Annual Report • Mar 14, 2013
Annual Report
Open in ViewerOpens in native device viewer
© 2013 Aalberts Industries N.V. Alle rechten voorbehouden. © 2013 Aalberts Industries N.V. Alle rechten voorbehouden.
© 2013 Aalberts Industries N.V. Alle rechten voorbehouden.
| 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | |
|---|---|---|---|---|---|
| Resultaat (in EUR miljoen) | |||||
| Netto-omzet | 2.024,5 | 1.937,4 | 1.682,8 | 1.404,9 | 1.750,8 |
| Toegevoegde waarde | 1.197,1 | 1.145,9 | 1.004,2 | 827,6 | 1.014,8 |
| Bedrijfsresultaat (EBITDA) Bedrijfsresultaat (EBITA) |
296,1 219,1 |
279,4 208,9 |
248,2 179,9 |
168,8 98,9 |
251,6 181,5 |
| Nettoresultaat voor amortisatie | 152,1 | 145,8 | 117,3 | 54,2 | 105,0 |
| Afschrijvingen | 77,0 | 70,5 | 68,3 | 69,9 | 70,1 |
| Cashflow* (nettoresultaat+afschrijvingen) | 229,1 | 216,3 | 185,6 | 124,1 | 175,1 |
| Kasstroom uit bedrijfsoperaties | 271,4 | 250,0 | 235,4 | 240,5 | 264,5 |
| Balans (in EUR miljoen) | |||||
| Immateriële vaste activa | 686,1 | 701,0 | 609,2 | 584,8 | 594,7 |
| Materiële vaste activa | 592,4 | 565,3 | 530,4 | 493,6 | 516,3 |
| Investeringen in materiële vaste activa | 103,6 | 84,3 | 63,2 | 45,1 | 110,5 |
| Nettowerkkapitaal | 370,0 | 345,4 | 304,0 | 243,6 | 315,8 |
| Eigen vermogen | 980,0 | 858,5 | 745,7 | 626,5 | 587,0 |
| Nettoschuld | 541,6 | 605,6 | 593,7 | 630,6 | 765,2 |
| Balanstotaal | 1.955,5 | 1.932,0 | 1.777,5 | 1.577,9 | 1.703,4 |
| Medewerkers jaareinde | |||||
| Industrial Services | 4.585 | 4.701 | 4.026 | 3.706 | 4.253 |
| Flow Control | 7.445 | 7.563 | 7.494 | 6.276 | 6.608 |
| Overige | 18 | 18 | 16 | 17 | 19 |
| Totaal | 12.048 | 12.282 | 11.536 | 9.999 | 10.880 |
| Verhoudingsgetallen | |||||
| Toegevoegde waarde in % van de netto-omzet | 59,1 | 59,1 | 59,7 | 58,9 | 58,0 |
| EBITDA in % van de netto-omzet | 14,6 | 14,4 | 14,8 | 12,0 | 14,4 |
| EBITA in % van de netto-omzet | 10,8 | 10,8 | 10,7 | 7,0 | 10,4 |
| Interest cover ratio (twaalfmaands-rolling) | 14,4 | 12,9 | 10,4 | 5,8 | 6,0 |
| Nettoresultaat* in % van de netto-omzet | 7,5 | 7,5 | 7,0 | 3,9 | 6,0 |
| Eigen vermogen in % van het balanstotaal | 50,1 | 44,4 | 42,0 | 39,7 | 34,5 |
| Nettoschuld / eigen vermogen | 0,6 | 0,7 | 0,8 | 1,0 | 1,3 |
| Leverage ratio (twaalfmaands-rolling) | 1,8 | 2,0 | 2,3 | 3,4 | 2,9 |
| Aantal geplaatste aandelen (x miljoen) | |||||
| Gewone aandelen (gemiddeld) | 108,9 | 107,5 | 106,4 | 106,1 | 103,3 |
| Gewone aandelen (jaareinde) | 109,4 | 108,1 | 106,7 | 106,1 | 103,3 |
| Cumulatief preferente aandelen | – | – | – | – | 0,45 |
| Gegevens per aandeel | |||||
| Cashflow* | 2,10 | 2,01 | 1,74 | 1,17 | 1,69 |
| Nettoresultaat* | 1,40 | 1,36 | 1,10 | 0,51 | 1,02 |
| Dividend | 0,35 | 0,34 | 0,28 | 0,13 | 0,28 |
| Koers jaareinde | 15,70 | 12,98 | 15,77 | 10,09 | 5,06 |
* Voor amortisatie
2 Aalberts Industries N.V. Jaarverslag 2012
| Nettoresultaat per aandeel | D | Dividend per aandeel | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Koers-/winstverhouding jaareinde | 11,2 | 9,5 | 14,3 | 19,8 | 5,0 | |
| Dividend per aandeel (in EUR) | 0,35 | 0,34 | 0,28 | 0,13 | 0,28 | |
| Nettoresultaat per aandeel voor amortisatie (in EUR) | 1,40 | 1,36 | 1,10 | 0,51 | 1,02 | |
| Marktkapitalisatie jaareinde (in EUR miljoenen) | 1.718 | 1.403 | 1.683 | 1.070 | 523 | |
| Gemiddeld aantal uitstaande aandelen (in miljoenen) | 108,9 | 107,5 | 106,4 | 106,1 | 103,3 | |
| Gemiddelde daghandel (in duizenden aandelen) Aantal uitstaande aandelen per jaareinde (in miljoenen) |
252 109,4 |
366 108,1 |
418 106,7 |
634 106,1 |
663 103,3 |
|
| Gemiddelde daghandel (in EUR duizend) | 3.524 | 5.018 | 4.866 | 4.446 | 7.035 | |
| Laagste koers van het jaar (in EUR) | 11,40 | 10,10 | 9,35 | 3,30 | 4,77 | |
| Hoogste koers van het jaar (in EUR) | 15,95 | 17,28 | 15,98 | 10,35 | 14,68 | |
| Slotkoers jaareinde (in EUR) | 15,70 | 12,98 | 15,77 | 10,09 | 5,06 | |
| Belangrijke gegevens over het aandeel | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | |
| 0 2008 2009 2010 2011 2012 |
0 2008 2009 2010 2011 2012 |
|||||
| 50 | 2.000 | |||||
| 100 | 4.000 | |||||
| 6.000 | ||||||
| 150 | 8.000 | |||||
| 200 | 10.000 | |||||
| 250 | 12.048 | |||||
| 271,4 | 12.000 | |||||
| 300 | 14.000 | |||||
| Kasstroom uit bedrijfsoperaties (in EUR miljoen) |
Aantal medewerkers K (jaareinde) |
|||||
| 2008 2009 2010 2011 2012 |
2008 2009 2010 2011 2012 |
2008 | 2009 2010 2011 2012 | 2008 2009 2010 2011 2012 |
||
| 0 | 0 | 0 | 0 | |||
| 200 | 50 | 20 | 20 | |||
| 600 400 |
40 | |||||
| 800 | 100 | 60 | 40 | |||
| 1.000 | 150 | 80 | 60 | |||
| 1.200 | 100 | |||||
| 1.400 | 219,1 200 |
120 | 80 | |||
| 1.600 | 250 | 100 | 103,6 | |||
| 1.800 | 296,1 | 140 | 152,1 | 120 | ||
| 2.000 2.024,5 |
300 | 160 | ||||
| (in EUR miljoen) | EBITA (in EUR miljoen) |
(in EUR miljoen) | Investeringen (in EUR miljoen) |
Kerncijfers Aalberts Industries N.V. 3
| Kerncijfers Industrial Services (in EUR miljoen) | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 |
|---|---|---|---|---|---|
| Netto-omzet | 595,2 | 579,2 | 464,8 | 361,0 | 515,2 |
| INDUSTRIAL SERVICES IN EEN OOGOPSLAG Bedrijfsresultaat (EBITDA) |
110,5 | 107,8 | 86,8 | 24,4 | 74,1 |
| EBITDA in % van de netto-omzet | 18,6 | 18,6 | 18,7 | 6,8 | 14,4 |
| Netto-omzet Bedrijfsresultaat EBITDA Bedrijfsresultaat (EBITA) EBITA |
Investeringen 79,6 |
79,8 | 58,1 (jaareinde) |
Aantal medewerkers (6,4) |
42,4 |
| (in EUR miljoen) (in EUR miljoen) EBITA in % van de netto-omzet |
(in EUR miljoen) 13,4 |
13,8 | 12,5 | (1,8) | 8,2 |
| 600 120 595,2 Investeringen 110,5 |
60 56,5 |
41,2 | 5.000 21,6 |
10,0 | 50,5 4.585 |
| Afschrijvingen 500 100 |
30,9 50 |
56,5 28,0 |
28,7 4.000 |
30,8 | 31,7 |
| Gemiddeld aantal medewerkers (x1) | 4.756 | 4.463 | 3.911 | 3.847 | 4.640 |
| 400 80 Aantal medewerkers per jaareinde (x1) 79,6 |
40 4.585 |
4.701 | 4.026 3.000 |
3.706 | 4.253 |
| 2.000 20 40 Bedrijfsresultaat Bedrijfsresultaat Investeringen Investeringen Aantal medewerkers Aantal medewerkers EBITDA EBITDA EBITDA EBITA EBITA (jaareinde) (in EUR miljoen) (in EUR miljoen) miljoen) (in EUR miljoen) (in EUR miljoen) miljoen) 1.000 10 20 60 60 60 120 120 5.000 5.000 595,2 595,2 110,5 110,5 56,5 56,5 0 0 0 50 50 50 100 100 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 4.000 4.000 2008 2009 2010 2011 2012 40 40 40 80 80 80 79,6 79,6 3.000 3.000 30 30 30 60 60 60 2.000 2.000 20 20 20 40 40 40 FLOW CONTROL IN EEN OOGOPSLAG 1.000 1.000 20 20 20 10 10 10 Bedrijfsresultaat Investeringen Aantal medewerkers EBITDA 0 0 0 0 0 0 EBITA (in EUR miljoen) (in EUR miljoen) (jaareinde) 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2008 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2009 2010 2011 2012 2008 2008 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2009 2010 2011 2012 1429,3 8.000 200 60 185,6 50 160 6.000 47,1 139,5 40 120 Geografische spreiding van de netto-omzet (in EUR miljoen) 2012 % FLOW CONTROL IN EEN OOGOPSLAG FLOW CONTROL IN EEN OOGOPSLAG 30 4.000 80 388,5 19 344,6 20 Bedrijfsresultaat Bedrijfsresultaat Investeringen Investeringen Aantal medewerkers Aantal medewerkers EBITDA EBITDA EBITDA 357,6 18 337,9 EBITA EBITA 2.000 (in EUR miljoen) (in EUR miljoen) miljoen) (in EUR miljoen) (in EUR miljoen) miljoen) (jaareinde) (jaareinde) 40 10 281,7 14 286,9 1429,3 1429,3 8.000 8.000 200 200 60 60 60 220,0 11 204,9 185,6 185,6 0 0 0 50 50 50 212,4 10 210,7 2009 2010 2011 2012 160 160 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 6.000 6.000 187,7 47,1 47,1 9 185,8 139,5 139,5 40 40 40 92,2 5 120 120 45,8 2 4.000 4.000 30 30 30 100,6 5 101,1 80 80 80 20 20 20 Overige landen buiten Europa 138,0 7 123,3 2.000 2.000 40 40 40 10 10 10 2.024,5 100 1.937,4 0 0 0 0 0 0 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2011 2012 2008 2008 2008 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2009 2010 2011 2012 2008 2008 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2009 2010 2011 2012 2008 2008 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2009 2010 2011 2012 Geografische spreiding van de netto-omzet Geografische spreiding medewerkers 2% 6% Verenigde Staten Duitsland 3% 19% 20% Duitsland Verenigde Staten Benelux Benelux 9% |
|---|
| Oost-Europa Frankrijk Frankrijk Oost-Europa Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk 13% Scandinavië Scandinavië 18% Geografische spreiding van de netto-omzet spreidingvandenetto-omzet denetto-omzet Geografische spreiding medewerkers Geografische spreiding medewerkers medewerkers Spanje & Portugal Spanje & Portugal 19% Overige Europese landen Overige Overige landen buiten Europa 2% 6% 6% 2% Verenigde Staten Duitsland Duitsland 13% 3% 19% 19% 19% 14% 20% 20% 20% Duitsland Duitsland VerenigdeStaten Verenigde Verenigde Staten 15% Benelux Benelux Benelux Benelux 9% 9% Oost-Europa Oost-Europa Frankrijk Frankrijk Frankrijk Frankrijk Frankrijk Oost-Europa Oost-Europa Aalberts Industries N.V. Jaarverslag 2012 Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk Verenigd Verenigd Koninkrijk |
| Kerncijfers Flow Control (in EUR miljoen) | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 |
|---|---|---|---|---|---|
| Netto-omzet | 1.429,3 | 1.358,2 | 1.218,0 | 1.043,9 | 1.235,6 |
| Bedrijfsresultaat (EBITDA) | 185,6 | 171,6 | 161,4 | 144,4 | 177,5 |
| EBITDA in % van de netto-omzet | 13,0 | 12,6 | 13,3 | 13,8 | 14,4 |
| Bedrijfsresultaat (EBITA) | 139,5 | 129,1 | 121,8 | 105,3 | 139,1 |
| EBITA in % van de netto-omzet | 9,8 | 9,5 | 10,0 | 10,1 | 11,3 |
| Investeringen | 47,1 | 43,1 | 41,6 | 35,1 | 60,0 |
| Afschrijvingen | 46,1 | 42,5 | 39,6 | 39,1 | 38,4 |
| Gemiddeld aantal medewerkers (x1) | 7.625 | 7.767 | 7.115 | 6.376 | 6.872 |
| Aantal medewerkers per jaareinde (x1) F |
7.445 | 7.563 | 7.494 | 6.276 | 6.608 |
| Netto-omzet 1.429,3 1.358,2 1.218,0 1.043,9 Bedrijfsresultaat (EBITDA) 185,6 171,6 161,4 144,4 EBITDA in % van de netto-omzet 13,0 12,6 13,3 13,8 Bedrijfsresultaat (EBITA) 139,5 129,1 121,8 105,3 EBITA in % van de netto-omzet 9,8 9,5 10,0 10,1 Investeringen 47,1 43,1 41,6 35,1 Afschrijvingen 46,1 42,5 39,6 39,1 Gemiddeld aantal medewerkers (x1) 7.625 7.767 7.115 6.376 6.872 Aantal medewerkers per jaareinde (x1) 7.445 7.563 7.494 6.276 6.608 F Netto-omzet Bedrijfsresultaat B Investeringen I A Aantal medewerkers EBITDA EBITA (in EUR miljoen) (in EUR miljoen) (in EUR miljoen) (jaareinde) 1429,3 8.000 1.400 200 60 185,6 1.200 50 160 6.000 47,1 1.000 139,5 40 120 800 4.000 30 600 80 20 400 2.000 40 10 200 0 0 0 0 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 Geografische spreiding medewerkers 2012 % 2011 Duitsland 2.436 20 2.459 Verenigde Staten 2.294 19 2.280 Benelux 1.809 15 1.863 Frankrijk 1.579 13 1.653 Oost-Europa 1.556 13 1.612 Verenigd Koninkrijk 1.021 9 1.087 Scandinavië 384 3 429 Spanje & Portugal 217 2 225 Overige 752 6 674 Totaal 12.048 100 12.282 100 |
2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 |
|---|---|---|---|---|---|
| 1.235,6 | |||||
| 177,5 | |||||
| 14,4 | |||||
| 139,1 | |||||
| 11,3 | |||||
| 60,0 | |||||
| 38,4 | |||||
| 7.445 | |||||
| % | |||||
| 20 | |||||
| 19 | |||||
| 15 | |||||
| 13 | |||||
| 13 | |||||
| 9 | |||||
| 4 | |||||
| 2 | |||||
| 5 | |||||
Ballomax-afsluiters, toegepast in de districtenergiemarkt.
Een Meibes energiezuinige pompgroep, toegepast in een klimaatbeheersingssysteem.
© 2013 Aalberts Industries N.V. Alle rechten voorbehouden.
Met een recordomzet, gestegen resultaten en een toegenomen winst per aandeel kijken wij terug op een succesvol 2012. De onderneming is goed toegerust voor verdere winstgevende groei, waarvoor in 2013 wederom geïnvesteerd zal worden.
In 2012 boekten wij een recordomzet van meer dan EUR 2 miljard, een stijging van 5% ten opzichte van 2011. Het bedrijfsresultaat (EBITA) groeide eveneens met 5% naar EUR 219,1 miljoen met een EBITA-marge van 10,8%. Het nettoresultaat kwam uit op EUR 152,1 miljoen, een toename van 4%. Hierdoor steeg de winst per aandeel met 3% naar EUR 1,40. In het verslagjaar is een groot aantal nieuwe projecten van start gegaan; de investeringen stegen met 23% naar EUR 103,6 miljoen. De balansverhoudingen konden wederom worden verbeterd.
De goede voortgang was het resultaat van onze aanhoudende focus op versterking van onze marketing- en verkoopaanpak, de sterke verbetering van ons product- en technologieportfolio en de verdere uitbouw van onze positie in bepaalde marktsegmenten. Tegelijk hebben we de snelheid van innovatie en productontwikkeling én van de implementatie van projecten ter verhoging van de productie-efficiency opgevoerd. Ook is de onderlinge samenwerking verder verbeterd.
Bij Industrial Services steeg de netto-omzet met 3% tot EUR 595 miljoen en bleef de goede winstgevendheid gehandhaafd met een bedrijfsresultaat (EBITA) van EUR 79,6 miljoen en een EBITAmarge van 13,4%. Deze resultaten werden behaald dankzij een sterke toename van de product- en technologieontwikkeling inclusief veel bijbehorende engineeringwerkzaamheden voor nieuwe projecten. Ook bieden wij bij diverse grote klanten met toenemend succes een combinatie van technologieën aan op basis van key accountmanagement.
Ondanks uitdagende marktomstandigheden steeg de nettoomzet van Flow Control met 5% naar EUR 1.430 miljoen.
Het bedrijfsresultaat (EBITA) nam met 8% toe tot EUR 139,5 miljoen en de EBITA-marge kwam uit op 9,8%. Deze voortgang werd gemaakt dankzij de toenemende marketing- en verkoopfocus op snelgroeiende productlijnen en intensivering van de verkoop van complete gespecificeerde systemen. Ook hebben we onze marktposities in de marktsegmenten industrie, districtenergie en in het bijzonder olie & gas verder uitgebouwd.
De onderneming is goed toegerust voor verdere winstgevende groei. Er lopen vele strategische, marketing- en verkoopinitiatieven en wij blijven grote aandacht geven aan technologieen productontwikkeling en continue verbetering van onze productie-efficiency en operationele marge. Tevens zal in 2013 wederom geïnvesteerd worden in efficiëntere productie, verkoopkracht, engineeringcapaciteit en aanvullende acquisities die bijdragen aan versterking van onze marktposities. Tegen deze achtergrond gaan wij ervan uit dat 2013 zich voor de onderneming tot een goed jaar zal ontwikkelen met verdere winstgevende groei.
Wij kijken terug op een succesvol 2012. Namens de Directie wil ik al onze medewerkers, klanten en partners daarvoor hartelijk danken. Ik vertrouw er ten volle op dat wij ons ook komend jaar kunnen laten zien als een innovatieve, goed winstgevende, marktgedreven onderneming die haar prestaties verder verbetert.
Langbroek, 25 februari 2013
Wim Pelsma Chief Executive Officer
Voorwoord Aalberts Industries N.V. 9
BROEN regelventiel, toegepast in een warm)waterleidingsysteem.
Aalberts Industries behoort tot de mondiale marktleiders en zoekt voortdurend naar nieuwe kansen. Klanten concentreren zich op toeleveranciers die zich als betrouwbare, innovatieve partner hebben bewezen. Aalberts Industries speelt daar als financieel solide, flexibel en technologisch hoogwaardig specialist op in.
Aalberts Industries, opgericht in 1975 en beursgenoteerd sinds maart 1987, is een internationaal actieve specialist in industriële producten, systemen en processen met hoogwaardige technologische kennis. De onderneming ontwikkelt oplossingen voor uiteenlopende klantbehoeften, verdeeld in de groepsactiviteiten Industrial Services en Flow Control.
Industrial Services levert hoogwaardige producten, processen en systemen voor specifieke marktsegmenten. Daartoe behoren onder meer de halfgeleider- en automobielindustrie, de olie- & gassector, de metalektro-industrie en machinebouw, de medische sector, de turbine- en luchtvaartindustrie en de (duurzame) energiesector.
Flow Control concentreert zich op de ontwikkeling, productie en assemblage van producten en systemen voor de distributie en regulering van vloeistoffen en gassen. Deze groepsactiviteit richt zich op de bouwinstallatie- & utiliteitsmarkt, diverse industriële markten, de olie- & gassector, de (district)energie-industrie, irrigatiemarkt en de bier- en softdrinkmarkt.
Industrial Services en Flow Control bedienen uiteenlopende markten met elk een eigen dynamiek. Dit leidt tot een evenwichtig marktenportfolio.
Aalberts Industries behoort tot de mondiale marktleiders en zoekt voortdurend naar nieuwe kansen die tot duurzame winstgevende groei leiden, zowel autonoom als via acquisities. Industrial Services en Flow Control hebben eigen karakteristieken in marktontwikkeling en strategische benadering. Voor beide groepsactiviteiten geldt evenwel dat klanten zich meer en meer concentreren op toeleveranciers die zich als een betrouwbare en
innovatieve partner hebben bewezen. Aalberts Industries speelt op deze ontwikkeling in als financieel solide, flexibel en technologisch hoogwaardig specialist. Continu krijgen innovatie van producten, processen en systemen en samenwerking met afnemers veel aandacht. Duidelijk herkenbaar is ook de trend van individuele producten en componenten naar enerzijds geïntegreerde systemen en anderzijds complete productpakketten. Aalberts Industries werkt daartoe intensief met afnemers samen, die ook de vruchten plukken van een continue versterking van de interne samenwerking. Het delen van kennis, expertise en verkoop- en distributiekanalen door de groepsmaatschappijen leidt voor de klant tot hogere toegevoegde waarde en voor Aalberts Industries–naast eveneens hogere toegevoegde waarde –tot meer efficiency en nieuwe mogelijkheden voor verdere groei.
Bij Aalberts Industries werken circa 12.000 medewerkers verdeeld over zo'n 150 groepsmaatschappijen in meer dan 30 landen. De onderneming kent een platte organisatiestructuur. De groepsmaatschappijen dragen een grote mate van operationele eindverantwoordelijkheid, waarbij de strategie samen met de holding wordt bepaald. Deze aanpak leidt tot een ondernemende cultuur waarin voortdurend gewerkt wordt aan de innovatie van producten en een actieve marktbenadering. Onderlinge kennisdeling, technologie-uitwisseling, gebruikmaking van elkaars verkoop- en distributiekanalen en gezamenlijke productontwikkeling (best practice) dragen bij aan voortdurende vernieuwing en aan uitbreiding van de portfolio.
Een gedetailleerd overzicht van de activiteiten van Aalberts Industries vindt u op www.aalberts.com.
Elk jaar weer introduceert de onderneming nieuwe producten, systemen, processen en technologieën, altijd gebaseerd op de specifieke wensen van klanten en markten.
Aalberts Industries richt zich op duurzame, winstgevende groei, zowel autonoom als via acquisities, en streeft naar een continue versterking van (leidende) marktposities en een verbetering van de operationele marge. De holding neemt hierbij het initiatief, ondersteund door het groepsmanagement. De strategie wordt structureel op diverse niveaus binnen de organisatie besproken en geëvalueerd.
De groei van Industrial Services is gebaseerd op aanhoudende technische innovatie van producten, systemen en processen voor klanten en strategische partners. Daarnaast is het doel om voor relaties een combinatie van technologieën aan te bieden die de toegevoegde waarde verhogen, ondersteund door gericht key accountmanagement. Industrial Services speelt tevens in op de groeitrend waarbij strategische partners steeds meer mondiaal actief zijn. Het volgen van deze relaties met bijbehorende producten en processen biedt goede mogelijkheden. Een zo hoog mogelijke toegevoegde waarde kan geleverd worden door in een zo vroeg mogelijk stadium bij de ontwikkeling van nieuwe producten en processen van klanten betrokken te zijn.
Voorbeelden binnen Industrial Services zijn onder meer hoogwaardige producten en diverse types warmte- en oppervlaktebehandeling van onderdelen die in de automobielindustrie worden gebruikt, systemen voor de halfgeleiderindustrie en producten ten behoeve van de medische industrie, en precisiestansdelen ten behoeve van de metalektro-industrie. Voor de machinebouw is Aalberts Industries een specialist in de productie en warmte- en oppervlaktebehandeling van metalen en kunststof onderdelen. De luchtvaartindustrie wordt bediend met onder meer extrusieproducten en de oppervlaktebehandeling van onderdelen voor rompen, vleugels, straalmotoren en landingsgestellen. Dat geldt ook voor de (gas)turbine-industrie, waar gemonteerde systemen nauwkeurig vacuümgesoldeerd worden. In de olie- en gasmarkten worden hoogwaardige producten in combinatie met oppervlaktebehandeling aangeboden.
De groei van Flow Control is gebaseerd op de levering van een compleet assortiment connect & controlsystemen voor diverse metalen en kunststof leidingen ten behoeve van verwarmings-, koel-, water- en gasinstallaties voor markten zoals bouwinstallatie & utiliteit, industrie, olie & gas, (district)energie en de bieren softdrinkindustrie. Tevens worden complete climate controlsystemen geleverd die de energie-effiency van warmte- en koelinstallaties verbeteren. Het product- en systeemaanbod omvat onder meer een uitgebreid pakket metalen en kunststof leidingsystemen, een scala aan regelventielen, (hoge)temperatuur- en (hogedruk)regelsystemen met bijbehorende materiaalkennis, en diverse meetsystemen en besturingen.
De focus ligt op cross-selling van groepsproducten, waarbij lokale verkoop- en distributienetwerken in de verschillende landen en marktsegmenten elkaars producten verkopen. Hierbij worden complete systemen verkocht, gespecificeerd en voorgeschreven. Lokale organisaties worden als verkoopplatform ingezet voor producten die in competence centers worden geproduceerd. De producten met sterke merknamen worden gespecificeerd bij de voorschrijvende instanties, en gepresenteerd bij projectontwikkelaars, architecten en installateurs. Flow Control streeft voortdurend naar verbetering van de productportfolio in de diverse marktsegmenten en landen.
Onderzoek, ontwikkeling en (technische) innovatie vormen een cruciale pijler en leveren zowel geheel nieuwe als verbeteringen van bestaande producten, processen en systemen op. Elk jaar weer introduceert de onderneming nieuwe producten, systemen, processen en technologieën, altijd gebaseerd op de specifieke wensen van klanten en markten. De toenemende uitwisseling van technologie tussen Industrial Services en Flow Control biedt tevens mogelijkheden voor de ontwikkelingen die bijdragen aan omzet en resultaat, en aan de verdere uitbouw van onderscheidende marktposities. Interne samenwerking wordt voortdurend versterkt om de innovatiekracht te verstevigen.
Aalberts Industries streeft naar stabiele groei boven het marktgemiddelde. Sinds enkele decennia werkt de onderneming aan de doelstellingen die hieronder zijn weergegeven.
De primaire doelstelling is een stabiele groei van de gemiddelde winst per aandeel over meerdere jaren.
Een stabiele omzetgroei is noodzakelijk om op langere termijn leidende marktposities te behouden en winstgroei te realiseren. Deze omzetgroei geschiedt zowel autonoom als door acquisities.
Aalberts Industries realiseert een evenwichtige verdeling van het resultaat over geografische markten, marktsegmenten en klanten om de afhankelijkheid van een specifieke markt of klant te beperken. De spreiding van risico komt de continuïteit van de onderneming ten goede.
Aalberts Industries wil in specifieke marktsegmenten tot de leidende ondernemingen behoren. In vele landen in Europa en Noord-Amerika is de onderneming marktleider of goed gepositioneerd; in diverse Aziatische landen wordt veel energie gestoken in de opbouw van winstgevende posities.
Om de gekozen strategie met succes uit te kunnen voeren, worden de beschikbare financieringsmogelijkheden steeds geoptimaliseerd. De financiële doelstellingen zijn een:
Aalberts Industries wil in specifieke marktsegmenten tot de leidende ondernemingen behoren.
Vacuümtechnologie, bij Accurate Brazing toegepast op onderdelen voor de turbine- en luchtvaartindustrie.
Aalberts Industries is sinds maart 1987 beursgenoteerd en maakt deel uit van de AMX-index van NYSE Euronext Securities Market te Amsterdam. Daarnaast heeft Euronext.liffe in 2006 een optieklasse op de door Aalberts Industries uitgegeven aandelen geïntroduceerd. Eind 2012 stonden 109.425.957 aandelen uit van nominaal EUR 0,25 en bedroeg de marktkapitalisatie EUR 1.718 miljoen (eind 2011: EUR 1.403 miljoen).
Aalberts Industries zet haar dividendbeleid ongewijzigd voort en wil circa 75% van het in 2012 behaalde nettoresultaat voor amortisatie bestemmen voor verdere groei en versterking van de financiële positie. Circa 25% wordt door middel van een keuzedividend uitgekeerd aan de aandeelhouders.
100% van de aandelen is vrij verhandelbaar. Op basis van het Besluit melding zeggenschap en kapitaalbelang in uitgevende instellingen volgens de Wet op het financieel toezicht, die onder meer voorschrijft dat aandeelhouders het bezit van meer dan 5% van de uitstaande aandelen bekend moeten maken, zijn de volgende houders van aandelen bekend:
| Naam | % van het totale kapitaalbelang | Datum melding |
|---|---|---|
| Familie J. Aalberts | 13,31% | 03.02.2011 |
| Ameriprise Financial Inc. | 5,04% | 27.10.2010 |
| FMR LLC | 10,11% | 24.11.2011 |
| OppenheimerFunds, Inc. | 5,09% | 10.05.2010 |
De beloning voor prestaties van het management op de lange termijn vindt plaats in de vorm van een voorwaardelijke toekenning van aandelen. Deze beloning is afhankelijk van het strategisch plan en het creëren van waarde over een periode van drie jaar, waarna wordt bekeken in welke mate de prestatiecriteria zijn behaald en hoeveel aandelen definitief worden uitgekeerd.
In 2009 is een vernieuwd reglement inzake de melding en reglementering van transacties in aandelen van kracht geworden voor de commissarissen, directieleden, groepsdirecteuren en overige daartoe aangewezen personen zoals holdingmedewerkers. Van alle insiders wordt een registratie bijgehouden door de Compliance Officer. Aalberts Industries kent een zogeheten Klokkenluidersregeling; de volledige tekst staat vermeld onder Investor Relations op de website van de onderneming.
H. (Henk) Scheffers (1948), Voorzitter Nederlandse nationaliteit. Voormalig lid Raad van Bestuur SHV Holdings N.V.
| onder voorbehoud | |
|---|---|
| 28 maart 2013 | Registratiedatum voor de |
| Algemene Vergadering | |
| 24 april 2013 | Trading update (voor beurs) |
| 25 april 2013 | Algemene Vergadering |
| In het Hilton Hotel, Apollolaan 138 | |
| te Amsterdam, aanvang 10:30 uur | |
| 29 april 2013 | Notering ex-dividend |
| 2 mei 2013 | Record date voor dividend |
| 3 t/m 16 mei 2013 | Keuzeperiode stockdividend of |
| contant dividend | |
| 17 mei 2013 | Vaststelling omwisselverhouding |
| stockdividend* (na beurs) | |
| 22 mei 2013 | Betaalbaarstelling dividend en |
| levering van nieuwe aandelen | |
| 15 augustus 2013 | Publicatie halfjaarcijfers 2013 |
| (voor beurs) | |
| 22 oktober 2013 | Trading update (voor beurs) |
| 26 februari 2014 | Publicatie jaarcijfers 2013 (voor beurs) |
*Vaststelling omwisselverhouding stockdividend geschiedt op basis van de naar volume gewogen gemiddelde koers van alle verhandelde aandelen Aalberts Industries N.V. per 13, 14, 15, 16 en 17 mei 2013, zodanig dat de waarde van het dividend in aandelen vrijwel overeenkomt met de waarde van het contante dividend.
In functie sinds 2007. Huidige zittingsperiode tot 2015. Overige relevante functies: vicevoorzitter Raad van Commissarissen Flint Holding N.V., lid Raad van Commissarissen AON Nederland, Koninklijke FrieslandCampina N.V. en Koninklijke BAM Groep N.V., voorzitter Investeringscommissie NPM Capital N.V. en bestuurslid van de Stichting Administratiekantoor Aandelen KAS BANK.
Nederlandse nationaliteit.
Voorzitter Raad van Bestuur Royal Imtech N.V. In functie sinds 2011. Huidige zittingsperiode tot 2015. Overige relevante functies: lid Raad van Commissarissen Grontmij N.V., lid Raad van Toezicht Gelderse Vallei Ziekenhuis, lid Exchange Council NYSE Euronext, bestuurslid Nederlands-Duitse Handelskamer en lid Bestuur Stichting Beschermingspreferente aandelen Fugro.
Nederlandse nationaliteit.
Voormalig president Siemens Groep in Nederland, voormalig voorzitter Raad van Bestuur Siemens Nederland N.V. In functie sinds 2010. Huidige zittingsperiode tot 2014. Overige relevante functies: voorzitter Raad van Commissarissen Dutch Space B.V. en Batenburg Techniek, lid Raad van Commissarissen Feyenoord Rotterdam N.V., ASM International N.V., voorzitter Raad van Toezicht GGZ-Delfland en Sint Franciscus / Vlietland Groep, president Koninklijk Instituut van Ingenieurs KIVI NIRIA en voorzitter bestuur "Vernieuwing Bouw".
Nederlandse nationaliteit. CEO van Reliance Industries E&P International. In functie sinds 2007. Huidige zittingsperiode tot 2015. Geen andere relevante functies.
W.A. (Wim) Pelsma (1963), Chief Executive Officer Nederlandse nationaliteit. Sinds 1999 werkzaam in de Aalberts Industries Groep; in huidige functie sinds 2012. Geen andere relevante functies.
Nederlandse nationaliteit. Oprichter van Aalberts Industries in 1975. Geen andere relevante functies.
Nederlandse nationaliteit. Sinds 1989 werkzaam in de Aalberts Industries Groep; in huidige functie sinds 1999. Geen andere relevante functies.
M. (Marcel) A.J.M. Abbenhuis (1959) Industrial Products O. (Oliver) Jäger (1967) Material Technology N. (Nico) Nieuwland (1955) Lamers High Tech Systems P. (Pierre) Petitjean (1966) Metalis
S.J. (Stuart) Anderson (1964) Flow Control Verenigd Koninkrijk & Midden-Oosten M.A.B. (Michiel) Boehmer (1969) Flow Control Noord-Europa V. (Vincent) Deflandre (1969) Flow Control Zuid-Europa B. (Burkhard) Haemer (1961) & R. (Robert) Sagstetter (1960) Flow Control Duitsland G.L. (Glenn) Mosack (1964) Conbraco Industries & Elkhart Products J.C. (Jack) McDonald (1961) LASCO Fittings D.W. (David) Lease (1955) & H. (Harald) Steinmetz (1963) Dispense Systems K.A.M.G. (Ken) van de Velde (1963) & W. (Wim) Verhoeven (1965) Henco Industries
Productie van buitenbuizen voor de voorvork van een KTM motorfiets door Mifa Aluminium.
Aalberts Industries stelt aan de Algemene Vergadering voor het dividend over 2012 vast te stellen op EUR 0,35 in contanten per aandeel, of, naar keuze van de aandeelhouder, in aandelen. Ten opzichte van voorgaand jaar is dat een stijging van 3%.
De netto-omzet kwam uit op EUR 2.024,5 miljoen (2011: EUR 1.937,4 miljoen), een toename van 5%.
De toegevoegde waarde (netto-omzet minus grondstoffen en uitbesteed werk) bedroeg EUR 1.197,1 miljoen oftewel 59,1% van de netto-omzet (2011: EUR 1.145,9 miljoen, respectievelijk 59,1% van de netto-omzet).
Het bedrijfsresultaat voor afschrijving en amortisatie (EBITDA) steeg met 6% naar EUR 296,1 miljoen (2011: EUR 279,4 miljoen). De EBITDA-marge bedroeg 14,6% van de netto-omzet (2011: 14,4%), bij Industrial Services 18,6% (2011: 18,6%) en bij Flow Control 13,0% (2011: 12,6%). Afschrijvingen en amortisatie bedroegen EUR 94,0 miljoen (2011: EUR 84,9 miljoen).
Het bedrijfsresultaat na afschrijvingen en voor amortisatie (EBITA) nam toe met 5% tot EUR 219,1 miljoen (2011: EUR 208,9 miljoen). De EBITA-marge bedroeg 10,8% van de netto-omzet (2011: 10,8%). Industrial Services behaalde een EBITA-marge van 13,4% (2011: 13,8%) en Flow Control realiseerde een EBITA-marge van 9,8% (2011: 9,5%).
De nettofinancieringslasten bedroegen EUR 20,2 miljoen (2011: EUR 26,6 miljoen); de nettorentelasten waren EUR 20,5 miljoen (2011: EUR 23,0 miljoen). Deze daling was te danken aan de gemiddeld lagere rentepercentages en lagere opslagen van de banken door de verbeterde leverage ratio.
Het totaal aan winstbelastingen bedroeg EUR 45,9 miljoen (2011: EUR 36,3 miljoen); de effectieve belastingdruk was 25,2% (2011: 21,6%). De relatief lage belastingdruk in 2011 was met name het gevolg van (eenmalige) bijdragen uit de fiscale afwikkeling over voorgaande jaren, gebruikmaking van verliescompensaties en dalende Europese belastingtarieven.
Het nettoresultaat voor amortisatie bedroeg EUR 152,1 miljoen (2011: EUR 145,8 miljoen), een stijging van 4%. Het nettoresultaat per aandeel voor amortisatie was EUR 1,40 (2011: EUR 1,36), een toename van 3%.
Ultimo 2012 was het aantal uitstaande aandelen 109,4 miljoen (ultimo 2011: 108,1 miljoen). De toename is het resultaat van het uitgekeerde stockdividend over 2011. Aan de Algemene Vergadering zal worden voorgesteld het dividend over 2012 vast te stellen op EUR 0,35 in contanten per aandeel, of, naar keuze van de aandeelhouder, in aandelen. Hiermee zet Aalberts Industries haar beleid voort om circa 25% van het gerealiseerde nettoresultaat voor amortisatie te bestemmen voor dividenduitkering. Dit betekent een stijging van 3% ten opzichte van 2011 (EUR 0,34). Het stockdividend wordt op 17 mei 2013 na beurs vastgesteld op basis van de naar volume gewogen gemiddelde koers van alle verhandelde aandelen Aalberts Industries N.V. per 13, 14, 15, 16 en 17 mei 2013, zodanig dat de waarde van het dividend in aandelen vrijwel overeenkomt met de waarde van het contante dividend.
De investeringen in materiële vaste activa bedroegen EUR 103,6 miljoen (2011: EUR 84,3 miljoen), waarvan EUR 56,5 miljoen bij Industrial Services en EUR 47,1 miljoen bij Flow Control.
De kasstroom uit bedrijfsoperaties steeg met 9% en de cashflow nam toe met 6%. Solide balansverhoudingen bleven gehandhaafd, zoals bleek uit de positieve ontwikkeling van de leverage ratio, de interest cover ratio en de gearing.
commerciële gebouwen.
Ultimo 2012 bedroeg het nettowerkkapitaal EUR 370,0 miljoen, 18,3% van de netto-omzet (ultimo 2011: EUR 345,4 miljoen, respectievelijk 17,3%).
De kasstroom uit bedrijfsoperaties steeg met 9% tot EUR 271,4 miljoen (2011: EUR 250,0 miljoen). De cashflow (nettoresultaat plus afschrijvingen en amortisatie) nam toe met 6% tot EUR 229,1 miljoen (2011: EUR 216,3 miljoen). Hiermee wordt het sterke kasstroomgenererende vermogen van Aalberts Industries duidelijk weergegeven.
Het eigen vermogen bedroeg ultimo 2012 EUR 980,0 miljoen (2011: EUR 858,5 miljoen), 50,1% van het balanstotaal (2011: 44,4%). Solide balansverhoudingen zijn daarmee gecontinueerd. Dat blijkt ook uit de ontwikkeling van de drie voor de onderneming belangrijke ratio's: de leverage ratio verbeterde van 2,0 naar 1,8; de interest cover ratio ging van 12,9 naar 14,4 en de gearing was 0,6 tegen 0,7 in 2011.
De nettoschuld bedroeg eind van het jaar EUR 541,6 miljoen (2011: EUR 605,6 miljoen) en is opgebouwd uit bankleningen (EUR 368,7 miljoen), financiële leases (EUR 22,6 miljoen) en kortlopende rekening-courantfaciliteiten (EUR 150,3 miljoen).
Uitsluitend voor acquisities zijn in de afgelopen jaren bij diverse banken leningen aangetrokken in lokale valuta met een looptijd van maximaal zeven jaar. Deze leningen zijn veelal de eerste twee jaar aflossingsvrij en worden vervolgens uit de vrije kasstroom in gelijke bedragen per kwartaal of halfjaar afgelost tot einde looptijd. Aangezien elke lening een andere start- en einddatum kent, bestaat er geen herfinancieringsbehoefte. De vervalkalender van de EUR 369 miljoen per eind 2012 is als volgt: af te lossen in 2013 EUR 124 miljoen, in 2014
EUR 105 miljoen, in 2015 EUR 76 miljoen en daarna nog EUR 64 miljoen. De renteopslagen zijn per bank verschillend en zijn afhankelijk van de leverage ratio (nettoschuld / EBITDA twaalfmaands-rolling) die twee keer per jaar wordt getest. In de bankconvenanten is een leverage ratio opgenomen van < 3,5 per 30 juni van elk jaar en < 3,0 op 31 december van elk jaar, waaraan in 2012 ruimschoots is voldaan. De renteopslagen worden geheven bovenop de variabele basisrente (voornamelijk Euribor of Libor) of op de overeengekomen rente, die met behulp van renteswaps is vastgelegd voor de resterende looptijd van de onderliggende lening. Circa 60% van de leningen heeft een vaste rente en 40% een variabele rente.
Er is een totaal van circa EUR 486 miljoen beschikbaar in de vorm van lokale bilaterale financieringsfaciliteiten met zo'n 15 banken in verschillende landen, waarvan EUR 150 miljoen werd gebruikt op balansdatum. Via elk van deze banken wordt het dagelijks betalingsverkeer verzorgd, met name voor operationele kosten, werkkapitaal en investeringen.
De renteopslagen zijn per land en per bank verschillend en worden geheven bovenop de variabele basisrente (voornamelijk Euribor of Libor).
Bij Industrial Services steeg de netto-omzet met 3% tot EUR 595 miljoen (2011: EUR 579 miljoen). De autonome omzetgroei bedroeg 3,7% negatief. Het bedrijfsresultaat (EBITA) kwam uit op EUR 79,6 miljoen (2011: EUR 79,8 miljoen), 13,4% van de netto-omzet (2011: 13,8%). De investeringen stegen met 37% naar EUR 56,5 miljoen (2011: EUR 41,2 miljoen).
De markten voor Industrial Services gaven een gemengd beeld te zien. In sommige markten nam het volume gaande het jaar af, bij diverse andere markten bleven de verkopen op niveau. Het goede resultaat kon met name worden bereikt door de voortdurende focus op innovatie van nieuwe producten en technologieën samen met de klant. Die benadering leverde ook veel engineeringwerk op. Tevens konden de vruchten worden geplukt van de aanzienlijke investeringen in de afgelopen jaren. Ook de uitbouw van de activiteiten in onder meer Noord-Amerika, Polen, Slowakije en China bracht extra groei. De verkoop- en engineeringcapaciteit is in het verslagjaar met tientallen medewerkers uitgebreid. In 2012 zijn diverse investeringsprojecten gestart voor nieuwe en bestaande klanten in Nederland, Duitsland, Frankrijk, Scandinavië, het Verenigd Koninkrijk, Polen en de Verenigde Staten. In India werd in de tweede helft van het jaar gestart met de productie. De vestiging in China toonde een behoorlijke groei met vele nieuwe producten; alle voorbereidingen zijn getroffen voor de realisatie van een tweede productielocatie in China in 2013.
De marktvraag binnen de halfgeleiderindustrie was goed in de eerste jaarhelft, maar nam in de tweede helft enigszins af. De afvlakkende vraag kon deels worden opgevangen door de
ontwikkeling van nieuwe technologieën voor een nieuwe generatie halfgeleider-productiemachines, waardoor het engineeringwerk toenam. Continue innovatie en intensief gezamenlijk key accountmanagement bieden Industrial Services volop mogelijkheden in deze markt. Een positieve omzetimpuls ging uit van de vele nieuwe klanten die gebruik zijn gaan maken van de hoogzuiveregastechnologie van het in 2011 geacquireerde Lamers High Tech Systems. Ook kon een sterke groei worden gerealiseerd in vacuümsystemen ten behoeve van de halfgeleider- en andere industrieën. De activiteiten voor LED-productielijnen bleven op een laag niveau.
De op de automobielindustrie gerichte activiteiten bleven op een stabiel, hoog niveau. Dat was met name zichtbaar in de Duitse markt waar Industrial Services een goede marktpositie heeft en profiteert van de sterke Duitse export. Voor vele nieuwe modellen van grote autofabrikanten zijn projecten voor nieuwe producten en warmte- en oppervlaktebehandelingprocessen goedgekeurd en in opdracht gegeven. Een voorbeeld daarvan is de geautomatiseerde oppervlaktebehandeling van turbo-onderdelen voor bepaalde motortypen; de productie is inmiddels uitgebreid. Ook kwamen orders binnen voor en is er geïnvesteerd in de productie en oppervlaktebehandeling van de
binnenvoorvork van motorfietsen. De buitenvoorvork werd al geproduceerd. Vanwege de zeer grote vraag naar specialistische dunchroombehandelingen is verdere uitbreiding van de capaciteit in ontwikkeling. Bij het in 2011 geacquireerde Galvanotechnik Baum zijn diverse projecten van start gegaan en is de capaciteit vergroot om aan de toenemende vraag in onder meer Duitsland, Polen, Tsjechië en Slowakije te kunnen voldoen. Met het oog op de marktmogelijkheden en de toekomstige groei is het verkoopapparaat in de drie laatstgenoemde landen verder versterkt. In Polen en Slowakije namen de orders voor industriële producten toe en in het vierde kwartaal werd een nieuwe locatie voor oppervlaktebehandeling geopend. Ook in Noord-Amerika ontwikkelden de activiteiten voor de warmtebehandeling van klantspecifieke producten zich goed en werd de capaciteit verder opgevoerd. De verminderde vraag bij Franse klanten kon gedeeltelijk worden gecompenseerd met vele nieuwe productinitiatieven, zoals de ontwikkeling van nieuwe types connectoren.
De activiteiten in de turbine- en luchtvaartindustrie groeiden sterk, vooral in Noord-Amerika, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. In deze landen zijn investeringen gepland voor verdere groei en de ontwikkeling van aanvullende technologieën.
In Duitsland werd een sterke groei gerealiseerd in aluminium extrusieproducten ten behoeve van de luchtvaartindustrie. Ook de activiteiten in oppervlaktebehandeling deden het goed. Dat was het resultaat van de werving van nieuwe klanten, verbetering van de efficiency en versterking van het management door de acquisitie van DEC. Ook in het Verenigd Koninkrijk is de capaciteit vergroot om in oppervlaktebehandeling verder te
20 Aalberts Industries N.V. Jaarverslag 2012
kunnen groeien. De vraag naar vacuümsolderen van onderdelen voor vliegtuigmotoren en gasturbines in Noord-Amerika nam verder toe. Deze markt, waarvoor in 2012 de productiecapaciteit werd uitgebreid, biedt mede op basis van een gezamenlijke aanpak goede perspectieven voor verdere groei.
Aan de ontwikkeling van de marktposities in de olie- en gasmarkt is veel aandacht besteed. De uitbreiding van de verkoop- en engineeringcapaciteit leidde tot een sterke toename van orders en projectaanvragen. Naast de verdere verbetering van het key accountmanagement geeft vooral de combinatie van technologieën – bijvoorbeeld langgatprecisieboren en warmte- en oppervlaktebehandelingen – Industrial Services een unieke positie in deze sterk groeiende markt die veel nieuwe kansen oplevert.
Ook in de machinebouw liet de marktvraag een stabiele, goede ontwikkeling zien. Er werd volop geprofiteerd van de solide marktpositie van Industrial Services in Duitsland. Eerdere investeringen kwamen tot rendement en leverden extra omzet en orders op. Door het toenemend aantal projecten is de capaciteit bij enkele Duitse vestigingen verder vergroot.
In de metalektromarkt liep de vraag bij Franse klanten terug, een situatie die deels gecompenseerd werd met innovatieve productontwikkelingen. Diverse projecten krijgen gaandeweg hun beslag en voor de komende jaren wordt daarvan veel toegevoegde waarde verwacht. In China en Polen groeide de omzet en worden de engineering- en verkoopinspanningen verder uitgebreid. Extra toegevoegde waarde werd gerealiseerd door de ontwikkeling van meer complete producten door de combinatie van activiteiten zoals engineering, precisiestansen, warmtebehandeling, omspuitgieten en assemblage.
De netto-omzet steeg met 5% naar EUR 1.430 miljoen (2011: EUR 1.358 miljoen). De autonome omzetgroei bedroeg 2,1%. Het bedrijfsresultaat (EBITA) bedroeg EUR 139,5 miljoen (2011: EUR 129,0 miljoen), een stijging van 8% met een EBITA-marge van 9,8% van de netto-omzet (2011: 9,5%). De investeringen namen met 9% toe tot EUR 47,1 miljoen (2011: EUR 43,1 miljoen).
De markten voor Flow Control toonden uiteenlopende ontwikkelingen. Terwijl de markt voor bouwinstallatie in Europa onveranderd uitdagend bleef, was een verbetering zichtbaar in Noord-Amerika. In de markten voor climate control, industrie en olie & gas kon een goede groei worden gerealiseerd. Veel aandacht is besteed aan de versterking van de marktposities door verbetering van het productportfolio, aanscherping van de managementfocus op bepaalde marktsegmenten, product- en merkontwikkeling, gezamenlijke marketing, presentatie en training van het product- en systeemportfolio aan onze medewerkers, eindgebruikers en voorschrijvende instanties, specificatie en het navolgen (tracking) van projecten en versterking van het key accountmanagement. Er is veel geïnvesteerd in marketingondersteuning en er zijn tientallen medewerkers in marketing & verkoop aangenomen. Vele projecten ter verbetering van de productie-efficiency en investeringen in productieautomatisering droegen bij aan verdere kostenverlaging.
ten behoeve van de utiliteitsmarkt.
In het marktsegment bouwinstallatie in Europa bleef vooral de nieuwbouw moeilijk. De renovatie-, reparatie- en onderhoudsmarkt bleef daarentegen redelijk op peil. In West-Europa waren er minder projecten voor commerciële gebouwen, met uitzondering van Duitsland. Naast een nog altijd zeer matige markt in Zuid-Europa ontwikkelden de markten in Oost-Europa, Noord-Afrika en het Midden-Oosten zich goed. Door de focus op snelgroeiende productlijnen voor metalen en kunststof leidingsystemen met bijbehorende regelventielen ten behoeve van een veilige, gebruiksvriendelijke en snelle systeeminstallatie, kon een goede groei gerealiseerd worden. Er is veel aandacht besteed aan training van de installateurs om het gebruik van de snelgroeiende productlijnen te stimuleren. Ook de markt voor producten en systemen voor specifieke deelsegmenten, zoals renovatiepakketten, vloerverwarming, leidingsystemen in metaal en kunststof voor sprinklerinstallaties, flexibele adapterverbindingen van composietmateriaal en gasdrukregelaars voor de utiliteitsmarkt liet een positieve ontwikkeling zien.
In de markt voor bouwinstallatie in Noord-Amerika werden meer en meer de vruchten geplukt van de gezamenlijke marketing- en verkoopaanpak van een compleet portfolio per marktsegment. Hierdoor en door het aanbod van een verbeterd portfolio van metalen en kunststof verbindingsystemen in combinatie met bijbehorende regelventielen werd groei gerealiseerd. Het aantal nieuwbouwwoningen, bouwaanvragen en renovaties door stijgende verkoop van woningen nam geleidelijk toe gedurende het jaar. Het aantal projecten in de commerciële-
gebouwensector liep enigszins terug. Door het verbeterde portfolio kon ook in dit segment goede voortgang geboekt worden. In de retailactiviteiten was sprake van groei, met name in de verkoop van kunststof verbindingen en metalen regelventielen. De gezamenlijke activiteiten in de irrigatiesector hadden een succesvol jaar. Er is op diverse locaties geïnvesteerd in de efficiencyverbetering van de productie en assemblage.
In het marktsegment climate control werd ingezet op de levering van complete energie-efficiënte systemen voor verwarming en koeling in woningen en commerciële gebouwen. Er wordt steeds meer een gecombineerd systeemaanbod geleverd van diverse klantspecifieke boilerpompgroepen met bijbehorende aansturingen, ventielen die de (warm) waterstroom reguleren in gebouwen in combinatie met thermostaatventielen en vloerverwarming. De eindgebruiker krijgt een compleet energie-efficiënt systeem met een optimaal gebouwcomfort geleverd. Dit wordt waar mogelijk in combinatie aangeboden met metalen en kunststof leidingsystemen met bijbehorende regelventielen. De marketing- en verkoopaandacht, training en opleiding zijn versterkt en gericht op de instanties die de projecten specificeren. De productontwikkeling van aanvullende elektronische toepassingen voor (warm)watermeetsystemen en de besturing van complete (deel)systemen is sterk
De gunstige marktontwikkeling in Noord-Amerika en het gecombineerde aanbod van industriële kunststof verbindingssystemen met bijbehorende regelventielen leverden een groeiversnelling op.
toegenomen. Het aantal elektrotechnische, meetsysteem- en bijbehorende softwarespecialisten is sterk uitgebreid in het verslagjaar. Er waren erg goede verkoopontwikkelingen in Oost-Europa. Ook is gestart met de eerste succesvolle projecten in Azië.
De positie in de Europese, Noord-Amerikaanse en Aziatische industriemarkten is verder versterkt. De verkoop van regelventielen aan deelsegmenten zoals energiecentrales, de pulp- & papier-, (petro)chemische en voedingsindustrie liet een opgaande lijn zien, ook hier mede door verbetering en uitbreiding van het productportfolio en de aangescherpte focus op marketing en verkoop. De gunstige marktontwikkeling in Noord-Amerika en het gecombineerde aanbod van industriële kunststof verbindingssystemen met bijbehorende regelventielen leverden een groeiversnelling op. Het verkoopteam op dit gebied is verder uitgebreid evenals de productiecapaciteit voor de grotere stalen en roestvast stalen regelventielen. Ook de markt voor hogedrukregelventielen voor de automobiel-, technische gas- en de medische industrie ontwikkelde zich goed met een forse toename aan orders. In de districtenergie-activiteiten was sprake van een goed jaar. Dat was vooral te danken aan de verscherpte managementfocus en het sterk verbeterde portfolio van de afgelopen jaren: grotere diameters, uitbreiding van het systeemaanbod voor zogeheten subverwarmingsstations, het complete aanbod van ondergrondse regelkleppen, nieuwe producten voor hogeredruktoepassingen, en een concurrerend aanbod van regelkleppen van kleinere afmetingen. Ook is de verkoop- en projectspecificatie-organisatie uitgebreid in onder meer Duitsland, Rusland, Kazachstan, Oekraïne, Polen en Roemenië. In deze landen werd een goede groei gerealiseerd. De bier- & softdrinkmarkt maakte een sterke ontwikkeling door, mede door de gezamenlijke marketing- en verkoopaanpak in zowel Noord-Amerika, Europa als Azië.
In de olie- & gasmarkt kon een flinke groei worden geboekt. Dat was vooral het resultaat van uitbreiding van het portfolio van regelventielen voor grotere afmetingen met hogere druk en lagere temperaturen. De gang van zaken werd bovendien gunstig beïnvloed door de in 2012 opgerichte businessunitorganisatie met nieuw management en versterking van de verkoopinspanningen in onder meer Polen, Oekraïne, Rusland, Turkmenistan, Kazachstan en Azerbeidzjan. Om aan de stijgende vraag te voldoen is in Polen en Rusland de productiecapaciteit verder vergroot. Er zijn plannen in voorbereiding om de marketing- en verkoopactiviteiten in deze landen verder uit te breiden. Ook is een gezamenlijke benadering van de sterk groeiende markt voor olie & gas in Noord-Amerika in ontwikkeling. BSM Valves, overgenomen in januari 2013, draagt bij aan versterking van de marktpositie, met name op het gebied van hoogwaardige regelventielen van klantspecifieke materialen die wereldwijd snel kunnen worden geleverd. Vooral de expertise in engineering en materiaalkennis kan elders binnen de onderneming worden ingezet voor de productie van grotere series voor andere segmenten in deze markt.
Per 1 januari 2013 is de Wet bestuur en toezicht in werking getreden waardoor bepaalde grote vennootschappen moeten streven naar een evenwichtige verdeling van zetels van de Directie en de Raad van Commissarissen over mannen en vrouwen. In 2012 zijn geen nieuwe leden van de Directie of van de Raad van Commissarissen benoemd, zodat de verdeling van de zetels onveranderd is gebleven. Vooralsnog is er geen voornemen nieuwe leden van de Directie te benoemen.
BSM Valves draagt bij aan versterking van de marktpositie. Vooral de expertise in engineering en materiaalkennis kan elders binnen de onderneming worden ingezet.
De huidige zittingsperiode van de leden van de Raad van Commissarissen loopt tot ten minste 2014.
De Raad van Commissarissen heeft tijdens zijn jaarlijkse evaluatie in 2012 besloten de profielschets met de nieuwe wettelijke vereisten aan te vullen, zodat bij toekomstige benoemingen hiermee rekening kan worden gehouden.
Als toonaangevend industrieel productiebedrijf staat Aalberts Industries midden in de maatschappij. De onderneming is van de maatschappij afhankelijk, maar zich ook sterk bewust van haar eigen maatschappelijke rol. Een rol met verantwoordelijkheden die verder reikt dan louter de financieel-economische bedrijfsvoering. Aalberts Industries onderkent de impact die de onderneming heeft op medewerkers, milieu en samenleving. De onderneming werkt immers dagelijks samen met toeleveranciers, klanten en andere deelnemers aan het maatschappelijk verkeer. De onderneming gebruikt grondstoffen en halffabricaten, verbruikt energie en genereert afval. Aalberts Industries is ook een mensenorganisatie. Centraal staat de ontwikkeling van
medewerkers en de continue aandacht voor een veilige en gezonde werkomgeving. Aalberts Industries onderschrijft daarom ook de OESO- en ILO-richtlijnen ten aanzien van verantwoord ondernemen.
Voor Aalberts Industries is verantwoord ondernemen onlosmakelijk verbonden met de dagelijkse gang van zaken. De activiteiten die worden ontplooid in het kader van verantwoord ondernemen dragen derhalve bij aan de kernprocessen en de operationele doelstellingen. Door het maken van gerichte keuzes binnen verantwoord ondernemen draagt het beleidskader bij aan drie voor Aalberts Industries belangrijke thema's namelijk: 'Kostenefficiëntie', 'Operationeel excelleren' en 'Toegang tot nieuwe markten'.
De inspanningen op het gebied van verantwoord ondernemen zijn onder te verdelen in een viertal pijlers: 'Mensen', 'Milieu', 'Markt' en 'Maatschappij'. Door op deze vier gebieden activiteiten te ontplooien geeft de onderneming uitdrukking aan haar maatschappelijke verantwoordelijkheid en wordt tegelijkertijd bijgedragen aan financieel-economische doelen zoals kostenbeheersing en innovatie.
Het management is sterk gefocust om de vele plannen voor winstgevende groei en hogere operationele marges te realiseren, aangevuld met acquisities die waarde toevoegen en de marktposities versterken.
Voor 'Mensen' richt Aalberts Industries zich op het creëren van een gezonde en veilige werkomgeving waarin werknemers zich kunnen ontplooien. Ten aanzien van 'Milieu' spant Aalberts Industries zich in om het energieverbruik te minimaliseren en
24 Aalberts Industries N.V. Jaarverslag 2012
afvalstromen te beperken en te hergebruiken. Innovatie, duurzaam inkopen en een efficiënt gebruik van materialen staan centraal op het gebied van 'Markt'. Voor 'Maatschappij' ontplooit de onderneming activiteiten, gericht op het voldoen aan wet- en regelgeving, de positieve impact die Aalberts Industries heeft op de omgeving en het sturen op goed gedrag van de werknemers en toeleveranciers door een gedragscode, waarvan de hoofdlijnen op de website van de onderneming staan.
Om de resultaten van haar inspanningen inzichtelijk te krijgen heeft Aalberts Industries voor elk van de pijlers prestatie-indicatoren vastgesteld. In 2012 is binnen de pijler 'Mensen' een aantal additionele activiteiten ontplooid. De activiteiten richten zich op het waarborgen van een veilige en gezonde werkomgeving en het stimuleren om hierin te blijven excelleren. Door het uitvoeren van Health & Safety-audits op verschillende locaties en door het uitwisselen van kennis en best-practices te stimuleren zijn er in 2012 opnieuw verbeteringen gerealiseerd.
Aalberts Industries heeft categorieën belanghebbenden gedefinieerd die essentieel zijn voor het succes van de onderneming. Intern zijn dit de medewerkers en extern zijn het de aandeelhouders, klanten, leveranciers, overheid en maatschappij. De onderneming en de groepsmaatschappijen communiceren met de belanghebbenden om het maatschappelijk beleid te toetsen en om hen te informeren over de voortgang ten aanzien van het beleid voor verantwoord ondernemen.
Nu het beleid voor verantwoord ondernemen en de prestatieindicatoren zijn vastgesteld wil Aalberts Industries zich richten op een verdere verbetering van haar maatschappelijke prestaties. De onderneming doet hierover tevens verslag op www.aalberts.nl/nl/verantwoord_ondernemen. Voor vragen of suggesties op dit terrein kunt u zich richten tot [email protected].
Na realisatie van een recordomzet en –winst in 2012, zal Aalberts Industries ook in 2013 het technologie- en productportfolio en de marketing- en verkoopkracht verder versterken, de engineeringcapaciteit uitbreiden, de productie-efficiency verhogen en de positie in bepaalde marktsegmenten uitbouwen. Het management is sterk gefocust om de vele plannen voor winstgevende groei en hogere operationele marges te realiseren, aangevuld met acquisities die waarde toevoegen en de marktposities versterken. Daarbij wordt optimaal gebruikgemaakt van de solide balansverhoudingen.
De verwachting is dat hierdoor de omzet, winst en investeringen in 2013 verder zullen toenemen – onvoorziene omstandigheden daargelaten.
De Directie verklaart, voor zover haar bekend, dat:
Langbroek, 25 februari 2013
W.A. Pelsma, Chief Executive Officer
J. Aalberts, President J. Eijgendaal, Chief Financial Officer
Ballomax-afsluiters, toegepast in een gasleidingsysteem van een gasverdeelstation.
De Raad van Commissarissen heeft vastgesteld dat Aalberts Industries in 2012 de opgaande lijn van voorgaande jaren heeft weten vast te houden. Directie en medewerkers hebben goed werk geleverd. De marktposities zijn in het verslagjaar verder versterkt en ook op andere belangrijke fronten is uitstekende voortgang geboekt.
De jaarrekening over het boekjaar eindigend op 31 december 2012 is door de Directie opgemaakt en door de Directie en Raad van Commissarissen ondertekend. De controleverklaring van de onafhankelijke accountant van PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. is opgenomen op bladzijde 71 van de jaarrekening. De Directie zal de jaarrekening 2012 aan de Algemene Vergadering voorleggen. De Raad van Commissarissen adviseert de Algemene Vergadering deze jaarrekening vast te stellen, met inbegrip van een voorgesteld dividend van EUR 0,35 per aandeel.
Tijdens de Algemene Vergadering op 26 april 2012 is de voormalige Chief Operating Officer, de heer W.A. (Wim) Pelsma, benoemd tot Chief Executive Officer. De Raad van Commissarissen is van mening dat de managementoverdracht prima is verlopen en dat de Directie uitstekend functioneert. Ook de samenwerking met de Raad van Commissarissen verloopt naar tevredenheid. De heer J. (Jan) Aalberts heeft de dagelijkse leiding van Aalberts Industries aan de heer Pelsma overgedragen en blijft als lid van de Directie aan de onderneming verbonden met als titel President. Voor het jaar 2013 zijn geen wijzigingen voorzien.
In 2012 zijn geen wijzigingen opgetreden in de samenstelling van de Raad van Commissarissen. Ook voor het jaar 2013 zijn geen veranderingen voorzien. De personalia van alle commissarissen staan vermeld op bladzijde 14 van het jaarverslag. Een
toelichting op de per 1 januari 2012 in werking getreden Wet bestuur en toezicht staat op bladzijde 23 van het jaarverslag.
De Raad van Commissarissen kwam zesmaal in vergadering bijeen; het aanwezigheidspercentage was 96%. Omdat de Raad vanuit haar toezichthoudende functie de bedrijfsactiviteiten op de voet wil volgen, vinden deze vergaderingen geregeld plaats bij een bedrijfsonderdeel. In het verslagjaar betrof dat groepsmaatschappij Henco Industries in Herentals, België. Tijdens de vergadering in afwezigheid van de Directie zijn het functioneren van de Directie en de Raad van Commissarissen besproken. Naar het oordeel van de Raad heeft de Directie zich in 2012 uitstekend van haar taken gekweten.
Tot de met de Directie besproken onderwerpen behoorden onder meer de gang van zaken, de ontwikkelingen rond resultaat en markten, de (half)jaarcijfers en het dividendbeleid. Ook is de strategie voor de periode 2013–2016 in detail besproken, waarbij speciale aandacht werd gegeven aan het acquisitiebeleid en de overname van BSM Valves en GF-Flamm-Metallspritz. Ook zijn de ondernemingsrisico's, de organisatiestructuur en ontwikkelingen in het personeelsbeleid uitvoerig aan de orde geweest.
De Raad van Commissarissen heeft vastgesteld dat Aalberts Industries in 2012 de opgaande lijn van voorgaande jaren heeft weten vast te houden. Ten aanzien van kosten- en werkkapitaalbeheersing, omzet, resultaat en toegevoegde waarde is er in het verslagjaar solide voortgang geboekt.
De operationele strategie en de te behalen doelstellingen voor 2013 zijn door de Raad van Commissarissen goedgekeurd.
De strategie voor de periode 2013–2016 werd in detail besproken, waarbij speciale aandacht werd gegeven aan het acquisitiebeleid en de overname van BSM Valves en GF-Flamm-Metallspritz.
De Raad van Commissarissen heeft vastgesteld dat de corporategovernancestructuur binnen het geheel van regels en methoden, zoals deze van toepassing zijn bij Aalberts Industries, goed functioneert. Ook hebben de Raad van Commissarissen en de Directie gesproken over de door de Monitoring Commissie Corporate Governance Code gepresenteerde bevindingen in het rapport over de naleving van de Nederlandse Corporate Governance Code door Nederlandse beursvennootschappen in het boekjaar 2010 en de mogelijke effecten daarvan voor Aalberts Industries. Op bladzijde 34 van het jaarverslag wordt een nadere toelichting gegeven over de corporategovernancestructuur van Aalberts Industries.
Naar het oordeel van de Raad van Commissarissen is de samenstelling zodanig dat de leden ten opzichte van elkaar en de Directie kritisch en onafhankelijk, zoals bedoeld in de Corporate Governance Code en artikel 4 van het Reglement voor de Raad van Commissarissen, kunnen handelen. Hierbij wordt invulling gegeven aan de wettelijke en statutaire taken van de Raad van Commissarissen, inclusief het gevraagd en ongevraagd advies geven en met raad bijstaan van de Directie.
De Raad van Commissarissen heeft, conform artikel 8 van het Reglement voor de Raad van Commissarissen, geen afzonderlijke commissies, maar vervult beide als een geheel. In dit kader heeft de Raad in 2012 tijdens de vergadering stilgestaan bij de prestatiebeoordeling, financiële verslaggeving en het hierna uiteengezette gevoerde beloningsbeleid zoals in 2010 goedgekeurd door de Algemene Vergadering.
In een besloten vergadering heeft de Raad van Commissarissen zijn eigen functioneren, het functioneren van de Directie en dat van de individuele leden van beide organen geëvalueerd en beoordeeld. De voorzitter heeft tevens gesprekken gevoerd met de afzonderlijke leden van de Raad van Commissarissen.
De Raad van Commissarissen heeft zich, zoals gebruikelijk voor Aalberts Industries, bij de bespreking van de jaar- en halfjaarcijfers laten informeren door de externe accountant. Er is gesproken over de uitgevoerde werkzaamheden, de interne risicobeheersing- en controlesystemen en de te publiceren cijfers. Besloten is aan de Algemene Vergadering op 25 april 2013 voor te stellen PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. voor het verslagjaar 2013 te herbenoemen.
Volgens de statuten wordt de beloning van de directieleden vastgesteld door de Raad van Commissarissen. De beloning van de afzonderlijke directieleden (inclusief beloning op basis van aandelen) dient in overeenstemming te zijn met het beleid dat door de Algemene Vergadering is goedgekeurd. In het kader van de Monitoring Commissie Corporate Governance Code en de hierin opgenomen bestpracticebepalingen heeft de Raad van Commissarissen het beloningsbeleid uitgevoerd in lijn met de strategie, de risico's en de financiële doelstellingen van Aalberts Industries. Hiermee wordt een goede balans nagestreefd tussen de vaste en variabele beloning en de korte- en langetermijnbeloning. Op pagina 69 van de toelichting bij de jaarrekening wordt meer informatie gegeven.
Het beloningsbeleid heeft ten doel om voor de Directie gekwalificeerde en ervaren bestuurders met bedrijfstakervaring aan te trekken, te motiveren en te behouden. De beloningsstructuur voor de Directie is gericht op een optimale verhouding tussen de kortetermijnresultaten van de onderneming en haar doelen voor de langere termijn. De totale beloning van de directieleden omvat de volgende componenten:
Eenmaal in het jaar stelt de Raad van Commissarissen vast of en in hoeverre het basissalaris wordt aangepast. Hierbij wordt onder andere rekening gehouden met ontwikkelingen in de markt, alsmede de resultaten van Aalberts Industries.
De variabele beloning is een belangrijk onderdeel van het beloningspakket. De directieleden komen in aanmerking voor een jaarlijkse bonus bij het realiseren van tevoren bepaalde doelstellingen (waaronder nettoresultaat per aandeel voor amortisatie, nettowerkkapitaal en autonome omzetgroei). Deze worden door de Raad van Commissarissen aan het begin van elk verslagjaar vastgesteld. Het variabele beloningspakket is in belangrijke mate gebaseerd op prestaties welke bij het at target behalen van de doelstellingen maximaal 75% kunnen toevoegen aan het basissalaris.
De beloning voor prestaties op de lange termijn voor de directieleden vindt plaats in de vorm van een voorwaardelijke toekenning van aandelen. Deze richt zich op het strategisch plan en het creëren van waarde over een periode van drie jaar waarna door de Raad van Commissarissen wordt bekeken in welke mate de prestatiecriteria zijn behaald en hoeveel aandelen definitief worden toegekend. Voorwaardelijk toegekende aandelen moeten ten minste vijf jaar worden aangehouden of tot het eind van het dienstverband, indien die periode korter is, tenzij aan de Compliance Officer wordt aangetoond dat
verkoop daarvan geschiedt op grond van verplichte belastingafdracht in verband met toekenning van deze aandelen.
De Directie neemt deel aan een pensioenregeling (middelloon of beschikbare premieregeling) met een pensioenleeftijd van 65 jaar, waarvan de premie voor een derde deel voor eigen rekening komt.
De Raad van Commissarissen zal jaarlijks het beloningsbeleid voor de Directie nader bezien en de marktconformiteit bepalen. Aanpassingen worden aan de Algemene Vergadering voorgelegd.
Directie en medewerkers hebben over 2012 goed werk geleverd. De marktposities zijn in het verslagjaar verder versterkt en ook op andere belangrijke fronten is uitstekende voortgang geboekt. De Raad dankt Directie en medewerkers van harte voor de geleverde inspanningen.
Langbroek, 25 februari 2013 H. Scheffers, Voorzitter R.J.A. van der Bruggen M.C.J. van Pernis W. van de Vijver
Oppervlaktebehandeling van buitenbuizen voor de voorvork van een motorfiets door AHC.
Aalberts Industries besteedt veel aandacht aan veiligheid, gezondheid en milieu en wil tot de voorkeurswerkgevers in de diverse markten en geografische gebieden behoren. Daarom werken wij aan verdere stimulering van een ondernemende cultuur en bieden wij uitdagende loopbaanperspectieven.
Aalberts Industries onderzoekt jaarlijks zijn productieprocessen en -methoden en past deze indien nodig aan veranderde omstandigheden of wettelijke vereisten aan. De onderneming stelt zich ten doel om geluidshinder, grond-, water- en luchtverontreiniging en de productie van restmateriaal en gevaarlijke stoffen te voorkomen of maximaal te beperken. Voor medewerkers en management zijn de volgende uitgangspunten en doelstellingen gedefinieerd:
Veiligheid en kwaliteit van de arbeidsomstandigheden zijn binnen Aalberts Industries van groot belang. De groepsmaatschappijen hanteren een eigen gezondheidsbeleid en beschikken vrijwel allemaal over een milieu- en veiligheidsbeleid. Elk jaar wordt dit beleid beoordeeld en concrete resultaten besproken met de Directie. De dagelijkse uitvoering van het beleid stoelt op een aantal groepsprincipes:
Aalberts Industries wil tot de voorkeurswerkgevers in de diverse markten en geografische gebieden behoren. De onderneming heeft een hoog ambitieniveau en een decentrale organisatiestructuur; de onderneming is dan ook vooral gericht op het aantrekken, vasthouden en ontwikkelen van getalenteerde, ondernemende mensen. Behoud en versterking van het managementpotentieel wordt in praktijk gebracht door persoonlijke ontwikkelplannen, uitdagende loopbaanperspectieven en vergaande operationele eindverantwoordelijkheid. Aalberts Industries volgt deze aanpak al jaren, waardoor lokale managementteams sterk gemotiveerd zijn om het resultaat van hun onderneming en dat van de groep te vergroten. Voor het personeelsbeleid gelden de volgende principes:
Deze principes vormen de basis van het personeelsbeleid binnen elke groepsmaatschappij. Gezien de diversiteit aan medewerkers, culturen en nationaliteiten geeft het lokale management binnen deze kaders het personeelsbeleid verdere invulling. De groeps-
Aalberts Industries heeft een sterke balans en voert een actief beleid om de balansverhoudingen te optimaliseren.
directie en het management van de dochtermaatschappijen hebben regulier overleg over de gang van zaken en bespreken het beleid ten aanzien van personeel en eventuele benoemingen op managementteamniveau.
Door de decentrale organisatie van Aalberts Industries zijn de groepsmaatschappijen binnen hun eigen werkgebied verantwoordelijk voor de belangrijkste beheersaspecten van de risico's. De decentrale aanpak, ondersteund met een groepsbrede aanpak van risicomanagement door de Directie, geeft Aalberts Industries op verschillende niveaus mogelijkheid om flexibel, efficiënt en snel risico's te identificeren en maatregelen te nemen. De markten waarin Aalberts Industries actief is zijn divers en ontwikkelen zich onderscheidend, net als de conjunctuurcycli van deze markten. Dat geldt tevens voor de landen en geografische regio's waar de onderneming actief is. Valutakoersontwikkelingen, economische trends en de ontwikkeling van grondstof- en energieprijzen zijn wezenlijk voor Aalberts Industries bij de inrichting van het risicobeleid. Aalberts Industries speelt zo goed mogelijk in op ontwikkelingen in afzetmarkten door wereldwijde spreiding van de activiteiten over een groot aantal klanten, producten en markten. Zowel in het investeringsbeleid als in de operationele bedrijfsvoering wordt aan deze spreiding veel aandacht geschonken in het streven naar duurzame winstgevende groei, zowel autonoom als door acquisities.
Aalberts Industries kent een aantal operationele risico's. Dat zijn vooral de technologische staat en continuïteit van de productiemiddelen en milieubeheersing en veiligheid. Aalberts Industries investeert jaarlijks in de meest moderne productietechnologieën en in de ontwikkeling van nieuwe producten en processen. Het operationeel management volgt de wettelijke ontwikkelingen op het gebied van milieu en industriële innovaties nauwlettend en
neemt waar mogelijk proactieve stappen. Aalberts Industries tracht de volatiliteit op financiële resultaten te beheersen door prijsstijgingen in een korte tijdspanne door te berekenen in de eindprijzen. Ten aanzien van het inkoopbeleid worden inkoopvolumes geconsolideerd en dynamische inkoopcontracten met leveranciers afgesloten in termen van prijzen, volumes en perioden. Ook zijn terugdringing van het materiaalgebruik en beheersing van de energiekosten belangrijke speerpunten.
Aalberts Industries heeft een sterke balans en voert een actief beleid om de balansverhoudingen te optimaliseren. Uitsluitend voor acquisities zijn in de afgelopen jaren bij diverse banken leningen aangetrokken in lokale valuta met een looptijd van maximaal zeven jaar. Deze leningen zijn veelal de eerste twee jaar aflossingsvrij en worden vervolgens uit de vrije kasstroom in gelijke bedragen per kwartaal of halfjaar afgelost tot einde looptijd. Aangezien elke lening een andere start- en einddatum kent, bestaat er geen herfinancieringsbehoefte. Verdere details zijn beschreven op pagina 18 van het jaarverslag. Daardoor blijven de financiële risico's beperkt en de financiële soliditeit op lange termijn gehandhaafd. De beursnotering maakt het mogelijk bij acquisities een weloverwogen keuze te maken bij de bepaling van de beste financieringsmix.
Aalberts Industries is onderhevig aan financiële risico's, die gedetailleerd zijn uitgewerkt op pagina's 48 en 49 van de jaarrekening. De belangrijkste zijn valuta-, krediet- en renterisico's. Door de valutastromen op holdingniveau te coördineren en inkoop- en verkoopgeldstromen in bepaalde valuta regionaal te consolideren, neutraliseert de groep de gevoeligheid voor valutaschommelingen zo veel mogelijk. In het algemeen is Aalberts Industries het meest gevoelig voor valutaschommelingen van het Britse pond en de Amerikaanse dollar. Voor kredietrisico's heeft de groep een restrictief beleid: de kredietwaardigheid van klanten wordt herhaaldelijk getoetst en de debiteurenportfolio is overwegend kredietverzekerd. Het renterisico is relatief beperkt en de groep heeft diverse mogelijkheden om rentefluctuaties actief te managen.
Aalberts Industries heeft een adequaat pakket van verzekeringsfaciliteiten afgesloten voor haar materiële vaste activa en voor mogelijke (product)aansprakelijkheidsrisico's jegens derden.
Op 20 september 2006 werd aan Aalberts Industries en twee van haar groepsmaatschappijen een boete opgelegd van EUR 100,8 miljoen en EUR 2,04 miljoen vanwege vermeende overtreding van mededingingsregels. Bij arrest van 24 maart 2011 heeft het Gerecht van Eerste Aanleg in Luxemburg geoordeeld dat de Europese Commissie ten onrechte had gemeend dat Aalberts Industries en de betrokken dochterondernemingen in de periode van 25 juni 2003 tot 1 april 2004 hadden deelgenomen aan een kartel en de beslissing van de Europese Commissie met inbegrip van de boete vernietigd. De door Aalberts Industries tot zekerheid voor de betaling van de boetes gestelde bankgaranties zijn door de Europese Commissie overeenkomstig de daarvoor geldende regels teruggegeven. De Europese Commissie heeft bij het Hof van Justitie van de Europese Unie beroep ingesteld tegen deze beslissing van het Gerecht van Eerste Aanleg. De AdvocaatGeneraal bij het Hof van Justitie heeft aangegeven op 28 februari 2013 zijn advies aan het Hof van Justitie bekend te maken. De Directie ziet de daarop volgende beslissing van het Hof van Justitie met vertrouwen tegemoet. Ten gevolge van de Europese procedure heeft een aantal marktpartijen in het buitenland civiele schadeprocedures aanhangig gemaakt tegen partijen waarvan de boetes van de Europese Commissie in stand zijn gebleven. Deze partijen proberen andere marktpartijen, waaronder groepsmaatschappijen van Aalberts Industries, in eventuele schade te laten bijdragen.
Het beleid van Aalberts Industries is erop gericht juridische risico's zo veel mogelijk te beperken. De groep probeert dat te doen door bij haar werkzaamheden ondernemingsmatige risico's, waaronder juridische, zo goed mogelijk in kaart te brengen door bij het onderhandelen over overeenkomsten duidelijke risico- en aansprakelijkheidsafbakeningen tot stand te brengen. Daarnaast wordt de financiële impact van ondernemingsmatige risico's beperkt door diverse lokale verzekeringen en de verzekeringen van het groepsprogramma gecombineerd met een hoog service-
en kwaliteitsmanagement. Aalberts Industries kent verder op decentraal niveau verschillende reglementen en integriteitafspraken met haar medewerkers, bestuurders en andere personen die aan de onderneming verbonden zijn. Daarnaast heeft Aalberts Industries een groepsbrede gedragscode ontwikkeld waarvan de hoofdlijnen op de website van de onderneming staan.
De interne risicobeheersingsystemen dienen ter identificatie van de belangrijkste risico's en het nemen van effectieve maatregelen. Snelle, praktische toepasbaarheid binnen de decentrale structuur van Aalberts Industries vormt daarbij het belangrijkste criterium. De financiële rapportage is opgezet binnen een stringent kader van budgettering en verslaggeving. De individuele groepsmaatschappijen zorgen voor reguliere rapportering aan de Directie, inclusief de daarmee gepaard gaande risico's. Deze rapportages worden uitvoerig besproken met de Directie, die de juistheid en volledigheid van deze rapportages inclusief de naleving van het voorgeschreven risicobeheersingbeleid kritisch beoordeelt. Nauwkeurige risicobeheersing- en controlesystemen bieden geen absolute zekerheid dat fouten, fraude, verliezen of onrechtmatige handelingen voorkomen worden.
Aalberts Industries ondersteunt de principes van de Nederlandse Corporate Governance Code en past de bestpracticebepalingen van deze Code vrijwel volledig toe. Op beperkte schaal is deze aangepast aan specifieke omstandigheden van Aalberts Industries. Deze aanpassingen worden toegelicht onder Investor Relations op de website van de onderneming. Daar zijn ook alle naar aanleiding van de geldende corporategovernancestructuur opgestelde bijzondere regelingen en reglementen opgenomen. Hiermee meent de Directie te voldoen aan de principes van 'pas toe of leg uit'. Alle in de voor Aalberts Industries geldende Code opgenomen regelingen voor wat betreft verslaglegging en openbaarheid van informatie zijn in dit jaarverslag en op de website van Aalberts Industries verwerkt.
Op 22 april 2004 heeft de Algemene Vergadering van Aandeelhouders de corporategovernancestructuur van Aalberts Industries goedgekeurd. Sindsdien zijn er geen substantiële veranderingen in de corporategovernancestructuur van Aalberts Industries, de bijzondere regelingen en reglementen of de naleving van de Code geweest. De Directie en de Raad van Commissarissen hebben de bijzondere regelingen en
34 Aalberts Industries N.V. Jaarverslag 2012
Bij de identificatie van de belangrijkste risico's en het nemen van effectieve maatregelen is snelle, praktische toepasbaarheid binnen de decentrale structuur van Aalberts Industries het belangrijkste criterium.
reglementen in 2012 uitvoerig besproken en waar nodig geactualiseerd. Aalberts Industries voert, naar de mening van de Raad van Commissarissen en de Directie, een consistent corporategovernancebeleid.
De voornaamste aanpassingen ten opzichte van de Code betreffen de volgende onderwerpen:
schaffing vindt plaats op basis van bovenstaand uitgangspunt. Zo lang de wetgeving het niet vereist en de Raad van Commissarissen niet anders beslist, zal de accountant niet worden uitgenodigd aanwezig te zijn bij de Algemene Vergadering; wel maakt de onderneming voorafgaande aan deze vergadering het stellen van schriftelijke vragen aan de accountant inzake de uitgevoerde controlewerkzaamheden mogelijk.
Taken en bevoegdheden van de Algemene Vergadering, de Raad van Commissarissen, de Directie en de Stichting Prioriteit "Aalberts Industries N.V." zijn zodanig gedefinieerd dat er een evenwichtige verdeling is aangebracht ten aanzien van de zeggenschap en invloed van de onderscheiden organen van de onderneming. Hiermee stelt Aalberts Industries zo veel mogelijk zeker dat bij wezenlijke besluiten rekening wordt gehouden met de belangen van alle bij de onderneming betrokken partijen en dat de besluitvorming altijd op prudente wijze doorgang kan vinden.
© 2013 Aalberts Industries N.V. Alle rechten voorbehouden.
BROEN-Zawgaz-regelventielen, toegepast in een gastransportleiding.
Een klimaatbeheersingssysteem, samengesteld uit verschillende productlijnen van Aalberts Industries.
Regulering en distributie van (warm) water en gas in verwarming, koeling, water- en gassystemen
Regulering en distributie van (warm) water en gas in verwarming, koeling, water- en gassystemen
Complete systemen van bron naar emissie, ter bevordering van klimaatbeheersing, energieefficiency en het comfort van verwarming- en koelsystemen
Marktbenadering n Architecten, voorschrijvende instanties & aannemers
n Voorgeschreven-
van projecten
Regulering, controle en distributie van vloeistofen gassystemen in zwaardere omstandigheden
Belangrijkste markten n Pulp & papier
productie onshore/offshore
n Olie & gas, transport
n Marktsegmentatie n (Wereldwijd) key account management
Levering van hoogwaardige, op maat gemaakte producten, systemen en processen voor specifieke marktsegmenten.
| 40 | 1 | Geconsolideerde balans |
|---|---|---|
| 41 | 2 | Geconsolideerde winst-en-verliesrekening |
| 42 | 3 | Geconsolideerd overzicht totaalresultaat |
| 42 | 4 | Geconsolideerd mutatieoverzicht eigen vermogen |
| 43 | 5 | Geconsolideerd kasstroomoverzicht |
| 44 | 6 | Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening |
| 44 | 7 | Belangrijkste grondslagen voor de jaarrekening |
| 48 | 8 | Beheer van financiële risico's |
| 50 | 9 | Segmentrapportage |
| 52 | 10 | Immateriële vaste activa |
| 54 | 11 | Materiële vaste activa |
| 55 | 12 | Voorraden |
| 55 | 13 | Handelsdebiteuren |
| 56 | 14 | Overige vlottende activa |
| 56 | 15 | Financiële instrumenten |
| 56 | 16 | Eigen vermogen |
| 57 | 17 | Leningen |
| 59 | 18 | Belastinglatentie |
| 60 | 19 | Voorzieningen |
| 62 | 20 | Overige kortlopende schulden |
| 62 | 21 | Personeelskosten |
| 63 | 22 | Overige operationele kosten |
| 63 | 23 | Nettofinancieringslasten |
| 64 | 24 | Winstbelasting |
| 64 | 25 | Winst en dividend per aandeel |
| 64 | 26 | Voorwaardelijke verplichtingen |
| 65 | 27 | Verplichtingen voor operationele lease en huur |
| 65 | 28 | Acquisities |
| 65 | 29 | Verbonden partijen |
| 65 | 30 | Gebeurtenissen na balansdatum |
| 66 | 31 | Vennootschappelijke balans |
| 66 | 32 | Vennootschappelijke winst-en-verliesrekening |
| 67 | 33 | Toelichting bij de vennootschappelijke jaarrekening |
| 70 | 34 | Bijzondere statutaire rechten inzake zeggenschap |
35 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
| noot | 31–12–2012 | 31–12–2011 | |
|---|---|---|---|
| Activa | |||
| Goodwill | 10 | 504.203 | 504.283 |
| Overige immateriële vaste activa | 10 | 181.874 | 196.730 |
| Materiële vaste activa | 11 | 592.393 | 565.338 |
| Latente belastingvorderingen | 18 | 14.464 | 17.387 |
| Vaste activa | 1.292.934 | 1.283.738 | |
| Voorraden | 12 | 428.170 | 421.133 |
| Handelsdebiteuren | 13 | 204.737 | 199.194 |
| Overige vlottende activa | 14 | 29.553 | 27.910 |
| Liquide middelen | 100 | 100 | |
| Vlottende activa | 662.560 | 648.337 | |
| Totaal activa | 1.955.494 | 1.932.075 | |
| Passiva | |||
| Eigen vermogen | 4 | 968.935 | 849.025 |
| Minderheidsbelang | 4 | 11.084 | 9.501 |
| Totaal eigen vermogen | 980.019 | 858.526 | |
| Langlopende leningen | 17 | 264.892 | 384.349 |
| Pensioenverplichtingen | 19 | 26.624 | 26.709 |
| Latente belastingverplichtingen | 18 | 70.498 | 71.446 |
| Overige voorzieningen en langlopende verplichtingen | 19 | 8.450 | 27.321 |
| Langlopende schulden | 370.464 | 509.825 | |
| Kredietinstellingen Aflossingsverplichting op langlopende leningen |
17 17 |
150.331 126.434 |
84.740 136.605 |
| Handelscrediteuren | 206.929 | 211.258 | |
| Te betalen vennootschapsbelasting | 11.129 | 13.744 | |
| Overige kortlopende schulden | 20 | 110.188 | 117.377 |
| Kortlopende schulden | 605.011 | 563.724 | |
| Totaal passiva | 1.955.494 | 1.932.075 |
| noot | 2012 | 2011 | |
|---|---|---|---|
| Netto-omzet | 9 | 2.024.481 | 1.937.419 |
| Grondstoffen en uitbesteed werk | (827.415) | (791.526) | |
| Personeelskosten | 21 | (557.224) | (531.975) |
| Afschrijvingen op materiële vaste activa | 11 | (76.959) | (70.563) |
| Amortisatie op immateriële vaste activa | 10 | (17.011) | (14.394) |
| Overige operationele kosten | 22 | (343.779) | (334.510) |
| Som der bedrijfslasten | (1.822.388) | (1.742.968) | |
| Bedrijfsresultaat | 202.093 | 194.451 | |
| Rentebaten | 23 | 8.505 | 9.646 |
| Rentelasten | 23 | (28.959) | (32.600) |
| Koersresultaten | 23 | (1.534) | (2.522) |
| Afgeleide financiële instrumenten | 23 | 1.772 | (1.088) |
| Nettofinancieringslasten | (20.216) | (26.564) | |
| Resultaat voor belastingen | 181.877 | 167.887 | |
| Winstbelasting | 24 | (45.901) | (36.318) |
| Nettoresultaat na belastingen | 135.976 | 131.569 | |
| Toe te rekenen aan: | |||
| Aandeelhouders | 135.068 | 131.340 | |
| Minderheidsbelang | 908 | 229 | |
| Winst per aandeel | |||
| Uitstaand | 25 | 1,24 | 1,22 |
| Verwaterd | 25 | 1,24 | 1,22 |
| Winst per aandeel (voor amortisatie) | |||
| Uitstaand | 25 | 1,40 | 1,36 |
| Verwaterd | 25 | 1,40 | 1,35 |
| 2012 | 2011 | |
|---|---|---|
| Winst boekjaar | 135.976 | 131.569 |
| Koersomrekeningsverschillen | 6.811 | (2.763) |
| Waardeveranderingen afgeleide financiële instrumenten | (1.792) | (5.583) |
| Belastingen over directe vermogensmutaties | 353 | 1.252 |
| Totaalresultaat | 141.348 | 124.475 |
| Toe te rekenen aan: | ||
| Aandeelhouders | 139.495 | 125.439 |
| Minderheidsbelang | 1.853 | (964) |
| Aandelen- kapitaal |
Agio | Overige reserves |
Koers- omreke- ning en hedging reserve |
Onver- deelde winst |
Eigen vermogen |
Minder- heids- belang |
Totaal eigen ver mogen |
|
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Per 1 januari 2011 | 26.671 | 201.790 | 418.804 | (19.148) | 104.436 | 732.553 | 13.162 | 745.715 |
| Dividend 2010 | 329 | (329) | – | – | (8.484) | (8.484) | (124) | (8.608) |
| Toevoeging aan overige reserves | – | – | 95.952 | – | (95.952) | – | – | – |
| Op aandelen gebaseerde | ||||||||
| personeelsbeloning | 21 | – | 449 | – | – | 470 | – | 470 |
| Verwerving van minderheidsbelangen | – | – | (953) | – | – | (953) | (2.573) | (3.526) |
| Totaalresultaat | – | – | – | (5.901) | 131.340 | 125.439 | (964) | 124.475 |
| Per 31 december 2011 | 27.021 | 201.461 | 514.252 | (25.049) | 131.340 | 849.025 | 9.501 | 858.526 |
| Dividend 2011 | 336 | (336) | – | – | (19.871) | (19.871) | (270) | (20.141) |
| Toevoeging aan overige reserves | – | – | 111.469 | – | (111.469) | – | – | – |
| Op aandelen gebaseerde | ||||||||
| personeelsbeloning | – | – | 286 | – | – | 286 | – | 286 |
| Totaalresultaat | – | – | – | 4.427 | 135.068 | 139.495 | 1.853 | 141.348 |
| Per 31 december 2012 | 27.357 | 201.125 | 626.007 | (20.622) | 135.068 | 968.935 | 11.084 | 980.019 |
| 2012 | 2011 | |
|---|---|---|
| Kasstroom uit operationele activiteiten | ||
| Bedrijfsresultaat | 202.093 | 194.451 |
| Aanpassingen voor: | ||
| Afschrijvingen op materiële vaste activa | 76.959 | 70.563 |
| Amortisatie op immateriële vaste activa | 17.011 | 14.394 |
| Resultaat verkoop van bedrijfsmiddelen | (750) | (596) |
| Mutaties in voorzieningen en overige mutaties | (585) | (926) |
| Mutatie voorraden | (5.417) | (20.136) |
| Mutatie vorderingen | (6.585) | 20.357 |
| Mutatie kortlopende schulden | (11.313) | (28.097) |
| Mutaties in werkkapitaal | (23.315) | (27.876) |
| Kasstroom uit bedrijfsoperaties | 271.413 | 250.010 |
| Ontvangen financieringsbaten | 8.682 | 9.739 |
| Betaalde financieringslasten | (31.797) | (35.033) |
| Betaalde winstbelasting | (45.899) | (26.849) |
| Kasstroom uit operationele activiteiten | 202.399 | 197.867 |
| Kasstroom uit investeringsactiviteiten | ||
| Investeringen in groepsmaatschappijen | (18.325) | (110.436) |
| Investeringen in materiële vaste activa | (103.777) | (81.028) |
| Investeringen in immateriële vaste activa | (2.815) | (3.304) |
| Opbrengsten uit verkoop van bedrijfsmiddelen | 3.467 | 3.078 |
| Kasstroom uit investeringsactiviteiten | (121.450) | (191.690) |
| Kasstroom uit financieringsactiviteiten | ||
| Ontvangsten uit langlopende leningen | 20.109 | 102.317 |
| Aflossingen op langlopende leningen | (148.613) | (133.796) |
| Uitgekeerd dividend | (19.871) | (8.484) |
| Dividend aan houders van minderheidsbelangen | (270) | (124) |
| Kasstroom uit financieringsactiviteiten | (148.645) | (40.087) |
| Nettostijging/(-daling) in liquide middelen en kredietinstellingen | (67.696) | (33.910) |
| Liquide middelen en kredietinstellingen begin periode | (84.640) | (49.734) |
| Nettostijging/(-daling) in liquide middelen en kredietinstellingen | (67.696) | (33.910) |
| Koersomrekeningsverschillen op liquide middelen en kredietinstellingen | 2.105 | (996) |
| Liquide middelen en kredietinstellingen einde periode | (150.231) | (84.640) |
| Liquide middelen | 100 | 100 |
| Kredietinstellingen | (150.331) | (84.740) |
| Liquide middelen en kredietinstellingen einde periode | (150.231) | (84.640) |
Aalberts Industries, opgericht in 1975 en beursgenoteerd sinds maart 1987, is een internationaal actieve specialist in industriële producten, systemen en processen met hoogwaardige technologische kennis. De onderneming ontwikkelt oplossingen voor uiteenlopende klantbehoeften, verdeeld in de groepsactiviteiten Industrial Services en Flow Control.
Industrial Services levert hoogwaardige producten, processen en systemen voor specifieke marktsegmenten. Daartoe behoren onder meer de halfgeleider- en automobielindustrie, de olie- & gassector, de metalektroindustrie en machinebouw, de medische sector, de turbine- en luchtvaartindustrie en de (duurzame) energiesector.
Flow Control concentreert zich op de ontwikkeling, productie en assemblage van producten en systemen voor de distributie en regulering van vloeistoffen en gassen. Deze groepsactiviteit richt zich op de bouwinstallatie- & utiliteitsmarkt, diverse industriële markten, de olie- & gassector, de (district)energie-industrie, irrigatiemarkt en de bier- en softdrinkmarkt.
Aalberts Industries N.V. is statutair gevestigd te Utrecht, en heeft haar hoofdkantoor in Langbroek, Nederland. De geconsolideerde IFRSjaarrekening voor het jaar eindigend op 31 december 2012 omvat de onderneming en haar dochtermaatschappijen ("de Groep"). De jaarrekening is op 25 februari 2013 goedgekeurd door de Raad van Commissarissen en zal ter vaststelling worden voorgelegd aan de op 25 april 2013 te houden Algemene Vergadering. De directie heeft de jaarrekening opgesteld en deze zal op 26 februari 2013 ter publicatie vrijgegeven worden.
Op 1 januari 2005 werd de Europese Richtlijn nummer 1606 van kracht en als gevolg daarvan heeft de Groep de International Financial Reporting Standards (IFRS), uitgegeven door de International Accounting Standards Board (IASB) en goedgekeurd door de Europese Unie, toegepast bij de opstelling van de geconsolideerde jaarrekening. De jaarrekening luidt in EUR x 1.000, tenzij anders vermeld. De jaarrekening is opgesteld op basis van historische kosten behalve in het geval van afgeleide financiële instrumenten, die zijn opgenomen tegen de reële waarde. Pensioenvoorzieningen zijn gebaseerd op de 'projected unit creditmethode'. Nadere informatie over de terreinen waarop aannames en ramingen significant zijn voor de geconsolideerde jaarrekening zijn vermeld in punt 8.3 van de toelichting.
Er zijn geen standaarden en wijzigingen en interpretaties daarop, die voor het eerst effectief zijn met ingang van het boekjaar 2012 en een impact op de Groep hebben.
Door de IASB zijn nieuwe standaarden en wijzigingen gepubliceerd die nog niet effectief zijn. Dit betreft de volgende standaarden:
n IAS 19R (Personeelsbeloningen). Met ingang van het boekjaar 2013 zal de herziene IFRS-standaard met betrekking tot personeelsbeloningen waaronder pensioenen van kracht worden. Belangrijkste gevolgen voor de Groep zijn dat alle mutaties in de pensioenverplichting en -beleggingen moeten worden verwerkt in het jaar waarin deze ontstaan (afschaffing van de zogenaamde corridormethode). Daarnaast dient de berekening van het verwachte beleggingsrendement aangepast te worden en is nadere toelichting vereist over blootstelling aan specifieke risico's. Het effect op het vermogen en het resultaat van de Groep is als volgt: per 31 december 2012 bedroeg de nettopensioenverplichting ruim EUR 26 miljoen en de niet-opgenomen actuariële resultaten EUR 39 miljoen. Indien deze actuariële resultaten per ultimo 2012 waren verantwoord, rekening houdend met een actieve belastinglatentie, dan zou dit een netto-effect van EUR 30 miljoen negatief op het eigen vermogen van EUR 980,0 miljoen hebben gehad (oftewel 3,1%). De impact op het nettoresultaat zou ongeveer EUR 1,0 miljoen negatief zijn geweest. Door de wijziging van de classificatie van de aan de pensioenverplichting gerelateerde rentelasten zou de impact op het
bedrijfsresultaat (EBITA) daarentegen ongeveer EUR 1,5 miljoen positief zijn geweest.
Er zijn geen andere standaarden of interpretaties die nog niet effectief zijn en naar verwachting een materiële impact op de Groep zullen hebben.
Groepsmaatschappijen zijn de entiteiten waarin de onderneming overwegende zeggenschap heeft. Er is sprake van overwegende zeggenschap wanneer de onderneming de macht heeft om, direct of indirect, het financiële en operationele beleid van een entiteit te bepalen teneinde voordeel te behalen uit de activiteiten ervan. De jaarrekening van groepsmaatschappijen wordt opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening vanaf het moment dat de overwegende zeggenschap begint tot het moment dat deze eindigt.
Bedrijfscombinaties worden verwerkt volgens de overnamemethode. Dit houdt in dat op moment van acquisitie de identificeerbare activa en verplichtingen van de overgenomen partij tegen de reële waarde opgenomen worden, met inachtname van eventuele voorwaardelijke verplichtingen, vrijwaringsactiva, herworven rechten en de afwikkeling van bestaande relaties met de nieuw verworven groepsmaatschappij. De koopprijs wordt gesteld op de overgedragen vergoeding en bestaat uit de reële waarde van alle overgedragen activa, aangegane verplichtingen en uitgegeven aandelen om zeggenschap van de overgenomen entiteit te krijgen (inclusief een inschatting van de voorwaardelijke koopprijs). Alle identificeerbare immateriële activa van de overgenomen onderneming worden opgenomen tegen hun reële waarden. Immateriële activa worden
separaat geïdentificeerd en gewaardeerd. Een actief is identificeerbaar wanneer het voortkomt uit contractuele of andere wettelijke rechten, of verdeelbaar is. Een actief is verdeelbaar als het verkocht kan worden, hetzij apart of tezamen met andere activa. De overgedragen vergoeding wordt toegedeeld over de reële waarde van alle activa en passiva, waarbij een eventueel restant wordt opgenomen als goodwill. Indien het belang van de koper in de netto reële waarde van de identificeerbare activa uitstijgt boven de reële waarde van de vergoeding, wordt dit verschil direct in het overzicht totaalresultaat opgenomen.
Transactiekosten die de overnemende partij in verband met de bedrijfscombinatie maakt, vormen geen onderdeel van de kostprijs van de bedrijfscombinatie maar worden zodra deze zijn gemaakt als last in de winst-en-verliesrekening opgenomen, tenzij zij betrekking hebben op de uitgifte van schuldinstrumenten of eigenvermogensinstrumenten.
Per transactie wordt de verwerking van eventuele minderheidsbelangen bepaald. De minderheidsbelangen worden of gewaardeerd tegen de reële waarde per overnamedatum, of tegen een evenredig deel van de identificeerbare activa en verplichtingen van de overgenomen partij. Wanneer een overname middels achtereenvolgende aankopen plaatsvindt (stapsgewijze overname), worden de identificeerbare activa en verplichtingen van de overgenomen partij tegen de reële waarde opgenomen zodra de zeggenschap wordt verkregen. Een eventuele winst of verlies uit hoofde van het verschil tussen de reële waarde van het eerder in de overgenomen partij gehouden belang en de boekwaarde wordt in het overzicht totaalresultaat opgenomen.
Nieuw verworven groepsmaatschappijen worden opgenomen in de consolidatie vanaf het moment dat de overwegende zeggenschap wordt verworven.
De directie en de Raad van Commissarissen van de vennootschap en eigen pensioenfondsen in het Verenigd Koninkrijk zijn aangemerkt als verbonden partijen. De transacties met de directie en de Raad van Commissarissen bestaan alleen uit beloningen en dividenden. Transacties tussen groepsmaatschappijen inclusief niet-gerealiseerde winsten op deze transacties zijn geëlimineerd. Niet-gerealiseerde verliezen zijn ook geëlimineerd, tenzij uit de transactie een waardevermindering van het overgedragen actief blijkt. Transacties met minderheidsbelangen worden behandeld als transacties met derden.
Operationele segmenten worden gerapporteerd op een wijze die consistent is met de interne rapportering die aan de directie wordt verstrekt. De directie is verantwoordelijk voor de toewijzing van middelen en het beoordelen van de operationele resultaten en neemt de strategische beslissingen.
De posten in de jaarrekening van elke entiteit van de Groep worden vastgelegd in de valuta van de primaire economische omgeving waarin deze entiteit opereert (functionele valuta). De geconsolideerde jaarrekening wordt gepresenteerd in euro's, de presentatievaluta van de Groep en functionele valuta van de moedermaatschappij.
Transacties in buitenlandse valuta worden omgerekend naar de functionele valuta tegen de wisselkoersen die gelden op de transactiedatum. Koersverschillen die voortvloeien uit de afwikkeling van deze transacties en uit de omrekening tegen de eindejaarskoers van monetaire activa en passiva in buitenlandse valuta worden in de winst-en-verliesrekening verwerkt onder financieringslasten. Niet-monetaire activa en passiva die in termen van historische kostprijs in vreemde valuta luiden, worden omgerekend tegen de wisselkoers op de transactiedatum. Niet-monetaire activa en passiva aangeduid in vreemde valuta die op basis van reële waarde worden verantwoord, worden omgerekend naar euro's tegen de geldende wisselkoers op de dag dat de waarde werd bepaald.
De samenvatting van de belangrijkste wisselkoersen die werden toegepast in het verslagjaar en het voorgaande jaar luidt als volgt:
| Valutakoersen | 1 Britse pond | 1 Amerikaanse dollar |
|---|---|---|
| (GBP) = EUR | (USD) = EUR | |
| 2012 Jaareinde | 1,223 | 0,757 |
| 2012 Gemiddeld | 1,233 | 0,778 |
| 2011 Jaareinde | 1,194 | 0,772 |
| 2011 Gemiddeld | 1,153 | 0,719 |
De resultaten en financiële positie van alle groepsmaatschappijen die een functionele valuta hebben, anders dan de presentatievaluta, worden als volgt omgerekend naar de presentatievaluta:
De koersomrekeningsverschillen die hieruit voortvloeien worden verantwoord in een apart bestanddeel van het eigen vermogen. Dit geldt tevens voor koersomrekeningsverschillen op intercompanyfinancieringen die worden aangemerkt als investeringen in buitenlandse activiteiten.
Goodwill is het overschot van de kosten van een acquisitie boven het aandeel van de Groep in de reële waarde van de netto identificeerbare activa van de overgenomen dochteronderneming op de datum van de overname. Goodwill wordt toegedeeld aan kasstroomgenererende entiteiten, de onderdelen van de businesssegmenten waaraan de economische voordelen van de acquisities, waar de goodwill betrekking op heeft, worden toegerekend. Goodwill wordt niet geamortiseerd, maar jaarlijks getest op impairment.
Aangekochte software wordt gewaardeerd tegen aanschafwaarde verminderd met cumulatieve afschrijvingen en eventuele bijzondere waardeverminderingen. Software wordt over de verwachte gebruiksduur afgeschreven, gewoonlijk 3 jaar.
Kosten voor research- en developmentactiviteiten die worden ondernomen om nieuwe technische kennis te verwerven en nieuwe commercieel levensvatbare producten te ontwikkelen, worden ten laste van het resultaat gebracht. Indien de toekomstige baten van de ontwikkelingsactiviteiten betrouwbaar kunnen worden vastgesteld, worden ontwikkelingskosten geactiveerd.
Onder de overige immateriële activa zijn merknamen en klantenrelaties opgenomen. Immateriële activa die worden overgenomen bij de overname van bedrijven worden in eerste instantie gewaardeerd tegen de reële waarde. Deze reële waarde wordt vervolgens geamortiseerd over de verwachte gebruiksduur tussen 10 en 20 jaar.
Vervolgkosten op geactiveerde immateriële activa worden alleen geactiveerd indien deze de toekomstige economische waarde verhogen van het specifieke actief waarop deze betrekking hebben. Alle andere kosten worden in het resultaat verwerkt zodra deze ontstaan.
Er wordt gebruikgemaakt van de lineaire amortisatiemethode gebaseerd op de verwachte gebruiksduur van het actief. De amortisatieperiode en -methode worden in ieder geval aan het einde van elk boekjaar beoordeeld. Indien de verwachte gebruiksduur aanzienlijk afwijkt van voorgaande ramingen, wordt de amortisatieperiode dienovereenkomstig aangepast. Goodwill wordt niet geamortiseerd.
Materiële vaste activa zijn verantwoord tegen de aanschafwaarde, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen op basis van de verwachte gebruiksduur van het betreffende actief en eventuele bijzondere waardeverminderingen. De kosten van zelfgebouwde vaste activa omvatten de materiaalkosten, directe arbeidskosten en een overeenkomstig aandeel van direct toegedeelde overheadkosten.
De Groep verantwoordt in de nettoboekwaarde van een materieel vast actief de vervangingskosten van een dergelijk actief indien deze kosten ontstaan, het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen verbonden met dit actief aan de Groep ten goede zullen komen en de waarde van het actief op betrouwbare wijze kan worden gemeten. De boekwaarde van het vervangen onderdeel wordt als desinvestering verantwoord. Alle andere kosten zoals reparatie- en onderhoudskosten worden in de winst-en-verliesrekening als kosten verwerkt op het moment dat zij ontstaan. Het verschil tussen het begin- en het eindsaldo van deze materiële vaste activa in uitvoering zal gewoonlijk bestaan uit investeringen en overboekingen naar andere categorieën van materiële vaste activa.
Voor afschrijvingen wordt de lineaire methode toegepast. De gebruiksduur en restwaarde worden periodiek beoordeeld gedurende de levensduur van het actief, om te waarborgen dat deze de actuele situatie weergeven. Afschrijvingen worden toegepast vanaf het moment dat een actief in gebruik wordt genomen.
Voor afschrijvingsdoeleinden wordt de volgende gebruiksduur toegepast:
| Gebruiksduur (minimum) |
Gebruiksduur (maximum) |
|---|---|
| Onbegrensd | Onbegrensd |
| 5 jaar | 40 jaar |
| 5 jaar | 15 jaar |
| 3 jaar | 10 jaar |
| 3 jaar | 5 jaar |
| 3 jaar | 5 jaar |
| 3 jaar | 5 jaar |
| 3 jaar | 6 jaar |
Er kunnen zich situaties voordoen, waarin de nettoboekwaarde van een actief economisch gezien niet meer terugverdiend kan worden door toekomstige bedrijfsactiviteiten. Hoewel toekomstige productie technisch mogelijk kan zijn, en commercieel misschien noodzakelijk is, kan dit onvoldoende zijn om de huidige boekwaarde in de toekomst terug te verdienen. In deze omstandigheden is het noodzakelijk dat een afboeking plaatsvindt van de nettoboekwaarde tot het terug te verdienen bedrag (hetzij de reële waarde onder aftrek van verkoopkosten of de bedrijfswaarde als deze hoger is). Deze afboeking wordt als directe impairmentkosten ten laste van het resultaat geboekt. Goodwill en immateriële vaste activa met een onbegrensde levensduur ondergaan jaarlijks de impairmenttest. Andere activa worden beoordeeld, indien uit de omstandigheden blijkt dat de boekwaarde wellicht niet kan worden terugverdiend. Voor de impairmenttest worden activa gegroepeerd op het laagste niveau waarvoor afzonderlijk identificeerbare kasstromen bestaan (kasstroomgenerende eenheden). Boekingen voor impairmentverliezen zullen worden terug genomen als er een wijziging optreedt in de ramingen gebruikt om het terug te verdienen bedrag van de activa te bepalen sinds de boeking van het laatste impairmentverlies. De nettoboekwaarde van het actief zal dan worden verhoogd tot het terug te verdienen bedrag. Voor goodwill zullen eerder geboekte impairmentverliezen nooit worden teruggenomen.
Voorraden worden gewaardeerd tegen de kostprijs of de netto-opbrengstwaarde, indien deze lager is. De netto-opbrengstwaarde is de geschatte
verkoopprijs in het kader van de normale bedrijfsvoering, verminderd met de geschatte kosten van voltooiing en de geschatte kosten die nodig zijn om de verkoop te realiseren. De kostprijs bevat de kosten van aankoop en bewerking en andere kosten die ontstaan voor het brengen van de voorraden naar hun huidige locatie en staat. De kosten van voorraden anders dan die waarvoor een specifieke identificatie van kosten passend is, worden toegedeeld door gebruik van de gewogen gemiddelde kostprijs. Financieringslasten worden niet in de kostprijs verwerkt.
Handelsdebiteuren worden bij eerste opname gewaardeerd tegen reële waarde. Na eerste opname worden handelsdebiteuren gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, rekening houdend met dubieuze vorderingen. Indicaties voor dubieuze vorderingen zijn gebaseerd op de ouderdomsanalyse en kredietverzekeringsvoorwaarden (in het algemeen worden posten voorzien indien zij langer dan 60 tot 90 dagen over de vervaldag uitstaan).
Liquide middelen betreffen kassaldi en banktegoeden. Kortlopende bankschulden, die direct opeisbaar zijn en een integraal onderdeel vormen van het kasbeheer van de Groep, zijn opgenomen als onderdeel van liquide middelen en kredietinstellingen in het kasstroomoverzicht.
Het aandelenkapitaal is aangemerkt als eigen vermogen.
Aan een beperkt aantal medewerkers van de Groep is de mogelijkheid geboden om te participeren in een langetermijn-incentiveplan. Dit plan betreft een op eigen vermogensinstrumenten afgewikkelde transactie. De reële waarde van de rechten op aandelen wordt als last in aanmerking genomen gedurende de vesting periode, met een corresponderende aanpassing van het eigen vermogen. Het totale bedrag dat in aanmerking wordt genomen is vastgesteld op basis van de reële waarde van de aandelen zoals bepaald op de toekenningsdatum ('grant date'), zonder rekening te houden met de niet-marktgerelateerde prestatiecriteria en voortgezette dienstbetrekkingbepalingen ('vesting condities'). Deze vesting condities worden meegenomen in het verwachte aantal aandelen dat zal vesten en deze inschatting zal worden herzien op de datum van vesting op basis van het feitelijke aantal aandelen dat zal worden geleverd. De onderliggende aandelen betreffen nieuw uit te geven aandelen Aalberts Industries N.V.
Afgeleide financiële instrumenten zijn verantwoord tegen de reële waarde. De verandering in reële waarde is opgenomen in de nettofinancieringslasten als hedge accounting niet is toegepast. Veranderingen in de reële waarde van kasstroominstrumenten die op basis van hedge accounting worden geadministreerd, worden via het totaalresultaat gemuteerd in het eigen vermogen, rekening houdend met de van toepassing zijnde belastingen. Op expiratiedatum wordt het resultaat van deze afgeleide financiële instrumenten in de winst-en-verliesrekening verantwoord in relatie met de onderliggende waarden van de onderdelen waar deze instrumenten betrekking op hebben. Opgenomen leningen worden initieel verantwoord tegen de reële waarde na aftrek van transactiekosten. Vervolgens worden de opgenomen leningen verwerkt tegen de geamortiseerde kostprijs; eventuele verschillen tussen de opbrengsten (verminderd met transactiekosten) en de afkoopwaarde worden verwerkt in de resultatenrekening over de looptijd van de leningen met toepassing van de effectieverentemethode. Opgenomen leningen worden gerubriceerd als kortlopende schulden, tenzij de Groep een onvoorwaardelijk recht heeft om het nakomen van de verplichting uit te stellen tot minimaal twaalf maanden na de balansdatum.
De Groep leaset bepaalde materiële vaste activa. Leases van materiële vaste activa waarbij nagenoeg alle risico's en voordelen verbonden met het eigendom van het geleasede actief aan de Groep worden overgedragen,
zijn geclassificeerd als financiële leases. Financiële leases worden geactiveerd bij aanvang van de lease tegen de reële waarde van het geleasede actief of, indien lager, tegen de contante waarde van de minimale leasebetalingen. De leasebetalingen worden zodanig uitgesplitst in financieringslasten en een vermindering van de leaseverplichting dat een constante rentevoet over het resterende saldo van de verplichting wordt bereikt. De overeenkomstige huurverplichtingen, exclusief de financieringslasten, zijn opgenomen onder langlopende schulden. Het rentedeel van de financieringslasten wordt zodanig verwerkt in het resultaat over de leaseperiode dat een constante periodieke rentevoet wordt bereikt over het resterende saldo van de verplichting voor elke periode. De materiële vaste activa die door financiële lease worden verworven, worden afgeschreven over de gebruiksduur van het actief of de leaseperiode indien deze korter is dan de gebruiksduur.
De belastinglatentie is volledig verantwoord volgens de verplichtingenmethode, op tijdelijke verschillen tussen de fiscale boekwaarde van activa en passiva en de boekwaarde ervan in de geconsolideerde jaarrekening. Echter, indien de belastinglatentie voortvloeit uit de initiële verantwoording van een actief of passief anders dan een acquisitie, waarbij ten tijde van de transactie noch het economische, noch het fiscale resultaat werd beïnvloed, dan is deze niet verantwoord. De belastinglatentie wordt bepaald aan de hand van belastingtarieven en wetgeving aangenomen of hoogstwaarschijnlijk aangenomen op de balansdatum, en waarvan verwacht wordt dat deze van toepassing zullen zijn wanneer de latente belastingvordering zal worden gerealiseerd, of de latente belastingschuld zal worden voldaan. De latente belastingvordering voor voorwaartse verliescompensatie van ongebruikte verrekenbare verliezen, heffingskortingen en verrekenbare tijdelijke verschillen wordt opgenomen voor zover het waarschijnlijk is, dat in de toekomst belastbare winsten beschikbaar zullen zijn waarmee de verrekenbare verliezen en ongebruikte belastingtegoeden kunnen worden verrekend. Latente belastingvorderingen worden per iedere verslagdatum herzien en verlaagd voor zover het niet langer waarschijnlijk is dat het daarmee samenhangende belastingvoordeel zal worden gerealiseerd.
De Groep heeft een aantal pensioenregelingen volgens lokale voorwaarden en gebruiken. Groepsmaatschappijen werken met verschillende pensioenregelingen. De regelingen worden over het algemeen gefinancierd uit betalingen aan verzekeringsmaatschappijen of aan door trustees beheerde fondsen, op basis van periodieke actuariële berekeningen. De Groep heeft zowel toegezegd-pensioen- als toegezegde-bijdrageregelingen. Een toegezegde-bijdrageregeling is een pensioenregeling waarbij de Groep vaste bijdragen betaalt aan een afzonderlijke entiteit. De Groep heeft geen wettelijke of afgeleide verplichting om verdere bijdragen te betalen indien het fonds niet over voldoende middelen beschikt om alle medewerkers de pensioenen uit te betalen waarop zij op grond van hun huidige of vroegere dienstverband recht zouden hebben. In het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Frankrijk, Italië en Noorwegen, zijn de regelingen (gedeeltelijk) toegezegd- pensioenregelingen. Bij deze regelingen wordt vastgesteld welk pensioenbedrag een medewerker na zijn pensionering ontvangt, meestal afhankelijk van een of meerdere factoren, zoals leeftijd, aantal dienstjaren en beloning. De verplichtingen voor toegezegd-pensioenregelingen worden berekend op basis van de contante waarde, rekening houdend met actuariële aannames. De activa van de regeling worden gewaardeerd tegen de reële waarde. De nettopensioenkosten per periode (bestaande uit pensioenlasten, rentekosten en verwacht rendement op vermogen) worden verwerkt als personeelskosten. De in de balans opgenomen verplichting met betrekking tot toegezegdpensioenregelingen is de contante waarde van de toegezegd-pensioenverplichting per balansdatum, verminderd met de reële waarde van het vermogen, tezamen met aanpassingen voor niet verwerkte actuariële baten of lasten en pensioenlasten van verstreken diensttijd. De verplichting voor toegezegd-pensioenregelingen wordt jaarlijks berekend door onafhankelijke actuarissen met behulp van de 'projected unit creditmethode'. De contante waarde van de verplichting wordt bepaald door de geraamde toekomstige kasuitstroom, te verdisconteren met de rentetarieven van bedrijfsobligaties van beleggingskwaliteit luidend in de valuta
waarin de pensioenen zullen worden betaald en waarvan het einde van de looptijd ruwweg overeenkomt met de voorwaarden van de betreffende pensioenverplichting. Actuariële baten en lasten voortvloeiend uit door ervaring ingegeven aanpassingen en wijzigingen in de actuariële aannames groter dan 10% van de vermogenswaarde van de regeling, of 10% van de toegezegde-bijdrageverplichting worden ten gunste of ten laste van het resultaat geboekt gedurende de verwachte resterende tijd dat de werknemers nog werkzaam zijn. Pensioenlasten over verstreken diensttijd worden onmiddellijk in het resultaat verwerkt, tenzij de wijzigingen in de pensioenregeling afhankelijk zijn van het feit of de werknemers nog gedurende een specifieke periode in dienst blijven (de zogenoemde 'vesting period'). In dit geval worden de pensioenlasten van verstreken diensttijd op lineaire basis geamortiseerd gedurende de 'vesting period'. De bijdragen worden verwerkt als bijkomende personeelskosten op het moment dat zij vervallen. Vooruitbetaalde bijdragen worden verantwoord als actief in de mate waarin een restitutie of een reductie van toekomstige betalingen mogelijk is.
Voorzieningen worden in de balans opgenomen wanneer de Groep een juridische of feitelijke verplichting heeft als gevolg van een gebeurtenis uit het verleden, en wanneer het waarschijnlijk is dat er middelen aan de onderneming zullen worden onttrokken om aan de verplichting te voldoen. Voorzieningen worden bepaald door de verwachte toekomstige kasstromen contant te maken tegen een rentevoet voor belastingen die overeenkomt met de huidige marktbeoordeling van de tijdswaarde van de bedragen en, indien van toepassing, de risico's die aan de verplichting zijn verbonden. Er zijn voorzieningen verwerkt in samenhang met verplichtingen gerelateerd aan de normale bedrijfsvoering. Deze omvatten met name integratie- en milieusaneringskosten. De voorzieningen zijn over het algemeen langlopend.
Opbrengsten omvatten de reële waarde van de ontvangen of te ontvangen vergoeding voor de verkoop van goederen en diensten in het kader van de normale bedrijfsvoering. De reële waarde van de nettoomzet is gelijk aan de geleverde prestaties rekening houdend met prijskortingen en bonussen, na aftrek van de over de omzet geheven belastingen. De opbrengst van geleverde goederen wordt verantwoord op het moment waarop de wezenlijke eigendomsrechten en risico's in verband met de goederen worden overgedragen aan de koper. De opbrengst van diensten wordt verantwoord in de boekhoudperiode waarin de diensten werden verleend op basis van de werkelijk verleende diensten in verhouding tot de totale te verlenen diensten. Opbrengsten uit royalty's worden verantwoord op een tijdsevenredige basis, in overeenstemming met de economische realiteit van de desbetreffende overeenkomsten.
Overige bedrijfsopbrengsten zijn opbrengsten die geen verband houden met de belangrijkste bedrijfsactiviteiten van de Groep, of die gerelateerd zijn aan incidentele en/of eenmalige items zoals opbrengsten uit de verkoop van niet-monetaire activa of passiva, commissies van derden, overheidssubsidies en verzekeringsvergoedingen. Overheidssubsidies zijn opgenomen tegen de reële waarde waar een redelijke zekerheid is dat de subsidie ontvangen zal worden en de Groep zal voldoen aan alle gestelde eisen. Overheidssubsidies die een relatie hebben met gemaakte kosten worden gepassiveerd en opgenomen in de winst-en-verliesrekening over een periode die nodig is om de kosten, waarvan verwacht wordt dat deze vergoed worden, te egaliseren. Overheidssubsidies met betrekking tot de aankoop van materiële vaste activa worden in mindering gebracht op de boekwaarde van de betreffende materiële vaste activa. Verzekeringsvergoedingen hebben betrekking op bedrijfsschade en vergoedingen voor verloren gegane activa waar deze de boekwaarde te boven gaan.
Rentelasten van kortlopende en langlopende schulden, koersverschillen en mutaties in de reële waarde van afgeleide financiële instrumenten worden in de winst-en-verliesrekening verantwoord onder de nettofinancieringslasten indien hedge accounting niet wordt toegepast. Resultaten van afgeleide financiële instrumenten waarop hedge accounting van
toepassing is, worden op expiratiedatum in de winst-en-verliesrekening verantwoord in relatie met de onderliggende waarden van de onderdelen waar deze instrumenten betrekking op hebben.
De belastingen zijn gebaseerd op het resultaat voor belastingen tegen het geldende belastingtarief, rekening houdend met fiscaal vrijgestelde winstbestanddelen, verliescompensatie en geheel of gedeeltelijk aftrekbare kosten.
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De acquisitieprijs van de verworven groepsmaatschappijen is, na aftrek van de aanwezige geldmiddelen, opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten. De uit acquisities voortvloeiende openingsmutaties in activa en passiva zijn geëlimineerd uit de kasstromen in die activa en passiva. Deze mutaties zijn verwerkt in de kasstroom uit investeringsactiviteiten onder 'Investeringen in groepsmaatschappijen'. De nettokasstroom bestaat uit de nettomutatie tussen liquide middelen en kredietinstellingen in vergelijking met het voorgaande verslagjaar.
Leases van materiële vaste activa waarbij een significant deel van alle risico's en voordelen verbonden met het eigendom van het geleasede actief door de 'lessor' worden behouden, worden geclassificeerd als operationele leases. Operationele leasebetalingen worden direct in de winst-enverliesrekening verantwoord.
De door de aandeelhouders goedgekeurde uitkering van dividend wordt als schuld in de balans verantwoord in de periode waarin de goedkeuring plaatsvond.
De Groep is onderhevig aan verschillende financiële risico's: marktrisico, kredietrisico, liquiditeitsrisico, kasstroom- en renterisico en kapitaalrisico. De Groep maakt gebruik van afgeleide financiële instrumenten om bepaalde risico's in te dekken. Het beheer van financiële risico's wordt centraal uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van de afdeling Group Treasury, volgens beleidslijnen goedgekeurd door de directie. Group Treasury identificeert en beoordeelt financiële risico's en dekt deze in, in nauwe samenwerking met de operationele entiteiten van de Groep. De directie bepaalt de uitgangspunten voor het algehele risicobeheer, en stelt richtlijnen vast voor specifieke terreinen zoals valutarisico, renterisico, kredietrisico en het gebruik van afgeleide en niet-afgeleide financiële instrumenten. Deze richtlijnen kunnen per groepsmaatschappij of bedrijfseenheid verschillen als gevolg van verschillende lokale marktomstandigheden.
De Groep is internationaal actief en is onderhevig aan valutarisico's, met name in samenhang met de Amerikaanse dollar en het Britse pond. Valutarisico's vloeien voort uit toekomstige commerciële transacties, verantwoorde activa en passiva en netto-investeringen in buitenlandse operaties. Valutarisico's doen zich voor wanneer toekomstige commerciële transacties of verantwoorde activa en passiva luiden in een valuta die niet overeenkomt met de functionele valuta van de entiteit. Group Treasury is verantwoordelijk voor het beheer van de nettopositie in elke buitenlandse valuta. In het algemeen worden resterende valutarisico's afgedekt met valuta-instrumenten. De Groep heeft buitenlandse groepsmaatschappijen waarvan het eigen vermogen blootstaat aan valutatranslatierisico's. Deze valutatranslatierisico's worden waar mogelijk afgedekt met financieringen in de betreffende valuta.
De Amerikaanse dollar en het Britse pond zijn de belangrijkste vreemde valuta voor de Groep. Op 31 december 2012, zou, indien de euro met 10% was verzwakt ten opzichte van de Amerikaanse dollar onder verder gelijkblijvende omstandigheden, de nettowinst EUR 0,7 miljoen lager zijn geweest (2011: EUR 1,4 miljoen lager). Het eigen vermogen zou EUR 9,8 miljoen hoger zijn geweest (2011: EUR 7,5 miljoen hoger). Op 31 december 2012 zou, indien de euro met 10% was verzwakt ten opzichte van het Britse pond onder verder gelijkblijvende omstandigheden, de nettowinst EUR 0,9 miljoen hoger zijn geweest (2011: EUR 0,6 miljoen hoger). Het eigen vermogen zou EUR 11,6 miljoen hoger zijn geweest (2011: EUR 11,0 miljoen hoger).
De Groep is onderhevig aan risico's met betrekking tot grondstofprijzen vanwege haar afhankelijkheid van bepaalde materialen, in het bijzonder koper. In het algemeen worden prijsstijgingen in een korte tijdspanne doorberekend in de eindprijzen. De Groep maakt gebruik van haar sterke positie in de grondstoffenmarkt om inkoop en levering van grondstoffen tegen de best mogelijke condities te realiseren. Indien het nodig wordt geacht, worden risico's door middel van goederentermijntransacties afgedekt, naast afgeleide instrumenten voor het afdekken van valutaen renterisico's.
De Groep is niet blootgesteld aan aanzienlijke concentraties van kredietrisico als gevolg van de spreiding in de verschillende activiteiten en markten. Er zijn richtlijnen van kracht om ervoor te zorgen dat productverkopen van enige omvang plaatsvinden aan klanten met een passende krediethistorie, zoals eveneens vereist door kredietverzekeraars. Het overwegende deel van de groepsmaatschappijen maakt gebruik van kredietverzekering. Transacties met afgeleide producten en transacties voor het beheer van liquide middelen worden uitsluitend afgesloten met financiële instellingen met een hoge kredietwaardigheid. Het maximale kredietrisico op financiële activa, bestaande uit de boekwaarde van deze activa voor aftrek van voorzieningen voor oninbaarheid, bedraagt EUR 239.728 (2011: EUR 232.898):
| 31-12-2012 | 31-12-2011 | |
|---|---|---|
| Handelsdebiteuren | 210.075 | 204.888 |
| Overige vlottende activa | 29.553 | 27.910 |
| Liquide middelen | 100 | 100 |
| Totaal | 239.728 | 232.898 |
Een zorgvuldig beheer van liquiditeitsrisico's omvat het houden van voldoende liquide middelen en verhandelbare effecten, de beschikbaarheid van middelen door voldoende omvang aan kredietlijnen en het vermogen marktposities af te wikkelen. Gezien het dynamische karakter van de onderliggende activiteiten streeft Group Treasury ernaar om flexibiliteit in de financiering te waarborgen door het openhouden van beschikbare kredietlijnen bij een aantal bekende financiële instellingen. Op basis van liquiditeitsbegrotingsmodellen, test de Groep periodiek of de ter beschikking staande financieringsfaciliteiten de verwachte toekomstige kredietbehoefte afdekken. Op basis van deze analyse verwacht de Groep dat de toekomstige kredietbehoefte voldoende is afgedekt met de beschikbare financieringsfaciliteiten. Uitgaande van continuïteit zonder rekening te houden met belangrijke acquisities, verwacht de Groep in staat te zijn de kasstromen uit investerings- en financieringsactiviteiten uit de kasstroom uit operationele activiteiten en bestaande financieringsfaciliteiten te kunnen dekken.
Aangezien de Groep niet beschikt over significante rentedragende activa, zijn de inkomsten en de operationele kasstromen van de Groep in grote mate onafhankelijk van wijzigingen in de rentetarieven op de markt. Het renterisico van de Groep komt vooral voort uit langlopende leningen en kortlopende schulden aan kredietinstellingen. Het beleid van de Groep is erop gericht het merendeel van de financiering te houden in instrumenten met een variabele rente. Voor het risicobeheer van de renterisico's voor de kasstromen maakt de Groep, voor zover van toepassing, gebruik van variabele-naar-vaste renteswaps. Met behulp van dergelijke renteswaps worden de variabele rentepercentages van leningen omgezet in vaste.
Op 31 december 2012, zou, indien de renteniveaus onder verder gelijkblijvende omstandigheden voor de euro 100 basispunten hoger zouden zijn geweest, de nettowinst EUR 4,1 miljoen lager zijn geweest (2011: EUR 4,9 miljoen lager), voornamelijk als gevolg van hogere rentelasten op leningen met variabele rente. Het eigen vermogen zou met gelijke bedragen lager zijn geweest.
De mutatie in de marktwaarde per balansdatum van de afgeleide financiële instrumenten, als gevolg van de renteverandering, is niet opgenomen in deze gevoeligheidsanalyse.
Als onderdeel van het streven naar continuïteit voor aandeelhouders en andere belanghebbenden, beoordeelt de Groep periodiek haar kapitaalstructuur in overeenstemming met binnen de markt en financiële instellingen gebruikelijke financiële ratio's, namelijk: leverage ratio (nettoschuld / EBITDA twaalfmaands-rolling) 2012: 1,8 (2011: 2,0), interest cover ratio (EBITDA / nettorentelasten twaalfmaands-rolling) 2012: 14,4 (2011: 12,9) en gearing (nettoschuld / eigen vermogen) 2012: 0,6 (2011: 0,7).
De Groep maakt gebruik van afgeleide financiële instrumenten, zoals renteswaps, valuta-instrumenten en goederentermijntransacties, voor het afdekken van kasstroomrisico's uit langlopende leningen, valutaomwisseling en metaalprijzen. In overeenstemming met haar treasurybeleid, houdt of initieert de Groep geen afgeleide financiële instrumenten voor handelsdoeleinden, hoewel afgeleide financiële instrumenten die niet kwalificeren voor hedge accounting wel op deze wijze worden verantwoord. Mutaties in de reële waarde van deze instrumenten worden onmiddellijk verwerkt in het resultaat. De verwerking van mutaties in de reële waarde van afgeleide instrumenten die voor hedge accounting kwalificeren is afhankelijk van de aard van de afgedekte transactie. De reële waarde van afgeleide financiële instrumenten wordt op basis van officiële koersen en noteringen bepaald door de financiële instellingen waarbij deze instrumenten worden gehouden. In overeenstemming daarmee worden alle afgeleide financiële instrumenten als kortlopend gerubriceerd.
Indien een afgeleid financieel instrument wordt aangemerkt als een afdekking tegen fluctuaties in de kasstromen uit activa, passiva of geprognosticeerde kasstromen met een zeer hoge waarschijnlijkheid, wordt het effectieve deel van de hedge via het totaalresultaat in het eigen vermogen verantwoord. Op het moment dat de afdekking van een geprognosticeerde transactie resulteert in een financieel actief of financiële verplichting, wordt het resultaat dat direct was verantwoord in het eigen vermogen ten gunste of ten laste van de winst-en-verliesrekening gebracht. Voor zover hedge accounting wordt toegepast, draagt de Groep zorg voor documentatie van de relatie tussen de afgeleide financiële instrumenten en de afgedekte transactie en ook van de risicomanagementdoelen die ten grondslag liggen aan de inzet van deze afgeleide financiële instrumenten.
Voor het opstellen van de jaarrekening in overeenstemming met IFRS moet de directie beoordelingen, ramingen en inschattingen maken die van invloed zijn op de toepassing van beleid en vermelde bedragen met betrekking tot activa, passiva, opbrengsten en kosten. De ramingen en inschattingen zijn gebaseerd op ervaring en factoren die onder de omstandigheden redelijk geacht worden. Ramingen en inschattingen worden voortdurend beoordeeld. Wijzigingen in boekhoudkundige ramingen worden verantwoord in de periode waarin de raming wordt gewijzigd indien de wijziging alleen betrekking heeft op die periode, of in de periode waarin de raming gewijzigd wordt en toekomstige perioden indien de wijziging zowel betrekking heeft op de huidige als toekomstige perioden. De boekhoudkundige richtlijnen zijn consequent toegepast door de groepsentiteiten in alle perioden die in deze geconsolideerde jaarrekening worden gepresenteerd.
De Groep test jaarlijks of de goodwill onderhevig is aan enige waardevermindering in overeenstemming met de in noot 7.7 vermelde waarderingsgrondslag. De terug te verdienen bedragen van kasstroomgenererende entiteiten zijn bepaald op basis van de bedrijfswaarde. Het gebruikte impairmentmodel is de discounted-cashflowmethode (waardeberekening op basis van contante waarde van verwachte kasstroom) met toepassing van gewogen gemiddelde kapitaalkosten (WACC). Voor deze berekeningen is het gebruik van ramingen noodzakelijk. Details over de uitgevoerde impairmenttesten zijn opgenomen in noot 10.
Voor afschrijvingen en amortisatie wordt de lineaire methode toegepast. De gebruiksduur en restwaarde van materiële vaste activa en immateriële activa worden periodiek beoordeeld gedurende de levensduur van het actief, om te waarborgen dat deze overeenkomt met de actuele situatie.
Aangezien hier sprake is van verplichtingen en onzekerheden op lange termijn, zijn inschattingen noodzakelijk om te ramen welk bedrag de Groep dient te beleggen om aan de pensioenverplichtingen te voldoen. Actuarissen berekenen de verplichting voor toegezegd-pensioenregelingen deels op basis van informatie van de directie zoals toekomstige salarisverhogingen, het rendement op beleggingen van de pensioenregelingen, sterftecijfers en de mate waarin deelnemers de regeling zullen verlaten vanwege pensionering, arbeidsongeschiktheid en beëindiging van de arbeidsovereenkomst.
De Groep is belastingplichtig in vele rechtsgebieden. Er dienen beoordelingen gemaakt te worden ten behoeve van de vaststelling van de wereldwijde belastingvoorzieningen. Er zijn vele transacties en berekeningen waarvoor de uiteindelijke belastingbepaling onzeker is gedurende de normale bedrijfsvoering. De Groep verantwoordt verplichtingen voor verwachte belastingkwesties op basis van de inschatting of aanvullende bedragen aan belasting verschuldigd zullen zijn. Indien de uiteindelijke uitkomst van deze kwesties afwijkt van de bedragen die oorspronkelijk zijn verwerkt, zullen deze verschillen onmiddellijk van invloed zijn op de voorzieningen voor belastingen en latente belastingen in de periode waarin deze vaststelling wordt gemaakt.
Ramingen en inschattingen met betrekking tot specifieke risico's zijn opgenomen in de toelichtingen op de posten waar deze risico's betrekking op hebben.
Per 31 december 2012 is de Groep wereldwijd georganiseerd in twee businesssegmenten, Industrial Services en Flow Control. Binnen deze segmenten zijn de activiteiten geclusterd naar geografische gebieden en/of producten. De clusters (operationele segmenten) zijn geaggregeerd opgenomen in de segmentrapportage (rapportage segmenten) aangezien de karakteristieken van deze clusters in overwegende mate gelijk zijn. Binnen Industrial Services worden specialistische producten, systemen en processen doorgaans gezamenlijk geleverd en gericht op de specifieke klantbehoefte. Door in een vroeg stadium bij de ontwikkeling van nieuwe producten en processen van klanten betrokken te zijn wordt een hoge toegevoegde waarde geleverd. Flow Control levert een compleet pakket producten en systemen voor het distribueren en reguleren van vloeistoffen en gassen. Focus ligt op cross-selling van groepsproducten, waarbij lokale verkoop- en distributienetwerken in de verschillende landen en marktsegmenten elkaars producten verkopen.
Niet-gealloceerd bestaat met name uit ondersteunende activiteiten op holdingniveau en (latente) belastingvorderingen.
| 2012 | Industrial Services | Flow Control | Niet-gealloceerd | Totaal |
|---|---|---|---|---|
| Netto-omzet | 595.188 | 1.429.293 | – | 2.024.481 |
| EBITDA | 110.452 | 185.611 | – | 296.063 |
| EBITDA als % van de netto-omzet | 18,6 | 13,0 | – | 14,6 |
| EBITA | 79.577 | 139.527 | – | 219.104 |
| EBITA als % van de netto-omzet | 13,4 | 9,8 | – | 10,8 |
| Investeringen | 56.515 | 47.037 | – | 103.552 |
| Afschrijvingen | 30.875 | 46.084 | – | 76.959 |
| Amortisatie | 6.100 | 10.911 | – | 17.011 |
| Gemiddeld aantal medewerkers (x1 FTE) | 4.756 | 7.625 | 18 | 12.399 |
| Aantal medewerkers jaareinde (x1 FTE) | 4.585 | 7.445 | 18 | 12.048 |
| Activa | 657.030 | 1.283.401 | 15.063 | 1.955.494 |
| Passiva | 107.552 | 231.371 | 13.268 | 352.191 |
| 2011 | Industrial Services | Flow Control | Niet-gealloceerd | Totaal |
|---|---|---|---|---|
| Netto-omzet | 579.172 | 1.358.247 | – | 1.937.419 |
| EBITDA | 107.825 | 171.583 | – | 279.408 |
| EBITDA als % van de netto-omzet | 18,6 | 12,6 | – | 14,4 |
| EBITA | 79.803 | 129.042 | – | 208.845 |
| EBITA als % van de netto-omzet | 13,8 | 9,5 | – | 10,8 |
| Investeringen | 41.204 | 43.129 | – | 84.333 |
| Afschrijvingen | 28.022 | 42.541 | – | 70.563 |
| Amortisatie | 4.136 | 10.241 | 17 | 14.394 |
| Gemiddeld aantal medewerkers (x1 FTE) | 4.463 | 7.767 | 16 | 12.246 |
| Aantal medewerkers jaareinde (x1 FTE) | 4.701 | 7.563 | 18 | 12.282 |
| Activa | 639.622 | 1.274.234 | 18.219 | 1.932.075 |
| Passiva | 117.270 | 235.446 | 29.949 | 382.665 |
Intersegmenttransfers of -transacties worden afgesloten met transferprijzen en condities die vergelijkbaar zijn met de voorwaarden die bij niet-verwante derden worden gehanteerd. De geëlimineerde intersegmentopbrengsten zijn zeer beperkt van omvang.
Aansluiting van de gerapporteerde EBITA naar het resultaat voor belastingen is als volgt:
| 2012 | 2011 | |
|---|---|---|
| Totale EBITA van de gerapporteerde segmenten | 219.104 | 208.845 |
| Amortisatie op immateriële vaste activa | (17.011) | (14.394) |
| Nettofinancieringslasten | (20.216) | (26.564) |
| Geconsolideerd resultaat voor belastingen | 181.877 | 167.887 |
De activa van de segmenten bestaan met name uit immateriële vaste activa, materiële vaste activa, voorraden, handelsdebiteuren en andere vlottende activa.
De passiva zijn exclusief eigen vermogen, leningen, financiële leases, latente en acute belastingverplichtingen. Aansluiting naar de geconsolideerde balans is als volgt:
| 2012 | 2011 | |
|---|---|---|
| Totale passiva van de gerapporteerde segmenten | 352.191 | 382.665 |
| Leningen en schulden aan kredietinstellingen | 519.053 | 580.909 |
| Financiële leases | 22.604 | 24.785 |
| Belastingverplichtingen | 81.627 | 85.190 |
| Eigen vermogen | 980.019 | 858.526 |
| Geconsolideerde totale passiva | 1.955.494 | 1.932.075 |
De netto-omzet wordt gesplitst aan de hand van de geografische locatie van de klanten:
| Netto-omzet | 2012 | % | 2011 | % |
|---|---|---|---|---|
| Verenigde Staten | 388.479 | 19,2 | 344.551 | 17,8 |
| Duitsland | 357.608 | 17,7 | 337.916 | 17,4 |
| Benelux | 281.696 | 13,9 | 286.860 | 14,8 |
| Oost-Europa | 220.035 | 10,9 | 204.880 | 10,6 |
| Frankrijk | 212.404 | 10,5 | 210.678 | 10,9 |
| Verenigd Koninkrijk | 187.661 | 9,3 | 185.754 | 9,6 |
| Scandinavië | 92.161 | 4,6 | 94.361 | 4,9 |
| Spanje & Portugal | 45.795 | 2,2 | 47.804 | 2,5 |
| Overige | 238.642 | 11,7 | 224.615 | 11,5 |
| Totaal | 2.024.481 | 100,0 | 1.937.419 | 100,0 |
De activa zijn opgesplitst aan de hand van het land waarin de activa zich bevinden:
| Activa | 2012 | % | 2011 | % |
|---|---|---|---|---|
| Verenigde Staten | 339.052 | 17,3 | 328.592 | 17,0 |
| Duitsland | 385.576 | 19,7 | 357.030 | 18,5 |
| Benelux | 467.996 | 23,9 | 500.612 | 25,9 |
| Oost-Europa | 153.028 | 7,8 | 133.781 | 6,9 |
| Frankrijk | 242.120 | 12,4 | 245.022 | 12,7 |
| Verenigd Koninkrijk | 188.953 | 9,7 | 180.635 | 9,4 |
| Scandinavië | 64.315 | 3,3 | 68.245 | 3,5 |
| Spanje & Portugal | 59.169 | 3,0 | 61.411 | 3,2 |
| Overige | 40.820 | 2,1 | 39.361 | 2,0 |
| Niet-gealloceerd | 14.465 | 0,8 | 17.386 | 0,9 |
| Totaal | 1.955.494 | 100,0 | 1.932.075 | 100,0 |
Investeringen in materiële vaste activa worden opgesplitst op basis van het land waarin de activa zich bevinden:
| Investeringen in materiële vaste activa | 2012 | % | 2011 | % |
|---|---|---|---|---|
| Verenigde Staten | 16.903 | 16,3 | 11.033 | 13,1 |
| Duitsland | 27.262 | 26,3 | 19.512 | 23,1 |
| Benelux | 22.969 | 22,2 | 25.187 | 29,9 |
| Oost-Europa | 6.053 | 5,9 | 6.527 | 7,7 |
| Frankrijk | 14.218 | 13,7 | 11.852 | 14,1 |
| Verenigd Koninkrijk | 8.936 | 8,6 | 3.872 | 4,6 |
| Scandinavië | 2.741 | 2,6 | 3.755 | 4,5 |
| Spanje & Portugal | 2.957 | 2,9 | 977 | 1,1 |
| Overige | 1.513 | 1,5 | 1.618 | 1,9 |
| Totaal | 103.552 | 100,0 | 84.333 | 100,0 |
| Netto-omzet | 2012 | % | 2011 | % |
|---|---|---|---|---|
| Goederen Diensten |
1.743.876 280.605 |
86,1 13,9 |
1.681.353 256.066 |
86,8 13,2 |
| Totaal | 2.024.481 | 100,0 | 1.937.419 | 100,0 |
| Goodwill | Software | Overige | Overige | |
|---|---|---|---|---|
| immateriële | ||||
| vaste activa | ||||
| Per 1 januari 2011 | ||||
| Aanschafwaarde | 464.979 | 26.465 | 190.096 | 216.561 |
| Cumulatieve amortisatie | – | (22.716) | (49.661) | (72.377) |
| Nettoboekwaarde | 464.979 | 3.749 | 140.435 | 144.184 |
| Jaar eindigend op 31 december 2011 | ||||
| Nettoboekwaarde begin verslagjaar | 464.979 | 3.749 | 140.435 | 144.184 |
| Investeringen | – | 2.952 | 382 | 3.334 |
| Verwerving deelnemingen | 39.128 | 145 | 62.401 | 62.546 |
| Amortisatie | – | (1.805) | (12.589) | (14.394) |
| Koersomrekeningsverschillen | 176 | (31) | 1.091 | 1.060 |
| Nettoboekwaarde einde verslagjaar | 504.283 | 5.010 | 191.720 | 196.730 |
| Per 31 december 2011 | ||||
| Aanschafwaarde | 504.283 | 30.029 | 255.327 | 285.356 |
| Cumulatieve amortisatie | – | (25.019) | (63.607) | (88.626) |
| Nettoboekwaarde | 504.283 | 5.010 | 191.720 | 196.730 |
| Jaar eindigend op 31 december 2012 | ||||
| Nettoboekwaarde begin verslagjaar | 504.283 | 5.010 | 191.720 | 196.730 |
| Investeringen | – | 2.149 | 758 | 2.907 |
| Amortisatie | – | (2.136) | (14.875) | (17.011) |
| Koersomrekeningsverschillen | (80) | 19 | (771) | (752) |
| Nettoboekwaarde einde verslagjaar | 504.203 | 5.042 | 176.832 | 181.874 |
| Per 31 december 2012 | ||||
| Aanschafwaarde | 504.203 | 31.689 | 255.046 | 286.735 |
| Cumulatieve amortisatie | – | (26.647) | (78.214) | (104.861) |
| Nettoboekwaarde | 504.203 | 5.042 | 176.832 | 181.874 |
Overige immateriële vaste activa bestaan voornamelijk uit immateriële vaste activa die ontstaan zijn uit acquisities. Circa tweederde van de nettoboekwaarde heeft betrekking op klantenrelaties. Het resterende deel heeft betrekking op merknamen.
Goodwill wordt niet geamortiseerd en heeft een onbeperkte gebruiksduur ten tijde van de verantwoording. Onderstaand volgt een samenvatting van de goodwillallocatie per geografisch gebied:
| Goodwillallocatie 2012 | Industrial Services | Flow Control | Totaal Groep |
|---|---|---|---|
| Verenigde Staten | 16.732 | 49.626 | 66.358 |
| Duitsland | 95.497 | 33.390 | 128.887 |
| Benelux | 26.882 | 117.894 | 144.776 |
| Oost-Europa | – | 22.717 | 22.717 |
| Frankrijk | 25.266 | 22.333 | 47.599 |
| Verenigd Koninkrijk | 3.224 | 61.248 | 64.472 |
| Scandinavië | 5.590 | 1.084 | 6.674 |
| Spanje & Portugal | 6.350 | 16.370 | 22.720 |
| Totaal | 179.541 | 324.662 | 504.203 |
| Goodwillallocatie 2011 | Industrial Services | Flow Control | Totaal Groep |
|---|---|---|---|
| Verenigde Staten | 17.070 | 50.648 | 67.718 |
| Duitsland | 95.497 | 33.390 | 128.887 |
| Benelux | 26.882 | 117.894 | 144.776 |
| Oost-Europa | – | 21.990 | 21.990 |
| Frankrijk | 25.266 | 22.333 | 47.599 |
| Verenigd Koninkrijk | 3.145 | 60.797 | 63.942 |
| Scandinavië | 5.570 | 1.081 | 6.651 |
| Spanje & Portugal | 6.350 | 16.370 | 22.720 |
| Totaal | 179.780 | 324.503 | 504.283 |
De boekwaarde van de goodwill is toegerekend aan de operationele segmenten Industrial Services en Flow Control. Ten behoeve van de jaarlijkse impairmenttest worden de relevante bedrijfsonderdelen binnen deze segmenten aangemerkt als kasstroomgenererende eenheden.
De toerekening van de boekwaarde van de goodwill aan de operationele segmenten is geaggregeerd als volgt:
| 2012 | 2011 | |
|---|---|---|
| Industrial Services | 179.541 | 179.780 |
| Flow Control | 324.662 | 324.503 |
| Totaal | 504.203 | 504.283 |
De contante waarde van een kasstroomgenererende eenheid wordt bepaald op basis van reële waarde. De berekeningen bestaan uit kasstroomvoorspellingen (voor belastingen) gebaseerd op door het management goedgekeurde budgetten met een looptijd van 5 jaar. Het door het management bepaalde gebudgetteerde groeipercentage is gebaseerd op resultaten uit het verleden en haar verwachtingen met betrekking tot de marktontwikkelingen.
Kasstromen na 5 jaar worden geëxtrapoleerd rekening houdend met een langetermijngroeipercentage.
De gebruikte disconteringsvoet (voor belastingen) reflecteert de specifieke risico's waaraan de relevante bedrijfsonderdelen zijn blootgesteld.
De gewogen gemiddelden van de veronderstellingen voor alle kasstroomgenererende eenheden binnen Industrial Services zijn als volgt:
| Gewogen gemiddelde Industrial Services | 2012 | 2011 | |
|---|---|---|---|
| Gemiddeld groeipercentage (eerste 5 jaar) | 5,3% | 4,2% | |
| Langetermijngroeipercentage (na 5 jaar) | 1,0% | 2,0% | |
| Disconteringsvoet | 10,0% | 9,0% |
De gewogen gemiddelden van de veronderstellingen voor alle kasstroomgenererende eenheden binnen Flow Control zijn als volgt:
| Gewogen gemiddelde Flow Control | 2012 | 2011 | |
|---|---|---|---|
| Gemiddeld groeipercentage (eerste 5 jaar) | 4,2% | 4,3% | |
| Langetermijngroeipercentage (na 5 jaar) | 1,0% | 2,0% | |
| Disconteringsvoet | 10,0% | 9,0% |
De uitgevoerde testen over alle kasstroomgenererende eenheden in de Groep hebben geen aanleiding gegeven tot afwaardering van de goodwill omdat in alle gevallen de toekomstige kasstromen per eenheid hoger zijn dan de waarde van de goodwill en overige relevante netto activa.
Inherent aan de gehanteerde berekeningsmethodiek, kan een wijziging van de aannames tot een andere conclusie ten aanzien van de impairmenttesten leiden. Als de werkelijke disconteringsvoet 1%-punt hoger wordt verondersteld dan waarvan uitgegaan is in de afzonderlijke impairmenttesten, zou er eveneens geen aanleiding zijn tot afwaardering van de goodwill. Tevens zou er geen afwaardering noodzakelijk zijn geweest als de toekomstige kasstromen in de afzonderlijke uitgevoerde impairmenttesten 10% lager worden gesteld, dan waarvan is uitgegaan.
| Terreinen en Machines en | Overige | In | Totaal | ||
|---|---|---|---|---|---|
| gebouwen | installaties | uitvoering | |||
| Per 1 januari 2011 | |||||
| Aanschafwaarde | 384.580 | 1.057.543 | 74.363 | 38.977 | 1.555.463 |
| Cumulatieve afschrijvingen | (162.963) | (796.060) | (66.060) | – | (1.025.083) |
| Nettoboekwaarde | 221.617 | 261.483 | 8.303 | 38.977 | 530.380 |
| Jaar eindigend 31 december 2011 | |||||
| Boekwaarde begin verslagjaar | 221.617 | 261.483 | 8.303 | 38.977 | 530.380 |
| Investeringen | 7.505 | 41.554 | 3.919 | 31.355 | 84.333 |
| In gebruik genomen | 1.952 | 22.521 | 196 | (24.669) | – |
| Desinvesteringen | (191) | (2.177) | (94) | – | (2.462) |
| Verwerving van deelnemingen | 10.481 | 12.498 | 515 | 997 | 24.491 |
| Afschrijvingen | (12.825) | (54.270) | (3.468) | – | (70.563) |
| Koersomrekeningsverschillen | (1.256) | 521 | (99) | (7) | (841) |
| Boekwaarde einde verslagjaar | 227.283 | 282.130 | 9.272 | 46.653 | 565.338 |
| Per 31 december 2011 | |||||
| Aanschafwaarde | 405.436 | 1.131.073 | 77.796 | 46.653 | 1.660.958 |
| Cumulatieve afschrijvingen | (178.153) | (848.943) | (68.524) | – | (1.095.620) |
| Nettoboekwaarde | 227.283 | 282.130 | 9.272 | 46.653 | 565.338 |
| Jaar eindigend 31 december 2012 | |||||
| Boekwaarde begin verslagjaar | 227.283 | 282.130 | 9.272 | 46.653 | 565.338 |
| Investeringen | 9.135 | 46.301 | 3.774 | 44.342 | 103.552 |
| In gebruik genomen | 4.946 | 33.478 | 1.057 | (39.481) | – |
| Desinvesteringen | (739) | (1.831) | (146) | – | (2.716) |
| Afschrijvingen | (13.507) | (59.702) | (3.750) | – | (76.959) |
| Koersomrekeningsverschillen | 1.658 | 1.076 | 140 | 304 | 3.178 |
| Boekwaarde einde verslagjaar | 228.776 | 301.452 | 10.347 | 51.818 | 592.393 |
| Per 31 december 2012 | |||||
| Aanschafwaarde | 418.645 | 1.185.874 | 80.053 | 51.818 | 1.736.390 |
| Cumulatieve afschrijvingen | (189.869) | (884.422) | (69.706) | – | (1.143.997) |
| Nettoboekwaarde | 228.776 | 301.452 | 10.347 | 51.818 | 592.393 |
Per jaareinde waren groepsmaatschappijen investeringsverplichtingen met betrekking tot materiële vaste activa aangegaan voor een bedrag van EUR 65.432 (2011: EUR 58.513). Hiervan is EUR 51.818 (2011: EUR 46.653) als vooruitbetaling op de balans geactiveerd. Het onroerend goed en enkele machines van een aantal groepsmaatschappijen zijn hypothecair belast.
| 31-12-2012 | 31-12-2011 | |
|---|---|---|
| Grond- en hulpstoffen | 95.013 | 96.185 |
| Onderhanden werk | 99.593 | 95.908 |
| Gereed product en handelsgoederen | 223.015 | 219.362 |
| Overige voorraden | 10.549 | 9.678 |
| Totaal | 428.170 | 421.133 |
De voorraadkosten die als lasten zijn verantwoord en impairmentverliezen op voorraden zijn verwerkt onder 'grondstoffen en uitbesteed werk'. Er zijn geen voorraden in onderpand gegeven als zekerheid voor verplichtingen. De voorziening voor incourante voorraden bedraagt EUR 30.277 (2011: EUR 30.888).
| 31-12-2012 | 31-12-2011 | |
|---|---|---|
| Handelsdebiteuren Voorziening dubieuze debiteuren |
210.075 (5.338) |
204.888 (5.694) |
| Nettohandelsdebiteuren | 204.737 | 199.194 |
Er is geen sprake van concentratie van kredietrisico's, aangezien de Groep een breed klantenbestand heeft dat internationaal gespreid is en daarnaast gebruik maakt van kredietverzekering voor het merendeel van haar vorderingen. Waardeverminderingen op handelsdebiteuren zijn verwerkt in 'overige operationele kosten' en bedroegen per saldo EUR 672 (2011: EUR 1.350). De boekwaarde komt overeen met de reële waarde op balansdatum.
Verloopoverzicht van de voorziening dubieuze debiteuren is als volgt:
| 2012 | 2011 | |
|---|---|---|
| Per 1 januari | 5.694 | 6.494 |
| Dotatie | 1.577 | 1.762 |
| Verwerving deelnemingen | – | 349 |
| Besteding | (1.034) | (2.445) |
| Koersomrekeningsverschillen | 6 | (54) |
| Vrijgevallen | (905) | (412) |
| Per 31 december | 5.338 | 5.694 |
De ouderdomsanalyse van de handelsdebiteuren op basis van vervaldag is als volgt:
| 31-12-2012 | 31-12-2011 | |
|---|---|---|
| Nog niet vervallen | 162.743 | 150.239 |
| Minder dan 30 dagen na vervaldag | 31.882 | 33.817 |
| Tussen 30 en 60 dagen na vervaldag | 6.534 | 9.445 |
| Tussen 60 en 90 dagen na vervaldag | 2.772 | 4.757 |
| Meer dan 90 dagen na vervaldag | 6.144 | 6.630 |
| Handelsdebiteuren | 210.075 | 204.888 |
De meerderheid van de handelsdebiteuren zijn te vorderen in de functionele valuta van de desbetreffende entiteiten.
| 31-12-2012 | 31-12-2011 | |
|---|---|---|
| Euro | 118.002 | 117.155 |
| Amerikaanse dollar | 43.228 | 36.758 |
| Britse pond | 24.453 | 26.743 |
| Overige valuta | 24.392 | 24.232 |
| Handelsdebiteuren | 210.075 | 204.888 |
Jaarrekening 2012 Aalberts Industries N.V. 55
| 31-12-2012 | 31-12-2011 | |
|---|---|---|
| Overlopende activa | 12.097 | 13.196 |
| Afgeleide financiële instrumenten | 155 | 446 |
| Overige vorderingen | 17.301 | 14.268 |
| Totaal | 29.553 | 27.910 |
De boekwaarde komt overeen met de reële waarde op balansdatum.
| Activa 2012 |
Activa 2011 |
Passiva 2012 |
Passiva 2011 |
|
|---|---|---|---|---|
| Renteswapcontracten | – | – | 8.545 | 7.733 |
| Valutacontracten | 155 | 446 | – | – |
| Metaalprijscontracten | – | – | 230 | 1.313 |
| Totaal | 155 | 446 | 8.775 | 9.046 |
Het nominale bedrag van de uitstaande renteswapcontracten per 31 december 2012 was EUR 221.959 (2011: EUR 294.877), van valutacontracten EUR 28.438 (2011: EUR 26.400) en van metaalprijscontracten EUR 14.781 (2011: EUR 17.486). De meerderheid van de valutacontracten en metaalprijscontracten zijn kortetermijncontracten. De looptijd van de renteswapcontracten is direct gerelateerd aan de bankleningen waar deze contracten betrekking op hebben (noot 17.1). De reële waarde van de financiële instrumenten komt overeen met de marktwaarde per balansdatum. De reële waardewaardering van financiële instrumenten wordt op basis van officiële koersen en noteringen gedaan door de financiële instellingen waarbij deze instrumenten worden gehouden.
Het totaal aantal uitstaande aandelen per jaareinde is 109,4 miljoen (2011: 108,1 miljoen) met een nominale waarde van EUR 0,25 per aandeel. Bovendien zijn er 100 prioriteitsaandelen uitgegeven met een nominale waarde van EUR 1,00 per aandeel. Zie noot 33.4 voor een nadere toelichting op de toename van het totaal aantal uitstaande aandelen.
Aalberts Industries heeft uit het bestaande Performance Share Plan op 30 maart 2011 een toekenning gedaan aan een beperkt aantal medewerkers. Dit plan is een in eigen vermogensinstrumenten af te wikkelen, op aandelen gebaseerde regeling. Er worden voorwaardelijk aandelen toegekend, die drie jaren na de start van de prestatieperiode onvoorwaardelijk worden voor zover aan de daaraan verbonden voorwaarden inzake dienstverband en prestaties is voldaan. De prestatievoorwaarden die aan de toekenning van Performance Shares zijn verbonden, zijn gebaseerd op de financiële prestaties van de onderneming gedurende een driejaarsprestatieperiode (2011–2013). De financiële prestatie gedurende die drie kalenderjaren wordt gemeten op basis van de gemiddelde groei van de winst per aandeel voor amortisatie (WpA). Volgens de regels van het plan kan maximaal 125% van het aantal voorwaardelijk toegekende aandelen bij aanvang van de prestatieperiode uiteindelijk worden uitgekeerd.
In april/mei 2011 zijn in totaal 118.000 voorwaardelijke aandelen toegekend en geaccepteerd. Doordat met een aantal medewerkers het dienstverband is of zal worden beëindigd staan er per ultimo 2012 nog 78.000 voorwaardelijke aandelen uit (2011: 98.000). De reële waarde van de Performance Shares is gebaseerd op de aandelenkoers op toekenningsdatum ('grant date') onder aftrek van de contante waarde (risicovrije interestvoet van 2,12%–2,28%) van de verwachte dividenden in de periode dat de aandelen voorwaardelijk zijn toegekend, aangezien de deelnemers gedurende de wachtperiode ('vesting period') niet tot dividenden gerechtigd zijn. De verwachte dividenden zijn gebaseerd op het dividendbeleid van de onderneming. De gemiddelde reële waarde van deze voorwaardelijke aandelen bedraagt EUR 16,08 (2011: 15,98) per aandeel. De totale reële waarde van de 78.000 voorwaardelijke aandelen bedraagt per ultimo 2012 EUR 1.254 (2011: EUR 1.566), waarvan in 2012 EUR 286 (2011: EUR 470) ten laste van de personeelskosten is verwerkt en ten gunste van het eigen vermogen (per saldo vermogensneutraal). In het Performance Share Plan zijn ook twee directieleden van Aalberts Industries N.V. opgenomen, waarvan de details zijn vermeld bij de beloning van de directie op pagina 69.
Aalberts Industries is met haar banken de volgende convenanten overeengekomen die twee maal per jaar getest worden:
| Convenanten | Leverage ratio | Interest cover ratio | |
|---|---|---|---|
| Per 30 juni van elk jaar Per 31 december van elk jaar |
< 3,5 < 3,0 |
> 3,0 > 3,0 |
|
| Definities: – Leverage ratio: – Interest cover ratio: |
Nettoschuld / EBITDA twaalfmaands-rolling EBITDA / nettorentelasten twaalfmaands-rolling |
De interestmarge is afhankelijk van de hoogte van de leverage ratio.
Per jaareinde wordt aan de vereisten in de convenanten voldaan zoals blijkt uit onderstaande opstelling.
| Convenantenrealisatie | 2012 | 2011 |
|---|---|---|
| Leverage ratio | 1,8 | 2,0 |
| Interest cover ratio | 14,4 | 12,9 |
| Bankleningen | Financiële leases | Totaal | |
|---|---|---|---|
| Per 1 januari 2012 | 496.169 | 24.785 | 520.954 |
| Nieuwe leningen | 19.749 | 359 | 20.108 |
| Aflossingen | (145.900) | (2.713) | (148.613) |
| Koersomrekeningsverschillen | (1.296) | 173 | (1.123) |
| Per 31 december 2012 | 368.722 | 22.604 | 391.326 |
| Aflossingsverplichting binnen één jaar | (123.804) | (2.630) | (126.434) |
| Opgenomen in de balans per 31 december 2012 | 244.918 | 19.974 | 264.892 |
De aflossingsverplichting binnen één jaar op langlopende leningen bedraagt EUR 126.434 (2011: EUR 136.605) en is opgenomen in de kortlopende schulden. De boekwaarde van de leningen komt overeen met de reële waarde per balansdatum; de effectieve rente benadert de gemiddelde rente. Het rentepercentage voor bankleningen lag in het verslagjaar tussen 1,5% en 5,0%.
De vervaldatum van de bankleningen is als volgt:
| Vervaldatum bankleningen | 2012 | 2011 |
|---|---|---|
| Binnen 1 jaar | 123.804 | 134.053 |
| Tussen 1 en 5 jaar | 234.872 | 329.702 |
| Meer dan 5 jaar | 10.046 | 32.414 |
| Totaal | 368.722 | 496.169 |
De nettoboekwaarde van de bankleningen van de Groep luidt in de volgende valuta:
| Bankleningen | 2012 | 2011 |
|---|---|---|
| Euro | 276.094 | 385.661 |
| Amerikaanse dollar | 87.545 | 105.103 |
| Overige valuta | 5.083 | 5.405 |
| Totaal | 368.722 | 496.169 |
| Vervaldatum financiële leases | 2012 | 2011 |
|---|---|---|
| Minimale leasebetalingen: | ||
| Binnen 1 jaar | 3.969 | 3.973 |
| Tussen 1 en 5 jaar | 18.732 | 20.568 |
| Meer dan 5 jaar | 14.247 | 15.021 |
| 36.948 | 39.562 | |
| Financieringslasten: | ||
| Binnen 1 jaar | 1.339 | 1.421 |
| Tussen 1 en 5 jaar | 5.116 | 5.467 |
| Meer dan 5 jaar | 7.889 | 7.889 |
| 14.344 | 14.777 | |
| Nettoverplichting: | ||
| Binnen 1 jaar | 2.630 | 2.552 |
| Tussen 1 en 5 jaar | 13.616 | 15.101 |
| Meer dan 5 jaar | 6.358 | 7.132 |
| Nettoverplichting in de balans | 22.604 | 24.785 |
Kredietinstellingen zijn kortlopende bankkredieten, aangehouden bij een aantal financiële instellingen. Het totaal van deze faciliteiten bedroeg ultimo 2012 EUR 486 miljoen (2011: EUR 460 miljoen), waarvan EUR 150 miljoen (2011: EUR 85 miljoen) was gebruikt. De boekwaarde komt overeen met de reële waarde op balansdatum.
Latente belastingvorderingen en -schulden zijn met elkaar verrekend indien er een wettelijk afdwingbaar recht bestaat lopende belastingvorderingen te verrekenen met lopende belastingschulden en indien de belastinglatentie betrekking heeft op dezelfde belastingdienst. De Groep heeft niet-gewaardeerde fiscaal verrekenbare verliezen voor een bedrag van ongeveer EUR 19 miljoen (2011: EUR 23 miljoen). De betreffende latente belastingvordering is niet opgenomen, aangezien toekomstige aanwending met name afhankelijk is van de nog onzekere lokale winstcapaciteit. Latente belastingvorderingen hebben met name betrekking op pensioenvoorzieningen en verrekenbare verliezen. Latente belastingschulden hebben met name betrekking op tijdelijke verschillen op overige immateriële vaste activa uit acquisities en tijdelijke afschrijvingsverschillen op materiële vaste activa.
| Verrekenbare verliezen |
Immateriële activa |
Materiële vaste activa |
Voor- zieningen |
Werk- kapitaal en overige |
Saldering | Netto vorde ringen/ schulden |
|
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Vorderingen Schulden |
8.183 – |
117 31.986 |
769 16.761 |
7.502 711 |
6.868 4.416 |
(2.765) (2.765) |
20.674 51.109 |
| Per 1 januari 2011 | (8.183) | 31.869 | 15.992 | (6.791) | (2.452) | – | 30.435 |
| Verwerving deelnemingen Winst-en-verliesrekening Vermogensmutatie Koersomrekeningsverschillen |
– 1.311 – 107 |
16.688 (5.996) – 39 |
3.251 4.894 – 419 |
– (425) 79 (119) |
(136) 4.734 (1.331) 109 |
– – – – |
19.803 4.518 (1.252) 555 |
| Mutaties 2011 | 1.418 | 10.731 | 8.564 | (465) | 3.376 | – | 23.624 |
| Vorderingen Schulden |
6.765 – |
143 42.743 |
908 25.464 |
8.159 903 |
6.108 7.032 |
(4.696) (4.696) |
17.387 71.446 |
| Per 31 december 2011 | (6.765) | 42.600 | 24.556 | (7.256) | 924 | – | 54.059 |
| Winst-en-verliesrekening Vermogensmutatie Koersomrekeningsverschillen |
2.434 – (41) |
(2.352) – (223) |
1.396 – (144) |
58 95 (51) |
1.213 (448) 38 |
– – – |
2.749 (353) (421) |
| Mutaties 2012 | 2.393 | (2.575) | 1.252 | 102 | 803 | – | 1.975 |
| Vorderingen Schulden |
4.372 – |
77 40.102 |
713 26.521 |
8.216 1.062 |
5.898 7.625 |
(4.812) (4.812) |
14.464 70.498 |
| Per 31 december 2012 | (4.372) | 40.025 | 25.808 | (7.154) | 1.727 | – | 56.034 |
| Duitsland | Frankrijk | Verenigd Koninkrijk |
Overige | Totaal | |
|---|---|---|---|---|---|
| Contante waarde (gedeeltelijk) afgefinancierde verplichtingen | 3.825 | 1.631 | 122.133 | 4.020 | 131.609 |
| Reële waarde fondsbeleggingen | (2.141) | (196) | (79.079) | (2.514) | (83.930) |
| 1.684 | 1.435 | 43.054 | 1.506 | 47.679 | |
| Contante waarde niet afgefinancierde verplichtingen | 10.204 | 6.280 | – | 1.496 | 17.980 |
| Niet opgenomen actuariële resultaten | (2.846) | (90) | (34.183) | (921) | (38.040) |
| Niet opgenomen pensioenlasten van verstreken diensttijd | – | (995) | – | – | (995) |
| Balansverplichting per 31 december 2012 | 9.042 | 6.630 | 8.871 | 2.081 | 26.624 |
| Bedragen verwerkt in winst-en-verliesrekening | Duitsland | Frankrijk | Verenigd | Overige | Totaal |
|---|---|---|---|---|---|
| Koninkrijk | |||||
| Pensioenlasten | 171 | 461 | 37 | 421 | 1.090 |
| Rentelasten | 561 | 333 | 5.437 | 126 | 6.457 |
| Verwacht beleggingsrendement | (80) | (2) | (5.675) | (86) | (5.843) |
| Actuariële resultaten | 83 | (28) | 1.126 | 30 | 1.211 |
| Pensioenlasten over verstreken diensttijd | – | 91 | – | – | 91 |
| Gevolgen van inperkingen en afwikkelingen | 188 | (27) | – | – | 161 |
| Totaal verwerkt in personeelskosten | 923 | 828 | 925 | 491 | 3.167 |
De actuariële aannames voor de berekening van de pensioenverplichtingen zijn:
| Actuariële aannames 2012 | Duitsland | Frankrijk | Verenigd Koninkrijk |
|
|---|---|---|---|---|
| Disconteringsvoet | 3,25% | 3,75% | 4,40% | |
| Verwacht beleggingsrendement | 4,00% | 3,75% | 7,62% | |
| Inflatie | 1,75% | 2,00% | 2,80% | |
| Toekomstige salarisverhogingen | 1,75% | 2,00% | 2,00% |
| Actuariële aannames 2011 | Duitsland | Frankrijk | Verenigd Koninkrijk |
|
|---|---|---|---|---|
| Disconteringsvoet | 5,00% | 4,75% | 4,85% | |
| Verwacht beleggingsrendement | 4,00% | 4,00% | 7,88% | |
| Inflatie Toekomstige salarisverhogingen |
1,75% 1,75% |
2,00% 2,00% |
3,00% 2,00% |
Veronderstellingen ten aanzien van toekomstige sterftecijfers zijn gebaseerd op gepubliceerde statistische gegevens en sterftetabellen.
| Mutatie pensioenverplichtingen opgenomen in de balans |
Contante waarde (gedeeltelijk) afgefinancierde verplichtingen |
Reële waarde fonds- beleg- gingen |
Netto- verplichting |
Contante waarde niet afge- financierde verplich- |
Niet op- genomen actuariële resultaten |
Niet op- genomen pensioen lasten van verstreken |
Totaal |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| tingen | diensttijd | ||||||
| Per 1 januari 2011 | 116.300 | (76.285) | 40.015 | 12.715 | (25.511) | (552) | 26.667 |
| Verwerving deelnemingen | 634 | (188) | 446 | 430 | – | – | 876 |
| Pensioenlasten | 511 | – | 511 | 396 | – | – | 907 |
| Rentelasten | 5.900 | – | 5.900 | 681 | – | – | 6.581 |
| Werkgeversbijdragen | – | (1.493) | (1.493) | – | – | – | (1.493) |
| Deelnemersbijdragen | 506 | (506) | – | – | – | – | – |
| Verwacht beleggingsrendement | – | (5.719) | (5.719) | – | – | – | (5.719) |
| Actuariële resultaten | (850) | 4.289 | 3.439 | 97 | (2.464) | – | 1.072 |
| Uitkeringen | (3.572) | 3.572 | – | (1.177) | – | – | (1.177) |
| Pensioenlasten over verstreken diensttijd | (807) | – | (807) | (72) | – | 50 | (829) |
| Inperkingen en afwikkelingen | (33) | – | (33) | (24) | – | – | (57) |
| Herrubriceringen | (2.802) | 5 | (2.797) | 2.521 | 257 | (274) | (293) |
| Koersomrekeningsverschillen | 2.421 | (1.609) | 812 | 10 | (648) | – | 174 |
| Per 31 december 2011 | 118.208 | (77.934) | 40.274 | 15.577 | (28.366) | (776) | 26.709 |
| Pensioenlasten | 512 | – | 512 | 578 | – | – | 1.090 |
| Rentelasten | 5.742 | – | 5.742 | 715 | – | – | 6.457 |
| Werkgeversbijdragen | – | (1.713) | (1.713) | – | – | – | (1.713) |
| Deelnemersbijdragen | 41 | (41) | – | – | – | – | – |
| Verwacht beleggingsrendement | – | (5.843) | (5.843) | – | – | – | (5.843) |
| Actuariële resultaten | 8.929 | (905) | 8.024 | 2.173 | (8.985) | – | 1.212 |
| Uitkeringen | (4.279) | 4.279 | – | (1.550) | – | – | (1.550) |
| Pensioenlasten over verstreken diensttijd | – | – | – | – | – | 91 | 91 |
| Inperkingen en afwikkelingen | 188 | – | 188 | (27) | – | – | 161 |
| Herrubriceringen | (587) | 147 | (440) | 522 | – | (310) | (228) |
| Koersomrekeningsverschillen | 2.855 | (1.920) | 935 | (8) | (689) | – | 238 |
| Per 31 december 2012 | 131.609 | (83.930) | 47.679 | 17.980 | (38.040) | (995) | 26.624 |
Het gerealiseerde beleggingsrendement op de fondsbeleggingen bedroeg EUR 6.748 positief (2011: EUR 1.431 positief). Het verwachte beleggingsrendement op fondsbeleggingen is gebaseerd op langetermijnobligatieopbrengsten per balansdatum voor schuldbewijzen en voor aandelen op langetermijnobligatieopbrengsten vermeerderd met een risicopremie op basis van de marktcondities per balansdatum.
De fondsbeleggingen zijn als volgt samengesteld:
| Categorieën fondsbeleggingen | 2012 | 2011 |
|---|---|---|
| Aandelen | 56% | 55% |
| Schuldbewijzen | 25% | 25% |
| Overige | 19% | 20% |
| Totaal | 100% | 100% |
De Nederlandse groepsmaatschappijen zijn aangesloten bij bedrijfstakpensioenfondsen waarvan de regelingen onder IFRS kwalificeren als toegezegdpensioenregelingen. Deze fondsen stellen geen allocatie informatie ter beschikking en zijn daarom als toegezegde-bijdrageregelingen verwerkt.
De Groep voorziet een bijdrage van ongeveer EUR 1,6 miljoen aan de gefinancierde toegezegdpensioenregelingen in 2013.
| Historische informatie | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 |
|---|---|---|---|---|---|
| Contante waarde (gedeeltelijk) afgefinancierde verplichtingen | 131.609 | 118.208 | 116.300 | 99.114 | 68.501 |
| Reële waarde fondsbeleggingen | (83.930) | (77.934) | (76.285) | (65.961) | (54.052) |
| 47.679 | 40.274 | 40.015 | 33.153 | 14.449 | |
| Contante waarde niet afgefinancierde verplichtingen | 17.980 | 15.577 | 12.715 | 12.298 | 10.595 |
| Niet opgenomen actuariële resultaten | (38.040) | (28.366) | (25.511) | (17.806) | 2.358 |
| Niet opgenomen pensioenlasten van verstreken diensttijd | (995) | (776) | (552) | 301 | 306 |
| Balansverplichting per 31 december | 26.624 | 26.709 | 26.667 | 27.946 | 27.708 |
| 2012 | 2011 | |
|---|---|---|
| Per 1 januari | 27.321 | 21.069 |
| Dotatie | 2.474 | 1.870 |
| Verwerving deelnemingen | – | 6.295 |
| Besteding | (19.803) | (557) |
| Koersomrekeningsverschillen | 84 | 583 |
| Vrijgevallen | (1.626) | (1.939) |
| Per 31 december | 8.450 | 27.321 |
De overige voorzieningen en langlopende verplichtingen hebben voor EUR 3,3 miljoen betrekking op het nog niet betaalde deel van de verwervingsprijs voor de acquisitie van Baum (in 2011). De verplichtingen uit hoofde van de acquisities van Conbraco (in 2010) en DEC (in 2011) zijn in 2012 afgewikkeld. Het resterende bedrag heeft betrekking op verplichtingen die samenhangen met de normale bedrijfsvoering en voorzieningen voor herstructureringen en saneringen.
| 31-12-2012 | 31-12-2011 | |
|---|---|---|
| Sociale lasten en belastingen | 20.368 | 20.581 |
| Belasting toegevoegde waarde | 6.574 | 7.426 |
| Overlopende passiva | 25.260 | 30.338 |
| Bedragen verschuldigd aan personeel | 42.640 | 42.766 |
| Afgeleide financiële instrumenten | 8.775 | 9.046 |
| Overige | 6.571 | 7.220 |
| Totaal | 110.188 | 117.377 |
De boekwaarde komt overeen met de reële waarde per balansdatum.
| 2012 | 2011 | |
|---|---|---|
| Lonen en salarissen | (439.255) | (422.332) |
| Sociale verzekeringen | (86.028) | (80.428) |
| Pensioenkosten: | ||
| Toegezegd-pensioenregelingen | (3.167) | (1.955) |
| Toegezegde-bijdrageregelingen | (13.373) | (12.420) |
| Overige personeelskosten | (15.401) | (14.840) |
| Totaal | (557.224) | (531.975) |
In het boekjaar bedroeg het gemiddelde aantal werknemers 12.399 (2011: 12.246).
De beloning van de directie en commissarissen wordt vermeld in de toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening.
| 2012 | 2011 | |
|---|---|---|
| Productiekosten | (192.936) | (184.980) |
| Verkoopkosten | (62.664) | (57.303) |
| Huisvestingskosten | (33.728) | (32.681) |
| Algemene kosten | (67.500) | (65.557) |
| Garantiekosten | (1.850) | (2.195) |
| Overige bedrijfsopbrengsten | 14.899 | 8.206 |
| Totaal | (343.779) | (334.510) |
Productiekosten omvatten voornamelijk energiekosten, reparatie- en onderhoudskosten en vracht- en verpakkingskosten.
Overige bedrijfsopbrengsten zijn opbrengsten die niet gerelateerd zijn aan de belangrijkste activiteiten van de Groep of die gerelateerd zijn aan incidentele en/of eenmalige items, zoals overheidssubsidies voor een bedrag van EUR 2.703 (2011: EUR 1.617) en verzekeringsuitkeringen voor een bedrag van EUR 3.352 (2011: EUR 3.269). De gemaakte kosten, waar een groot deel van deze verzekeringsuitkeringen betrekking op hebben, zijn verantwoord in de respectievelijke kostencategorieën.
| 2012 | 2011 | |
|---|---|---|
| Rentebaten | 8.505 | 9.646 |
| Rentelasten: | ||
| Bankleningen | (28.079) | (31.702) |
| Financiële leases | (880) | (898) |
| Totaal rentelasten | (28.959) | (32.600) |
| Nettorentelasten | (20.454) | (22.954) |
| Koersresultaten | (1.534) | (2.522) |
| Mutatie reële waarde afgeleide financiële instrumenten: | ||
| Renteswaps | 639 | 1.190 |
| Valutacontracten | 50 | (163) |
| Metaalprijscontracten | 1.083 | (2.115) |
| Totaal mutatie reële waarde afgeleide financiële instrumenten | 1.772 | (1.088) |
| Nettofinancieringslasten | (20.216) | (26.564) |
| 2012 | 2011 | |
|---|---|---|
| Acute winstbelasting: | ||
| Huidig jaar | 46.353 | 36.218 |
| Voorgaande jaren | (3.201) | (4.418) |
| 43.152 | 31.800 | |
| Latente winstbelasting | 2.749 | 4.518 |
| Winstbelasting | 45.901 | 36.318 |
| 2012 | 2011 | |
|---|---|---|
| Resultaat voor belastingen | 181.877 | 167.887 |
| Belasting berekend op basis van | ||
| binnenlandse belastingtarieven van toepassing in de verschillende landen | 52.017 | 48.855 |
| Fiscaal niet aftrekbare kosten | 1.642 | 1.572 |
| Belastingvermindering | (3.652) | (4.094) |
| Gebruik van niet eerder verantwoorde fiscale verliezen | (1.137) | (4.240) |
| Overige effecten | (2.969) | (5.775) |
| Winstbelasting | 45.901 | 36.318 |
| Effectieve belastingdruk | 25,2% | 21,6% |
Het gewogen gemiddelde van toepassing zijnde nominale belastingtarief is gedaald, vooral als gevolg van een gewijzigde landenspreiding. Voor 2012 bedroeg het gewogen gemiddelde van toepassing zijnde nominale belastingtarief 28,6% (2011: 29,1%).
| 2012 | 2011 | |
|---|---|---|
| Nettoresultaat | 135.068 | 131.340 |
| Gewogen gemiddeld aantal uitstaande aandelen (x1) | 108.909.918 | 107.545.424 |
| Winst per aandeel (x EUR 1) | 1,24 | 1,22 |
| Nettoresultaat | 135.068 | 131.340 |
| Gewogen gemiddeld aantal uitstaande aandelen inclusief effect van aandelenopties (x1) | 108.987.918 | 107.643.424 |
| Verwaterde winst per aandeel (x EUR 1) | 1,24 | 1,22 |
| Nettoresultaat voor amortisatie | 152.079 | 145.734 |
| Gewogen gemiddeld aantal uitstaande aandelen (x1) | 108.909.918 | 107.545.424 |
| Winst per aandeel voor amortisatie (x EUR 1) | 1,40 | 1,36 |
| Nettoresultaat voor amortisatie | 152.079 | 145.734 |
| Gewogen gemiddeld aantal uitstaande aandelen inclusief effect van aandelenopties (x1) | 108.987.918 | 107.643.424 |
| Verwaterde winst per aandeel voor amortisatie (x EUR 1) | 1,40 | 1,35 |
Het uitbetaalde dividend in 2012 bedroeg EUR 0,34 per aandeel (2011: EUR 0,28). Voor het resultaat over het boekjaar 2012 wordt aan de Algemene Vergadering, te houden op 25 april 2013, een dividend voorgesteld van EUR 0,35 per aandeel. Dit voorstel is niet opgenomen in de jaarrekening.
De Groep heeft niet uit de balans blijkende verplichtingen met betrekking tot bankgaranties en andere garanties voortvloeiend uit de normale bedrijfsvoering. Er wordt niet verwacht dat er materiële verplichtingen zullen voortkomen uit de voorwaardelijke verplichtingen. De Groep heeft aan derden garanties afgegeven in het kader van de normale bedrijfsvoering ten bedrage van EUR 12.203 (2011: EUR 10.720).
De verplichtingen ten aanzien van de inkoop van koper, messing en aluminium voor de Europese Flow Control activiteiten bedragen per jaareinde EUR 37,0 miljoen (2011: EUR 46,6 miljoen).
Op 20 september 2006 werd aan Aalberts Industries en twee van haar groepsmaatschappijen een boete opgelegd van EUR 100,8 miljoen en EUR 2,04 miljoen vanwege vermeende overtreding van mededingingsregels. Bij arrest van 24 maart 2011 heeft het Gerecht van Eerste Aanleg in Luxemburg geoordeeld dat de Europese Commissie ten onrechte had gemeend dat Aalberts Industries en de betrokken dochterondernemingen in de periode van 25 juni 2003 tot 1 april 2004 hadden deelgenomen aan een kartel en de beslissing van de Europese Commissie met inbegrip van de boete vernietigd. De door Aalberts Industries tot zekerheid voor de betaling van de boetes gestelde bankgaranties zijn door de Europese Commissie overeenkomstig de daarvoor geldende regels teruggegeven. De Europese Commissie heeft bij het Hof van Justitie van de Europese Unie beroep ingesteld tegen deze beslissing van het Gerecht van Eerste Aanleg. De Advocaat-Generaal bij het Hof van Justitie heeft aangegeven op 28 februari 2013 zijn advies aan het Hof van Justitie bekend te maken. De Directie ziet de daarop volgende beslissing van het Hof van Justitie met vertrouwen tegemoet. Ten gevolge van de Europese procedure heeft een aantal marktpartijen in het buitenland civiele schadeprocedures aanhangig gemaakt tegen partijen waarvan de boetes van de Europese Commissie in stand zijn gebleven. Deze partijen proberen andere marktpartijen, waaronder groepsmaatschappijen van Aalberts Industries, in eventuele schade te laten bijdragen.
Met de bankrelaties is overeengekomen dat geen zekerheden aan derden zullen worden verstrekt zonder hun toestemming. Het onroerend goed en enkele machines van een aantal groepsmaatschappijen zijn hypothecair belast.
| Verplichtingen operationele lease en huur | 2012 | 2011 | |
|---|---|---|---|
| Vervallend binnen 1 jaar | 14.100 | 14.291 | |
| Vervallend tussen 1 en 5 jaar | 30.859 | 34.085 | |
| Vervallend na 5 jaar | 19.217 | 27.654 | |
| Totaal verplichtingen | 64.176 | 76.030 |
In 2012 zijn de verplichtingen met betrekking tot de acquisities van Conbraco (overgenomen in 2010) en DEC (overgenomen in 2011) afgewikkeld. Deze afwikkeling bedroeg € 18,3 miljoen en is verantwoord als kasstroom uit investeringsactiviteiten.
De directie en de Raad van Commissarissen van de vennootschap en eigen pensioenfondsen in het Verenigd Koninkrijk zijn aangemerkt als verbonden partijen. Er hebben zich geen significante transacties voorgedaan anders dan intercompanytransacties en remuneratie, zoals opgenoment in noot 33.8, conform zakelijke condities.
Aalberts Industries N.V. heeft op 20 november 2012 aangekondigd 100% van de aandelen van BSM Valves B.V. over te nemen. BSM Valves is gespecialiseerd in high performance afsluiters, hoofdzakelijk voor de olie- & gasmarkt. BSM Valves ontwikkelt, produceert, assembleert en test klantspecifieke afsluiters voor de onshore en offshore olie- & gasindustrie, de (petro)chemische industrie en energiemarkt. In deze markten zijn producten benodigd die blootgesteld kunnen worden aan de meest extreme condities. Na de productie en assemblage worden de afsluiters getest in een eigen laboratorium. BSM Valves, gevestigd in Breda, Nederland, genereert met circa 60 medewerkers een jaaromzet van ongeveer EUR 17 miljoen. Het huidige management zal na de overname de dagelijkse leiding behouden om de onderneming gezamenlijk met Aalberts Industries sneller te laten groeien. De resultaten van BSM Valves worden met ingang van 1 januari 2013 geconsolideerd en zullen direct bijdragen aan de winst per aandeel. De overname wordt gefinancierd uit bestaande kredietfaciliteiten.
Op 15 januari 2013 heeft de Groep aangekondigd 100% van de aandelen over te nemen van GF-Flamm-Metallspritz-GmbH (Flamm). Flamm is met één productiefaciliteit actief in Moers (Duitsland), met een jaarlijkse omzet van EUR 6 miljoen en ongeveer 30 medewerkers. Flamm is gespecialiseerd in oppervlaktebehandeling door middel van thermische spuittechnologie. Tevens worden de producten voor en/of na de oppervlaktebehandeling bewerkt met speciale machines om aan de hoge specificatie-eisen van de klanten te voldoen. Deze technologie wordt wereldwijd toegepast in vele markten, zoals energie, turbine, olie & gas, machinebouw en industrie. Het bestaande management van Flamm zal het bedrijf blijven leiden en zal nauw samenwerken met het management van Group Material Technology. De overname wordt geconsolideerd met ingang van 1 januari 2013 en zal direct bijdragen aan de winst per aandeel en wordt gefinancierd uit bestaande kredietfaciliteiten.
De reële waarden van de activa en passiva op overnamedatum van de acquisities zijn op het moment van opmaken van de jaarrekening nog niet vastgesteld. Dit zal naar verwachting in het eerste kwartaal van 2013 worden afgerond, mede op basis van de opgestelde en gecontroleerde jaarrekeningen over 2012 van de overgenomen entiteiten.
| noot | 31–12–2012 | 31–12–2011 | |
|---|---|---|---|
| Activa | |||
| Immateriële vaste activa | |||
| Overige immateriële vaste activa | 33.2 | – | – |
| Materiële vaste activa | |||
| Overige materiële vaste activa | 33.2 | 11 | 16 |
| Financiële vaste activa | |||
| Deelnemingen in groepsmaatschappijen | 33.3 | 1.063.771 | 938.111 |
| Leningen aan groepsmaatschappijen | 231.070 | 236.070 | |
| Vaste activa | 1.294.852 | 1.174.197 | |
| Vorderingen | |||
| Overige vorderingen en overlopende activa | 9.346 | 10.047 | |
| Vlottende activa | 9.346 | 10.047 | |
| Totaal activa | 1.304.198 | 1.184.244 | |
| Passiva | |||
| Aandelenkapitaal | 27.357 | 27.021 | |
| Agio | 201.125 | 201.461 | |
| Overige reserves | 626.007 | 514.252 | |
| Koersomrekening en hedging reserve | (20.622) | (25.049) | |
| Onverdeelde winst | 135.068 | 131.340 | |
| Eigen vermogen | 33.4 | 968.935 | 849.025 |
| Voorzieningen Voorziening voor latente belastingen |
5.250 | 5.250 | |
| Langlopende schulden Langlopende leningen |
33.6 | 60.000 | 100.000 |
| Kredietinstellingen | 227.623 | 186.813 | |
| Aflossingsverplichting op langlopende leningen | 40.000 | 40.000 | |
| Handelscrediteuren | 65 | 63 | |
| Belastingen en premies sociale verzekeringen | 329 | 386 | |
| Overige schulden en overlopende passiva | 1.996 | 2.707 | |
| Kortlopende schulden | 270.013 | 229.969 | |
| Totaal passiva | 1.304.198 | 1.184.244 |
| 2012 | 2011 | |
|---|---|---|
| Resultaat van deelnemingen na belasting Overige baten en lasten na belasting |
134.779 289 |
130.996 344 |
| Nettoresultaat | 135.068 | 131.340 |
66 Aalberts Industries N.V. Jaarverslag 2012
De jaarrekening van Aalberts Industries N.V., zoals hierna gepresenteerd, is opgesteld in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Boek 2, Titel 9 BW. Vanaf 2005 maakt Aalberts Industries N.V. haar geconsolideerde jaarrekening op volgens de International Financial Reporting Standards (IFRS) zoals goedgekeurd door de Europese Unie.
Er is gebruikgemaakt van de mogelijkheid om de grondslagen van de geconsolideerde jaarrekening toe te passen op die van de vennootschappelijke jaarrekening. De vennootschappelijke winst-en-verliesrekening is opgemaakt met gebruik van de uitzondering van artikel 402, Titel 9, Boek 2, BW. De deelnemingen zijn gewaardeerd tegen nettovermogenswaarde, op basis van de grondslagen zoals toegepast in de geconsolideerde jaarrekening.
Het gemiddeld aantal medewerkers bedraagt 13 (2011: 11), per jaareinde 13 (2011: 13).
| Overige materiële vaste activa | Software | |
|---|---|---|
| Per 1 januari 2012 | ||
| Aanschafwaarde | 554 | 410 |
| Cumulatieve afschrijvingen | (538) | (410) |
| Nettoboekwaarde | 16 | – |
| Mutaties 2012 | ||
| Afschrijvingen | (5) | – |
| 11 | – | |
| Per 31 december 2012 | ||
| Aanschafwaarde | 554 | 410 |
| Cumulatieve afschrijvingen | (543) | (410) |
| Nettoboekwaarde | 11 | – |
| Deelnemingen in groepsmaatschappijen | |
|---|---|
| Per 1 januari 2012 | 938.111 |
| Aandeel in winst 2012 | 134.779 |
| Kapitaalverhoging | 26.310 |
| Dividenduitkeringen | (39.856) |
| Koersomrekeningsverschillen en waardeveranderingen na winstbelasting | 4.427 |
| Per 31 december 2012 | 1.063.771 |
| Aandelen- kapitaal |
Agio | Overige reserves |
Koers- omreke- ning en hedging reserve |
Onver- deelde winst |
Totaal | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Per 1 januari 2011 | 26.671 | 201.790 | 418.804 | (19.148) | 104.436 | 732.553 |
| Dividend 2010 | 329 | (329) | – | – | (8.484) | (8.484) |
| Toevoeging aan overige reserves | – | – | 95.952 | – | (95.952) | – |
| Winst boekjaar | – | – | – | – | 131.340 | 131.340 |
| Koersomrekeningsverschillen | – | – | – | (1.570) | – | (1.570) |
| Op aandelen gebaseerde personeelsbeloning | 21 | – | 449 | – | – | 470 |
| Verwerving van minderheidsbelangen | – | – | (953) | – | – | (953) |
| Waardeveranderingen afgeleide financiële instrumenten | – | – | – | (5.583) | – | (5.583) |
| Latente belastingen op waardeveranderingen | – | – | – | 1.252 | – | 1.252 |
| Per 31 december 2011 | 27.021 | 201.461 | 514.252 | (25.049) | 131.340 | 849.025 |
| Dividend 2011 | 336 | (336) | – | – | (19.871) | (19.871) |
| Toevoeging aan overige reserves | – | – | 111.469 | – | (111.469) | – |
| Winst boekjaar | – | – | – | – | 135.068 | 135.068 |
| Koersomrekeningsverschillen | – | – | – | 5.866 | – | 5.866 |
| Op aandelen gebaseerde personeelsbeloning | – | – | 286 | – | – | 286 |
| Waardeveranderingen afgeleide financiële instrumenten | – | – | – | (1.792) | – | (1.792) |
| Latente belastingen op waardeveranderingen | – | – | – | 353 | – | 353 |
| Per 31 december 2012 | 27.357 | 201.125 | 626.007 | (20.622) | 135.068 | 968.935 |
Het maatschappelijk kapitaal bedraagt EUR 61 miljoen, verdeeld in:
n 122.000.000 gewone aandelen van nominaal EUR 0,25 elk
n 30.499.900 preferente aandelen van nominaal EUR 1,00 elk
n 100 prioriteitsaandelen van nominaal EUR 1,00 elk
Per 31 december 2012 bedroeg het aantal geplaatste aandelen 109.425.957 (2011: 108.084.256) en het aantal geplaatste prioriteitsaandelen 100. Het geplaatste kapitaal is in de loop van het verslagjaar toegenomen met 1.341.701 aandelen als gevolg van de uitkering van stockdividend over het jaar 2011.
De koersomrekening en hedging reserve komen niet in aanmerking voor winstuitkering.
De winstbestemming 2011 heeft, in overeenstemming met het besluit van de Algemene Vergadering gehouden op 26 april 2012, plaatsgevonden conform het in de jaarrekening 2011 vermelde voorstel tot winstbestemming.
Het nettoresultaat over 2012 ten bedrage van EUR 135.068 staat ter beschikking van de aandeelhouders volgens artikel 30, paragraaf 3 van de statuten. De directie stelt voor het dividend te bepalen op EUR 0,35 in contanten per aandeel van nominaal EUR 0,25 of, naar keuze van de aandeelhouder, in aandelen. Het hierna resterende deel van de winst zal worden toegevoegd aan de overige reserves.
Voor de financiering van overnames heeft Aalberts Industries N.V. in 2008 een lening afgesloten bij een Nederlandse kredietverstrekker met een looptijd van 7 jaar tegen variabele rente gebaseerd op Euribor plus een afgesproken opslag.
In het boekjaar en voorgaand boekjaar zijn de volgende bedragen aan accountantshonoraria ten laste van het resultaat gebracht.
| 2012 | PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. |
Netwerk PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. |
Totaal netwerk PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. |
|---|---|---|---|
| Controle van de jaarrekening Andere controlewerkzaamheden |
295 6 |
1.412 – |
1.707 6 |
| Fiscale advisering | – | – | – |
| Andere niet-controlediensten | – | – | – |
| Totaal | 301 | 1.412 | 1.713 |
| 2011 | PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. |
Netwerk PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. |
Totaal netwerk PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. |
|---|---|---|---|
| Controle van de jaarrekening | 285 | 1.283 | 1.568 |
| Andere controlewerkzaamheden | 12 | – | 12 |
| Fiscale advisering | – | – | – |
| Andere niet-controlediensten | – | – | – |
| Totaal | 297 | 1.283 | 1.580 |
Bovenstaande honoraria betreffen de werkzaamheden die bij de vennootschap en de in de consolidatie betrokken maatschappijen zijn uitgevoerd door accountantsorganisatie en onafhankelijke externe accountants zoals bedoeld in art 1, lid 1 Wta (Wet toezicht accountantsorganisaties) en de in rekening gebrachte honoraria van het gehele netwerk waartoe de accountantsorganisatie behoort.
De beloning van de leden van de directie is vastgesteld in lijn met het beloningsbeleid zoals toegelicht in het Verslag van de Raad van Commissarissen in het jaarverslag.
De heer W.A. Pelsma (CEO) ontving een jaarsalaris van EUR 529 (2011: EUR 463), een variabele beloning ten bedrage van EUR 95 (2011: EUR 341) en een pensioenbijdrage van EUR 71 (2011: EUR 62). Per jaareinde bedroeg het aantal door hem gehouden aandelen Aalberts Industries N.V. 64.730 stuks (2011: 58.158). Het aantal voorwaardelijke performance-aandelen bedroeg per jaareinde 20.000 stuks en zijn toegekend in 2011, waarvan EUR 96 (2011: EUR 96) ten laste van het resultaat in 2012 is gekomen.
De heer J. Aalberts (President) ontving een jaarsalaris van EUR 529 (2011: EUR 529) en een variabele beloning ten bedrage van EUR 95 (2011: EUR 389). Per jaareinde bedroeg het aantal door hem gehouden aandelen Aalberts Industries N.V. 14.363.198 stuks (2011: 14.363.198).
De heer J. Eijgendaal (CFO) ontving een jaarsalaris van EUR 480 (2011: EUR 463), een variabele beloning ten bedrage van EUR 87 (2011: EUR 341) en een pensioenbijdrage van EUR 92 (2011: EUR 85). Per jaareinde bedroeg het aantal door hem gehouden aandelen Aalberts Industries N.V. 112.120 stuks (2011: 109.170). Het aantal voorwaardelijke performance-aandelen bedroeg per jaareinde 20.000 stuks en zijn toegekend in 2011, waarvan EUR 98 (2011: EUR 98) ten laste van het resultaat in 2012 is gekomen.
Een nadere toelichting op de voorwaardelijke performance aandelen uit hoofde van het Performance Share Plan is opgenomen in noot 16.2.
In 2012 is door de Nederlandse overheid eenmalig een extra loonheffing van 16% geïntroduceerd over lonen vanaf EUR 150. Dit heeft voor de onderneming tot een extra loonheffing van EUR 350 geleid en heeft voornamelijk betrekking op de leden van de directie.
Aan de leden van de Raad van Commissarissen zijn de onderstaande vaste individuele beloningen toegekend:
| 2012 | 2011 | |
|---|---|---|
| R.J.A. van der Bruggen | 40 | 30 |
| A.B. van Luyk | – | 20 |
| M.C.J. van Pernis | 40 | 40 |
| H. Scheffers | 50 | 50 |
| W. van de Vijver | 40 | 40 |
| Totaal | 170 | 180 |
Er zijn geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt aan de leden van directie en de Raad van Commissarissen. Aan de leden van de Raad van Commissarissen zijn geen opties verstrekt en zij hielden per jaareinde geen aandelen Aalberts Industries N.V.
In verband met de aanvaarding van hoofdelijke aansprakelijkheid door de vennootschap ingevolge artikel 403, lid 1, Boek 2, Titel 9 van het Burgerlijk Wetboek ten behoeve van de meeste Nederlandse groepsmaatschappijen, is door die groepsmaatschappijen gebruikgemaakt van de ontheffingsmogelijkheden van de voorschriften met betrekking tot publicatie van hun jaarrekening. De vennootschap vormt een fiscale eenheid met nagenoeg al haar Nederlandse groepsmaatschappijen. Uit dien hoofde is de vennootschap aansprakelijk voor de belastingverplichtingen van de fiscale eenheid als geheel.
Langbroek, 25 februari 2013
J. Eijgendaal, CFO M.C.J. van Pernis
W.A. Pelsma, CEO H. Scheffers, Voorzitter J. Aalberts, President R.J.A. van der Bruggen W. van de Vijver
Er zijn 100 prioriteitsaandelen geplaatst en volgestort die in het bezit zijn van de Stichting Prioriteit 'Aalberts Industries N.V.', waarvan het bestuur bestaat uit directie en commissarissen van de vennootschap en een onafhankelijke derde. Elk bestuurslid dat tevens lid is van de directie van Aalberts Industries N.V. heeft het recht op het uitbrengen van evenveel stemmen als er bestuursleden ter vergadering aanwezig of vertegenwoordigd zijn die tevens lid zijn van de Raad van Commissarissen van Aalberts Industries N.V. Elk bestuurslid dat tevens lid is van de Raad van Commissarissen heeft het recht op het uitbrengen van evenveel stemmen als er bestuursleden ter vergadering aanwezig of vertegenwoordigd zijn die tevens lid van de directie van Aalberts Industries N.V. zijn. Het onafhankelijk bestuurslid heeft recht op het uitbrengen van één stem. De navolgende belangrijkste bevoegdheden zijn toegekend aan de houders van prioriteitsaandelen:
Voor de volledige tekst van de statuten wordt verwezen naar de website van Aalberts Industries N.V.: www.aalberts.com.
Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2012 van Aalberts Industries N.V. te Utrecht gecontroleerd. De jaarrekening omvat de geconsolideerde en de enkelvoudige jaarrekening. De geconsolideerde jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde balans per 31 december 2012, de geconsolideerde winst-en-verliesrekening, het geconsolideerde overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten, mutatieoverzicht eigen vermogen en kasstroomoverzicht over 2012 en de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de belangrijke grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. De enkelvoudige jaarrekening bestaat uit de enkelvoudige balans per 31 december 2012 en de enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2012 en de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.
De directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW), alsmede voor het opstellen van het jaarverslag in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. De directie is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als de directie noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.
Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.
Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico's dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.
Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de directie van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.
Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Aalberts Industries N.V. per 31 december 2012 en van het resultaat en de kasstromen over 2012 in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en Titel 9 Boek 2 BW.
Naar ons oordeel geeft de enkelvoudige jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Aalberts Industries N.V. per 31 december 2012 en van het resultaat over 2012 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.
Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.
Amsterdam, 25 februari 2013
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. drs. P.J. van Mierlo RA
Assemblage van een hoogzuivergassysteem in een cleanroom van Lamers HTS voor de halfgeleiderindustrie.
De navolgende belangrijkste operationele ondernemingen zijn opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening van Aalberts Industries N.V. met uitzondering van de laatste acquisities GF-Flamm-Metallspritz-GmbH en BSM Valves B.V., die met ingang van januari 2013 worden geconsolideerd. Het betreft hier 100%-deelnemingen, tenzij anders aangegeven.
Accurate Brazing Corporation Goffstown NH (USA) accuratebrazing.com
Acorn Surface Technology Limited Nottingham (GBR) acornst.com
Adex B.V. Venlo (NLD) adex-dies.com
AHC Benelux B.V. Eindhoven (NLD) ahcbenelux.com
AHC Italia S.R.L. (90%) Opera MI (ITA) ahc-surface.com
AHC Oberflächentechnik Ges. m.b.H. St. Pantaleon (AUT) ahc-surface.com
AHC Oberflächentechnik GmbH Kerpen (DEU) ahc-surface.com
AHC Oberflächentechnik GmbH Burg (DEU) ahc-surface.com
AHC Polska Sp. z.o.o. Gorzyce (POL) ahc-surface.com
AHC Special Coatings GmbH Kerpen (DEU) ahc-surface.com
AHC Surface Technology S.A.S. Faulquemont (FRA) ahc-surface.com
Galvanotechnik Baum GmbH (90%) Zwönitz (DEU) gtbaum.de
Cotterlaz Jean S.A.S. Marnaz (FRA) metalis.fr
Cotterlaz Connectors Shenzhen Ltd. Shenzhen (CHN) metalis.fr
Cotterlaz Connectors Slovakia spol.s.r.o. Presov (SVK) metalis.fr
DEC S.A. Cormenon (FRA) dec-sa.fr
Duralloy AG Härkingen (CHE) ahc-surface.com
Duralloy Süd GmbH Villingen-Schwenningen (DEU) ahc-surface.com
Fijnmechanische Industrie Venray B.V. Beugen (NLD) fivbv.nl
GF-Flamm-Metallspritz-GmbH Moers (DEU) flamm-metallspritz.de
Germefa B.V.
hfibv.nl
Alkmaar (NLD) germefa.nl Hartman Fijnmechanische
Industrie B.V. Groenlo (NLD)
Härterei Hauck GmbH Remscheid (DEU) haerterei-hauck.de
Härterei Hauck Süd GmbH Gaildorf (DEU) haerterei-hauck.de
Heat & Surface Treatment B.V. Eindhoven (NLD) h-st.nl
Integrated Dynamics Engineering GmbH Raunheim (DEU) ideworld.com
Integrated Dynamics Engineering, Inc. Randolph MA (USA) ideworld.com
Ionic Technologies Inc. (94%) Greenville SC (USA) ionic-tech.com
Kluin Wijhe B.V. Wijhe (NLD) kluinwijhe.com
Lamers High Tech Systems B.V. Nijmegen (NLD) lamershts.nl
Mamesta B.V. Lomm (NLD) mamesta.nl
Metalis S.A.S. Chaudefontaine (FRA) metalis.fr
Metalis HPS S.A.S. Montbrison (FRA) metalis.fr
Metalis Polska Sp. z.o.o. Dzierzoniów (POL) metalis.fr
Métatherm S.A.S. Vermondans (FRA) metatherm.fr
Métatherm 74 S.A.S. Thyez (FRA) metatherm.fr
Mifa Aluminium B.V. Venlo (NLD) mifa.nl
Mogema B.V. 't Harde (NLD) mogema.nl
Mogema Vessem B.V. Vessem (NLD) mogema.nl
Nowak S.A.S. Pancé (FRA) nowak.fr
Overeem B.V. Ede (NLD) overeembv.nl
RIAG Oberflächentechnik AG Wängi TG (CHE) ahc-surface.com
SGI Société de Galvanoplastie Industrielle S.A.S. Plaisir (FRA) galvanoplastie.fr
Stålservice Värmebehandling Nordic AB Värnamo (SWE) stalservice.se
Machinefabriek Technology Twente B.V. Hengelo (NLD) technologytwente.nl
T. Térmicos Metasa, S.A. (92,75%) Zaragoza (ESP) trateriber.es
T. Térmicos Sarasketa, S.L.U. Elgoibar (Guipuzcoa) (ESP) trateriber.es
T. Térmicos Sohetrasa S.A. (97,73%) Amorebieta (ESP) trateriber.es
T. Térmicos Tey, S.L. Atxondo (Vizcaya) (ESP) industriastey.net
T. Térmicos Traterh, S.A.U. Pinto (Madrid) (ESP) trateriber.es
TTI Group Limited Luton (GBR) ttigroup.co.uk
Aqua-Touch (Pty) Ltd. Randburg (ZAF) comap-aquatouch.co.za
BROEN A/S Assens (DNK) broen.com
BROEN Armaturen GmbH Gernsheim (DEU) broen.de
BROEN Finland OY Espoo (FIN) broen.com
BROEN Valves Ltd. Tipton, West Midlands (GBR) broen.co.uk
BROEN Valves (Beijing) Co., Ltd. Beijing (CHN) broen.com
BROEN S.A. Dzierzoniów (POL) broen.pl
BROEN Singapore Pte Ltd Singapore (SGP) broen.com
BROEN, Inc. Birmingham AL (USA) broen.us
BROEN Ltd. Moskou (RUS) broen.ru
BROEN Raufoss AB Gothenburg (SWE) broen.se
BROEN Oil & Gas Sp. z.o.o. Suchy Las (POL) broen.com
BSM Valves B.V. Breda (NLD) bsmvalves.com
74 Aalberts Industries N.V. Jaarverslag 2012
Clesse Industries S.A.S. Cournon d'Auvergne (FRA) clesse-industries.fr
Clesse (UK) Limited Wolverhampton (GBR) clesse.co.uk
Clorius Controls A/S Ballerup (DNK) cloriuscontrols.com
Comap S.A. Lyon (FRA) comap.fr
Comap N.V. Dworp (BEL) comap.be
Comap Adria d.o.o. Komenda (SVN) comap-group.com
Comap do Brasil Ltda Sorocaba, est. de Sao Paulo (BRA) comap.com.br
Comap Hellas S.A. Athene (GRC) comap.gr
Comap Hungaria Kft. Budaörs (HUN) comap.hu
Comap Industria SPA Roncadelle (ITA) comapitalia.com
Comap Industries S.A.S. Abbeville (FRA) comap.fr
Comap Italia S.r.l. Torbole Casaglia (ITA) comapitalia.com
Comap Nordic AB Malmö (SWE) comap.se
Comap Polska Sp. z.o.o. Warschau (POL) comap.pl
Comap Praha s.r.o. Jesenice u Prahy (CZE) comappraha.cz
Comap RUS OOO Moskou (RUS) comap.ru
Conbraco Industries, Inc. Matthews, NC (USA) apollovalves.com
Conti Sanitärarmaturen GmbH Wettenberg (DEU) conti-armaturen.com
DSI Getränkearmaturen GmbH Hamm-Rhynern (DEU) dispensegroup.com
Elkhart Products Corporation Elkhart IN (USA) elkhartproducts.com
Elkhart Products Limited Burlington ON (CAN) elkhartproducts.com
Henco Floor N.V. Herentals (BEL) hencofloor.be
Henco Industries N.V. Herentals (BEL) henco.be
Holmgrens Metall AB Gnosjö (SWE) holmgrensmetall.se
HSF Samenwerkende Fabrieken B.V. Duiven (NLD) hsfbv.nl
Hydro-Plast Sp. z.o.o. (51%) Warschau (POL) hydroplast.com.pl
Isiflo S.A.S. Molsheim (FRA) isiflo.fr
Isiflo Ibérica, S.L.U. Madrid (ESP) isiflo.es
KAN Sp. z.o.o. (51%) Kleosin (POL) kan.com.pl
OOO KAN-term Bel (51%) Minsk (BLR) kan.com.pl
KAN-therm GmbH (51%) Troisdorf (DEU) kantherm.de
OOO KAN-R (51%) Moskou (RUS) kan.com.pl
TOB KAN (45%) Kiev (UKR) kan.com.pl
LASCO Fittings, Inc. Brownsville TN (USA) lascofittings.com
Meibes System-Technik GmbH Gerichshain (DEU) meibes.de
Meibes s.r.o. Praag (CZE) meibes.cz
Meibes Metall-Technik Sp. z.o.o. (60%) Gorzów (POL) meibes.pl
PUZ Meibes Sp. z.o.o. (80%) Leszno (POL) meibes.pl
Meibes RUS OOO (85%) Moskou (RUS) meibes.ru
Meibes SK s.r.o. Rimavská Sobota (SVK) meibes.sk
Melcher & Frenzen Armaturen GmbH Velbert (DEU) melcher-frenzen.de
Nova Comet, S.r.l. Torbole Casaglia (BS) (ITA) clesse-industries.com
Pegler Yorkshire Group Limited Leeds/Doncaster (GBR) pegleryorkshire.co.uk
Pegler (Jiangmen) Plumbing and Heating Equipment Co. Ltd. Jiangmen City,
Guangdong (CHN) pegleryorkshire.co.uk
Raufoss Water & Gas AS Raufoss (NOR) isiflo.com
Raufoss Metall GmbH Hemer (DEU) isiflo.com
Rossweiner Armaturen und Messgeräte GmbH & Co. OHG Roßwein (DEU) rossweiner.de
Seppelfricke Armaturen GmbH Gelsenkirchen (DEU) seppelfricke.com
Seppelfricke-Simplex Armaturen Austria Ges.m.b.H Bregenz (AUT) seppelfricke.com
Simplex Armaturen & Systeme GmbH Argenbühl/Allgäu (DEU) simplex-armaturen.de
Standard Hidráulica S.A. Barcelona (ESP) standardhidraulica.com
Taprite-Fassco Manufacturing, Inc. San Antonio TX (USA) taprite.com
VSH Fittings B.V. Hilversum (NLD) vsh-fittings.com
VSH Flow Control N.V. Wijnegem (BEL) vsh-flowcontrol.eu
VTI Automotive GmbH Menden (DEU) vti.de
VTI Ventil Technik GmbH Menden (DEU) vti.de
Westco Flow Control Limited Leigh Lancashire (GBR) westco.co.uk
Yorkshire Fittings Gyártó Kft. Boedapest (HUN) yorkshirefittings.hu
Sandenburgerlaan 4 3947 CS Langbroek Nederland
Postbus 11 3940 AA Doorn Nederland
T +31 (0)343 56 50 80 F +31 (0)343 56 50 81 [email protected] www.aalberts.com
Concept en productie De Merkelijkheid
Teksten Don Croonenberg
Fotografie De Wolf Images
Illustratie Joris Bellenger
Grafische vormgeving Puntspatie [bno]
Building tools?
Free accounts include 100 API calls/year for testing.
Have a question? We'll get back to you promptly.