Annual Report • Apr 14, 2009
Annual Report
Open in ViewerOpens in native device viewer
•MH B ^^^^^^ M
Europa en Af rik
Noord- en Zuid-Amerika
Anticiperen op trends door innoverend vermogen.
Onze focus op maatschappelijke trends is onlosmakelijk verbonden met innovaties. Het genereren en instandhouden van een voortdurende stroom vernieuwingen.
De TKH-groep is ingericht op het leveren van oplossingen, voor uiteenlopende en steeds wisselende vragen. Die flexibiliteit is inherent aan onze manier van werken. Door onze gespecialiseerde kennis, denken we mee met onze klanten en met de maatschappij.
TKH wil een innovatieve toonaangevende niche-speler zijn met Telecom, Building en Industrial Solutions, gebaseerd op technologisch geavanceerde systeemconcepten, producten en gerelateerde dienstverlening.
| Missie |
|---|
| Belangrijke ontwikkelingen 2008 |
| Kerncijfers |
| Voorwoord |
| Profiel |
| Doelstellingen en strategie |
| Het aandeel TKH |
| Bericht van de Raad van Commissarissen |
| Verslag Raad van Bestuur |
| Algemeen |
|---|
| Financiële gang van zaken |
| Acquisities, investeringen en desinvesteringen |
| Dividendvoorstel |
| Personeel en organisatie |
| Centrale Ondernemingsraad |
| Maatschappelijk verantwoord ondernemen |
| Vooruitzichten |
Telecom Solutions Building Solutions Industrial Solutions
| De Corporate Govemance Code van TKH | |
|---|---|
| Risicobeheersing |
De kernthema's van onze tijd zijn de speerpunten van TKH
| 3 | Jaarrekening 2008 | 63 |
|---|---|---|
| Geconsolideerde balans | 64 | |
| Geconsolideerde winst- en verliesrekening | ||
| Geconsolideerd overzicht van mutaties in | ||
| het eigen vermogen | 66 | |
| Geconsolideerd kasstroomoverzicht | ||
| Toelichting op de geconsoiideerdejaarrekening | ||
| 12 | Vennootschappelijke balans | |
| Vennootschappelijke winst- en verliesrekening | ||
| Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening | ||
| 16 | ||
| 18 | Overig e gegeven s | 107 |
| Statutaire regeling betreffende de bestemming | ||
| 20 | van de winst | 108 |
| Voorstel winstbestemming | ||
| Accountantsverklaring | 110 | |
| 23 | Stichting Continuïteit TKH | 111 |
| Stichting Administratiekantoor van Aandelen TKH | ||
| Overzicht persberichten 2008 | 114 | |
| Werkmaatschappijen / Directies / Adressen | ||
| 26 | Deelnemingen | 118 |
| Tien-jaren overzicht | 120 | |
| 30 | Verklarende begrippenlijst | 122 |
32 32 33
37
| in miljoenen euro's | 2007 | 2006 | 2005 | 2004 | in miljoenen euro's | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Exploitatie | OMZET | ||||||
| Omzet ' | 997 | 838 | 685 | 548 | 460 | ||
| EBITA | 80 | 66 | 54 | 40 | 33 | 1.000 | |
| Nettoresultaat | 50 | 45 | 35 | 34 | 20 | ||
| Nettoresultaat voor bijzondere baten en lasten | 45 | 6 41 |
35 | 26 | 20 | 750 | |
| Nettoresultaat voor amortisatie | 53 | 46 | 35 | 26 | 20 | ||
| Kasstroom uit operationele activiteiten | 53 | 38 | 19 | 30 | 17 | 500 | |
| 2 Investeringen |
32 | 29 | 18 | 12 | 11 | ||
| Afschrijvingen op materiële vaste activa | 17 | 3 13 |
12 | 12 | 13 | 250 | |
| Balans | |||||||
| Eigen vermogen * | 293 | 266 | 221 | 187 | 160 | '04 '05 '06 '07 '08 | |
| Vreemd vermogen | 428 | 396 | 244 | 209 | 187 | ||
| Vaste activa | 34 ! | 303 | 177 | 167 | 164 | ||
| Vlottende activa | 375 | 357 | 286 | 229 | 184 | ||
| Verhoudingsgetallen | EBITA | ||||||
| Eigen vermogen/totaal vermogen % | 40.7 | 40.2 | 47.5 | 47,2 | 46,2 | 80 | |
| Eigen vermogen/vaste activa | 0.9 | 0,9 | 1.3 | 1.1 | 1.0 | ||
| 60 | |||||||
| EBITA/totaal bedrijfsopbrengsten % (ROS) | 8.0 | 7,9 | 7,8 | 7.2 | 7,2 | ||
| EBITA/gem.geïnvesteerd vermogen % (ROCE) | 17.2 | 15,5 | 5 17.1 |
14.3 | 13,4 | 40 | |
| Nettoresultaat/totaal bedrijfsopbrengsten % | 5,0 | 5 4.9 |
5,2 | 4.8 | 4,3 | ||
| Nettoresultaat/eigen vermogen % | 16,3 | 15.5 | 16,0 | 13.9 | 12,3 | 20 | |
| Medewerkers | |||||||
| 3.882 | 3.577 | ||||||
| Aantal ultimo | 2.961 | 2.723 | 2.541 | '04 '05 '06 '07 '08 | |||
| in euro's | |||||||
| Per gewoon aandeel van € 0,25' | 8,32 | 7.67 | 6,56 | 5.72 | 4,96 | EIGEN VERMOGEN | |
| Eigen vermogen | 1,43 | 1.30 | 1,06 | 0.80 | 0,61 | ||
| Nettoresultaat | 1.52 | 1.34 | 1,06 | 0,80 | 0,61 | 300 | |
| Nettoresultaat voor amortisatie | 1,51 | 1.09 | 0,56 | 0,92 | 0,53 | ||
| Kasstroom uit operationele activiteiten | 0,66 | 0.66 | 0.53 | 0,41 | 0,31 | 225 | |
| Dividend | |||||||
| Hoogste koers | 17.41 | 23.41 | 16,48 | 10.36 | 7,85 | 150 | |
| Laagste koers | 7,04 | 13.62 | 9,28 | 7.43 | 4,28 | ||
| Koers ultimo | 8,00 | 14.96 | 16,03 | 9,30 | 7,50 | 75 | |
| Aantal uitstaande gewone aandelen ultimo ( x 1.000 ) 7 |
35.290 | 34.638 | 33.715 | 32.732 | 32.364 | '04 '05 '06 '07 '08 | |
Omzet incl. wijziging voorraad gereed product, onderhanden werk en overige bedrijfsopbrengsten.
In vaste bedrijfsmiddelen (materiële vaste activa).
Exclusief terugname bijzondere waardevermindering van € 4 miljoen 4. Inclusief minderheidsbelang derden.
Indien de acquisities op basis van een volledig jaar zouden worden meegenomen, dan bedraagt de ROCE 16,5%.
Voor bijzondere baten en lasten. Dit betreft de bijzondere belastingbate van € 2,5 miljoen en de gedeeltelijke terugname van de impairment van € 3 miljoen (na belastingen).
Kengetallen zijn berekend op basis van bij derden uitstaande gewone aandelen, hierbij is rekening gehouden met de splitsing van de (certificaten van) aandelen op 14 mei 2007.
De snel veranderende mondiale economische omstandigheden hebben een grote invloed op de samenleving. Ook TKH heeft effecten gezien van deze veranderende omstandigheden, waarbij opvallend is dat de autonome groei ondanks deze effecten tot en met het derde kwartaal nog bijna 10% bedroeg. De focus in onze strategie om in te zetten op groeimarkten en vooral in te zetten op innovaties heeft deze hoge autonome groei mogelijk gemaakt. Gedurende het vierde kwartaal werd de prioriteit bij een groot aantal klanten gelegd bij werkkapitaalreductie, waardoor de leveringen in een aantal segmenten werden uitgesteld. Hiermee werden de effecten van de verslechterende marktomstandigheden ook voor TKH duidelijker zichtbaar.
Ook TKH zal de komende tijd verder geconfronteerd worden met investeringsbeperkingen bij klanten. Daartegenover staan echter ook kansen die samenhangen met de door TKH in de afgelopen jaren geïntroduceerde nieuwe technologieën voor de security- en de zorgsector. De vele oplossingen die TKH aanbiedt om de efficiency bij klanten te vergroten evenals de systemen die inspelen op de sterk groeiende behoefte aan bandbreedte vergroten de weerbaarheid in economisch verslechterende omstandigheden. Door de TKH-innovaties kunnen nieuwe posities in markten worden ingenomen en zal TKH minder kwetsbaar zijn voor de effecten van lagere investeringsniveaus.
De sterke balans geeft TKH ruimte om in te spelen op kansen die zich zullen voordoen. TKH zal zich verder inzetten om haar capaciteiten daar waar nodig aan de veranderende omstandigheden aan te passen. Daarbij zal echter niet alleen naar de korte termijn gekeken worden. De beschikbaarheid van capaciteit voor de middellange en lange termijn zal goed in het oog gehouden moeten worden om snel te kunnen opschakelen in de groeipotentie die er is voor de TKH-groep en de daarbij behorende menskracht.
Wij zijn onze medewerkers, opdrachtgevers, samenwerkingspartners en aandeelhouders erkentelijk voor de ontwikkeling die wij in 2008 samen hebben mogen realiseren. Wij gaan graag de uitdaging aan om van 2009 ook weer een succesvol jaar te maken.
Raad van Bestuur
Alexander van der Lof, voorzitter Elling de Lange
Technologiebedrijf, TKH Group NV (TKH) is een internationaal opererende groep ondernemingen, die zich heeft gespecialiseerd in het creëren en leveren van innovatieve Telecom, Building en Industrial Solutions.
Bij TKH staan niet de soort van activiteiten maar de oplossingen centraal. In de business-segmenten Telecom Solutions, Building Solutions en Industrial Solutions worden basistechnologieën op het gebied van ICT en elektrotechniek uit de diverse werkmaatschappijen, veelal in partnership met leveranciers, samengevoegd tot totaaloplossingen.
Specialisten op het gebied van marketing, procesontwikkeling, design, engineering en logistiek voegen advisering en projectimplementatie toe om uiteindelijk een op maat gesneden oplossing aan te bieden. Deze op lokaal niveau ontwikkelde concepten bieden we vervolgens internationaal aan, zodat de ervaring en kennis binnen TKH optimaal worden benut.
De Telecom Solutions ontwikkelt, produceert en levert systemen voor outdoor basisinfrastructuur voor telecom- en CATV-netwerken tot aan indoor home networking-toepassingen. TKH Telecom Solutions zijn te onderscheiden in drie subsegmenten: glasvezelnetwerksystemen, kopernetwerksystemen en indoor telecomsystemen. Tot de glasvezelen kopernetwerksystemen behoren oplossingen voor de uitbouw en opwaardering van telecommunicatienetwerken. Indoor telecomsystemen zijn systemen die binnen huisen bedrijfsomgevingen worden toegepast in randapparatuur zoals beveiligingssystemen. Maar ook connectivity concepten om breedbandaansluitingen te realiseren en IP TV-s o ft wareoplossingen.
De Building Solutions ontwikkelt, produceert en levert oplossingen op het gebied van efficiënte elektrotechniek voor toepassing binnen gebouwen tot aan technische systemen die, gekoppeld aan software, efficiencyoplossingen aanbieden voor de zorg- en security-sector. Building Solutions zijn te onderscheiden in drie subsegmenten: building technologies, security systemen en connectivity systemen. Building technologies zijn systeemoplossingen voor gebouwen en tunnels en bestaan onder andere uit energiezuinige licht(schakel).systcmon, informatiesystemen, domotica-oplossingen, systemen voor (ouderen)zorg en gestructureerde bekabelingssystemen. Security systemen zijn geïntegreerde beveiligingsoplossingen en omvatten toegangscontrole- en -registratiesystemen, winkelbeveiliging- evenals video-observatie-, detectie- en analysesystemen. Connectivity systemen omvatten installatie- en
energiekabelsystemen zowel voor complexere gebouwen (utiliteitssector) als infrastructuurprojecten en energienetwerken. Verder bestaan connectivity systemen uit kabeloplossingen voor duurzame energiesystemen (solar- en windenergie) en de scheepsbouw- en offshore markt.
De samenhang in de Industrial Solutions-activiteiten van TKH richt zich op de kennis van systeemintegratie, ICT, elektrotechniek en mechatronica. Ook de kennis binnen TKH ten aanzien van de mogelijkheden om tot kostenverlagende oplossingen te komen in de industriële sector speelt een belangrijke rol in het succes van deze activiteiten. De Industrial Solutions bestaan uit twee subsegmenten: manufacturing systemen en connectivity systemen. De manufaciuring systemen richten zich op geavanceerde bandenbouwsystemen voor de auto- en truckbandenbouwindustrie alsmede producthandlingsystemen en machinebesturingssystemen. De connectivity systemen zijn speciaalkabelsystemen voor de medische, de robot, de automotive en machinebouwindustrie
Continue aandacht voor onderzoek en ontwikkeling zorgt voor een producten- en dienstenpakket dat technologisch geavanceerde oplossingen waarborgt. TKH is met haar bedrijven wereldwijd actief. De groei concentreert zich op Noordwest-, Midden- en Oost-Europa en Azië. Over 2008 behaalde TKH met 3.882 medewerkers een omzet van € 997 miljoen.
De doelstelling van TKH is een jaarlijkse winstgroei per aandeel te bereiken. Dit realiseren we door omzetgroei en het nastreven van een sterke positie in de kansrijke segmenten Telecom Solutions, Building Solutions en Industrial Solutions. Communicatie , veiligheid, /.org en efficiency zien we als belangrijke groeimarkten binnen deze segmenten.
Het aanbieden van oplossingen staat in de TKH-strategie centraal. Daarbij wordi ion hoog rendement op de investering bij onze klanlen nagestreefd. In belangrijke mate wordt gestuurd op een efficiënte wijze waarop oplossingen binnen de groep, maa r vooral ook in samenwerking met derden, tot stand worden gebracht. De basistechnologieën en kennis binnen de TKH-groep spelen hieriiij een belangrijke rol. TKH concern ne n zich op een toonaangevende positie in nichemarkten.
Innovatiekracht is w n van de pijlers voor verdere groei. We streven ernaa r tenminst e 15% van de omzet te laten bestaan uit innovaties die in de twee voorafgaande jaren zijn geïntroduceerd. Continue aandacht voor vernieuwing zorgt voor een producten- en dienstenpakket dat technologisch geavanceerde oplossingen waarborgt.
Omzetgroei realiseren we /owel aulonoom als door middel van acquisities. Hel geografisch uitbouwen van succesvolle TKH-activiteiten en lui vanuii competence centers overdragen van kennis bieden hierbij perspectief voor extra groei. TKH streeft er naar de geografische overlap in activiteiten te Vergroten van 50% naar 70%.
Door overnames en succesvolle autonome groei in Europa neemt het aandeel van de activiteiten buiten Nederland steeds verder toe. De nadruk bij acquisities ligt op structureel gezonde bedrijven mei een sterke positie in segmenten die voor TKH belangrijk zijn. In haar streven naar een hogere toegevoegde waarde is TKH actief om haar portfolio te ver-Sterken met bedrijven die inieressanie technologie kunnen bieden in de groeimarkten, communicatie , veiligheid, zorg en efficiency.
TKH ziet hel belang in van spreiding - ook geografisch - van haar activiteiten. Geografisch ligt de focus voor groei op Noordwest-, Midden- en Oost-Europa en Azië. Binnen de TKHslrategie hemilien we mogelijkheden voor groei doelgericht en beperken we (linanciële) risico's. Gezonde balansverhoudingen en een sterke operationele cashflow hebben een hoge prioriteit in de ontwikkeling van de onderneming. TKH streeft een solvabiliteitsratio na van tenminst e 35%.
De verschuiving naar activiteiten me t meer toegevoegde waarde en dus een hoger margepotentieel, gecombineerd met het toenemende .iandeel van activiteiten dat boven het huidige gemiddelde presteert, geeft TKH het vertrouwen de lange termijn ROS-doclstelling naar boven bij tc stellen tot een bandbreedt e van 9 a 10%. Gezien de huidige onzekere economische omstandigheden wordt vooralsnog geen specifieke termijn aangegeven waarop deze lange termijn doelstelling gerealiseerd zal worden. Voor de ROCE is de lange termijn doelstelling een bandbreedt e van 18 a 20%.
IKII is zich bij hel bereiken van deze doelstellingen en de implementati e van de strategie bewust van haa r maatschappelijke verantwoordelijkheden en verplichtingen ten opzichte van alle relevanie belangengroepen van de onderneming .
De aandelen TKH zijn genoteerd aan de effectenbeurs van NYSE Euronext Amsterdam. Vanaf maart 2008 is het TKHaandeel ingedeeld in de Small Cap-index (AScX). Daarnaast maakl hel TKH-aandeel deel uil van de door Luronext ontwikkelde Next 150-index.
De bij derden uitstaande aandelen betreffen certificaten van aandelen, waarbij de aandelen bij notariële akte zijn overgedragen aan de Stichting Administratiekantoor van Aandelen TKH. In ruil voor die aandelen geeft de Stichting certificaten van aandelen lerug. Nadere informatie over de certificaten van aandelen staat vermeld op pagina 32 en 103.
De prioriteitsaandelen worden beheerd door de Stichting Prioriteit, bestaande uit bestuurders van de vennootschap. De siichting mag de aandelen niet vervreemden, verpanden of anderszins bezwaren. Aan de prioriteitsaandelen zijn geen bijzondere rechlen toegekend.
Zoals ook vermeld op pagina 103, is aan de Stichiini'. Continuïteit TKH een optie verleend tot het verkrijgen van beschermingspreferente aandelen waardoor deze Stichting, indien de optie wordt uitgeoefend, een belang van maximaa l 50 van het totale geplaatste kapitaal kan verwerven.
Ultimo 2008 waren 36.051.095 gewone aandelen geplaatst mei een nominal e waarde van € 0,25. waarvan de vennootschap er 761.529 in eigen bezit had, en 4.000 prioriteilsaandelen met een nominal e waarde van € 1,-.
| 2007 | ||
|---|---|---|
| Aantal gewone aandelen | 35.289.566 | 34.622.012 |
| jaaromze t in stuks | 12.159.349 | 17.780.929 |
| Hoogste koers | € 17,41 | € 23,41 |
| Laagste koers | € 7,04 | € 13,62 |
| Nettoresultaat per aandeel | € 1,43 | € 1,30 |
In het kader van de meldingen inzake zeggenschap , n kapitaalbelang wordt door de Autoriteit Financiële Marklen (AFM) de volgende opgave gepubliceerd van de gemelde belangen in TKH.
| Aviva plc. | 6.38% |
|---|---|
| Breedinvest B.V. | 5.20% |
| Darlin N.V. | 5,29% |
| Delta Deelnemingen Fonds N.V. | 10.09% |
| Fidelity Inveslmenls | 9.34% |
| Fortis Verzekeringen Nederland N.V. | 5,11% |
| Navitas B.V. | 5,75% |
Uitgifte van aandelen geschiedt ingevolge een besluil van de Raad van Besiuur. Hel besluil is onderworpen aan de goedkeuring van de Raad van Commissarissen. De omvang van deze bevoegdheid van de Raad van Besiuur wordi vasigesield bij besluil van de Algemene Vergadering en betreft ten hoogste alle nog niel uitgegeven aandelen van het maatschappe lijk kapitaal zoals dil luidt of zal luiden. Tijdens de Algemene Vergadering op 7 mei 2008 werd de/.e bevoegdheid verlengd tot 7 oktober 2009, met dien verstande dat deze bevoegdheid belrekking heefl op uitgifte van aandelen, ongeacht van welke soorl of serie, daaronde r begrepen hel verlenen van rechlen lol hei nemen van aandelen, nu i inachtnemin g van het volgende.
De vennootschap mag ingevolge van een besluit van de Raad van Bestuur onder bepaalde in de slalulen opgesomde voorwaarden onder bezwarende titel (certificaten van) aandelen in de vennootschap verkrijgen voor een prijs van (certificaten van) aandelen, gelegen lussen enerzijds lui bedrag gelijk aan de nominal e waarde die zij vertegenwoordigen en anderzijds het bedrag gelijk aan honderdtien (110%) procent van de beursprijs. Het besluit is onderworpen aan de goedkeuring van de Raad van Commissarissen. Tijdens de Algemene
Vergadering van 7 mei 2008 werd aan de Raad van Bestuur de bevoegdheid tot verkrijging van eigen aandelen verleend voor een periode van 18 maanden vanaf genoemde damm
TKH streeft naar een aantrekkelijk rendement voor aandeelhouders hetgeen ondersteund wordt door een passend dividendbeleid. Voor de continuïteit van de onderneming zijn gezonde balansverhoudingen van groot belang. Overweging bij hel bepalen van het uit te keren dividend is hoeveel winst de onderneming diem in te houden om de middellange termijnplannen te realiseren met in acht name van een solvabilileil van tenminste 35%. Op basis van de groeidoelstellingen voor de komendejaren zal een pay-oui nissen de 40% en 70% nagestreefd worden.
| 28 april 2009 | Trading update Ql 2009 |
|---|---|
| 28 april 2009 | Algemene Vergadering |
| van Aandeelhouders | |
| 30 april 2009 | Notering ex-dividend |
| 5 mei 2009 | Record date |
| 5 mei t/m 19 mei 2008 | Keuzeperiode |
| 20 mei 2009 | Bekendmaking omwissel |
| verhouding stockdividend | |
| 25 mei 2009 | Betaalbaarstelling dividend |
| 27 augustus 2009 | Publicatie halfjaarcijfers 2009 |
| 12 november 2009 | Trading update Q3 2009 |
| 27 april 2010 | Algemene Vergadering |
| van Aandeelhouders |
Aan het management van TKH en haar groepsmaatschappijen worden jaarlijks personeelsoptierechten op (certificaten van) aandelen TKH loegekend. Nadere informatie hierover is uiteengezet op pagina 105 van dit jaarverslag. Voor de Raad van Bestuur is een aandelenregeling van kracht (zie pagina 94).
Als gevolg van de notering aan de effectenbeurs van NYS1 Euronext Amsterdam is TKH verplicht een regeling te treffen om gebruik van voorwetenschap door haar bestuurders en werknemers, alsmede zgn. insiders' te voorkomen. De in Nederland van kracht zijnde wettelijke bepalingen op hel gebied van voorwetenschap en marktmanipulatie zijn samengebracht in de Wet op het Financieel toezicht. TKH heefi een reglement Voorwetenschap opgesteld overeenkomstig het model van de VEUO (Vereniging van Effecten Uitgevende Organisaties). De groep personen waarop dit reglemeni van toepassing is in verband met hun ter beschikking staande informatie, hebben er schriftelijk mee ingestemd te handelen volgens dit reglement. Mevrouw R. Dieperink, secretaris van de vennootschap, treedt op als compliance officer en ziet toe op juiste naleving van de wet- en regelgeving op het terrein van voorwetenschap en andere compliance-risico's.
TKH streeft er naar haar aandeelhouders en potentiële aandeelhouders zo goed en tijdig mogelijk van relevante financiële en andersoortige informatie te voorzien om een breder inzicht in het bedrijfen in de sector te geven. Hiertoe onderhouden we, mei inaehineming van de daarop van toepassing zijnde beperkini'.en. irequent contact met institutionele en particuliere beleggers en hun intermediairs, zoals analisten en financiële journalisten. Behalve via hetjaarverslag, het halfjaarbericht en door middel van de financiële berichtgeving worden contacten onderhouden via bijeenkomsten, roadshows en bedrijfsbezoeken.
Aan de hand van het jaarlijkse Nationaal Investor Relationsonderzoek onder analisten, institutionele beleggers, financiële pers en particuliere beleggers heeft TKH de 'Investor Relation Award 2008' gewonnen in de categorie Small Caps en overige fondsen (AscX/overig). Het onder/oek is gebaseerd op de bevindingen van in totaal 520 respondenten.
J.M.A. van der Lof MBA, voorzitter Raad van Bestuur
Meer informatie over TKH en haar werkmaatschappijen is ook beschikbaar op de websile: www.ikhgroup.com, of via de secretaris van de vennootschap, mevrouw R. Dieperink MBA.
TKH Group NV. Spinnei si raal 15. Postbus 5, 7480 AA Haaksbergen T 053 573 29 03. E [email protected]
U i| bieden de aandeelhouders de door de Raad van Besiuur opgestelde jaarrekening over het boekjaar 2008 ler vaststelling aan. Dejaarrekening hebben we ler conlrole voorgelegd aan Deloitte Accountants. De goedkeurende verklaring kunt u vinden op pagina 110 van het verslag. De Raad van Commissarissen adviseen de Algemene Vergadering van Aaiuleelhouders de jaarrekening vast te stellen en akkoord Ie uaan nu i de voorgestelde winslbeslemming, die is opgenomen op pagina 109 van hetjaarverslag. Dejaarrekening is door de Kaad van Commissarissen mei de Raad van Besiuur m aanwezigheid van de externe accountant besproken. De Raad van Commissarissen is van oordeel dal dejaarrekenin g een goede basis vormt voor de verantwoording die de Raad van Bestuur aflegt voor het gevoerde besiuur en de Raad van Commissarissen voor het gehouden toezicht op het gevoerde besiuur.
ln het verslagjaar hebben vijf reguliere vergaderingen plaatsgevonden vooroverleg mei de Raad van Besiuur. Gedurende lui verslagjaar is aandacht geschonken aan de inrichting van de rapportage-en organisatiestructuur naar het solutionsformat en werden de door de Raad van Besiuur ler goedkeuring voorgelegde operationele en financiele doelslellingen van TKH besproken. Het strategisch plan en de finaneiële ratio s die hierbij als randvoorwaarden gelden zijn in de deeembervergadering van de Raad behandeld evenals het budget- en investeringsplan 2009. Daarnaasi zijn gedurende hel jaa r de gebruikelijke onderwerpen behandeld /oals de financiële kwartaalrapportages waarbij er intensief gesproken is over de gang van zaken bij de (clusters van) werkmaalschappijen. Ook is er specifieke aandacht geweest voor de Corporale Govemance Code en lui managemenl developmentprogramma bij TKH. Gedurende het jaar heeft de Raad van Bestuur in lui kader van de realisalie van de strategie gerapporteerd over potentiële en lopende acquisities. In oktober heeft de Raad van Commissarissen een bezoek gebrachl aan het distributiecentrum TKH Logistics in Haaksbergen. Bij één vergadering was een lid van de Raad van Commissarissen verhinderd.
De Raad van Commissarissen is tevens bijeen geweest in een buitengewone vergadering waarin lu i eigen functioneren en dal van de Raad van Besiuur is besproken. Tijdens de/ e ver uadering zijn de aandachtspunte n zoals verwoord in de best practice bepaling III.1.7. van de Corporale Governance Code getoetst. De Raad heefl wederom vastgesteld dal sprake is van een goede werkrelatie tussen Raad van Commissarissen en Raad van Besiuur. De Raad van Commissarissen voldoet aan
de eis dat zijn leden onafhankelijk zijn in de zin van de best practice-bepaling 111.2.2. uit de Corporate Governance (ode . Een overlegvergadering van de Centrale Ondernemingsraad, waarin hel jaarverslag 2007 is behandeld, heeft in aanwezig heid van een delegatie van de Raad van Commissarissen plaatsgevonden.
Na afloop van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 7 mei 2008 is de hee r drs. J.E. Vaandrager in verband met het bereiken van de pensioengerechtigde leeftyd leruggetreden als lid Raad van Besiuur en CFO van TKH. De heer Vaandrager maakte vanaf 2001 deel uit van de Raad van Bestuur en heefl in belangrijke mal e bijgedragen aan de omwikkeling en uitbouw van de TKH-groep. Het ondersteunen van het transformatieproces om de op het solutions-concept gerichte strategie door ie voeren, de locus op de verbetering van de prestalie van de bedrijven in de TKH-groep evenals de ontwikkeling van de finaneiële lunctie zijn daarbij belangrijke speei punien geweest. Wij spreken on/ e opreeble dank uit voor de biidrage die de heer Vaandrager aan de TKII-groep heefl geleverd, l'er dezelfde daium is de ontstane vacalure in de Raad van Besiuur ingevuld met de benoeming van de heer E.D.H, de Lange MBA tol lid Raad van Bestuur en CFO van TKH. De Raad van Commissarissen is verheugd dal de ontstane vacature m de Raad van Bestuur kon worden ingevuld met een inlerne kandidaat.
Per het einde van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders 2009 treden de heren ir. A.J. Driessen, H.J. Hazewinkel RA en ir. A. van der Velden af op grond van lui geldende rooster van aftreden. De heren Hazewinkel en Van der Velden komen voor herbenoeming in aanmerking en sullen zich voor een volgende periode van vier jaar beschikbaar. De heer Driessen konu nu i voor herbenoeming in aanmerking gezien het verstrijken van de zittingsperiode van drie maal vier jaren. Voor deze ontstane vacature heeft de Raad een profiel opgesteld aan de hand waarvan een kandidaat is geselecteerd om voor benoeming in de Raad van Commissarissen te worden voorgedragen in de persoon van de heer drs. Ph. Houben, CEO van Wavin N.V.
De Centrale Ondernemingsraad is over de ontstane vacatures en bijhorende profielen op de hoogle gesteld en heeli le kennen gegeven geen gebruik ie /uilen maken van hel haar toekomende rechl van aanbeveling. De Algemene Vergadering van Aandeel houders is in de gelegenheid gesteld aan de Raad van Commissarissen personen aan le bevelen, met inachtneming van de geldende profielschels, om als commissaris le worden voorgedragen.
De Raad van Commissarissen heeft de herbenoemingen en benoeming besproken en is unaniem van menin g dal de besluurlijke kennis en ervaringen van betrokkenen over eenstemmen met het gestelde in de profielschets van de Raad. De Raad van Commissarissen draagt derhalve de heren Hazewinkel. Van der Velden en Houben voor als kandidaten voor de benoeming lol commissaris. De benoemingen gelden voor een periode van vierjaar.
De Raad van Commissarissen heeft verder besloten d.u na hel aftreden van de heer Driessen als vice-voorzitter in de Raad, de heer Van der Velden le benoemen lol vice-voor/.itler.
De Kaad van Commissarissen voldoet ook na bovengenoemde mulat ies aan de eis dal haar leden onafhankelijk zijn in de zin van de besl pi ai i ii e-bepaling III.2.2. uit de Corporale Govemance Code.
De Audit Commissie van TKH is in het verslagjaar drie keer bijeen geweest. Twee vergaderingen hebben plaatsgevonden in aanwezigheid van de exlerne accountani. Besproken zijn daarin onde r meer de bevindingen van de accouniani met belrekking lol de controle van de jaarcijfers en de review van de interne controle procedures. In een vergadering is tevens een toelichling gegeven op de gewijzigde rapportagesystematiek naar solutions evenals de gehanteerde grondslagen van resullaal- en waardebepaling. In december heeft een vergadering plaaisgevonden met de iniernal auditor van TKH, die een toelichting heeft gegeven op het inlerne risicobeheersings- en controlesysteem van TKH. De Audit Commissie heeft de Raad van Commissarissen onder meer geadviseerd, de herbenoeming van Deloitte Accountanls als onafhankelijk accountani voor het boekjaar 2008 bij de aandeelhouders aan ie bevelen. De Audit Commissie bestaat uit de heren ir. A. van der Velden (voorzitter) en H.J. Hazewinkel KA en mevrouw ir. M.E. van Lier Leis. De heer E.D.H, de Lange MBA, Chief Financial Officer van TKH. Ireedl op als adviseur,
De Benoemings- en Kemuneraliccommissie is hel afgelopen verslagjaar drie keer bijeengekomen. Daarin stelde de commissie onder meer aan de orde de samenwerking en communicati e lussen de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen, hel functioneren en hel beloningsbeleid van de Raad van Besiuur. Tevens heefl de Benoemings- en Remuneratiecommissie in het verslagjaar aandacht geschonken aan de benoeming van een nieuw lid voor de Raad van Besiuur als opvolger voor de heer Vaandrager evenals aan de onistane vacatures in de Raad van Commissarissen per 2009.
Het remuneratieverslag. waarin hel beloningsbeleid en de remunerati e van de leden van de Raad van Bestuur wordl beschreven, treft u aan op pagina 94. De Benoemingsen Remuneratiecommissie wordt gevormd door de heren ir. A.J. Driessen (voorzilier) en P. Morley Msc. Na het aftreden van de heer Driessen uil de Raad van Commissarissen, zal mevrouw Van Lier Leis zitting nemen in de Benoemingsen Remuneratiecommissie en zal zij de heer Driessen als voorzitter opvolgen.
De Raad van Commissanssen spreekt zijn waardering uil aan de Raad van Bestuur en alle medewei kers van de TKH-groep voor hu n inzet en betrokkenheid en voor de gerealiseerde positieve ontwikkelingen in lui verslagjaar.
Namens de Raad van Commissarissen H.J. Hazewinkel RA, voorzildT
(26-07-1949)
• voormalig voor/iiter Raad van Bestuur VolkerWessels
(25-10-1942)
Nederlandse nationaliteit
(19-10-1959)
Nederlandse nationaliteit
(13-07-1956)
lid Raad van Bestuur Telegraaf Media Group N.V.
(02-09-1940)
Nederlandse nationalileil
• voormalig Executive Direclor Corus Group plc.
J.M.A. van der Lof MBA (linies) Chief Executive Officer
E.D.H, de Lange MBA (rechts) Chie/Financial Officer
J.M.A. van der Lof MBA - TKH (50) E.D.H, de Lange MBA - TKH (43) L. Kliek-E&E (61) ir. J.J. Spanjer-VMI (65) H. Schreiner - EFB (57) H. Möhle - Intronics (55) R.P. Innemee - TKH (49) O. Frias - CAE Groupe (44) R. Dieperink-Gielink MBA - TKH (39)
E.D.H, de Lange MBA (43)
J.M.A. van der LofMBA(50)
Financiële Zaken
drs. G.A. Sleeking RA (36) J. Baartmans (52)
Personeel en Organisatie ir. D.W.S. Gigengack (55)
Secretaris van de vennootschap K I Meperink-Gielink MBA (39)
Sinds 1 januari 2008 rapporteert TKH in een nieuwe si rucluur gebaseerd op de business-segmenten Telecom. Building en Industrial Solutions. Vanaf 2003 is naar deze nieuwe Structuur toegewerkt. TKH heeft in haar strategie de oplossing centraa] gesteld en zich ontwikkeld ioi een sysieemleverander waarbij ICT en eleklrolechniek de basistechnologieën zijn. TKH voegt in haar oplossingen waarde toe in de vorm van engineering, assemblage en systeemintegratie. Hierbij wordl ruim 70% van de kapitaalintensieve productie van lomponenten uitbesteed aan derden. In de afgelopen jaren is TKH daarmee getransformeerd naar een technologiebedrijf nui een zeer hoog aandeel innovaties. De afronding van de nieuwe rapportagestructuur en implementatie van de solutions-organisatie heeft in 2008 een exlra impuls gegeven aan de posilionering van de verschillende product-Zmarktcombinaties. De winstgevendheid per solutions-segment is verder verbeterd door de samenhang van de aeiiviteiten beter te benutten.
De economische ontwikkelingen in 2008 hadden in de eerste negen maanden van 2008 nog beperkte invloed op de resultaalontwikkelingen binnen TKH. Door hel hoge aandeel innovaties in de omzet kon weerstand aan de verslechterende mai kiomsiandigheden worden geboden. Door de innovaties konden vele nieuwe marktposities worden ingenomen, waarmee de innovaties een belangrijke motor waren voor autonome groei. Ook de focus in onze oplossingen op het vergroten van de efficiency van onze klanlen in de vorm van ondersteunende technologie en het leveren van geassembleerde "plug and play'-systemen droeg bij aan een bovengemiddelde groei. In hel vierde kwartaal werden tengevolge van de snel sterk verslechterende marktomstandigheden de priori lei len bij vele klanlen verschoven van efficiencyinvesteringen naar cash-management. Hierdoor werd door een aanlal afnemers ingezet op lui omlaag brengen van voorraden en hel beperken van investeringen. De sterke autonome omzetgroei van 9,7% in de eersie negen maanden kon hierdoor in het vierde kwartaal niel worden gecontinueerd.
In 2008 werd een grote stap gezet in de verbetering van de EBITA-marge (ROS). De investeringen in de afgelopen jaren in ontwikkeling van het activiteitenportfolio naar oplossingen met een hogere toegevoegde waarde met meer onderscheidend vermogen hadden hierin een grole bijdrage. In de eersie helfl van 2008 bedroeg de ROS 8.7%. terwijl deze over geheel 2007 nog 7.9% bedroeg. Hiermee werd een duidelijke bevestiging van de potentie van de TKH-strategie weergegeven. In hei vierde kwartaal werd de ROS negatief beïnvloed door de
TKH heeft in haar strategie de oplossing centraal gesteld en zich ontwikkeld to t een systeemleverancier.
effecten van de in /eer korte lijd sterke koperprijsdaling en de abrupte voorraadafbouw bij klanlen, waardoor de ROS onder het gemiddelde lag van geheel 2008. De ROS voor geheel 2008 kwam uil op 8,0%. Indien de incidentele resultaten in het vierde kwartaal builen beschouwing zouden worden gelalen dan zou de ROS 8,7% hebben bedragen, hetgeen aan de bovenkant is van de als doel gestelde in 2009 te bereiken bandbreedte van 8 a 9%. Ook de ROCE heeft in 2008 met 17.2% een duidelijke verbetering laten zien (2007: 15,5%). Wanneer gecorrigeerd wordt voor eenmalige effecten is ook hier de doelstelling voor 2009 reeds in 2008 behaald. De verschuiving naar acliviieilen nui meer loegevoe<ule waarde en dus een hoger margepolenlieel, gecombineerd met het toenemende aandeel van activiteiten dal boven het huidige gemiddelde presteert, geefl TKH het vertrouwen de lange lermijn ROS-doelstelling naar boven bij le stellen tot een bandbreedte van 9 tot 10%. Gezien de onzekere economische omstandigheden wordt vooralsnog geen specifieke termijn aangegeven waarop deze lange lermijn doelstelling gerealiseerd zal worden. Voor de ROCE is de lange termijn doelstelling een bandbreedte van 18 a 20%.
De verdere ontwikkeling van het activiteitenportfolio naar hogere marges door meer onderscheidend vermogen en ook door een hoger rendement te bieden op de investering voor onze klanten, kreeg ook in 2008 een hoge prioriteii. Veel werd geïnvesteerd in de ontwikkeling van het security-
portfolio evenals in het portfolio voor zorgoplossingen. waar de komendejare n veel van wordt verwacht. Maar ook vele ander e innovaties werden in een versnelling gebracht vanwege technologische ontwikkelingen. Daarbij werd ook fors geïnvesteerd in marktontwikkeling van de innovaties door uitbreiding van de verkooporganisatie in een groot aantal segmenten. Ook werd beslolen om mede vanuil hel oogpuni van waardecreatie nog meer in te zetten op organische groei op basis van de onderscheidende technologie die de TKHgroep kan aanbieden ten opzichte van te acquireren bedrijven, om de international e groei le bewerkstelligen.
De overgang naa r de nieuwe segmentati e is voor TKH een belangrijke mijlpaal geweest. Gesteld kan worden dal TKH hiermee transparante r is geworden en dal de focus en samenhan g van activiteiten in het streven naa r een grotere efficiency en hogere marges verder is aangescherpt. Hiermee heeft de periode van transformatie van ruim vijfjaar een nieuwe fase bereikt. Een nieuwe fase waarin de bouwstenen die zijn ontwikkeld in de afgelopen jaren en die leiden tot een nog grotere samenhang, nieuwe mogelijkheden i nere n die veel potentie hebben om de ROS binnen de TKH-groep struclureel naar hogere niveaus te brengen.
De bedrijven die geacquireerd werden, dragen goed bij aan de strategische ontwikkeling van de TKH-groep. Hei franse CAE, dal in de tweede helfl van 2007 geacquireerd werd. geefl IKII een belangrijke positie in de Franse markt waarme e de totale Europese positie van IKII is versterkt. De groei van de TKHgroep werd verder gestimuleerd door de focus op lui vergroten van de geografische overlap in aei iviieiten. De toegang voor de bedrijven in de groep lol het tolale TKH-portfolio en de onderlinge kennisoverdracht is een exlra stimulans voor de groei geweest. Dit komt sterk naar voren in de resultaatontwikkeling in het verslagjaar. Als technologiebedrijf is lui belangrijk voortdurend verder te ontwikkelen en nieuwe technologieën succesvol te vertalen in nieuwe opdrachten. Het hoge innovatie-aandeel in de omzel over 2008 van 21% bewijst opnieuw het succes van de technologische ontwikkeling van de TKH-groep.
De internationalisatie van de TKH-groep werd in 2008 verder vorm gegeven. Het aandeel omzel in Nederland daalde van 34% in 2007 naar 31% in 2008. terwijl de omzet in Nederland wel toenam met 8,0%. Met name het aandeel van de omzet in Europa nam loe. mede tengevolge van de bijdrage van het in 2007 geacquireerde CAE in Frankrijk.
Vanuit het oogpunt van waardecreatie werd besloten om nog meer in te zetten op organische groei.
De omzet is in 2008 met € 159,2 miljoen gestegen (+ 19,0%) naar € 997,0 miljoen (2007: € 837,8 miljoen). De autonome omzetgroei kwam uit op 6,1%. Gecorrigeerd voor de effecten van de in hel vierde kwartaal ingezette sterke koperprijsdaling bedroeg deze autonome groei 8,2%. De overige groei werd gerealiseerd door de bedrijven die sinds medio 2007 geacquireerd werden: CAE, NET, Pantaflex, SecurityWorks, Keyprocessor, AVO Techniek en VDG Security. Deze acquisities droegen 12,9% bij aan de omzetgroei. Alle drie businesssegmenten (Telecom, Building en Industrial Solulions) lieten omzetgroei zien, waarvan de Building Solutions met 22,1% de sterkste stijging realiseerde. De verdeling van de omzel naar solutions was als volgl: Telecom Solutions 18,1%, Building Solutions 33.6% en Industrial Solutions 48,3%.
De brutomarge in procenten van de omzet steeg ondanks de negatieve effecten van de koperprijsdaling in het vierde kwartaal licht van 36,9% in 2007 naar 37,1% in 2008. Door een goede kostenbeheersing en efficiencyverbeteringen bleef de stijging van de bedrijfskosten exclusief amortisatie met 18.7% achter bij de omzetgroei.
De afschrijvingen lagen met € 16,8 miljoen (exclusief gedeeltelijke terugname van de impairmenl op telecom-activa) boven het niveau van 2007 (2007: € 12,4 miljoen) als gevolg van het hogere investeringsniveau in de afgelopen twee jaar.
Het bedrijfsresultaat vóór amortisatie (EBITA) steeg met 21,7% van € 65,9 miljoen in 2007 naar € 80,2 miljoen in 2008. De uitzonderlijke koperprijsdaling had een negatief effect op het bedrijfsresultaat in het vierde kwartaal van € 12 miljoen. Daartegenover stond een éénmalige bate in dat kwartaal voor het gedeeltelijk terugnemen van de impairment op telecomactiva van € 4,0 miljoen. De groei van de EBITA gecorrigeerd voor deze effecten bedroeg 33,8%, waarvan 15,7% autonoom werd gerealiseerd. Alle drie business-segmenten hadden een belangrijke bijdrage in de winstgroei.
De amortisatielast steeg in 2008 naar € 7,0 miljoen (2007: € 3,0 miljoen), met name als gevolg van de acquisities sinds medio 2007.
De financiële baten en lasten stegen van € 6,2 miljoen in 2007 naar € 7.8 miljoen in 2008. Deze stijging was voornamelijk het gevolg van hogere financieringslasten ad € 3,3 miljoen uit hoofde van de gemiddelde toename van de bankschulden in 2008 als gevolg van investeringen en acquisities. Dil werd deels gecompenseerd door een positief valuta-effect
van € 1,6 miljoen. De belastingdruk steeg naar 22,9% (2007: 21,7%). De belastingdruk werd in 2008 positief beïnvloed voor € 2,5 miljoen (2007: € 4,1 miljoen) in verband met de afwikkeling van vennoolschapsbelastingaangifies uil voorgaande jaren. Genormaliseerd bedroeg de belastingdruk in 2008 26,8% (2007: 28,9%).
De nettowinst voor amortisatie en bijzondere belastingbate in 2008 bedroeg € 51,1 miljoen, een stijging van 22,4% ten opzichte van 2007 (2007: € 41,8 miljoen). De nettowinst over 2008 steeg naar € 50,3 miljoen, een stijging van 12,4% ten opzichte van 2007 (2007: € 44,8 miljoen). De winst per aandeel bedroeg € 1,43 (2007: € 1,30).
De kasstroom uit operationele activiteiten steeg sterk naar € 53,4 miljoen (2007: € 37,7 miljoen).
De netto-bankschulden namen ten opzichte van ultimo 2007 toe met € 21.8 miljoen, voornamelijk als gevolg van investeringen en acquisities. Doordal bestedingen van klanlen in het vierde kwartaal sterk afnamen doordat zij hun voorraden afbouwden daalde hel werkkapitaal minder slerk dan over de voorgaande kwartalen. Over geheel 2008 daalde hel werkkapitaal in procenten van de omzet naar 19,1% (2007: 20,9%). De solvabiliteit steeg licht naar 40,7% (2007: 40,2%). TKH opereert ruim binnen de met de banken overeengekomen financiële ratio's.
Het aantal personeelsleden (FTE) ultimo 2008 bedroeg 3.882 (2007: 3.577). De toename was voor 143 FTE het gevolg van acquisities.
Onderdeel van de TKH-slrategie is om zowel autonoom als door middel van acquisities groei te realiseren. De nadruk bij acquisities ligt op structureel gezonde bedrijven met een sterke positie in de voor ons belangrijke segmenten Telecom, Building en Industrial Solutions. Het acquisitiebeleid is gebaseerd op hel invullen van 'witte vlekken', waarbij geografisch de focus ligt op Noordwest-, Midden en Oost-Europa en Azië. In toenemende mate wordt ook gericht gezocht naar acquisitiemogelijkheden waarmee interessante technologieën kunnen worden toegevoegd aan het bestaande TKH-portfolio en de positie in de bestaande solutions-segmenten kan worden versterkt. TKH streeft ernaar om op jaarbasis gemiddeld 1 tot 3 acquisities te doen met een omvang per acquisitie tussen de € 10 miljoen en € 50 miljoen omzel.
In 2008 werden in totaal vijf meerderheidsbelangen verworven. Bijna alle acquisities waren gericht op hel verwerven van technologie in security-oplossingen. Deze acquisities sluiten aan op de doelstelling van TKH om het aandeel beveiligingsoplossingen in de totaalomzet verder uit te bouwen naar 20%.
Bijna alle acquisities waren gericht op het verwerven van technologie in security-oplossingen.
In 2008 bedroegen de netto-investeringen in materiële vaste activa € 32,5 miljoen (2007: € 28,8 miljoen). De voornaamste investeringen in materiële vaste activa betroffen uitbreidingen gebouwen voor de productie van bandenbouwsyslemen, uilbreidingsinvesteringen voor de productie van hoogwaardige speciaalkabels en uitbreiding van de logistieke capaciteit bij een aantal vestigingen. De afschrijvingen op materiële vaste activa bedroegen in 2008 € 16,8 miljoen (2007: € 12,4 miljoen), exclusief gedeeltelijke terugname van de impairmenl op telecom-activa.
Aan de op 28 april 2009 le houden Algemene Vergadering van Aandeelhouders zal worden voorgesteld een dividend van € 0,66 uit te keren per (certificaat van) aandeel (2007: € 0.66). Dit betekent een pay out-ratio van 46,2%. In lijn met hel beleid van de afgelopen jaren wordl voorgesteld om hel dividend naar keuze in contanten of in aandelen ten laste van de reserves uit te keren. De vaststelling van het dividend in aandelen zal plaatsvinden één dag na afloop van de keuzeperiode op basis van de gemiddelde koers van het aandeel gedurende de laalsle vijf beursdagen van die keuzeperiode welke op 19 mei 2009 eindigt. De betaalbaarstelling van het dividend, contant dan wel in aandelen, vindt plaals op 25 mei 2009.
De kwaliteit van zowel de organisatie als die van de medewerkers vormen een bepalende factor in hel succes en de groei van de TKH-groep. De TKH-strategie, met daarvan afgeleid uitdagende maar realiseerbare doelen, richt zich op een marktgerichte, innovatieve benadering. Wij stimuleren ondernemerschap bij onze werkmaalschappijen en stellen hoge eisen aan onze mensen. De marktgerichte benadering leidt tol bundeling van krachten tussen de werkmaatschappijen en een duidelijke samenhang in aeiiviteiten. Om synergie en samenwerking te stimuleren is hel belangrijk een prettig werkklimaat le creëren met een open communicatie. Door de kennis binnen de groep onderling ie delen, is lui mogelijk de gehele groep naar een hoger niveau Ie uilen, ()n/e medewerkers hebben een duidelijk beeld wat van hen verwacht wordt en waaraan zij actief hun bijdrage kunnen leveren.
Opvallend is dat de TKH-groep steeds beter bekend staat als een interessante onderneming om voor le werken. Het ondernemerschap binnen de TKH-groep en de schaal van de business units maakt het voor vele mensen aantrekkelijk om met een grole mate van zelfstandigheid en verantwoordelijkheid / u h ie ontplooien. Ook het innovatieve karakter van de TKH- groep heeft een grote aantrekkingskracht.
Mei ingang van 1 januari 2008 rapporteert TKH in een nieuwe structuur gebaseerd op de business-segmenten Telecom, Building en Industrial Solutions. Vanaf 2003 is naar deze nieuwe siructuur toegewerkt en zijn de organisalie en de activiteilen in deze richting ontwikkeld. Met on/e solutions-strategie onderscheiden we ons en richlen we ons op niches in de markl met oplossingen waar onze klanten om vragen. Voor de werkmaalschappijen leidl deze structuur tot meer transparantie. Hel bevordert de interne synergie en op een inspirerende wijze worden uitwisselingen van ervaring en kennis lussen verschillende werkmaatschappijen gestimuleerd zodat marktkansen beter worden benut.
De Solution Boards hebben in 2008 hun intrede gedaan. De vorming van deze boards ligt in lijn met de overgang naar een organisatie op basis van de solutions-segmentatie. De Solution Boards bestaan uit managers van verschillende werkmaatschappijen die actief zijn in hel desbetreffende solutions-segment. De invoering van de Solution Boards leidt tot een verdere ontwikkeling van de solutions-strategie. De aandachtsgebieden van de Solution Boards zijn hoofdzakelijk het portfolio managemenl, de husinessontwikkeling en de optimalisatie van de winstgevendheid van ieder solutions gebied door vergroting van de samenhang. Het innoveren en ontwikkelen van hel activiteitenportfolio blijfl ook de komendejaren van essentieel belang bij het streven naar verdere verbetering van de ROS en ROCE.
TKH vindt hel belangrijk dat bedrijven van elkaar kunnen leren en stelt afzonderlijke werkmaatschappijen of clusters van bedrijven als benchmark naar de totale groep. Daartoe is onder meer een award in het leven geroepen voor het 'best presterende TKH-bedrijf. EFB Elektronik uit Bielefeld (Duitsland) heeft als eerste deze award in ontvangst mogen nemen. In 200S werd de award voor de Iweede keer
uitgereikt, dit maal aan C&C Partners uit Leszno (Polen). De criteria om in aanmerking te komen voor deze award zijn de financiële prestaties, business deveiopmenl, het innovatieve vermogen van de onderneming evenals lui geloonde ondernemerschap.
Binnen de TKH-organisatie is hel operational excellenceprogramma op veel gebieden ingevoerd. Onderdeel van dil programma is een 'customer value performance'-programma. Aan de hand van de eerste analyse en meling in 2007 zijn verbeterplannen opgesteld per werkmaatschappij, die in 2008 zijn geïmplementeerd. Inmiddels heeft vooreen groot aanlal bedrijven een tweede meting en analyse plaatsgevonden. Hieruit kan geconcludeerd worden dat verbeteringen zijn gerealiseerd en de score naar een gemiddeld hoger niveau is gebracht. Hel doel van het 'customer value performance' programma is het in alle opzichten verbeteren van de kwalileil van de operatie naast een verbetering van de loyaliteit en tevredenheid van de klanlen en medewerkers. Bij de kabelproductiebedrijven heeft het T.O.C. (Theory of ( onsirainls)-programma ook in 2008 volop aandacht gehad. Dit heeft onder meer geleid lot een verdere reductie van de levertijden, een verbetering van de leveringsbetrouwbaarheid en een reductie van hel werkkapitaal. Ook is het Six Sigmakwaliteitsprogramma bij de Nederlandse kabel productiebedrijven ingevoerd. Hel Six Sigma-programma heeft binnen TKH geleid tot reductie van afval evenals tol lui terugdringen van het aanlal fouten in het productieproces.
In 2008 is blijvend geïnvesteerd in kennis en vaardigheden van onze medewerkers. Het management developmentprogramma richt zich op hel ontwikkelproces van managers en high potentials uil de groep. Dil programma heeli als doel het tijdig kunnen identificeren van managementpotentieel. Hierdoor worden inlerne doorgroeimogelijkheden inzichtelijk en is hel mogelijk om opvolgers voor hel huidige management ook uit de eigen organisalie te werven. Met het management development-programma /uilen de inlerne netwerken verder worden uitgebouwd en zal het verregaande interne samenwerking stimuleren. TKH stimuleert opleidingen en trainingen en wil medewerkers helpen hun ambities te realiseren.
Om nieuwe talenten binnen te kunnen halen onderhoudt TKH nauwe contacten met business schools en universiteiten. TKH is één van de bedrijven die deelneemi aan het Scholarship Programma van de Universiteit Twente. Op deze manier hopen we hoogopgeleid talent aan te kunnen trekken. Tegelijkertijd kan de universiteit verder bouwen aan de inter nationalisering van de universiteit.
In 2008 is blijvend geïnvesteerd in kennis en vaardigheden van onze medewerkers.
Gedurende lui verslagjaar is gebleken dat het steeds moeilijker werd om voldoende gekwalificeerd personeel le vinden voor met name lechnische en technisch commerciële functies. Veel aandacht is besteed om de vacatures ingevuld te krijgen. Daarnaast zijn de contacten met een aantal scholen en nniversileilen geïnlensiveerd om in een vroeg sladium in contact te komen met kandidaten, die na hun studie aan de slag kunnen gaan bij de TKH-groep. In dit kader heeft TKH ook deelgenomen aan 'De Scholierencompetitie', een samenwerking van IEX met de Slichling Leerplan Ontwikkeling. Deze competitie is onderdeel van het lesprogramma Havo en VWO (bovenbouw). Deelname aan deze competitie betekent voor TKH een lange termijn HR-profilering.
Tijdens de jaarlijks terugkerende managementbijeenkomst van 2008 voor directieleden en hoger management is uitgebreid stilgestaan bij de aanpak en de ontwikkeling van de activiteiten op het gebied van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Daarnaast zijn de jaarlijks terugkerende onderwerpen strategie, innovaties en operational excellence aan de orde geweest.
Tijdens de bijeenkomsten van het Strategie Committee is met name aandacht besteed aan de strategische ontwikkeling van de TKH-groep, de acquisities, het portfoliomanagement en het managemenl development-programma. Binnen het Strategic Committee heeft tevens de afstemming plaatsgevonden lussen de verschillende business-segmenten in
het kader van de lopende actieplannen evenals de synergie lussen de business-segmenten. De heer H. Schreitter (EFB Elektronik) is in hel verslagjaar benoemd in het Strategie Committee. De heren Vaandrager en Van Schie zijn vanwege het terugtreden uit de TKH-organisatie ook teruggetreden uit het Strategie Committee.
Tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 7 mei 2008 is de heer drs. J.E. Vaandrager, lid Raad van Besiuur en CFO, teruggetreden vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. De heer Vaandrager was vanaf 2001 in dienst van TKH en heeft het transformatieproces binnen de TKH-groep mede vormgegeven. Voor zijn omgeving was de heer Vaandrager een inspirerende manage r die in staat was om op adequate wijze in te spelen op de veranderende omgeving waarin TKH zich begaf. Wij zijn de heer Vaandrager veel dank verschuldigd voor zijn professionele wijze waarop hij sturing gaf aan strategische en operationele processen. De heer E.D.H, de Lange MBA is per 7 mei 2008 benoemd als lid Raad van Besiuur en CFO van TKH. De heer De Lange is vanaf 1998 werkzaam voor TKH, me t eindverantwoordelijkheid voor TKH-bedrijven in Polen en China. Laatstelijk was de heer De Lange eindverantwoordelijk voor de Kabelproducliebedrijven Nederland-China.
Het ziekteverzuim in 2008 lag op 3,3% (2007: 3,3%). Naast hel voorkomen van verzuim door ziekte, hebben we veel aandacht besteed aan de terugkeer van medewerkers die (tijdelijk) niet aan het arbeidsproces konden deelnemen.
In 2008 is er goed en intensief overleg geweest met de Centrale Ondernemingsraad. Veel onderwerpen zijn behandeld en de Raad van Besiuur waardeert de positieve en constructieve wijze waarop dit overleg is gevoerd. Eén vergadering van de Centrale Ondernemingsraad heeft plaatsgevonden in aanwezigheid van een delegatie van de Raad van Commissarissen. TKH achl het overleg met de Centrale Ondernemingsraad van groot belang en hecht veel waarde aan een open dialoog. Wij zijn van menin g dat een ondernemende opstelling van medezeggenschap de bedrijfsvoering oplettend houdt.
Het aantal medewerkers in vaste dienst ultimo 2008 bedroeg 3.882 FTE (2007: 3.577 FTE).
De Centrale Ondernemingsraad van TKH bestaat uit de volgende leden (v.l.n.r):
De heer N. Demmendaa l (Isolectra) De heer R. Ooijevaar (EKB) De heer G. Töpfer (VMI), voorzitter Dehee r A. Kruithof (VMI) De heer H. Hennen (Eldra) De heer A.W. Broekman (VMI) De heer L. Scholten (TKF) De heer G. Roolvink (TKF), secretans
Duurzaamheid is een onderwerp dat steeds meer aandacht behoeft. Steeds meer stakeholders verdiepen zich in het maatschappelijke beleid van een onderneming. TKH is zich bewusl van haar maatschappelijke taak en heeft in 2008 Maatschappelijk Veranlwoord Ondernemen (MVO) een nog hogere prioriteit gegeven door MVO als één van de strategische speerpunten voor de komendejaren le benoemen. MVO betekent voor TKH dat wij rekening houden met het effect van onze activiteiten en bedrijfsvoering op vier onderdelen: Planet, People, Profit en Positioning.
Door MVO als strategisch speerpunt te benoemen, betekent niel dat voorheen geen aandacht was voor het onderwerp. MVO speelt altijd al een belangrijke rol in onze operatie, maar dit werd niel als zodanig benoemd. Duurzame ontwikkeling is noodzakelijk en nuttig: duurzaamheid is een manier van zaken doen, een investering die waarde creëert en een waarborg is voor onze toekomst.
Het jaar 2008 hebben we aangegrepen om op het gebied van MVO te zoeken naar de optimale invulling. Aan de hand van GRl-richtlijnen heefl een uitgebreide inventarisatie plaatsgevonden en hebben we een uitgangspunt kunnen definiëren waar TKH slaat op het gebied van de vier P's. Op basis hiervan is vastgesteld waar de prioriteiten moeten liggen in het nog meer in lijn met MVO brengen van onze activiteiten. Gesteld kan worden dat binnen TKH al veel aandacht is voor MVO maar dat er meer bewustwording voor een aantal thema's kan worden gecreëerd. Op het gebied van economische en sociale dimensies is er volop bewustzijn en lopen er programma's. Voorbeelden hiervan zijn een 'customer value performance'-programma dat zich richt op klant- en medewerkerlevredenheid maar ook het 'operational excellence' programma dat zich onder meer richt op efficiency in productieprocessen en afvalreduclie. Op het gebied van de milieudimensie kunnen mei name bij de niet-productie-
omgevingen nog stappen worden gezet in de bewustwording. Dil wetende is als uitgangspunt geformuleerd dat TKH een 'runner-up' wil zijn op hel gebied van MVO, waarbij de inspanningen zich in eersie instantie richten op het verkrijgen van inzichl, heigeen moet leiden tol een goede, integrale prestatie op MVO-gebied voor TKH-werkmaatschappijen. Tevens leidl een 'runner up'-positie ertoe dal in toenemende mate aandacht is voor MVO in onze interne communicatie. Er zijn enkele uitgangspunten geformuleerd waar in eersie instantie voor de totale TKH-groep op wordt gestuurd.
Dal MVO als strategisch speerpunt is gedefinieerd blijkt ook uit het feil dat MVO een vast element is geworden bij het opstellen van de business-plannen van de werkmaalschappijen. Wij vinden het belangrijk dat MVO een thema is binnen TKH dat door alle werkmaatschappijen wordt gedragen. In de besprekingen met de werkmaatschappijen komt MVO standaard aan bod en komen de noodzaak van verduurzaming en de keuzes die daarbij gemaakt moeten worden aan de orde. Ook in het TKH-personeelsmagazine 'Inspire' wordt aandacht aan hel MVO-lhema besleed, om zodoende alle medewerkers te betrekken bij het onderwerp en ze bewust te laten zijn van de noodzaak om duurzaam le ondernemen.
Hel komende jaar wordl gewerkt aan de uitbouw van het MVO-beleid. Daarbij zal MVO nog meer geïntegreerd worden in het dagelijkse werk en bepalend worden bij het maken van strategische keuzes. De vier P's blijven onverminderd van kracht en zullen dc basis vormen voor deze verdere uitbouw.
Sinds hel vierde kwartaal 2008 zijn de meeste marklen waarin TKH opereert verder verslechterd. De ingezette hoge prioriteit bij bedrijven om de kasstroom te optimaliseren leidt ertoe dat de investeringsniveaus en voorraden bij onze klanten worden gereduceerd. Dit heeft met name in de business-segmenten Industrial en Building Solutions een negatief effect op de omzet gezien hel grote aandeel activiteiten dat gerelateerd is aan investeringsgoederen. De korte termijn vooruitzichten voor het business-segment Telecom Solulions zijn beter, doordat in dil segment bij onze klanten tot op heden de strategische afweging voor investeringen een hogere prioriteil heeft.
De fundamenten van TKH zijn stevig door een sterke financiële positie, door de innovaties en de positionering in groeisegmenten alsmede door de spreiding van activiteiten over verschillende product-/marklcombinalies. TKH speelt alert in op de marktontwikkelingen en zal daar waar nodig capaciteiten verder aan de marktomstandigheden aanpassen.
Met ingang van 2008 richt TKH zich in haar segmentatie volledig op de business-segmenten Telecom. Building en Industrial Solutions. De business-segmenien zijn georiënteerd naar de markt waarin zij opereren en streven daarbij naar een optimale benadering van de/e markt mei totaaloplossingen.
In de TKH business-segmenten Telecom, Building en Indusii iai Solulions worden basistechnologieën op hel gebied van ICT en elektrotechniek uil de TKH-groep samengevoegd tot totaaloplossingen. TKH streeft ernaar om basistechnologieën en kennis van deze technologieën en werkwijzen in meerdere business-segmenten toe te passen. Daarnaast worden capaciteiten op het gebied van systeemintegratie, engineering, service en onderhoud, logistiek, assemblage en produeiie gedeeld door de drie business-segmenten als ook toegepast binnen de business-segmenten. In toenemend, mate maaki software onderdeel uit van de geïntegreerde oplossin
| SEGMENT | SUB-SEGMENT | VERDELING | BUSINESS MODEL | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 8% | • Telecomoperators • Kabeloperators |
|||||
| Indoor Telecom Systems | 5% | • Serviceproviders • Telecominstallateurs |
||||
| Fibre Network Systems | 7% | • Telecomretailers • Woningbouw verenigingen |
||||
| Copper Network Systems | 6% | |||||
| 3 4 % | • Utiliteitsmarkt (installa teurs en groothandel) |
|||||
| Building Technologies | • Overheid • Verkeersinfrastructuur • Zorginstellingen |
|||||
| Security Systems | 7% | • Parkeerorganisaties • Scheepsbouw en offshore |
||||
| Connectivity Systems | 19% | • Spoorwegen • Energiebedrijven |
||||
| 4 8 % | • Machinebouwindustrie • Procesindustrie |
|||||
| Connectivity Systems | 26% | • Bandenbouwindustrie • Medische industrie • Robotindustrie • Automotive industrie |
||||
| Manufacturing Systems | 22% | • Blikverwerkend e industrie |
||||
De omzet binnen het business-segment Telecom Solutions steeg met 16.1% van € 155.6 miljoen in 2007 naar € 180.6 miljoen in 2008. Hiervan werd €. 14,3 miljoen gerealiseerd door de acquisitie van CAE in Frankrijk. Aulonoom steeg de omzet met 6,9%. De marktgroei voor glasvezelsyslemen en indoor telecomsystemen ontwikkelde zich in het iweede halfjaar posilief. Door verschuiving van prioriteiten in investeringen van koper- naar glasvezelnetwerken daalde de omzel in het segment kopernelwerken. De groei in het segmenl glasvezelsystemen kon deze daling ruimschoots compenseren.
De EBITA steeg met 44,9% van € 18,6 miljoen in 2007 naar € 27,0 miljoen in 2008. Efficiencyverbeteringen en een groter aandeel hoogwaardige systemen hadden een positief effect op de groei van de EBITA. Tengevolge van een gedeeltelijke terugname van een eerder genomen impairment op een deel van de telecom-activa, werd een bijzondere bate gerealiseerd van € 4,0 miljoen. De EBITA voor de bijzondere bate steeg met 23,4% naar € 23,0 miljoen in 2008. De marge stond in het vierde kwartaal onder druk vanwege de sterk gestegen waarde van Aziatische valuta's doordat een groot deel van de productiekosten in Azië wordt gemaakl.
De marge (ROS) steeg van 12,0% in 2007 naar 15,0% in 2008, inclusief de bijzondere bate van € 4 miljoen. De ROS voor bijzondere bate bedroeg 12,7%.
De behoefte aan verdere upgrading van netwerken had een positieve invloed op de vervangingsvraag naar randapparauuii en infrastructuur, wat zich vertaalde in een stijging van de omzet, met name in Frankrijk cn Duitsland. De belangstelling voor de IPTV-oplossingen nam verder toe, wal resulteerde in een aantal interessante opdrachten. Daarnaasi werd een nieuwe oplossing ontwikkeld voor kleinschalige toepassingen in de hospitalitymarkt en de zorgsector. De activiteiten voor decl telefoons werden grotendeels afgebouwd.
De wereldmarkt voor glasvezel liel in 2008 een groei zien van ongeveer 11%. In vergelijking met voorgaande jaren vlakte de groei wel wat af. Europa, de belangrijkste markt voor TKH in dil segmenl, liet met 20% een hogere groei zicn dan de wereldmarktgroei, waardoor de omzel verder kon groeien.
De wereldmarkt voor glasvezel liet in 2008 een groei zien van ongeveer 11%.
ln Scandinavië en Centraal- en Oost-Europa werden door de TKH-groep nieuwe posities in dit segmenl ingenomen. Met de acquisitie van CAE werd ook in Frankrijk een slart gemaakt met het positioneren van de TKH-oplossingen.
Binnen Europa werden vele nieuwe initiatieven ontwikkeld voor investeringen in glasvezelnetwerken. In de afgelopen jaren werden met name door nieuwe parlijen die zich een positie willen verwerven in het beschikbaar stellen van communicatie-infrastructuur investeringen gedaan in glasvezelnetwerken, terwijl gedurende 2008 de prioriteit voor investeringen bij een aantal telecom-operators ook duidelijk toenam. Nieuwe diensten die om een grote bandbreedle vragen, zoals IPTV, 'video on demand' en zorgoplossingen, stimuleren de vraag naar vaste aansluitingen. Vooral ook initiatieven vanuit gemeenten, woningbouwverenigingen en bedrijven stimuleren de vraag. De totaaloplossingen vanuit de TKH-groep spelen hierbij goed in op de gewenste toegevoegde waarde in de vorm van advisering, engineering en de juiste samenstelling van het systeem. De bezettingsgraad in de glasvezel- en glasvezelkabelproductie is verder opgelopen.
Om de capaciteit uit te breiden zal een aantal optimalisaties worden doorgevoerd, zoals het verwerken van grotere preforms en verdere verhoging van de producliesnelheden.
De invesieringen binnen Europa in kopernelwerken liepen verder terug en zijn steeds meer gerichl op reparatie en onderhoud van deze netwerken. Een aanlal telecom-operators onderzoekt de mogelijkheden, hel bestaande netwerk op te waarderen als alternatief voor glasvezel. TKH speelt hierop in nui haar innovatieve oplossingen.
De autonome omzel daalde in lijn met de markt met ongeveer 5%. In Polen en Frankrijk kon de omzel wel groeien
De omzet binnen het business-segment Building Solulions steeg met 22,1% van € 274,7 miljoen in 2007 naar € 335,3 miljoen in 2008. De autonome omzetstijging na koperprijs correctie bedroeg 4,8%. De acquisities CAE, NET, SecurityWorks, Keyprocessor en VDG Security realiseerden gezamenlijk een groei van 20,5%.
De marktomstandigheden in hel tweede halfjaar lieten een duidelijke verslechtering zien waardoor de autonome groei in het tweede halfjaar nihil was, terwijl deze in het eerste halfjaar nog ruim 10% was. De markt veranderde met name in het vierde kwartaal doordat veel klanlen hun voorraden sterk afbouwden. De omzet in het connectivity segmenl daalde in het tweede halfjaar met ongeveer 5%. Daartegenover lieten het security-segment en het segmenl building technologies wel een duidelijke groei zien in het tweede halfjaar.
De EBITA steeg met 22,9% van € 22,1 miljoen in 2007 naar € 27,1 miljoen in 2008. De EBITA werd in hel vierde kwanaal met € 4 miljoen negatief beïnvloed door de effeclen van de sterk gedaalde koperprijs. Het building technologies- en securityportfolio had hierbij een bovengemiddelde bijdrage aan de groei van de winst.
De marge (ROS) steeg van 8,0% in 2007 naar 8,1% in 2008. Gecorrigeerd voor hel koperprijseffect steeg de marge (ROS) naar 9,0%.
De omzel in building technologies ontwikkelde zich positief. De vele innovaties in dil segmenl maakte lui mogelijk om in de afzwakkende markt marktaandeel te winnen, waardoor de omzel onder verslechterende marktomstandigheden bleef groeien.
Gedurende 2008 werden kosten gemaakl om de marktontwikkeling van de zorginnovaties te versnellen. In het vierde kwartaal werd een 'experience center' geopend binnen de TKH-groep. waar het totale TKH-zorgportfolio onder de naam Realive* gedemonstreerd wordl. Vanuil de markt voor ouderenzorg is er veel interesse voor nieuwe systemen op hel gebied van alarmering, beeldcommunicatie en domolica om tot efficiëntere en betere zorg te komen.
De omzet in gestructureerde bekabelingsyslemen liet een gezonde groei zien. De vraag naar hogere transmissiesnelheden voor datacommunicatiesystemen leidt tot een sterke vervangingsvraag en hogere kwaliteitseisen met belrekking
In 2008 groeide het aandeel van het Security systems segment van 5% naar ruim 7%.
tot de gewensle specificaties. Flexibele insiaiiatie en reductie van installatiekosten leiden tot meer complete systemen en oplossingen. Daarnaast had de toenemende behoefte aan domotica-oplossingen, onder meer gericht op verlaging van energieverbruik, een posilief effecl op de groei.
In 2008 groeide het aandeel van dil segment, ondanks de sterke slijging van de totale omzet van TKH, van 5% naar ruim 7%. Hiermee is TKH op weg naar het gestelde doel van een omzetdeel van tenminste 20% voor het security-segment in de totaalomzet van TKH in 2012. De markt voor securityoplossingen groeit, enerzijds door de maatschappelijke behoefte aan een steeds veiliger omgeving en anderzijds door de behoefte om de efficiency in de veiligheidssector verder te verhogen. Het marktaandeel van TKH is toegenomen, ondermeer door de onderscheidende technologie op hel gebied van video-analyse en het aanbod van geïntegreerde 'state ofthe art' security-oplossingen. Ook de acquisities droegen bij aan de groei. De overname van Keyprocessor en VDG Securily zijn een goede aanvulling op de aanwezige technologiebouwstenen binnen de TKH-groep. Mede hierdoor werd de eigen organisalie versneld uitgebouwd om internationaal verder te kunnen groeien en nieuwe posities in te kunnen nemen. In Duitsland wordl een 'TKH Security Duiisland'-vesliging opgezet en ook in andere landen zal TKH zich met nieuwe vestigingen richlen op een verdere penetratie in de securitymarkt.
De marge in dit segmenl verbeterde sterk door een verdere verschuiving naar systemen en kabels met een hogere loelievoegde waaide. De gedaalde kopeiprijs en de alhonw van voorraden door klanlen in het vierde kwartaal hadden echter een duidelijke impact op de groei. Ondanks het feit dat de ordei poiieleuilles in de belangrijkste marktsegmenten waarin TKH opereert nog goed gevuld zijn, zwakte de groei in hei iweede halfjaar slerk al.
Op het gebied van systemen voor solar-toepassingen werden goede zaken gedaan. Een aanlal nieuw ontwikkelde connecmiiy-oplossingen werd aan hel assortiment toegevoegd, waarmee ingespeeld wordt op een aantal wensen vanuit de solar-industrie om de connectivity-module binnen hel solarsysteem naar een hoger betrouwbaarheidsniveau te brengen. Onder de naam Solinq" werd een nieuw compleet 'plug and play'-systeem in de markt geïntroduceerd.
In de markt voor energiekabel in Nederland, het belangrijkste al/eigebied van TKH voor deze systemen, steeg de vraag, maar was duidelijk merkbaar dat de capaciteit aan de aanbodzijde ook fors was toegenomen.
De omzet binnen het business-segment Industrial Solulions steeg met 18.1% van € 407,6 miljoen naar € 481,2 miljoen in 2008. De autonome omzetgroei voor geheel 2008 na koperprijscorrectie bedroeg 11,0%. Ook in de tweede helft van 2008 lag de autonome groei met 10,2% op een hoog niveau. Met name het segment manufacturing systems droeg sterk bij aan deze autonome groei. De groei in het segment connectivity systems vlakte in hel vierde kwartaal af doordat eindklanten in de machinebouw- en robotsector voorraden afbouwden en het investeringsniveau daalde. De groei door de acquisitie van CAE, Pantaflex en AVO Techniek bedroeg 9,3%.
De EBITA steeg met 4,5% van € 33,1 miljoen in 2007 naar € 34,6 miljoen in 2008. Gecorrigeerd voor de effeclen van de sterk gedaalde koperprijs groeide de EBITA in 2008 met 28,6% en in het tweede halfjaar met 9,3%. Manufacturing systems had een belangrijke bijdrage in deze resullaatverbetering, doordat het kostenniveau en de marge zich in 2008 normaliseerde. In 2007 lag het kostenniveau zeer hoog als gevolg van hoge prototyping-kosten voor de ontwikkelde innovaties, terwijl dal in 2008 weer een normaal niveau bereikte.
De marge (ROS) daalde van 8,1% in 2007 naar 7.2% in 2008. Gecorrigeerd voor het koperprijseffect steeg de marge naar 8,7%.
De industriële markt ontwikkelde zich voor TKH in de eerste negen maanden positief, maar vanafbet vierde kwartaal kwam een duidelijke omslag. TKH wist wel marktaandeel te winnen doordat de autonome groei hoger was dan dc groei van de markt. Het toenemende aandeel kabelsystemen en complete 'plug and play'-modules leidde ertoe dat per opdracht de ordergrootte toenam, waardoor ook marklaandeel werd gewonnen met componenten en toegevoegde waarde in de vorm van assemblage en engineering, die voorheen door derden geleverd werden. In hel vierde kwartaal werd door veel klanten slerk de rem ge/el op voorraden en invesieringen. Met name de aan de auto-industrie toeleverende robotindustrie werd geraakt. Ook de machinebouwsector bestelde de laatste maanden van het jaar aanzienlijk minder ten opzichte van de maanden daarvoor. Daarentegen werden in de medische sector de investeringen op een hoog niveau gecontinueerd en waren de ontwikkelingen voor TKH positief.
De orderintake lag in de eersie negen maanden op ecn recordhoogte. Met name hel onderdeel bandenbouwsyslemen. goed voor 70% van de omzel in hei subsegmenl manufacturing systems, presteerde hierbij zeer goed met een orderintake van € 150 miljoen in de eersie negen maanden, Dil was een stijging van ruim 40% ten opzichte van dezelfde periode in 2007. De prioriteit bij onze klanlen lag daarmee vooral op efficiencyinvesteringen. om daarmee de druk op marges vanwege de gedurende de afgelopen 12 maanden veranderende marktomstandigheden op le kunnen vangen. Vanaf november kwam hierin een duidelijke kenlering doordal de prioriteii bij een groot aanlal klanlen werd verschoven naar cashmanagement en investeringen ingrijpend weiden gereduceerd. Hierdoor werden leveringen uitgesteld. Tegel ij kertijd werden ook projecten uitgesteld, waardoor de orderintake in lui vierde kwartaal op een laag niveau kwam le liggen, Aan lui einde van hel jaar werd hel aantal inleenkrachten in hel onderdeel bandenbouwsystemen met ruim 75% gereduceerd.
De marge ontwikkelde zich over geheel 2008 positief. Naast het grote aanlal in 2007 ontwikkelde innovaties werd ook in 2008 weer een aanlal nieuwe svsiemen geïntroduceerd. De meest veelbelovende innovatie is de MAXX": Een nieuwe generatie assemblagelijnen voor de assemblage van autobanden, waarbij de productiviteit ruim 30% hoger ligt dan de vorige generalie assemblagelijnen en de kwalileil van de geproduceerde banden naar een nog hoger niveau gebracht kan worden. Eind 2008 werd de eerste opdracht onlvangen voor een MAXX'.
De productiecapaciteit in de Verenigde Staten werd volledig afgebouwd. De uilbouw van de capaciteit in China liep voorspoedig en geheel volgens plan.
Gedurende 2007 werden de activiteiten op het gebied van produclhandling verplaatst naar Epe en werd besloten om deze activiteiten per begin 2009 volledig le integreren in de productielocatie voor bandenbouwsystemen.
Met de overname van AVO Techniek werd de competentie op het gebied van besturingssystemen verder versterkt. Hel onderdeel besturingssystemen ontwikkelde zich positief en speelde in op de groeiende behoefte om productielijnen in de industriële sector te upgraden in plaats van te vervangen.
De Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen hechten eraan de beginselen van integriteit, verantwoording en transparantie na te leven bij het besturen van de vennootschap. De Corporate Govemance Code, die betrekking heeft op besturen en beheersen, op verantwoordelijkheid en zeggenschap en op verantwoording en toezicht, integriteit en transparantie, heeft de nadrukkelijke aandacht van Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen. Eind 2008 stond de aanscherping van de Corporale Govemance Code centraal. Een analyse van de wijzigingen op de bestaande code en die afgezet tegen de TKH-situatie heefl inmiddels plaatsgevonden. Voorgenomen (implementatie-)maatregelen om de Corporate Governance-structuur nog verder te verbeteren krijgen gedurende 2009 de nadrukkelijke aandacht. TKH ziet de Code als een nieuwe doelstelling voor de verdere uitbouw en verdieping van de bestaande Corporate Governance-structuur van de vennootschap.
TKH voldoet voor het merendeel aan de aanbevelingen uit de bestaande Corporate Govemance Code. Wij volstaan er derhalve mee om hiernavolgend die punten te noemen waarop de vennootschap afwijkt ten opzichte van de Code.
De bij derden uitstaande aandelen betreffen certificaten van aandelen, waarbij de aandelen bij notariële akte zijn overgedragen aan de Stichiing Administratiekantoor van Aandelen TKH. In ruil voor die aandelen geeft de Stichting Administratiekantoor van Aandelen TKH certificaten van die aandelen terug. Het stemrecht op de aandelen herusi bij de Stichting Administratiekantoor van Aandelen TKH. Op hun verzoek dient de Slichling Administratiekantoor van Aandelen TKH aan de certificaathouders volmacht te verlenen om stem te kunnen uitbrengen op de aandelen waarvan de certificaathouder de certificaten heeft. De volmacht is onbeperkt en wordl derhalve niet begrensd door een beperking van de royeringsmogelijkheid. De Slichting Administratiekantoor van Aandelen TKH behoefi volgens wetgeving artikel BW 2:118a de volmacht niel te verlenen of kan cen gegeven volmacht intrekken ingeval a) een vijandig openbaar bod is aangekondigd of uitgebracht ofde verwachting bestaat dal het zal worden uitgebracht, b) één ofmeer personen ten minste 25% van de certificaten en/of aandelen be/il len, ofc) naar het oordeel van de Slichling het slemrecht van een certificaathouder wezenlijk in strijd is met het belang van de vennootschap. Indien de Stichiing Administratiekantoor gebruik maakt van één van deze mogelijkheden, dient zij dil gemotiveerd ter kennis van de certificaathouders en aandeelhouders te brengen. TKH volgt de ingediende wetswijzigingen nauwlettend, maar verkiest om de wetgeving in dezen leidend te laten zijn voor de toepassing van dil artikel. Het huidige bestuur van de Stichting Administratiekantoor van Aandelen bestaat geheel uit onafhankelijke bestuursleden. De Stichting dient de aan de aandelen verbonden rechten op zodanige wijze uit te oefenen dat de belangen van de vennootschap en de met haar verbonden ondernemingen en alle daarbij betrokkenen zo goed mogelijk worden gewaarborgd.
De slatuten van TKH zijn in 2007 aangepast aan de wetswijzigingen ter bevordering van het gebruik van elektronische communicatiemiddelen bij de besluitvorming in rechtspersonen en geefl de Raad van Bestuur de mogelijkheid te bepalen dat aandeelhouders voorafgaande aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouder stemrecht kunnen uitoefenen via een elektronisch communicatiemiddel. De faciliteit van het stemmen op afstand is een aandachtspunt maar is nog niet ingevoerd. De reden hiertoe is gelegen in het feil dat wij van mening zijn dat de aspecten van deelnemen aan en het volgen van de beraadslaging in de vergadering hiermee onvoldoende is afgedekt. TKH volgl de ontwikkeling hierin met belangstelling (1V.1).
TKH voldoet niet aan de bepaling (IV.3,1.) dal alle aandeelhouders de analistenbijeenkomsten. presentaties aan (institutionele) beleggers en persconferenties gelijktijdig kunnen volgen door middel van webcasting, telefoonlijnen of anderszins. Hiertoe wordl niel overgegaan uit kostenoogpunt. TKH publiceert haar linanciële kalender op de websile, hetgeen in relatie Staat tol analisten-en persbijeenkomsten. De gehouden presentaties worden op de websile van TKH geplaatst. TKH hanteert een Investor Relationsbeleid, waarin zij er naar streeft haar stakeholders zo goed mogelijk van relevante financiële en andersoortige informalie le voorzien, met inachtneming van de daarop van toepassing zijnde bepalingen van hel Voorwetenschapsreglement.
De belangrijkste risico's zijn geïntegreerd in de interne rapportagemodellen.
Het risicobeheersingsbeleid van TKH is een integraal onderdeel van haar strategisch beleid en heefl continue aandacht.
De belangrijksle componenten van onze inlerne risicobeheersings- en controlesystemen in het verslagjaar waren:
Er zijn verzekeringen afgeslolen voor de gebruikelijke risico's, waardoor de financiële gevolgen van calamiteiten zoveel mogelijk opgevangen kunnen worden. Behalve intern wordl de werking van de inlerne risicobeheersing- en controlesystemen rondom externe financiële verslaggeving ook getoetst door de exlerne accountant in het kader van de controle op dejaarrekening. De uitkomsten daarvan worden met de Raad van Bestuur en de Audit Commissie van de Raad van Commissarissen besproken.
TKH heeft een cascadesysteem van 'Letters of Representation' en Tn-Control-statements'. De directies en controllers van de werkmaatschappijen bevestigen hierin naar beste welen:
De strategie van TKH richt zich op het leveren van innovatieve oplossingen aan opdrachtgevers in de segmenten Telecom. Building en Industrial Solutions. Wij richten ons hierbij op niche-markten in Noordwest- Midden- en Oost-Europa en Azië. Groei realiseren we zowel autonoom als door middel van acquisities. Deze strategie met de kernactiviteiten in genoemde business-segmenten, de geografische spreiding en de diversiteit aan opdrachtgevers en leveranciers matigen de invloed van conjuncturele cn incidentele mee- en tegenvallende ontwikkelingen. Door weloverwogen keuzes en spreiding van activiteiten over diverse markten maakt TKH risico's zoveel mogelijk beheersbaar.
TKH voert een actief beleid inzake hel handhaven van solide balansverhoudingen. Dit blijkt onder andere uit de financiële ratio's en de aandacht die besteed wordt aan het werkkapitaalbeheer. TKH beschikt over gecommitteerde kredietfaciliteiten van € 125,0 miljoen en ongecommitleerde kredietfaciliteiten van € 261,5 miljoen. Per 31 december 2008 heeft TKH vrij beschikbare kredietfaciliteiten van totaal € 173,6 miljoen. Hierbij is rekening gehouden met verstrekte bankgaranties. De beschikbare kredietmimte per werkmaatschappij wordl centraal bepaald.
In de kredietovereenkomsten zijn de volgende financiële convenanten overeengekomen, welke op halfjaarlijkse basis worden gemeten:
| Financiële ratio's | Bank convenant |
Actuele ratio's per 31-12-2008 |
|---|---|---|
| Net debt ten opzichte van de EBITDA | < 3,5 | 2.0 |
| Interest coverage ratio | > 4,0 | 9.9 |
TKH opereert ruim binnen de gestelde bankconvenanten. Hel blijven voldoen aan de gestelde convenanten wordt frequent beoordeeld, waarbij diverse forecast-scenario's worden doorgerekend.
Vanwege hel internalionale karakler van inkoop, afzei en productie, alsmede de toegenomen volalilileit van dc valuta's, zijn valutarisico's een belangrijk aandachtspunt. Dit geldl vooral voor de Chinese Renminbi, de Amerikaanse Dollar en de Japanse Yen. De ontvangsten in vreemde valuta worden, indien mogelijk, gebruikt voor betalingen in dezelfde valuta. Ten aanzien van inkopen in vreemde valuta wordt zoveel mogelijk getracht de verkoopcondities daarop afte stemmen. Ter beperking van de resterende valutarisico's wordt gebruik gemaakl van afgeleide financiële instrumenten. Zowel het beleid als de uilvoering vinden in nauw overleg met de Raad van Bestuur plaals. Hel streven is buitenlandse investeringen in lokale valuta te financieren om translalierisico's zo veel mogelijk te vermijden.
Het renterisicobeleid wordl op TKH-niveau bepaald. Hierbij is hel doel een evenwichtige balans te vinden tussen de ontwikkelingvan de fïnancieringsbehoefle en de verwachte ontwikkeling van rente op korle en (middel)lange termijn Daarnaast vindt compensatie plaals van saldo's bij kredietinstellingen om de rentekosten te minimaliseren. De uitvoering van dit beleid vindt binnen strikte regels plaais jn nauw overleg met de Raad van Besiuur.
Voor de niet-bedrijfstakgebonden pensioenregelingen heefl TKH voor de Nederlandse werkmaalschappijen een collectief pensioencontract gesloten met Nationale Nederlanden op basis van een zogenaamd garanliecontracl. Een onderdeel hiervan is dat rentewinstdeling plaatsvindt op basis van een eigen gesepareerd beleggingsdepot. De ontwikkeling van de rentestand en de koersontwikkeling van de aandelenbelegging vormen de basis voor de over-rente die TKH toekomi.
TKH ziet er nauwlettend op toe dat aan de milieuwetgeving wordt voldaan.
Nationale Nederlanden garandeert de opgebouwde pensioenen levenslang uil le keren aan de bei rel lende deelnemers, uiteraard onder de voorwaarde dal TKH heefl voldaan aan de premiebetalingsverplichting. Een tegenvallende ontwikkeling van de beleggingsportefeuille tast deze uitkeringsgaraniie van Nationale Nederlanden nici aan.
De bedrijfstakgebonden pensioenregelingen vallen voornamelijk onder de Pensioenfonds van de Metalektro en Pensioenfonds Metaal en Techniek. Deze pensioenfondsen hebben eind 2008 dekkingsgraden van respectievelijk 90% en 87% en hebben aangekondigd per 1 januari 2009 de pensioenpremies le verhogen mei 1 a 2 van de pensioengrondslag. Dit betekent een verhoging van de pensioenlasten in 2009 met circa € 200.000.
De risico's van beschikbaarheid en prijsontwikkeling van grondstoffen worden zo veel mogelijk beperkl. Dit wordl gedaan door grondstoffen bij meerdere, zorgvuldig geselecteerde leveranciers te belrekken en door hel afsluiten van meerjarige overeenkomsten voor de levering van belangrijke grondstoffen. Het prijsrisico ligl voornamelijk in de econo misiiie voorraadposilies, Grondslofprijsrisico's worden beheerst door de volgende maairegelen:
omloopsnelheid en verwachte samenhang tussen koperprijzen en verkoopprijzen (prijselasticiteit),
In Noordwest-, Midden-en Oost-Europa en in A/ie treden we in toenemende mate op als leverancier van totaaloplossingen. Hierdoor ontstaan steeds meer strategische relalies met afnemers en leveranciers, wal resulteert in een beperking van marktrisico. Deze tendens vloeit voort uit hel sireven van afnemers om hel aanlal toeleveranciers te beperken, vanwege de mogelijkheden tot kostenbesparingen en effectievere productontwikkelingen. De economische ontwikkelingen hebben grote aandacht binnen TKH. Trends en ontwikkelingen worden voortdurend getoetst aan de business-plannen. Daarbij gebruikt TKH een wekelijkse dashboard voor de belangrijkste prestatie-indicatoren, waaronder omzel en orderbook, om voortijdig risico's te kunnen signaleren en actie te kunnen ondernemen.
TKH richt zich in toenemende mate op nichemarkten en biedl steeds meer op maat gesneden totaaloplossingen aan. Hierdoor wordt de concurrentie per product-/marklcombinalie beperkl.
De activiteilen van de ontwikkelingsafdelingen zijn steeds gericht op de ontwikkeling van een meesl optimale technologie, die enerzijds betrouwbaar is en anderzijds een sterke concurreniiepositie verzekert. Voor producl- en concept ontwikkelingen builen TKH die van strategisch belang kunnen zijn, wordt in ruil voor exclusiviteit in sommige gevallen achtergestelde financiering ter beschikking gesteld.
De financiële activa van de groep beslaan voornamelijk uil kas-en banksaldi. handelsdebileuren en menge vorderingen. Het kredietrisico voor liquiditeiten is gering omdat cash pooling overeenkomsten zijn afgesloten en per saldo voornamelijk netto bankschulden uitstaan. De kredietrisico's betreffen met name handelsdebiteuren. Het betrefi echler ecn risico verspreid over een grool aantal klanlen len deel
van het risico is verzekerd bij kredietverzekeringsbedrijven. Daamaast worden voor grote projectmatige leveringen aan veelal buitenlandse afnemers gebruik gemaakt van bankgaranties, voorschotbetalingen (tegenover een bankgarantie) of geconfirmeerde onherroepelijke 'Letter Of Credits'. De werkmaatschappijen voeren een aciief debiteurenbeleid, waarbij intern kredietlimieten worden gehanteerd. Voorts wordt maandelijks op groepsniveau de ontwikkeling van de debiteurbelaaltermijnen per werkmaatschappij geanalyseerd.
Eén van de doelstellingen van TKH is het realiseren van groei zowel autonoom als door middel van acquisities. TKH zoekt continue naar potentiële overnamekandidaten die passen in de strategie van TKH en die leiden tot een groei van de winst per aandeel. Hoewel TKH veel ervaring heeft met overnames en de daarbij behorende financiële, integratie- en andere risico's, blijven aan groei door overnames, ondanks een uitvoerig 'due diligence'-proces vooraf, meer risico's verbonden dan aan autonome groei bij bestaande werkmaatschappijen. Uitgangspunt is dat overgenomen bedrijven binnen twee maanden na overname worden geïntegreerd in de beheersingssystemen van TKH, waardoor ze snel onder het centrale loezicht en de controle vallen.
Het milieubeleid van TKH richt zich in eerste instantie op het voorkomen of beperken van de negatieve effecten van haar activiteiten en producten op de omgeving. TKH ziet er nauwlettend op toe dat aan de milieuwetgeving wordt voldaan. De productiebedrijven streven een actief beleid na volgens ISO 14001. Dit bevestigt de ambitie om niet alleen een kwalitatief goed product te maken en te leveren, maar tegelijkertijd het milieu zoveel mogelijk te sparen.
De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor de inrichting en de effectiviteit van de interne systemen voor risicobeheersing en -controle. Deze systemen hebben tot doel de significante risico's waaraan de onderneming blootstaat te onderkennen en effectief te beheersen. Zij vormen echter nooit een absolute waarborg voor het behalen van de concerndoelstellingen en kunnen belangrijke fouten of verliezen, gevallen van fraude of handelingen in strijd met wet- en regelgeving nooit geheel voorkomen.
De Raad van Bestuur beoordeelt en analyseert met regelmaat
Dergelijke analyses hebben onder meer plaatsgevonden nui werkmaatschappijen tijdens business-plannings- en kwarlaalreview-processen. Daarnaast worden trends en ontwikkelingen gemonitoord en geanalyseerd in bijeenkomsten van Raad van Bestuur, Strategie Committee en Solutions Boards. De uitkomsten uit deze analyses zijn gedeeld met de Audit Commissie en Raad van Commissarissen.
Rekening houdend met de hiervoor beschreven risico's en daarop gerichte beheersingsmaatregelen, en in overeenstemming met de best practice-bepaling II.1.4. van de Corporate Govemance Code, verklaart de Raad van Bestuur naar beste weten dat:
Verwijzend naar artikel 5.25c lid 2c van de Wft verklaart de Raad van Bestuur naar beste weten dat:
| J.M.A. van der Lof MBA | |
|---|---|
| Chief Executive Officer |
E.D.H, de Lange MBA Chie/Financial Officer
De kernthema's van onze tijd zijn de speerpunten van TKH
• NMIITC rffllNM* * uiiriNn r • •• • I I tRIf lllll f imNif u riNMinni i II «IIN MM H
M MM • • "I l 1 i i IP ci 11 M q IMM M Wi l .. - I •• • ] •raiiwi ' •• ^ M I T M « M
II», • •»,; • M| t
4
llNMHMi ; Il I. H
i
'*-
^-— - ^ ^
leer aan ooit is zien Dewust van de uitdagingen waarvoor zi] staat. De vooral ook internationale positie van de onderneming vereist een niet aflatende aandacht voor blijvende verbetering van efficiency en productiviteit, zowel in het belang van de eigen organisatie als in die van klanten, partners, l/:""a *'anciers en andere stakeholders.
De onderneming zal zich daarbij blijvend onderscheiden in concurrentiekracht, innoverend vermogen, optimale benutting van capaciteit, het voorkomen van verspilling en het duurzaam toevoegen van waarde in al haar activiteiten.
De zorgvuldig gekozen solutions-strategie stelt de onderneming in staat adequaat en snel te reageren op veranderingen in de markt, hoe turbulent die ook kunnen zijn. De oplossingen van TKH zijn, mede op basis van marktonderzoek en technologische vernieuwingen gericht op vitale sectoren van de maatschappij waar de roep om efficiency, effectiviteit, productiviteit, kostenbesparing en duurzaamheid groot is en alleen nog maar verder zal toenemen.
De sterke onderlinge samenhang binnen TKH van producten, diensten, systemen, beschikbaarheid van hoogwaardige technologie, kennis van productie en procescontrole en inzicht in markten en behoeften van klanten zetten de trend voor optimale product-/ marktcombinaties en competente oplossingen in sectoren als de zorg, veiligheid, industrie, tele- en datacommunicatie om de noodzakelijke efficiency en productiviteitsverbetering te bereiken. TKH ondersteunt daarbij duidelijk ook haar klanten en partners om hun ambities te verwezenlijken. Want: de kernthema's van onze tijd zijn de speerpunten van TKH.
'De vergrijzing van de bevolking is een Europees fenomeen.'
arkten veranderen, organisaties en ^drijven passen zich aan. Zo ook de rgsector, een veranderende, maar ook snelgroeiende internationale ^larkt in beweging met toenemende kansen voor TKH op het realiseren van een bovengemiddelde groei, ook op de langere termijn.
Meer marktwerking in de zorg moet leiden tot betere kwaliteit, hogere productiviteit en lagere kosten. Alles is gericht op meer efficiency en effectiviteit in de zorg met inspanning van alle betrokken hulpverleners, maar vooral ook met investeringen in nieuwe, innovatieve technologie die mensen met uiteenlopende zorgvragen ondersteunt en zorgtaken duurzaam verlicht.
Een ideale en sterke uitgangspositie voor TKH met haar hightechoplossingen, systemen, toepassingen en producten die direct bijdragen aan de noodzakelijke verbetering van efficiency, effectiviteit en productiviteit voor de werkers in de zorg. Tegelijk draagt TKH bij aan betere kwaliteit van woon- en leefomgeving van ieder die zorg nodig heeft, nu en in de toekomst. Met ingenieuze communicatiemiddelen en van alarmeringssystemen tot innovatieve domotica- en ICT-toepassingen zorgen TKH en haar bedrijven voor meer kwaliteit van leven en zorg, met minder stress voor mens en omgeving.
De invloed van een terughoudende economie is beperkt als het om de totale zorgsector gaat. De vraag naar zorg is weinig conjunctuurgevoelig. De gezondheidssector is belangrijk en die belangrijkheid zal in de komende jaren alleen maar toenemen. Zo gaat alleen al ruim 13% van het BBP (Bruto Binnenlands Product) van Nederland om in de gezondheidszorg en dat is rond € 75 miljard. Internationaal is dat een veelvoud. Medisch-technologische vooruitgang, de toenemende vergrijzing en een groeiende zorgvraag zullen de kosten verder laten stijgen. Dat vraagt om onorthodoxe en innovatie oplossingen, die er vooral ook op zijn gericht om ouderen langer zelfstandig te laten wonen, tegemoet komen aan een groeiend tekort aan 'handen aan het bed' en een drukkend effect hebben op de totale kosten in de zorg.
Jeeldcommunicatie, Telegeneeskunde
Kansen volop voor TKH om met bestaande oplossingen en nieuwe technologie haar greep en positie op de zorgmarkt ook internationaal verder te verstevigen. Zorgconsumenten zijn bewuster geworden en stellen steeds hogere eisen. Dat is niet alleen in Nederland het geval. De vergrijzing van de bevolking is een Europees fenomeen. Doemscenario's over vergrijzing en de gevolgen ervan steken regelmatig de kop op, ook in het Europees parlement, maar dragen zelden bij aan de oplossing.
Zonder directe invloed op beleidszaken binnen de zorg speelt TKH strategisch en multinationaal in op de eisen die aan de zorgverlening zelf worden gesteld. Daarbij gaat het om meer dan alleen 'comfortverhogende' oplossingen voor ouderen, maar vooral ook om de ontwikkeling van nieuwe technologie, innovatieve ICT-toepassingen voor betere planning- en beheersprocessen, oplossingen voor duurzaam bouwen, flexibel wonen op maat met diagnose en zorg op afstand, domotica-toepassingen, intelligente alarmering- en communicatiesystemen en waar nodig ook draadloos.
Daarnaast worden innovaties op milieugebied steeds belangrijker in de zorg, ook voor de volksgezondheid. Instellingen in de zorg hebben een bovengemiddelde behoefte aan energie en werken met giftige en radio-actieve stoffen. Intelligente verlichtingssystemen van TKH leveren nu al een bijdrage aan vermindering van de energiekosten. Het zoeken naar milieuvriendelijke alternatieven en het vinden van duurzame oplossingen zal verder toenemen. Uitdagingen, die TKH en haar dochterondernemingen op het lijf zijn geschreven. MlM k C
oplossing Zorgalarmering
.eer dan ooit neemt de behoefte an meer veiligheid en effectieve heiliging tegen allerlei dreigend oni ö nze persoonlijke leef-, woon- ei m omgeving. Wereldwijd zien steeds éer organisaties en bedrij oodzaak om hun gebouw^ mensen die erin werken te bescherm
Dankzij de explosief toegenomen beschikbaarheid van snelle en breedbandige IP- en mobiele netwerken zijn het steeds vaker ook particulieren die hun woning of appartement voorzien van efficiënte alarmering- en beveiligingssystemen. Technologisch zijn de mogelijkheden voor eenvoudige en effectieve tot zeer geavanceerde en complexe systemen en oplossingen voor beveiliging en het verder 'opwaarderen' van ons gevoel van veiligheid bijna onuitputtelijk.
Met haar innoverend vermogen en ruime kennis van technologie en markten en een allesomvattend productportfolio loopt TKH internationaal als trendsetter van hightech-oplossingen voor meer en betere veiligheid, zekerheid en beveiliging voorop. Strategisch beheerst TKH de schakels van de veiligheidsketen en kan daarom snel en flexibel zelf de trend zetten voor nieuwe ontwikkelingen en oplossingen. Dat begint natuurlijk met een sterke en onmisbare 'ruggengraat' voor iedere netwerk (kabel) -infrastructuur in alle denkbare vormen en formaten. Voor duurzame, betrouwbare (tele) communicatie, optimale verlichtingssystemen, snelle ICTtoepassingen, CCTV en videobewaking tot intercom en publieke waarschuwingssystemen. Nauwe samenwerking binnen de groep op alle terreinen van veiligheid en beveiliging zorgt voor groeiende synergie, efficiency en meer resultaat in het belang van klanten, partners en de eigen organisatie.
Toegangscontrole
Veiligheid is, objectief gezien, een status waarbij onveiligheid in grote mate of helemaal afwezig is. Dat betekent dan dat er een zekere mate van rust en ordening is in de samenleving met bescherming van leven, gezondheid en goederen tegen een acute en willekeurige dreiging. Dat klinkt zelfs een beetje saai en eigenlijk veel minder spannend en uitdagend dan de werkelijkheid van alle dag laat zien. Die werkelijkheid verandert namelijk voortdurend en houdt iedereen binnen TKH scherp en toekomstgericht. Je zou kunnen zeggen dat onveiligheid doorlopend in de tijd verandert en steeds weer om nieuwe veiligheid vraagt. Vele aspecten van veiligheid tegenover mogelijke onveiligheid worden door een of meer TKH-bedrijven daadkrachtig aangepakt met een sterk en gevarieerd aanbod aan effectieve en uitgekiende oplossingen, producten en systemen MT . U
TKH kent en neemt haar maatschappelijke verantwoordelijkheid ook als het om de meest uiteenlopende aspecten van veiligheid gaat. Steeds staat daarbij duurzaamheid, efficiencyverbetering, aandacht voor het detail en zorg voor mens en omgeving voorop. Het bevorderen van veiligheid binnen en buiten gebouwen en de openbare ruimte is niet een expliciete taak van alleen de overheid. Veiligheid is van ons allemaal en TKH stelt zich daarbij als doel substantieel bij te dragen aan meer veiligheid en meer kwaliteit van leven, in samenwerking met partners binnen overheid en bedrijfsleven.
'TKH kent en neemt haar maatschappelijke verantwoordelijkheid ook als het om de meest uiteenlopende aspecten van veiligheid gaat.'
Het is de beschikbaarheid binnen TKH van technologie en daarop gebaseerde toepassingen en oplossingen die niet alleen autonoom, maar vooral ook door bundeling en samenwerking met partners en partijen in de markt nieuwe kansen blijft generen voor meer veiligheid en minder onveiligheid.
oplossing Personenbewaking
Centrale meldkamersysteem
'uurzaamneio is ae toegevoeg vaarde die TKH biedt in denken, doen en handelen, in het belang van haar eigen organisatie en die van haar klanten, leveranciers en partners.
*
Duurzaamheid is voor de onderneming een concept waarin ecologische, economische en sociale belangen samenkomen voor huidige en toekomstige generaties. Innovaties en duurzame ontwikkeling zijn voor TKH essentieel om een verantwoord evenwicht te vinden tussen de door TKH gedefinieerde vier pijlers van dat concept, te weten People, Planet, Profit en Positioning. De onderneming concentreert zich op gebieden die bijdragen aan een wereld die efficiënter, zuiniger en ook op lange termijn verantwoord omgaan met de beschikbare en schaarser wordende hulpbronnen van onze aarde.
De toegenomen aandacht, wereldwijd, voor duurzaamheid en uiteenlopende milieuvraagstukken vormen geen verschijnsel van voorbijgaande aard. In tegendeel. Of alle voorspellingen over hoe snel en hoeveel de aarde in de komende decennia zal opwarmen, of hoeveel de zeespiegel zal stijgen wel of niet exact uitkomen, zal ons er niet van weerhouden blijvende oplossingen en nieuwe producten te ontwikkelen die zorgen voor bijvoorbeeld effectieve en meetbare energiebesparing. We zullen duurzaam ondernemen en concurrerend geprijsde goederen, diensten en totaaloplossingen leveren die in de behoefte van mensen voorzien en die kwaliteit aan het leven geven.
De levenscyclus van onze producten zal verder toenemen dankzij hoogwaardige kennis van productie- en procestechnologie, waardoor geleidelijk milieubelasting, grondstof- en energieverbruik verder worden gereduceerd tot een aanvaarbaar maatschappelijk niveau.
TKH en haar dochterondernemingen zullen zich verder toeleggen op de ontwikkeling van oplossingen die afvalstromen nog meer beheersbaar maken, innovatieve toepassing van technologische vernieuwingen voor energiedragers, zonnepanelen en energieopwekking en meer efficiency en effectiviteit in productie- en procescontrole. Meer dan ooit zullen onze hoogwaardige technologie, vakmanschap en knowhow van producten en markten duurzaamheid in denken en doen stimuleren en voldoen aan de toenemende vraag naar hoge kwaliteit bij onze klanten, partners en stakeholders. Duurzaam en met een toekomstgerichte visie ondernemen is voor TKH onomkeerbaar.
'TKH en haar dochterondernemingen zullen zich verder toeleggen op de ontwikkeling van oplossingen die afvalstromen nog meer beheersbaar maken.'
Er is onmiskenbaar toenemende druk in de maatschappij van stakeholders waar we serieus rekening mee houden. Wij gaan onze verantwoordelijkheid niet uit de weg. Het is juist die sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid die voor TKH het fundament heeft gelegd voor operationele stabiliteit, economische groei en innovatie kracht met behoud van eigen identiteit en capaciteit. Het biedt TKH de mogelijkheden en kansen voor het bereiken van meervoudige doelen: het streven naar optimaal economisch rendement, substantieel bijdragen aan kwaliteit van leven en milieu en een sterke sociale impact. Zo staat TKH voor 'eco-efficiency'.
oplossing Dimbare straatverlichting
'Het is vooral de glasvezelbandbreedte die onze 'leverancier' is geworden van supersnel internet.'
m
loe gmg aat OOK ai weer ais leman ei: oi het maar even op de fax, die is toevallig net vrij...', gewend als we zijn aan: 'stuur me maar even een lailtje en doe dat rapport, de vïdeodemo en de PowerPoint-presentatie wJF. alles direct bij de hand'.
Twee werelden die in tijd amper 15 jaar uit elkaar liggen. Maar in beleving, technologie, efficiency en effectiviteit lijken het wel eeuwen van verschil. De fax, die zich letterlijk piepend en krakend op weg begaf via een telefoonlijntje naar do ontvanger was een belevenis op zich, maar de technologie -ofwel de bandbreedteheeft hem ingehaald.
Een enkele muisklik, het drukken van een paar toetsen en we halen de halve wereld binnen op pc, laptop, pda of mobiele telefoon. We zijn niet meer gebonden aan een vaste plek om te werken. We omzeilen de file en loggen thuis in op het netwerk van de zaak. We zijn voortdurend met elkaar in contact, we hebben op ieder gewenst moment verbinding met mens of machine en we halen ons geld uit de muur, waar ook ter wereld. Maar ook bijvoorbeeld beveiligingssystemen voor zakelijk of privé-toepassingen worden optimaal aangestuurd via breedbancr • . /•f ?
Allemaal ook dankzij hightech uit Haaksbergen, waarover we ons amper verbazen. Het is vooral de glasvezelbandbreedte die onze 'leverancier' is geworden van supersnel internet en hoogwaardige, wereldomspannende tele- en datacommunicatie. Glasvezelkabel als de 'backbone' van onze informatiesnelweg die de wereld steeds kleiner en toegankelijker maakt en waarin TKH een vooraanstaande rol speelt.
De markt voor nog meer bandbreedte is praktisch onverzadigbaar. De rol van koper zal steeds verder afnemen, vooral ook omdat glasvezel, totaal verschillend in concept, op zich al veel meer bandbreedte kan leveren en ook nog eens minder storingsgevoelig is. Steeds meer bedrijven zullen voor hun netwerken overstappen op glasvezel naarmate toepassing van nieuwe systemen, transmitters en optische schakeltechnieken de capaciteit en prijs-/ prestatieverhouding van glasvezelkabel verder zullen verbeteren.
Bandbreedte rukt ook op in onze woon- en leefomgeving. Steeds minder via koper, steeds meer via glasvezelkabel. TKH heeft daarin nu al een voortrekkersrol, met onder meer haar gecertificeerd ACE -concept voor één breedbandoplossing voor tele- en datacommunicatie, internet en tv, vanaf de straat de woning in onder het motto 'Fiber to the Home' (FTTH). We communiceren dan met de snelheid van het licht. Geen vertraging meer 'op de lijn' tijdens een telefoongesprek met iemand aan de andere kant van de wereld, een complete speelfilm in enkele seconden op de harde schijf van je pc.
Marktonderzoekers schatten dat de markt voor glasvezelkabel de komende vijfjaar zal verdubbelen. De bandbreedte van glasveze zal exponentieel groeien. Terwijl telefoonlijnen naar particulieren voorlopig nog een 'knelpunt' in de informatiesnelweg zullen blijven waarmee we nog even moeten leven, nemen de mogelijkheden voor telecombedrijven en aanbieders van alle mogelijke (informatie diensten ongekend toe. Bandbreedte met duizelingwekkende snelheden. Eigenlijk ook dankzij de kwantum mechanica van Albert Einstein. Onze 'ouwe trouwe' fax is al helemaal 'romantiek'.
t TKH voorop bij de /ikkeling van ecifieke procescontrolei Scada-systemen.'
W3K1 n JJ JLTJ.TilLT. lUJJMrJ.U.TJil-f: astructuren worden steeds meer op afstand bestuurd en beheerd vanuit Centrale controlekamers met intensief n computers, communicatien datanetwerken.
De inzet van hoogwaardige ICT- toepassingen en -systemen is onstuitbaar en niet meer weg te denken als het gaat om controle van complexe productieprocessen, het laten stromen van gas of water door pijpleidingen, het beheer van elektriciteitnetwerken, het besturen van chemische fabrieken of het veilig laten verlopen van treinverkeer, om enkele van vele toepassingen te noemen.
Uiteenlopende vormen van productie-, procescontrole- en Scadatechnologie (Supervisory control and data acquisition = toezichtcontrole en verzameling van vitale gegevens) zorgen voor meer efficiency, effectiviteit en hogere productiviteit en houden de kosten van productie en exploitatie zo laag mogelijk bij een zo hoog mogelijke kwaliteit en flexibiliteit van iedere operatie. Zij dragen ook bij aan meer duurzame oplossingen voor industrie en maatschappij door minder verspilling van schaarse materialen en middelen.
Als technologieconcern loopt TKH voorop bij de ontwikkeling van specifieke procescontrole- en Scada-systemen en toepassingen voor de industrie. In toenemende mate ook als het gaat om de bescherming en veiligheid van industriële en nationale infrastructuren. Dat vereist specialistische kennis en ervaring bij het ontwerpen van een veilige architectuur voor een controle- en productiesysteem, zoals bijvoorbeeld voor bandenbouwmachines of automatisering en robotisering in de voedingsindustrie.
T.T .
«« %
r In snel veranderende markten worden fabrikanten steeds meer gedwongen te produceren op basis van de werkelijke vraag van hun klanten en steeds minder op wat zij zelf denken te kunnen verkopen. Dat vereist aanpassing van organisaties, marketingconcepten en productieprocessen om optimaal aan de vraag te voldoen. Het betekent ook kortere doorlooptijden, kleinere series van bepaalde producten, minder voorraad, hogere kwaliteit, lagere kosten en een organisatie die volledig is ingesteld op efficiency en effectiviteit met een sterke focus op wat de klant wil. Die visie is diepgeworteld binnen TKH en vindt in steeds sterkere mate z'n weerslag in de hightech-oplossingen voor de industrie die de onderneming succesvol op de markt brengt.
Bij de ontwikkeling van productie- en procescontrolesystemen heeft TKH het belang van haar klanten op het oog. Van groot belang is niet alleen dat TKH-klanten de beschikking hebben over technologisch geavanceerde efficiënte productie- en controlesystemen voor een zo hoog mogelijk rendement op hun investeringen, maar dat deze systemen eveneens optimaal zijn beveiligd. A
'TKH voegt onmisbare waarde in kennis en kunde toe in haar streven tot perfectie, efficiency en productiviteit.'
Procescontrole en Scada-systemen, tot voor kort vaak gebaseerd op speciaal ontwikkelde soft- en hardware, maken in toenemende mate gebruik van standaard IT-technologie, TCP/ IP, draadloze systemen, web browsers en internetverbindingen die een verhoogd risico met zich meebrengen. Daarbij valt te denken aan kwetsbaarheid voor hackers, virussen en wormen die de betrouwbaarheid van systemen kunnen aantasten. Vanaf het eerste ontwerp tot en met de uiteindelijke aflevering van systemen en het opleiden van gebruikers bij klanten staan de betrouwbaarheid en veiligheid er van voorop. Immers, binnen TKH worden ook alle aspecten die met maximale veiligheid te maken hebben, ook voor integratie met ERP-systemen, to t in de vingertoppen beheerst. TKH voegt daarom onmisbare waarde in kennis en kunde toe in haar streven tot perfectie, efficiency en productiviteit.
mx
Jandenbouwsys oplossing Bekabelingsysteem
Per 31 december voor winstbestemming
| in duizenden euro's | 2007 | |
|---|---|---|
| Activa | ||
| Vaste activa | ||
| 4 Immateriële vaste activa |
168.895 | 149.586 |
| 5 Materiële vaste activa |
161.427 | 142.473 |
| 6 Vastgoedbeleggingen |
3.512 | 2.549 |
| 7 Financiële vaste activa |
3.417 | 3.517 |
| 16 Actieve belastinglatentie | 5.868 | 4.853 |
| Totaal van de vaste activa | 343.119 | 302.978 |
| Vlottende activa | ||
| 8 Voorraden |
140.405 | 144.759 |
| 9 Vorderingen |
225.255 | 202.464 |
| 11 Liquide middelen | 9.519 | 9.653 |
| Totaal van de vlottende activa | 375.179 | 356.876 |
| 12 Voor verkoop aangehouden activa | 3.261 | 1.240 |
| Totaal activa | 721.559 | 661.094 |
| Passiva | ||
| Groepsvermogen | ||
| 13 Eigen vermogen | 292.404 | 264.308 |
| Minderheidsbelang derden | 1.089 | 1.205 |
| Totaal van het groepsvermogen | 293.493 | 265.513 |
| Langlopende schulden | ||
| 18 Langlopende schulden | 125.689 | 86.306 |
| 16 Voorziening voor latente belastingen | 31.795 | 31.636 |
| 17 Voorzieningen voor pensioenen | 13.643 | 13.144 |
| 15 Overige voorzieningen | 11.092 | 4.457 |
| Totaal van de langlopende schulden | 182.219 | 135.543 |
| Kortlopende schulden | ||
| 19 Schulden aan kredietinstellingen | 70.623 | 87.864 |
| 20 Handelsschulden en overige te betalen posten | 166.724 | 148.222 |
| Te betalen belastingen | 4.691 | 5.629 |
| 15 Voorzieningen | 3.809 | 18.323 |
| Totaal van de kortlopende schulden | 245.847 | 260.038 |
| Totaal passiva | 721.559 | 661.094 |
| in duizenden euro's | 2007 | |
|---|---|---|
| Netto-omzet | 964.952 | 818.469 |
| Wijziging voorraad gereed producl | ||
| en onderhande n werk | 30.226 | 15.918 |
| Overige bedrijfsopbrengsten | 1.858 | 3.425 |
| 23 Totaal bedrijfsopbrengsten | 997.036 | 837.812 |
| Kosten grond-, hulpstoffen, handi K | ||
| producten en uitbesteed werk | 627.625 | 528.330 |
| 25 Personeelskosten | 186.023 | 158.388 |
| 27 Afschrijvingen | 12.791 | 12.424 |
| 28 Amortisatie | 7.026 | 2.966 |
| 29 Overige bedrijfskosten | 90.399 | 72.776 |
| Totaal bedrijfslasten | 923.864 | 774.884 |
| Bedrijfsresultaat | 73.172 | 62.928 |
| 30 Financiële baten en lasten | -7.826 | -6.199 |
| Resultaat deelnemingen | -54 | 419 |
| Resultaat voor belastingen | 65.292 | 57.148 |
| Bijzondere belastingbate | -2502 | -4.109 |
| Belastingen over lopend boekjaar | 17.478 | 16.491 |
| 31 Belastingen over resultaat | 14.976 | 12.382 |
| Nettoresultaa t | 50.316 | 44.766 |
| Toerekenbaar aan: | ||
| Aandeelhouders van de ondernemin g | 49.934 | 44.578 |
| Minderheidsbelang derden in hel resultaat | 382 | 188 |
| 50.316 | 44.766 | |
| 32 Winst pe r aandee l | ||
| Gewogen gemiddeld aantal aandelen (x 1.000) | 35.027 | 34.185 |
| Gewogen gemiddeld aantal aandelen vermeerderd met | ||
| potentiële aantal aandelen welke tot verwatering leiden | ||
| (x 1.000) | 35.154 | 34.606 |
| Gewone winst per aandeel voor amortisatie (in €) | 1.52 | 1,34 |
| Gewone winsl per aandeel (in €) | 1,43 | 1,30 |
| Verwaterde winst per aandeel (in €) | 1,42 | 1,29 |
| Geplaatst | Herwaar- Reserve om | Cash-flow | Minder | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| in duizenden euro's | aandelen kapitaal |
Agio | Wettelijke reserve |
derings- reserve |
rekenings verschillen |
hedge reserve |
Algemene | Onver reserve deelde winst |
Totaal | belang | heids- Totaal eig vermog |
| Stand per 1 januari 2007 | 8.632 | 6.068 | 3.146 | 23.961 | 6.074 | 183 | 137.477 | 35.043 | 220.584 | 6 4 2 | 221.22 |
| Resultaat boekjaar | 44.578 | 44.578 | 188 | 44.76 | |||||||
| Reclassificatie voor putopties gehouden | |||||||||||
| door minderheidsaandeelhouders | 190 | -190 | 0 | ||||||||
| Mutatie cash-flow hedges | 1.185 | 1.185 | 1.18 | ||||||||
| Herwaarderingen | 781 | 7 8 1 | 78 | ||||||||
| Vrijval gerealiseerde herwaardering | -715 | 7 1 5 | 0 | ||||||||
| Wijziging van belastingtarieven | 42 | 4 2 | i | ||||||||
| Omrekeningsverschillen | -108 | -108 | -10 | ||||||||
| Totaal resultaat | 0 | 0 | 190 | 108 | -108 | 1.185 | 5 2 5 | 44.578 | 46.478 | 188 | 46.66 |
| Bestemming resultaat voorgaand boekjaar | 27.076 | -27.076 | 0 | ||||||||
| Dividenduitkeringen | 119 | -119 | -7.967 | -7.967 | -7.96 | ||||||
| Dividenduitkeringen aan minder | |||||||||||
| heidsaandeelhouders | -300 | -300 | -439 | -72 | |||||||
| Uitgifte van nieuwe aandelen | 100 | 6.900 | 7.000 | 7.0( | |||||||
| Aandelen- en optieregelingen (IFRS 2) | 1.218 | 1.218 | 1.2: | ||||||||
| Ingekochte aandelen tbv aandelen- en | |||||||||||
| optieregelingen | -4.604 | -4.604 | -I.M | ||||||||
| Verkochte aandelen tbv aandelen- en | |||||||||||
| optieregelingen | 1.702 | 1.702 | 1.7( | ||||||||
| Geactiveerde ontwikkelingskosten | 3.086 | -3.086 | 0 | ||||||||
| Acquisities | 197 | 197 | 814 | 1.0 | |||||||
| Stand per 31 december 2007 | 8.851 | 12.849 | 6.319 | 24.069 | 5.966 | 1.368 | 160.308 | 44.578 | 264.308 | 1.205 | 265.5] |
| Resultaat boekjaar | 49.934 | 49.934 | 3 8 2 | 50.3: | |||||||
| Reclassificatie voor putopties gehouden | |||||||||||
| door minderheidsaandeelhouders | 4 7 6 | -476 | 0 | ||||||||
| Mutatie cash-flow hedges | -7.548 | -7.548 | -7.5' | ||||||||
| Herwaarderingen | -169 | -169 | -u | ||||||||
| Vrijval gerealiseerde herwaardering | -448 | 4 4 8 | 0 | ||||||||
| Wijziging van belastingtarieven | 0 | ||||||||||
| Omrekeningsverschillen | -1.921 | -1.921 | -1.9: | ||||||||
| Totaal resultaat | 0 | 0 | 4 7 6 | -617 | -1.921 | -7.548 | -28 | 49.934 | 40.296 | 3 8 2 | 40.6: |
| Bestemming resultaat voorgaand boekjaar | 32.773 | -32.773 | 0 | ||||||||
| Dividenduitkeringen | 166 | -166 | -11.805 | -11.805 | -11.8( | ||||||
| Dividenduitkeringen aan minder | |||||||||||
| heidsaandeelhouders | -438 | -438 | -81 | -5 | |||||||
| Aandelen- en optieregelingen (IFRS 2) | 1.112 | 1.112 | 1.1 | ||||||||
| Ingekochte aandelen tbv aandelen- en | |||||||||||
| optieregelingen | -2.572 | -2.572 | -2.5: | ||||||||
| Veikochte aandelen tbv aandelen- en | |||||||||||
| optieregelingen | 1.277 | 1.277 | 1.2', | ||||||||
| Geactiveerde ontwikkelingskosten | 0 | ||||||||||
| 3.196 | -3.196 | ||||||||||
| Acquisities | 175 | 51 | 226 | -417 | - 1 ' |
| in duizenden euro's | 2007 | |
|---|---|---|
| Kasstroom uit operationele activiteiten | ||
| Bedrijfsresultaat | 73.172 | 62.928 |
| Afschrijvingen en amortisatie | 19.970 | 15.449 |
| Aandelen- en optieregelingen niet resulterend | ||
| in een kasstroom | 1.112 | 1.218 |
| Resultaat desinvesteringen | -153 | -59 |
| Mutatie in voorzieningen | -10.855 | -2.453 |
| Mutalie in werkkapitaal | 4.353 | -20.543 |
| Kasstroom uil bedrijfsoperaties | 78.893 | 56.540 |
| Betaalde interest | -9.421 | -5.867 |
| Bela,ikir vennootschapsbelasting | -16.117 | -12.962 |
| Netto-kasstroom uit operationel e activiteiten (A) |
53.355 | 37.711 |
| Kasstroom uit investeringsactiviteiten | ||
| Dividend onlvangen van niet-geconsolideerde | ||
| deelnemingen | 328 | 369 |
| Investeringen ln materiële vaste activa | -32.472 718 |
-29.396 629 |
| Desinvesteringen in materiële vaste activa | ||
| Saldo van investeringen en desinvesteringen in | ||
| vastgoedbeleggingen | -922 | 217 |
| Desinvesleringen in voor verkoop aangehouden acl iva | 0 -20.708 |
3.025 |
| Verwerving van dochterondernemingen (ref. 34) | -97.353 | |
| Verwerving van overige deelnemingen | -273 | -2.026 |
| Verwerving van immateriële vaste activa | -5.756 | -4.298 |
| Verwerving van overige financiële vaste aciiva | -8 | 0 |
| Netto-kasstroom uit investeringsactiviteiten (ill |
-59.093 | -128.833 |
| Kasstroom uit financieringsactiviteiten | ||
| Betaald dividend | -12.324 | -8.406 |
| Uitgifte van nieuwe aandelen | 0 | 7.000 |
| ln- en verkoop eigen aandelen t.b.v. aandelen- en | ||
| optieregelingen | -1.295 | -2.902 |
| Opgenomen langlopende schulden | 38.174 | 60.097 |
| Mutatie kortlopend bancair krediet | -17.241 | 34.756 |
| (C Netto-kasstroom uit financieringsactiviteiten |
7.314 | 90.545 |
| Netto toename/(afname) in liquide middele n (A+B+C) |
1.576 | -577 |
| Omrekeningsverschillen | -1.710 | 260 |
| Mutati e liquide middele n | -134 | -317 |
| Saldo liquide middelen per 1 januari | 9.653 | 9,970 |
| Saldo liquide middele n pe r 31 decembe r | 9.519 | 9.653 |
Dejaarrekening van TKH Group N.V. (hierna TKH") is opgesteld in overeenslemming met de door de Huropese Commissie goedgekeurde Inlernalional Financial Reporiing Standards ('IFRS'), die van loepassing zijn op 31 december 2008. De enkelvoudigejaarrekening maakt deel uil van ile jaarrekening 2008 van TKH. Ten aanzien van de enkelvoudige resultatenrekening is gebruikgemaakt van de vrijstelling ingevolge artikel 2:402 Boek 2 BW. Dejaarrekening is opgesteld op basis van historische kosten, met uitzondering van de waardering op reële waarde van onroerend goed, derivate financiële instrumenten en op aandelen gebaseerde betalingen Alle iransacties in financiële instrumenten worcien verantwoord op iransacliedatum.
Met ingang van 2008 past TKH IFRS 8 Operating Segments toe. Gelijktijdig zijn de gerapporteerde segmenten gewijzigd van Technisciu' Handelsgroep, Kabelgroep en Machinegroep naar Telecom Solutions, Building Solutions en Industrial Solulions. Deze nieuwe segmentatie sluit aan op de interne rapportageen managementstructuur bij TKH.
De Solutions zijn gebaseerd op de markten die de TKH-ondernemingen bedienen. In de bijlage op pagina 118-119 is voor de dochlerondememingen weergegeven in welke Solulions zij opereren. In de toelichling zijn de vergelijkende cijfers gegeven conform de nieuwe segmentatie-indeling.
Gedurende het boekjaar is de reële waarde van de immateriële vaste activa bepaald die zijn verkregen bij de in 2007 geacquireerde bedrijven NET. Pantaflex, USE en Security-Works, ln overeenstemming met IFRS 3 zijn de vergelijkende cijfers hierop aangepast. De gevolgen van deze aanpassing op de vergelijkende cijfers is hieronder uiteengezel.
in duizenden ciim's
| Gepubliceerde cijfers 2007 |
Aan- | Herziene passing cijfers 2007 |
||
|---|---|---|---|---|
| BALANS | ||||
| Goodwill | 118.306 | -7.427 | 110 | |
| Overige Immateriële vasi activa | 20.312 | 9.903 | 10.215 | |
| Eigen vermogen | 264.648 | -340 | ||
| Voorziening voor latente | ||||
| belastingen | 28.820 | 2.816 | tl (, (6 | |
| WINST- EN VERLIESREKENING | ||||
| Amortisatie | 2.479 | 487 | ||
| Belastingen over resultaat | 12.529 | -147 | 12,382 | |
| Nettoresultaat | 45.106 | -340 | 1 1.766 | |
| WINST PER AANDEEL | ||||
| Gewone winst per aandeel (in €) | 1,31 | -0.01 | i, 10 | |
| Verwaterde winsl per | ||||
| aandeel (in €) | i. 10 | -0.01 | 1,29 |
In de geconsoiideerdejaarrekening zijn opgenomen de jaarrekeningen van alle dochterondernemingen, waarover TKH de beslissende zeggenschap heeft. Van zeggenschap is sprake indien TKH hel financiële en operationele Inleid van een entiteit kan sturen teneinde voordelen te verkrijgen uil haar activiteiten. Voor een overzicht van geconsolideerde entiteiten wordt venvezen naar pagina 118-119.
De resultaten van de verworven ilociileroiulernemingen worden in hel jaar van verwerving veranlwoord vanal lui momenl dal Feitelijke /eggenschap is verkregen tol de dalum waarop deze eindigi. Onderlinge transacties en balanssaldi zijn geëlimineerd in de consolidatie.
De omrekening van de activa en passiva van buitenlandse dochterondernemingen naar euro's geschiedt tegen tie per balansdamm geldende valutakoersen. De winst- en verlies rekeningen van builenlandse dochterondernemingen worden omgerekend legen de over het verslagjaar geldende gewogen gemiddelde maand koersen De bij de omrekening ontstane verschillen worden ien gunste often laste van de reserve omrekeningsverschillen (eigen vermogen) gemuteerd. Deze omrekeningsverschillen wonien in de winsl- en verliesrekening als ophrengsi ol kosien veiwerkt in de periode dal ile activiteiten worden gedesinvesteerd. Verkoop- en inkooptrans acties in vreemde valuta worden verwerkt tegen de sloi koers welke geldt op de datum van transactie. In de balans worden
bedragen in vreemde valuta herleid tot bedragen in euro's tegen de per einde van het jaar geldende wisselkoersen. Koersverschillen komen ten gunste often laste van het resultaat.
Nieuw verworven dochterondernemingen worden veranlwoord tegen de reële waarde, rekening houdend met de reële waarde van de activa, passiva en de voorwaardelijke verplichlingen. Immateriële activa worden separaat geïdentificeerd en gewaardeerd. Een positief verschil tussen de kosten van de overname en de verkregen netlo-reële waarde van de activa minus verplichtingen wordt verwerkt als goodwill. Een negatief verschil wordt verwerkt als bate (korting op de overname) in de winst- en verliesrekening.
Minderheidsbelangen in het groepsresultaat en het eigen vermogen van de groep worden afzonderlijk vermeld. Indien de minderheidsaandeelhouder een rechl heeft om haar aandelen aan TKH te verkopen volgens een contractueel overeengekomen formule ('putoptie') en het is waarschijnlijk dat hiervan gebruik wordt gemaakt, wordt een verplichting opgenomen voor de te kopen aandelen. De verplichting is bepaald op de verwachte reële waarde van de toekomstige kasuitstroom. De consolidatie wordl opgesteld op basis van het economisch eigendom dat TKH heeft verworven. Er is een wettelijke reserve gevormd voor het aandeel in het eigen vermogen van de deelneming waarvoor het economisch eigendom wel is verworven, maar het juridische eigendom nog niet. Aanpassingen na balansdatum op de waarde van verplichting uit hoofde van de putopties, maar ook voor earn-out- verplichtingen worden direct in de goodwill verwerkt.
Goodwill, zijnde het verschil tussen de verkrijgingsprijN en het aandeel in de netto-vermogenswaarde (op basis van reële waarde van verkregen activa minus passiva) van verworven deelnemingen, wordt geactiveerd. Goodwill wordt toegerekend aan kasstroomgenererende eenheden. Goodwill wordt niet afgeschreven, maar minimaal jaarlijks beoordeeld op eventuele bijzondere waardeverminderingen. Een bijzondere waardevermindering wordt in de winst- en verliesrekening verwerkt zodra deze zich voordoet, en wordl nadien niet meer teruggedraaid. Bij verkoop van een deelneming wordt de goodwill meegenomen in de bepaling van de winst ofveriies op de verkoop.
Uilgaven voor onderzoek worden als last in de winst- en verliesrekening genomen wanneer zij worden gemaakt. De uitgaven voor ontwikkeling worden geactiveerd indien aan de volgende voorwaarden is voldaan:
Ontwikkelingskosten worden niel geactiveerd inclien deze rechtstreeks door derden worden vergoed.
De overige immateriële vaste activa worden gewaardeerd op historische kosien minus afschrijvingen. De afschrijvingen zijn lineair op basis van de verwachte economise he levens duur. De verwachte economische levensduur is als volgt:
Een lease-overeenkomst wordt geclassificeerd als financ iele lease indien de overeenkomst vrijwel alle aan de eigendom van een actief verbonden risico's en voordelen overdraagt. Alle andere lease-overeenkomsten worden geclassificeerd als operationele lease. Leasebetalingen onder een operationele lease worden in de winst- en verliesrekening veranlwoord in de periode waarop zij betrekking hebben. Baten voortvloeiend nil het aangaan van een operationele lease worden verantwoord over de contractduur.
Grond en gebouwen, dienstbaar aan de bedrijfsuitoefening, worden gewaardeerd tegen reële waarde. De reële waarde is gebaseerd op de vervangingswaarde verminderd met de afschrijvingen of lagere marktwaarde. De vervangingswaarde en marktwaarde worden ontleend aan de meest recente taxatierapporten. Waarderingen worden met voldoende regelmaat verricht zodat de opgenomen waarde niet malerieel afwijkt van de reële waarde per balansdatum. In de laxatie wordt de resterende verwachte economische levensduur bepaald. De herwaardering wordt afgeschreven over de verwachte resterende economische levensduur.
De herwaardering van vaste bedrijfsmiddelen wordt verwerkt in de herwaarderingsreserve, rekening houdend met een voorziening voor latente belastingen, behalve indien de herwaarderingsreserve van een specifiek actief negatief is, dan wordt het saldo als kosten verantwoord. Een herwaardering die de afwaardering doet opheffen wordt rechtstreeks in de winst- en verliesrekening verantwoord.
De afschrijvingen op geherwaardeerd onroerend goed zijn lineair en worden in de winst- en verliesrekening verantwoord.
Onder de overige vaste bedrijfsmiddelen zijn machines, inventarissen, transportmiddelen en materiële vaste activa in uitvoering opgenomen. Deze bedrijfsmiddelen zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs minus de cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen. De andere vaste bedrijfsmiddelen worden afgeschreven vanaf het moment van ingebruikname.
De verwachte economische levensduur is als volgt:
De vastgoedbeleggingen betreffen bedrijfspanden en woonhuizen die niet voor de eigen bedrijfsuitoefening worden gebruikt. Deze activa zijn gewaardeerd op reële waarde. Winsten en verliezen door verandering in dc reële waarde worden rechtstreeks in de winst- en verliesrekening verantwoord in de periode dat de waardeverandering zich voordoet.
Deelnemingen waarin TKH invloed van betekenis heeft op het financiële en operationele beleid, maar waarover zij geen zeggenschap heeft, worden gewaardeerd volgens de 'equitymethode', maar niet lager dan nihil, tenzij TKH verplichl is verliezen ten dele of geheel aan te zuiveren. De 'equitymethode' houdt in dat het aandeel in de winst of het verlies van de deelneming wordl opgenomen in het resultaat. Het belang in de deelneming wordt bepaald op het TKH-aandeel in de netto-activa van de deelneming, samen met de bij overname betaalde goodwill, en verminderd met een eventuele bijzondere waardevermindering.
Dividend van deelnemingen wordt opgenomen wanneer de aandeelhouder het recht heeft verkregen om de dividendbetaling te ontvangen.
Materiële en immateriële activa worden minimaal jaarlijks beoordeeld op indicaties van eventuele bijzondere waardeverminderingen. Bij een dergelijke indicatie wordt de realiseerbare waarde van het actief bepaald om de hoogte van de bijzondere waardevermindering vast te stellen. Indien het actief niet zelfstandig kasstromen genereert, dan wordt de realiseerbare waarde van de kleinste kasstroomgenererende eenheid bepaald waartoe het actief behoort.
De realiseerbare waarde is het hoogsie van de directe opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde is gebaseerd op de contante waarde van de verwachte toekomstige kasstromen. De hierbij gehanteerde disconteringsvoel is gebaseerd op een marktrente voor belastingen, rekening houdend met de inherente onzekerheid verbonden aan hel actief. Indien de realiseerbare waarde lager is dan de boekwaarde, dan wordl hel actief tegen de lagere realiseerbare waarde opgenomen. De opgetreden bijzondere waardevermindering wordt direct in de winst- en verliesrekening als last verantwoord, tenzij de waardevermindering belrekking heeft op een geherwaardeerd actief. In dat geval wordl de waardevermindering eerst in mindering gebrachl op de herwaarderingsreserve. Wanneer een bijzondere waardevermindering ophoudt te bestaan, dan wordt de boekwaarde van het actief verhoogd naar de herziene realiseerbare waarde - met uitzondering van de goodwill -, maar nooit hoger dan de boekwaarde die zou zijn opgenomen indien de bijzondere waardevermindering niet had plaatsgevonden. De verhoging wordt direct in de winst- en verliesrekening verwerkt, tenzij deze betrekking heeft op een geherwaardeerd actief. In dat geval wordl de verhoging in de herwaarderingsreserve verwerkt.
De voorraden zijn gewaardeerd tegen kostprijs, of-indien lager- tegen de netto-opbrengstwaarde. De netto- opbrengstwaarde is de geschatte verkoopprijs in het kader van de normale bedrijfsvoering, verminderd met de geschatte kosten van voltooiing en de verkoopkosten. De kostprijs voor gronden hulpstoffen is gebaseerd op de gemiddelde inkoopprijs vermeerderd met de kosten om de voorraden in de betreffende staat te krijgen. De kostprijs van halffabrikaten en gereed product bestaat uit de directe materiaal- en loonkosten, alsmede een opslag voor de indirecte productiekosten.
Op onderhanden projecten in opdracht van derden wordt winst op reeds verrichte prestaties genomen voor zover de winsl op betrouwbare wijze kan worden bepaald ('percentage of completion'). De winst wordl toegerekend naar rato van de bestede kosten ten opzichte van de totaal verwachte kosten. Voor zover dit niet het geval is, wordl winst verantwoord in het boekjaar waarin hel project wordt opgeleverd. In dat geval wordl omzet veranlwoord naar rato van de gemaakte projectkosten. Meer- en minderwerk zijn inbegrepen indien deze met de klant zijn overeengekomen. Indien de verwachte projectkosten hoger zijn dan de projectopbrengst, dan wordt het verwachte verlies direct voorzien en in mindering gebracht op hel onderhanden werk.
Onderhanden projecten, bestaande uil het saldo van gemaakte kosten, genomen winsten en verliezen verminderd met gefactureerde bedragen, worden als vordering gepresenteerd indien dil saldo positief is. Indien het saldo van gemaakte kosten, genomen winsten cn verliezen verminderd met gefactureerde bedragen op een project negatiefis, dan wordt deze als verplichiing gepresenteerd.
De vorderingen worden gewaardeerd legen nominale waarde onder aftrek van voorzieningen voor oninbaarheid. Deze waardering benadert de reële waarde van de vorderingen.
Liquide middelen beslaan uit kas- en banksaldi en andere direct opvraagbare deposito's.
Vaste activa worden gerubriceerd als 'voorverkoop aangehouden' indien hun boekwaarde hoofdzakelijk zal worden gerealiseerd door middel van een verkooptransactie in plaats van door voortgezet gebruik. De herrubricering vindt plaats wanneer de activa beschikbaar zijn voor onmiddellijke verkoop en verkoop zeer waarschijnlijk is. Voor verkoop aangehouden vaste activa worden gewaardeerd tegen boekwaarde of lagere reële waarde \ erminderd met de verkoopkosten. Op voor verkoop aangehouden vaste activa wordt niet afgeschreven.
Het gerealiseerde deel mei betrekking tot de afschrijvingen op de herwaardering op materiële vaste activa valt vrij ten
gunste van de overige reserves. Bij verkoop van het geherwaardeerde aciief, wordt de herwaarderingsreserve eveneens overgeboekt naar de overige reserves.
De voorzieningen worden gevormd voor verplichtingen voortvloeiend uil gebeurtenissen uit het verleden die waarschijnlijk tot uitgaven zullen leiden en waarvan de hoogte redelijkerwijs en betrouwbaar kan worden ingeschat. Voorzieningen worden opgenomen legen de beste inschatting van het management. Langlopende voorzieningen worden legen contante waarde opgenomen, met uilzondering van de voorziening voor latente belastingen.
Premies voor toegezegde-bijdragenregelingen worden als lasten verantwoord in de periode waarop zij betrekking hebben. De nelloverplichting uit hoofde van toegezegdpensioenregelingen wordl voor iedere regeling afzonderlijk berekend door een schatting te maken van de pensioenaanspraken die werknemers hebben opgebouwd in ruil voor hun diensten in de verslagperiode en voorgaande perioden. De pensioenaanspraken worden gedisconteerd om de contante waarde te bepalen en de reële waarde van de fondsbeleggingen wordt hierop in mindering gebracht. De pensioenaanspraken en de kosten van de toegezegdpensioenen zijn gebaseerd op de 'projected unit credit method', waarbij per balansdatum actuariële berekeningen worden opgesteld. Actuariële winsten en verliezen worden niet opgenomen, lenzij de netto-opgebouwde niet-opgenomen actuariële winsten en verliezen aan het eind van het vorige verslagjaar groter zijn dan de hoogste van:
Het gedeelte dat groter is dan de limiet wordt naar rato over de verwachte gemiddelde resterende dienstperiode van de deelnemers in de winst- en verliesrekening verwerkt. Wanneer de pensioenaanspraken uil hoofde van een regeling worden verbeterd, wordt het gedeelte van de verbeterde pensioenaanspraken dat belrekking heeft op de verstreken diensttijd van werknemers lineair als last in de resultatenrekening opgenomen over de gemiddelde periode totdat de pensioenaanspraken onvoorwaardelijk worden.
De nettoverplichting uit hoofde van jubileumuitkeringen is het bedrag van de toekomstige beloning dat moet worden toegerekend aan de arbeidsprestatie van de werknemers in de verslagperiode en voorgaande perioden. De verplichting wordt berekend met behulp van de 'projected unit credit' methode en wordt gedisconteerd tot de contante waarde. De disconteringsvoet is gelijk aan die van de toegezegdpensioenregeling.
Latente belastingen hebben betrekking op tijdelijke verschillen tussen de commerciële en fiscale waardebepalingen. Er is geen voorziening gevormd voor fiscaal niet-aftrekbare goodwill en voor deelnemingen die onder de deelnemingsvrijstelling vallen. Latente belastingvorderingen worden uitsluitend gewaardeerd indien het waarschijnlijk is dat deze kunnen worden gerealiseerd. De latente belastingen zijn berekend tegen de belastingtarieven waarvoor ze naar verwachting worden gerealiseerd. Wijzigingen in de latente belastingen worden rechtstreeks in de winst- en verliesrekening verwerkt. Uitzondering hierop vormen wijzigingen in de belastingtarieven op gevormde latenties op herwaarderingen, die rechtstreeks in het eigen vermogen worden verwerkt.
Rentedragende schulden worden bij opname gewaardeerd legen reële waarde onder aftrek van toerekenbare transactiekosten. Daarna vindt waardering plaats tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemelhode.
Deze zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Deze benadert de reële waarde van de overige schulden.
Financiële activa en financiële verplichtingen worden in de balans opgenomen wanneer TKH een contract afsluit voor een dergelijk instrument. Afgeleide financiële instrumenten worden opgenomen legen de reële waarde op contractdatum en worden op navolgende rapporteringsdala eveneens tegen de dan geldende reële waarde opgenomen. Veranderingen in de reële waarde van derivaten, die zijn aangewezen en effectief zijn als afdekkings- instrument voor toekomstige kasstromen, worden direct in het eigen vermogen verwerkt. Het ineffectieve deel wordt in de winst- en verliesrekening verantwoord. Wanneer de kasstroom van een vaststaande
toezegging ofeen verwachte toekomstige transactie leidl tot de opname van een actief of verplichting, dan wordt op het moment van opname de hieraan verbonden winsten of verliezen van hel afdekkingsinstrument, dat was opgenomen onder het eigen vermogen, verwerkt in de waardering van het actief of de verplichting.
Bij afdekkingstransacties die niet leiden tot de opname van een actief of verplichting worden dc in het eigen vermogen verwerkte winsten of verliezen in de winst- en verliesrekening verwerkt in dezelfde periode waarin ook de onderliggende afgedekte transactie in de winst- en verliesrekening wordt verwerkt. Veranderingen in de reële waarde van derivaten die niet zijn te kwalificeren als afdekkingsinstrumenl worden direct in de winst- en verliesrekening verwerkt. Hedge accounting wordl niet langer meer toegepast indien het afdekkingsinstrument is beëindigd, verkocht of uitgeoefend of niet langer meer kwalificeert als afdekkingsinstrument. De tot dat moment in het eigen vermogen opgenomen cumulatieve winsten of verliezen op dal afdekkingsinstrument worden in de winst- en verliesrekening verantwoord wanneer de verwachte transactie plaatsvindt. Indien de afgedekte iransactie naar verwachting niet meer zal plaatsvinden, dan worden de cumulatieve winsten of verliezen vanuit het eigen vermogen overgeboekt naar de winst- en verliesrekening.
De bedrijfsopbrengsten omvatten de netto-omzet, de mutatie in de voorraad gereed producl en onderhanden projec ien alsmede overige bedrijfsopbrengsten. Netto-omzet is de opbrengst van in het verslagjaar aan derden geleverde goederen en diensten onder aftrek van koriingen en over de omzet geheven belastingen. De levering van goederen wordt als omzet verantwoord indien de goederen zijn geleverd en de feitelijke zeggenschap is overgedragen.
Omzel op onderhanden projecten in opdracht van derden wordt verantwoord conform de waarderingsgrondslag zoals opgenomen onder 'onderhanden projecten in opdracht van derden' (zie hiervoor).
De aan de productie bestede kosten en de overige met de gewone bedrijfsuitoefening verband houdende kosien, die ten grondslag liggen aan de bedrijfsopbrengsten, worden als bedrijfslasten verantwoord.
Overheidssubsidies worden in de winst- en verliesrekening verantwoord over dezelfde periode als de hieraan gerelateerde kosten. De subsidie wordt in mindering gebracht op de hieraan gerelateerde kosten. Subsidies verband houdend met vaste activa worden verwerkt als vooruitontvangen bedragen en ten gunste van de winst- en verliesrekening gebracht over de verwachte economische levensduur van het betreffende actief.
De op aandelen gebaseerde betalingen worden in eigen vermogensinstrumenten afgewikkeld en worden op de datum van toekenning gewaardeerd op reële waarde. De reële waarde wordt bepaald met behulp van een optiewaarderingsmodel dat rekening houdt met marktgerelateerde voorwaarden verbonden aan de toekenning en beperkingen in de uitoefenbaarheid. De reële waarde wordt ten lasle van de winst- en verliesrekening gebracht, verdeeld over de periode tussen toekenning en het momenl dat de aandelenopties onvoorwaardelijk worden, waarbij aanpassing plaatsvindt voor het verwachte aantal uit te oefenen opties.
Als financiële baten en lasten worden opgenomen de op het verslagjaar betrekking hebbende rente van en aan derden. Rente wordt opgenomen volgens de effectieve rentemethode. De rentebaten en rentelasten van bankrekeningen die behoren tot één en dezelfde rentecombinalie worden gesaldeerd. Het rentesaldo van de rentecombinalie wordt veranlwoord onder rentebaten c.q. rentelasten. Koersverschillen op verkoop- en inkooptransacties worden onder financiële baten en lasten gepresenteerd. Rentelasten verband houdende met de constructie van materiële vaste activa worden niet geactiveerd.
De belasting is berekend over hel resullaal voor belastingen, rekening houdend met de in de verschillende landen geldende belastingtarieven en fiscale regelgeving. De winstbelasting wordl in de resultatenrekening opgenomen, tenzij deze betrekking heeft op posten die rechtstreeks in het eigen vermogen worden opgenomen, in welk geval de belasling in het eigen vermogen wordt verwerkt.
Naast de over het verslagjaar direct verschuldigde ofte vorderen belastingen, zijn tevens de mutaties in de latente belastingvorderingen en -verplichtingen begrepen, alsmede correcties op de over voorgaande jaren verschuldigde belasting.
Hieronder wordt opgenomen het aandeel van derden in de resultaten en het vermogen van de dochterondernemingen volgens de grondslagen van TKH.
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Bij deze methode wordt het nettoresultaat aangepast voor posten van de winst- en verliesrekening die geen invloed hebben op ontvangsten en uitgaven in het verslagjaar en mutaties in balansposten en posten van de winst- en verliesrekening waarvan de ontvangsten en uitgaven niet worden beschouwd als behorende tot de operationele activiteiten. De liquidileitspositie in het kasstroomoverzicht bestaat uit de liquide middelen.
De verkrijgingsprijs van acquisities wordt opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten. Transacties waarbij geen ruil van liquiditeiten plaatsvindt, worden niel in hel kasstroomoverzicht opgenomen.
De volgende aanpassingen van standaarden en nieuwe interpretaties zijn van kracht sinds 1 januari 2008:
Minimum Funding Requirements and their Interaction. De toepassing van deze nieuwe standaarden, aanpassingen van standaarden en nieuwe IFRIC-interpretaties hebben geen materiële gevolgen voor haar jaarrekening.
TKH heeft niet gekozen voor een vroege invoering van de volgende nieuwe standaarden, aanpassingen van standaarden en nieuwe IFRIC-interpretaties waarvan de toepassing verplicht is voor boekjaren die beginnen op of na 1 januari 2009:
Aanpassing op IAS 39 and IFRS 7: Reclassification of Financial Instruments.
Aanpassing op IFRS 1: First-time Adoption of Financial Reporting Standards.
• IFRIC 17: Distributions of Non-cash Assets to Owners. TKH verwacht dat de toepassing van deze nieuwe standaarden, aanpassingen van standaarden en nieuwe IFRIC-interpretaties in toekomstige boekjaren geen materiele gevolgen zullen hebben voor haar jaarrekening, met uilzondering van de volgende wijzigingen die na toepassing van de aanpassingen in IFRS 3 optreden. Onder de gewijzigde IFRS 3 dienen de advieskosten voor toekomstige acquisities direct als kosten te worden verantwoord en komen dus niet meer voor activering in aanmerking. Voorts dienen voor nieuwe acquisities wijzigingen in de reserveringen voor te betalen earn-out en afwikkeling van de putoptie via het resultaat te worden verwerkt in plaats van de goodwill.
Bij de totstandkoming van de geconsoiideerdejaarrekening van TKH moet het management bepaalde schattingen maken en aannames doen. Deze schattingen en aannames zijn van invloed op de gerapporteerde activa en passiva, de vermelding van niet uit de balans blijkende activa en passiva op balansdatum en op de baten en lasten in de verslagperiode waarover wordt gerapporteerd. De werkelijke uitkomslen kunnen afwijken van deze schattingen en veronderstellingen. Alle veronderstellingen, verwachtingen en prognoses die gebruikt worden als basis voor schattingen in de geconsolideerde jaarrekening vormen een zo goed mogelijke afspiegeling van de vooruitzichten van TKH. Het management is van mening dat voor de veronderstellingen, verwachtingen en prognoses een redelijke basis bestaat. Schattingen hebben betrekking op bekende en onbekende risico's, onzekerheden en andere factoren die ertoe kunnen leiden dat de toekomstige resultaten en prestaties wezenlijk verschillen van die welke geraamd waren.
PRIJS-, KREDIET-, RENTE- EN VALUTARISICO Toelichting 21 bevat informatie over deze risico's.
In toelichling 1 en 4 is informatie opgenomen over de waardering van goodwill en het toetsen daarvan op bijzondere waardevermindering.
In dejaarrekening is een materieel bedrag opgenomen voor aan acquisitie gerelateerde activa. De eerste waardering tegen reële waarde van deze activa wordl bepaald aan de hand van waarderingsmodellen. De uitkomsten zijn voornamelijk afhankelijk van de gehanteerde uitgangspunlen (zoals groeipercentages, royalty fees, economische levensduur) en toekomstverwachtingen.
TKH beschikt over onroerend goed in zowel eigen gebruik als aangehouden voor verkoop. Het onroerend goed is gewaardeerd tegen reële waarde op basis van taxaties door onafhankelijke laxateurs.
Toelichting 1 en 17 bevatten de veronderstellingen die gehanteerd zijn voor de berekening van de pensioenlasten en de pensioenvoorziening. Wijziging van de veronderstellingen zoals disconteringsvoet en verwacht rendement kunnen een substantiële invloed hebben op deze posten. Een verhoging van de disconteringsvoet met 1% zou een verlaging van de contante waarde van de bruto-verplichting met circa 20% betekenen.
In dejaarrekening zijn voorzieningen opgenomen voor onder meer verplichtingen uit hoofde van garanties, claims, earn-out-overeenkomstcn. verstrekte putopties aan minderheidsaandeelhouders, activa van deelnemingen, jubileumuitkeringen en bijzondere waardeverminderingen. Deze voorzieningen zijn gebaseerd op schattingen ontleend aan aanwezige informatie.
| Ontwikkelings | Merknamen, klant bestanden en intel- |
Patenten, licenties | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Goodwill | kosten | lectueel eigendom | en handelsrechten | Totaal | ||||||
| 2007 | 2007 | 2007 | 2007 | 2007 | ||||||
| Stand per 1 januari | 110.879 | 40.251 | 5.580 | 2.494 | 30.215 | 2')\2 | 2.295 | 149.586 | 45.040 | |
| Activeringen en toevoegingen | 4.373 | 3.500 | 1.383 | 798 | 5.756 | 4.298 | ||||
| Acquisities | 13.958 | 71.162 | 134 | 8.856 | 31.890 | 117 | 22.948 | 103.169 | ||
| Amortisatie | -774 | -414 | -4.839 | -1.675 | -876 | -298 | -6.489 | -2.387 | ||
| Bijzondere | ||||||||||
| waardeverminderingen | -579 | -537 | -537 | -579 | ||||||
| Aanpassing i.v.m. earn-out | ||||||||||
| verplichling | -3.214 | 45 | -3.214 | 45 | ||||||
| Aanpassing i.v.m. verplichting | ||||||||||
| voor putopties gehouden door | ||||||||||
| minderheidsaandeelhouders | 835 | 835 | ||||||||
| Omrekeningsverschillen | 10 | 10 | ||||||||
| Stand pe r 31 decembe r | 122.468 | 110.879 | 8.776 | 5.580 | 34.232 | 30.215 | 3.419 | 2.912 | 168.895 | 149.586 |
| Som der afschrijvingen en | ||||||||||
| bij zondere | ||||||||||
| waardeverminderingen | 1.478 | 1.478 | 1.918 | 607 | 6.514 | 1.675 | 1.302 | 426 | 11.212 | 4.186 |
| Cumulatieve | ||||||||||
| verkrijgingsprijs | 123.946 | 112.357 | 10.694 | 6.187 | 40.746 | 31.890 | 4.721 | 3.338 | 180.107 | 153.772 |
De toevoeging voor merkname n en klanlbeslanden belrefl de reële waarde die is toegekend aan deze immateriële activa van geacquireerde ondernemingen.
De goodwill is toegerekend aan kasstroomgenerende eenheden op basis van de operationele entiteiten. Op business-segmentniveau is de goodwill als volgt verdeeld:
Telecom Solutions Building Solutions Industrial Solulions
De realiseerbare waarde van de kasstroomgenererende onderdelen waarin goodwill is geactiveerd is de hogere van de reële waarde minus verkoopkosten ofd e bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde wordl bepaald op grond van de toekomstige kasstroomprognoses. Deze prognoses zijn ontleend aan de interne businessplannen die jaarlijks worden opgesteld en een horizon van drie tot vijfjaar kennen. Deze businessplannen bevatten financiële budgetten en worden opgesteld door lokaal management en goedgekeurd door de Raad van
31.997 60.169 30.302 122.468 2007 32,496 51.446 26.937 110.879
Bestuur. Kasstromen na de financiële budgetteringsperiode worden geëxtrapoleerd rekening houdend met eenjaarlijks groeipercentage van 3%. Een disconteringsvoet vóór belastingen variërend van 8,5 lot 11.0% is gebruikt om de toekomstige kasstromen te berekenen. De disconteringsvoet is gebaseerd op de WACC van TKH aangevuld met risico-opslagen geldend voor het kasstroomgenererende onderdeel. De uitgevoerde impairmentteslen hebben niet geleid tot een materiële bijzondere waardevermindering.
| 5 Materiële vaste activa | Bedrijfs- gebouwen en terreinen installaties |
Machines en |
Andere vaste bedrijfs- middelen |
Bedrijfs middelen in uitvoering |
Totaal |
|---|---|---|---|---|---|
| Stand per 1 januari 2007 | |||||
| Actuele boekwaarde | 84.061 | 18.042 | 13.073 | 6.662 | 121.838 |
| Mutaties over 2007 | |||||
| Investeringen | 11.061 | 8.674 | 9.102 | 559 | 29.396 |
| Acquisities | 1.589 | 3.198 | 869 | 5.656 | |
| Desinvesleringen | -46 | -256 | -327 | -629 | |
| Herwaarderingen | 1.082 | 0 | 0 | 1.082 | |
| Afschrijvingen | -4.941 | -4.620 | ,759 | ||
| Omrekeningsverschillen | -643 | -175 | -53 | -871 | |
| Reclassificatie naar voor verkoop aangehouden activa (ref. 12) | -1.240 | 0 | 0 | -1.240 | |
| Totaal van de mutatie s | 8.605 | 6.500 | 4.971 | 559 | 20.635 |
| Stand per 31 december 2007 | |||||
| Historische aanschafwaarde | 99.488 | 151.983 | 67.737 | 7.221 | 429 |
| Som der ongerealiseerde herwaarderingen | :J2.308 | 32.308 | |||
| Som der afschrijvingen op de historische aansc halwaarde | 19.130 | -127.441 | -49.693 | •216.26 i | |
| Actuele boekwaard e | 92.666 | 24.542 | 18.044 | 7.221 | 142.473 |
| Mutaties over 2008 | |||||
| Investeringen | 8.913 | 10.932 | 11.824 | 803 | 32.472 |
| Acquisities | 119 | 29 | 980 | 11 | 1.139 |
| Desinvesteringen | -22 | -146 | -550 | -718 | |
| Herwaarderingen | -269 | -269 | |||
| Afschrijvingen | -3.701 | -5.726 | -7.526 | •16.953 | |
| Terugname bijzondere waardeverminderingen ' | 4.015 | 4.015 | |||
| Omrekeningsverschillen | 919 | 412 | •28 | -14 | |
| Reclassificatie naar voor verkoop aangehouden aei iva (rel, 12 | -2.021 | -2.021 | |||
| Overige reclassificaties | 2.870 | 2.036 | -4.906 | 0 | |
| Totaal van de mutatie s | 3.938 | 12.386 | 6.736 | -4.106 | 18.954 |
| Stand per 31 december 2008 | |||||
| Historische aanschafwaarde | 120.458 | 167.358 | 101.629 | 3.115 | 392.560 |
| Som der ongerealiseerde herwaarderingen | 25.045 | 25.045 | |||
| Som der afschrijvingen op de historische aanschafwaarde | -48.899 | -130.430 | -76.849 | -256.178 | |
| Actuele boekwaard e | 96.604 | 36.928 | 24.780 | 3.115 | 161.427 |
I, Dil bol relt een urdn HH H kr urug name van de in 2002 afgewaardeerde machines voor glasvezelactiviteiten.
De terugname is vereist wegens een structureel verbeterde winstgevendheid van dc aan ile/e machines gerelateerde ai i iviteiten
Gebouwen en lei rei nen die in aanmerking kwamen voor hertaxati e zijn getaxeerd door onafhankelijke taxateurs. De waarderingsmelhode stemt overeen met internationaal aanvaardbare waarderingsmethoden. De getaxeerde waarden zijn bepaald aan de hand van de comparatieve mei bode, huurwaardekapilalisaiii'ineihocle en de vervangingswaarde-
methode . Onder de materiële vaste activa bevinden zii li activa gehouden onder financiële lease nu t een boekwaarde van € 1.7 miljoen. Gebouwen en terreinen mei een boekwaardeva n € 0.3 miljoen zijn als onderpand versirekl Ier /eker heidstelling van bancaire faciliteiten.
| in dimiTidni ciim's | 2007 | |
|---|---|---|
| 6 Vastgoedbeleggingen | ||
| Mand per 1 januari | 2.549 | 2.509 |
| Invesieringen | 987 | 9 |
| Desinvesteringen | -65 | -226 |
| Waardeveranderingen in de reële waarde | -6 | 276 |
| Omrekeningsverschillen | 47 | -19 |
| Stand pe r 31 decembe r | 3.512 | 2.549 |
De Wijze van taxatie is vergelijkbaar met bedrijfsgebouwen en terreinen.
| 2007 | ||
|---|---|---|
| 7 Financiële vaste activa | ||
| Overige deelnemingen | ||
| Stand per I januari | 3.517 | 2.850 |
| Verwerving van een belang in overige deelnemingen | 273 | 2.026 |
| Verwerving van overige deelnemingen in acquisities | 1 | 1.323 |
| Aandeel in resultaat deelneming minus | ||
| omvangen dividend | -382 | 50 |
| Verwerving van een controlerend belang | -2.732 | |
| Overige mutaties | 8 | |
| Stand pe r 31 decembe r | 3.417 | :}.517 |
De volgende van belang zijnde overige deelnemingen worden rechlstreeks ofindirec t door TKH gehouden:
| Naam deelneming | Plaats | Land | Eigendom en | zeggenschaf | ) Activiteit |
|---|---|---|---|---|---|
| ""2007 | |||||
| Speed Elektronik Vertrieb GmbH | Schwelm | Duitsland | 25% | 25% | Telecom Solutions |
| l( ltd. |
Taipei | Taiwan | 33% | 33% | Telecom/Building Solutions |
| Li nja lor AB | Visby | Zweden | 40% | 40% | Telecom Solulions |
| Slar liulusliy | Hong Kong | PR China | 40% | 40% | Building Solulions |
| Observision B.V. | Heteren | Nederland | 49% | 49% | Building Solulions |
| Collmann GmbH | Lübeck | Duitsland | Industrial Solulions |
ln onderstaand overzicht zijn de samengevatte financiële gegevens weergegeven op basis van de meesl recent beschikbare informatie.
| Verplich- | Netto | |||
|---|---|---|---|---|
| Activa | tingen | Omzet | resultaat | |
| Samengevalle linanciële gegevens van | ||||
| de materiële overige deelnemingen | 3.437 | 4.293 | 5.331 | -606 |
| in duizenden euro's | 2007 | |
|---|---|---|
| 8 Voorraden | ||
| Grond-en hulpstoffen | 24.965 | 24.464 |
| Goederen in bewerking | 15.249 | 14.403 |
| Gereed producl en handelsgoederen | 100.191 | 105.892 |
| 140.405 | 144.759 |
Een deel van de voorraden is afgewaardeerd naar lagere nettoopbrengstwaarde. De boekwaarde van deze afgewaardeerde voorraad bedraagl € 13,4 miljoen. De totale afwaardering op de voorraden die in 2008 in de winst- en verliesrekening is verantwoord, bedraagt € 11.0 miljoen (2007: € 5.7 miljoen). Hierin zijn inbegrepen de afwaarderingen vanwege slerk gedaalde koperprijzen in het vierde kwartaal van 2008.
Handelsdebileuren Voorziening dubieuze debiteuren
Onderhanden projecten in opdracht van derden (ref. 10) Afgeleide financiële instrumenten (ref. 21) Overige vorderingen en overlopende activa
Het verloop van de voorziening kan als volgt worden weergegeven:
Stand per 31 december
| 2007 | |
|---|---|
| 163.208 | 162 |
| -3.909 | -3.751 |
| 159.299 | 158.487 |
| 26.686 | 45.788 |
| 2.330 | 109 |
| 14.149 | 20.871 |
| 202.464 | 225.255 |
| 3.460 | 3.909 |
| 655 | 680 |
| 723 | 37 |
| -261 | -870 |
| -631 | -72 |
| -37 | 67 |
| 3.909 | 3.751 |
| in duizenden t-uro's | 2007 | |
|---|---|---|
| 10 Onderhanden projecten in opdracht van derden |
||
| Nog te vorderen van opdrachtgevers. | ||
| opgenomen onder vorderingen (ref. 9) | 45.788 | 26.686 |
| Verschuldigd aan opdrachtgevers. | ||
| opgenomen onder kortlopende schulden (ref. 20) | -21.398 | -5.384 |
| 24.390 | 21.302 | |
| Onderhanden projecten inclusief genomen | ||
| winsten en verliezen | 164.765 | 133.093 |
| Af: gefactureerde bedragen | -140.375 | •111.791 |
| 24.390 | 21.302 |
De bedragen /uilen naar verwachting binnen \2 maanden worden afgewikkeld. Per 31 december 2008 zijn aanbetalingsen performancegaranties verstrekt aan opdrachtgevers ten bedrage van € 19.6 miljoen (2007: € 17.9 miljoen). Deze garanties zijn opgenomen onder de niet uil de balans blijkende verplichlingen (ref. 22).
| 2007 | ||
|---|---|---|
| 11 Liquide middelen | ||
| Kas-en banksaldi | 9.519 | 9.653 |
De kas- en banksaldi zijn direct opvraagbaar.
Stand per 1 januari Reclassificaties (ref. 5) Desinvesteringen Stand per 31 december
De voor verkoop aangehouden activa betreft een bedrijfspand.
Het geconsolideeid eigen vermogen is gelijk aan lui enkelvoudige eigen vermogen. Voor de specificatie wordt verwezen naar het geconsolideerde overzicht van de mutaties in het eigen vermogen en de toelichting op het eigen vermogen in de vennootschappelijke balans.
Voor nadere details wordt verwezen naar de vennootschappelijke jaarrekening.
| 2007 | |
|---|---|
| 3.025 | 1.240 |
| 1.240 | 2.021 |
| -3,025 | |
| 1.240 | 3.261 |
| in duizenden euro's | 2007 | |
|---|---|---|
| 15 Voorzieningen | ||
| Latente belastingen (ref. 16) | 31.795 | 31.636 |
| Pensioenen (ref. 17) | 13.643 | 13.144 |
| Overige langlopende voorzieningen | 11.092 | 4.466 |
| Overige korl lopende voorzieningen | 3.809 | 18.314 |
| 60.339 | 67.560 | |
De voorzieningen voor belastingen en pensioenen zijn overwegend langlopend.
De specificatie en hel verloop van de overige voorzieningen is als volgl:
| Putopties minderheids aandeel |
Deel- | Personeels- verplich- |
Bijzondere waarde vermin |
|||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Garantie | Earn-out | houders | nemingen | tingen | deringen | Overig | Totaal | |
| Sland per 1 januari 2008 | 1.745 | 14.159 | 3.742 | 45 | 2.183 | 904 | 2 | 22.780 |
| Toevoeging | 1.129 | 143 | 18 | 96 | 1.386 | |||
| Acquisitie | 1.569 | 4.285 | 2') | 5.883 | ||||
| Onttrekking | -223 | -10.372 | -925 | -10 | -102 | •11.6 12 | ||
| Vrijval | -963 | -45 | -489 | 184 | -1.681 | |||
| Correctie op de betaalde goodwill | -3.214 | 835 | -2.379 | |||||
| Omrekeningsverschillen | -6 | -6 | ||||||
| Reclassificatie van kortlopende | ||||||||
| schulden | 350 | 200 | 550 | |||||
| Stand pe r 31 decembe r 2008 | 1.688 | 2.486 | 7.937 | 0 | 1.856 | 636 | 298 | 14.901 |
Looptijd van de overige voorzieningen korter dan 1 jaa r Looptijd langer dan Sjaa r
| 2007 | |
|---|---|
| 3.809 | 18.314 |
| 1.853 | 3.080 |
De voorzieningen met een langlopend karakter zijn contant gemaakl. De toename van de voorziening als gevolg van hei verstrijken van tijd en wijziging m disconteringsvoet is gering. De kortlopende voorzieningen zijn niel coniani gemaakl. omda l hel effect niel materieel is.
De voorziening voor garantieverplichtingen is gerelateerd aan contractueel verstrekte garanties bij geleverde producten en diensten. De voorziening dient om mogelijke lasten te dekken als geleverde producten en diensien niel beantwoorden aan de overeengekomen kwaliteiten, bij normaa l gebruik.
De voorziening is gebaseerd op schattingen die aan de hand van historische garantiegegevens mei beuekkin g lol vergelijkbare producien en diensien zijn gemaakl. Over het algemeen wordt verwacht dal de voorziene verplichting zich in de komende één tol twee jaar zal voordoen.
Bij diverse acquisities zijn contractuele afspraken gemaakl over een te belalen earn-out indien bepaalde targets worden gerealiseerd. De veiplichting uil hoofde van de earn-oul is bepaald op de verwac hie reële waarde van de toekomslige kasuiisiroom. Van de/ e verplichting is € 860.000 korllopend.
TKH be/il opiierei hien opee n aantal minderheidsbelangen van het lokaal managemen t in deelnemingen van TKH. Daarnaast heefl TKH een verplichting de aandelen aft e nemen indien hei lokaal managemenl de/ e aandelen aanbiedi. Voor de/ e verplichting is een voorziening getroffen. De verplichting is bepaald op de verwac hie nel e waarde van de toekomstige kasuitstroom. Het betreffen de volgende optierechten en -verplichtingen:
| Naam dochteronderneming | Percentage | Uitoefenbaar vanaf |
|---|---|---|
| Schneider Intercom GmbH | 10'. | Ijuli 2009 |
| Transmea B.V. | 10 . | 1 januari 2010 |
| SecurityWorks B.V. | 20% | 1 januari 2011 |
| Pantaflex B.V, | B% | 1 januari 201 1 |
| USE System Engineering B.V. | 25% | 1 januari 2014 |
| Kev processor B.V. | 10% | 1 apn l 2010 |
| Bekker & Business Holding B.V. | 20% | 1 januari 2011 |
| AVO leehniekB.V. | 15% | 1 januari 2011 |
| llhac a | ( 4 J |
24.5% vanal 31 oktober 2010 en 24.5% vanaf 31 oktober 2013 |
De verwachte looptijd van de bovengenoemde verplichlingen is gelijkgesteld aan de periode vanaf 31 december 2008 tot aan de eerste mogelijkheid van uitoefening.
De voorziening voor personeelsverplichtingen heeft voornamelijk belrekking op toegezegde jubileum- en beloningsregelingen en heefl een langere looptijd.
lir is een voorziening gevormd voor verlieslatende roni r.n ien, Dil ben eli een inkoopcontracl van grondstoffen en een huurcontrac t met een lagere onderverhuurprijs. De voorziening heeli een looplijd van 1 lol 3 jaar.
De overige posten betreffen voorzieningen voor claims, geschillen en overige contractuele verplu htingen. Deze bestaan uit bedragen waarbij het aannemelijk is dat veroordeling door een onafhankelijke partij tol schadeloosstelling plaats Zal vinden. De opgenomen MUM /leningen zijn gebaseerd op besi estimate, gemaakl op basis van dc aanwezige Informatie en zullen grotendeels bmnen een termijn van maximaal 1 jaa r aflopen.
De actieve en passieve belastinglatentie hebben betrekking op de onderstaande posten. Het verloop is eveneens weergegeven:
| Herwaar dering onroerend goed |
Im materiële vaste activa |
Voorraad en O H W |
Bij zondere waardever mindering |
Jubileum en pensioen i/oorziening |
Commer ciële afwaar- deringen |
Ver- rekenbare verliezen |
Financiële instru menten |
Overig | Totaal | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stand per 1 januari 2007 | -8.364 | -4.242 | -5.127 | 2.841 | 278 | 800 | -189 | 52 | -13.951 | |
| Mutatie (t.l.v.) / | ||||||||||
| t.g.v. eigen vermogen | -301 | -304 | -605 | |||||||
| Mutatie (t.l.v.) / t.g.v. resultaat | 285 | -2.720 | -568 | 603 | -335 | 359 | -659 | 212 | -2.823 | |
| Acquisities | -7.008 | 210 | 105 | -6.693 | ||||||
| Wijziging van belastingtarieven | 42 | 63 | 105 | |||||||
| Stand per 31 december 2007 | -8.338 | -9.728 | -4.537 | -4.524 | 2.506 | 637 | 246 | -493 | 264 | -23.967 |
| Latente belastingen over opge | ||||||||||
| nomen immateriële vaste activa | va | |||||||||
| gerelateerd aan acquisities | -2.816 | -2.816 | ||||||||
| Stand per 1 januari 2008 | -8.338 | -12.544 | -4.537 | -4.524 | 2.506 | 637 | 246 | -493 | 264 | -26.783 |
| Mutatie (t.l.v.) / t.g.v. eigen | ||||||||||
| vermogen | 100 | 2.716 | 2.816 | |||||||
| Mutatie (t.l.v.) / t.g.v. resultaat | 96 | 1.571 | 199 | -1.369 | -266 | 24 | 351 | -403 | 203 | |
| Acquisities | -2.163 | -2.163 | ||||||||
| Wijziging van belastingtarieven | ||||||||||
| Stand per 31 december 2008 | -8.142 | -13.136 | -4.338 | -5.893 | 2.240 | 661 | 597 | 2.223 | -139 | -25.927 |
Bepaalde actieve en passieve belastinglatenties zijn gesaldeerd in overeenstemming met TKH's grondslagen voor verslaggeving. De belastinglatenties zijn als volgt in de balans verwerkt:
Actieve belastinglatentie opgenomen onder financiële vaste activa
Passieve belastinglatentie opgenomen onder voorzieningen (ref. 15)
TKH heeft in het buitenland fiscaal verrekenbare verliezen die niet zijn gewaardeerd omdat realisatie onzeker is. Deze fiscaal verrekenbare verliezen kunnen worden verrekend met toekomstige winsten. Op basis van de huidige fiscale regelgeving hebben deze compensabele verliezen de volgende looptijden:
| 2007 | |
|---|---|
| 4.853 | 5.868 |
| -31.636 | -31.795 |
| -26.783 | -25.927 |
| 4.234 | 2.830 |
| 1.063 | 700 |
| 1.306 | 1.955 |
| 671 | 836 |
| 7,274 | 6.321 |
Looptijd onbeperkt Looptijd langerdan lOjaar Looptijd tussen de 5 en lOjaar Looptijd korter dan Sjaar
In Nederland valt het merendeel van de werknemers onder de bedrijfstakpensioenregelingen van Metalektro en Pensioenfonds Metaal en Techniek. Deze regelingen kwalificeren zich als een toegezegd-pensioenregeling. De bedrijfstakpensioenfondsen zijn echter niet in staat de benodigde informatie te leveren. Als redenen hiervoor noemen zij onder andere dal een betrouwbare en consistente basis om de verplichting, de fondsbeleggingen en kosten aan de aangesloten ondernemingen toe te rekenen ontbreekt en dat de actuariële risico's van beperkte omvang zijn. Hierdoor bestaat geen inzicht in TKH's aandeel in het overschot of tekort van het bedrijfstakpensioenfonds. De regeling is om hiervoorgenoemde redenen verwerkt als toegezcgde-bijdragenregeling.
Uit de vierde kwartaalberichten van Metalektro en Metaal en Techniek blijkl dat ultimo 2008 sprake is van dekkingsgraden van respectievelijk 90% en 87% op basis van de door hen gehanteerde grondslagen. Deze bedrijfslakpensioenfondsen hebben aangekondigd vanaf 1 januari 2009 de pensioenpremies te verhogen met 1-2% van de pensioengrondslag.
De werknemers in de buitenlandse dochterondernemingen zijn over hel algemeen aangesloten bij een door de industrie ofde lokale overheid uitgevoerde pensioenregeling. De dochtermaatschappijen zijn alleen verplichl een bepaald percentage van de salariskosten aan de lokale pensioenbeheerder af te dragen.
Voor toegezegde-bijdragenregelingen is een last verwerkt van:
De groep heeft toegezegd-pensioenregelingen en excedentregelingen voor voornamelijk Nederlandse werknemers. De regelingen verschillen per onderneming en betreffen voornamelijk middelloonregelingen. De uitvoering van de pensioenregelingen is ondergebracht bij een pensioenverzekeraar. De actuariële berekeningen zijn uitgevoerd door actuarissen van Watson Wyatt Brans & Co. De volgende uitgangspunten zijn gehanteerd bij hel opstellen van de actuariële berekeningen:
In de balans zijn de volgende bedragen met betrekkin? tot de toegezegd-pensioenregelingen opgenomen:
Contante waarde van de brutoverplichting Reële waarde van de fondsbeleggingen
Netto actuariële winsten die nicl in dc balans zijn opgenomen Netto-pensioenverplichting opgenomen onder voorzieningen
| 2007 | |
|---|---|
| 5.015 | |
| 5,6% | 5,3% |
| 4.5% | 5,3% |
| 3,5% | 3,5% |
| 2.0% | 2,0% |
| 2,0% | 2,0% |
| 45.460 | 46.793 |
| -38.811 | -37.306 |
| 6.649 | 9.487 |
| 6.994 | 3.657 |
| 13.643 | 13.144 |
| in duizenden euro's | 2007 | |
|---|---|---|
| In de winsl- en verliesrekening zijn de volgende bedragen met | ||
| betrekking tot de toegezegd-pensioenregelingen opgenomen: | ||
| Aan het dienstjaar toegerekende pensioenkosten | 1.435 | 1.600 |
| Rentekosten | 2.464 | 2.245 |
| Verwacht rendemen t op fondsbeleggingen | -2.007 | -1.860 |
| Actuariële winsten | -87 | -35 |
| Aan vorige dienstjaren toegerekende pensioenkosten | 84 | |
| 1.889 | 1.950 | |
| De mutati e in de contant e waarde van de bruto-verplichting | ||
| is als volgt: | ||
| Stand per 1 januari | 46.793 | 47.972 |
| Aan het dienstjaar toegerekende pensioenkosten | 1.435 | 1.600 |
| Rentekosten | 2.464 | 2.245 |
| Bijdragen van deelnemers | 549 | 449 |
| Actuariële winsten | -4.572 | -4.580 |
| Betaalde vergoedingen | -1.239 | -1.477 584 |
| Acquisities | ||
| Nieuwe regelingen | 30 | |
| Stand pe r 31 decembe r | 45.460 | 46.793 |
| De mutati e in de reële waarde van de fondsbeleggingen | ||
| is als volgt: | ||
| 37.228 | ||
| Stand per 1 januari Verwacht rendemen t op fondsbeleggingen |
37.306 2.007 |
|
| 1.860 | ||
| Actuariële verliezen Bijdragen van werkgever |
-1.235 | -2.387 |
| 1.201 | 1.442 | |
| Bijdragen van deelnemers | 549 | 449 |
| Betaalde vergoedingen | -1.050 | -1.286 |
| Nieuwe regelingen | 33 | |
| Stand pe r 31 decembe r | 38.811 | 37.306 |
De bedragen over het boekjaar en de voorafgaande verslagperioden zijn als volgt:
Contante waarde van de bruto-verplichting Reële waarde van de fondsbeleggingen Tekort
Effect van ervaringsaanpassingen op de bruto-verplichting Effect van ervaringsaanpassingen op de fondsbeleggingen
| 2007 | 2006 | 2005 | |
|---|---|---|---|
| 15.460 | 46.793 | 47,972 | 51,805 |
| -38.811 | -37.306 | -37.228 | -35.144 |
| 6.649 | 9.487 | 10.744 | 16.661 |
| 4.564 | 4.155 | 8.197 | -1.818 |
| -2.001 | -2.281 | -1.232 | 498 |
De fondsbeleggingen worden beheerd door een pensioenverzekeraar en kunne n als volgt worden gespecificeerd:
Vastrentende waarden Overige beleggingen Liquiditeiten en korte termijn deposito's
Het verwacht rendement is berekend op basis van het gewogen gemiddelde van de individuele verwachte rendemenien over de verschillende categorieën fondsbeleggingen, rekening houdend met het aandeel in de beleggingsportefeuille. Het werkelijk rendement op fondsbeleggingen bedroeg € 0,8 miljoen negatief (2007: € 0,5 miljoen positief). TKH verwacht in 2009 bijdragen van € 2,0 miljoen (inclusief werknemersbijdragen) aan de toegezegd-pensioenregelingen te betalen.
Schulden aan kredietinstellingen (ref. 19) Ontwikkelingskredieten
De ontwikkelingskredieten zijn ontvangen van het Ministerie van Economische Zaken en dragen gemiddeld 6% rente. I )e aflossing geschiedt naar rato van de verkoop van de ontwikkelde producten waarvoor ontwikkelingskrediet is ontvangen.
| Looptijd | Rente | Bedrag | ||
|---|---|---|---|---|
| 2007 | ||||
| Ontwikkelingskrediet | n.v.t. | 6.00% | 689 | 804 |
| Krediet faciliteit | 1,6 jaa r | Euribor + opslag | 25.000 | 25.000 |
| Krediet faciliteit | 3,6 jaa r | Euribor + opslag | 100.000 | 60.502 |
| Leningen opgenomen onder | ||||
| langlopende schulden | 125.689 | 86.306 | ||
| Bancair krediet opgenomen | ||||
| onder kortlopende schulden | < 1 jaa r | Euribor + opslag | 70.623 | 87.864 |
| Liquide middelen | -9.519 | -9.653 | ||
| Netto rentedragende schulden | 186.793 | 164.517 |
Voor de verkregen financieringen zijn geen bijzondere zekerheden verleend.
| 2007 | |
|---|---|
| 20% | 20 |
| 80% | 80% |
| 0% | 0% |
| 0% | |
| 100% | 100% |
| 2007 | |
|---|---|
| 85.502 | 125.000 |
| 804 | 689 |
| 86.306 | 125.689 |
| in duizenden euro's | 2007 | ||
|---|---|---|---|
| 20 Handelsschulden en overige te betalen posten |
|||
| Schulden aan leveranciers | 89.453 | 86.611 | |
| Verschuldigd inzake onderhande n projecten in | |||
| opdracht van derden (ref. 10) | 21.398 | 5.384 | |
| Overige belastingen en premies sociale verzekeringen | 8.134 | 10.777 | |
| Afgeleide financiële instrumenten (ref. 21) | 8.538 | 396 | |
| Overige schulden en overlopende passiva | 39.201 | 45.054 | |
| 166.724 | 148.222 |
Belangrijke financiële risico's waaraan TKH onderhevig is, zijn het renterisico, valutarisico en prijsrisico. Het financiële beleid van TKH is erop gerichl om op de korte termijn de effecten van koers- en renteschommelingen op het resultaat te beperken en om op lange termijn de marktwisselkoersen en marktrentes te volgen. TKH maakt gebruik van financiële derivaten om de financiële risico's die verbonden zijn aan bedrijfsactiviteiten te beheersen. De onderneming neemt met financiële derivaten geen speculatieve posities in. Voor de financiële risico's en de beheersing daarvan wordt tevens verwezen naar hel verslag van de Raad van Besiuur op pagina 33-36.
TKH beschikt over gecommitteerde kredietfaciliteiten van € 125,0 miljoen en ongecommitleerde kredietfaciliteiten van € 261,5 miljoen. Per 31 december 2008 heeft TKH vrij beschikbare kredietfaciliteiten van totaal € 173,6 miljoen (2007: € 136,6 miljoen). Hierbij is rekening gehouden met verstrekte bankgaranties. De beschikbare kredietruimte per dochteronderneming wordt centraal bepaald. In de kredietovereenkomsten zijn de volgende financiële ratio's overeengekomen, welke op halfjaarlijkse basis worden gemeten: Net debt ten opzichte van de EBITDA < 3.5 Interest coverage ratio > 4.0 TKH opereert binnen deze gestelde ratio's.
Het renterisicobeleid heeft tot doel de renterisico's die voortkomen uit de financiering van de onderneming te beperken en daarmee tevens de netto-rentelasten te optimaliseren. Langlopende financiering is aangetrokken legen variabele renle en wordl eventueel gefixeerd door middel van renteswaps. De volgende tabel geefl een overzicht van de voor afdckkingsdoeleinden afgesloten renteswaps.
Looptijd korter dan 1 jaar Looptijd tussen 1 en 2 jaar Looptijd tussen 2 en 5 jaar Looptijd langer dan 5 jaar
| 2007 | 2007 | 2007 | ||
|---|---|---|---|---|
| 4.13% | 25.000 | -438 | ||
| 4,50% | 4,44% 100.000 |
75.000 | -6.672 | 196 |
Op deze swaps is cash flow hedge accounting toegepast. Er werd vastgesteld dal geen van deze afdekkingen in belangrijke mate ineffectief waren.
In onderstaande analyse van de gevoeligheid van opgenomen leningen en daaraan gerelateerde renteswaps voor rentebewegingen wordt uitgegaan van een onmiddellijke verandering van 1% in de rentetarieven voor alle valuta en looptijden ten opzichte van het niveau op 31 december 2008, waarbij alle
andere variabelen constant worden gehouden. Een verhoging van de rentetarieven met 1% zou resulteren in:
Het onderstaand overzicht geefl het liquiditeitsrisico weer van de financiële verplichtingen van TKH.
Langlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Handelsschulden Overige schulden exclusief derivaten Renteswaps (derivaten) Valutatermijncontracten (derivaten)
De cash flows in dit overzicht zijn niet contant gemaakt. Bij de bepaling van de kasstromen is rekening gehouden met de rentestanden ultimo boekjaar.
TKH's beleid is om de valutarisico's die voortvloeien uil inkopen afte dekken indien deze risico's niet in de markt kunnen worden doorberekend. Verkooptransacties in vreemde valuta worden volledig afgedekt indien het materiële transacties betreffen. De voornaamste valuta die dit risico veroorzaken is de USD. Valutatermijncontracten, worden gebruikt
dan eenjaar. Per balansdatum heeft TKH contracten voor derivate financiële instrumenten afgesloten voor de volgende nominale bedragen:
om de invloed van schommelingen in wisselkoersen te beperken. De instrumenten hebben een looplijd van minder
Contractuele-
-133.822 -72.015 -89.453 -39.201 -8.298 -1.319 -344.108
125.689 70.623 89.453 39.201 7.110 1.319 333.395
Boekwaarde kasstromen < 1 jaar 1 - 5 jaar > 5 jaar
-2.514 -72.015 -89.453 -39.201 -2.279 -1.319 -206.781 -131.308
-6.019
-137.327 0
| JPY | USD | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| mXthhM | 2007 | mnm | 2007 | ||
| 106.700 | 475.000 | 23.486 | 42.709 |
Valuta termijncontracten (in oorspronkelijke valuta x 1.000)
De kasstromen gerelateerd aan de valutatermijncontracten zullen binnen één jaar plaatsvinden. Tijdsverschillen tussen de afwikkeling van termijntransacties en verkoop- en inkoopcontracten worden ondervangen door gebruik te maken van vreemde valuta bankrekeningen ofdoor het doorrollen van termijncontracten.
Hel valutarisico dat voortvloeil uit de omrekening van TKH's netto-investeringen in entiteiten die in andere valuta luiden dan in Euro, worden voor zover mogelijk afgedekt door investeringen in lokale valuta te financieren. Het restant wordt niet afgedekt. De financiering wordt aangehouden in de volgende valuta:
| EUR | USD | Overige valuta's | Totaal | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| VII:l | 2007 | •ron | 2007 | BES | 2007 1 | 2007 | ||
| Leningen | 125.000 | 85.502 | 125.000 | 85.502 | ||||
| Bancair krediet | 43.325 | 63.877 | 21.482 | 13.004 | 5.816 | 10.983 | 70.623 | 87.864 |
| 168.325 | 149.379 | 21.482 | 13.004 | 5.816 | 10.983 | 195.623 | 173.366 |
Het translatierisico op de financiële instrumenten bij een materieel effecl hebben op het resultaat en eigen vermogen, daling van de spotkoers van de USD ten opzichte van de EUR Bij deze berekening is rekening gehouden met afgesloten met 10% per 31 december 2008, waarbij alle andere variabelen valutatermijncontracten, constant worden gehouden, zou naar verwachting geen
Een belangrijke grondstof in de producten van TKH belrefl koper. Het prijsrisico op koper wordt beperkt door verkoopprijzen conlinu aft e siemmen me t de ontwikkeling in de inkoopprijzen. Belangrijke grondstoffen zoals koper, staal, aluminium en pvc worden op termijn ingekocht om geen prijsrisico op de verkoop van gereed product le lopen, indien:
TKH maakl geen gebruik van financiële derivaten om prijsrisico's aft e dekken.
De financiële activa van de groep bestaan voornamelijk uit kas- en banksaldi, handelsdebiteuren en overige vorderingen. Het kredietrisico voor liquiditeiten is gering omda t per saldo sprake is van een netto-schuld bij de belangrijkste banken.
Stand per 1 januari Winsten / (verliezen) op cash flow hedges Overboeking naa r resultatenrekening Opname in de eerste kostprijs of boekwaarde van een verworven afgedekt actief of verplichting Stand pe r 31 decembe r
Voor de afgeleide financiële instrumente n wordt cash flow hedge accounting toegepast. Er werd vastgesteld dat geen van deze afdekkingen in belangrijke mat e ineffectief waren. Per balansdatum bedraagt de reële waarde van de derivate financiële instrumenten als volgt:
| Vorderingen | Verplichtingen | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| B <i»m:1< th=""> | 2007 | Küüia | 2007 | </i»m:1<>2007 | Küüia | 2007 | |||
| Renteswaps | 584 | 7.111 | 388 | ||||||
| Valuta termijncontracten |
109 | 1.746 | 1,427 | ||||||
| 109 | 2.330 | 8.538 | 8 :v)6 |
De kredietrisico's betreffen me t name handelsdebiteuren. Het betreft echter een risico dat verspreid is over een grool aantal klanten die opereren in diverse landen en in verschillende industrieën. Op balansdatum waren er geen concentraties van kredietrisico bij debiteuren voor materiële bedragen.
Een deel van het risico is verzekerd bij kredielverzekeringsbedrijven. Dit betreffen voornamelijk vorderingen aan afnemers in het subsegment manufacturing sysiems, afnemers in Frankrijk en Duitsland. Daarnaast worden voor leveringen aan veelal buitenlands e afnemers gebruik gemaakt van bankgaranties, voorschotbetalingen (tegenover een bankgarantie) of geconfirmeerde onherroepelijke 'Letter Of Credits'. Het maximal e kredietrisico waaraan TKH onderhevig is, komt overeen met de boekwaarde van de in de balans opgenomen financiële activa, inclusief afgeleide linanciële instrumenten met een positieve marktwaarde . Er zijn geen significante overschrijdingen van debiteurbelaallermijnen waarvoor geen voorziening is opgenomen.
| 2007 | |
|---|---|
| 183 | 1.368 |
| 1.185 | -8.788 |
| 1.240 | |
| 0 | 0 |
| 1.368 | -6.180 |
De boekwaarde van de vorderingen op handelsdebiteuren en overige vorderingen benadert de reële waarde, omdal de eventuele oninbaarheid tot uitdrukking wordt gebracht in een verantwoorde reële waarde-aanpassing. De boekwaarde van de liquide middelen, handelsschulden en overige te betalen posten benadert de reële waarde. De reële waarde van de rentedragende langlopende schulden benadert de geamortiseerde kostprijs omda l het een variabele renle draagl en de renteswap op reële waarde is gewaardeerd. De reële waarde en boekwaarde van financiële derivaten is gebaseerd op berekeningen, marktprijsnoleringen of prijsopgaven verkregen van financiële instellingen.
| in duizenden euro's | 2007 | |
|---|---|---|
| 22 Verplichtingen die niet uit de balans blijken Met betiekking tot de beschikbaarheid van enkele belangrijke grondstoffen zijn meerjarige overeenkomsten afgeslolen. |
||
| Bankgaranties afgegeven aan derden | 23.406 | 21.593 |
| Investeringsverplichting uil hoofde van materiële | ||
| vaste activa in bestelling | 192 | 236 |
| Operationele lease- en huurverplichtingen TKH heeft verplichtingen inzake de operationele lease van auto's en de huu r van bedrijfspanden. Minimale operationele lease- en huurverplichtingen opgenomen als kosten in het jaa r |
12.325 | 7.936 |
| Per balansdatum heeft TKH de volgende uitstaande | ||
| operationele lease- en huurverplichtingen: | ||
| Vervaltermijn binnen 1 jaa r | 4.983 | 4.264 |
| Tussen 2 tot en me t Sjaa r | 12.232 | 7.212 |
| Vervaltermijn na Sjaa r | 1.062 | 251 |
| 18.277 | 11.727 |
TKH en haa r geconsolideerde deelnemingen zijn bij enkele rechtsgedingen betrokken. Op grond van thans beschikbare informatie en ingewonnen juridisch advies verwacht TKH dat eventuele nadelige invloeden uit de afloop van deze rechtsgedingen in voldoende mat e in de voorzieningen zijn opgenomen ofdoo r verzekeringen zijn gedekt.
Verkoop van goederen en producten Omzet uit projecten in opdracht van derden Totaal bedrijfsopbrengsten
| 2007 | |
|---|---|
| 676.828 | 798.909 |
| 160,984 | 198.127 |
| 837.812 | 997.036 |
TKH is georganiseerd in 3 operationele segmenten: Telecom Solulions. Building Solutions en Industrial Solulions. De Solulions zijn gebaseerd op de marklen die de TKH-ondernemingen bedienen. In de bijlage op pagina 118-119 is voor
de dochterondernemingen weergegeven in welke Solulions /ij opereren. Op basis van deze segmenten rapporteert IKII haai business-segmenlin formatie.
| Telecom Solutions | Building Solutions | Industrial Solutions | Eliminatie en overig | Totaal | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Operationele segmenten | mmn | 2007 | »^tni:l | 2007 | mmi | 2007 | mma | 2007 | 2007 | ||
| BEDRIJFSOPBRENGSTEN | |||||||||||
| Externe bedrijfsopbrengsten | 180.571 | 155.567 | 335.312 | 274.670 | 481.153 | 407.575 | 997.036 | 837.812 | |||
| Intersegment | |||||||||||
| bedrijfsopbrengsten | 0 | 0 | |||||||||
| Totaal bedrijfsopbrengsten | 180.571 | 155.567 | 335.312 | 274.670 | 481.153 | 407.575 | 997.036 | 837.812 | |||
| RESULTAAT | |||||||||||
| Segment EBITA | 27.001 | 18.632 | 27.147 | 22.089 | 34.583 | 33.104 | 88.731 | 73.825 | |||
| Amortisatie | -630 | -196 | -3.322 | -1.079 | -3.066 | -1.690 | -8 | -1 | -7.026 | -2.966 | |
| Segment bed rij ls resultaat | -26.371 | 18.436 | 23.825 | 21.010 | 31.517 | 31.414 | -8 | -1 | 81.705 | 70.859 | |
| Niet gealloceerde | |||||||||||
| ophrengslen en kosien | -8.533 | -7.931 | |||||||||
| Bedrijfsresultaat | 73.172 | 62.928 | |||||||||
| financ iele halen en lasten | -7.826 | 6.199 | |||||||||
| Resultaat deelnemingen | -54 | 419 | |||||||||
| Belastingen over resultaat | -14.976 | -12 | |||||||||
| Nettoresultaa t | 50.316 | 44.766 |
| Telecom Sol | utions | Building Sol utions |
ndustrial Solutions | Eliminatie en overig | Totaal | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ^TOT l | 2007 Küü ü |
2007 | m M W |
2007 | B4iM:l | 2007 | mw*v.i | 2007 | ||
| OVERIGE INFORMATIE | ||||||||||
| Invesieringen1 | 4.751 | 27.172 | 30.339 | 71.612 | 28.046 | 43.556 | 166 | 189 | 63.302 | 142.529 |
| Afschrijvingen en amortisatie' | ;,()( 3.096 )d |
2.113 | 10.117 | 5.905 | 9.953 | 6.573 | 129 | 220 | 23.295 | 14.811 |
| (Terugname van) bijzondere | ||||||||||
| waardeverm inde n ngen | ||||||||||
| opgenomen in de | ||||||||||
| winst- en verliesrekening | -4.015 | 537 | 579 | -3.478 | 579 | |||||
| Medewerkers | 681 | 679 | 1.297 | 1.154 | 1.886 | 1.726 | 18 | 18 | 3.882 | 3.577 |
| BALANS | ||||||||||
| Activa | 130.285 | 126.300 | 255.693 | 223.507 | 323.382 | 306.530 | 5.521 | 714.881 | 656.337 | |
| Voor verkoop aangehouden | ||||||||||
| aciiva | 3.261 | 1.240 | 3.261 | 1.240 | ||||||
| Overige deelnemingen | 168 | 130 | 2.964 | 3.354 | 285 | 33 | 3.417 | 3.517 | ||
| Geconsolideerde totale activa | 721.559 | 661.094 | ||||||||
| Verplichlingen | 38.107 | 40.251 | 57.787 | 53.260 | 142.695 | 122.526 | 189.477 | 179.544 | 428.066 | 395.581 |
l, In immateriële en materiële vaste activa
| in duizenden euro's | 2007 | |
|---|---|---|
| Netto-omzet naar geografische gebieden | ||
| Nederland | 296.363 | 274.401 |
| Europa (overig) | 526.100 | 425.372 |
| A/ie | 94.588 | 84.757 |
| USA | 24.384 | 17.670 |
| Overige en eliminaties | 23.517 | 16.269 |
| 964.952 | 818.469 |
| 2007 | ||
|---|---|---|
| 25 Personeelskosten | ||
| Lonen en salarissen | 150.045 | 127.591 |
| Sociale lasten | 28.564 | 23.832 |
| Pensioenlasten (ref. 17) | 7.414 | 6.965 |
| 186.023 | 158.388 |
Voor een loelichling op de op aandelen gebaseerde betalingen wordt verwezen naar de enkelvoudige Jaarrekening,
Terugname bijzondere waardeverminderingen op materiële vaste activa Afschrijvingen op materiële vaste activa Resullaal op desinvestering van materiele vasie activa
Veranderingen in reële waarde van vastgoedbeleggingen
| 2007 | |
|---|---|
| -4.015 | |
| 16.953 | 12.759 |
| -153 | -59 |
| 6 | -276 |
| 12.791 | 12.424 |
Bijzondere waardeverminderingen op immateriële vaste aciiva Amortisatie van immateriële vaste activa Amortisatie van immateriële vaste aciiva uit acquisities als gevolg van 'purchase price allocations'
| 2007 | |
|---|---|
| 579 | 537 |
| 1.199 | 1.650 |
| 1.188 | 4.839 |
| 2.966 | 7.026 |
Onder overige bedrijfskosten zijn o.a. opgenomen algemene, verkoop-, huisvestings-en l'ahiicagekosien, ln de loiale bedrijfslasten over het boekjaar zijn de volgende posten opgenomen:
| 2007 | |
|---|---|
| 8.810 | 6.081 |
| -595 | -523 |
| 30 Financiële baten en lasten Koers- en omrekeningsverschillen, inclusief het effect van gerealiseerde cash-flow hedges 1.595 -34 Rentebaten 2.717 809 Rentelasten -12.138 -6.974 -7.826 -6.199 E ES 2007 31 Belastingen 9.402 Acute belasting 15.179 -203 Latente belasting 3.127 Totaal belastingen over resultaa t 14.976 12.529 De belastingdruk wordl berekend volgens de per land geldende tarieven. De belastinglast over het jaa r kan als volgt worden aangesloten me t het resultaat voor belastingen: % €'00 0 €'00 0 Resultaat voor belastingen 65.292 57.148 Belasting berekend tegen het Nederlands belastingtarief 16.649 25.5% 14.573 25,5% Correctie vanwege belastingeffect voor: -727 -1,1 -107 -0,2% Fiscale deelnemingsvrijstelling 297 786 1.4% Fiscaal niet aftrekbare kosten 0,0% -1.433 •2,5% Voordelen uit fiscale faciliteiten 713 1.1% 0.2% 98 Verliezen waarover geen actieve belastinglatentie is opgenomen Opname van actieve belastinglatentie over verrekenbare 0.0% verliezen uit het verleden, dan wel -30 0,0% -190 -0.3% winsten gecompenseerd met fiscale verliezen uit hel verleden Vaststelling van de aangiften vennootschapsbelasting over -2.532 -3,9% -4.109 -7,2% voorgaande jaren Wijziging belastingtarief van actieve en passieve 0 0,0% -99 -0,2% belastinglatenties Verschillen in belastingtarieven voor buitenlandse 606 2,86:5 0,8% 5.0% dochterondernemingen 14.976 22,9% 12.382 21.7% Effectieve belastingdruk |
in duizenden euro's | 2007 | ||
|---|---|---|---|---|
| in duizenden euro's | 2007 | |
|---|---|---|
| 32 Winst per aandeel | ||
| Gewogen gemiddeld aanlal (certificaten van) aandelen (x 1.000) | 35.027 | 34.185 |
| Effect van aandelenopties (x 1.000) | 127 | 421 |
| Gewogen gemiddeld aantal (certificaten van) aandelen | ||
| (verwaterd; x 1.000) | 35.154 | 34.606 |
| Winst toekomend aan de aandeelhoude r (in € '000) | 49.934 | 44.578 |
| Amortisatie van aan acquisitie gerelateerde | ||
| immateriël e vaste activa | 4.839 | 1.675 |
| Belastingen over de ammortisati e | -1.537 | -5 37 |
| Winst voor ammortisati e | 53.236 | 45.696 |
| Gewone winst per aandeel voor amortisatie (in €) | 1,52 | 1,34 |
| Gewone winst per aandeel (in €) | 1.43 | 1.30 |
| Verwaterde winsl per aandeel (in €) | 1,42 | 1,29 |
Gedurende het jaa r hebben geen belangrijke handelstransacties met niet-geconsolideerde verbonden parlijen plaals gevonden. Voor zover deze transacties zich hebben voorgedaan, zijn ze afgerekend legen marktprijzen, rekening houdend met kortingen voor volumes en de beslaande relatie lussen de
pa n ijen. Voor product- en conceptontwikkeling buiten TKH die van strategisch belang kunnen zijn, is, in ruil voor exclusiviteit, in sommige gevallen een achtergestelde financ lering ter beschikking gesteld. De reële waarde van deze leningen bedraagt ultimo 2008 € 2,2 miljoen (2007: € nihil).
| IVI | Bonus (STI) | Aandelen regeling (LT ) |
3 | Pensioen | Totaal | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bezoldiging Raad van Bestuur |
Q Q] | 2007 | mnm | 2007 | mm* | 2007 | 2007 | 2007 | ||
| Bestuurders: | ||||||||||
| J.M.A. van der Lof MBA | 361 | 350 | 144 | 175 | 802 | 951 | 81 | 97 | 1.388 | 1.573 |
| drs. J.E. Vaandrager ' | 153 | 298 | 61 | 149 | 682 | 809 | 78 | 67 | 974 | 1.323 |
| 2 E.D.H, de Lange MBA |
176 | 70 | 40 | 286 | 0 | |||||
| Totaal bezoldiging | 690 | 648 | 275 | 324 | 1.484 | 1.760 | 199 | 164 | 2.648 | 2.896 |
Tot en met 30 juni 2008
Vanaf 7 mei 2008
Zie de toelichting onder "aandelenregeling"
Dit rapport van de Remuneratie Commissie beschrijft het beloningsbeleid en de remuneratie van de leden van dc Raad van Bestuur. Hel beloningsbeleid wordt opgesteld door de Remuneratie Commissie en goedgekeurd door de Raad van Commissarissen. In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 28 april 2005 is het beloningsbeleid vastgesteld. Toekomstige materiële wijzingen in het beleid zullen aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders worden voorgelegd. De Remuneratie Commissie kent een reglement waarbinnen zij handelt. In dit reglement is onder andere geregeld dal voldaan wordt aan de bepalingen zoals gesteld in de Nederlandse Corporate Govemance Code.
Het beleid is gericht op het marktconform belonen ten behoeve van het aantrekken, motiveren en binden van gekwalificeerde leidinggevenden van een beursgenoteerde onderneming, rekening houdend met de omvang en de speciale kenmerken van TKH. Het beloningspakket wordl op basis van door externe deskundigen verstrekte gegevens periodiek getoetst op marktconformiteit. De samenstelling van hel beloningspakket is zodanig dat zowel de korle als de lange lermijn doelstellingen van de onderneming worden ondersteund.
De remuneratie voor de leden van de Raad van Bestuur bestaat uil een basissalaris (TVI), pensioen, een variabel deel dat bestaat uit een jaarlijkse prestatiebonus (STI), en een lange termijn bonusregeling (LTI) bestaande uit een aandelenregeling.
De remuneratie voor de leden van de Raad van Bestuur is in 2006 extern getoetst aan marktconformiteit en hieraan aangepast. Het TVI is in 2008 verhoogd met 3%.
De variabele beloning vormt een belangrijk onderdeel van het beloningspakkel voor de Raad van Bestuur. De prestatiebonus is gericht op te realiseren doelstellingen. Jaarlijks worden doelstellingen en criteria geformuleerd op basis waarvan de prestatiebonus kan worden behaald. De mate waarin doelstellingen en criteria worden gerealiseerd bepalen de hoogte van de prestatiebonus. De prestatiebonus is gemaximaliseerd op 50% van het basissalaris (TVI). De Raad van Commissarissen, op voordracht van de Remuneratie Commissie, stelt op basis
van de gerealiseerde doelen en criteria de hoogte van de prestaliebonus vast. De realisatie van 50% van de maximum bonus is gebaseerd op EBlT-targets en 30% is gebaseerd op autonome omzetgroei-targets. De overige .'J) van de maximale bonus wordl bepaald door de realisalie van persoonlijke doelstellingen. Realisatie 'al target' leidl tot uilkering van een bonus van 35% van het TVI. De realisalie van doelslellingen over 2008 heeft geleid tot uitkering van 80% van de maximale prestaliebonus voor de leden van de Raad van Besiuur gelijk aan 40% van hel basissalaris (TVI). Voor de leden van de Raad van Besiuur die een deel van het jaar als lid van de Raad van Bestuur in diensl zijn geweest is naar rato van het aanlal maanden dat zij in functie waren de prestatiebonus (STI) vastgesteld.
Er is geen 'change of control' paragraaf opgenomen in de arbeidsovereenkomsten van de leden van de Raad van Bestuur.
In het kader van de meerjarendoelstellingen is een aandelenregeling geïntroduceerd die voorziei in een lange lermijn bonusregeling. De regeling maakl het mogelijk voor de leden van de Raad van Bestuur om op basis van vooraf gestelde meerjaren-doelstellingen aandelen om niel te verkrijgen, op voorwaarde dal de leden van de raad van Bestuur eenzelfde aantal aandelen voor eigen rekening aanschaffen tegen de dan geldende beurskoers. De ontwikkeling van de ROCE en de ROS evenals de koersontwikkeling van het aandeel TKH ten opzichte van de voor TKH relevante ASc-index leiden ertoe dat lot toekenning van aandelen kan worden overgegaan.
De geformuleerde meerjarendoelstellingen voor de Raad van Bestuur hangen samen met de in dit jaarverslag geformuleerde TKH-doelstellingen (pag 9). Bepaald is dat jaarlijks maximaal 32.000 (certificaten van) aandelen per lid van de Raad van Besiuur kunnen worden toegekend. De betreffende aandelen dienen als lange lermijn belegging te worden aangehouden en mogen gedurende een periode van driejaar niet worden verkocht. De toekenning van de aandelen geschiedt binnen een maand na bekendmaking van de jaarcijfers. Met ingang van 2004 worden er geen personeelsopties meer toegekend aan de leden van de Raad van Bestuur en is de optieregeling vervangen door voornoemde aandelenregeling. Op grond van gerealiseerde doelstellingen over 2007 zijn in maart 2008 aan de heer J.M.A. van der Lof 25.731 (certificaten van) aandelen toegekend en aan de heer J.E. Vaandrager 21.871 (certificaten van) aandelen, waar tegenover de Raad van Bestuur eenzellde
aanlal aandelen heeft aangeschaft tegen de op dat momenl geldende beurskoers, (zie tevens pag. 106). In de tabel op pag. 93 zijn de toegekende aandelen omgerekend naar de waarde van de toekenning op basis van de beurskoers op momen t van toekenning en vervolgens gebruteerd voor de aft e dragen inkomstenbelasling.
Het doel van de Remuneratie Commissie is het pensioen van de leden van de Raad van Besiuur in lijn le brengen en te houden met wal algemeen gangbaar is en dat deze consistent is nu t de voorzieningen die worden geboden voor vergelijkbare functies. Daarnaast omvatten de pensioenvoorzieningen hei rechl op uitkering in het geval van slechte gezondheid of invaliditeit en een weduwen- en wezenpensioen in het geval van ovei lijden. Een en ande r op voorwaarden die vergelijkbaar zijn mei die welke van loepassing zijn voor deelnemers aan hel collectieve pensioensfonds zijnde medewerkers van de onderneming.
De vennootschap verstrekt geen persoonlijke leningen of garanties aan leden van de Raad van Bestuur.
De bezoldiging van de voorzitter van de Raad van Commissarissen bedraagt € 35.000,- en die van de leden van de Raad van Commissarissen € 25.000,-. De jaarlijkse vergoeding voor ieder lidmaatschap van een commissie van de Raad van Commissarissen bedraagt € 7.000,- voor de voorzitter en € 5.000,- voor ieder lid. De totaal uitbetaalde bezoldiging over 2008 bedroeg € 164.000.
De Algemene Vergadering van Aandeelhouders heefl in 2007 de bezoldiging van de commissarissen vastgesteld. De hezoldiging van een commissaris is nicl afliankelijk van de resultaten van de vennootschap. Aan de leden van de Raad van Commissarissen worden geen optierechten loegekend.
Van de Raad van Besiuur hield de heer J.M.A. van der Lof ultimo 2008 189.028 (certificaten van) aandelen en de heer 11)11. de Lange 0 (certificaten van) aandelen. Gedurende het boekjaar hebben de heren J.M.A. van der Lof en J.E. Vaandrager respectievelijk 75.000 en 20.750 (certificaten van) aandelen verkocht tegen een koers van € 14,58. Daarnaasi
hebben de heren J.M.A. van der Lof en J.E. Vaandrager respectievelijk 25.7:ii en 21.871 (certificaten van) aandelen gekocht tegen een koers van € 14.96 uil hoofde van de aandelenregeling.
Van de Raad van Commissarissen hield niemand ultimo 2008 (certificaten van) aandelen TKH.
De leden van de Raad van Bestuur worden, met inachtnemin g van artikel 2:162 Burgerlijk Wetboek, welk artikel op de vennootschap van toepassing is. benoemd door de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen geeft de Algemene Vergadering van Aandeelhouders kennis van een voorgenomen benoeming van een lid van de Raad van Bestuur. De Raad van Comissarissen ontslaat een bestuurde r niet dan nadal de Algemene Vergadering over het voorgenomen ontslag is gehoord.
De commissarissen worden op voordracht van de Raad van Commissarissen benoemd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Voor een derde van hel aanlal leden van de Raad van Commissarissen geldl dal de Raad van Commissaris sen een door de Centrale Ondernemingsraad aanbevolen persoon op de voordrachl plaatst, tenzij de Raad van Commis sarissen bezwaar maakl legen ile aanbeveling op grond van de verwachting dat de persoon ongeschikt zal zijn voor de vervulling van de laak van commissarissen of dal de Raad van Commissarissen niel naar behoren zal zijn samengesteld. Ter bevordering van een gelijkmaiig benoemingsproces heefl de Raad van Commissarissen een rooster van aftreden opgesteld Bij de herbenoeming vindt een toetsing plaats aan de profielschets. De zittingsduur voor de Raad van Commissarissen bedraagt voor de leden maximaa l 3 termijnen van 4 jaren.
Gedurende 2008 heeft TKH de volgende belangen verworven:
| Naam deelneming | Land | Juridisch eigendom en zeggenschap |
Consolidatie vanaf | Activiteit |
|---|---|---|---|---|
| Bekker & Business Holding B.V. ' | Nederland | 80% | 1 januari 2008 | Building Technologies (Building) |
| Keyprocessor B.V. ' | Nederland | 90% | 1 april 2008 | Security Systems (Building) |
| AVO Techniek B.V. ' | Nederland | 85% | 1 augustus 2008 | Manufacturing Systems (Industrial) |
| llhaca ' | Marokko | 51% | 1 november 2008 | Security Systems (Building) |
| VDG Securities B.V. | Nederland | 100% | 1 november 2008 | Security Systems (Building) |
De transacties waarbij een meerderheidsbelang is verkregen zijn verantwoord volgens de 'purchase method of accounting'. Voor de acquisitie Ithaca is de bepaling van de reële waarde van de verkregen overige immateriële vaste activa nog niet afgerond.
De samenstelling van de verworven gecombineerde netto-activa is als volgt:
| Boek waarde |
Aanpas- singen |
Verkregen reële waarde |
|
|---|---|---|---|
| Immateriële vaste activa | 134 | 8.856 | 8.990 |
| Materiële vaste activa | 1.139 | 1.139 | |
| Overige deelnemingen | 1 | 1 | |
| Voorraden | 2.743 | 2.743 | |
| Vorderingen | 8.238 | 8.238 | |
| Liquide middelen / | |||
| (kortlopende bankschulden) | -252 | -252 | |
| Langlopende schulden | -1.209 | -1.209 | |
| Latente belastingen | 95 | -2.258 | -2.163 |
| Overige schulden | -5.135 | -5.135 | |
| Verkregen netto-activa | 5.754 | 6.598 | 12.352 |
| Betaalde goodwill | 13.958 | ||
| Koopsom | 26.310 | ||
| Liquiditeiten verkregen | 252 | ||
| Netto betaling | 26.562 | ||
| Af: Earn-oul voorzien maar nog niet uitbetaald | -4.285 | ||
| Af: Voorziening uit hoofde van pulopties gehouden | |||
| door minderheidsaandeelhouders | -1.569 | ||
| Betaling in liquiditeiten | 20.708 |
De bovengenoemde cijfers zijn gecombineerd weergegeven in verband met de beperkie omvang van de geacquireerde ondernemingen ten opzichte van TKH.
De geacquireerde en meegeconsolideerde ondernemingen hebben in 2008 met € 0,4 miljoen nettowinst bijgedragen aan hei resullaal van TKH. Indien de acquisities per 1 januari
Ir hehben geen materiële iransacties in natura plaatsgevonden.
Er hebben zich na balansdatum geen gebeurtenissen voorgedaan die van wezenlijk belang zijn voor het inzichl in dejaarrekening en de afgelopen tussentijdse periode.
De kosten van de exlerne accountant Deloitte zijn verantwoord onder overige bedrijfskosten en kunnen als volgl worden gespecificeerd:
Onderzoek van dejaarrekening Andere controleopdrachten Adviesdiensten op fiscaal terrein Andere niet-controlediensten
hadden plaatsgevonden dan zou de som der bedrijfsopbrengsien van TKH € 1.011,0 miljoen en de nettowinst € 51.4 miljoen hebben bedragen. In de genoemde netlowinslbedragen is rekening gehouden met amortisatie van aan de acquisitie gerelateerde immateriële vaste activa.
| Deloitte | Overige onderdelen Deloitte |
Totaal | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2007 KOü U |
2007 | 2007 | ||||||
| 317 | 23:3 | 173 | 160 | 490 | 393 | |||
| 65 | 65 | |||||||
| 30 | 30 | |||||||
| 3 | 3 | |||||||
| 320 | 263 | 173 | 225 | 493 | 488 |
Per 31 december voor winstbestemming
| in duizenden euro's | 2007 | |
|---|---|---|
| Activa | ||
| Vast e activa | ||
| 2 Immateriële vaste activa |
34.524 | 18.843 |
| 3 Materiële vaste activa |
565 | 470 |
| 4 Financiële vaste activa |
325.561 | 273.065 |
| Totaal van de vaste activa | 360.650 | 292.378 |
| Vlottende activa | ||
| Vorderingen op groepsmaatschappijen | 130.765 | 119.993 |
| Overige vorderingen | 4.172 | 4.750 |
| Liquide middelen | 5.664 | 0 |
| Totaal van de vlottende activa | 140.601 | 124,743 |
| Totaal activa | 501.251 | 417,121 |
| Passiva | ||
| Eigen vermogen | ||
| Geplaatst kapitaal | 9.017 | 8.851 |
| Agio | 12.683 | 12.849 |
| Wetlelijke reserve | 9.728 | 6.319 |
| Herwaarderingsrcsei ve | 23.452 | 24.069 |
| Omrekeningsreserve | 4.045 | 5.966 |
| Hedging reserve | 6.180 | 1.368 |
| Overige reserves | 189.725 | 160.158 |
| Onverdeelde winsl | 49.934 | 44.728 |
| 5 Totaal van he t eigen vermoge n |
292.404 | 264.308 |
| Langlopend e schulde n |
||
| Langlopende schulden | 125.000 | 86.306 |
| Voorzieningen | 18.840 | 13.983 |
| Kortlopende schulden | ||
| 8 Overige kortlopende schulden |
65.007 | 52.524 |
| Totaal passiva | 501.251 | 417,121 |
| in duizenden euro's | 2007 | |
|---|---|---|
| Vennootschappelijk resultaat | 1.427 | 7.714 |
| Resullaal deelnemingen | 48.507 | 36.864 |
| Nettoresultaat | 49.934 | 44.578 |
in duizenden euro's
TKH maakt voor de bepaling van de grondslagen voor de waardering van activa en passiva en resultaatbepaling van haar enkelvoudige jaarrekening gebruik van de optie die wordt geboden in artikel 2:362 lid 8 BW. Dit houdt in dat de grondslagen voor de waardering van activa en passiva en resultaatbepaling van de enkelvoudigejaarrekening van TKH gelijk zijn aan die van de geconsoiideerdejaarrekening. Hierbij worden deelnemingen, waarop invloed van betekenis
wordt uitgeoefend, gewaardeerd volgens de nettovermogenswaardemethode.
Voor een beschrijving van deze grondslagen wordl verwezen naar de grondslagen bij de geconsoiideerdejaarrekening. Het aandeel in het resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen omvat het aandeel in de resultaten van deze deelnemingen.
| Totaal | Merknamen, klantbestanden en intellectueel eigendom |
Goodwill | |||
|---|---|---|---|---|---|
| 2007 | 2007 | 2007 | |||
| 4.014 | 18.843 | 5.422 | 4,014 | 13.421 | |
| i l | 0 | ||||
| 14.960 | 16.945 | 5.553 | 7.795 | 9.407 | 9.150 |
| -131 | -1.220 | -131 | -1.220 | ||
| 0 | -607 | -607 | |||
| 0 | 563 | 563 | |||
| 18.843 | 34.524 | 5.422 | 11.997 | 13.421 | 22.527 |
| 0 | 1.220 | 1.220 | |||
| 18.843 | 35.744 | 5.422 | 13.217 | 13,421 | 22.527 |
Stand per 1 januari
Activeringen en toevoegingen Acquisities Amortisatie Aanpassing i.v.m. earn-oul verplichting Aanpassing i.v.m. verplichting voor putopties gehouden door minderheidsaandeelhouders Stand per 31 december
Som der afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen Cumulatieve verkrijgingsprijs
De toevoeging voor merknamen en klanlbeslanden belrefl de reële waarde die is loegekend aan deze immateriële activa van geacquireerde ondernemingen.
| Andere vaste bedrijfsmiddelen |
|
|---|---|
| Actuele boekwaarde per 1 januari 2007 | 524 |
| Mutaties over 2007 | |
| Investeringen | 179 |
| Desinvesleringen | -40 |
| Afschrijvingen | 19 '> |
| Totaal van de mutatie s | -54 |
| Stand per 31 december 2007 | |
| Historische aanschafwaarde | 1.434 |
| Som der afschrijvingen op de historische aanschafwaarde | -964 |
| Actuele boekwaard e | 470 |
| Mutaties over 2008 | |
| Investeringen | |
| Desinvesteringen | •9 |
| Afschrijvingen | -159 |
| Totaal van d e mutatie s | 95 |
| Sland per 31 deeember 2008 | |
| Historische aanschafwaarde | 1.604 |
| Som der alschrijvingen op de historische aanschafwaarde | -1.039 |
| Actuele boekwaard e | 565 |
| Deel- | Overige deel- |
Vorde- ringen op |
Actieve belasting |
||
|---|---|---|---|---|---|
| nemingen | nemingen | groepsmij | latentie | Totaal | |
| Stand per 1 januari 2007 | 104.125 | 2 | 45.000 | 2.802 | 151.929 |
| Mutaties uit hoofde van: | |||||
| Verwerving en oprichting van nieuwe deelnemingen | 35.302 | 1.812 | 37.114 | ||
| Resultaat | 36.864 | 36.864 | |||
| Kapitaalstortingen minus ontvangen dividend | -8.172 | -8.172 | |||
| Herwaarderingen | 66 | 66 | |||
| Verstrekte financiering | 57.028 | 57.028 | |||
| Overige mutaties | -1.656 | -1.656 | |||
| Omrekeningsverschillen | -108 | -108 | |||
| Stand per 31 december 2007 | 168.077 | 1.814 | 102.028 | 1.146 | 273.065 |
| Mutaties uit hoofde van: | |||||
| Verwerving en oprichting van nieuwe deelnemingen | 3.864 | 3.864 | |||
| Resultaat | 48.507 | -419 | 48.088 | ||
| Ontvangen dividend | -9.574 | -9.574 | |||
| Kapitaalstorting | 17.512 | -17.000 | 512 | ||
| Herwaarderingen | -169 | -169 | |||
| Mutalie in cash flow hedge reserves | -883 | -883 | |||
| Acquisities | 3.722 | 3.722 | |||
| Verstrekte financiering | 7.902 | 7.902 | |||
| Overige mutaties | 634 | 634 | |||
| Omrekeningsverschillen | -1.600 | -1.600 | |||
| Stand per 31 december 2008 | 229.456 | 1.395 | 92.930 | 1.780 | 325.561 |
In de 'Overige gegevens' op pagina 118-119 is een overzicht opgenomen van de rechtstreeks ofindirect gehouden belangen in dochterondernemingen.
In 2008 is een stock-dividend van 662.300 (certificaten van) aandelen ten laste van het agio uitgekeerd. Het geplaatst kapitaal is met hetzelfde aantal (certificaten van) aandelen toegenomen.
Voor hel verloopoverzicht wordl verwezen naar het geconsolideerde overzicht van de mutaties in het eigen vermogen op pagina 66.
Het maatschappelijk kapitaal bestaat uit: gewone aandelen cumulatief financieringspreferente aandelen cumulatief converteerbare finam iei ingspreferente aandelen cumulatief beschermingspreferente aandelen Elk nominaal € 0.25
prioriteilsaandelen (elk nominaal € 1.00)
Waarvan niet geplaatst Geplaatst kapitaal'
De op naam gestelde gewone aandelen in de vennootschap zijn overgedragen aan het Administratiekantoor dat certificaten van aandelen uitgeeft aan de uiteindelijke kapitaalverschaffers. Het Administratiekantoor is de rechthebbende tot uiteindelijke kapitaalverschaffers. Hel Administratiekantoor is de rechthebbende lol de aandelen en oefent ook het siemrechl uil, len/ij hel Admimsi raliekanloor hiertoe volmacht heeft gegeven aan de certificaathouders. Bij de wijziging van boek 2 BW (d.d. 1 oktober 2004) is een bepaling ingevoerd op grond waarvan cenificaathouders het recht hebben om een volmacht te krijgen om op de aandelen waartegenover de door hen gehouden certificaten staan, stem uil te brengen. Het Administratiekantoor blijfl stemgerechtigd ten aan/ien van de aandelen waarvan de certificaathouders niet ter vergadering aanwezig of vertegenwoordigd zijn. De hiervoor bedoelde volmacht kan door het bestuur van het administratiekantoor in verschillende in de wet genoemde gevallen worden beperkt, uitgesloten of herroepen (zie tevens Corporate Goverance Code TKH). In dal geval kan het bestuur van hel Administratiekantoor besluiten de volmachten te beperken, uit te sluiten ofte herroepen, waardoor het (weer) hel slemrecht op alle geeerliliceerde aandelen kan uit-
| oefenen. De verhouding lussen het Administratiekantoor en |
|---|
| de certificaathouders wordt beheerst door de administratie |
| voorwaarden. De beschermende werking van de certificering |
| berust op de 1' regeling. De certificaten mogen voor gewone |
| aandelen worden verwisseld, maar niet voor meer dan 1% per |
| houder van hel lotaal in de vorm van gewone aandelen |
| geplaatste kapitaal. Hierbij wordl niet alleen gekeken naar |
| onmiddellijk, maar ook naar middellijk gehouden aandelen. |
| Dit overigens niel bij de overdracht van gewone aandelen aan |
| de vennootschap zelf. Voor elke overdracht van financierings |
| preferente aandelen, converteerbare financieringspreferente |
| aandelen en beschermingsprelerenle aandelen is goedkeuring |
| vereist van de Raad van Besiuur. De Raad van Bestuur kan |
| zodanige goedkeuring slechls verlenen onder goedkeuring |
| van de Raad van Commissarissen. |
Aan de prioriteitsaandelen zijn geen bijzondere rechten toegekend.
Door de vennootschap is aan de Stichiing Continuïteit TKH een optie verleend tot het nemen van beschermingspreferente aandelen lol maximaal 50% van hel bedrag van ten djde van de plaatsing van beschermingspreferente aandelen uilsiaande overige aandelen respectievelijk 100% van het bedrag van de
| 2007 | ||
|---|---|---|
| x 1.000 | €'000 | €'000 |
| 39.984 | ||
| 20.000 | ||
| 20.000 | ||
| 60.000 | ||
| 139.984 | 34.996 | 34.996 |
| 4 | 4 | 4 |
| 35.000 | 35.000 | |
| 25.983 | 26.149 | |
| 9.017 | 8.851 |
ten lijde van de plaatsing van beschermingspreferente aandelen uitslaande overige aandelen indien de beperking van de royementsmogelijkheid komt te vervallen hetgeen plaatsvindt indien en zodra de Raad van Bestuur van de vennootschap daartoe besluit en een verklaring daaromtrent deponeert bij het Handelsregister.
De agioreserve is fiscaal geheel vrij uitkeerbaar.
De wetlelijke reserve is gevormd voor:
• geactiveerde ontwikkelingskosten en
• het aandeel in het eigen vermogen van de deelneming waarvoor het economisch eigendom wel is verworven, maar het juridische eigendom nog niet.
De wettelijke reserve is niet uitkeerbaar.
De herwaarderingsreserve is niel uitkeerbaar.
De reserve omrekeningsverschillen is een wettelijke reserve die niet uitkeerbaar is.
Het dividend over 2007 werd tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders vastgesteld op € 0,66 per (certificaat van) gewoon aandeel. Het dividend werd naar keuze in contanten of (certificaten van) aandelen vastgesteld. Het dividend op de prioriteitsaandelen werd vastgesteld op € 0.05 per aandeel. In totaal werd in 2008 € 11.805.024 dividend betaald en ten laste gebracht van de overige reserves.
Daarnaast is uit hoofde van stock-dividend een bedrag van € 166.575 ten laste van de agioreserve gebracht. Na de balansdatum 31 december 2008 is door de Raad van Bestuur een voorstel winstbestemming gedaan, waarvoor wordt verwezen naar de 'Overige gegevens' op pagina 109. Het voorstel winstbestemming is niet in de balans verwerkt en er zijn geen gevolgen voor de winstbelasting.
Aan hel managemen t van de vennootschap en de groepsmaatschappijen worden optierechten op (certificaten van) gewone aandelen TKH loegekend. De rechten kunnen nooit eerder worden uitgeoefend dan na bekendmaking van de jaarcijfers van de vennootschap na een wachltijd van drie kalenderjaren, volgend op hel jaa r waarin de rechten zijn toegekend. De voorwaarden voor deelname zijn, mede ler voorkoming
van misbruik van voorwetenschap, in een intern reglemeni vastgelegd en zijn door de deelnemers schriftelijk geaccepteerd. Ultimo 2008 heeli de vennootschap 761.529 ingekochte (certificaten van) aandelen in portefeuille ter afdekkin de optierechten. De/e (certificaten van) aandelen zijn ingekocht tegen een gemiddelde koers van € 11,69. De totale inkoopwaarde bedraagt hierme e € 8.905.000.
Overzicht van de uilsiaande optierechten (na splitsing) van de leden van dc Raad van Besiuur en overige gerechtigden:
| Jaar van toekenning |
Uitoefen- | prijs in € 01,01,2008 | Toekenning het jaar |
het jaar | Verlopen Ingetrokken Aantal per gedurende gedurende gedurende gedurende gedurende het jaar |
het jaar | Vervallen Uitoefening het jaar |
Aantal per 31,12.2008 |
Uitoefen periode | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 ,1)11. de lange MBA | 2004 | 5,06 | 5.800 | 5.800 | 2007-2009 | |||||
| 2005 | 8,04 | 7.200 | 7.200 | 2008-2010 | ||||||
| 2006 | 11.63 | 8.800 | 8.800 | 2009-2011 | ||||||
| 2007 | 16.33 | 8.800 | 8.800 | 2010-2012 | ||||||
| 2008 | 15.21 | 0 | 4.500 | 4.500 | 2011-2013 | |||||
| 30.600 | 4.500 | 0 | 0 | 0 | 0 | 35.100 | ||||
| Overige | 2003 | 1,66 | 3.600 | -3.600 | 0 | 2006-2008 | ||||
| gerechtigden | 2004 | 5.06 | 54.100 | -34.400 | 19.700 | 2007-2009 | ||||
| 2005 | 8,04 | 144.300 | -1.000 | -48.600 | 94.700 | 2008-2010 | ||||
| 2006 | 11,63 | 174.400 | -6.800 | 167.600 | 2009-2011 | |||||
| 2007 | 16,33 | 201.360 | -7.820 | 193.540 | 2010-2012 | |||||
| 2008 | 15,21 | 0 | 103.325 | -1.182 | 102.143 | 2011-2013 | ||||
| 577.760 | 103.325 | 0 | 0 | -20.402 | -83.000 | 577.683 | ||||
| Totaal | 608.360 | 107.825 | 0 | 0 | -20.402 | -83.000 | 612.783 |
Aan de leden van de Raad van Besiuur en Raad van Commissarissen worden geen optierechten toegekend. De opties toegekend aan E.D.H, de Lange zijn toegekend voor de benoeming tot lid van de Raad van Besiuur.
De gemiddelde aandelenkoers op de uitoefendatum van de aandelenopties gedurende het boekjaar was € 15,23. Gedurende het boekjaar zijn opties toegekend op 12 maart 2008. De geschatte reële waarde van de opties toegekend
in 2008 bedraagl € 383.000. Deze reële waarde is bepaald aan de hand van een binomiaal waarderingsmode l en op basis van de volgende uitgangspunten:
| in duizenden euro's | 2007 | |
|---|---|---|
| Reële waarde op de waarderingsdatum (in €) | 3,55 | 11,10 |
| Verwachte volatiliteit | 32,1% | 24,6% |
| Verwacht dividend | 3,5% | 3.5% |
| Risicovrije rentevoet | 4,1% | |
| Verwachte looptijd van de optie (in jaren) | 4.0 | 3.5 |
Bij de verwachte looptijd van de opties is rekening gehouden met geldende restricties ten aanzien van de uitoefening, vertrekkansen van werknemers, alsmede met mogelijke overwegingen van optiehouders. TKH heeft in tolaal een last van € 400.000 (2007: € 350.000) verantwoord voor deze op aandelen gebaseerde betalingen die zijn afgewikkeld in eigen vermogensinslrumenten.
Op grond van de aandelenregeling zijn aan de Raad van
Schulden aan kredietinstellingen Belastingen en sociale premies Overige schulden en overlopende passiva
De vennootschap heeft zich op grond van artikel 2:403, lidlf BW hoofdelijk aansprakelijk gesteld voor de uit rechtshandelingen voortvloeiende schulden van alle Nederlandse dochterondernemingen, met uitzondering van Texim Europe B.V., waarvoor de vennootschap 100% van de aandelen houdt. De daartoe strekkende verklaringen zijn ter inzage gelegd ten kantore van het Handelsregister waar de rechtspersoon.
Haaksbergen, 10 maart 2009
J.M.A. van der Lof MBA, voorzitter E.D.H, de Lange MBA
waarvoor de aansprakelijkheidsstelling is geschied,
De onderneming heeft zich voor een totaal bedrag van € 37,8 miljoen (2007: € 62,9 miljoen) formeel garant gesleid voor bankkredielfacilileiten, verstrekt aan enkele buitenlandse deelnemingen. Op deze kredietfaciliteit is ultimo 2008 voor € 20,5 miljoen (2007: € 22,0 miljoen) een beroep gedaan.
zijn zetel heeft.
H.J. Hazewinkel RA, voorzitter ir. A.J. Driessen, vice-voorzitter P. Morley Msc. ir. A. van der Velden ir. M.E. van Lier Leis
Bestuur (certificaten van) aandelen om niet toegekend. Het aantal toegekende (certificaten van) aandelen bedroeg voor J.M.A. van der Lof 25.731 stuks en voor J.E. Vaandrager 21.871
| 2007 | |
|---|---|
| 49.072 | 53.593 |
| -2.292 | 2.855 |
| 5.744 | 8.559 |
| 52.524 | 65.007 |
Aangezien in het verslagjaar geen beschermingspreferente en financieringspreferente aandelen hebben uitgestaan noch zijn uitgegeven, zoals bedoeld in artikelen 33.1, 3, 4, 5, 6 lid b en c, 8, 9 en 12 staan hieronder slechts weergegeven de ariikelen omtrent de winstbestemming die betrekking hebben op de uitstaande aandelen.
Voor overige bepalingen uit de statuten verwijzen wij naar de website van TKH,
in duizenden euro's
Nettowinst toerekenbaar aan aandeelhouders € 49.934
Met inachtnemin g van artikel 33 van de statuten sullen wij voor aan de houders van (certificaten van) aandelen een dividend uit te keren van € 0.66 per leert il icaat van) aandeel. De betaalbaarstelling van het dividend vindi plaais op 25 mei 2009. Hel dividend op 4.000 prioriteitsaandelen is vasigesield op € 0,05 per aandeel van € 1,00.
Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2008 van TKH Group N.V. le Haaksbergen gecontroleerd. Dejaarrekening omval de geconsolideerde en de enkelvoudige jaarrekening. De geconsolideerde jaarrekening beslaal uil de geconsolideerde balans per 31 december 2008, geconsolideerde winsl- en verliesrekening, overzicht van mutaties in hel groepsvermogen en kasstroomoverzicht over 2008 alsmede uit een overzicht van de belangrijkste grondslagen voor financiële verslaggeving en overige toelichtingen. De enkelvoudige jaarrekening beslaat uil de enkelvoudige balans per 31 december 2008 en de enkelvoudige winsl- en verliesrekening over 2008 met de toelichting.
Hei besiuur van devennootscha p is veraniwoordelijk voor hei opmaken van dejaarrekenin g die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer le geven in overeenstemming mei International financial Reporiing Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 BW. alsmede voor het opstellen van hetjaarverslag in overeenslemming met Titel 9 Boek 2 BW, Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssvsieem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dal deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten beval, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en hel maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.
Onze verantwoordelijkheid is hel geven van een oordeel over dejaarrekenin g op basis van on/ e controle. Wij hebben onze controle verrichl in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren d.u een redelijke male van zekerheid wordt verkregen dat dejaarrekenin g geen afwijkingen van malerieel belang beval, lien cónirole omvat hei uitvoeren van werkzaamheden ler verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in dejaarrekening . De keuze van de uit le voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronde r begrepen zijn beoordeling
van de risico's van afwijkingen van malerieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemi de accountani in aanmerking hel voor het opmaken van en getrouw weergeven in dejaarrekening van vermogen en resullaal relevanie inlerne beheersingssvsieem. leneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omsiaiidigheden adequaat zijn maa r die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de elleclivileil van hel interne beheersingssvsieem van de w n noot schap. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor linanciële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die hei bestuur van de vennootschap heelt gemaakt, alsmede een evaluatie van hei algehele beeld van dejaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen cimirole-informalie voldoende en geschikl is als basis voor ons oordeel.
Naar ons oordeel geeft de geconsoiideerdejaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van TKH Group N.V, per :i 1 dec ember 2008 en van het resultaat en de kasstromen over 2008 in overeenslemming met Inlernalional financial Reporting Standards /oals aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 BW.
Naar ons oordeel geelt de enkelvoudigejaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenslelling van het vermogen van TKH Group N.V. per 31 december 2008 en van hei resultaat over 2008 in overeenslemming met Titel 9 Boek 2 BW.
Op grond van de wetlelijke verplichting ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder f BW melden wij dal hel verslag Raad van Bestuur, voor zover wij dal kunnen beoordelen, verenigbaar is met dejaarrekening /oals vereist in ariikel 2:391 lid 4 BW.
Enschede, 10 maarl 2009
Deloitte Accountants BV drs. A.J.E. Jansman RA
De Stichting Continuïteit TKH, gevestigd te Haaksbergen heeft ten doel het behartigen van de belangen van de vennootschap en alle aan de vennootschap verbonden ondernemingen, op zodanige wijze dat deze belangen zo goed mogelijk worden gewaarborgd, en dal invloeden welke de zelfstandigheid en/of de continuïteit en/of identiteit van de vennootschap en haatondernemingen in strijd met die belangen zouden kunnen aantasten, naar maximaal vermogen worden geweerd, zomede het verrichten van al hetgeen met het vorenstaande verband houdl of daartoe bevorderlijk kan zijn.
De Siichting Continuïteit TKH heeft in 2008 één keer vergaderd, waarbij - op uitnodiging van het bestuur van Stichiing Continuïteit TKH - ook vertegenwoordigers van de vennootschap aanwezig waren. Tijdens deze bestuursvergadering is onder meer aandacht besteed aan de Corporate Govemance Code van TKH, de samenstelling van het bestuur en de gang van zaken bij TKH Group N.V.
De vergadering stond tevens in hel teken van de bescherming in het licht van de Europese richtlijn betreffende het openbaar overnamebod. Geconstateerd is, dat nu de Europese richtlijn betreffende het openbaar overnamebod in werking is getreden en is geïmplementeerd in de Nederlandse wetgeving, de optieovereenkomst die bestaat tussen de vennootschap en de Stichting Continuïteit TKH ten aanzien van het plaatsen van beschermingspreferente aandelen, kan worden aangepast. De voorwaardelijke plaatsing van aandelen die hierin is opgenomen is niet langer noodzakelijk en alleen de mogelijkheid van uitoefening van een 'call-optie' door Stichting Continuïteit TKH wordt gehandhaafd. Het bestuur van de Stichting Continuïteit TKH heeft in de vergadering opnieuw geconstateerd dat het wenselijk is de beschermingsmaatregel te handhaven, zij het in de hiervoor vermelde aangepaste vorm. Daarbij is in aanmerking genomen dat er zowel bescherming is door middel van certificering van aandelen als ook bescherming door middel van de call-optie die aan Stichting Continuïteit TKH is verleend tot het nemen van beschermingspreferente aandelen tot maximaal 50% van het bedrag ten tijde van de plaatsing van beschermingspreferente aandelen uitstaande overige aandelen, respectievelijk 100% van het bedrag van de ten tijde van de plaatsing van beschermingspreferente aandelen uitstaande overige aandelen indien de beperking van de royementsmogelijkheid komt le vervallen.
Conform het rooster van aftreden was in 2008 de heer mr. P.M. Runderkamp aftredend en herbenoembaar. De heer Runderkamp is voor een periode van vierjaar herbenoemd.
Hel Stichtingsbestuur wordt gevormd door: jonkheer mr. S.E. Beelaerts van Blokland, voorzitter mevrouw mr. S. Drion de heer prof. mr. H.M.N. Schonis de heer mr. P.M. Runderkamp de lieer H.J. Hazewinkel RA
De Raad van Besiuur van TKH Group NV en het Bestuur van de Stichting Continuïteit TKH verklaren hiermede dat naar hun gezamenlijk oordeel de Stichting Continuïteit een van TKH Group NV onafhankelijk rechtspersoon is in de zin van ariikel 5:71 lid 1 sub c Wet op het Einancieel Toezichi.
Haaksbergen, 18 maart 2009
Het bestuur
C. Bekker Fabriekstraat 16-04 7005 AR Doetinchem T 0314 392 348
M.W.C, van Tilburg Wcidehek 109 4824 AT Breda T 076 541 64 56 E [email protected] 1 www.capable.nl
]. Bressers De Lind 3 4841 KC Prinsenbeek T 076-2000100 E www.commend,nl 1 info@commend,nl
ing. M.N.A, van Leuven MBA Wijkermeerweg 31 1948 NT Beverwijk T 0251 26 19 20 E info@ekb,nl I www,ekb.nl
L. de Leeuw Lage Akkerweg 17 5711 DD Someren T 0493 496 665 E info@avotechniek,nl I www,avotechnick,nl
F.H.C, van der Sanden Branskamp 7 6014 CB Ittervoort T 0475 56 67 67 E verkoop@eldra,nl I www,eldr,i.ioin
ir. D,W,S. Gigengack Bedrijvenweg 14 1424 PX De Kwakel T 0297 33 03 00 E [email protected] I www,elspec.nl
116
Intronics Groep H, Möhle Koolhovenstraat IE 3772 MT Barneveld
J, van Aalst Eiektrostraat 17 7483 PG Haaksbergen T 046 436 21 57
Koolhovenstraat IE 3772 MT Barneveld T 0342 40 70 40 E info@intronics,nl
I www,intronics,nl
J.A.M, Vonk Middelweg 27 6191 NC Beek T 046 474 65 56 E [email protected]
I www,javocom,nl
• Inee NV, België
D. Olivier MBA. H.J. de Gelder Rivium Boulevard 101 2909 LK Capelle a/d Ijssel T 010 28 55 285 E [email protected]
H.P. van der Meer Verbreepark 15 2731 BR Benthuizen T 079 331 93 13
E [email protected] I www.jobarco.com
G. van den Hoek Paasheuvelweg 20 1105 BJ Amsterdam Z.O. T 020 4620700
E info@keyprocessor,com I www.keyprocessor.com
M. Bloemendaal Msc, MBA PvMG Groen 14 6666 LP Heteren T 026 8800000
B, Hendriks, R, Assies Melkrijder 15d 3861 SG Nijkerk T 033 2530425 E info@securityworks ,nl I www.securtityworks.nl
L, Lysmont Ottergemsesteenweg Zuid 731A 9000 Gent. België T +32 932 58212 inlo • leehnospeeialvbc I www,technospecials.be
A, Koens, H. Mohlefa.i.) Eiektrostraat 17
F, Teesselink Eiektrostraat 17 7483 PG Haaksbergen T 053 8505000 E [email protected] I www,tkhlogistics,nl
R. van Bemmel De Schans 19-21a 8231 KA Lelystad T 0320 230 005 I www.transnuM nl
Kabelfabriek R,A,R, van Beurden Spinnerstraat 15 7481 KJ Haaksbergen T 053 57 32 255 E info@tkf,nl
I www,tkf,nl
USE System Engineering BV J,H,M. van der Kuil
Industriestraat 77 7482 EW Haaksbergen
J, van den Berg, K, van den Berg Radonstraat 10-14 2718 TA ZOETERMEER T 079 363 81 11
ir, JJ. Spanjer, G,W, Borghuis, G,C,G, Roncken Gelriaweg 16 8161 RK Ipr
ir. J.J. Spanjer, G.W. Borghuis, G.C.G, Ronden Ci'ln.iwi'u 16 8161 RK Epe
H. Schreitter, V. Meyer Striegauer Strafte 1
Tevens vestigingen in:
. EFB Istanbul, Turkije • Advanced Network Services, Hong Kong
& Co, KG L, Kliek Industriestratëe 9
45739 Oer-Erkenschwick
T +49 3562 69241180 E [email protected] I www,eeb-kalu'l,de
|,l'Heinrtchs Icrchcnberg 7 D-86923 Finning. Duitsland T +49 88 06 923 40 I www.net-gmbh.com
Tevens vestigingen in: . NET USA inc., i s\ • NET Japan Co. Ltd.. Japan
H. Kurz Zentrale Dusseldurl Heinrich-Hertz-Strafte 40 40699 Erkrath. Duitsland T +49 211 882 85 333 E infoOschneidei>intercom.de I www.schneidenntercom.de
I kliek, . Heinemann An der Kleinhahn 16 41334 Nettetal. Duitsland T + 49 2157 89 79 80 F +49 2157 89 79 82
Marie-Bcrnays-Ring 33 41199 Mönchengladbach. Duitsland
R. Domek Zollhausstra&e 6 58640 Iserlohn. DuiUland T +49 2371 43 50 i~.i [email protected]
TKD KABEL GmbH ƒ, Neumann Ka rl-Bcnz-St rasse 20 72124 Pliezhausen, Duitsland T +49 71 27 81 04 01 E [email protected]
Schrade Kabel und Elektotechnik GmbH M. Schrade, H, Schrade Carl-Bcnz-Strassc 1 89604 Allmendingen, Duitsland T +49 7391 70 74 0 [email protected] I www.schrade-kabel.de
Zentrale Düsseldorf Heinrich Hertzstr. 40 40699 Erkrath. Duitsland T +49 211 882 85 333
F. Fischer Bahnhofstrasse 6 93486 Runding. Duitsland T +49 9971 761 39 0 E [email protected]
T +48 65 525 55 55 E info@ccparin. is p| I www.ccparlners pl
G. Amadei Via Dante Alighieri 21 Ter - 21 Quater 29010 Villanovo sulPArda |PC) Italic
F, Grivans Ekhovs Herrgard S-64721 Mariefred. Zweden
J. Tukiainen Myyrmaentie 2B 01600 Vantaa. Finland
TKH Asia
Ph.H.J. Huinck 60 Alexandra Terrace #02-10 The Comuch, Singapore (118502)
P. Zijlmans P.O. Box261167 Jebel Ali. Dubai UAE T +971 48862162
Xui U New & High Technology Industrie Development Zone Pukou Nanjing 210061 JiangSU Province. China
VMI Americas Inc. A. Dalslru 4485. Allen Road Stow. Ohio 44224. USA T +1 330 929 68 00
Xu Kdngyuan Internal 41, No.50 Beijing Zhong Road Yanl.ii ETDZ Shandong 264006, China T +86 535 694 89 70 E [email protected]
C.Sun Yongfu Yuan Road 886 Fushan High 81 New Tech Industrial Park V.miai, Shandong 265500. China
T +86 535 63 001 39
M, Chen Sanxing Economic & Technology Development Zone jmleng. Zhangjiagang 215624 Jiangsu. China T +86 512 585 711 88 E [email protected] I www.cablemaker.net
Dc volgende van belang zijnde rechtsreeks ofindirect gehouden dochterondernemingen zijn in de consolidatie betrokken:
| Naam | Plaats | Land | Zeggenschap ' | Telecom Solutions |
Building Solutions |
Industrial Solutions |
|---|---|---|---|---|---|---|
| AVO Techniek B.V.2 | Doetinchem | Nederland | • | |||
| Bekker & Business Holding li.V.2 | Doetinchem | Nederland | 80 | • | ||
| B.V. Twentsche Kabelfabriek | Haaksbergen | Nederland | 100 | • | ||
| bv Elspec | De Kwakel | Nederland | 100% | • | ||
| ( apable H.V. | Breda | Nederland | lllll | |||
| Commend Nederland B.V. | Capelle aan den IJssel | Nederland | 75% | • | ||
| 1 KB groep B.V | Beverwijk | Nederland | 100% | |||
| Electro-Draad B.V. | Ittervoort | Nederland | 100% | • | • | |
| Funea Broadband Services B.V | Oosterhout | Nederland | 100% | |||
| lm ionics Barneveld B.V. | Barneveld | Nederland | 100". | • | ||
| Isolectra B.V. | Rotterdam | Nederland | 100% | • | • | |
| javocom B.V. | Geleen | Nederland | 100% | • | ||
| jobarco B.V. | Benthuizen | Nederland | 100% | |||
| Keyprocessor B.V.i | Amsterdam | Nederland | 90% | • | ||
| Pantaflex B.V. | Bergschenhoek | Nederland | 92% | |||
| SecurityWorks B.V.: | Nijkerk | Nederland | 80% | • | ||
| Texim Europe B.V. | Haaksbergen | Nederland | 100",. | |||
| TKH Logistics B.V, | Haaksbergen | Nederland | 100% | |||
| Transmea B.V. | Lelystad | Nederland | 90% | • | ||
| 1 ISI- System Engineering B.\ | Haaksbergen | Nederland | 75% | • | ||
| VDG security B.V. - | Zoetermeer | Nederland | 100% | • | ||
| VMI Holland B.V. | Epe | Nederland | 100% | |||
| Inee N.v. | Sint-Anlonius Zoersel | België | 100% | • | • | |
| Techno Specials | Gent | België | 100% | |||
| Texim Europe BVBA | Brussel | België | 100% | • | ||
| VMC Klan A/S | Ballerup | Denemarken | 100% | • | ||
| l l B GmbH & Co. KG | Forst | Duitsland | 100% | • | ||
| EFB Elektronik GmbH | Bielefeld | Duitsland | 100% | • | • | • |
| Ernsl & Engbring GmbH & Co. KG | Oer-Erkenschwit k | Duitsland | 100% | • | ||
| New Elecironic Technologv (,nihil | Finning | Duitsland | 84% | • | ||
| Schneider Intercom GmbH | Erkrath | Duitsland | 85% | • | ||
| Schrade lleklrotechnik GmbH | Allmendingen | Duitsland | 100% | |||
| Schreinermache r | ||||||
| Kabelconfektionen C.nihil | Kaarsl-Büttgen | Duitsland | 100% | • | • | |
| Texim Europe GmbH | Quickborn | Duitsland | 100% | • | ||
| TKD Kabel GmbH | Nettetal | Duitsland | 100% | • | ||
| VMI-AZ Extrusion GmbH | Runding | Duitsland | 100". | • | ||
| Axilogic SA | Ville Ia Grand | Frankrijk | 100% | • |
| Naam | Plaats | Land | Zeggenschap 1 | Telecom Solutions |
Building Solutions |
Industrial Solutions |
|---|---|---|---|---|---|---|
| CAE Data SAS | Champlan | Frankrijk | 100% | ۰ | ۰ | $\bullet$ |
| CAE Distribution SAS | Champlan | Frankrijk | 100% | ۰ | ۰ | |
| HPM Cables Sarl. | Chaon | Frankrijk | 100% | $\bullet$ | ٠ | |
| KC Industrie Sarl | Villanova sull' Arda | Italië | 95% | |||
| C&C Partners Telecom Sp. z o.o | Leszno | Polen | 100% | ۰ | ۰ | |
| TKD Polska Sp. z o.o. | Warschauw | Polen | 100% | $\bullet$ | ||
| TKH Kabeltechniek Polska Sp. z o.o. | Leszno | Polen | 100% | ۰ | ۰ | ٠ |
| Intronics Espana SA | Malaga | Spanje | 100% | ۰ | ۰ | |
| EFB Elektronik Ltd | Istanbul | Turkije | 100% | ۰ | ۰ | |
| Intronics Sweden AB | Tierp | Zweden | 100% | ۰ | ۰ | |
| VMC Elteknik AB | Mariefred | Zweden | 100% | ۰ | ۰ | |
| VMI South America Ltda. | Sao Paulo | Brazilië | 100% | |||
| Isolectra Malaysia Sdn Bhd | Shah Alam | Maleisië | 100% | ٠ | $\bullet$ | |
| Ithaca | Casablanca | Marokko | 51% | ۵ | ||
| Advanced Network Services | ||||||
| Hong Kong Ltd. | Hong Kong | PR China | 100% | ۰ | ٠ | |
| Twentsche (Nanjing) | ||||||
| Fibre Optics Co. Ltd. | Nanjing | PR China | 100% | ۰ | ||
| VMI (Yantai) Machinery Co. Ltd. | Yantai | PR China | 100% | |||
| VMI Ltd. | Yantai | PR China | 100% | |||
| Zhangjiagang Twentsche | ||||||
| Cable Co. Ltd. | Zhangjiagang | PR China | 100% | ۰ | ||
| CMF Taiwan | Taiwan | Taiwan | 60% | ۰ | ||
| Isolectra Far East Pte Ltd. | Singapore | Singapore | 100% | ۰ | ۰ | |
| Kaweflex Wire and Cable Inc. | Cincinnati | USA | 100% | |||
| NET USA Inc. | Highland | USA | 77% | ۰ | ||
| VMI Americas Inc. | Stow | USA | 100% | |||
| CDC FZCO | Dubai | VAE | 53% | ۰ | ٠ |
l I i onomisch eigendom is gelijk aan de zeggenschap, tenzij anders vermeld
Economisch eigendom is 100%,
Economisch eigendom is 95%.
in miljoenen euro's
| Dutch GAAP IFRS |
||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Geconsolideerde | manLi | 2007 | 2006 | 2005 | 2004 | 2003 | 2002 | 2001 | 2000 | 1999 |
| winst- en verlies | ||||||||||
| rekening | ||||||||||
| Netto-omzet | 965 | 818 | 654 | 546 | 417 | 378 | 387 | 588 | 585 | 489 |
| Wijziging van de voorraad | ||||||||||
| gereed product en | ||||||||||
| onderhanden werk | 32 | 20 | 31 | 2 | 43 | 6 | 3 | -2 | 1 | 35 |
| Totaal van de | ||||||||||
| bedrijfsopbrengsten | 997 | 838 | 685 | 548 | 460 | 384 | 390 | 586 | 586 | 524 |
| Kosten grond-, hulpstoffen, | ||||||||||
| handelsproducten en | ||||||||||
| uitbesteed werk | 628 | 528 | 421 | 320 | 265 | 214 | 229 | 362 | 347 | 308 |
| Personeelskosten | 186 | 158 | 136 | 120 | 104 | 90 | 98 | 118 | 122 | 108 |
| Afschrijvingen | 13 | 12 | 10 | 12 | 13 | 14 | 19 | 20 | 18 | 14 |
| Overige bedrijfskosten | 90 | 74 | 64 | 56 | 45 | 42 | 43 | 52 | 48 | 47 |
| Totaal bedrijfslasten | 917 | 772 | 631 | 508 | 427 | 360 | 389 | 552 | 535 | 477 |
| EBITA | 80 | 66 | 54 | 40 | 33 | 24 | 1 | 34 | 51 | 47 |
| Amortisatie | 7 | 3 | ||||||||
| Bedrijfsresultaat | 73 | 63 | 54 | 40 | 33 | 24 | 1 | 34 | 51 | 47 |
| Tinanciële baten en lasten | -8 | -5 | -4 | -3 | -3 | -4 | -5 | -7 | -5 | -2 |
| Resultaat uit gewone bedrijfs | ||||||||||
| uitoefening voor belastingen | 65 | 58 | 50 | 37 | 30 | 20 | -4 | 27 | 46 | 45 |
| Belastingen | 15 | 12 | 15 | 3 | 10 | 8 | 3 | 8 | 15 | 15 |
| Resultaat uit gewone bedrijfs | ||||||||||
| uitoefening na belasting | 50 | 46 | 35 | 34 | 20 | 12 | -7 | 19 | 31 | 30 |
| Buitengewoon resullaal | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | -48 | -9 | 0 | II |
| Nettoresultaa t | 50 | 46 | 35 | 34 | 20 | 12 | -55 | 10 | 31 | 30 |
| Minderheidsbelang derden | 0 | 1 | 0 | -1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Toerekenbaar aan | ||||||||||
| aandeelhouders | 50 | 45 | 35 | 33 | 20 | 12 | -55 | 10 | 31 | 30 |
| Kengetallen | ||||||||||
| EBITA in % van het totaal van | ||||||||||
| de bedrijfsopbrengsten (ROS) | 8.0 | 7,9 | 7,8 | 7,2 | 7.2 | 6,2 | 0,3 | 5,8 | 8,6 | 8,9 |
| Rentabiliteit in % van het | ||||||||||
| eigen vermogen (ROE) ' | 16.3 | 15,3 | 16,0 | 13,9 | 12,3 | 8.0 | -3,9 | 9,5 | 17.1 | 17,6 |
| EBITA in % van het gem. | ||||||||||
| geïnvesteerd vermogen (ROCE) | 17.2 | 15,5 | 17,1 | 14,3 | 13,4 | 10,4 | 0,4 | 10,1 | 17.1 | 18,2 |
| Nettoresultaat in % van het | ||||||||||
| totaal van de | ||||||||||
| bedrijfsopbrengsten ' | 5.0 | 4,9 | 5,2 | 4,8 | 4,3 | 3,1 | -1,7 | 3,2 | 5,2 | 5,7 |
in miljoenen euro's
| Dutch GAAP IFRS |
||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Geconsolideerde | miiu | 2007 | 2006 | 200 | 04 | 2003 | 2002 | 2001 | 2000 | 1999 |
| balans | ||||||||||
| Immateriële vaste activa | 169 | 149 | 45 | 24 | 24 | 3 | 6 | 5 | 0 | 0 |
| Materiële vaste activa | 165 | 146 | 125 | 123 | 119 | 126 | 197 | 174 | 133 | |
| Financiële vaste activa | 9 | 8 | 7 | 18 | 16 | 0 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Totaal vaste activa | 343 | 303 | 176 | 167 | 163 | 122 | 133 | 203 | 175 | 134 |
| Voorraden | 140 | 145 | 120 | 104 | 85 | 71 | 87 | 124 | 117 | 108 |
| Vorderingen | 225 | 202 | 156 | 119 | 92 | 80 | 95 | 109 | 134 | 110 |
| Effeclen en liquide middelen | 10 | 10 | 10 | 6 | 7 | 8 | 7 | 8 | 4 | 15 |
| Totaal vlottende activa | 375 | 358 | 286 | 229 | 184 | 159 | 189 | 241 | 255 | 233 |
| Voor verkoop aangehouden | ||||||||||
| activa | 3 | 1 | 3 | |||||||
| Totaal activa | 721 | 662 | 465 | 396 | 347 | 281 | 322 | 444 | 430 | 367 |
| Eigen vermogen | 292 | 264 | 221 | 187 | 160 | 156 | 143 | 204 | 187 | 174 |
| Minderheidsbelang derden | 1 | 1 | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 |
| Groepsvermogen | 293 | 265 | 223 | 187 | 160 | 156 | 143 | 204 | 187 | 175 |
| Voorzieningen | 60 | 68 | 37 | 46 | 41 | 19 | 22 | 22 | 10 | 19 |
| Langlopende schulden | 126 | 86 | 26 | 26 | 26 | 27 | 74 | 70 | 42 | 32 |
| Kredietinstellingen | 71 | 88 | 53 | 29 | 37 | 19 | 0 | 62 | 74 | 55 |
| Overige korl lopende schulden | 171 | 154 | 126 | 108 | 83 | 60 | 83 | 86 | 117 | 86 |
| Totaal passiva | 721 | 661 | 465 | 396 | 347 | 281 | 322 | 444 | 430 | 367 |
| Overige gegevens | ||||||||||
| Solvabiliteit (in%) | 41 | 40 | 48 | 47 | 46 | 56 | 44 | 46 | 43 | 47 |
| Investeringen materiële | ||||||||||
| vaste activa | 32 | 29 | 18 | 12 | 11 | 11 | 22 | 26 | 59 | 40 |
| Afschrijvingen op materiële | ||||||||||
| vaste activa | 17 | 13 | 12 | 12 | 13 | 14 | 20 | 21 | 21 | 15 |
| Kasstroom uil operationele | ||||||||||
| activiteilen | 53 | 38 | 19 | 30 | 17 | 42 | 49 | 30 | 41 | 13 |
| Aantal bij derden uitstaande | ||||||||||
| aandelen ultimo boekjaar | ||||||||||
| (x 1.000 ) | 35.290 | 34.638 | 33.715 | 32.732 | 32.364 | 32.276 | 32.276 | 32.448 | 31.808 | 31.376 |
| Nettoresultaat per aandeel | ||||||||||
| van € 0,25 | 1,43 | 1.30 | 1,06 | 0,80 | 0,61 | 0,37 | -0,21 | 0,58 | 0,97 | 0.95 |
| Nettoresultaat voor | ||||||||||
| amortisatie per aandeel | 1,52 | 1,34 | 1,06 | 0,80 | 0,61 | 0,37 | -0,21 | 0,58 | 0,97 | 0,95 |
| Dividend per aandeel | 0,66 | 0,66 | 0,53 | 0,41 | 0,31 | 0,25 | 0.08 | 0,23 | 0,34 | 0,31 |
| Hoogsie koers in hel | ||||||||||
| verslagjaar | 17,41 | 23,41 | 16.48 | 10.36 | 7.85 | 4,86 | 5,38 | 9,61 | 12,13 | 8,88 |
| Laagste koers in het | ||||||||||
| verslagjaar | 7,04 | 13.62 | 9.28 | 7.43 | 4.28 | 1,27 | 1,50 | 4,25 | 8,00 | 5,50 |
| Slotkoers | 8.00 | 14.96 | 16.03 | 9,30 | 7,50 | 4,48 | 2,40 | 4,65 | 8.75 | 8,73 |
Aansluitnet: kabelinfrastructuur tussen de telefooncentrale en de abonnee.
ADSL (Asymmetrie Digital Subscriber Line): een modem technologie waarbij gebruik wordt gemaakt van de infrastructuur van het standaard telefoonnetwerk die een gewone analoge of ISDN-telefoonlijn omvormt lot een hoge snelheid digitale lijn voor ultra-snelle internet toegang en waarbij de analoge en ISDN-lijn beschikbaar blijft.
Bandenbouwsystemen: systemen ten behoeve van de productie van auto- en vrachtwagenbanden.
Bandbreedte: overdrachtscapaciteit van een medium uitgedrukt in het aantal bits per Seconde. De beschikbare transmissiecapacileit is voor koper maximaal 1 gigabit per seconde en voor glasvezel maximaal 600 gigabit per seconde.
Besturingssystemen: systemen voor het sturen, regelen en beheersen van industriële processen, waarvan de intelligentie van het systeem bestaat uil computers. PLC's (Programmable Logical Controllers) of CNC's (Computerised Nummerical Controllers).
Breedbandaansluiting: een verzamelnaam voor een verbinding met een hoge transportcapaciteit. Technisch kan een dergelijke verbinding worden opgebouwd m.b.v. een coax-modem, een adsl-modem of met behulp van een Fiber To the Home-aansluiting. Deze laatste oplossing biedt op dit moment de snelste (internet)verbinding met een transportsnelheid van minimaal 10 megabits per seconde symmetrisch is het vele malen sneller dan verbindingen met ADSL- en COAX-modems.
Building Solutions: bestaan uit oplossingen op het gebied van efficiënte elektrotechniek tot aan ICT-systemen voor de zorgsector.
Datacommunicatie: communicatie van digitale informatie tussen computers.
Domotica: binnenshuis automatisering voor bijvoorbeeld lichl, telefoon, televisie (set-top-box) en beveiliging.
Line): DSL is een breedbandlechnologie die gebruik maakl van de bestaande koperdraden waarover telefoonverkeer momenteel plaatsvindt. Door hel plaatsen van een modem op de locatie van de eindgebruiker en deze te verbinden met de dichtstbijzijnde wijkcentrale, wordt de beslaande telefoonlijn opgewaardeerd naar een zogeheten breedbandverbinding.
Elektronisch: het gedeelte van de techniek dat zich bezighoudt met besturingstechnologie en automatisering.
Elektrotechniek: hel gedeelte van de techniek dat zich bezighoudt met energie-distributie en -voorziening.
Energiedistributiekabel: kabel voor energieoverdracht.
ERP-systeem (Enterprise Resource Planning): een ERP-systeem ondersteunt alle bedrijfsprocessen in een organisatie zoals de inkoop, verkoop en de boekhouding waarbij lussen alle afdelingen gegevens worden uitgewisseld.
Fibre-To-The-Home: het laatste stuk van het netwerk naar de gebruiker wordt voorzien van glasvezelkabel.
Glasvezelkabel: kabel met een ofmeer gecoate geleiders van zeer zuiver glas voor de overdracht van signalen op een draadgolf van licht; toegepast in de data- en telecommunicatie.
Glasvezelproductie: glasvezel wordt geproduceerd in een 25 meter hoge trektoren onder Geconditioneerde ultrazuivere omstandigheden.
GSM (Global System for Mobile telecommunication): wereldslandaard voor mobiele telefonie.
ICT (Informatie- en Communicatietechnologie): er vindt momenteel een snel voortschrijdende integratie plaats tussen de informatietechnologie (ofwel de computer) en de data- en telecommunicatie.
Indoor telecom: telecommunicatiefaciliteiten binnenshuis.
Industrial Solutions: bestaan uil geavanceerde oplossingen voor productieautomatisering, auto- en truckbandenbouwsystemen evenals industriële toepassingen op het gebied van speciaalkabel en kabeltoebehoren.
Installatiekabel: kabel voor installaties voor stroomvoorziening met een spanning van maximaal 1.000 volt.
IP-TV: TV over internet. Techniek om gecomprimeerde streaming-video via internet te transporteren. Deze technologie zal de komendejaren worden geïntroduceerd in de Triple Playstrategie van netwerkoperators.
Kabeltoebehoren: producten met een rechtstreekse relatie tot kabel en hel installeren van kabel. Hierbij kan gedacht worden aan bevestigingsmaterialen (kabelrupsbanden, wartels, kabelschoenen, verbinders), coderingsen markeringssyslemen (merkers, krimpkousen, verbinders) en gereedschap (knippen, strippen, verpersen van kabelschoenen).
Manufacturing Enterprise Systems
(MES): beslurings-en informatiesystemen, die de verschillende functies hinnen een productieomgeving verbinden. Mes vervangt de papierstroom en maakt alle gegevens over producl, proces en kwaliteit direct beschikbaar.
Mobiel telecomverkeer: mobiele communicatie (van spraak en data) via een vast netwerk van onderling met elkaar verbonden zend- en ontvangstinstallaties.
Modem: een apparaat voor modulatie/ demodulatie. Dit is een kaart in, ofeen kastje bij uw computer waarmee u een verbinding tussen uw computer en een gewone telefoonlijn kunt maken. Op deze manier kunt u vanaf uw computer verbinding maken met het internet of een netwerk.
Outdoor telecom: telecommunicatiefaciliteiten buitenshuis.
Passieve en actieve componenten: in de iele- en datacommunicatie wordl een onderscheid gemaakt tussen componenten die al dan niet een elektrische voeding nodig hebben.
Producthandlingsystemen: geautomatiseerde flexibele verpakkingsmachines.
Run-flat-tires: een band waarmee, bij het lek gaan ervan, nog circa 100 km gereden kan worden (geen reservewiel meer nodig).
Speciaalkabel: kabel voor specifieke toepassingen ofvoor de klant op maat gemaakt. Dergelijke kabels zijn vaak hoogflexibel, chemisch bestendig of combineren verschillende soorten glasvezels met koperen aders.
Systeemconcepten: TKH specialiseert zich in toenemende mate op het integreren van losse componenten tot totale systemen. Dergelijke systemen bieden de klanl een grote toegevoegde waarde en bedrijfszekerheid.
Telecommunicatienetwerk: netwerken voor het transport van spraak en digitale informatie tussen computers.
Telecommunicatie-infrastructuur: het geheel van kabels, stekkers, kasten, enzovoort dat nodig is voor het verbinden van telefoon-, internet-, gsm-centrales.
Telecom Solutions: bestaan uit oplossingen vanaf basisinfrastructuur tot aan home networking-toepassingen, voor zowel de outdoor telecom als indoor telecom (lCT)-markten.
Time-shifted TV: een functie in ip-TV concepten, waarbij de gebruiker zelf programma's uit het verleden kan oproepen welke opgeslagen zijn in centrale geheugens bij de operator. 'De video-recorder op afstand'.
Totaaloplossing: door op te treden als one-stop shopping leverancier voor projecten leveren de werkmaatschappijen van TKH een compleet pakket aan producten, inclusief advies, projectmanagement. Installatie, scholing en onderhoud.
Transmissiecapaciteit: het aantal informalie-eenheden dal door een ader ofeen vezel kan worden verzonden.
Triple Play: de naam voor de strategie van telecommunicalie-operators om video-, internet- en telefoniediensten over hetzelfde (IP-) netwerk te leveren.
Value added reselling: distributieactiviteit waarbij er gebruik gemaakt wordt van waarde toevoeging als onderscheidend vermogen.
Vaste net: de totale infrastructuur van kabels die een operator (aanbieder van telecomdiensten) heeft gebouwd.
VDSL (Very high bitrate Digital Subscriber Line): geeft nog hogere doorvoersnelheden dan ADSL. Het theoretische maximum bij ADSL van de telefooncentrale naar de gebruiker is 8 megabit per seconde (Mbps). Bij VDSL daarentegen kan in de praktijk liefst 30 tot 40 Mbps worden gehaald. Dat is ongeveer duizend keer meer dan bij een inbelverbinding over een gewone telefoonlijn.
Video-conferencing: beeldcommunicatie.
VODSL (Voice over DSL): de techniek om telefoongesprekken te kunnen voeren over een breedband DSL-aansluiting, een variant voor VOIP.
VOIP (Voice over IP): VOIP maakt gebruik van het IP-protocol om voicepackets te transporteren over een IP-netwerk.
Wifi (Wireless Fidelity): standaard voor draadloze datacommunicalie met relatief grole bandbreedte en bereik. Wordt toegepast in kantoor en huis.
3G (Derde Generatie): technologieën geven mobiele gebruikers een breder bereik van diensten met geavanceerde mogelijkheden, en aan een grotere netwerk snelheid. Deze diensten bevatten o.m. VoIP (internet telefonie). Videoconferentie en breedband internettoegang, in een mobiele omgeving.
VORMGEVING Studio Roozen, Amsterdam
Dieter Schutte, Rotlerdam Hollandse Hoogte, Amsterdam Christel Rouwhof, Enschede
Dii verslag is gedrukt op FSC-gecertificeerd papier; omslag Trucard, binnenwerk GoMatt.
n Mixed Sources Product group from well-managed forests and other controlled sources 'T7'^f~ ' www.hc.org Cert no, CU-COC-805008 J T i^V _ O 1996 Forest Stewardship Council
Spinnerstraat 15 Postbus 5 7480 AA Haaksbergen T 053 573 29 00 F 053 573 21 80 E info@tkhgroup,com I www,tkhgroup,com
Building tools?
Free accounts include 100 API calls/year for testing.
Have a question? We'll get back to you promptly.