	H1 2017 t.o.v. H1 2016
(in duizenden euro's, tenzij anders aangegeven)
Omzet Nederland	133.555	126.693	-5,1%
Omzet België / Luxemburg	44.197	46.216	4,6%
Totale omzet	177.752	172.909	-2,7%
EBITDA Nederland	3.125	1.900
EBITDA marge Nederland	2,3%	1,5%
EBITDA België / Luxemburg	5.198	5.053
EBITDA marge België / Luxemburg	11,8%	10,9%
EBITDA	8.323	6.953	1.370-
EBITDA marge	4,7%	4,0%	-0,7%
Afvloeiingskosten	3.441	3.286
Nettoresultaat	2.954	1.034	1.920-
Eigen vermogen	144.987	145.580
Eigen vermogen (in % van het totale vermogen)	60	62
Immateriële vaste activa	135.593	133.330	-1,7%
Materiële vaste activa	5.863	5.093	-13,1%
Totale activa	243.273	235.076	-3,4%
Gemiddelde debiteurentermijn (in dagen)	57	54
Gemiddelde crediteurentermijn (in dagen)	61	61
Nettocashpositie ultimo	72	2.159
Leverage ratio¹	-0,0	-0,1
Gemiddeld aantal medewerkers (FTE)	2.756	2.597
Gemiddeld aantal directe medewerkers (FTE)	2.431	2.286
Gemiddeld aantal indirecte medewerkers (FTE)	326	311
Aantal medewerkers ultimo (FTE)	2.751	2.605
Aantal directe medewerkers ultimo (FTE)	2.426	2.288
Aantal indirecte medewerkers ultimo (FTE)	325	317
Aantal uitstaande aandelen ultimo (in duizenden)	93.082	93.256	0,2%
Gegevens per aandeel (op basis van het gemiddeld aantal uitstaande aandelen) in euro´s
Eigen vermogen	1,56	1,56
Kasstroom uit operationele activiteiten	0,01	0,06
Nettoresultaat	0,03	0,01
Nettoresultaat na verwatering	0,03	0,01

¹Nettoschuld ten opzichte van adjusted EBITDA

Resultaat eerste halfjaar onder druk Groei bij overheid

Nieuwegein, 24 augustus 2017

Hoofdpunten H1 2017

• Nettoresultaat EUR 1,0 miljoen (H1 2016: EUR 3,0 miljoen);
• EBITDA EUR 7,0 miljoen (H1 2016: EUR 8,3 miljoen);
• EBITDA marge 4,0% (H1 2016: 4,7%);
• Eenmalige posten met positieve impact van EUR 3,1 miljoen;
• Omzet daalt 2,7% naar EUR 172,9 miljoen (H1 2016: EUR 177,8 miljoen);
• o Omzet Nederland daalt 5,1%;
• o Omzet België/Luxemburg stijgt 4,6%;
• Overheadreductie in Nederland nagenoeg afgerond;
• Benoeming Lieven Verhaevert tot CEO Ordina België/Luxemburg.

Hoofdpunten Q2 2017

• EBITDA EUR 2,7 miljoen (Q2 2016: EUR 3,7 miljoen);
• EBITDA marge 3,2% (Q2 2016: 4,2%);
• Omzet daalt 3,6% naar EUR 84,7 miljoen (Q2 2016: EUR 87,9 miljoen);
• o Omzet Nederland daalt 5,2%;
  • o Omzet België/Luxemburg stijgt 1,0%;
• Nettocashpositie verbetert naar EUR 2,2 miljoen (nettocashpositie ultimo Q2 2016: EUR 0,1 miljoen);
• Score van 96% in aanbevelingsindex Giarte.

Jo Maes, CEO Ordina, over de resultaten

"De vraag in de markt naar ICT expertise en oplossingen is onverminderd hoog. De druk op de omzet in het tweede kwartaal is in belangrijke mate toe te schrijven aan het lager aantal medewerkers ten opzichte van vorig jaar. Ordina realiseerde weer groei bij de overheid sinds 2014, zowel in Nederland als België/Luxemburg. In België/Luxemburg vlakte de omzetgroei in Q2 iets af door een tijdelijk verhoogde beschikbaarheid. Het rendement van de operatie blijft goed.

In het eerste halfjaar nam de productiviteit af ten opzichte van vorig jaar. De vereenvoudiging van de aansturing in ons bedrijf heeft de afgelopen maanden geleid tot verbetering. Daarnaast worden medewerkers continu bij- en omgeschoold om beter aan te sluiten op de gevraagde expertise in de markt. Onze wervingscampagne 'Kijk jij verder dan code?' resulteerde in een toename van de instroom in Nederland van ruim 20% ten opzichte van vorig jaar. Gezien onze ambitie, om te groeien met eigen medewerkers, zijn behoud en werving van professionals onze topprioriteiten voor 2017.

Om beter op de marktvraag in te spelen hebben wij onze marktstrategie gefocust op vijf kernproposities. De propositie 'High performance teams' kent bij klanten een sterke start. Inmiddels zijn ruim 50 teams actief bij onze klanten. Ordina loopt hiermee voorop in de markt. De komende periode zullen ook de andere vier proposities in de markt worden gezet en opgeschaald."

Managementagenda

Positionering in de markt

Om onze herkenbaarheid en toegevoegde waarde richting klanten te vergroten, hebben we de dienstverlening van Ordina gebundeld in vijf kernproposities: High performance teams, Intelligente Data Gedreven Organisaties (IDGO), Digitale Acceleratie, Business Platforms en Security & Privacy.

De succesvolle start van High performance teams gaan we de komende periode verder uitbouwen tot een van de speerpunten van Ordina.

Onze expertise in business analytics, dataplatformen, internet of things, GEO ICT en artificiële intelligentie zijn gebundeld in de propositie IDGO. Security & Privacy wordt de komende periode verder opgeschaald om onze klanten te helpen te voldoen aan de Europese privacyrichtlijnen. De proposities Digitale Acceleratie en Business Platforms worden in het najaar gelanceerd.

Groei met eigen medewerkers

Omdat Ordina wil groeien met eigen medewerkers vormt werving & behoud al sinds de start van dit jaar een van de belangrijkste aandachtspunten van ons management. De arbeidsmarktcampagne 'Kijk jij verder dan Code' heeft een positief effect gehad met een 20% hogere instroom in Nederland dan vorig jaar. In de tweede helft van dit jaar zijn extra acties gestart om het wervingsprogramma verder te intensiveren.

Het verloop van medewerkers is weliswaar gedaald, maar nog niet op het gewenste niveau. Het werken in teamverband (high performance teams) is een belangrijke factor voor retentie en ook voor het aantrekken van nieuw talent.

Er is versterkte aandacht voor het bijblijven op het gebied van kennis en skills. Zo zijn er in de afgelopen periode succesvolle omscholingstrajecten geweest. Medewerkers worden in groepsverband omgeschoold naar veelgevraagde expertise, bijvoorbeeld op het gebied van 'Low-Code Platforms'. Door deze aanpak wordt de inzetbaarheid van onze medewerkers op een duurzame manier verhoogd.

Slagkracht en efficiëntie

De afgelopen periode is scherp gestuurd op productiviteit. De aansturing van ons bedrijf is vereenvoudigd en ook de kernprocessen zijn verkort. Administratieve 'tussenstations' zijn opgeheven en losse afdelingen zijn op logische wijze gebundeld. Hierdoor kunnen onder andere aanvragen van onze klanten sneller worden verwerkt en opgevolgd.

Het beheersen van overheadkosten is een continu aandachtspunt. De overheadreductie, zoals aangekondigd op 11 juli dit jaar, is nagenoeg afgerond. Het streven naar een slagkrachtige en efficiënte organisatie blijft een belangrijk onderwerp van de managementagenda.

Ontwikkelingen Q2 2017

Omzet Q2 2017 In het tweede kwartaal van 2017 daalde de omzet met 3,6% naar EUR 84,7 miljoen (Q2 2016: EUR 87,9 miljoen). Het aantal werkbare dagen in zowel Nederland als in België/Luxemburg bedroeg 61 (Q2 2016: 62). De omzetimpact van één werkdag voor Nederland bedraagt circa EUR 1,0 miljoen en voor België/Luxemburg circa EUR 0,3 miljoen.

Omzetverdeling per divisie

			Ontwikkeling Q2 2017 t.o.v.
	Q2 2016¹	Q2 2017	Q2 2016¹
(in duizenden euro's)
Nederland	65.416	61.996	-5,2%
Delivery	60.478	57.057	-5,7%
Innovatiecluster	4.938	4.939	0,0%
België/Luxemburg	22.485	22.703	1,0%
TOTAAL	87.901	84.699	-3,6%

¹Q2 2016 cijfers zijn voor vergelijkingsdoeleinden aangepast aan de huidige organisatiestructuur.

De EBITDA (na afvloeiingskosten) daalde in het tweede kwartaal naar EUR 2,7 miljoen (Q2 2016: EUR 3,7 miljoen). De afvloeiingskosten bedroegen in Q2 2017 EUR 2,4 miljoen (Q2 2016: EUR 1,5 miljoen). Het resultaat werd netto positief beïnvloed door een aantal incidentele posten van in totaal EUR 3,1 miljoen. Het resultaat gecorrigeerd voor deze posten kwam uit op EUR 0,4 miljoen negatief.

Deze incidentele posten betroffen onder meer de vrijval van de voorziening leegstand (impact EUR 3,8 miljoen positief) vanwege het afsluiten van een nieuwe huurovereenkomst voor het kantoorpand in Nieuwegein. Daarnaast is in het kader van het slagkracht & efficiëntie programma het aantal interne projecten gerationaliseerd. Dit leidde tot een aantal eenmalige kostenposten (impact EUR 0,7 miljoen negatief).

Ontwikkelingen H1 2017

Omzet H1 2017

EBITDA Q2 2017

In het eerste halfjaar daalde de omzet met 2,7% naar EUR 172,9 miljoen (H1 2016: EUR 177,8 miljoen). Het aantal werkbare dagen bedroeg in Nederland 126 (H1 2016: 125). Het aantal werkbare dagen in België/Luxemburg bedroeg 125 (H1 2016: 125).

Omzetverdeling per divisie

	H1 2016¹	H1 2017	Ontwikkeling H1 2017 t.o.v. H1 2016¹
(in duizenden euro's)
Nederland	133.555	126.693	-5,1%
Delivery	123.558	116.661	-5,6%
Innovatiecluster	9.997	10.032	0,4%
België/Luxemburg	44.197	46.216	4,6%
TOTAAL	177.752	172.909	-2,7%

¹H1 2016 cijfers zijn voor vergelijkingsdoeleinden aangepast aan de huidige organisatiestructuur.

Overzicht werkbare dagen		2016		2017
	NL	B	NL	B
Q1	63	63	65	64
Q2	62	62	61	61
Q3	66	64	65	63
Q4	64	62	63	62
Totaal	255	251	254	250

EBITDA H1 2017

De EBITDA (na afvloeiingskosten) daalde in het eerste halfjaar naar EUR 7,0 miljoen (H1 2016: EUR 8,3 miljoen). De afvloeiingskosten bedroegen EUR 3,3 miljoen (H1 2016: EUR 3,4 miljoen). De EBITDA marge daalde naar 4,0% (H1 2016: 4,7%).

EBITDA per divisie

	H1 2016¹		H1 2017
(in duizenden euro's)
Nederland	3.125	2,3%	1.900	1,5%
Delivery	4.802	3,9%	2.301	2,0%
Innovatiecluster	-1.677	-16,8%	-401	-4,0%
België/Luxemburg	5.198	11,8%	5.053	10,9%
TOTAAL	8.323	4,7%	6.953	4,0%

¹H1 2016 cijfers zijn voor vergelijkingsdoeleinden aangepast op basis van de nieuwe organisatiestructuur.

Nederland

In Nederland onderkennen we delivery en het innovatiecluster.

De omzet van delivery daalde in H1 2017 met 5,6% naar EUR 116,7 miljoen. De EBITDA marge daalde naar 2,0% (H1 2016: 3,9%), als gevolg van achterblijvende productiviteit en een lager aantal directe FTE.

Bij het innovatiecluster is de omzet licht gestegen met 0,4% naar EUR 10,0 miljoen. De EBITDA verbeterde naar EUR 0,4 miljoen negatief (H1 2016: EUR 1,7 miljoen negatief).

In het tweede kwartaal was sprake van achterblijvende productiviteit, met name in de maand april. De vereenvoudiging van de aansturing in ons bedrijf heeft de afgelopen maanden geleid tot verbetering. Daarnaast worden medewerkers continu bij- en omgeschoold om beter aan te sluiten op de gevraagde expertise in de markt.

België/ Luxemburg In België/Luxemburg steeg de omzet met 4,6% naar EUR 46,2 miljoen (H1 2016: EUR 44,2 miljoen). De EBITDA marge daalde naar 10,9% (H1 2016: 11,8%). De krapte op de arbeidsmarkt neemt ook in België en Luxemburg toe, waardoor het aantrekken van nieuwe medewerkers uitdagender wordt. Hierdoor is het aantal directe medewerkers minder snel gegroeid. Daarnaast was er sprake van lagere productiviteit, met name in de maand april. Het rendement van de operatie in België/Luxemburg blijft onverminderd goed.

Marktontwikkelingen

Omzet Q2 2017 In het tweede kwartaal van 2017 daalde de omzet met 3,6% naar EUR 84,7 miljoen (Q2 2016: EUR 87,9 miljoen).

Omzetverdeling naar markten

(in duizenden euro's)	Q2 2016¹	Q2 2017	Ontwikkeling Q2 2017 t.o.v. Q2 2016¹
Overheid	29.213	31.010	6,2%
Financiële dienstverlening	26.276	22.632	-13,9%
Industrie	26.101	25.347	-2,9%
Zorg	6.311	5.710	-9,5%
TOTAAL	87.901	84.699	-3,6%

¹Q2 2016 cijfers zijn voor vergelijkingsdoeleinden aangepast op basis van herclassificering van een aantal klanten.

Omzet H1 2017 In het eerste halfjaar van 2017 daalde de omzet met 2,7% naar EUR 172,9 miljoen (H1 2016: EUR 177,8 miljoen).

Omzetverdeling naar markten

	H1 2016¹	H1 2017	Ontwikkeling H1 2017 t.o.v. H1 2016¹
(in duizenden euro's)
Overheid	59.707	62.135	4,1%
Financiële dienstverlening	54.204	46.673	-13,9%
Industrie	51.460	52.235	1,5%
Zorg	12.381	11.866	-4,2%
TOTAAL	177.752	172.909	-2,7%

¹H1 2016 cijfers zijn voor vergelijkingsdoeleinden aangepast op basis van herclassificering van een aantal klanten.

Overheid De omzet bij de overheid steeg in het eerste halfjaar van 2017 met 4,1% naar EUR 62,1 miljoen (H1 2016: EUR 59,7 miljoen). Zowel in Nederland als in België/Luxemburg is de omzet bij de overheid gestegen. De stijging werd met name gedreven door succesvolle invulling van de raamovereenkomsten voor ICT-inhuur die in 2016 door Ordina zijn gewonnen.

Financiële dienstverlening De omzet in de financiële dienstverlening daalde met 13,9% naar EUR 46,7 miljoen (H1 2016: EUR 54,2 miljoen). Dit werd voornamelijk gedreven door een lager aantal directe medewerkers en vraag die in toenemende mate betrekking heeft op schaarse expertise. Daarnaast is nog steeds sprake van terughoudendheid op het gebied van externe inhuur vanwege de reorganisaties die bij diverse financiële instellingen plaatsvinden.

• Industrie De omzet in industrie steeg met 1,5% naar EUR 52,2 miljoen (H1 2016: EUR 51,5 miljoen). Deze stijging is voornamelijk gerealiseerd door groei bij logistieke klanten. Bij een aantal specifieke klanten in de telecomen energiesector in Nederland is door reorganisaties nog steeds sprake van afnemende vraag en terughoudendheid om te investeren.
• Zorg De omzet in het marktsegment zorg daalde met 4,2% naar EUR 11,9 miljoen (H1 2016: EUR 12,4 miljoen). Op het gebied van compliance consultancy in de farmaceutische sector in België daalde de omzet.

Medewerkers

In het eerste halfjaar van 2017 is het aantal directe medewerkers met 94 FTE gedaald. Door de arbeidsmarktcampagne 'Kijk jij verder dan code?' is de instroom in Nederland met 20% verhoogd. Het aantal indirecte medewerkers is met 10 FTE gestegen. Het aantal indirecte FTE zal in H2 2017 dalen door de overheadreductie. Ultimo H1 2017 bedroeg het totaal aantal medewerkers 2.605 FTE (ultimo 2016: 2.689 FTE).

Ontwikkeling van het personeelsbestand

	FTE Ultimo 2016	Instroom	Uitstroom	FTE H1 2017
Directe FTE Indirecte FTE	2.382 307	212 41	306 31	2.288 317
TOTAAL	2.689	253	337	2.605

Het verlooppercentage van directe medewerkers is op jaarbasis circa 26%, in zowel Nederland als België/Luxemburg. Er zijn aanvullende acties uitgezet op het gebied van retentie & werving en het verder verhogen van de medewerkerbetrokkenheid. Onze ambitie is nog steeds om in 2017 500 medewerkers in Nederland te werven en 200 in België/Luxemburg.

Het programma voor Young Professionals wordt gecontinueerd, er zijn in 2017 gedurende het eerste halfjaar 70 YP'ers gestart (H1 2016: 63).

Financiële gang van zaken

Omzetontwikkeling

In het eerste halfjaar van 2017 daalde de omzet met 2,7% naar EUR 172,9 miljoen (H1 2016: EUR 177,8 miljoen). Het aantal werkbare dagen bedroeg 126 (H1 2016: 125) in Nederland en 125 in België/Luxemburg (H1 2016: 125).

EBITDA De EBITDA (na afvloeiingskosten) bedroeg in het eerste halfjaar EUR 7,0 miljoen (H1 2016: EUR 8,3 miljoen). De afvloeiingskosten bedroegen EUR 3,3 miljoen (H1 2016: EUR 3,4 miljoen).

Van EBITDA naar netto resultaat

	H1 2016	H1 2017
(in duizenden euro's)
EBITDA	8.323	6.953
Afschrijvingen IVA & MVA	2.663	4.178
Bedrijfsresultaat (EBIT)	5.660	2.775
Netto financieringslasten	-317	-247
Resultaat voor belastingen	5.343	2.528
Belastingen	-2.389	-1.494
Nettoresultaat	2.954	1.034

Acquisities en In de eerste halfjaar 2017 hebben geen acquisities of desinvesteringen plaatsgevonden.

desinvesteringen

• Afschrijving De afschrijvingen bedroegen EUR 4,2 miljoen (H1 2016: EUR 2,7 miljoen). De stijging van de afschrijvingskosten heeft mede betrekking op het buiten gebruik stellen van een onderdeel van onze ERP-applicatie. Door de versimpeling van onze processen, hebben we gekozen voor een vereenvoudigd IT-landschap. Hierdoor wordt een deel van de ERP-applicatie versneld afgeschreven.
• Nettowinst & WPA Het nettoresultaat bedroeg EUR 1,0 miljoen (H1 2016: EUR 3,0 miljoen). De nettowinst per aandeel (WPA) bedroeg EUR 0,01 (H1 2016: EUR 0,03).

Productiviteit/ beschikbaarheid De productiviteit bedroeg gedurende H1 2017 gemiddeld 68,8% (H1 2016: 70,2%). De beschikbaarheid bedroeg gedurende H1 2017 gemiddeld 9,7% (H1 2016: 9,1%).

Nettoschuld en cashflow Ultimo Q2 2017 was sprake van een cashpositie van EUR 2,2 miljoen (ultimo Q2 2016: EUR 0,1 miljoen). Deze verbetering werd met name gedreven door strakke sturing op werkkapitaal.

Ten opzichte van ultimo 2016 is de nettocashpositie met EUR 0,5 miljoen gedaald (ultimo 2016: EUR 2,7 miljoen positieve cashpositie). De mutaties in de nettocash gedurende het eerste halfjaar betroffen:

Ultimo 2016	2,7-
Nettoresultaat	1,0-
Afschrijvingen	4,2-
Werkkapitaal, voorzieningen en overige mutaties	1,5
Rente & belastingen	0,4
Netto investeringen	1,9
Dividenduitkering	1,9
Ultimo 2017 H1	2,2-

(afgerond op miljoenen euro's)

De leverage ratio, zoals geformuleerd in de financieringsovereenkomst, kwam per 30 juni 2017 uit op -0,1 en bleef daarmee binnen het met de financiers overeengekomen maximum van 2,5. De Interest Cover Ratio bedroeg 43,1 op 30 juni 2017. Deze bleef daarmee boven het met de financiers afgesproken minimum van 5,0.

De looptijd van de financiering die in mei 2015 is afgesloten bedraagt 5 jaar, met een initiële looptijd van 3 jaar en een optie tot verlenging van tweemaal 1 jaar. In april 2017 is de tweede verlenging van 1 jaar overeengekomen tegen gelijkblijvende condities tot mei 2020.

Overzicht van de ratio's in vergelijking met de met financiers overeengekomen convenanten:

Maximum Leverage Ratio

	Norm	Realisatie
Ratio tot aan laatste twee kwartalen voor einde overeenkomst ¹	2,5	-0,1
Laatste twee kwartalen voor einde overeenkomst ¹	2,0

Minimum Interest Cover Ratio

	Norm	Realisatie
Ratio	5,0	43,1

¹Looptijd financiering is 5 jaar met een initiële looptijd van 3 jaar met een optie tot verlenging van tweemaal 1 jaar waarvan beide opties tot verlenging inmiddels zijn overeengekomen.

Risicomanagement

In het Jaarverslag 2016 (pagina 71 en verder) zijn de belangrijkste doelstellingen en procedures van de risicobeheersings- en controlesystemen en voornaamste risico's en mitigerende maatregelen beschreven. Ordina heeft de geïdentificeerde risico's geëvalueerd en vastgesteld dat de voornaamste geïdentificeerde risico's gedurende het tweede halfjaar van 2017 van toepassing blijven. De belangrijkste risico's zijn:

• Er is een tekort aan goed opgeleide ICT'ers. Dit komt enerzijds door een beperkt aanbod op de arbeidsmarkt en anderzijds door lagere retentie (het behouden van deskundige en ervaren medewerkers) vanwege onder meer een aantrekkende economie.
• We zien in toenemende mate kleine, gespecialiseerde bedrijven opkomen, zowel als concurrent van onze dienstverlening als op de arbeidsmarkt. Reden hiervoor is de teruglopende vraag naar allesomvattende projecten en klanten die vragen om gerichte deeloplossingen. Daarnaast doen deze bedrijven er veel aan om voor medewerkers een aantrekkelijke werkgever te zijn.
• Schommelingen in de economische conjunctuur in combinatie met een relatief vaste kostenstructuur hebben direct effect op ons resultaat.
• De tarieven voor professional services van commoditydienstverlening kunnen steeds verder onder druk komen te staan door zzp'ers en brokers.
• Bij (potentiële) klanten is de omvang van Ordina soms een reden tot zorg of twijfel in relatie tot de omvang van de klant of het contract. Aan de andere kant is er snel sprake van afhankelijkheid van een specifieke klant als de omzet bij die klant toeneemt.
• In het huidige digitale tijdperk is het veiligstellen van data van essentieel belang. Door cybercrime of door falen van ICT-systemen kan vertrouwelijke informatie in verkeerde handen terechtkomen.
• Als gevolg van terreurdreiging of -daden is het mogelijk dat er beperkingen worden opgelegd aan reizen, dat specifieke locaties voor langere duur onbereikbaar zijn of dat de operatie van klanten tijdelijk wordt stilgelegd. Dit heeft direct implicaties voor onze dienstverlening.
• Marktomstandigheden maken afwaardering van de goodwill van acquisities mogelijk noodzakelijk. De resultaatontwikkeling bij de Nederlandse activiteiten over het eerste halfjaar 2017 is voor Ordina aanleiding geweest tot het uitvoeren van een tussentijdse impairmenttest. Deze impairmenttest resulteert niet tot een bijzondere waardevermindering.

Voor verdere uitwerking verwijzen wij naar jaarverslag 2016 Ordina op www.ordina.com.

Wij blijven de geïdentificeerde risico's continu bewaken. Desondanks kunnen zich nieuwe of nog niet eerder geïdentificeerde risico's voordoen die thans nog niet bekend zijn en mogelijk een materieel effect kunnen hebben op onze activiteiten, doelstellingen en resultaten. Wij zullen bekende en eventuele nieuwe risico's voortdurend volgen en waar nodig beheersingsmaatregelen nemen en mitigerende acties inzetten.

Aanvullende informatie

Voor meer informatie over dit persbericht:

Joyce van Wijnen, Investor Relations Mail: joyce.van.wijnen@ordina.nl Telefoon: +31 (0)30 663 7000

Jeroen Hellenberg, Communicatie Mail: jeroen.hellenberg@ordina.nl Telefoon: +31 (0)30 663 8557

Annemieke den Otter, CFO Mail: annemieke.den.otter@ordina.nl Telefoon: +31 (0)30 663 7111

Jo Maes, CEO Mail: jo.maes@ordina.nl Telefoon: +31 (0)30 663 7111

Financiële kalender

11 oktober 2017	Dag van de Aandeelhouder
2 november 2017	Trading update Q3
15 februari 2018	Publicatie jaarcijfers 2017
26 april 2018	Trading update Q1
26 april 2018	Algemene Vergadering van Aandeelhouders

Media call en analistenpresentatie

09:00 uur CET – Media call

Ordina licht de resultaten toe op donderdag 24 augustus 2017 om 09:00 uur CET tijdens een perscall (call nummer +31 20 531 5870).

10:30 uur CET - Analistenpresentatie

Ordina presenteert haar resultaten op donderdag 24 augustus om 10:30 uur CET op de analistenbijeenkomst in het Wyndham Apollo Hotel te Amsterdam. Deze presentatie is te volgen via een webcast. U kunt de webcast volgen via de link die u kunt vinden op www.ordina.com.

De presentatie is na de webcast beschikbaar op onze website.

Dit document bevat uitspraken die prognoses geven over toekomstige resultaten van Ordina N.V. en geeft bepaalde plannen, doelstellingen en ambities weer op basis van huidige inzichten. Dergelijke prognoses zijn uiteraard niet vrij van risico's en kennen, gezien het feit dat geen zekerheid bestaat over de omstandigheden die in de toekomst van toepassing zijn, een bepaalde mate van onzekerheid. Er is een veelheid aan factoren die eraan ten grondslag kan liggen dat de werkelijke resultaten en prognoses kunnen afwijken van hetgeen ter zake in dit document is beschreven. Dergelijke factoren kunnen onder meer zijn: de algemene economische ontwikkelingen, het tempo van internationalisering van de markt voor solutions, ICT en consulting, toenemende resultaatverantwoordelijkheid, schaarste op de arbeidsmarkt en toekomstige acquisities en desinvesteringen.

GECONSOLIDEERDE BALANS ORDINA N.V.

	30 juni 2016	31 dec 2016	30 juni 2017
(in duizenden euro´s)
Activa
Immateriële vaste activa	135.593	136.162	133.330
Materiële vaste activa	5.863	4.677	5.093
Investeringen in geassocieerde deelnemingen	442	397	397
Latente belastingvorderingen	18.080	17.859	18.429
Totaal vaste activa	159.978	159.095	157.249
Transitiekosten	847	585	341
Handelsdebiteuren en overige vorderingen	72.376	68.891	66.859
Liquide middelen	10.072	2.691	10.627
Totaal vlottende activa	83.295	72.167	77.827
Totaal activa	243.273	231.262	235.076
Eigen vermogen en verplichtingen
Geplaatst kapitaal	9.308	9.326	9.326
Agioreserve	135.986	136.219	136.119
Ingehouden winsten	-3.261	-3.179	-899
Resultaat over de verslagperiode	2.954	5.038	1.034
Eigen vermogen	144.987	147.404	145.580
Personeelsgerelateerde voorzieningen	971	868	883
Overige voorzieningen	4.399	3.889	-
Langlopende verplichtingen	5.370	4.757	883
Bancair krediet / liquide middelen	-	-	2.468
Banciar krediet / revolveropname	10.000	-	6.000
Overige voorzieningen	3.659	1.501	989
Handelscrediteuren en overige schulden	74.939	71.927	73.461
Te betalen vennootschapsbelasting	4.318	5.673	5.695
Totaal kortlopende verplichtingen	92.916	79.101	88.613
Totaal verplichtingen	98.286	83.858	89.496
Totaal eigen vermogen en verplichtingen	243.273	231.262	235.076

GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING ORDINA N.V.

	H1 2016	FY 2016	H1 2017
(in duizenden euro´s)
Netto-omzet	177.752	343.575	172.909
Inkoopwaarde hard- en software en overige directe kosten	4.341	6.474	3.264
Uitbestede werkzaamheden	39.171	77.276	43.836
Personeelskosten	117.314	228.327	113.865
Afschrijving op immateriële vaste activa	1.349	2.794	3.206
Afschrijving op materiële vaste activa	1.314	2.607	972
Overige bedrijfslasten	8.603	16.365	4.991
Totaal bedrijfslasten	172.092	333.843	170.134
Bedrijfsresultaat (EBIT)	5.660	9.732	2.775
Financieringslasten - per saldo	-317	-627	-247
Aandeel in resultaten van deelnemingen	-	-45	-
Resultaat voor belastingen	5.343	9.060	2.528
Winstbelastingen	-2.389	-4.022	-1.494
Nettoresultaat	2.954	5.038	1.034
Toe te rekenen aan:
Aandeelhouders van Ordina	2.954	5.038	1.034
Nettoresultaat	2.954	5.038	1.034
(in euro´s, tenzij anders aangegeven)
Nettoresultaat per aandeel	0,03	0,05	0,01
Nettoresultaat per aandeel na verwatering	0,03	0,05	0,01
Aantal uitstaande aandelen ultimo (in duizenden)	93.082	93.256	93.256

GECONSOLIDEERD OVERZICHT VAN HET TOTAALRESULTAAT

	H1 2016	FY 2016	H1 2017
(in duizenden euro´s)
Nettoresultaat	2.954	5.038	1.034
Mutaties die in volgende perioden niet worden verantwoord in de winst-en-verliesrekening
Actuariële winsten en verliezen toegezegd-pensioenregelingen	-	-51	-
Belasting ter zake rechtstreeks in het vermogen verantwoorde mutaties	-	13	-
Netto-niet-gerealiseerde resultaten	-	-38	-
Totaalresultaat	2.954	5.000	1.034

GECONSOLIDEERD MUTATIEOVERZICHT VAN HET EIGEN VERMOGEN

	Geplaatst kapitaal	Agioreserve	Ingehouden winsten	Resultaat boekjaar	Totaal vermogen
(in duizenden euro's)
Per 1 januari 2016	9.296	135.855	-224	-3.168	141.759
Mutaties in H1 2016
Nettoresultaat over de verslagperiode	-	-	-	2.954	2.954
Niet-gereasliseerde resultaten:
Actuariële winsten en verliezen	-	-	-	-	-
Totaalresultaat over de verslagperiode	-	-	-	2.954	2.954
Transacties met aandeelhouders:
Resultaatbestemming vorig boekjaar	-	-	-3.168	3.168	-
Emissie ingevolge aandelengerelateerde beloningen	12	131	-143	-	-
Overige mutaties ingevolge aandeelgerelateerde beloningen	-	-	274	-	274
Totaal transacties met aandeelhouders	12	131	-3.037	3.168	274
Per 30 juni 2016	9.308	135.986	-3.261	2.954	144.987
Mutaties in H2 2016
Nettoresultaat over de verslagperiode	-	-	-	2.084	2.084
Niet-gereasliseerde resultaten:
Actuariële winsten en verliezen	-	-	-38	-	-38
Totaalresultaat over de verslagperiode	-	-	-38	2.084	2.046
Transacties met aandeelhouders:
Resultaatbestemming vorig boekjaar	-	-	-	-	-
Emissie ingevolge aandelengerelateerde beloningen	18	233	-251	-	-
Overige mutaties ingevolge aandeelgerelateerde beloningen	-	-	371	-	371
Totaal transacties met aandeelhouders	18	233	120	-	371
Per 31 december 2016	9.326	136.219	-3.179	5.038	147.404
Per 1 januari 2017	9.326	136.219	-3.179	5.038	147.404
Mutaties in H1 2017
Nettoresultaat over de verslagperiode	-	-	-	1.034	1.034
Niet-gereasliseerde resultaten:
Actuariële winsten en verliezen	-	-	-	-	-
Totaalresultaat over de verslagperiode	-	-	-	1.034	1.034
Transacties met aandeelhouders:
Resultaatbestemming vorig boekjaar	-	-	5.038	-5.038	-
Dividenduitkering	-	-	-1.865	-	-1.865
Emissie ingevolge aandelengerelateerde beloningen	-	-	-	-	-
Overige mutaties ingevolge aandeelgerelateerde beloningen	-	-100	-893	-	-993
Totaal transacties met aandeelhouders	-	-100	2.280	-5.038	-2.858
Per 30 juni 2017	9.326	136.119	-899	1.034	145.580

GECONSOLIDEERD OVERZICHT VAN KASSTROMEN ORDINA N.V.

	H1 2016	H1 2017
(in duizenden euro´s)
Kasstroom uit operationele activiteiten
Nettoresultaat over de verslagperiode	2.954	1.034
Aanpassingen voor:
Financieringsbaten en -lasten	317	247
Belastingen	2.389	1.494
	2.706	1.741
Bedrijfsresultaat	5.660	2.775
Aanpassingen voor:
Afschrijvingen immateriële vaste activa	1.349	3.206
Afschrijvingen materiële vaste activa	1.314	972
Aandelengerelateerde beloningen	274	-993
	2.937	3.185
Bedrijfsresultaat voor mutaties in werkkapitaal en voorzieningen	8.597	5.960
Mutaties in transitiekosten	323	244
Mutaties in vorderingen	-4.453	2.032
Mutaties in kortlopende verplichtingen	-3.551	1.021
Mutaties in voorzieningen (langlopend)	-103	-3.874
	-7.784	-577
Kasstroom uit operationele activiteiten	813	5.383
Betaalde rente	-196	-121
Betaalde winstbelasting	-1.736	-2.041
Nettokasstroom uit operationele bedrijfsactiviteiten	-1.119	3.221
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
Investeringen in immateriële vaste activa	-2.634	-374
Investeringen in materiële vaste activa	-713	-1.514
Nettokasstroom uit investeringsactiviteiten	-3.347	-1.888
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
Opname leningen (Revolverende faciliteit)	5.000	6.000
Dividendbetaling aan aandeelhouders	-	-1.865
Nettokasstroom uit financieringsactiviteiten	5.000	4.135
Nettokasstroom in de verslagperiode	534	5.468
Nettokasstroom in de verslagperiode	534	5.468
Saldo liquide middelen begin verslagperiode	9.538	2.691
Saldo liquide middelen ultimo verslagperiode	10.072	8.159

TOELICHTING OP DE VERKORTE GECONSOLIDEERDE HALFJAARREKENING

Algemeen

Ordina N.V is statutair gevestigd te Nieuwegein, Nederland. Deze verkorte geconsolideerde halfjaarrekening van de onderneming omvat, voor de eerste zes maanden geëindigd op 30 juni 2017, Ordina en al haar dochtervennootschappen ('de groep').

Ordina is de grootste, onafhankelijke ICT-dienstverlener in de Benelux met circa 2.700 medewerkers. Wij bedenken, bouwen en beheren ICT-toepassingen voor organisaties bij de overheid, in de financiële dienstverlening, de industrie en de zorg. Wij streven naar ICT die mensen verder helpt. ICT die er toe doet en die tot stand is gekomen zonder verspilling van middelen. Dat doen wij door samen met onze klanten duurzaam te innoveren.

Ordina is opgericht in 1973. Het aandeel is sinds 1987 genoteerd aan NYSE Euronext Amsterdam en maakt deel uit van de Smallcap index (AScX).

Overeenstemmingsverklaring

De verkorte geconsolideerde halfjaarrekening is opgesteld in overeenstemming met IAS 34, 'Tussentijdse financiële verslaggeving', zoals aanvaard voor gebruik binnen de Europese Unie. Zij bevatten niet alle informatie voor een volledige jaarrekening en dienen in combinatie met de geconsolideerde jaarrekening 2016 van Ordina N.V. te worden gelezen. Het jaarverslag 2016 (inclusief de geconsolideerde jaarrekening over het boekjaar 2016) is online beschikbaar via www.ordina.nl.

De verkorte geconsolideerde halfjaarrekening is door de directie opgesteld en op 23 augustus 2017 goedgekeurd voor publicatie door de Raad van Commissarissen. Op deze verkorte halfjaarrekening is geen accountantscontrole toegepast.

De verkorte halfjaarrekening van Ordina is opgesteld in het Nederlands en het Engels, waarbij de Nederlandse versie leidend is.

Belangrijke grondslagen voor de financiële verslaggeving

Voor een uiteenzetting van de grondslagen voor de waardering, de resultaatbepalingen en het kasstroomoverzicht, verwijzen wij naar de geconsolideerde jaarrekening 2016. De geconsolideerde jaarrekening 2016 is opgesteld in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards (IFRS), zoals aanvaard door de Europese Unie. De waarderingsgrondslagen zijn consistent toegepast door alle dochtermaatschappijen voor alle perioden zoals gepresenteerd in deze verkorte geconsolideerde halfjaarrekening. Voor de halfjaarcijfers zijn dezelfde grondslagen gehanteerd, met uitzondering van de hieronder vermelde nieuwe grondslagen, aanpassingen van grondslagen en interpretaties, welke zijn opgenomen en relevant bevonden voor Ordina. De presentatievaluta van de groep is de euro.

Nieuwe standaarden, aanpassingen en interpretaties

Voor zover van toepassing zijn alle gepubliceerde IFRS standaarden, aanpassingen en interpretaties welke effectief zijn met ingang van 1 januari 2017 toegepast door de groep. Deze standaarden en interpretaties hebben geen materieel effect op de groep. Alle gepubliceerde IFRS standaarden en interpretaties welke nog niet van toepassing zijn voor verslaggevingsperiodes welke aanvangen op 1 januari 2017 zijn niet vervroegd toegepast.

IFRS 9 'Financiële instrumenten'. Deze standaard geeft een toelichting op de classificatie, waardering en verantwoording van financiële vaste activa en verplichtingen. De standaard is verplicht per 1 januari 2018. Toepassing zal naar verwachting geen materieel effect hebben op de geconsolideerde jaarrekening van Ordina.

IFRS 15 'Opbrengsten uit contracten met klanten'. Deze standaard bevat grondslagen voor het vaststellen van de omvang en timing van te verantwoorden omzet. De standaard is verplicht per 1 januari 2018. De standaard volgt een vijf-stappenplan. Uitgangspunt is dat omzet wordt verantwoord voor het bedrag dat verwacht wordt te ontvangen in ruil voor de geleverde diensten en goederen. Toepassing zal naar verwachting geen materieel effect hebben op de geconsolideerde jaarrekening van Ordina. Momenteel beoordeelt Ordina de noodzakelijke aanpassingen van systemen, waarderingsgrondslagen en procedures om de nieuwe standaard te kunnen toepassen.

IFRS 16 'Leases'. Op grond van deze standaard zullen vrijwel alle leasecontracten die thans kwalificeren als operational lease, gaan kwalificeren als financial lease. De standaard is verplicht per 1 januari 2019. Gezien het feit dat Ordina over een groot aantal operationele huur- en leasecontracten beschikt, zal de toepassing naar verwachting een significante impact hebben op

de geconsolideerde jaarrekening van Ordina. Toepassing van de nieuwe standaard zal leiden tot een forse toename van de totale activa en verplichtingen. Daarnaast zal de EBITDA toenemen als gevolg van een verschuiving van de operationele leasekosten van de bedrijfslasten naar de afschrijvings- en interestlasten. Onder de nieuwe standaard zullen leasecontracten impact hebben op het resultaat als gevolg van het feit dat de financieringscomponent binnen de leasetermijn aan het begin van de contractduur groter is dan aan het eind van de contractduur (zogenaamde 'front-loading'). Op dit moment kan nog geen betrouwbare inschatting worden gegeven van het financiële effect van invoering van de standaard. Ordina verwacht de volledige beoordeling van de impact van IFRS 16 eind 2017 / begin 2018 af te ronden.

Belangrijke schattingen en aannames

Het opstellen van de geconsolideerde halfjaarcijfers vereist dat het management veronderstellingen en inschattingen maakt die effect hebben op de waardering van activa en verplichtingen, op de resultaatbepaling en op de rapportage van voorwaardelijke activa en verplichtingen. Werkelijke resultaten wijken mogelijk af van deze inschattingen.

De veronderstellingen en inschattingen zijn gebaseerd op ervaringen uit het verleden en diverse andere factoren die onder de omstandigheden als redelijk kunnen worden verondersteld. De veronderstellingen en inschattingen worden continu geëvalueerd. Voor een overzicht van de belangrijkste schattingen en aannames verwijzen wij naar hoofdstuk 5 van de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 2016 zoals opgenomen in het jaarverslag 2016. In de eerste helft van 2017 hebben zich daarin geen belangrijke wijzigingen voorgedaan, behoudens de impact van de vernieuwing van de huurovereenkomst voor het pand in Nieuwegein met betrekking tot de voorziening leegstand (zie toelichting op pagina 27).

Financieel risicobeheer

In het Jaarverslag 2016 van Ordina (pagina 71 en verder) zijn de belangrijkste geïdentificeerde risico's, risicobeheersings- en controlesystemen beschreven. Ordina heeft de geïdentificeerde risico's geëvalueerd en vastgesteld dat de voornaamste geïdentificeerde risico's gedurende het tweede halfjaar van 2017 van toepassing blijven.

Gesegmenteerde informatie

De organisatie is opgezet in lijn met de dienstverlening van Ordina. De maandelijks aan de Raad van Bestuur, als 'chief operating decision maker', gerapporteerde informatie volgt deze lijn. De resultaten van Ordina worden hierbij onderverdeeld in de verschillende segmenten. Op basis hiervan neemt de Raad van Bestuur zijn beslissingen. Gesegmenteerde informatie wordt verstrekt op basis van de wijze waarop binnen Ordina de besturing, rapportagelijnen en besluitvorming zijn ingericht. Ordina onderkent de segmenten Delivery Nederland, het innovatiecluster en België/Luxemburg.

De Raad van Bestuur beoordeelt de segmenten, vanuit financieel perspectief, voornamelijk op omzet en EBITDA. Financieringsresultaten worden niet aan de segmenten toegerekend omdat de kasgelden door de centrale treasuryafdeling worden beheerd. De segmentresultaten bevatten geen rentebaten of rentelasten, winstbelastingen en resultaten voortvloeiende uit deelnemingen.

Gesegmenteerde informatie wordt verstrekt voor de segmenten Delivery Nederland, het innovatiecluster en België/Luxemburg. Segmentresultaten, activa en verplichtingen bestaan uit items die direct of redelijkerwijs toewijsbaar zijn aan het betreffende segment. De prijzen en condities voor transacties tussen segmenten worden op een zakelijke, objectieve grondslag bepaald. De investering in kapitaalsgoederen van een segment betreffen het totaal van de in de verslagperiode gemaakte kosten voor verwerving van de activa van het segment die naar verwachting langer dan een verslagperiode in gebruik zullen zijn.

Sturingsinformatie ter zake balansposities en analyse hiervan vindt plaats op geaggregeerd niveau van Ordina Nederland (Delivery Nederland en het innovatiecluster samen), respectievelijk Ordina België/Luxemburg.

GESEGMENTEERDE INFORMATIE

	Nederland		België / Luxemburg	Totaal
H1 2017	Delivery	Innovation cluster	subtotaal Nederland
(in duizenden euro's, tenzij anders aangegeven)
Totale omzet per segment	120.227	11.670	131.897	47.066	178.963
Inter-segment omzet	-3.566	-1.638	-5.204	-850	-6.054
Omzet	116.661	10.032	126.693	46.216	172.909
EBITDA	2.301	-401	1.900	5.053	6.953
Afschrijving op immateriële vaste activa			-3.206	-	-3.206
Afschrijving op materiële vaste activa			-722	-250	-972
Bedrijfsresultaat (EBIT)			-2.028	4.803	2.775
Financieringslasten - per saldo			-245	-2	-247
Aandeel in resultaten van deelnemingen			-	-	-
Resultaat voor belastingen			-2.273	4.801	2.528
Winstbelastingen			570	-2.064	-1.494
Nettoresultaat			-1.703	2.737	1.034
EBITDA marge	2,0%	-4,0%	1,5%	10,9%	4,0%

	Nederland		België / Luxemburg	Totaal
H1 2016	Delivery	Innovation cluster	subtotaal Nederland
(in duizenden euro's, tenzij anders aangegeven)
Totale omzet per segment	127.079	11.435	138.514	45.406	183.920
Inter-segment omzet	-3.521	-1.438	-4.959	-1.209	-6.168
Omzet	123.558	9.997	133.555	44.197	177.752
EBITDA	4.802	-1.677	3.125	5.198	8.323
Afschrijving op immateriële vaste activa			-1.335	-14	-1.349
Afschrijving op materiële vaste activa			-1.065	-249	-1.314
Bedrijfsresultaat (EBIT)			725	4.935	5.660
Financieringslasten - per saldo			-314	-3	-317
Aandeel in resultaten van deelnemingen			-	-	-
Resultaat voor belastingen			411	4.932	5.343
Winstbelastingen			-232	-2.157	-2.389
Nettoresultaat			179	2.775	2.954
EBITDA marge	3,9%	-16,8%	2,3%	11,8%	4,7%

GESEGMENTEERDE INFORMATIE (VERVOLG)

30 juni 2017		België/
	Nederland	Luxemburg	Totaal
(in duizenden euro's, tenzij anders aangegeven)
Immateriële vaste activa	116.188	17.142	133.330
Materiële vaste activa	4.064	1.029	5.093
Financiele vaste activa	18.701	125	18.826
Totale activa	189.221	45.855	235.076
Investeringen in immateriële vaste activa	374	-	374
Investeringen in materiële vaste activa	1.213	175	1.388
Afschrijvingen immateriële vaste activa	3.206	-	3.206
Afschrijvingen materiële vaste activa	722	250	972
Aantal medewerkers ultimo (fte´s)	1.937	668	2.605
Aantal medewerkers gemiddeld (fte´s)	1.921	676	2.597

30 juni 2016	Nederland	België/ Luxemburg	Totaal
(in duizenden euro's, tenzij anders aangegeven)
Immateriële vaste activa	118.446	17.147	135.593
Materiële vaste activa	4.798	1.065	5.863
Financiele vaste activa	18.366	156	18.522
Totale activa	194.134	49.139	243.273
Investeringen in immateriële vaste activa	2.634	-	2.634
Investeringen in materiële vaste activa	411	236	647
Afschrijvingen immateriële vaste activa	1.335	14	1.349
Afschrijvingen materiële vaste activa	1.065	249	1.314
Aantal medewerkers ultimo (fte´s)	2.118	633	2.751
Aantal medewerkers gemiddeld (fte´s)	2.136	621	2.756

Immateriële vaste activa

Het verloop van de immateriële vaste activa gedurende het eerste halfjaar 2017 is als volgt te specificeren:

	Goodwill	Software	PPA gerelateerd	Totaal
(in duizenden euro's)
Boekwaarde ultimo 2016	124.495	10.762	905	136.162
Investeringen	-	374	-	374
Afschrijvingen	-	2.754-	452-	-3.206
Boekwaarde 30 juni 2017	124.495	8.382	453	133.330

De investeringen in software van EUR 0,4 miljoen (eerste halfjaar 2016: EUR 2,6 miljoen) hebben voornamelijk betrekking op de ERP-applicatie binnen Ordina Nederland. Deze investering wordt deels in eigen beheer vervaardigd. De ERP-applicatie is met ingang van 1 januari 2015 in gebruik genomen. Afschrijving van de ERP-applicatie vindt plaats over een periode van 7 jaar. In het eerste halfjaar 2017 heeft Ordina besloten een deel van de functionaliteit binnen de ERP-applicatie niet langer te gebruiken als gevolg waarvan voor dit deel sprake is van een wijziging in de geschatte levensduur. Van de afschrijvingslast betreffende software over het eerste halfjaar 2017 heeft een bedrag van circa EUR 1,7 miljoen betrekking op deze buitengebruikstelling.

Goodwill wordt gemonitord op een groep van kasstroomgenererende eenheden binnen Ordina. Deze groepen van kasstroomgenererende eenheden zijn gelijk aan de onderkende segmenten. Ordina onderkent de segmenten Delivery Nederland, het innovatiecluster en België/Luxemburg. Ordina voert minimaal 1 keer per jaar impairmenttests uit op de goodwill uitgaande van de relevante (groepen van) kasstroomgenererende eenheden. Goodwill wordt gemonitord op en is toegerekend aan de segmenten Delivery Nederland en België/Luxemburg.

De jaarlijkse impairmenttest wordt uitgevoerd in het vierde kwartaal van ieder kalenderjaar. In de eerste zes maanden van 2017 heeft Ordina beoordeeld of sprake is van indicaties voor een bijzondere waardevermindering van goodwill of overige vaste activa. De resultaatontwikkeling bij de Nederlandse activiteiten over het eerste halfjaar 2017 is voor Ordina aanleiding geweest tot het uitvoeren van een tussentijdse impairmenttest. Bij de tussentijdse impairmenttest is een voortdurende groei gehanteerd van 1,0% (ultimo 2016: 1,0%) en een disconteringsvoet van 9,2% voor Delivery/Nederland (ultimo 2016: 9,2%) en 9,9% voor België/Luxemburg (ultimo 2016: 9,9%). De tussentijdse impairmenttest resulteert voor geen van de segmenten tot een bijzondere waardevermindering per 30 juni 2017.

Aanvullend op de waardering zijn gevoeligheidsanalyses uitgevoerd waarbij enerzijds een lagere EBITDA-marge en anderzijds een lagere voortdurende groei in combinatie met een hogere disconteringsvoet wordt verondersteld. Voor het segment Delivery Nederland geldt dat de gevoeligheidsanalyse leidt tot een potentiële bijzondere waardevermindering die varieert tussen EUR 3,2 miljoen (in de situatie dat de voortdurende groei wordt verlaagd van 1,0% naar 0,0% in combinatie met een verhoging van de disconteringsvoet met 0,5% naar 9,7%) en EUR 13,7 miljoen (in de situatie dat de voortdurende groei wordt verlaagd met 1,0% naar 0,0% in combinatie met een verhoging van de disconteringsvoet met 1,5% naar 10,7%).

Onderstaand wordt een overzicht gepresenteerd van de goodwill gesplitst naar segment:

	30 juni 2017
(in duizenden euro's)
Delivery Nederland Belgie/Luxemburg	107.353 17.142
Boekwaarde 30 juni 2017	124.495

Materiële activa

Het verloop van de materiële vaste activa gedurende het eerste halfjaar 2017 is als volgt te specificeren:

	Totaal
(in duizenden euro's)
Boekwaarde ultimo 2016	4.677
Investeringen	1.388
Afschrijvingen	972-
Boekwaarde 30 juni 2017	5.093

De investeringen ad EUR 1,4 miljoen (eerste halfjaar 2016: EUR 0,6 miljoen) hebben met name betrekking op vervangingsinvesteringen van computerapparatuur.

Uitstaande aandelen

Het verloop van het gestorte en opgevraagde aandelenkapitaal is als volgt te specificeren:

(in duizenden)
Begin van het jaar Emissie ingevolge aandelengerelateerde beloningen	92.959 123	93.256 -
Saldo per 30 juni	93.082	93.256

Overige voorzieningen - langlopend

	H1 2016	H1 2017
(in duizenden)
Begin van het jaar	92.959	93.256
Emissie ingevolge aandelengerelateerde beloningen	123	-
Saldo per 30 juni	93.082	93.256
Per 30 juni 2017 zijn volgestort 1 prioriteitsaandeel en 93.255.934 gewone aandelen (ultimo 2016: 1 prioriteitsaandeel en 92.255.934 gewone aandelen). In het eerste halfjaar 2017 zijn geen aandelen geëmitteerd. Ten behoeve van de afwikkeling van de variabele langetermijnbeloning over de periode 2014-2016, welke in het eerste halfjaar 2017 heeft plaatsgevonden, heeft Ordina in totaal 137.114 eigen aandelen ingekocht en vervolgens uitgeleverd. Verwerving van deze aandelen heeft plaatsgevonden tegen een koers van EUR 2,025. Per 30 juni 2017 heeft Ordina geen eigen aandelen in bezit. In 2016 zijn in totaal 297.262 aandelen geëmitteerd, waarvan 123.480 aandelen in het eerste halfjaar 2016. De emissies in 2016
hebben volledig betrekking op aandelengerelateerde beloningen in het kader van de variabele langetermijnbeloning van de leden van de Raad van Bestuur.
Overige voorzieningen - langlopend
Het verloop van de overige langlopende voorzieningen in het eerste halfjaar 2017 is als volgt te specificeren:
		Totaal
(in duizenden euro's)
Boekwaarde ultimo 2016 Aangewend		3.889 121-
Vrijval ingevolge vernieuwing huurcontract		3.768-
Boekwaarde 30 juni 2017		-
De overige langlopende voorzieningen hebben betrekking op de leegstand binnen de kantoorlocatie Nieuwegein waarvoor een contractuele huurverplichting bestaat. De vrijval ingevolge de vernieuwing huurcontract heeft betrekking op de wijziging in de contractuele huurverplichting betreffende de kantoorlocatie te Nieuwegein.
Op 5 april 2017 is door Ordina een nieuwe huurovereenkomst overeengekomen met dezelfde verhuurder. De nieuwe overeenkomst betreft de verlenging (tegen andere voorwaarden) van de kantoorlocatie te Nieuwegein, waarbij de C-toren geen deel meer uit maakt van de huurovereenkomst. Door ondertekening van de nieuwe huurovereenkomst is de bestaande / oude overeenkomst voortijdig komen te vervallen. Voor de leegstaande C-toren is vanaf 2013 een leegstandsvoorziening verantwoord. Omdat de C-toren geen onderdeel meer is van de nieuwe huurovereenkomst, is de voorziening vrijgevallen (EUR 3,8 miljoen) en is de gerelateerde latente belastingvordering afgeboekt (EUR 0,9 miljoen). Per saldo is er een voordelig eenmalig netto-effect in 2017 gerealiseerd van EUR 2,9 miljoen gerelateerd aan de vrijval van de leegstandsvoorziening.
Er wordt geen beëindigingsvergoeding onderkend gerelateerd aan de voortijdig beëindigde huurovereenkomst. In zowel de beëindigingsovereenkomst die betrekking heeft op de oude huurovereenkomst, als in de nieuwe huurovereenkomst is een dergelijke vergoeding niet opgenomen. Het is echter mogelijk dat de afwikkeling van het oude contract op enige wijze verdisconteerd is in de nieuwe afspraak. Er is binnen de transactie sprake van beëindiging van de huur voor de C-toren en huurverlenging voor de overige ruimtes, waarbij voor de verlengde huur de prijs met onmiddellijke ingang is verlaagd waarbij tevens sprake is van een huurvrije periode. Op basis hiervan is er geen betrouwbare schatting te maken van een eventuele beëindigingsvergoeding die wellicht is opgenomen als lease-incentive in het nieuwe contract. Bovendien heeft Ordina beperkt zicht op de business rationale van de verhuurder. Op basis van extern marktonderzoek en eigen analyses beschouwt Ordina de

nieuwe huurovereenkomst op zichzelf als marktconform. De overeengekomen huurvrije perioden zijn wel als lease-incentive verplichting verantwoord.

Nettoschuldpositie

De nettoschuld per 30 juni 2017 bedraagt EUR 2,2 miljoen negatief (ultimo juni 2016: EUR 0,1 miljoen negatief). De nettoschuld kan als volgt nader worden toegelicht:

	30 juni 2016	30 juni 2017
(in duizenden euro's)
Liquide middelen	10.072	10.627
Bancair krediet	-	2.468-
Saldo liquide middelen	10.072	8.159
Bancair krediet / Opname onder revolverende faciliteit	10.000-	6.000-
Nettocashpositie	72	2.159

Financieringsfaciliteit

In mei 2015 is Ordina een financieringsfaciliteit overeengekomen met ABN Amro Bank en ING. De financieringsovereenkomst bedraagt EUR 30,0 miljoen, is volledig gecommitteerd en betreft een revolverende faciliteit van EUR 20,0 miljoen en een kredietfaciliteit in rekening courant van EUR 10,0 miljoen. De looptijd van de nieuwe financieringsovereenkomst bedraagt maximaal 5 jaar met een initiële looptijd van 3 jaar met tweemaal een optie tot verlenging met 1 jaar. Na een eerste verlenging in 2016, is in het eerste halfjaar 2017 een tweede verlenging overeengekomen van 1 jaar. Ingevolge deze tweede verlenging eindigt de financieringsovereenkomst in mei 2020.

Per 30 juni 2017 heeft Ordina een bedrag van EUR 6,0 miljoen opgenomen onder de revolverende faciliteit, welke is gepresenteerd onder de kortlopende bancaire schulden (per 30 juni 2016: EUR 10,0 miljoen).

De belangrijkste elementen voor wat betreft de convenanten binnen de financieringsfaciliteit bestaan uit een maximale leverage ratio (bepaald op basis van de total net debt/adjusted EBITDA) en een Interest Cover Ratio (bepaald op basis van de (adjusted) EBITDA/total interest zoals gedefinieerd in de financieringsovereenkomst). De leverage ratio bedraagt maximaal 2,5 en gedurende de laatste 2 kwartalen van de (tussentijds mogelijk verlengde) looptijd 2,0. De Interest Cover Ratio bedraagt minimaal 5,0. De convenanten zijn gebaseerd op de geconsolideerde (half-)jaarrekening zoals opgesteld onder IFRS. De correctie op de EBITDA voor eenmalige lasten en reorganisatiekosten bedraagt maximaal EUR 5,0 miljoen voor het jaar 2015 en maximaal EUR 3,0 miljoen voor de jaren 2016 en verder.

Onderstaand is een overzicht opgenomen van de toepasselijke convenanten en de realisatie ultimo H1 2017:

	Realisatie H1 2017	Financieringsovereenkomst
Leverage ratio	-0,1	<= 2,5
Interest Cover Ratio	43,1	>= 5,0
Guarantor Cover Ratio	84%	>=80%
Security Cover Ratio	86%	>= 70%

De rente binnen de financieringsovereenkomst wordt vastgesteld aan de hand van de geldende basisrente (EURIBOR) plus een opslag van 1,0%. De basisrente is afhankelijk van de door Ordina te bepalen interestperiode die in beginsel kan variëren van 1 tot 6 maanden.

Resultaten per aandeel

De resultaten per aandeel worden berekend door het resultaat na belasting te delen door het gemiddeld aantal uitstaande aandelen. Bij het resultaat per aandeel na verwatering wordt rekening gehouden met de aandelen welke naar verwachting zullen worden uitgegeven in het kader van aandelengerelateerde beloningen. De resultaten per aandeel zijn berekend op basis van de volgende gegevens:

	H1 2016	H1 2017
(in duizenden euro's, tenzij anders aangegeven)
Resultaat na belastingen	2.954	1.034
Gemiddeld aantal uitstaande aandelen (in duizenden)	93.049	93.256
Effect van potentiele verwatering
Voorwaardelijk toegekende aandelen	1.379	421
Gemiddeld aantal uitstaande aandelen verwaterd (in duizenden)	94.428	93.677

Belastingen over het resultaat

De acute belastingen over de gepresenteerde halfjaarperiode worden berekend op basis van de geschatte effectieve jaarlijkse belastingdruk, toegepast op het resultaat voor belastingen. De effectieve belastingdruk over het eerste halfjaar 2017 bedroeg 59,1% (voor geheel 2016: 44,4%; eerste halfjaar 2016: 44,7%). De afwijking tussen de nominale belastingdruk van 25,0% en de effectieve belastingdruk wordt met name veroorzaakt door de samenstelling van de belastbare bedragen over de verschillende landen in combinatie met de tariefverschillen buitenland, alsmede door de impact van niet aftrekbare bedragen.

Waardering van uitgestelde belastingen is gebaseerd op de verwachte manier van afwikkeling of realisatie. De latente belastingvordering heeft betrekking op gewaardeerde rechten op verliescompensatie alsmede op tijdelijke waarderingsverschillen gerelateerd aan materiële vaste activa en verplichtingen. Van de totale vordering van EUR 18,4 miljoen heeft een bedrag van circa EUR 9,7 miljoen betrekking op de waardering van rechten op verliescompensatie.

Op aandelen gebaseerde beloningen

De langetermijncomponent van de variabele beloning van de leden van de Raad van Bestuur betreft een uitkering in aandelen Ordina N.V. en kent per lopende regeling een 3-jaarsperiode. Deze variabele langetermijnbeloning is toegelicht in het Jaarverslag 2016. In verband met de variabele langetermijnbeloning van de leden van de Raad van Bestuur is onder de personeelskosten over het eerste halfjaar 2017 een last verantwoord van circa EUR 102.000 (eerste halfjaar 2016: circa EUR 170.000).

Verbonden partijen

De vergoeding voor de leden van de Raad van Bestuur wordt jaarlijks bepaald door de Raad van Commissarissen. Voor een toelichting op het beloningsbeleid aangaande de leden van de Raad van Bestuur wordt verwezen naar het Verslag van de Raad van Commissarissen zoals opgenomen in het Jaarverslag 2016. De totale beloning van de Raad van Bestuur over het eerste halfjaar 2017 bedraagt EUR 769.000 (eerste halfjaar 2016: EUR 704.000).

De beloning van de leden van de Raad van Commissarissen over het eerste halfjaar 2017 bedraagt EUR 112.000 (eerste halfjaar 2016: EUR 111.000).

Seizoensinvloeden

De omzet en de resultaten van Ordina zijn in beperkte mate onderhevig aan seizoensinvloeden. Deze seizoensinvloeden hebben met name betrekking op de opname van vakantiedagen, waarvan de nadruk ligt in het tweede halfjaar. De ontwikkeling van het werkkapitaal wordt mede beïnvloed door de afwikkeling van verplichtingen in het kader van onder meer vakantiegelden, bonusuitkeringen en pensioenpremies in de eerste helft van het jaar.

Niet uit de balans blijkende verplichtingen

De aard en omvang van de niet uit de balans blijkende verplichtingen per 30 juni 2017 wijken niet materieel af van hetgeen is vermeld in toelichting 29 in de geconsolideerde jaarrekening over het boekjaar 2016, behoudens de afgegeven bankgaranties en financiële verplichtingen betreffende huurcontracten. Ingevolge de in het tweede kwartaal 2017 afgesloten nieuwe huurovereenkomst betreffende het hoofdkantoor in Nieuwegein, welke loopt tot en met 31 maart 2028, zijn de afgegeven bankgaranties afgenomen met circa EUR 0,5 miljoen en is de financiële huurverplichting voor de periode na 1 juli 2017 toegenomen met circa EUR 9,9 miljoen.

Inschatting reële waarde

Op grond van IFRS13 'Reële waardebepaling' dienen toelichtingsvereisten te worden opgenomen in de halfjaarrekening. De boekwaarde van de liquide middelen, crediteuren en overige schulden benaderen hun reële waarde vanwege het kortlopende karakter van deze instrumenten. Handelsvorderingen benaderen ook hun reële waarde omdat met een eventuele afwaardering reeds rekening is gehouden middels een voorziening voor oninbaarheid.

Gebeurtenissen na balansdatum

Na 30 juni 2017 hebben zich geen gebeurtenissen voorgedaan die materieel van invloed zijn op, dan wel een aanpassing zouden vereisen van de balansposities per 30 juni 2017, zoals gepresenteerd in de halfjaarrekening.