Environmental & Social Information • May 13, 2008
Environmental & Social Information
Open in ViewerOpens in native device viewer
Telecom solutions
JAARVERSLAG 2007
Building solutions
Duurzaamheid is een kwestie van kijken naar de lange termijn. Je realiseert oplossingen die flexibel zijn of energiezuinig, zodat een klant er ook in de toekomst mee uit de voeten kan. Daarmee bespaart hij geld én het is goed voor het milieu.
Duurzaamheid is een kwestie van problemen 'breed' analyseren. Je luistert niet alleen naar je klant, ook naar de klant van je klant – dat is vaak degene die het product gebruikt. En je analyseert maatschappelijke trends. Zo combineer je meerdere belangen in één oplossing.
Duurzaamheid betekent dat je een bepaald kwaliteitsniveau aanhoudt. Je zorgt voor een totaaloplossing, waarmee je de klant ontzorgt, zodat die zich kan richten op zijn eigen kernactiviteiten.
Duurzaamheid is een kwestie van organiseren. Je zorgt dat de pijpleiding met ideeën permanent gevuld is en dat de hele organisatie is ingesteld op het realiseren van oplossingen voor uiteenlopende en steeds wisselende vragen.
Duurzaamheid, zo blijkt uit dit katern, is een kwestie van innovatie.
'Duurzaamheid staat steeds duidelijker op de agenda van klanten. Dat zet druk op het innovatieproces en biedt mogelijkheden om je te onderscheiden'
Alexander van der Lof, CEO
Duurzaamheid is voor TKH geen nieuw thema. 'Onze hele manier van werken is ingericht op het leveren van oplossingen, voor uiteenlopende en steeds wisselende vragen.'
'Onze aandacht voor duurzaamheid is niet vanuit een of andere ideologie ontstaan', zegt CEO Alexander van der Lof. 'Die aandacht is onlosmakelijk verbonden met onze focus op innovaties, op het genereren en instandhouden van een voortdurende stroom vernieuwingen.'
Natuurlijk wil de TKH-groep graag verantwoordelijkheid nemen. Er komt in de maatschappij steeds meer aandacht voor het milieu en voor het klimaat, we moeten zuinig zijn op onze grondstoffen en op fossiele brandstoffen. 'Maar dat zijn onderwerpen waar we altijd al mee bezig zijn geweest', aldus Van der Lof. 'De TKH-groep is ingericht op het leveren van oplossingen, voor uiteenlopende en steeds wisselende vragen. Die flexibiliteit is inherent aan onze manier van werken. We zitten niet vast aan een bepaald portfolio, we denken mee met onze klanten en met de maatschappij.'
Een mooi voorbeeld vindt hij de flexibele bandenbouwmachine MTM die dochterbedrijf VMI heeft ontwikkeld. Daarmee kunnen bandenbouwers tot twaalf verschillende typen banden tegelijk produceren. 'Dat scheelt enorm in de omsteltijden en de hoeveelheid afval. Er is een continue, flexibele productie mogelijk, waardoor fabrikanten precies de hoeveelheid banden kunnen produceren die ze op dat moment nodig hebben.'
TKH is dan ook geen prijsvechter, vindt hij. 'Onze klanten willen graag investeren in een oplossing die met hen meegroeit en hun rendement levert. Daarom kiezen wij voor lange termijnoplossingen.'
Wat ook duurzaam is: het bieden van totaaloplossingen. 'Wij leveren geen losse kabels en componenten, we leveren complete systemen, die plug-and-play zijn. Daardoor is een klant sneller klaar met installeren, hij hoeft minder administratie bij te houden en er hoeft nog maar één monteur langs te komen. Dat scheelt meteen in de hoeveelheid verkeer op de weg.'
De belangrijke speerpunten in het beleid van TKH hebben raakvlakken met duurzaamheid, vertelt Van der Lof, zoals de thema's veiligheid, zorg en efficiency. 'Ouderen willen langer thuis blijven wonen. Dat is een belangrijke vraag vanuit de maatschappij, waar wij op inspelen met beeld-beeldcommunicatie en andere telecare-solutions. Die maken zorg op afstand mogelijk. Daardoor kunnen mensen ook eerder het ziekenhuis verlaten en hoeven hulpverleners minder huisbezoeken af te leggen.' Duurzaamheid staat steeds duidelijker op de agenda van klanten, merkt hij. 'Dat hoef je niet als een belasting te zien. Duurzaamheid leidt tot vernieuwing. Het zet druk op het innovatieproces en biedt mogelijkheden om je te onderscheiden van anderen. Klanten willen zich graag verbinden met onze innovatieve vermogens.' De druk van buiten zal alleen nog maar toenemen, denkt hij. Door wetgeving, door wensen van klanten of door vragen vanuit de maatschappij. En doordat de kosten zullen stijgen van bijvoorbeeld transport. 'Logistiek zal exorbitant duurder worden', verwacht hij. 'Het zal steeds moeilijker worden om spullen over de weg te vervoeren. Wij houden daar nu al rekening mee, bijvoorbeeld bij onze locatiekeuze. Je kunt wel alle fabrieken neerzetten in lagelonenlanden, maar ook daar gaan de loonkosten omhoog. Op korte termijn is het duurder om hier te produceren. Maar op de lange termijn heeft het steeds meer voordelen als je dicht bij je afnemers zit.'
De voortdurende stroom innovaties binnen TKH zorgt voor een stevige basis onder het bedrijf, vindt hij. 'Ten minste vijftien procent van onze omzet moet komen uit producten die de afgelopen twee jaar zijn ontwikkeld. Dat geeft een enorme focus. We moeten de pijpleiding voortdurend gevuld houden met ideeën die om te zetten zijn in concrete oplossingen voor klanten.'
Die stevige basis is niet alleen goed voor het bedrijf zelf en voor de klanten, maar alle stakeholders hebben er baat bij: aandeelhouders, partnerbedrijven, leveranciers en werknemers. 'Ook dat is duurzaamheid.'
De ontwikkeling van duurzame energie is pionierswerk. Verscheidene bedrijven binnen de TKH-groep leveren hieraan een bijdrage, onder meer met kabels die zijn ontwikkeld voor specifieke, zware toepassingen.
'Duurzame innovatie bestaat uit oplossingen voor de korte én de lange termijn, waarbij je het milieu helpt, de mens en de economie', vertelt Eldra-directeur Frank van der Sanden. Soms zit dat in heel simpele dingen. Zijn bedrijf levert nu bijvoorbeeld langere kabels dan voorheen: niet honderd meter kabel, maar meteen drieëneenhalve kilometer aan een stuk, op een pallet. 'Voor bouwers van elektrische panelen is dat reuze handig. Ze houden nu nog maar één restlengte over, waardoor ze veel minder kabel weg hoeven te gooien. Bovendien zien ze het sneller als de kabel opraakt.' Een andere innovatie: de bekabeling die Eldra levert voor lantaarnpalen kan tegenwoordig voorzien zijn van een
stekker. Zodra er een auto tegenaan rijdt, schiet de stekker los, waardoor de lantaarnpaal nooit onder spanning komt te staan.
Andere innovaties zijn gecompliceerder, zoals het ontwikkelen van speciale bekabeling voor duurzame energie. Eldra heeft recent de ontwikkeling afgerond van een specifieke kabel voor windmolens. De kop van de windmolen moet kunnen draaien, om zich aan te passen aan de windrichting. Dat betekent dat de kabels meedraaien. 'Ze moeten vier keer om hun as kunnen draaien zonder risico op breuk', aldus Van der Sanden. 'Wij hebben het koper zo samengesteld dat de kans op breuk de eerste twintig jaar nihil is. Daarnaast hebben we de weerstand
omlaag kunnen brengen, waardoor je met dunnere kabels net zoveel stroom kunt transporteren.'
Heel anders zijn de eisen bij kabels voor zonne-energie. Die moeten goed bestand zijn tegen hoge temperaturen, tot 135 graden Celsius, en tegen lage temperaturen. Eldra verzorgt momenteel de bekabeling voor het grootste zonne-energiepark van Europa: Waldpolenz in Brandis, vlak bij de Duitse stad Leipzig. Dat park zal met 220 hectare solarmodules voldoende stroom genereren voor ruim tienduizend huishoudens.
'De eisen aan kabels worden steeds specifieker', aldus Van der Sanden. 'Dat betekent dat wij ons bedrijf ook steeds flexibeler inrichten,
'Wij hebben het koper zo samengesteld dat de kans op breuk de eerste twintig jaar nihil is.'
met een machinepark dat multifunctioneel is en een doorlopend opleidingsprogramma.' Dat maakt het voor Eldra ook mogelijk om spin-offs en totaaloplossingen te realiseren. Zo verwacht Van der Sanden eind 2008 een volledig systeem klaar te hebben voor het opwekken van zonne-energie, compleet met een accu. 'Ideaal voor afgelegen gebieden, bijvoorbeeld in Afrika of India, waar geen andere energievormen beschikbaar zijn.'
TKH-onderneming EKB is momenteel betrokken bij een ander groot project op het gebied van zonne-energie: het Andasol-project in de Sierra Neveda. 'Het nadeel van zonne-energie is dat de zon niet altijd schijnt, zelfs niet in het zuiden van Spanje', aldus Dirk Huisman van EKB. 'Daar is nu een oplossing voor. Bij dit project wordt de warmte overdag opgeslagen in een zoutoplossing. Via een omgekeerd proces komt die warmte later weer beschikbaar. Daardoor kan de turbine continu draaien, ook 's nachts en op bewolkte dagen.'
Voor Tyco Thermal Controls heeft EKB twee schakelkasten ontworpen en gebouwd, elk van zeven meter lengte, waarmee het leidingwerk voor die zoutoplossing wordt beheerd. 'We houden de leidingen permanent boven de tweehonderd graden, omdat het zout niet mag stollen. Bovendien zijn de klimaatomstandigheden in de Sierra Neveda niet bepaald alledaags. Dat stelt speciale eisen.'
7
TKH ziet duurzame energie als een van de speerpunten voor de toekomst. Daarom heeft TKH de zonneauto 'Twente One' van het Solar Team Twente gesponsord. Het team heeft in oktober 2007 meegedaan aan de World Solar Challenge, de prestigieuze race in Australië voor auto's die uitsluitend op zonne-energie rijden. De race legt een basis voor toekomstige ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid. Het gaat niet alleen om welk team het snelste de afstand kan afleggen, juist de ontwikkeling en uitwisseling van innovatieve ideeën omtrent het gebruik van duurzame energie maken de race steeds tot een bijzondere gebeurtenis. Voor TKH spreekt deze ambitie aan en is het een van de redenen om het 'Twente One'team te sponsoren. Tevens hecht TKH eraan dat talenten de kans krijgen zich te ontwikkelen.
Energie besparen kan heel simpel zijn, mits je het juiste systeem hebt om de verlichting tijdig uit te schakelen. Voor industriële grootgebruikers zijn er systemen die inzicht bieden in stroomverbruik en piekmomenten.
Duurzame oplossingen liggen soms voor de hand, maar de concrete toepassing kan jaren op zich laten wachten. Dat is bijvoorbeeld zo bij systemen voor aanwezigheidsdetectie, waarmee je onnodig brandende verlichting kunt voorkomen. 'Het zorgt ervoor dat het licht automatisch uitgaat', zegt Casper Bontenbal, marketeer bij TKH-dochter Isolectra, 'bijvoorbeeld als iemand naar een vergadering is.' Dat kan leiden tot een besparing op de verlichtingskosten van vijftien tot dertig procent, terwijl verlichting meestal ruim de helft van de energiekosten bedraagt. 'Je hebt de investering in een jaar terugverdiend, soms binnen drie maanden al.' Toch is aanwezigheidsdetectie pas
de laatste tijd echt populair aan het worden. Het systeem werkt beter, waardoor gebruikers niet plots in het donker zitten als ze rustig aan het lezen zijn. En het systeem is tegenwoordig 'stekerbaar': het sluit aan bij een uitgebreide productenreeks van Isolectra, waarbij alle installatiecomponenten eenvoudig en snel in te steken zijn (plug-and-play). Dat vergemakkelijkt de integratie met het bouwproces, waardoor een installateur minder vaak hoeft langs komen, en gebruikers kunnen makkelijker aanpassingen verrichten. Ook in bestaande bouw is het syteem eenvoudig, met minimale overlast en tegen geringe kosten in te bouwen. Bovendien wordt de roep om het
verminderen van de CO2-uitstoot steeds luider. Volgens Bontenbal kan aanwezigheidsdetectie zo'n 1,25 procent bijdragen aan de kabinetsdoelstelling om de CO2-uitstoot in 2020 te reduceren met twintig miljoen ton. 'En dat voor een fractie van de kosten die de regering denkt te moeten maken per ton CO2.'
Ook zusterbedrijf Elspec biedt een systeem aan voor het beperken van onnodig brandende verlichting, maar dan gericht op de buitenruimte. Aanwezigheidsdetectie werkt hier minder goed, weet Elspec-directeur Dion Gigengack, omdat de huidige
De lightpipe van BB-Lightconcepts is een innovatie die tal van duurzaamheidsaspecten combineert. Het is een alternatief voor de tl-lamp, met name in ruimten als parkeergarages en metrogangen. Maar in plaats van dat het licht wordt opgewekt in een glazen buis gevuld met gas, is er slechts één kleine lichtbron nodig. De lichtopbrengst daarvan wordt via een speciaal folie over vele meters verspreid. 'In totaal kan een lightpipe wel driehonderd meter lang zijn', aldus Jan Baartmans van TKH.
'De lightpipe is zuiniger in gebruik dan een tl', vertelt hij, 'en bovendien is het licht goed te dimmen, wat ook energie bespaart.' Daarnaast zorgt de lightpipe voor een gelijkmatiger verlichting, met de kleur van daglicht. Dat bevordert het veiligheidsgevoel. Verder is de lamp beter bestendig tegen vandalisme. Bijkomend voordeel voor de beheerder: het verwisselen van een lamp is veel eenvoudiger, omdat de buizen gewoon blijven hangen. 'Dat bespaart sommige beheerders het bouwen van stellages waarvoor ze hele metrotoegangen moeten afsluiten.' Het streven is om de lightpipe in de toekomst te voorzien van led-verlichting, zodat deze volledig 'cradle to cradle' is. Alle onderdelen zijn dan recyclebaar.
generatie buitenlampen tijd nodig heeft voor ze voldoende licht afgeven. Het systeem van Elspec is daarom gebaseerd op een vooraf ingesteld protocol (al is het ook op afstand te bedienen). Gedurende het grootste deel van de nacht wordt het licht gedimd, tot een sterkte van ongeveer zeventig procent, wat een energiebesparing van vijftig procent oplevert. De belangstelling voor deze manier van energiebesparing is volgens hem sterk groeiende.
Bij industriële grootverbruikers is het stroomverbruik wat complexer van aard. Daarom heeft TKH-dochter EKB een software-applicatie ontwikkeld voor intelligent energiemanagement: ISS. 'Het pakket is te koppelen aan allerlei systemen die elektrische grootheden meten en het draait gewoon op een pc', vertelt directeur Dirk Huisman. 'Je kunt precies inzichtelijk maken welke afdeling op welk uur van de dag de meeste stroom gebruikt, differentiëren naar type machine en noem maar op.' Dat levert niet alleen nuttige feedback op, die van pas kan komen bij het efficiënter inrichten van bedrijfsprocessen. Het geeft ook inzicht in piekmomenten. 'Elektriciteitsbedrijven delen enorme boetes uit aan grootverbruikers zodra deze een afgesproken piek overschrijden. Ons systeem is zo in te stellen dat er tijdig een alarm gaat, of zo dat niet-vitale onderdelen van het productieproces even worden stilgelegd. Dat levert al gauw een besparing op van zo'n
tienduizend euro per incident.' Daarnaast ontwikkelt EKB besturingspanelen voor onder meer warmtekrachtsystemen. Daarbij wordt elektriciteit decentraal opgewekt, bij een tuinder bijvoorbeeld, die het 'restproduct', warmte, meteen kan gebruiken voor zijn kassen. Wekt hij meer stroom op dan hij nodig heeft, dan levert hij die aan de energiemaatschappij. 'Wij gaan die warmtekrachtsystemen nu op afstand aansturen', vertelt Huisman. 'Eventuele storingsmeldingen komen automatisch bij de centrale terecht, waardoor de storing sneller is verholpen. Bovendien krijgen we zo overzichtelijk in beeld hoe deze systemen zich gedragen.'
In de glastuinbouw wordt het principe al langer gebruikt: grondwater oppompen en als koelwater gebruiken. TKH-dochter Isolectra heeft deze techniek onlangs toepasbaar gemaakt op telecomapparatuurkasten. Die worden normaal gesproken gekoeld met behulp van airconditioning, wat leidt tot geluidshinder en een hoog energieverbruik. 'Stillwaters', zoals het nieuwe concept heet, is vrijwel geluidloos en verbruikt slechts eentiende van de hoeveelheid energie. De vermindering van de CO2 -uitstoot is per apparatuurkast vergelijkbaar met de uitstoot van twee personenauto's.
'Met een idealistische inslag houd je het niet vol – het is voor ons gewoon een commercieel belang'
Een duurzame oplossing houdt rekening met meerdere belangen. Dat is prettig voor de klant, voor de klant van de klant (de gebruiker) en voor de maatschappij. 'Wij leveren het liefst een basismodule die later weer uit te bouwen is. Daarmee ga je verspilling tegen.'
'Je moet het probleemgebied breder maken.' Zo simpel is duurzame innovatie in de ogen van Hans van der Kuil, directeur van USE System Engineering, dat begin 2007 onderdeel werd van de TKH-groep. 'Het is een kwestie van rekening houden met meerdere belangen en randvoorwaarden.' Eigenlijk deed hij dat altijd al, vertelt Van der Kuil. 'Wij kijken naar de klant van de klant, naar degene die het product echt gaat gebruiken.' Bij verkeersoplossingen is dat bijvoorbeeld
de weggebruiker of de wegbeheerder. 'De klant zelf kan soms een beperkte blik hebben', is zijn ervaring. 'Die wil gewoon een probleem opgelost hebben, het liefst morgen. Logisch, maar wij kijken naar de context. Wie moet ermee werken straks? Wat is zijn kennisniveau, wat is de belevingswereld? Daarmee leveren we toegevoegde waarde in termen van gebruiksvriendelijkheid en werkplezier.' Een ander punt waar Van der Kuil
meteen naar kijkt is het migratiepad.
'We kunnen natuurlijk een oplossing aanbieden die morgen werkt, maar wat zijn de toekomstige behoeften? Wij leveren het liefst een basismodule die later weer uit te bouwen is. Daarmee ga je verspilling tegen. Op termijn bespaart het de klant geld én het is goed voor het milieu. Met een idealistische inslag heeft dat niets te maken – daarmee houd je het niet vol – het is voor ons gewoon een commercieel belang.'
Als je met een dergelijke brede blik naar oplossingen zoekt, ontstaan er systemen die op meerdere manieren te gebruiken zijn (functionality fusing). Zo ontwikkelt USE systemen voor de evacuatie van mensen in tunnels in het geval van een noodsituatie: geluiden lichtsignalen geven de weg naar de uitgang aan. Die systemen zullen – hopelijk – zelden echt in werking treden, waardoor ze lastig te testen zijn. Door deze installatie nu ook een dagelijkse toepassing te geven bespaart de tunnelbeheerder kosten:
hij koopt nog maar één systeem, dat bovendien dagelijks wordt 'getest'. 'Ons systeem helpt bij de geleiding van het verkeer', vertelt Van der Kuil, 'doordat het de juiste snelheid aangeeft. Het loopt als het ware met de auto mee, zodat je bij de juiste snelheid een constant licht ervaart.' Deze manier om de snelheid aan te geven is weer te combineren met Dynamic Road Marking. Daarbij geven lichten in het wegdek de rijstroken aan. Bij drukte, als de gemiddelde snelheid omlaag gaat, worden alle rijstroken iets smaller, waardoor er ruimte is voor een extra strook. 'Op die manier kunnen we efficiënter omgaan met de bestaande wegcapaciteit', aldus Van der Kuil. 'Het leidt tot een lagere milieubelasting en zorgt voor een betere doorstroming.'
Zusterbedrijf VMI is de afgelopen tijd bezig geweest om duurzame innovatie een steviger plek te geven op de
Het eerste exemplaar draait inmiddels op volle toeren in een fabriek in het noorden van Italië – de Modular Tire Manufacturer (MTM). Het is een goed voorbeeld van hoe je een klant met minder investeringen meer rendement biedt, aldus Guido Roncken van VMI. Dat heeft allemaal te maken met flexibiliteit. De MTM stelt een bandenbouwer in staat om tot twaalf verschillende typen banden tegelijkertijd te produceren. Dat betekent dat de machine niet tussentijds stilgelegd hoeft te worden. Voordeel: een continu productieproces en kortere productieseries.
'Bandenbouwers hoeven nu geen banden meer op voorraad te houden. Ze kunnen veel flexibeler inspelen op de vraag naar verschillende typen banden', vertelt Roncken. 'Ze hoeven niets meer weg te gooien en de kwaliteit van het eindproduct is verbeterd.'
Bij de MTM zijn alle onderdelen van het productieproces direct aan elkaar gekoppeld, zodat de doorlooptijd minimaal is. Bovendien is de machine modulair opgebouwd. 'We hebben al diverse modules los kunnen verkopen. Daarnaast kunnen we de ontwikkelde deeltechnieken, zoals bijvoorbeeld een nieuwe manier om het rubber door te snijden, ook weer toepassen bij het ontwikkelen van andere machines.'
werkvloer, vertelt Guido Roncken, chief operating officer bij de producent van bandenbouwmachines. 'We zijn gestart met een intern verbeterprogramma, waarmee we slank en zuinig willen zijn, dus zonder verspillingen. Daarbij streven we bovendien naar een optimale groei van omzet en resultaat.' Bij dit verbeterprogramma ontstaan de innovaties op de werkvloer, veelal kleine verbeteringen in het productieproces. De medewerkers initiëren ze en spelen vervolgens een actieve rol bij het realiseren ervan. Daarbij krijgen ze ondersteuning vanuit het management. Inmiddels zijn er zo'n vijftig 'kleine irritaties' weggewerkt. 'Dat heeft niet alleen tot een enorme verbeterslag geleid', aldus Roncken. 'Je ziet ook dat de bewustwording rondom duurzaamheid enorm is toegenomen. Iedereen snapt nu wat we daarmee bedoelen.'
Ouderen zullen steeds langer thuis blijven wonen, onder meer vanwege personeelstekorten in de zorg en omdat ze liever in hun eigen omgeving blijven. Dat wordt makkelijker dankzij nieuwe domotica-toepassingen, waarmee mensen op afstand kunnen communiceren met hulpverleners.
'Innovatie zou op zich een momentopname kunnen zijn. Duurzame innovatie betekent dat je echt vooruit kijkt, dat je over een langere periode probeert te voorzien in de vraag van de markt en daarbij voortbouwt op de huidige investeringen in de zorg. Hiermee bieden wij onze klanten een groeipad naar de toekomst', aldus directeur Dirk Olivier van TKH-dochter Isolectra. Zijn bedrijf is sinds een aantal jaren bezig met Realive®, een concept dat allerlei domotica-toepassingen combineert. Dat biedt mogelijkheden tot het vergroten van comfort, zoals het aansturen van deuren of verlichting. Vervolgens is het systeem uit te breiden naar care, zodra de bewoner behoefte krijgt aan zorg, en een volgende stap is cure: faciliteiten aanbieden bij het ziekteproces ter ondersteuning van bijvoorbeeld medicatie. 'Mensen willen langer in hun eigen omgeving blijven wonen', vertelt Olivier. 'Tegelijkertijd krijgen woningcorporaties de opdracht om een deel van hun bestand levensloopbestendig in te richten, zodat woningen makkelijk zijn aan te passen aan de wensen van bewoners. En er komen steeds meer personeelstekorten in de zorg. Dat zijn maatschappelijke ontwikkelingen waar wij als Isolectra op inspelen. Met Realive® hebben corporaties en zorginstellingen een concept dat kan meegroeien met de bewoner. Het is een open systeem, waarvoor wij de infrastructuur aanleggen. Vervolgens is het te koppelen aan diverse soorten content. Dat kan iedere zorginstelling naar eigen behoefte invullen.' Een belangrijke rol is weggelegd voor de tv, volgens Olivier omdat de tv in ieder huishouden nadrukkelijk aanwezig is, vaak zijn er zelfs meerdere toestellen. Bovendien kunnen mensen er spelenderwijs mee omgaan, meestal beter dan met een computer. 'De televisie biedt fantastische mogelijkheden voor beeld-beeldcommunicatie. Zo kunnen mensen rechtstreeks contact leggen met een hulpverlener. De televisie kan hen eraan herinneren dat ze hun medicijnen moeten innemen, en het apparaat kan ze laten zien wie er voor de deur staat.'
Zusteronderneming Elspec heeft eveneens een concept voor verzorgingstehuizen waarin de televisie een centrale rol speelt. Het gaat om een systeem voor het bijhouden van elektronische patiëntendossiers. De behandelend zorgverlener of arts gebruikt hiervoor de afstandsbediening van de televisie op de kamer van de patiënt, vertelt Elspec-directeur Dion Gigengack. De patiënt kan meekijken en heeft ook zelf, met behulp van een pincode, toegang tot de informatie. Zo kan ook het bezoek zijn genezingsproces volgen. 'Wij brengen dit systeem op de markt in samenwerking met een softwareleverancier, die zorgt voor het digitale dossier, en een bedrijf dat de wireless verbinding regelt met het centrale netwerk. Binnen dit geheel vervullen wij een integrerende en adviserende regierol.' Het systeem kan volgens Gigengack een belangrijke bijdrage leveren aan het verminderen van de administratieve lasten in de zorg. 'Het is handiger dan zorgverleners en artsen te laten sjouwen met een laptop of 'Met Realive® hebben corporaties en zorginstellingen een concept dat kan meegroeien met de bewoner.'
een pda.' Dat een afstandsbediening minder mogelijkheden biedt voor tekstinvoer is volgens hem geen probleem. De software is zo ingericht dat de arts eenvoudig bepaalde behandelcodes kan kiezen. 'Een goed bijgehouden patiëntendossier werkt kostenbesparend en is een prima onderbouwing voor vergoeding door verzekeraars.'
De oplossingen van TKH sluiten altijd zo veel mogelijk aan bij maatschappelijke behoeften. Dat vraagt om goede samenwerking binnen de keten. 'Wij hebben de zwakste schakel versterkt.'
'Onze klanten vragen niet altijd om duurzaamheid', vertelt Richard Innemee, directeur innovaties bij TKH. 'Ze vragen om een oplossing waar ze echt iets aan hebben. Dat stimuleert ons tot duurzaamheid – tot het realiseren van een sluitende lange termijnoplossing.'
Duurzaamheid is een lastig begrip, vindt hij. 'Primair gaat ons werk over het leveren van oplossingen aan een klant, zonder dat deze oplossingen op termijn ten koste gaan van de omgeving, dus van mens en milieu.' Maar dat kan tot lastige vragen leiden. Stel dat je flatscreens produceert. 'Je klanten vragen erom, die dingen zien
er prachtig uit en de beeldkwaliteit is fantastisch. Maar het energieverbruik is schrikbarend hoog. Moet je ze daarom niet produceren?'
Wat TKH doet, vertelt Innemee, is zoveel mogelijk overwegingen betrekken in een besluit, zodat er een 'brede' oplossing ontstaat. 'We willen dat onze oplossingen aansluiten bij maatschappelijke behoeften. Dat betekent dat we bijvoorbeeld geen prijsvechter zijn. We willen onze klanten duurzame oplossingen bieden, waar ze op termijn echt iets aan hebben, bijvoorbeeld doordat het een flexibele oplossing is, die met hen kan meegroeien.' Dat is ook de manier waarop het
concern tegen eigen investeringen aankijkt. 'Als wij een duidelijke maatschappelijke trend zien, die onomkeerbaar is, dan willen we daarop anticiperen – ook als de investering niet direct rendement oplevert.' Dat geldt bijvoorbeeld voor de telecarediensten met behulp van beeldbeeldsystemen, waar TKH al jaren mee bezig is. Dat begint nu in een stroomversnelling te komen.
Een brede oplossing is ook vaak een totaaloplossing. Goede samenwerking in de keten leidt tot een betere en
dus een duurzamere oplossing. Daarom heeft TKH eind 2007 een strategisch belang genomen in Observision. Dat bedrijf is actief met beeldanalyse op het gebied van veiligheid, één van de speerpunten binnen de strategie van TKH. 'We hadden ook een bedrijf kunnen overnemen dat de beveiligingscamera's produceert of de beelden opslaat, maar daarmee hadden we nauwelijks toegevoegde waarde geleverd', aldus Innemee. De techniek van Observision is een essentiële aanvulling binnen de beveiligingsketen, legt hij uit. Die keten omvat preventie, detectie, registratie en respons. 'Bij dat laatste onderdeel zijn altijd mensen betrokken. Zij moeten soms honderden schermen bewaken om te zien waar er iets misgaat. Dat kan niet. Ook achteraf beeldmateriaal langslopen is ondoenlijk geworden.' Dankzij algoritmische beeldherkenning, afkomstig van Observision, is het nu
mogelijk de beelden van beveiligingscamera's te analyseren, zodat meteen duidelijk is waar er iets misgaat.
Een afgeleide dienst hiervan is visuele verificatie. Per 1 april 2008 moeten meldingen van een elektronisch inbraakalarm geverifieerd zijn; anders komt de melding niet bij de politie terecht. Zusterbedrijf Isolectra brengt deze dienst sinds kort op de markt, onder de naam AlarmView, gebaseerd op de technologie van Observision. 'Het aantal valse alarmmeldingen is enorm', aldus Innemee. 'Bovendien weet de politie zonder gerichte informatie niet waar ze moet kijken. Daarom is mobiele surveillance ook vaak verliesgevend voor beveiligingsbedrijven. Met deze nieuwe techniek hebben we de zwakste schakel van de keten versterkt. Zo besparen we kosten voor onze klanten en de beveiliging wordt effectiever. Een duurzame oplossing dus.'
'Door de zwakste schakel te versterken besparen we kosten voor onze klanten en de beveiliging wordt effectiever. Een duurzame oplossing dus.'
De toenemende eisen op het gebied van duurzaamheid betekenen dat je je zaken op orde moet hebben: zien waar klanten behoefte aan hebben, prioriteiten stellen en oplossingen realiseren. Dat proces moet je organiseren.
'Duurzame innovatie is een kwestie van proper business planning', vindt Bartosz Babiak, directeur bij TKH Kabeltechniek in Polen. 'Elk jaar moet je minstens drie jaar vooruit kijken. Hoe ontwikkelt de markt zich? Welke nieuwe technieken dienen zich aan? Op basis daarvan moet je innovaties creëren voor je klanten. Een idee alleen is niet genoeg. Je moet creatief zijn én dingen creëren. Dat betekent: je organisatie plannen, precies weten wat je nodig hebt. Het is een continu proces, waarmee je je productportfolio en de eigen organisatie voortdurend vernieuwt.'
Voor Babiak, die een fabriek leidt waar kabelonderdelen worden geassembleerd, begint dat proces bij de markt, bij luisteren naar je klanten. 'Je moet uitvinden hoe zij hun toekomst zien en vervolgens moet je die ontwikkeling steunen. Daarbij moet je de klant een stap voor zijn. Wat hebben ze nodig,
en wat zouden ze nodig kunnen hebben? Zodra je dat hebt vastgesteld, ga je je organisatie daarop inrichten met creatieve mensen. Vervolgens stel je prioriteiten vast en kies je de punten waarop je kunt excelleren. Algemene doelen, concrete actiepunten. Je definieert de verantwoordelijkheden en bepaalt de tijdschema's.'
Daar zit een belangrijke culturele dimensie aan vast. 'Je moet mensen hebben die signalen opvangen, ze analyseren, creatief zijn en proactief de markt opgaan.'
Een belangrijke behoefte van de markt – dat zegt zowel Babiak als zijn collega Jürgen Neumann, directeur bij TKD in Duitsland – is die aan plug-and-play oplossingen. 'De klant wil zich op zijn kernactiviteiten richten', zegt Neumann. 'Daarom leveren wij oplossingen die
'Je moet mensen hebben die signalen opvangen, ze analyseren, creatief zijn en proactief de markt opgaan.'
kant en klaar zijn: kabels en accessoires, zoals stekkers en aansluitringen, in talloze variëteiten – alles geassembleerd. Ze hoeven ze alleen nog maar aan te sluiten.'
'Dat lost een heleboel problemen op voor de klant', zegt Babiak. 'Ze zijn snel klaar met het aansluiten en ze hebben maar één leverancier nodig. Bovendien wordt de installatie makkelijker, wat de behoefte aan hooggeschoold personeel vermindert. Dat levert allemaal rendement op voor onze klanten.'
Het aanbieden van dergelijke complete oplossingen is mogelijk dankzij de intensieve samenwerking binnen de TKH-groep, maar ook door het uitgebreide scala aan activiteiten. 'Wij zijn daardoor flexibeler en kunnen sneller inspelen op de veranderende behoefte van onze klanten', aldus Neumann. Maar zeker zo belangrijk, vinden Babiak en Neumann, is de uitwisseling van kennis, de synergie op internationaal niveau binnen de groep. Duurzaamheid impliceert volgens Babiak ook een bepaald kwaliteitsniveau, niet alleen technisch, ook wat betreft levertijden en verbetermogelijkheden. 'Klanten snappen dat daar een zeker prijsniveau bij hoort.'
TKH wil niet alleen aan klanten duurzame, innovatieve oplossingen leveren. Voor de inrichting van de eigen werkprocessen gelden dezelfde eisen.
'De combinatie van duurzaamheid en innovatie betekent dat je met minder meer probeert te doen', zegt Elling de Lange van TKH. 'Het verminderen van de input levert direct besparingen op voor de klant en het liefst proberen we dan ook nog de output te verhogen.' Volgens De Lange is dat een proces waarin alle stakeholders een rol spelen: de eigen organisatie, toeleveranciers, strategische partners enzovoort. 'We willen zo veel mogelijk onderdelen van de keten beïnvloeden; in alle transformatieprocessen willen we tot optimalisatie komen. Dat betekent niet dat we
alles zelf in huis hebben. Een aantal strategische zaken wel, maar niet de hele keten; dat zou niet optimaal zijn.' De Lange houdt zich veel bezig met operational excellence: het kritisch kijken naar de eigen werkprocessen. 'Die kun je op twee manieren naar een hoger plan tillen', zegt hij. 'Je kunt de processen verbeteren of je kunt ze innoveren.' Verbeteren betekent kijken naar het
huidige bedrijfsproces. Je kunt het doormeten op allerlei aspecten, en dat leidt tot kennis waarmee je het proces kunt verbeteren. Misschien kun je
'Verbeteren en innoveren vragen om een totaal andere manier van aansturen. De balans daartussen bepaalt de duurzaamheid van je organisatie.'
besparen op materiaal of energie, misschien kan het sneller of efficiënter. Een van de tools daarvoor is het programma Six Sigma, waar een aantal TKH-werkmaatschappijen in 2006 mee zijn begonnen. 'Het is een statistische methode, die voorschrijft dat je in het productieproces een bepaald maximum aantal fouten mag maken per miljoen mogelijkheden. Daarmee verwijder je inefficiënties en word je 'leaner'. Dat is beter voor de klant maar ook voor het milieu.'
Daarnaast kun je processen innoveren: kijken of je nieuwe technieken kunt toepassen, wellicht verschillende stappen integreren. 'Dan ga je het proces opnieuw inrichten', aldus De Lange. 'Om dat te realiseren moet je veel meer de mens centraal stellen dan de techniek. Dat betekent dat je opleidingstrajecten en speciale programma's inzet om de waarden en normen van een innoverende organisatie te communiceren. Je gaat mensen uitdagen om met product- en procesinnovaties te komen. Zo creëer je een transparante, creatieve organisatie, met durf en kritisch vermogen.'
TKH doet dat ook in China. 'Eén van onze bedrijven daar houdt zich bezig met de productie van glasvezel. Tijdens de telecomcrisis begin deze eeuw maakte dat bedrijf een moeilijke periode door, waardoor het zich moest heroriënteren. Dat heeft tot een verbeterslag geleid, waardoor het innoverend vermogen nu veel groter is.' Als het gaat om duurzaamheid heb je beide nodig, verbeteringen en innovaties. 'Maar ze vragen om een totaal andere manier van aansturen. Het eerste is een kwestie van meten en analyseren, het tweede vraagt om creativiteit. De balans daartussen bepaalt de duurzaamheid van je organisatie.'
TKH wil een innovatieve toonaangevende niche-speler zijn met Telecom, Building en Industrial Solutions, gebaseerd op technologisch geavanceerde systeemconcepten, producten en gerelateerde dienstverlening.
| M i s s i e | 21 |
|---|---|
| B e l a n g r i j k e o n t w i k k e l i n g e n 2 0 0 7 | 23 |
| Ke r n c i j f e r s | 24 |
| V o o r w o o r d | 25 |
| P r o f i e l | 26 |
| D o e l s t e l l i n g e n e n s t r at e g i e | 27 |
| H e t a a n d e e l TK H |
28 |
| Beric h t van de R aad van C omm i s s a r i s s e n |
30 |
| Verslag R aad van Bestuur | 34 |
| Algemeen | 34 |
| Trends en ontwikkelingen | 37 |
| Financiële gang van zaken | 43 |
| Acquisities, investeringen en desinvesteringen | 44 |
| Dividendvoorstel | 45 |
| Personeel en organisatie | 46 |
| Maatschappelijk verantwoord ondernemen | 47 |
| Vooruitzichten | 47 |
| Ov erzic h t per groep |
48 |
| Technische Handelsgroep | 49 |
| Kabelgroep | 51 |
| Machinegroep | 53 |
| C o rp o r at e g o ve r n a n c e | 55 |
| De Corporate Governance Code van TKH | 55 |
| Risicobeheersing | 56 |
| J aarrekening 2007 | 59 |
| Geconsolideerde balans | 60 |
| Geconsolideerde winst- en verliesrekening | 61 |
| Geconsolideerd overzicht van mutaties in het eigen vermogen | 62 |
| Geconsolideerd kasstroomoverzicht | 63 |
| Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening | 64 |
| Vennootschappelijke balans | 95 |
| Vennootschappelijke winst- en verliesrekening | 96 |
| Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening | 97 |
| Ov erige gegevens |
103 |
| Statutaire regeling betreffende de bestemming van de winst | 104 |
| Voorstel winstbestemming | 105 |
| Accountantsverklaring | 106 |
| Stichting Continuïteit TKH | 107 |
| Stichting Administratiekantoor van Aandelen TKH | 108 |
| Deelnemingen | 110 |
| Centrale Ondernemingsraad | 112 |
| Overzicht persberichten 2007 | 112 |
| Tien-jaren overzicht | 114 |
| Werkmaatschappijen / Directies / Adressen | 116 |
| Verklarende begrippenlijst | 118 |
■ Overgang naar rapportage volgens de solutionssegmentering met ingang van 2008.
| IFRS | GAAP | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| in miljoenen euro's | 2007 | 2006 | 2005 | 2004 | 2003 | |
| 900 | ||||||
| Exploitatie | ||||||
| Omzet 1 | 838 | 685 | 548 | 460 | 384 | 750 |
| Bedrijfsresultaat | 63 | 54 | 40 | 33 | 24 | |
| Nettoresultaat | 45 | 35 | 34 | 20 | 12 | |
| Nettoresultaat voor bijzondere | 600 | |||||
| baten en lasten | 45 | 35 | 26 | 20 | 12 | |
| Kasstroom uit bedrijfsoperaties | 55 | 40 | 21 | 24 | 48 | 450 |
| Investeringen 2 | 29 | 18 | 12 | 11 | 11 | |
| Afschrijvingen | 13 | 12 | 12 | 13 | 14 | 300 |
| Balans | 150 | |||||
| Eigen vermogen 3 | 266 | 221 | 187 | 160 | 156 | |
| Vreemd vermogen | 393 | 244 | 209 | 187 | 125 | |
| Vaste activa | 301 | 177 | 167 | 164 | 122 | |
| Vlottende activa | 357 | 286 | 229 | 184 | 159 | |
| Verhoudingsgetallen | ||||||
| Eigen vermogen/totaal vermogen % | 40,4 | 47,5 | 47,2 | 46,2 | 55,6 | |
| Eigen vermogen/vaste activa | 0,9 | 1,3 | 1,1 | 1,0 | 1,3 | |
| Bedrijfsresultaat/totaal bedrijfs | ||||||
| opbrengsten % (ROS) | 7,6 | 7,8 | 7,2 | 7,2 | 6,2 | |
| Bedrijfsresultaat/gem. geïnvesteerd | ||||||
| vermogen % (ROCE) | 15,5 4 |
17,1 | 14,3 | 13,4 | 10,4 | |
| Nettoresultaat/totaal bedrijfs | ||||||
| opbrengsten % 5 | 5,4 | 5,2 | 4,8 | 4,3 | 3,1 | |
| Nettoresultaat/eigen vermogen % 5 | 17,0 | 16,0 | 13,9 | 12,3 | 8,0 | |
| Medewerkers | ||||||
| Aantal ultimo | 3.577 | 2.961 | 2.723 | 2.541 | 2.213 | |
| in euro's | ||||||
| Per gewoon aandeel | ||||||
| van € 0,25 6 |
||||||
| Eigen vermogen | 7,68 | 6,56 | 5,72 | 4,96 | 4,84 | |
| Nettoresultaat 5 | 1,06 | 0,80 | 0,61 | 0,37 | ||
| 1,31 | ||||||
| Kasstroom uit bedrijfsoperaties | 1,60 | 1,19 | 0,65 | 0,73 | 1,49 | 300 |
| Dividend | 0,66 | 0,53 | 0,41 | 0,31 | 0,25 | |
| Hoogste koers | 23,41 | 16,48 | 10,36 | 7,85 | 4,86 | 250 |
| Laagste koers | 13,62 | 9,28 | 7,43 | 4,28 | 1,27 | |
| Koers ultimo | 14,96 | 16,03 | 9,30 | 7,50 | 4,48 | 200 |
| Aantal uitstaande gewone aandelen | 150 | |||||
| ultimo (x 1.000) 6 | 34.638 | 33.715 | 32.732 | 32.364 | 32.276 | |
1 Omzet incl. wijziging voorraad gereed product, onderhanden werk en overige bedrijfsopbrengsten.
2 In vaste bedrijfsmiddelen (materiële vaste activa).
3 Inclusief minderheidsbelang derden.
4 Indien de acquisities op basis van een volledig jaar zouden worden meegenomen, dan bedraagt de ROCE 16,5%. 5 Voor bijzondere baten en lasten.
6 Kengetallen zijn berekend op basis van bij derden uitstaande gewone aandelen, hierbij is rekening gehouden met de splitsing van de certificaten van aandelen op 14 mei 2007.
Dutch
De snelheid waarmee markten zich ontwikkelen neemt steeds verder toe. De levenscyclus van producten en systemen wordt steeds korter. Deze ontwikkelingen bieden voor het bedrijfsleven volop kansen en vragen om pro-actief handelen. De TKH-groep heeft hierop ingespeeld in haar keuze om voorop te lopen met innovaties. Deze strategie heeft zich inmiddels bewezen in de realisatie van groei van omzet en resultaat in de afgelopen jaren.
TKH heeft ook in 2007 met haar nieuw ontwikkelde innovaties een gezonde basis gelegd voor de toekomst. Op diverse terreinen verwachten wij een verdere doorbraak te realiseren bij het veroveren van nieuwe markten maar vooral ook in de vorm van uitbreiding van mogelijkheden bij bestaande klanten.
De duurzame innovaties van TKH, waarbij een verscheidenheid aan voorbeelden is weergegeven in het katern van dit jaarverslag, dragen bij aan een betere maatschappij en een zuiniger en efficiënter gebruik van energie en grondstoffen. TKH neemt haar verantwoordelijkheid door te streven naar duurzaamheid en ziet het als een kans voor het ondernemerschap om succesvol verder te groeien.
De afgelopen jaren is hard gewerkt om de transformatie van de TKH-groep verder door te voeren. Het gevolg hiervan is dat wij met ingang van 1 januari 2008, een jaar eerder dan oorspronkelijk gepland, afscheid hebben genomen van de oude segmentatie en ons volledig zullen focussen op de solutions-segmentatie. Hiermee wordt een transparanter TKH nagestreefd.
Wij zijn onze medewerkers, opdrachtgevers, leveranciers, samenwerkingspartners en aandeelhouders erkentelijk voor de ontwikkeling die we in 2007 samen hebben mogen realiseren. Wij gaan graag de uitdaging aan om van 2008 ook weer een succesvol jaar te maken.
Raad van Bestuur
Alexander van der Lof, voorzitter Jan Vaandrager
Technologiebedrijf, TKH Group NV (TKH) is een internationaal opererende groep ondernemingen, die zich heeft gespecialiseerd in het creëren en leveren van innovatieve Telecom, Building en Industrial Solutions.
Bij TKH staan niet de soort van activiteiten maar de oplossingen centraal. In de business-segmenten Telecom Solutions, Building Solutions en Industrial Solutions worden basistechnologieën op het gebied van ICT en elektrotechniek uit de diverse werkmaatschappijen, veelal in partnership met leveranciers, samengevoegd tot totaaloplossingen.
Specialisten op het gebied van marketing, procesontwikkeling, design, engineering en logistiek voegen advisering en projectimplementatie toe om uiteindelijk een op maat gesneden oplossing aan te bieden. Deze op lokaal niveau ontwikkelde concepten bieden we vervolgens internationaal aan, zodat de ervaring en kennis binnen TKH optimaal worden benut.
De Telecom Solutions bestaan uit oplossingen vanaf basisinfrastructuur tot aan home networking-toepassingen, voor zowel de outdoor telecom- als indoor telecom (ICT)-markten. TKH Telecom Solutions zijn te onderscheiden in drie subsegmenten: glasvezelnetwerken, kopernetwerken en indoor telecomsystemen. Tot de glasvezelnetwerken en kopernetwerken behoren systemen voor de uitbouw en opwaardering van telecommunicatienetwerken. Indoor telecomsystemen zijn systemen die binnen huis- en bedrijfsomgevingen worden toegepast in de vorm van randapparatuur zoals telefoontoestellen en beveiligingssystemen en IP TV-softwareoplossingen. Maar ook connectivity-concepten om breedbandaansluitingen te realiseren.
De Building Solutions bestaan uit oplossingen op het gebied van efficiënte elektrotechniek tot aan ICT-systemen voor de zorgsector. Building Solutions zijn te onderscheiden in drie subsegmenten: building technologies, security systemen en connectivity systemen. Building technologies zijn toepassingen voor gebouwen en tunnels en bestaan onder andere uit energiezuinige licht(schakel)systemen, (vlucht)informatiesystemen, domotica-oplossingen, systemen voor (ouderen)zorg en gestructureerde bekabelingssystemen. Security systemen zijn geïntegreerde beveiligingsoplossingen en omvatten systemen voor toegangscontrole en -registratie, winkelbeveiliging evenals video-observatie-, detectie- en analysesystemen. Connectivity systemen omvatten installatie- en energiekabelsystemen zowel voor complexere gebouwen (utiliteitssector) als infrastructuurprojecten en energienetwerken. Verder bestaan connectivity systemen uit kabeloplossingen voor duurzame energiesystemen (solar- en windenergie) en de scheepsbouw- en offshore markt .
De samenhang in de Industrial Solutions-activiteiten van TKH richt zich op de kennis van systeemintegratie, ICT, elektrotechniek en mechatronica. Ook de kennis binnen TKH ten aanzien van de mogelijkheden om tot kostenverlagende oplossingen te komen in de industriële sector speelt een belangrijke rol in het succes van deze activiteiten. De Industrial Solutions bestaan uit twee subsegmenten: manufacturing systemen en connectivity systemen. De manufacturing systemen richten zich op geavanceerde bandenbouwsystemen voor de auto- en truckbandenbouwindustrie alsmede producthandlingsystemen en machinebesturingssystemen voor verschillende toepassingen. De connectivity systemen zijn speciaalkabelsystemen voor de medische, de robot, de automotive en machinebouwindustrie
Continue aandacht voor onderzoek en ontwikkeling zorgt voor een producten- en dienstenpakket dat technologisch geavanceerde oplossingen waarborgt. TKH is met haar bedrijven wereldwijd actief. De groei concentreert zich op Noordwest-, Midden- en Oost-Europa en Azië. Over 2007 behaalde TKH met 3.577 medewerkers een omzet van € 837,8 miljoen.
De doelstelling van TKH is een jaarlijkse winstgroei per aandeel te bereiken. Dit realiseren we door omzetgroei en het nastreven van een sterke positie in de kansrijke segmenten Telecom Solutions, Building Solutions en Industrial Solutions. Communicatie, veiligheid, zorg en efficiency zien we als belangrijke groeimarkten binnen deze segmenten.
Het aanbieden van oplossingen staat in de TKH-strategie centraal. Daarbij wordt een hoog rendement op de investering bij onze klanten nagestreefd. In belangrijke mate wordt gestuurd op een efficiënte wijze waarop oplossingen binnen de groep, maar vooral ook in samenwerking met derden, tot stand worden gebracht. De basistechnologieën en kennis binnen de TKH-groep spelen hierbij een belangrijke rol. TKH concentreert zich op een toonaangevende positie in nichemarkten.
Innovatiekracht is één van de pijlers voor verdere groei. We streven ernaar tenminste 15% van de omzet te laten bestaan uit innovaties die in de twee voorafgaande jaren zijn geïntroduceerd. Continue aandacht voor vernieuwing zorgt voor een producten- en dienstenpakket dat technologisch geavanceerde oplossingen waarborgt.
Omzetgroei realiseren we zowel autonoom als door middel van acquisities. Het geografisch uitbouwen van succesvolle TKH-activiteiten en het vanuit competence centers overdragen van kennis bieden hierbij perspectief voor extra groei. TKH streeft er naar de geografische overlap in activiteiten te vergroten van 50% naar 70%.
Door overnames én succesvolle autonome groei in Europa neemt het aandeel van de activiteiten buiten Nederland steeds verder toe. De nadruk bij acquisities ligt op structureel gezonde bedrijven met een sterke positie in segmenten die voor TKH belangrijk zijn. In haar streven naar een hogere toegevoegde waarde is TKH actief om haar portfolio te versterken met bedrijven die interessante technologie kunnen bieden in de groeimarkten communicatie, veiligheid, zorg en efficiency.
TKH ziet het belang in van spreiding – ook geografisch – van haar activiteiten. Geografisch ligt de focus voor groei op Noordwest-, Midden- en Oost-Europa en Azië. Binnen de TKH-strategie benutten we mogelijkheden voor groei doelgericht en beperken we (financiële) risico's. Gezonde balansverhoudingen en een sterke operationele cashflow hebben een hoge prioriteit in de ontwikkeling van de onderneming. TKH streeft een solvabiliteitsratio na van tenminste 35%. Vanaf 2007 zijn er nieuwe doelstellingen geformuleerd voor ontwikkeling van 'return on sales' (ROS)
en 'return on capital employed' (ROCE). De doelstellingen zijn om in 2009 een ROS van 8 à 9% en een ROCE van de 18 à 20% te bereiken.
TKH is zich bij het bereiken van deze doelstellingen en de implementatie van de strategie bewust van haar verantwoordelijkheden en verplichtingen ten opzichte van alle relevante belangengroepen van de onderneming.
De aandelen TKH zijn genoteerd aan de effectenbeurs van Euronext Amsterdam. Vanaf maart 2008 is het TKH-aandeel ingedeeld in de Small Cap-index (AScX). Daarnaast maakt het TKH-aandeel deel uit van de door Euronext ontwikkelde Next 150-index.
De bij derden uitstaande aandelen betreffen certificaten van aandelen, waarbij de aandelen bij notariële akte zijn overgedragen aan de Stichting Administratiekantoor van Aandelen TKH. Nadere informatie over de certificaten van aandelen staat vermeld op pagina 55 en 98. De prioriteitsaandelen worden beheerd door de Stichting Prioriteit, bestaande uit bestuurders van de vennootschap. De Stichting mag de aandelen niet vervreemden, verpanden of anderszins bezwaren. Aan de prioriteitsaandelen zijn
geen bijzondere rechten toegekend. Zoals ook vermeld op pagina 99, is aan de Stichting Continuïteit TKH een optie verleend tot het verkrijgen van beschermingspreferente aandelen waardoor deze Stichting – indien de optie wordt uitgeoefend – een belang van maximaal 50% van het totale geplaatste kapitaal kan verwerven.
Ter bevordering van de verhandelbaarheid van de aandelen is vanaf 14 mei 2007 elk aandeel, met uitzondering van de prioriteitsaandelen, met een nominale waarde van € 1, gesplitst in 4 aandelen met een nominale waarde van € 0,25.
Ultimo 2007 waren 35.388.795 gewone aandelen geplaatst, met een nominale waarde van € 0,25, waarvan de vennootschap er 766.783 in eigen bezit had, en 4.000 prioriteitsaandelen met een nominale waarde van € 1,-.
| 2007 | 2006 | |||
|---|---|---|---|---|
| Aantal gewone aandelen 1 | 34.622.012 | 33.714.520 | ||
| Jaaromzet in stuks | 17.780.929 | 17.931.580 | ||
| Hoogste koers | € | 23,41 | € | 16,48 |
| Laagste koers | € | 13,62 | € | 9,28 |
| Nettoresultaat per aandeel | € | 1,31 | € | 1,06 |
1) bij derden uitstaand
In het kader van de meldingen inzake zeggenschap- en kapitaalbelang wordt door de Autoriteit Financiële Markten (AFM) de volgende opgave gepubliceerd van de gemelde belangen in TKH.
| Aviva plc. | 6,38% |
|---|---|
| Breedinvest B.V. | 5,20% |
| Darlin N.V. | 5,29% |
| Delta Deelnemingen Fonds N.V. | 10,09% |
| Fidelity Investments | 9,34% |
| Fortis Utrecht N.V. | 6,48% |
| Kempen Capital Management N.V. | 7,39% |
| Navitas B.V. | 5,75% |
Uitgifte van aandelen geschiedt ingevolge een besluit van de Raad van Bestuur. Het besluit is onderworpen aan de goedkeuring van de Raad van Commissarissen. De omvang van deze bevoegdheid van de Raad van Bestuur wordt vastgesteld bij besluit van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders en betreft ten hoogste alle nog niet uitgegeven aandelen van het maatschappelijk kapitaal zoals dit luidt of zal luiden. Tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 24 april 2007 werd deze bevoegdheid verlengd tot 24 oktober 2008, met dien verstande dat deze bevoegdheid betrekking heeft op uitgifte van aandelen, ongeacht van welke soort of serie, daaronder begrepen het verlenen van rechten tot het nemen van aandelen, met inachtneming van het volgende.
■ De aanwijzing geldt:
(i) voor alle aandelen, met uitzondering van de cumulatief beschermingspreferente aandelen, tot en met tien procent (10%) van het totale nominale bedrag van de geplaatste gewone aandelen op het moment van uitgifte, vermeerderd met tien procent (10%) van het totale nominale bedrag van de geplaatste gewone aandelen op het moment van uitgifte indien de uitgifte plaatsvindt in het kader van een fusie of overname.
(ii) voor cumulatief beschermingspreferente aandelen ten hoogste het aantal cumulatief beschermingspreferente aandelen opgenomen in het maatschappelijk kapitaal zoals dit luidt of te eniger tijd zal luiden.
■ Beperking of uitsluiting van het voorkeursrecht op de hiervoor bedoelde aandelen.
De vennootschap mag ingevolge van een besluit van de Raad van Bestuur onder bepaalde in de statuten opgesomde voorwaarden onder bezwarende titel (certificaten van) aandelen in de vennootschap verkrijgen voor een prijs van (certificaten van) aandelen, gelegen tussen enerzijds het bedrag gelijk aan de nominale waarde die zij vertegenwoordigen en anderzijds het bedrag gelijk aan honderdtien (110%) procent van de beursprijs. Het besluit is onderworpen aan de goedkeuring van de Raad van Commissarissen. Tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 24 april 2007 werd aan de Raad van Bestuur de bevoegdheid tot verkrijging van eigen
aandelen verleend voor een periode van 18 maanden vanaf genoemde datum.
TKH streeft naar een aantrekkelijk rendement voor aandeelhouders hetgeen ondersteund wordt door een passend dividendbeleid. Voor de continuïteit van de onderneming zijn gezonde balansverhoudingen van groot belang. Overweging bij het bepalen van het uit te keren dividend is hoeveel winst de onderneming dient in te houden om de middellange termijnplannen te realiseren met in
acht name van een solvabiliteit van tenminste 35%. Op basis van de groeidoelstellingen voor de komende jaren zal een pay-out tussen de 40% en 70% nagestreefd worden.
| 6 mei 2008 | Trading update Q1 2008 |
|---|---|
| 7 mei 2008 | Jaarlijkse Algemene Vergadering |
| van Aandeelhouders | |
| 9 mei 2008 | Notering ex-dividend |
| 13 mei 2008 | Record date |
| 13 mei t/m 27 mei 2008 | Keuzeperiode |
| 28 mei 2008 | Bekendmaking omwisselverhou |
| ding stockdividend | |
| 2 juni 2008 | Betaalbaarstelling dividend. |
| 29 augustus 2008 | Publicatie halfjaarcijfers 2008 |
| 20 november 2008 | Trading update Q3 2008 |
| 28 april 2009 | Jaarlijkse Algemene Vergadering |
| van Aandeelhouders |
Aan het management van TKH en haar groepsmaatschappijen worden personeelsoptierechten op (certificaten van) aandelen TKH toegekend. Nadere informatie hierover is uiteengezet op pagina 100 van dit jaarverslag. Voor de Raad van Bestuur is een aandelenregeling van kracht (zie pagina 91).
Als gevolg van de notering aan de effectenbeurs van Euronext Amsterdam is TKH verplicht een regeling te treffen om gebruik van voorwetenschap door haar bestuurders en werknemers, alsmede zgn. 'insiders' te voorkomen. De in Nederland van kracht zijnde wettelijke bepalingen op het gebied van voorwetenschap en marktmanipulatie zijn samengebracht in de Wet op het Financieel toezicht, die per 1 januari 2007 van kracht is geworden. TKH heeft haar
bestaande reglement Voorwetenschap hierop aangepast, overeenkomstig het model van de VEUO (Vereniging van effecten Uitgevende Organisaties). De groep personen waarop dit reglement van toepassing is in verband met hun ter beschikking staande informatie, hebben er schriftelijk mee ingestemd te handelen volgens dit reglement. Mevrouw R. Dieperink, secretaris van de vennootschap, treedt op als compliance officer en ziet toe op juiste naleving van de weten regelgeving op het terrein van voorwetenschap en andere compliance-risico's.
TKH streeft er naar haar aandeelhouders en potentiële aandeelhouders zo goed mogelijk van relevante financiële en andersoortige informatie te voorzien om een breder inzicht in het bedrijf en in de sector te geven. Hiertoe onderhouden we, met inachtneming van de daarop van toepassing zijnde beperkingen, frequent contact met institutionele en particuliere beleggers en hun intermediairs, zoals analisten en financiële journalisten. Naast het jaarverslag, het halfjaarbericht en door middel van de financiële berichtgeving worden contacten onderhouden via bijeenkomsten, roadshows en bedrijfsbezoeken.
J.M.A. van der Lof MBA, Voorzitter Raad van Bestuur T 053 573 29 01 F 053 573 21 80
Meer informatie over TKH en haar werkmaatschappijen is ook beschikbaar op de website: www.tkhgroup.com, of via de secretaris van de vennootschap, mevrouw R. Dieperink.
TKH Group NV Spinnerstraat 15 Postbus 5 7480 AA Haaksbergen T 053 573 29 03 F 053 573 21 80 E [email protected]
Wij bieden de aandeelhouders de door de Raad van Bestuur opgestelde jaarrekening over het boekjaar 2007 ter vaststelling aan. De jaarrekening hebben we ter controle voorgelegd aan Deloitte Accountants. De goedkeurende verklaring kunt u vinden op pagina 106 van het verslag. De Raad van Commissarissen adviseert de Algemene Vergadering van Aandeelhouders de jaarrekening vast te stellen en akkoord te gaan met de voorgestelde winstbestemming, die is opgenomen op pagina 45 van het jaarverslag. De jaarrekening is door de Raad van Commissarissen met de Raad van Bestuur in aanwezigheid van de externe accountant besproken. De Raad van Commissarissen is van oordeel dat de jaarrekening een goede basis vormt voor de verantwoording die de Raad van Bestuur aflegt voor het gevoerde bestuur en de Raad van Commissarissen voor het gehouden toezicht op het gevoerde bestuur.
In het verslagjaar hebben vijf reguliere vergaderingen plaatsgevonden voor overleg met de Raad van Bestuur en één extra vergadering. In de reguliere vergaderingen werden de door de Raad van Bestuur ter goedkeuring voorgelegde operationele en financiële doelstellingen van TKH besproken. Het strategisch plan en de financiële ratio's die hierbij als randvoorwaarden gelden zijn in de decembervergadering van de Raad behandeld. Daarnaast zijn gedurende het jaar de gebruikelijke onderwerpen behandeld zoals de financiële kwartaalrapportages, het budget- en investeringsplan 2008 en is er specifieke aandacht geweest voor operational excellence, innovaties en management development. In de extra vergadering is de acquisitie van CAE Groupe besproken.
Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders 2007 is een aanpassing van het bezoldigingsbeleid van de Raad van Commissarissen ter vaststelling voorgelegd. Een aanpassing van de bezoldiging was gewenst op basis van marktconformiteit en de toegenomen werkzaamheden. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders is akkoord gegaan met deze aanpassing. De bezoldiging voor de Raad van Commissarissen is opgenomen op pagina 92.
Gedurende het jaar heeft de Raad van Bestuur in het kader van de realisatie van de strategie gerapporteerd over potentiële en lopende acquisities. In oktober heeft de voltallige Raad van Commissarissen een bezoek gebracht aan CAE Groupe in Frankrijk.
De Raad van Commissarissen is tevens bijeen geweest in een buitengewone vergadering waarin het eigen functioneren en dat van de Raad van Bestuur is besproken. Tijdens deze vergadering zijn de aandachtspunten zoals verwoord in de best practice bepaling iii.1.7. van de Corporate Governance Code getoetst. De Raad heeft wederom vastgesteld dat sprake is van een goede werkrelatie tussen Raad van Commissarissen en Raad van Bestuur. De Raad van Commissarissen voldoet aan de eis dat zijn leden onafhankelijk zijn in de zin van de best practice-bepaling iii.2.2. uit de Corporate Governance Code.
Bij één vergadering was een lid van de Raad van Commissarissen verhinderd.
Een overlegvergadering van de Centrale Ondernemingsraad, waarin het jaarverslag 2006 is behandeld, heeft in aanwezigheid van een delegatie van de Raad van Commissarissen plaatsgevonden.
De Audit Commissie van TKH is in het verslagjaar twee keer bijeengekomen. De vergaderingen hebben plaatsgevonden in aanwezigheid van de externe accountant. Besproken zijn onder meer de bevindingen van de accountant met betrekking tot de controle van de jaar- en halfjaarcijfers. Tevens is het interne risicobeheersingsen controlesysteem uitgebreid aan de orde geweest evenals de structuur van de periodieke managementrapportage bij TKH. De Audit Commissie bestaat uit de heren ir. A. Van der Velden (voorzitter) en H.J. Hazewinkel RA en mevrouw ir. M.E. Van Lier Lels. De heer drs. J.E. Vaandrager, Chief Financial Officer van TKH, treedt op als adviseur.
De Benoemings- en Remuneratiecommissie is het afgelopen verslagjaar drie keer bijeengekomen. Daarin stelde de commissie onder meer aan de orde de samenwerking en communicatie tussen de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen, het functioneren en het beloningsbeleid van de Raad van Bestuur evenals de remuneratie voor de Raad van Commissarissen. In het kader van de procedure rondom de benoeming van een nieuw lid voor de Raad van Bestuur als opvolger voor de heer drs. J.E. Vaandrager, heeft de Benoemings- en Remuneratiecommissie gesprekken gevoerd met de kandidaat. Op voordracht van de commissie hebben de afzonderlijke leden van de Raad van Commissarissen vervolgens met de kandidaat gesproken. De Raad van Commissarissen heeft in haar vergadering van maart 2008 besloten, na verkregen positief advies door de Centrale Ondernemingsraad over deze voorgenomen benoeming, om deze kandidaat, de heer E.D.H. de Lange MBA, per 7 mei 2008 te benoemen als lid van de Raad van Bestuur en CFO van TKH. De heer De Lange is sedert 1998 in dienst van TKH, laatstelijk in de functie van voorzitter Kabelproductiegroep Nederland-China. De heer Vaandrager zal na afloop van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders terugtreden uit de Raad van Bestuur vanwege het bereiken van de pensioensgerechtigde leeftijd.
Het remuneratieverslag treft u aan op pagina 91 van dit jaarverslag. De Benoemingsen Remuneratiecommissie wordt gevormd door de heren ir. A.J. Driessen (voorzitter) en P. Morley Msc.
De Raad van Commissarissen spreekt haar waardering uit aan de Raad van Bestuur en alle medewerkers voor de inspanningen en de gerealiseerde positieve ontwikkelingen binnen de TKH-groep.
Haaksbergen, maart 2008
Namens de Raad van Commissarissen H.J. Hazewinkel RA, voorzitter
(26-07-1949)
Nederlandse nationaliteit
• voorzitter Raad van Bestuur VolkerWessels
(25-10-1942)
(19-10-1959)
Nederlandse nationaliteit
lid Raad van Commissarissen Connexxion N.V.
lid Raad van Commissarissen Maersk B.V.
(13-07-1956)
Ierse nationaliteit
• lid Raad van Bestuur Telegraaf Media Group N.V.
Nederlandse nationaliteit
• voormalig executive director Corus Group plc.
J.M.A. (Alexander) van der Lof MBA Chief Executive Officer
drs. J.E. (Jan) Vaandrager Chief Financial Officer
J.M.A. van der Lof MBA – TKH (49) drs. J.E. Vaandrager – TKH (64) A.J.M. van Schie – TKF (62) L. Klick – E&E (60) ir. J.J. Spanjer – VMI (64) E.D.H. De Lange MBA – TKH (42) H. Möhle – Intronics (54) R.P. Innemee – TKH (48) O. Frias – CAE Groupe (42) R. Dieperink-Gielink – TKH (38)
E.D.H. de Lange MBA (42)
Building Solutions R.P. Innemee (48)
Industrial Solutions J.M.A. van der Lof MBA (49)
F inanciële Z aken drs. G.A. Sleeking RA (35) J. Baartmans (51)
Personeel en O rganisatie ir. D.W.S. Gigengack (54)
Secretaris van de vennootsc h a p R. Dieperink-Gielink (38)
Opnieuw is er wezenlijke voortgang geboekt in de ontwikkeling van de TKH-groep. Goede economische omstandigheden hebben een positieve invloed gehad op de groei van de omzet en het resultaat. Maar vooral ook de innovatiekracht van TKH heeft bijgedragen aan de groei. De innovaties hebben ertoe geleid dat nieuwe posities in de markt konden worden ingenomen met als gevolg dat de autonome groei wederom aanzienlijk hoger lag dan de economische groei en de marktgroei. De spreiding van de TKH-activiteiten over meerdere product-/marktcombinaties heeft het mogelijk gemaakt een substantiële winststijging te realiseren en tegelijkertijd aanzienlijke investeringen te doen in segmenten waar de komende jaren een sterk groeiende behoefte verwacht wordt. Investeringen in ontwikkelingen waardoor TKH zich nog beter op de kaart heeft gezet bij haar klanten. Deels werden deze investeringen in 2007 al beloond met extra opdrachten, maar de komende jaren verwacht TKH hier nog meer vruchten van te kunnen plukken.
Dat ondanks de voornoemde investeringen het bedrijfsresultaat met ruim 18% kon stijgen geeft de kracht van de TKH-strategie aan. De groeiambitie binnen de TKH-groep is groot. Dit heeft zich tevens vertaald in vele kansen die in 2007 zijn omgezet in successen. De uitvoering van onze doelstelling om sterk verder te internationaliseren en de basis van eigen technologieën te versterken heeft goede vooruitgang geboekt. De acquisitie van CAE in Frankrijk is daarbij een bijzondere mijlpaal te noemen. Een doorbraak ten aanzien van het verder verleggen van de grenzen van het TKH-marktgebied, maar ook een doorbraak in de schaalgrootte van de door TKH geacquireerde bedrijven.
De voortgang van de TKH-transformatie heeft veel aandacht gehad. Het besluit om de focus op de solutionssegmentatie te vertalen in een volledig op solutions gerichte rapportage met ingang van 2008 is daarmee een jaar eerder gerealiseerd dan oorspronkelijk gepland. Hiermee wordt definitief afscheid genomen van de oude segmentatie in groepen. Wij verwachten dat TKH hiermee transparanter is en dat duidelijker wordt waar de focus ligt in de TKH-strategie.
De activiteiten binnen TKH zullen zich steeds meer concentreren rond systeemintegratie. Belangrijke eigen basistechnologieën, maar ook basistechnologieën van derden, worden door TKH samengevoegd tot totaaloplossingen. De ingezette strategie om innovatieve totaaloplossingen aan te bieden heeft zich bewezen in het creëren van nieuwe mogelijkheden in interessante groeimarkten en marktniches.
De focus op Telecom, Building en Industrial Solutions geeft de TKH-groep een scherpte die tot optimalisatie leidt van ken-
De groeiambitie binnen de TKHgroep is groot. Dit heeft zich tevens vertaald in vele kansen die in 2007 zijn omgezet in successen.
nis van specifieke markten. De combinatie van activiteiten van onze werkmaatschappijen tot oplossingen heeft ertoe geleid dat bij TKH niet meer de afzonderlijke activiteiten centraal staan maar deze oplossingen.
Het segment Industrial Solutions groeide harder dan de overige twee business-segmenten binnen de TKH-groep waarmee het aandeel van dit segment in de totaalomzet toenam tot 53,0% (2006: 50,4%). De toenemende trend vanuit de industrie om steeds meer uit te besteden leidt ertoe dat de marktomvang en marktpotentie in dit segment stijgt. Door op deze uitbestedingstrend in te spelen, groeit het productenen dienstenpakket van TKH wat leidt tot een breder pakket en daardoor meer omzet per opdracht. Hierdoor was TKH in 2007 in staat sneller te groeien dan de markt. Met name in de bandenbouwindustrie, de medische sector en de robotindustrie is deze trend sterk ingezet. Daarnaast droegen de acquisities bij aan de toename van het aandeel Industrial Solutions.
Het aandeel Building Solutions ten opzichte van de totaalomzet steeg naar 30,8% (2006: 29,7%). De omzetgroei binnen Building Solutions werd mede beïnvloed door de acquisities. Het aandeel oplossingen in een vroeg stadium van de productlevenscyclus is in 2007 verder toegenomen in dit segment. Met name voor de markt voor ouderenzorg en
security werden vele nieuwe oplossingen ontwikkeld en geïntroduceerd. Met de toevoeging van zeer geavanceerde security-concepten aan het TKH-portfolio door de participaties in Observision, KLAN, NET en SecurityWorks is er een nieuwe dimensie voor groei ontstaan. TKH streeft ernaar om het aandeel security-oplossingen in de totaalomzet de komende drie tot vijf jaar uit te breiden van 5% naar tenminste 20%.
Door de snelle groei van de Industrial en Building Solutionsactiviteiten liep het aandeel van de Telecom Solutions in de TKH-totaalomzet terug naar 16,2% (2006: 19,9%). De opwaardering van de kopertelecomnetwerken werd door de meeste netwerkoperators nog uitgesteld. Enerzijds door de onzekerheid of de technische specificaties door de leveranciers van actieve componenten gerealiseerd zouden kunnen worden en anderzijds door nieuwe inzichten ten aanzien van het versneld investeren in glasvezelinfrastructuur als alternatief voor het opwaarderen van kopernetwerken. Ook de nog lopende procedures in de EU voor het openstellen van de netwerken voor de concurrentie zorgde voor een afwachtende houding. De snel groeiende bandbreedtebehoefte laat echter weinig ruimte voor verder uitstel. Binnen Europa werden dan ook opnieuw vele nieuwe initiatieven ontwikkeld voor investeringen in glasvezelnetwerken, met name door nieuwe partijen die zich een positie willen verwerven in het beschikbaar stellen van communicatie-infrastructuur. Nieuwe diensten die om een grote bandbreedte vragen, zoals IPTV, 'video on demand' en zorgoplossingen, stimuleren de vraag naar vaste aansluitingen. Dit vertaalde zich voor TKH in het vierde kwartaal in een toename van opdrachten voor de Ocilion IPTV-oplossingen. Daarnaast werden er in Europa enkele grotere 'Fibre To The Home'-projecten geboekt .
De samenhang binnen de TKH-groep is een belangrijke succesfactor om geïntegreerde oplossingen aan te bieden en voordeel te halen uit de schaalgrootte. Het delen van kennis tussen de bedrijven in de groep heeft ertoe geleid dat onze klanten betere oplossingen kregen aangeboden en dat zowel onze klanten, onze leveranciers als onze bedrijven een grotere efficiency bereikten.
De ROS is voor TKH een belangrijke graadmeter voor de kwaliteit van de activiteiten en de keuzes in het activiteitenportfolio. TKH is goed op weg om de in maart 2007 gestelde doelstellingen voor 2009 te realiseren: een ROS van 8 tot 9% en een ROCE van 18 tot 20%. Door de stappen die in de strategische ontwikkeling van de TKH-groep zijn gezet heeft TKH vertrouwen in het behalen van deze doelstellingen. De ROS en ROCE bedroegen in 2007 7,6% respectievelijk 15,5%. Zowel de ROS als de ROCE werden in 2007 beïnvloed door eenmalige zaken. De ROCE werd beïnvloed doordat de acquisities qua
Het delen van kennis tussen de bedrijven in de groep heeft ertoe geleid dat onze klanten betere oplossingen kregen.
resultaat slechts voor een deel van het jaar werden meegeconsolideerd (1,0%).
Het aantal acquisities lag in 2007 op een recordhoogte. Deze acquisities hebben een goede bijdrage gehad in de groei van de omzet en de winstgevendheid van TKH. Daarnaast zijn door deze acquisities de activiteiten binnen de TKH-groep zowel geografisch als qua portfolio versterkt. In het verslagjaar is veel aandacht besteed aan het onderhouden van contacten met potentiële acquisitiekandidaten.
Met ingang van 2008 richt TKH zich in haar businesssegmentatie op de solution-segmenten.
| Segmenten | Sub-segmenten | Business-model | Markten | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Telecom Solutions Indoor Telecom Systems Fibre Networks Systems Copper Networks Systems |
20% 5% 10% 5% |
R & D an d Sy st em e ni gn ee rin g |
In ho us e M an uf ac tu rin g |
O ut so ur ce d M an uf ac tu rin g |
As se m bl in g |
Se rv ice |
> Telecomoperators > Kabeloperators > Serviceproviders > Telecominstallateurs > Telecomretailers > Woningbouwverenigingen |
|
| Building Solutions Building Technologies Security Systems Connectivity Systems |
30% 5% 5% 20% |
> Utiliteitsmarkt (installateurs en groothandel) > Overheid > Verkeersinfrastructuur > Zorginstellingen > Parkeerorganisaties > Scheepsbouw en offshore > Spoorwegen > Energiebedrijven |
||||||
| Industrial Solutions Connectivity Systems Manufacturing Systems |
50% 30% 20% |
> Machinebouwindustrie > Procesindustrie > Bandenbouwindustrie > Medische industrie > Robotindustrie > Automotive industrie > Blikverwerkende industrie |
||||||
percentages zijn indicatief
Solutions Solutions Solutions
Met ingang van 2008 zal TKH zich in haar businesssegmentatie focussen op de solutionssegmenten in plaats van de segmentatie in de drie groepen. De transformatie van de TKH-groep is daarmee in een volgende fase gekomen.
Ter inleiding hiervan worden in dit hoofdstuk trends genoemd per solutionssegment, die van invloed zijn op de ontwikkeling van de TKH-groep. Tevens wordt aangegeven op welke wijze TKH met haar oplossingen inspeelt op deze trends.
De markten waarin TKH opereert kenmerken zich door een behoefte aan efficiënte oplossingen. De wensen van onze klanten richten zich
in toenemende mate op het efficiënt kunnen uitbesteden van niet-kernactiviteiten waardoor een groeiende behoefte aan partnerships ontstaat. Deze partnerships leiden ertoe dat technische oplossingen worden aangedragen die innovatief zijn en die een positieve impact hebben op het resultaat van de klant.
TKH heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld van productleverancier naar leverancier van systemen. Systeemintegratie neemt een steeds belangrijkere positie in, in het activiteitenportfolio. Door mee te denken in de probleemstellingen van onze klanten kunnen wij oplossingen aanbieden die leiden tot een toegevoegde waarde in de vorm van hoogwaardige techniek, design, engineering en service. Door een groter aandeel in de totaalbehoefte van onze klanten in te vullen, waarbij de technologiecomponent een steeds nadrukkelijker positie inneemt, ontstaat er naast de specifieke groei van markten, een extra groeidimensie voor TKH.
In de drie TKH-businesssegmenten Telecom Solutions, Building Solutions en Industrial Solutions worden basistechnologieën op het gebied van ICT en elektrotechniek uit de werkmaatschappijen samengevoegd tot totaaloplossingen. Onze specialisten op het gebied van marketing, procesontwikkeling, design, engineering en logistiek voegen advisering en projectimplementatie toe om uiteindelijk een op maat gesneden oplossing aan te bieden. Deze op lokaal niveau ontwikkelde concepten bieden we vervolgens internationaal aan, zodat de ervaring en kennis binnen TKH optimaal worden benut.
De Telecom Solutions bestaan uit oplossingen vanaf basisinfrastructuur tot aan home networking-toepassingen, voor zowel de outdoor telecom- als indoor telecom (ICT)-markten. TKH heeft haar Telecom Solutions onderscheiden in drie subsegmenten: glasvezelnetwerken, kopernetwerken en indoor telecomsystemen.
Tot de glasvezelnetwerken en kopernetwerken behoren systemen voor de uitbouw en opwaardering van telecommunicatienetwerken. Kwalitatief hoogwaardige systemen waarmee telefonie-, data-, televisie- en videodiensten kunnen worden gedistribueerd.
Indoor telecomsystemen zijn systemen die binnen huis- en bedrijfsomgevingen worden toegepast in de vorm van randapparatuur zoals telefoontoestellen, beveiligingssystemen en IP TV-softwareoplossingen. Maar ook connectivity-concepten om breedbandaansluitingen te realiseren.
TKH speelt als leverancier van totaaloplossingen in op de behoefte van netwerkoperators om samen te werken met partners die geïntegreerde totaaloplossingen kunnen leveren.
De telecommunicatiesector is dynamisch en heeft te maken met ingrijpende veranderingen. Dit leidt tot een aantal trends.
Het gebruik van telefonie over internet (Voice over IP) groeit wereldwijd snel. Een breed scala van bestaande en nieuwe aanbieders begeven zich op deze markt.
In de draadloze netwerken wordt breedbandige capaciteit gerealiseerd door de opwaarderingen van bestaande gsmnetwerken en verdere ontwikkeling van 3G-netwerken. De beschikbaarheid van mobiel breedband gaat de komende jaren verder en maakt mobiele entertainmentservices zoals mobiel video, TV en chatten voor het brede publiek bereikbaar.
Deze ontwikkelingen zorgen voor een complexe afweging en actie bij de netwerkoperators. Enerzijds moeten zij investeren in opwaardering van de netwerken om de gevraagde nieuwe functionaliteit te kunnen leveren, anderzijds bestaat het gevaar dat de consumenten voor wat betreft de diensten overgaan naar nieuwe dienstenaanbieders, waardoor die inkomsten teruglopen.
Een oplossing om klanten te behouden ligt in het aanbieden van interessante pakketten voor de consument en maximale benutting van de netwerken. In deze strategie speelt onder meer 'Triple Play' een rol. Triple Play staat voor de levering van televisie- en video-, internet- en telefoniediensten over hetzelfde netwerk. Deze ontwikkelingen bieden kansen voor de TKHgroep. TKH heeft de kennis, de ervaring en uitgekiende concepten om nieuwe netwerken te realiseren en bestaande netwerken op te waarderen tot hoogwaardige breedbandnetwerken.
Met het aanbieden van 'state of the art'-oplossingen voor bestaande koper-, CATV-, draadloze netwerken en glasvezelnetwerken evenals zeer geavanceerde concepten op het gebied van VOIP, time-shifted IP-TV en home networking, hebben we duidelijk gemaakt dat TKH zich het afgelopen jaar verder heeft ontwikkeld als totaaloplosser. We zijn optimaal gepositioneerd om in de zeer interessante telecom-arena te acteren. De doelstelling daarbij is om voortdurend nieuwe oplossingen toe te voegen en de marktpositie verder uit te bouwen.
Het aandeel Telecom Solutions in de totale TKH-omzet bedroeg in 2007 16,2% (2006: 19,9%).
Telecom Solutions onderscheidt drie subsegmenten: glasvezelnetwerken, kopernetwerken en indoor telecomsystemen.
De Building Solutions bestaan uit oplossingen op het gebied van efficiënte elektrotechniek tot aan ICT-systemen voor de zorgsector. TKH onderscheidt binnen Building Solutions drie subsegmenten: building technologies, security systemen en connectivity systemen.
Building technologies zijn toepassingen voor gebouwen en tunnels en bestaan onder andere uit energiezuinige licht-(schakel)systemen, (vlucht)informatiesystemen, domoticaoplossingen, systemen voor (ouderen)zorg en gestructureerde bekabelingssystemen voor Local Area Netwerken en efficiënte installatietechnieken.
Security systemen zijn geïntegreerde beveiligingsoplossingen en omvatten systemen voor toegangscontrole en -registratie, winkelbeveiliging evenals video-observatie-, detectie- en analysesystemen. Daarnaast worden intercomsystemen aangeboden en systemen die leiden tot een efficiëntere bewaking door middel van centrale controlekamer-concepten.
Connectivity systemen omvatten installatie- en energiekabelsystemen zowel voor complexere gebouwen (utiliteitssector) als infrastructuurprojecten en energienetwerken. Verder bestaan de connectivity systemen uit kabeloplossingen voor duurzame energiesystemen (solar- en windenergie) en de scheepsbouw- en offshore markt.
In Building Solutions zijn interessante trends te definiëren.
De wens naar één flexibele inrichting en het meer intelligent maken van de gebouwen, gebaseerd op flexibele IT-infrastructuren, bieden voor TKH volop mogelijkheden. Voor de kantorenmarkt hebben we oplossingen die bestaan uit intercomsystemen, video- en toegangscontrole, spraak- en datanetwerken. Voor de woningmarkt hebben we een geïntegreerde set van componenten, systemen en functies ontworpen en geïmplementeerd onder de naam Realive®. In de uitgebreide versie behoort 'intelligent wonen', ofwel domotica, tot de mogelijkheden.
Met de gebouwbesturingsoplossingen speelt TKH in op de steeds energie- en milieubewuster wordende gebouwinstallatiemarkt. Met de energiebesparende gebouwinstallaties met aanwezigheidsdetectie – waarmee het licht dus alleen brandt als het echt nodig is – evenals de snelle stekerbare installatieoplossingen heeft TKH een aantal zeer interessante producten in haar portfolio. Het gebouw wordt niet alleen energiezuinig, maar ook bijzonder flexibel bij wijzigende gebruikerswensen.
Voor de installatiemarkt levert TKH voorgeassembleerde systemen waardoor de installatietijd flink kan worden gereduceerd. Hierdoor ontstaat tevens een hogere productiviteit en tegelijkertijd de mogelijkheid om minder hoog gekwalificeerde monteurs in te zetten.
TKH speelt in op de behoefte aan geïntegreerde beveiligingsoplossingen zoals toegangscontrole, professionele communicatie en camerabewaking gebaseerd op flexibele IT-infrastructuren. Voor toepassingen in parkeergarages heeft TKH oplossingen op het gebied van duurzame verlichtingsconcepten, communicatiesystemen en beveiligingsoplossingen.
Voor de beveiligingsmarkt levert TKH geïntegreerde bewakingsoplossingen op basis van hoogwaardige processortechnologie voor video- en audioanalyse. Middels video- en audio-analyses die leiden tot objectherkenning, en alarmering en 'logging' van ongewenste gebeurtenissen, kan snel gereageerd worden op verdachte situaties met bovendien een minimale kans op fouten. Dit heeft betrekking op zowel live-beelden als op zoekacties in archiefbeelden achteraf. Een krachtig en onmisbaar wapen voor observanten.
Building Solutions heeft drie sub segmenten: building technologies, security systemen en connectivity systemen.
Met de vergrijzing en alles wat daarmee samenhangt is innovatie in de zorg onontkoombaar. Voor deze zorgsector ontwerpt en levert de TKH-groep onder andere systemen voor de communicatie aan het ziekenhuisbed. Voor de groep ouderen die de wens hebben langer in hun eigen woonomgeving te blijven wonen, bieden we een keur aan oplossingen. Met het akoestische bewakingssysteem van TKH kunnen hulpverleners op afstand de geluiden in de woon- en slaapvertrekken monitoren. Het TKH-beeldcommunicatiesysteem biedt aan zorginstellingen, woningbouwcorporaties en gemeenten 24 uur per dag zorg op maat. Met dit concept kan een bewoner via televisie, pc met touchscreen of beeldtelefoon op afstand beeldcontact maken met de verpleegkundige maar ook met familie, vrienden, mantelzorgers of lotgenoten. De TKH-zorgoplossingen geven de zorgaanbieders het gereedschap voor efficiency- en kwaliteitsverbetering.
■ In de toenemende aandacht voor het mobiliteitsvraagstuk is de ontwikkeling van nieuwe infrastructuur voor de Europese overheden nog steeds prioritair. Binnen de
Europese Unie levert de behoefte aan nieuwe betalingsvormen rondom infrastructuur kansen voor de ontwikkeling en levering van nieuwe systemen en oplossingen.
■ De groeiende mobiliteit vraagt bovendien om een betere benutting van de aanwezige wegcapaciteit. Verkeersaanbodgestuurde spitsstroken en flexibele wegmarkering vragen om management- en controlesystemen door middel van bewakingscamera-, omroep- en sturingsinstallaties.
In infrastructuurtoepassingen levert TKH systemen voor tunnelbewaking, parkeermanagement, flexibele bewegwijzering en aankomst- en vertrektijdenterminals voor vliegvelden en openbaar vervoer.
Het aandeel Building Solutions in de totale TKH-omzet bedroeg in 2007 30,8% (2006: 29,7%).
De samenhang in de Industrial Solutions-activiteiten van TKH richt zich op de kennis van systeemintegratie, ICT, elektrotechniek en mechatronica. Ook de kennis binnen TKH ten aanzien van de mogelijkheden om tot kostenverlagende oplossingen te komen in de industriële sector speelt een belangrijke rol in het succes van deze activiteiten. De Industrial Solutions bestaan uit twee subsegmenten: manufacturing systemen en connectivity systemen. De manufacturing systemen richten zich op geavanceerde bandenbouwsystemen voor de auto- en truckbandenbouwindustrie alsmede producthandlingsystemen en machinebesturingssystemen voor verschillende toepassingen. De connectivity systemen zijn speciaalkabelsystemen voor de medische, de robot, de automotive en machinebouwindustrie
De industriële sector kenmerkt zich door een steeds grotere focus op uitbesteding en concentratie op kernactiviteiten. Deze trend is voor TKH van grote invloed op de groeikansen. TKH is georganiseerd om innovatieve, efficiënte oplossingen aan te bieden die ervoor zorgen dat klanten tegen lagere kosten en flexibeler kunnen produceren. Belangrijk hierbij is dat TKH gespecialiseerde kennis heeft. Hierdoor ontstaan betere oplossingen waarmee de winstgevendheid van onze klanten wordt vergroot. Met name biedt de uitbestedingstrend van de industriële sector een extra groeidimensie in dit segment. Een groeidimensie die mogelijkheden genereert om in moeilijkere marktomstandigheden toch groeiperspectief te ontwikkelen. TKH is hierdoor minder afhankelijk geworden van de economische ontwikkeling als groeimotor van de TKH-activiteiten.
In de auto- en truckbandenbouw sector spelen deze uitbestedingstrends een grote rol. Maar ook in de andere sectoren waarin TKH actief is zoals de medische, robot en machinebouw industrie is deze uitbestedingstrend niet tegen te houden.
Naast de hiervoor genoemde positionering zijn er specifieke trends en ontwikkelingen binnen de industriële sector waarin TKH actief is.
Het gevolg van deze trends is dat er een vervangingsmarkt ontstaat voor productiesystemen die gedreven wordt door innovatieve systemen die inspelen op de voornoemde trends. TKH is wereldwijd marktleider met haar oplossingen voor de bandenbouwsector. De totale markt voor bandenbouwsystemen wordt ingeschat op een jaarlijks investeringsniveau voor de voor TKH relevante oplossingen van € 1,5 à € 2 miljard.
■ De robotindustrie is een sterk groeiende markt. Dit is onlosmakelijk verbonden met de stijgende arbeidskosten, de wens om de operatorafhankelijkheid terug te brengen
teneinde een betere procesbeheersing te realiseren, maar ook door een groeiend tekort aan gekwalificeerde productiemedewerkers. Vanwege de noodzaak tot het accuraat aansturen van het robotsysteem, zodat de juiste handelingen efficiënt en zorgvuldig worden uitgevoerd, is tevens de behoefte aan complexe, flexibele en betrouwbare kabelsystemen sterk toegenomen.
TKH speelt een belangrijke rol met haar connectivity-oplossingen in voorgenoemde markten. Onze jarenlange ervaring en brede kennis en vakmanschap liggen ten grondslag aan de oplossingen die veelal in partnership worden ontwikkeld.
In de procesautomatisering blijft de aandacht gericht op verbetering van de ketenafstemming door middel van koppelingen tussen de verschillende productie-eenheden en de ERP-systemen. Belangrijk onderdeel daarbij zijn geavanceerde bedien- en procesvisualisatiesystemen. TKH is succesvol in het leveren van geavanceerde besturingssystemen voor de machine- en procesindustrie op basis van PLC-technologie en het combineren de engineering en softwareontwikkeling met paneelbouw, installatie en service tot totaaloplossingen.
Het aandeel Industrial Solutions in de totale TKH-omzet bedroeg in 2007 53,0% (2005: 50,4%).
Industrial Solutions bestaan uit twee subsegmenten: manufacturing systemen en connectivity systemen.
De omzet bedroeg in 2007 € 837,8 miljoen (2006: € 685,5 miljoen), een verbetering van 22,2% ten opzichte van 2006. De acquisities die gedurende 2007 werden gedaan, hebben belangrijk bijgedragen aan deze omzetstijging. Autonoom bedroeg de groei 11,0%.
De toegevoegde waarde steeg met € 45,1 miljoen ofwel 17,1% tot € 309,5 miljoen. In procenten van de omzet daalde de toegevoegde waarde tot 36,9% (2006: 38,6%) door een toename van het aandeel uitbestedingen ten opzichte van het aandeel eigen productie.
Het bedrijfsresultaat nam toe met € 9,8 miljoen tot € 63,4 miljoen,
een stijging van 18,4%. In de Kabel- en Technische Handelsgroep verbeterde het bedrijfsresultaat als percentage van de omzet (ROS) door efficiencyverbeteringen en focus op oplossingen. Door hoge kosten samenhangend met het hoge aandeel innovaties en prototyping, daalde de ROS in de Machinegroep. In totaal daalde de ROS daardoor licht naar 7,6% (2006: 7,8%).
Door de acquisities en de toename van het werkkapitaal als gevolg van de groei van de activiteiten stegen de netto financiële baten en lasten met € 2,5 miljoen tot € 6,2 miljoen (2006: € 3,7 miljoen). De belastingdruk daalde naar 21,7% (2006: 29,3%). Dit werd veroorzaakt door enerzijds een daling van de belastingdruk in Nederland en is anderzijds het gevolg van de afwikkeling van aangiftes uit voorgaande jaren. Genormaliseerd zou de belastingdruk zijn uitgekomen op 28,0%.
De nettowinst over 2007 steeg met 27,5% naar € 45,1 miljoen (2006: € 35,4 miljoen). De gewone winst per aandeel is hiermee uitgekomen op € 1,31, een stijging van 23,6% (2006: € 1,06).
Het balanstotaal nam gedurende het verslagjaar toe met € 193,3 miljoen, het gevolg van acquisities (€ 166,7 miljoen), autonome investeringen in vaste activa alsmede autonome toename van het netto-werkkapitaal. Het werkkapitaal in procenten van de omzet steeg licht van 20,7% tot 20,9%, mede doordat de acquisities nog niet voor het gehele jaar in de omzet meetelden. Hiervoor gecorrigeerd zou het werkkapitaal uitkomen op 18,6% van de omzet.
De acquisities die gedurende 2007 werden gedaan, hebben belangrijk bijgedragen aan de omzetstijging.
De netto-kasstroom uit operationele activiteiten ontwikkelde zich positief naar € 36,5 miljoen ten opzichte van € 18,6 miljoen in 2006.
Ultimo 2007 bedroeg de netto-bankschuld € 163,7 miljoen. Dit was € 95,6 miljoen hoger dan ultimo 2006, in belangrijke mate als gevolg van de in 2007 gerealiseerde acquisities en het toegenomen werkkapitaal. In het verslagjaar zijn nieuwe gecommitteerde kredietfaciliteiten afgesloten voor een bedrag van € 100 miljoen met een looptijd van vijf jaar. In totaal beschikt TKH over € 125 miljoen gecommitteerde faciliteiten en € 225 miljoen niet-gecommitteerde faciliteiten.
De solvabiliteit daalde van 47,5% naar 40,4%.
Het aantal personeelsleden (FTE) ultimo 2007 bedroeg 3.577 (2006: 2.961). De toename was voor 362 FTE het gevolg van acquisities.
Onderdeel van de TKH-strategie is om zowel autonoom als door middel van acquisities groei te realiseren. De nadruk bij acquisities ligt op structureel gezonde bedrijven met een sterke positie in de voor ons belangrijke segmenten Telecom, Building en Industrial Solutions. Het acquisitiebeleid is gebaseerd op het invullen van 'witte vlekken', waarbij geografisch de focus ligt op Noordwest-, Midden en Oost-Europa en Azië. In toenemende mate wordt ook gericht gezocht naar acquisitiemogelijkheden waarmee interessante technologieën kunnen worden toegevoegd aan het bestaande TKH-portfolio en de positie in de bestaande Solutionssegmenten kan worden versterkt. TKH streeft ernaar om op jaarbasis gemiddeld 1 tot 3 acquisities te doen met een omvang per acquisitie tussen de € 10 miljoen en € 50 miljoen omzet.
In 2007 is veel aandacht besteed aan acquisitiemogelijkheden. Er werden in totaal zeven meerderheidsbelangen en één minderheidsbelang verworven. Een aantal kleine acquisities waren vooral gericht op het verwerven van technologie. De acquisitie van CAE Groupe in Frankrijk is een doorbraak in de ontwikkeling van de TKH-groep op het gebied van het verder verleggen van de grenzen van het TKH-marktgebied, maar ook een doorbraak in de schaalgrootte van de door TKH geacquireerde bedrijven.
Onderdeel van de TKH-strategie is om zowel autonoom als door middel van acquisities groei te realiseren.
ge-outsourced. De eigen productie binnen CAE Groupe betreft 20% van de activiteiten en is geconcentreerd in twee vestigingen in Noord-Italië en Frankrijk, waar speciaalkabel respectievelijk hoogwaardige connectoren voor Local Area Networks voor industrieel gebruik worden geproduceerd. CAE Group heeft een jaaromzet van € 122 miljoen.
■ In december 2007 is een 80%-belang verworven in Security-Works te Nijkerk. SecurityWorks ontwikkelt en levert als system integrator, complete, op maat gemaakte en geïntegreerde beveiligingsoplossingen in de marktsegmenten retail en industrie. SecurityWorks heeft een omzet van € 2 miljoen op jaarbasis.
In 2007 bedroegen de netto-investeringen in materiële vaste activa € 28,8 miljoen (2006: € 17,5 miljoen). De voornaamste investeringen in materiële vaste activa betroffen uitbreidingen gebouwen voor logistieke activiteiten en uitbreidingsinvesteringen voor de productie van hoogwaardige speciaalkabels. In augustus 2007 werd besloten om een nieuwe locatie te ontwikkelen in Forst in Duitsland voor productie van hoogwaardige speciaalkabels en kabelsystemen. Deze nieuwe productielocatie leidt tot een capaciteitsuitbreiding van de productie van hoogwaardige speciaalkabels met ruim 30%. De afschrijvingen op materiële vaste activa bedroegen in 2007 € 12,8 miljoen (2006: € 11,7 miljoen).
De acquisitie van CAE Groupe in Frankrijk is een doorbraak in het verder verleggen van het TKHmarktgebied.
Aan de op 7 mei 2008 te houden Algemene Vergadering van Aandeelhouders zal worden voorgesteld een dividend van € 0,66 uit te keren per (certificaat van) aandeel (2006: € 0,53). Dit betekent een pay out-ratio van 50,2%. Om de financiering van de beoogde groei te ondersteunen wordt aan de aandeelhouders het dividend naar keuze in contanten of in aandelen ten laste van de reserves voorgesteld. De vaststelling van het dividend in aandelen zal plaatsvinden één dag na afloop van de keuzeperiode op basis van de gemiddelde koers van het aandeel gedurende de laatste vijf beursdagen van die keuzeperiode welke op 27 mei 2008 eindigt. De betaalbaarstelling van het dividend, contant dan wel in aandelen, vindt plaats op 2 juni 2008.
De omvorming van TKH tot een groep van bedrijven die marktgerichte totaaloplossingen aanbiedt, is gedurende het verslagjaar verder vormgegeven en stelt hoge eisen aan de organisatie. De solution-strategie is inmiddels in de organisatie ingebed. De strategie vraagt van het management van de werkmaatschappijen een andere marktbenadering en leidt tot bundeling van krachten tussen de ondernemingen. Via de vorming van portfolio boards heeft portfoliomanagement nadrukkelijker aandacht gekregen. De constante vernieuwing van het activiteitenportfolio blijft ook de komende jaren van essentieel belang om verdere groei te kunnen realiseren. In lijn met de ontwikkeling van
de aansturing van de organisatie op basis van de solutionssegmentatie werd besloten om per hoofdsolutionsgebied een management board te introduceren bestaande uit directieleden uit verschillende business units in het desbetreffende solutionssegment. De invoering van een management board per solution zal tot een verdere implementatie leiden van de solutionsstrategie. Ten behoeve van de ontwikkeling van de samenhang in de security-activiteiten is een security-cluster gevormd. Daarnaast is een cluster gevormd bestaande uit de Nederlandse en Belgische werkmaatschappijen, actief op het gebied van industriële connectivity systemen. Door de voortdurende focus op het creëren van duurzame winstgevende groei, zowel door middel van autonome ontwikkeling als acquisities, investeert de groep veel tijd en energie in het verder stimuleren van de onderlinge samenwerking tussen de verschillende ondernemingen. Zowel in de benadering naar de markt als op het gebied van productontwikkeling wordt vergaande samenwerking gestimuleerd.
Innovatie stond ook het afgelopen jaar centraal in het ondernemerschap van onze mensen. Door de kennis van innovaties binnen de groep onderling te delen, is het mogelijk de gehele groep naar een hoger niveau te tillen. Wij vinden het belangrijk ruimte te creëren waardoor nieuwe ideeën kunnen ontstaan.
Binnen de TKH-organisatie is het operational excellence-programma op veel gebieden ingevoerd. Onderdeel van dit programma is een 'Customer Value Performance'-programma. In 2007 is de eerste fase van dit programma afgerond. In de loop van 2008 zal een tweede meting worden uitgevoerd zodat de verbeteringen kunnen worden gemeten. Het doel van het
'Customer Value Performance'-programma is het in alle opzichten verbeteren van de kwaliteit van de operatie naast een verbetering van de loyaliteit en tevredenheid van de klanten en medewerkers. Bij de Kabelproductiebedrijven heeft het T.O.C. (Theory of Constraints)-programma geleid tot een reductie van de levertijden, een verbetering van de leveringsbetrouwbaarheid en een reductie van het werkkapitaal. In totaliteit zijn 120 medewerkers voor dit programma opgeleid.
In 2007 is blijvend geïnvesteerd in kennis en vaardigheden van onze medewerkers. Het management developmentprogramma richt zich op het ontwikkelproces van managers en high potentials uit de groep. Dit programma heeft als doel het tijdig kunnen identificeren van managementpotentieel. Hierdoor wordt het mogelijk om opvolgers voor het huidige management ook uit de eigen organisatie te werven. Aan de hand van performance & competence management wordt nauwkeurig vastgesteld aan welke kwaliteiten de medewerker binnen de TKH-groep voldoet en dient te voldoen. Performance & competence management levert een bijdrage aan zowel het behalen van de organisatorische doelstellingen als ook aan de persoonlijke ontwikkeling van de medewerker.
Tijdens de bijeenkomsten van het Strategic Committee is met name aandacht besteed aan de strategische ontwikkeling van
De invoering van een management board per solution zal tot een verdere implementatie leiden van de solutionsstrategie.
De ontwikkelingen binnen de TKHgroep geven vertrouwen voor groei van omzet en resultaat.
de TKH-groep, de acquisities, het portfoliomanagement en management development. Om de strategische belangen van de TKH-groep op een evenwichtige wijze te laten vertegenwoordigen in het Strategic Committee heeft de Raad van Bestuur in het verslagjaar de heren R. Innemee (TKH Group) en O. Frias (CAE Groupe) en mevrouw R. Dieperink (TKH Group) benoemd als lid van het Strategic Committee.
Het ziekteverzuim in 2007 lag op 3,31% (2006: 4,0%). Naast het voorkomen van verzuim door ziekte, hebben we veel aandacht besteed aan de terugkeer van medewerkers die (tijdelijk) niet aan het arbeidsproces konden deelnemen.
In 2007 is er goed en intensief overleg geweest met de Centrale Ondernemingsraad. Veel onderwerpen zijn behandeld en de Raad van Bestuur waardeert de positieve en constructieve wijze waarop dit overleg is gevoerd. Eén vergadering van de Centrale Ondernemingsraad heeft plaatsgevonden in aanwezigheid van een delegatie van de Raad van Commissarissen. TKH acht het overleg met de Centrale Ondernemingsraad van groot belang en hecht grote waarde aan een open dialoog. Wij zijn van mening dat een ondernemende opstelling van medezeggenschap de bedrijfsvoering oplettend houdt.
Het aantal medewerkers in vaste dienst ultimo 2007 bedroeg 3.577 (2006: 2.961). Deze stijging werd mede veroorzaakt door de in het verslagjaar gedane acquisities van bedrijven.
Zoals in het hoofdstuk 'Corporate Governance' is vermeld, hecht TKH grote waarde aan het naleven van de beginselen van transparantie, integriteit en verantwoording. TKH heeft dan ook de plicht de belangen van alle betrokken partijen hierin af te wegen. TKH wil deze belangen in een breder perspectief plaatsen en heeft vanuit dat oogpunt Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen als één van haar strategische speerpunten voor 2008 gedefinieerd.
TKH hanteert het uitgangspunt dat samenwerking en het aangaan van een dialoog met onze stakeholders de juiste manier is om duurzame veranderingen in de bedrijfsprocessen te kunnen integreren.
Daarbij is het een uitdaging om de noodzakelijke gezonde financiële positie van TKH te combineren met de wensen en verwachtingen van onze belanghebbenden.
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen omvat een breed spectrum aan onderwerpen. Wij concentreren ons vooral op onze kernactiviteiten als oplossingsleverancier en richten ons hierbij op:
De Telecom Solutions zijn goed gepositioneerd voor het groeiende investeringsniveau in glasvezelnetwerken en actieve netwerkoplossingen. De investeringen in kopernetwerken zullen echter verder afnemen. Per saldo wordt verwacht dat de Telecom Solutions-activiteiten zullen groeien. De Building Solutions zijn vooral gericht op de utiliteitsmarkt en gebouwomgeving, waar sprake is van goed gevulde orderportefeuilles. Daarnaast bieden de segmenten security, zorg en domotica perspectief voor hogere groei door de specifieke ontwikkelingen en behoeftes in deze segmenten. De Industrial Solutions zijn door de focus op efficiencyoplossingen goed gepositioneerd voor groei. De uitbestedingstrend binnen de industriële sector is daarnaast een belangrijke driver voor de groeimogelijkheden van deze activiteiten. Het lagere kostenniveau in het bandenbouwsysteem-segment zal leiden tot een verbetering van de ROS van deze activiteiten.
Gebaseerd op bovenstaande, geven de ontwikkelingen binnen de TKH-groep vertrouwen voor groei van omzet en resultaat.
Binnen de segmenten Telecom, Building en Industrial Solutions wordt geopereerd vanuit de groepen Technische Handelsgroep, Kabelgroep en Machinegroep. Met ingang van 2008 zal TKH zich in haar businesssegmentatie focussen op de solutionssegmenten in plaats van de segmentatie in de drie groepen.
De omzet van de Technische Handelsgroep steeg in 2007 met 25,7% tot € 301,1 miljoen (2006: € 239,6 miljoen). Dit werd voor 23,0% gerealiseerd door acquisities (Funea, Schneider, CAE, NET, Transmea en USE). De autonome omzetgroei bedroeg 2,7%. De autonome groei werd negatief beïnvloed door een wijziging in de verwerking van uitbestede omzet, hetgeen een effect van 2% had. Daarnaast werd afscheid genomen van minder rendabele omzet, hetgeen een negatief effect had van eveneens 2% had.
Zowel de omzet in de bouw- en installatiesector als de omzet in de industriële sector nam toe. In deze sectoren groeiden met name de segmenten building technology en security systemen. In de telecomsector konden de toegenomen investeringen voor nieuwe technologieën nog niet de daling in investeringen voor de conventionele techniek compenseren. In Duitsland, Frankrijk en Polen ontwikkelde de omzet zich positief.
Het bedrijfsresultaat steeg met 32,8% tot € 29,8 miljoen (2006: € 22,4 miljoen). Door een verdere focus op hogere toegevoegde waarde-oplossingen nam de brutomarge in procenten van
de omzet toe. Het bedrijfsresultaat steeg hierdoor sterker dan de omzet. De ROS verbeterde naar 9,9% (2006: 9,4%). Het aandeel innovaties in de omzet bedroeg 18,5%.
De investeringen in de telecomsector bleven achter ten opzichte van 2006. Opnieuw werd de opwaardering van conventionele kopernetwerken in veel gevallen uitgesteld. De behoefte aan bandbreedte groeide daarentegen sterk, waarmee de capaciteitsgrens van de netwerken dichtbij is gekomen. De prioriteit bij de meeste netwerkoperatoren lag op introductie van nieuwe diensten, zoals internetbellen en IPTV. Hierdoor viel het investeringsniveau voor opwaardering van de netwerken en randapparatuur lager uit dan was ingeschat. Tegelijkertijd is gebleken dat de glasvezeltechnologie de superieure technologie is voor de toekomst en dat veel netwerkoperatoren door uitstel van investeringen zich voorbereiden om in één keer de stap te maken naar glasvezel. TKH had een hoge score in de markt waar glasvezeltechnologie werd gevraagd.
De hoge prioriteit bij de netwerkoperatoren om de daling van het aantal klanten met een vaste verbinding te stoppen en om te zetten in groei leidde tot een toegenomen belangstelling voor investeringen op het gebied van 'multiplay' diensten. Dit leidde ertoe dat ook de belangstelling voor IPTV-oplossingen groeide. In het vierde kwartaal was een duidelijke toename te zien in het aantal opdrachten voor deze oplossing. De levering van thuisnetwerk-concepten steeg eveneens. In deze projecten levert de operator een gesubsidieerde installatieservice aan de consument, voor het aansluiten op breedband van de in het huis aanwezige consumentenelektronica.
De marktontwikkelingen in de bouw- en installatiesector waren positief. TKH is voornamelijk actief in de utiliteitssector en infrastructuursector. Door de gunstige marktomstandigheden en de TKH-positionering in segmenten waar een hoge groei aan de orde is, onder meer op het gebied van veiligheid en efficiency, realiseerde TKH een bovengemiddelde groei in dit marktsegment.
Vanuit de markt voor ouderenzorg is er veel interesse voor nieuwe systemen op het gebied van alarmering, beeldcommunicatie en domotica, waarvoor diverse pilotprojecten zijn ingezet.
De positieve ontwikkelingen in de industrie leidden ertoe dat de omzet in dit segment kon toenemen. De hoge prioriteit binnen de Europese industrie voor efficiency- en productiviteitsverbetering was ook een belangrijke factor voor de groei binnen dit segment. Door de verdere ontwikkeling van highendbesturingssystemen binnen TKH, werd goed ingespeeld op de trends in de industrie. Door nieuwe activiteiten in Polen op te zetten voor assemblage van systemen kon beter ingespeeld worden op de wensen van de klanten en kon de kostprijs verlaagd worden. Ook hier is nadrukkelijk aan de orde dat de industrie steeds meer uitbesteed. De oplossingen op het gebied van MES (Manufacturing Execution Systems) en machinebeveiliging presteerden in dit segment bovengemiddeld.
Door nieuwe activiteiten in Polen op te zetten voor assemblage van systemen kon beter op klantwensen worden ingespeeld.
De omzet van de Kabelgroep steeg in 2007 met 21,2% naar € 397,2 miljoen (2006: € 327,7 miljoen). De autonome omzetgroei bedroeg 15,0%. De acquisities Schrade, KCI (onderdeel van CAE) en Pantaflex waren goed voor 6,2% van de omzetgroei. De koperprijs daalde in het vierde kwartaal, wat een negatief effect had op de omzetgroei voor het hele jaar van ongeveer 2%.
De autonome omzet in Duitsland, Oost- en Zuid-Europa en Azië steeg meer dan gemiddeld. Met name de omzet voor industriële toepassingen ontwikkelde zich goed, vooral door met kabelsystemen in te spelen op de uitbestedingstrend in de industriële sector.
Het aandeel omzet uit innovaties bedroeg 24,9%. De hoge innovatiegraad was een belangrijke motor achter de groei in de Kabelgroep.
Het bedrijfsresultaat van de Kabelgroep steeg met 30,8% naar € 34,2 miljoen (2006: € 26,1 miljoen). De toegenomen bezettingsgraad, de verbeterde efficiency en het relatief grote aan-
deel innovaties in de omzet leidden ertoe dat het bedrijfsresultaat sneller steeg dan de omzet. De ROS kon hierdoor stijgen naar 8,6% (2006: 8,0%).
De bezettingsgraad in de fabrieken bedroeg ruim 90%. De capaciteit werd voornamelijk uitgebreid door het verhogen van de productiviteit. Met name de bezettingsgraad van de speciaalkabelproductie lag op een hoog niveau. Om de productiecapaciteit voor speciaalkabel verder uit te breiden werd in augustus 2007 besloten om een nieuwe productielocatie in Duitsland op te zetten. De productie in deze nieuwe locatie zal vanaf april 2008 operationeel zijn. De productiecapaciteit wordt daarmee met ruim 30% uitgebreid.
De markt voor glasvezelnetwerken groeide wereldwijd met 13%. Europa, de belangrijkste markt voor TKH in dit segment, groeide in lijn met de wereldwijd gestegen behoefte. Vooral initiatieven vanuit gemeenten, woningbouwverenigingen en bedrijven, gericht op de verdere ontwikkeling van bedrijfsterreinen, leidden tot een toegenomen vraag. De totaaloplossingen vanuit de TKH-groep spelen goed in op de gewenste toegevoegde waarde in de vorm van advisering, engineering en de juiste samenstelling van het systeem. Het ACE®-concept, een gecertificeerde, gegarandeerde totaaloplossing voor een moderne glasvezelnetwerk, werd verder ontwikkeld om nog beter aan te sluiten bij de behoeftes in de markt. Miniaturisering van de kabelconcepten speelt hierbij een grote rol evenals het vergemakkelijken van de aansluiting van de systemen en het flexibel en snel nieuwe aansluitingen kunnen realiseren. TKH werd beloond voor haar nieuw ontwikkelde concepten door diverse nieuwe opdrachten voor het ACE®-concept te verwerven. In 2007 werden er in Europa enkele grotere 'Fiber to the Home' (FTTH)-projecten geboekt. De investeringen in kabelsystemen met koperengeleiders liepen verder terug, mede doordat koperkabeloplossingen voor nieuwbouwprojecten nog maar beperkt worden ingezet.
De bouw- en installatiemarkt groeide met ruim 5%. De TKHactiviteiten concentreren zich in dit segment op de utiliteitssector en de infrastructuursector, voornamelijk in West-Europa. Door nieuwe posities in te nemen in een aantal markten vanuit de leveringen van systemen, groeide de omzet van TKH harder dan de markt. Doordat orderportefeuilles binnen de bouw- en installatiesector voor de langere termijn goed gevuld zijn, zwakte de markt niet af in het tweede halfjaar. De hoge bezettingsgraad in de kabelindustrie maakte het mogelijk dat in een aantal markten prijsverbeteringen konden worden doorgevoerd. Ook de scheepsbouwsector ontwikkelde zich positief.
Door de in 2006 ingezette intensievere marktbewerking steeg de omzet bij TKH met name in Scandinavië, Zuiden Oost-Europa.
TKH besteedde veel aandacht aan het vergroten van het aandeel oplossingen voor nichemarkten. Met name voor de solarenergie-, windenergie- en veiligheidsmarkt werden verschillende nieuwe concepten geïntroduceerd, waarmee een positief effect op de marge werd gerealiseerd. De innovaties van TKH op het gebied van brandveilige systemen lieten een bovengemiddelde groei zien.
In de markt voor energiekabel in Nederland, het belangrijkste afzetgebied van TKH voor deze producten, was er opnieuw sprake van een sterke stijging van de vraag. Een aantal energiebedrijven maakte een inhaalslag in het opwaarderen en uitbouwen van de capaciteit van de netwerken. Door de schaarste aan energiekabel binnen Europa konden de marges verbeteren.
Voor de solarenergie-, windenergieen veiligheidsmarkt werden verschillende nieuwe concepten geïntroduceerd.
De hoge prioriteit binnen de Europese industrie voor efficiency- en productiviteitsverbetering was een belangrijke factor voor de groei binnen TKH. De innovatieve concepten binnen de TKH-groep in de vorm van 'plug and play'-kabelsystemen sluiten goed aan op de behoefte binnen de industriële sector om in toenemende mate complete modules in te kopen. Met name de medische, robot- en machinebouwsector realiseerden een sterke groei. De miniaturisering van de kabeloplossingen en de innovatiekracht spelen een grote rol in deze segmenten. Door het bredere dienstenpakket dat TKH aanbiedt groeide de TKH-omzet ook hier in een sneller tempo dan de markt.
Binnen Industrial Solutions hebben de kabelhandelsactiviteiten op het gebied van kabeltotaaloplossingen, bestaande uit kabels en kabeltoebehoren, een belangrijke positie. Door een grote mate van flexibiliteit, zodat snel op behoeften in de markt ingespeeld wordt, presteerden deze activiteiten goed en werd een fraaie groei in zowel omzet als resultaat gerealiseerd. De wijze van dienstverlening en een hoge servicegraad vanuit de centraal georganiseerde logistiek en magazijnen, leveren een belangrijke bijdrage in deze positieve ontwikkelingen.
De omzet van de Machinegroep steeg met 19,1% tot € 145,9 miljoen (2006: € 122,5 miljoen). De omzetstijging werd grotendeels gerealiseerd in het segment bandenbouwsystemen. De trend tot verdere uitbesteding door de bandenbouwindustrie leidde ertoe dat de orderintake voor bandenbouwsystemen in het tweede halfjaar sterk steeg.
Het bedrijfsresultaat van de Machinegroep daalde met 41,6% tot € 7,4 miljoen (2006: € 12,6 miljoen). De daling was voornamelijk het gevolg van het hoge aandeel prototypes in de omzet, waar in de aanloopfase veel extra kosten voor gemaakt moesten worden. 42,0% van de omzet bestond uit innovaties die in het afgelopen jaar werden geïntroduceerd. De ROS daalde naar 5,1% (2006: 10,3%), maar lag in het vierde kwartaal weer rond de 10%.
Het investeringsniveau in de bandenbouwindustrie lag op een hoog niveau. Door een grote druk op verdere uitbesteding vanuit de bandenbouwindustrie is TKH uitgedaagd om in een extreem korte tijd in te spelen op specifieke wensen ten aanzien van nieuwe bandenbouwtechnologie. TKH heeft dit momentum aangegrepen om bij een groot aantal klanten tegelijkertijd nieuwe technologie te ontwikkelen en produc-
tiegerede systemen op te leveren. De waardering van onze klanten voor deze uitzonderlijke inspanning en prestatie is hoog. Vanaf het derde kwartaal vertaalde dit zich in een hoge orderintake.
De bandenbouwindustrie is sterk gericht op het vergroten van efficiency. Verhoging van de productiviteit en het minder operatorafhankelijk maken van de productiesystemen is daarbij een belangrijke ontwikkeling die wordt nagestreefd. Ook de flexibilisering van productie heeft veel aandacht evenals het reduceren van afval en uitval tijdens het productieproces. De behoefte aan betere banden die met een grotere nauwkeurigheid moeten worden geproduceerd is sterk toegenomen. Deze ontwikkelingen leidden ertoe dat veel nieuwe technologie ingezet moest worden. Hierdoor ontstaat een grote vervangingsvraag, naast de vraag om te voorzien in de uitbreiding van capaciteit.
Door de in 2007 in bedrijf genomen additionele capaciteit in China voor de productie van bandenbouwsystemen en canwashers kon de afbouw van de capaciteit in de USA in het laatste kwartaal 2007 grotendeels afgerond worden. De extra kosten, ontstaan doordat de oorspronkelijk voorziene capaciteit in de USA niet werd ingevuld, hadden een negatieve invloed op het resultaat in 2007.
De trend bij de auto- en truckbandenproducenten om de ontwikkeling en productie van bandenbouwmachines uit te besteden aan gespecialiseerde leveranciers werd bevestigd door het feit dat het aantal aanvragen voor machines een sterke toename laat zien. Waar de TKH-groep in het verleden met name werd ingezet om pieken in de investeringsbehoefte op te vangen, wordt nu meer structureel gebruik gemaakt van de capaciteit van TKH. De innovatieve oplossingen spelen hierbij een grote rol evenals de samenwerking met onze klanten en de vertrouwensrelatie die is opgebouwd. Mede door de nieuwe bandconcepten, zoals de run flat-banden en grotere velgdiameterbanden is er een sterke behoefte om te investeren in nieuwe productiemiddelen. Ook de steeds hogere eisen die aan de specificaties van banden gesteld worden leiden tot een toenemende behoefte om bestaande machines te vervangen voor systemen die operator-onafhankelijk in staat zijn
met een grote efficiency banden te produceren. Hierdoor wordt in toenemende mate ook in lage loonlanden geïnvesteerd in hoogwaardige nieuwe productiemiddelen.
Diverse nieuwe orders werden ontvangen voor modules uit het MTM (Modular Tyre Manufacturing)-concept. Modules uit dit concept vormen een doorbraak in de flexibele productie van componenten die in autobanden worden toegepast. Voor de producthandlingsystemen is besloten om een verdere integratie door te voeren met de overige activiteiten binnen de Machinegroep. Hiermee zal de samenwerking worden vergroot en worden de krachten gebundeld om tot een betere inzet van de aanwezige capaciteiten te komen. De producthandlingsactiviteiten zijn hiertoe in 2007 verplaatst naar Epe.
Het MTM (Modular Tyre Manufacturing)-concept vormt een doorbraak in de flexibele productie van componenten in autobanden.
De Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen hechten eraan de beginselen van integriteit, verantwoording en transparantie na te leven bij het besturen van de vennootschap. De Corporate Governance Code, die betrekking heeft op besturen en beheersen, op verantwoordelijkheid en zeggenschap en op verantwoording en toezicht, integriteit en transparantie, heeft ook in 2007 de nadrukkelijke aandacht gehad van Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen.
TKH voldoet voor het merendeel aan de aanbevelingen uit de Corporate Governance Code. Wij volstaan er derhalve mee om hiernavolgend die punten te noemen waarop de vennootschap afwijkt ten opzichte van de code.
b) één of meer personen ten minste 25% van de certificaten en/of aandelen bezitten, of c) naar het oordeel van de Stichting het stemrecht van een certificaathouder wezenlijk in strijd is met het belang van de vennootschap. Indien de Stichting Administratiekantoor gebruik maakt van één van deze mogelijkheden, dient zij dit gemotiveerd ter kennis van de certificaathouders en aandeelhouders te brengen. TKH volgt de ingediende wetswijzigingen nauwlettend, maar verkiest om de wetgeving in dezen leidend te laten zijn voor de toepassing van dit artikel. Het huidige bestuur van de Stichting Administratiekantoor van Aandelen bestaat geheel uit onafhankelijke bestuursleden. De Stichting dient de aan de aandelen verbonden rechten op zodanige wijze uit te oefenen dat de belangen van de vennootschap en de met haar verbonden ondernemingen en alle daarbij betrokkenen zo goed mogelijk worden gewaarborgd.
Het risicobeheersingsbeleid van TKH is een integraal onderdeel van haar strategisch beleid en heeft continue aandacht.
De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor de inrichting en de effectiviteit van de interne systemen voor risicobeheersing en -controle. Deze systemen hebben tot doel de significante risico's waaraan de onderneming blootstaat te onderkennen en effectief te beheersen. Zij vormen echter nooit een absolute waarborg voor het behalen van de concerndoelstellingen en kunnen belangrijke fouten of verliezen, gevallen van fraude of handelingen in strijd met wet- en regelgeving nooit geheel voorkomen. De belangrijkste componenten van onze interne risicobeheersings- en controlesystemen in het verslagjaar waren:
Er zijn verzekeringen afgesloten voor de gebruikelijke risico's, waardoor de financiële gevolgen van calamiteiten zoveel mogelijk opgevangen kunnen worden. Behalve intern wordt de werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen risicobeheersing rondom externe financiële verslaggeving ook getoetst door de externe accountant in het kader van de controle op de jaarrekening. De uitkomsten daarvan worden met de Raad van Bestuur en de Audit Commissie van de Raad van Commissarissen besproken.
TKH heeft een cascadesysteem van 'Letters of Representation' en 'in-Control-statements'. De directies en controllers van de werkmaatschappijen bevestigen hierin naar beste weten:
De kernactiviteiten, de geografische spreiding en de diversiteit aan opdrachtgevers en leveranciers matigen de invloed van conjuncturele en incidentele mee- en tegenvallende ontwikkelingen. Door weloverwogen keuzes en spreiding van activiteiten over diverse markten maakt TKH risico's zoveel mogelijk beheersbaar.
Vanwege de toenemende internationalisatie van inkoop, afzet en productie nemen valutarisico's toe. Dit geldt vooral voor de Chinese yuan en de Amerikaanse dollar. De ontvangsten in vreemde valuta worden, indien mogelijk, gebruikt voor betalingen in dezelfde valuta. Ten aanzien van inkopen in vreemde valuta wordt zoveel mogelijk getracht de verkoopcondities daarop af te stemmen. Ter beperking van de resterende valutarisico's wordt gebruik gemaakt van afgeleide financiële instrumenten. Zowel het beleid als de uitvoering vinden in nauw overleg met de Raad van Bestuur plaats. Het streven is buitenlandse investeringen in lokale valuta te financieren om translatierisico's zo veel mogelijk te vermijden.
Het renterisicobeleid wordt op TKH-niveau bepaald. Hierbij is het doel een evenwichtige balans te vinden tussen de ontwikkeling van de financieringsbehoefte en de verwachte ontwikkeling van rente op korte en (middel)lange termijn. Daarnaast vindt compensatie plaats van saldo's bij kredietinstellingen om de rentekosten te minimaliseren. De uitvoering van dit beleid vindt binnen strikte regels plaats in nauw overleg met de Raad van Bestuur.
Voor de niet-bedrijfstakgebonden pensioenregelingen heeft TKH voor de Nederlandse werkmaatschappijen een collectief pensioencontract gesloten met Nationale Nederlanden op basis van een zogenaamd garantiecontract. Een onderdeel hiervan is dat rentewinstdeling plaatsvindt op basis van een eigen gesepareerd beleggingsdepot. De ontwikkeling van de rentestand en de koersontwikkeling van de aandelenbelegging vormen de basis voor de overrente die TKH toekomt. Nationale Nederlanden garandeert de opgebouwde pensioenen levenslang uit te keren aan de betreffende deelnemers, uiteraard onder de voorwaarde dat TKH heeft voldaan aan de premiebetalingsverplichting. Een tegenvallende ontwikkeling van de beleggingsportefeuille tast deze uitkeringsgarantie van Nationale Nederlanden niet aan.
TKH voert een actief beleid inzake het handhaven van solide balansverhoudingen. Dit blijkt onder andere uit de solvabiliteit en de aandacht die besteed wordt aan het werkkapitaalbeheer.
De risico's van beschikbaarheid en prijsontwikkeling van grondstoffen worden zo veel mogelijk beperkt. Dit wordt gedaan door grondstoffen bij meerdere, zorgvuldig geselecteerde leveranciers te betrekken en door het afsluiten van meerjarige overeenkomsten voor de levering van belangrijke grondstoffen. Prijsontwikkelingen worden zoveel mogelijk verwerkt in de verkoopprijs van producten en/of diensten of waar mogelijk tijdelijk afgedekt op de termijnmarkt.
In Noordwest-, Midden- en Oost-Europa en in Azië treden we in toenemende mate op als leverancier van totaaloplossingen. Hierdoor ontstaan steeds meer strategische relaties met afnemers en leveranciers, wat resulteert in een beperking van marktrisico. Deze tendens vloeit voort uit het streven van afnemers om het aantal toeleveranciers te beperken, vanwege de mogelijkheden tot kostenbesparingen en effectievere productontwikkelingen.
TKH richt zich in toenemende mate op nichemarkten en biedt steeds meer op maat gesneden totaaloplossingen aan. Hierdoor wordt de concurrentie per product-/marktcombinatie beperkt.
De activiteiten van de ontwikkelingsafdelingen zijn steeds gericht op de ontwikkeling van een meest optimale technologie, die enerzijds betrouwbaar is en anderzijds van een sterke concurrentiepositie verzekert. Voor product- en conceptontwikkeling buiten TKH die van strategisch belang kunnen zijn, wordt in ruil voor exclusiviteit in sommige gevallen achtergestelde financiering ter beschikking gesteld.
De financiële activa van de groep bestaan voornamelijk uit kas- en banksaldi, handelsdebiteuren en overige vorderingen. Het kredietrisico voor liquiditeiten is gering omdat de liquiditeiten zijn ondergebracht bij banken met hoge kredietratings. De kredietrisico's betreffen met name handelsdebiteuren. Het betreft echter een risico verspreid over een groot aantal klanten. Een deel van het risico is verzekerd bij kredietverzekeringsbedrijven. Daarnaast worden voor grote projectmatige leveringen aan veelal buitenlandse afnemers gebruik gemaakt van bankgaranties, voorschotbetalingen (tegenover een bankgarantie) of geconfirmeerde onherroepelijke 'Letter Of Credits'.
Eén van de doelstellingen van TKH is het realiseren van groei zowel autonoom als door middel van acquisities. TKH zoekt continue naar potentiële overnamekandidaten die passen in de strategie van TKH en die leiden tot een groei van de winst per aandeel. Hoewel TKH veel ervaring heeft met overnames en de daarbij behorende financiële, integratie- en andere risico's, blijven aan groei door overnames, ondanks uitvoerige 'due diligence'-onderzoek vooraf, meer risico's verbonden dan aan autonome groei bij bestaande werkmaatschappijen. Uitgangspunt is dat overgenomen bedrijven binnen twee maanden na overname worden geïntegreerd in de beheersingssystemen van TKH, waardoor ze snel onder het centrale toezicht en de controle vallen.
Het milieubeleid van TKH richt zich in eerste instantie op het voorkomen of beperken van de negatieve effecten van haar activiteiten en producten op de omgeving. TKH ziet er nauwlettend op toe dat aan de milieuwetgeving wordt voldaan. De productiebedrijven streven een actief beleid na volgens iso 14001. Dit bevestigt de ambitie om niet alleen een kwalitatief goed product te maken en te leveren, maar tegelijkertijd het milieu zoveel mogelijk te sparen.
Rekening houdend met de hiervoor beschreven risico's en daarop gerichte beheersingsmaatregelen, verklaart de Raad van Bestuur naar beste weten:
TKH richt zich in toenemende mate op nichemarkten en biedt steeds meer op maat gesneden totaaloplossingen aan.
Per 31 december voor winstbestemming
| in duizenden euro's | 2007 | 2006 | |
|---|---|---|---|
| Activa | |||
| Vaste activa | |||
| 4 | Immateriële vaste activa | 147.110 | 45.040 |
| 5 | Materiële vaste activa | 142.473 | 121.838 |
| 6 | Vastgoedbeleggingen | 2.549 | 2.509 |
| 7 | Financiële vaste activa | 3.517 | 2.850 |
| 16 | Actieve belastinglatentie | 4.853 | 4.384 |
| Totaal van de vaste activa | 300.502 | 176.621 | |
| Vlottende activa | |||
| 8 | Voorraden | 144.759 | 119.750 |
| 9 | Vorderingen | 202.464 | 155.921 |
| 11 | Liquide middelen | 9.653 | 9.970 |
| Totaal van de vlottende activa | 356.876 | 285.641 | |
| 12 | Voor verkoop aangehouden activa | 1.240 | 3.025 |
| Totaal activa | 658.618 | 465.287 | |
| Passiva | |||
| Groepsvermogen | |||
| 13 | Eigen vermogen | 264.648 | 220.584 |
| Minderheidsbelang derden | 1.205 | 642 | |
| Totaal van het groepsvermogen | 265.853 | 221.226 | |
| Langlopende schulden | |||
| 18 | Langlopende schulden | 86.306 | 26.031 |
| 16 | Voorziening voor latente belastingen | 28.820 | 18.335 |
| 17 | Voorzieningen voor pensioenen | 13.144 | 12.208 |
| 15 | Overige voorzieningen | 4.457 | 720 |
| Totaal van de langlopende schulden | 132.727 | 57.294 | |
| Kortlopende schulden | |||
| 19 | Schulden aan kredietinstellingen | 87.864 | 53.108 |
| 20 | Handelsschulden en overige te betalen posten | 148.222 | 118.194 |
| Te betalen belastingen | 5.629 | 9.288 | |
| 15 | Voorzieningen | 18.323 | 6.177 |
| Totaal van de kortlopende schulden | 260.038 | 186.767 | |
| Totaal passiva | 658.618 | 465.287 |
| in duizenden euro's | 2007 | 2006 | |
|---|---|---|---|
| Netto-omzet | 818.469 | 653.699 | |
| Wijziging voorraad gereed product | |||
| en onderhanden werk | 15.918 | 30.379 | |
| Overige bedrijfsopbrengsten | 3.425 | 1.414 | |
| 23 | Totaal bedrijfsopbrengsten | 837.812 | 685.492 |
| Kosten grond-, hulpstoffen, handels | |||
| producten en uitbesteed werk | 528.330 | 421.109 | |
| 25 | Personeelskosten | 158.388 | 136.361 |
| 27 | Afschrijvingen | 14.903 | 9.550 |
| 28 | Overige bedrijfskosten | 72.776 | 64.893 |
| Totaal bedrijfslasten | 774.397 | 631.913 | |
| Bedrijfsresultaat | 63.415 | 53.579 | |
| 29 | Financiële baten en lasten | -6.199 | -3.747 |
| Resultaat deelnemingen | 419 | 174 | |
| Resultaat voor belastingen | 57.635 | 50.006 | |
| 30 | Belastingen over resultaat | 12.529 | 14.640 |
| Nettoresultaat | 45.106 | 35.366 | |
| Toerekenbaar aan: | |||
| Aandeelhouders van de onderneming | 44.918 | 35.173 | |
| Minderheidsbelang derden in het resultaat | 188 | 193 | |
| 45.106 | 35.366 | ||
| 31 | Winst per aandeel | ||
| Gewogen gemiddeld aantal aandelen (x 1.000) | 34.185 | 33.239 | |
| Gewogen gemiddeld aantal aandelen vermeerderd | |||
| met potentiële aantal aandelen welke tot verwatering leiden (x 1.000) |
34.606 | 33.937 | |
| Gewone winst per aandeel (in €) | 1,31 | 1,06 | |
| Verwaterde winst per aandeel (in €) | 1,30 | 1,04 |
| Geplaatst aandelen- kapitaal |
Agio | Wettelijke reserve |
derings- | Herwaar- Reserve om- rekenings- reserve verschillen |
Cash-flow hedge reserve |
Algemene reserve |
Totaal | Minder- belang |
heids- Totaal eigen vermogen |
|
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stand per 31 december 2005 | 8.467 | 6.233 | 893 | 21.687 | 7.539 | -11 | 142.175 | 186.983 | 188 | 187.171 |
| Effect wijziging | ||||||||||
| waarderingsgrondslagen | 0 | 0 | ||||||||
| Stand per 1 januari 2006 | 8.467 | 6.233 | 893 | 21.687 | 7.539 | -11 | 142.175 | 186.983 | 188 | 187.171 |
| Resultaat boekjaar | 35.173 | 35.173 | 193 | 35.366 | ||||||
| Reclassificatie voor putopties | ||||||||||
| gehouden door minderheids | ||||||||||
| aandeelhouders | 130 | -130 | 0 | 0 | ||||||
| Mutatie cash-flow hedges | 194 | 194 | 194 | |||||||
| Herwaarderingen | 1.484 | 491 | 1.975 | 1.975 | ||||||
| Wijziging van belastingtarieven | 790 | 790 | 790 | |||||||
| Omrekeningsverschillen | -1.465 | -1.465 | -1.465 | |||||||
| Aandelen- en optieregelingen | -1.982 | -1.982 | -1.982 | |||||||
| Totaal resultaat | 0 | 0 | 130 | 2.274 | -1.465 | 194 | 33.552 | 34.685 | 193 | 34.878 |
| Dividenduitkeringen | 165 | -165 | -5.245 | -5.245 | -5.245 | |||||
| Saldo van ingekochte en | ||||||||||
| verkochte aandelen tbv | ||||||||||
| aandelen- en optieregelingen | 3.639 | 3.639 | 3.639 | |||||||
| Geactiveerde ontwikkelingskosten | 1.601 | -1.601 | 0 | 0 | ||||||
| Acquisities | 522 | 522 | 261 | 783 | ||||||
| Stand per 31 december 2006 | 8.632 | 6.068 | 3.146 | 23.961 | 6.074 | 183 | 172.520 | 220.584 | 642 | 221.226 |
| Resultaat boekjaar | 44.918 | 44.918 | 188 | 45.106 | ||||||
| Reclassificatie voor putopties | ||||||||||
| gehouden door minderheids | ||||||||||
| aandeelhouders | 190 | -190 | 0 | 0 | ||||||
| Mutatie cash-flow hedges | 1.185 | 1.185 | 1.185 | |||||||
| Herwaarderingen | 781 | 781 | 781 | |||||||
| Vrijval gerealiseerde herwaardering | -715 | 715 | 0 | 0 | ||||||
| Wijziging van belastingtarieven | 42 | 42 | 42 | |||||||
| Omrekeningsverschillen | -108 | -108 | -108 | |||||||
| Aandelen- en optieregelingen | -1.232 | -1.232 | -1.232 | |||||||
| Totaal resultaat | 0 | 0 | 190 | 108 | -108 | 1.185 | 44.211 | 45.586 | 188 | 45.774 |
| Dividenduitkeringen | 119 | -119 | -7.967 | -7.967 | -439 | -8.406 | ||||
| Uitgifte van nieuwe aandelen | 100 | 6.900 | 7.000 | 7.000 | ||||||
| Saldo van ingekochte en | ||||||||||
| verkochte aandelen tbv | ||||||||||
| aandelen- en optieregelingen | -452 | -452 | -452 | |||||||
| Geactiveerde ontwikkelingskosten | 3.086 | -3.086 | 0 | 0 | ||||||
| Acquisities | -103 | -103 | 814 | 711 | ||||||
| Stand per 31 december 2007 | 8.851 | 12.849 | 6.319 | 24.069 | 5.966 | 1.368 | 205.226 | 264.648 | 1.205 | 265.853 |
| in duizenden euro's | 2007 | 2006 |
|---|---|---|
| Kasstroom uit operationele activiteiten | ||
| Bedrijfsresultaat | 63.415 | 53.579 |
| Afschrijvingen | 14.962 | 11.477 |
| Resultaat desinvesteringen | -59 | -1.927 |
| Mutatie in voorzieningen | -2.453 | -3.512 |
| Mutatie in werkkapitaal | -20.543 | -19.544 |
| Kasstroom uit bedrijfsoperaties | 55.322 | 40.073 |
| Ontvangen/(betaalde) interest | -5.867 | -3.727 |
| Ontvangen/(betaalde) vennootschapsbelasting | -12.962 | -17.796 |
| Netto-kasstroom uit operationele activiteiten (A) |
36.493 | 18.550 |
| Kasstroom uit investeringsactiviteiten | ||
| Dividend ontvangen van niet-geconsolideerde | ||
| deelnemingen | 369 | 174 |
| Investeringen in materiële vaste activa | -29.396 | -18.007 |
| Desinvesteringen in materiële vaste activa | 629 | 1.471 |
| Saldo van investeringen en desinvesteringen | ||
| in vastgoedbeleggingen | 217 | 5.011 |
| Desinvesteringen in voor verkoop aangehouden activa | 3.025 | 0 |
| Verwerving van dochterondernemingen (ref. 33) | -97.353 | -20.323 |
| Verwerving van overige deelnemingen | -2.026 | -276 |
| Verwerving van immateriële vaste activa | -4.298 | -3.156 |
| Netto-kasstroom uit investeringsactiviteiten (B) |
-128.833 | -35.106 |
| Kasstroom uit financieringsactiviteiten | ||
| Betaald dividend | -8.406 | -5.245 |
| Uitgifte van nieuwe aandelen | 7.000 | |
| In- en verkoop eigen aandelen t.b.v. aandelen | ||
| en optieregelingen | -452 | 3.639 |
| Aandelen- en optieregelingen | -1.232 | -1.982 |
| Opgenomen langlopende schulden | 60.097 | 0 |
| Aflossingen van langlopende schulden | 0 | -538 |
| Opgenomen kortlopend bancair krediet | 34.756 | 23.753 |
| Netto-kasstroom uit financieringsactiviteiten (C ) |
91.763 | 19.627 |
| Netto toename/(afname) in liquide middelen (A+B+C) |
-577 | 3.071 |
| Omrekeningsverschillen | 260 | 678 |
| Mutatie liquide middelen | -317 | 3.749 |
| Saldo liquide middelen per 1 januari | 9.970 | 6.221 |
| Saldo liquide middelen per 31 december | 9.653 | 9.970 |
De jaarrekening van TKH Group N.V. (hierna 'TKH') is opgesteld in overeenstemming met de door de Europese Commissie goedgekeurde International Financial Reporting Standards ('IFRS' ), die van toepassing zijn op 31 december 2007. De jaarrekening is opgesteld op basis van historische kosten, met uitzondering van de waardering op reële waarde van onroerend goed, derivate financiële instrumenten en op aandelen gebaseerde betalingen. Alle transacties in financiële instrumenten worden verantwoord op transactiedatum.
Met ingang van 2007 heeft TKH de grondslagen voor de waardering en resultaatbepaling gewijzigd voor putopties toegekend aan aandeelhouders met een minderheidsbelang die het recht hebben om hun minderheidsbelang aan TKH te verkopen. In verband met deze aan bepaalde minderheidsaandeelhouders verleende putopties, neemt TKH een verplichting op voor de aankoop van de minderheidsbelangen waar voorheen deze als minderheidsbelang derden in de balans werden gerubriceerd en de verplichting als niet uit de balans blijkende verplichting werd toegelicht. Voor de nieuwe waarderingsgrondslag wordt verwezen naar de paragraaf Bedrijfscombinaties. Deze wijziging heeft geen impact gehad op de balans per 1 januari 2006. De gevolgen van deze wijziging in de grondslagen worden hieronder uiteengezet.
| Gepubliceerde | Herziene Wijziging cijfers 2006 |
||
|---|---|---|---|
| Balans | |||
| Goodwill | 39.531 | 720 | 40.251 |
| Eigen vermogen - | |||
| wettelijke reserve | 2.494 | 652 | 3.146 |
| Minderheidsbelang derden | 1.294 | -652 | 642 |
| Overige voorzieningen | 6.177 | 720 | 6.897 |
| Nettoresultaat toerekenbaar | |||
| aan Aandeelhouders van | |||
| de onderneming | 35.043 | 130 | 35.173 |
| Minderheidsbelang derden | |||
| in het resultaat | 323 | -130 | 193 |
| Gewo ne wins t |
|||
| per aandeel (in €) | 1,05 | 0,01 | 1,06 |
| Verwaterde winst | |||
| per aandeel (in €) | 1,03 | 0,01 | 1,04 |
In de balans zijn de volgende reclassificaties doorgevoerd, waarbij de vergelijkende cijfers eveneens zijn aangepast:
De gevolgen van deze reclassifcaties voor de vergelijkende cijfers is hieronder uiteengezet.
| Gepubliceerde cijfers 2006 |
Reclassi- | Herziene ficatie cijfers 2006 |
|
|---|---|---|---|
| Actieve belastinglatentie | 16.584 | -12.200 | 4.384 |
| Te betalen belastingen | 21.488 | -12.200 | 9.288 |
| Niet aan bedrijfsuitoefening | |||
| dienstbare activa | 5.534 | -5.534 | 0 |
| Vastgoedbeleggingen | 0 | 2.509 | 2.509 |
| Voor verkoop aangehouden | |||
| activa | 0 | 3.025 | 3.025 |
| Voorzieningen | 36.720 | -36.720 | 0 |
| Langlopende schulden | 26.031 | 30.543 | 56.574 |
| Kortlopende schulden | 192.790 | 6.177 | 198.967 |
In de geconsolideerde jaarrekening zijn opgenomen de jaarrekeningen van alle dochterondernemingen, waarover TKH de beslissende zeggenschap heeft. Van zeggenschap is sprake indien TKH het financiële en operationele beleid van een entiteit kan sturen ten einde voordelen te verkrijgen uit haar activiteiten. Voor een overzicht van geconsolideerde entiteiten wordt verwezen naar pagina 110. De resultaten van de verworven dochterondernemingen worden in het jaar van verwerving verantwoord vanaf het moment dat feitelijke zeggenschap is verkregen tot de datum waarop deze eindigt. Onderlinge transacties en balanssaldi zijn geëlimineerd in de consolidatie.
De omrekening van de activa en passiva van buitenlandse dochterondernemingen naar euro's geschiedt tegen de per balansdatum geldende valutakoersen. De winst- en verliesrekeningen van buitenlandse dochterondernemingen worden omgerekend tegen de over het verslagjaar geldende gewogen gemiddelde maandkoersen. De bij de omrekening ontstane verschillen worden ten gunste of ten laste van de reserve omrekeningsverschillen (eigen vermogen) gemuteerd. Deze omrekeningsverschillen worden in de winst- en verliesrekening als opbrengst of kosten verwerkt in de periode dat de activiteiten worden gedesinvesteerd. Verkoop- en inkooptransacties in vreemde valuta worden verwerkt tegen de slotkoers welke geldt op de datum van transactie. In de balans worden bedragen in vreemde valuta herleid tot bedragen in euro's tegen de per einde van het jaar geldende wisselkoersen. Koersverschillen komen ten gunste of ten laste van het resultaat.
Nieuw verworven dochterondernemingen worden verantwoord tegen de reële waarde, rekening houdend met de reële waarde van de activa, passiva en de voorwaardelijke verplichtingen. Immateriële activa worden separaat geïdentificeerd en gewaardeerd. Een positief verschil tussen de kosten van de overname en de verkregen netto reële waarde van de activa minus verplichtingen wordt verwerkt als goodwill. Een negatief verschil wordt verwerkt als bate (korting op de overname) in de winst- en verliesrekening. Minderheidsbelangen in het groepsresultaat en het eigen vermogen van de groep worden afzonderlijk vermeld. Indien de minderheidsaandeelhouder een recht heeft om haar aandelen aan TKH te verkopen volgens een contractueel overeengekomen formule ('putoptie') en het is waarschijnlijk dat hiervan gebruik wordt gemaakt, wordt een verplichting opgenomen voor de te kopen aandelen. De verplichting is bepaald op de verwachte reële waarde van de toekomstige kasuitstroom. De consolidatie wordt opgestelt op basis van het economisch eigendom dat TKH heeft verworven. Er is een wettelijke reserve gevormd voor het aandeel in het eigen vermogen van de deelneming waarvoor het economisch eigendom wel is verworven, maar het juridische eigendom nog niet. Aanpassingen na balansdatum op de waarde van verplichting uit hoofde van de putopties, maar ook voor earn-out- verplichtingen worden direct in de goodwill verwerkt.
Goodwill, zijnde het verschil tussen de verkrijgingsprijs en het aandeel in de netto-vermogenswaarde (op basis van reële waarde van verkregen activa minus passiva) van verworven deelnemingen, wordt geactiveerd. Goodwill wordt toegerekend aan kasstroomgenererende eenheden. Goodwill wordt niet afgeschreven, maar minimaal jaarlijks beoordeeld op
eventuele bijzondere waardeverminderingen. Een bijzondere waardevermindering wordt in de winst- en verliesrekening verwerkt zodra deze zich voordoet, en wordt nadien niet meer teruggedraaid. Bij verkoop van een deelneming wordt de goodwill meegenomen in de bepaling van de winst of verlies op de verkoop.
Uitgaven voor onderzoek worden als last in de winst- en verliesrekening genomen wanneer zij worden gemaakt. De uitgaven voor ontwikkeling worden geactiveerd indien aan de volgende voorwaarden is voldaan:
De overige immateriële vaste activa worden gewaardeerd op historische kosten minus afschrijvingen. De afschrijvingen zijn lineair op basis van de verwachte economische levensduur. De verwachte economische levensduur is als volgt:
Een lease-overeenkomst wordt geclassificeerd als financiële lease indien de overeenkomst vrijwel alle aan de eigendom van een actief verbonden risico's en voordelen overdraagt. Alle andere lease-overeenkomsten worden geclassificeerd als operationele lease. Leasebetalingen onder een operationele lease worden in de winst- en verliesrekening verantwoord in de periode waarop zij betrekking hebben. Baten voortvloeiend uit het aangaan van een operationele lease worden verantwoord over de contractduur.
Grond en gebouwen, dienstbaar aan de bedrijfsuitoefening, worden gewaardeerd tegen reële waarde. De reële waarde is gebaseerd op de vervangingswaarde verminderd met de afschrijvingen of lagere marktwaarde. De vervangingswaarde en marktwaarde worden ontleend aan de meest recente taxatierapporten. Waarderingen worden met voldoende regelmaat verricht zodat de opgenomen waarde niet materieel afwijkt van de reële waarde per balansdatum. De herwaardering van
vaste bedrijfsmiddelen wordt verwerkt in de herwaarderingsreserve, rekening houdend met een voorziening voor latente belastingen, behalve indien de herwaarderingsreserve van een specifiek actief negatief is, dan wordt het saldo als kosten verantwoord. Een herwaardering die de afwaardering doet opheffen wordt rechtstreeks in de winst- en verliesrekening verantwoord. De afschrijvingen op geherwaardeerd onroerend goed zijn lineair en worden in de winst- en verliesrekening verantwoord.
Onder de overige vaste bedrijfsmiddelen zijn machines, inventarissen, transportmiddelen en materiële vaste activa in uitvoering opgenomen. Deze bedrijfsmiddelen zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs minus de cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen. De andere vaste bedrijfsmiddelen worden afgeschreven vanaf het moment van ingebruikname. De verwachte economische levensduur is als volgt:
De vastgoedbeleggingen betreffen bedrijfspanden en woonhuizen die niet voor de eigen bedrijfsuitoefening worden gebruikt. Deze activa zijn gewaardeerd op reële waarde. Winsten en verliezen door verandering in de reële waarde worden rechtstreeks in de winst- en verliesrekening verantwoord in de periode dat de waardeverandering zich voordoet.
Deelnemingen waarin TKH invloed van betekenis heeft op het financiële en operationele beleid, maar waarover zij geen zeggenschap heeft, worden gewaardeerd volgens de 'equitymethode', maar niet lager dan nihil, tenzij TKH verplicht is verliezen ten dele of geheel aan te zuiveren. De 'equitymethode' houdt in dat het aandeel in de winst of het verlies van de deelneming wordt opgenomen in het resultaat. Het belang in de deelneming wordt bepaald op het TKH-aandeel in de netto-activa van de deelneming, samen met de bij overname betaalde goodwill, en verminderd met een eventuele bijzondere waardevermindering. Dividend van deelnemingen wordt opgenomen wanneer de aandeelhouder het recht heeft verkregen om de dividendbetaling te ontvangen.
Materiële en immateriële activa worden minimaal jaarlijks beoordeeld op indicaties van eventuele bijzondere waardeverminderingen. Bij een dergelijke indicatie wordt de realiseerbare waarde van het actief bepaald om de hoogte van de bijzondere waardevermindering vast te stellen. Indien het actief niet zelfstandig kasstromen genereert, dan wordt de realiseerbare waarde van de kleinste kasstroomgenererende eenheid bepaald waartoe het actief behoort.
De realiseerbare waarde is het hoogste van de directe opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde is gebaseerd op de contante waarde van de verwachte toekomstige kasstromen. De hierbij gehanteerde disconteringsvoet is gebaseerd op een marktrente voor belastingen, rekening houdend met de inherente onzekerheid verbonden aan het actief. Indien de realiseerbare waarde lager is dan de boekwaarde, dan wordt het actief tegen de lagere realiseerbare waarde opgenomen. De opgetreden bijzondere waardevermindering wordt direct in de winst- en verliesrekening als last verantwoord, tenzij de waardevermindering betrekking heeft op een geherwaardeerd actief. In dat geval wordt de waardevermindering eerst in mindering gebracht op de herwaarderingsreserve.
Wanneer een bijzondere waardevermindering ophoudt te bestaan, dan wordt de boekwaarde van het actief verhoogd naar de herziene realiseerbare waarde, maar nooit hoger dan de boekwaarde die zou zijn opgenomen indien de bijzondere waardevermindering niet had plaatsgevonden. De verhoging wordt direct in de winst- en verliesrekening verwerkt, tenzij deze betrekking heeft op een geherwaardeerd actief. In dat geval wordt de verhoging in de herwaarderingsreserve verwerkt.
De voorraden zijn gewaardeerd tegen kostprijs, of -indien lager- tegen de netto-opbrengstwaarde. De netto- opbrengstwaarde is de geschatte verkoopprijs in het kader van de normale bedrijfsvoering, verminderd met de geschatte kosten van voltooiing en de verkoopkosten. De kostprijs voor grond- en hulpstoffen is gebaseerd op de gemiddelde inkoopprijs vermeerderd met de kosten om de voorraden in de betreffende staat te krijgen. De kostprijs van halffabrikaten en gereed product bestaat uit de directe materiaal- en loonkosten, alsmede een opslag voor de indirecte productiekosten.
Op onderhanden projecten in opdracht van derden wordt winst op reeds verrichte prestaties genomen voor zover de winst op betrouwbare wijze kan worden bepaald ('percentage of completion'). De winst wordt toegerekend naar rato van de bestede kosten ten opzichte van de totaal verwachte
kosten. Voor zover dit niet het geval is, wordt winst verantwoord in het boekjaar waarin het project wordt opgeleverd. In dat geval wordt omzet verantwoord naar rato van de gemaakte projectkosten. Meer- en minderwerk zijn inbegrepen indien deze met de klant zijn overeengekomen. Indien de verwachte projectkosten hoger zijn dan de projectopbrengst, dan wordt het verwachte verlies direct voorzien en in mindering gebracht op het onderhanden werk.
Onderhanden projecten, bestaande uit het saldo van gemaakte kosten, genomen winsten en verliezen verminderd met gefactureerde bedragen, worden als vordering gepresenteerd indien dit saldo positief is. Indien het saldo van gemaakte kosten, genomen winsten en verliezen verminderd met gefactureerde bedragen op een project negatief is, dan wordt deze als verplichting gepresenteerd.
De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van voorzieningen voor oninbaarheid. Deze waardering benadert de reële waarde van de vorderingen.
Liquide middelen bestaan uit kas- en banksaldi en andere direct opvraagbare deposito's.
Vaste activa worden gerubriceerd als 'voor verkoop aangehouden' indien hun boekwaarde hoofdzakelijk zal worden gerealiseerd door middel van een verkooptransactie in plaats van door voortgezet gebruik. De herrubricering vindt plaats wanneer de activa beschikbaar zijn voor onmiddellijke verkoop en verkoop zeer waarschijnlijk is. Voor verkoop aangehouden vaste activa worden gewaardeerd tegen boekwaarde of lagere reële waarde verminderd met de verkoopkosten. Op voor verkoop aangehouden vaste activa wordt niet afgeschreven.
Het gerealiseerde deel met betrekking tot de afschrijvingen op de herwaardering op materiële vaste activa valt vrij ten gunste van de overige reserves. Bij verkoop van het geherwaardeerde actief, wordt de herwaarderingsreserve eveneens overgeboekt naar de overige reserves.
De voorzieningen worden gevormd voor verplichtingen voortvloeiend uit gebeurtenissen uit het verleden die waarschijnlijk tot uitgaven zullen leiden en waarvan de hoogte
redelijkerwijs en betrouwbaar kan worden ingeschat. Voorzieningen worden opgenomen tegen de beste inschatting van het management. Langlopende voorzieningen worden tegen contante waarde opgenomen, met uitzondering van de voorziening voor belastingen.
Premies voor toegezegde-bijdragenregelingen worden als lasten verantwoord in de periode waarop zij betrekking hebben.
De nettoverplichting uit hoofde van toegezegd-pensioenregelingen wordt voor iedere regeling afzonderlijk berekend door een schatting te maken van de pensioenaanspraken die werknemers hebben opgebouwd in ruil voor hun diensten in de verslagperiode en voorgaande perioden. De pensioenaanspraken worden gedisconteerd om de contante waarde te bepalen en de reële waarde van de fondsbeleggingen wordt hierop in mindering gebracht. De pensioenaanspraken en de kosten van de toegezegd-pensioenen zijn gebaseerd op de 'projected unit credit method', waarbij per balansdatum actuariële berekeningen worden opgesteld. Actuariële winsten en verliezen worden niet opgenomen, tenzij de netto opgebouwde nietopgenomen actuariële winsten en verliezen aan het eind van het vorige verslagjaar groter zijn dan de hoogste van:
Het gedeelte dat groter is dan de limiet wordt naar rato over de verwachte gemiddelde resterende dienstperiode van de deelnemers in de winst- en verliesrekening verwerkt. Wanneer de pensioenaanspraken uit hoofde van een regeling worden verbeterd, wordt het gedeelte van de verbeterde pensioenaanspraken dat betrekking heeft op de verstreken diensttijd van werknemers lineair als last in de resultatenrekening opgenomen over de gemiddelde periode totdat de pensioenaanspraken onvoorwaardelijk worden.
De nettoverplichting uit hoofde van jubileumuitkeringen is het bedrag van de toekomstige beloning dat moet worden toegerekend aan de arbeidsprestatie van de werknemers in de verslagperiode en voorgaande perioden. De verplichting wordt berekend met behulp van de 'projected unit credit'-methode en wordt gedisconteerd tot de contante waarde. De disconteringsvoet is gelijk aan die van de toegezegd-pensioenregeling.
Latente belastingen hebben betrekking op tijdelijke verschillen tussen de commerciële en fiscale waardebepalingen. Er is geen voorziening gevormd voor fiscaal niet-aftrekbare goodwill en voor deelnemingen die onder de deelnemingsvrijstelling vallen. Latente belastingvorderingen worden uitsluitend gewaardeerd indien het waarschijnlijk is dat deze kunnen worden gerealiseerd.
De latente belastingen zijn berekend tegen de belastingtarieven waarvoor ze naar verwachting worden gerealiseerd. Wijzigingen in de latente belastingen worden rechtstreeks in de winst- en verliesrekening verwerkt. Uitzondering hierop vormen wijzigingen in de belastingtarieven op gevormde latenties op herwaarderingen, die rechtsreeks in het eigen vermogen worden verwerkt.
Rentedragende schulden worden bij opname gewaardeerd tegen reële waarde onder aftrek van toerekenbare transactiekosten. Daarna vindt waardering plaats tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode.
Deze zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Deze benadert de reële waarde van de overige schulden.
Financiële activa en financiële verplichtingen worden in de balans opgenomen wanneer TKH een contract afsluit voor een dergelijk instrument. Afgeleide financiële instrumenten worden opgenomen tegen de reële waarde op contractdatum en worden op navolgende rapporteringsdata eveneens tegen de dan geldende reële waarde opgenomen. Veranderingen in de reële waarde van derivaten, die zijn aangewezen en effectief zijn als afdekkingsinstrument voor toekomstige kasstromen, worden direct in het eigen vermogen verwerkt. Het ineffectieve deel wordt in de winst- en verliesrekening verantwoord. Wanneer de kasstroom van een vaststaande toezegging of een verwachte toekomstige transactie leidt tot de opname van een actief of verplichting, dan wordt op het moment van opname de hieraan verbonden winsten of verliezen van het afdekkingsinstrument, dat was opgenomen onder het eigen vermogen, verwerkt in de waardering van het actief of de verplichting. Bij afdekkingstransacties die niet leiden tot de opname van een actief of verplichting worden de in het eigen vermogen verwerkte winsten of verliezen in de winst- en verliesrekening verwerkt in dezelfde periode waarin ook de onderliggende afgedekte transactie in de winst- en verliesrekening wordt
verwerkt. Veranderingen in de reële waarde van derivaten die niet zijn te kwalificeren als afdekkingsinstrument worden direct in de winst- en verliesrekening verwerkt. Hedge accounting wordt niet langer meer toegepast indien het afdekkingsinstrument is beëindigd, verkocht of uitgeoefend of niet langer meer kwalificeert als afdekkingsinstrument. De tot dat moment in het eigen vermogen opgenomen cumulatieve winsten of verliezen op dat afdekkingsinstrument worden in de winst- en verliesrekening verantwoord wanneer de verwachte transactie plaatsvindt. Indien de afgedekte transactie naar verwachting niet meer zal plaatsvinden, dan worden de cumulatieve winsten of verliezen vanuit het eigen vermogen overgeboekt naar de winst- en verliesrekening.
De bedrijfsopbrengsten omvatten de netto-omzet, de mutatie in de voorraad gereed product en onderhanden projecten alsmede overige bedrijfsopbrengsten. Netto-omzet is de op brengst van in het verslagjaar aan derden geleverde goederen en diensten onder aftrek van kortingen en over de omzet geheven belastingen. De levering van goederen wordt als omzet verantwoord indien de goederen zijn geleverd en de feitelijke zeggenschap is overgedragen. Omzet op onderhanden projecten in opdracht van derden wordt verantwoord conform de waarderingsgrondslag zoals opgenomen onder 'onderhanden projecten in opdracht van derden' (zie hiervoor).
De aan de productie bestede kosten en de overige met de gewone bedrijfsuitoefening verband houdende kosten, die ten grondslag liggen aan de bedrijfsopbrengsten, worden als bedrijfslasten verantwoord.
Overheidssubsidies worden in de winst- en verliesrekening verantwoord over dezelfde periode als de hieraan gerelateerde kosten. De subsidie wordt in mindering gebracht op de hieraan gerelateerde kosten. Subsidies verband houdend met vaste activa worden verwerkt als vooruitontvangen bedragen en ten gunste van de winst- en verliesrekening gebracht over de verwachte economische levensduur van het betreffende actief.
De op aandelen gebaseerde betalingen worden in eigen vermogensinstrumenten afgewikkeld en worden op de datum van toekenning gewaardeerd op reële waarde. De reële waarde wordt bepaald met behulp van een optiewaarderingsmodel dat rekening houdt met marktgerelateerde voorwaarden verbonden aan de toekenning en beperkingen in de uitoefenbaarheid. De reële waarde wordt ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht, verdeeld over de periode tussen toekenning en het moment dat de aandelenopties onvoorwaardelijk worden, waarbij aanpassing plaatsvindt voor het verwachte aantal uit te oefenen opties.
Als financiële baten en lasten worden opgenomen de op het verslagjaar betrekking hebbende rente van en aan derden. Rente wordt opgenomen volgens de effectieve rentemethode. De rentebaten en rentelasten van bankrekeningen die behoren tot één en dezelfde rentecombinatie worden gesaldeerd. Het rentesaldo van de rentecombinatie wordt verantwoord onder rentebaten c.q. rentelasten. Koersverschillen op verkoopen inkooptransacties worden onder financiële baten en lasten gepresenteerd. Rentelasten verband houdende met de constructie van materiële vaste activa worden niet geactiveerd.
De belasting is berekend over het resultaat voor belastingen, rekening houdend met de in de verschillende landen geldende belastingtarieven en fiscale regelgeving. De winstbelasting wordt in de resultatenrekening opgenomen, tenzij deze betrekking heeft op posten die rechtstreeks in het eigen vermogen worden opgenomen, in welk geval de belasting in het eigen vermogen wordt verwerkt. Naast de over het verslagjaar direct verschuldigde of te vorderen belastingen, zijn tevens de mutaties in de latente belastingvorderingen en -verplichtingen begrepen, alsmede correcties op de over voorgaande jaren verschuldigde belasting.
Hieronder wordt opgenomen het aandeel van derden in de resultaten en het vermogen van de dochtermaatschappijen volgens de grondslagen van TKH.
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Bij deze methode wordt het nettoresultaat aangepast voor posten van de winst- en verliesrekening die geen invloed hebben op ontvangsten en uitgaven in het verslagjaar en mutaties in balansposten en posten van de winst- en verliesrekening waarvan de ontvangsten en uitgaven niet worden beschouwd als behorende tot de operationele activiteiten. De liquiditeitspositie in het kasstroomoverzicht bestaat uit de liquide middelen.
De verkrijgingsprijs van acquisities wordt opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten. Transacties waarbij geen ruil van liquiditeiten plaatsvindt, worden zoveel als mogelijk niet in het kasstroomoverzicht opgenomen.
De volgende aanpassingen van standaarden en nieuwe interpretaties zijn van kracht sinds 1 januari 2007:
De invoering van met name IFRS 7 heeft geleid tot additionele toelichtingen in de jaarrekening.
TKH heeft niet gekozen voor een vroege invoering van de volgende nieuwe standaarden, aanpassingen van standaarden en nieuwe IFRIC-interpretaties waarvan de toepassing verplicht is voor boekjaren die beginnen op of na 1 januari 2008 of latere jaren:
TKH verwacht dat de toepassing van deze nieuwe standaarden, aanpassingen van standaarden en nieuwe IFRC-interpretaties in toekomstige boekjaren geen materiële gevolgen zullen hebben voor haar jaarrekening.
Wel zal vanaf 2008 de benoemde operationele segmenten Technische Handel-, Kabel- en Machinegroep wijzigen naar Telecom, Building en Industrial Solutions.
Bij de totstandkoming van de geconsolideerde jaarrekening van TKH moet het management bepaalde schattingen maken en aannames doen. Deze schattingen en aannames zijn van invloed op de gerapporteerde activa en passiva, de vermelding van niet uit de balans blijkende activa en passiva op balansdatum en op de baten en lasten in de verslagperiode waarover wordt gerapporteerd. De werkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen en veronderstellingen. Alle veronderstellingen, verwachtingen en prognoses die gebruikt worden als basis voor schattingen in de geconsolideerde jaarrekening vormen een zo goed mogelijke afspiegeling van de vooruitzichten van TKH. Het management is van mening dat voor de veronderstellingen, verwachtingen en prognoses een redelijke basis bestaat. Schattingen hebben betrekking op bekende en onbekende risico's, onzekerheden en andere factoren die ertoe kunnen leiden dat de toekomstige resultaten en prestaties wezenlijk verschillen van die welke geraamd waren.
Pri j s - , kre d i e t- , re nt e - e n va l uta ri s i c o Toelichting 21 bevat informatie over deze risico's.
In toelichting 1 en 4 is informatie opgenomen over de waardering van goodwill en het toetsen daarvan op bijzondere waardevermindering.
TKH beschikt over onroerend goed in zowel eigen gebruik als aangehouden voor verkoop. Het onroerend goed is gewaardeerd tegen reële waarde op basis van taxaties door onafhankelijke taxateurs.
Toelichting 1 en 17 bevatten de veronderstellingen die gehanteerd zijn voor de berekening van de pensioenlasten en de pensioenvoorziening. Wijziging van de veronderstellingen zoals disconteringsvoet en verwacht rendement kunnen een substantiële invloed hebben op deze posten. Een verhoging van de disconteringsvoet met 1% zou een verlaging van de contante waarde van de bruto-verplichting met circa 20% betekenen.
In de jaarrekening zijn voorzieningen opgenomen voor onder meer verplichtingen uit hoofde van garanties, claims, earn-out-overeenkomsten, verstrekte putopties aan minderheidsaandeelhouders, activa van deelnemingen, jubileumuitkeringen en bijzondere waardeverminderingen. Deze voorzieningen zijn gebaseerd op schattingen ontleend aan aanwezige informatie.
| Goodwill | Ontwikkelings- kosten |
Merknamen en klantbestanden |
Patenten, licenties en handelsrechten |
Totaal | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2007 | 2006 | 2007 | 2006 | 2007 | 2006 | 2007 | 2006 | 2007 | 2006 | |
| Stand per 1 januari | 40.251 | 22.297 | 2.494 | 893 | 0 | 0 | 2.295 | 353 | 45.040 | 23.543 |
| Toevoegingen | 798 | 1.786 | 798 | 1.786 | ||||||
| Activeringen | 3.500 | 1.086 | 284 | 3.500 | 1.370 | |||||
| Acquisities | 78.589 | 17.954 | 708 | 21.500 | 117 | 100.206 | 18.662 | |||
| Afschrijvingen | -414 | -193 | -1.188 | -298 | -128 | -1.900 | -321 | |||
| Bijzondere | ||||||||||
| waardeverminderingen | -579 | -579 | 0 | |||||||
| Aanpassing goodwill | ||||||||||
| i.v.m. earn-out | 45 | 45 | 0 | |||||||
| Stand per 31 december | 118.306 | 40.251 | 5.580 | 2.494 | 20.312 | 0 | 2.912 | 2.295 | 147.110 | 45.040 |
| Som der afschrijvingen | ||||||||||
| en bijzondere | ||||||||||
| waardeverminderingen | 1.478 | 899 | 607 | 193 | 1.188 | 0 | 426 | 128 | 3.699 | 1.220 |
| Cumulatieve | ||||||||||
| verkrijgingsprijs | 119.784 | 41.150 | 6.187 | 2.687 | 21.500 | 0 | 3.338 | 2.423 | 150.809 | 46.260 |
De toevoeging voor merknamen en klantbestanden betreft de reële waarde die is toegekend aan deze immateriële activa van geacquireerde ondernemingen.
De goodwill is toegerekend aan kasstroomgenerende eenheden op basis van de operationele entiteiten. Op businesssegmentniveau is de goodwill als volgt verdeeld:
| 2007 | 2006 | |
|---|---|---|
| Technische Handelsgroep | 97.174 | 30.935 |
| Kabelgroep | 20.800 | 8.406 |
| Machinegroep | 332 | 910 |
| Totaal goodwill | 118.306 | 40.251 |
De realiseerbare waarde van de kasstroomgenererende onderdelen waarin goodwill is geactiveerd is de hogere van de reële waarde minus verkoopkosten of de bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde wordt bepaald op grond van de toekomstige kasstromen uit een driejaarsprognose. Kasstromen ná drie jaren worden geëxtrapoleerd rekening houdend met een
jaarlijks groeipercentage van nihil. Een disconteringsvoet vóór belastingen variërend van 8,5 tot 10,0% is gebruikt om de toekomstige kasstromen te berekenen. De uitgevoerde impairmenttesten hebben geleid tot een bijzondere waardevermindering van € 579.000 welke is verantwoord onder de afschrijvingslasten.
| Bedrijfs- gebouwen en |
Machines en terreinen installaties |
Andere vaste middelen |
Bedrijfs- bedrijfs- middelen in uitvoering |
Totaal | |
|---|---|---|---|---|---|
| Stand per 1 januari 2006 | |||||
| Actuele boekwaarde | 83.803 | 19.275 | 11.731 | 4.042 | 118.851 |
| Mutaties over 2006 | |||||
| Investeringen | 5.069 | 4.977 | 5.338 | 2.623 | 18.007 |
| Acquisities | 694 | 694 | |||
| Desinvesteringen | -183 | -76 | -212 | 0 | -471 |
| Herwaarderingen | 1.826 | 0 | 0 | 0 | 1.826 |
| Afschrijvingen | -3.308 | -3.953 | -4.399 | 0 | -11.660 |
| Omrekeningsverschillen | -847 | -2.171 | -57 | -3 | -3.078 |
| Reclassificaties | -2.299 | -10 | -22 | 0 | -2.331 |
| Totaal van de mutaties | 258 | -1.233 | 1.342 | 2.620 | 2.987 |
| Stand per 31 december 2006 | |||||
| Historische aanschafwaarde | 99.488 | 151.983 | 67.737 | 6.662 | 325.870 |
| Som der ongerealiseerde herwaarderingen | 31.776 | 0 | 0 | 0 | 31.776 |
| Som der afschrijvingen op de historische aanschafwaarde | -47.203 | -133.941 | -54.664 | 0 | -235.808 |
| Actuele boekwaarde | 84.061 | 18.042 | 13.073 | 6.662 | 121.838 |
| Investeringen Acquisities |
11.061 1.589 |
8.674 3.198 |
9.102 869 |
559 | 29.396 5.656 |
| Desinvesteringen | -46 | -256 | -327 | -629 | |
| Herwaarderingen | 1.082 | 0 | 0 | 1.082 | |
| Afschrijvingen | -3.198 | -4.941 | -4.620 | -12.759 | |
| Omrekeningsverschillen | -643 | -175 | -53 | -871 | |
| Reclassificaties | -1.240 | 0 | 0 | -1.240 | |
| Totaal van de mutaties | 8.605 | 6.500 | 4.971 | 559 | 20.635 |
| Stand per 31 december 2007 | |||||
| Historische aanschafwaarde | 99.488 | 151.983 | 67.737 | 7.221 | 326.429 |
| Som der ongerealiseerde herwaarderingen | 32.308 | 0 | 0 | 0 | 32.308 |
| Som der afschrijvingen op de historische aanschafwaarde | -39.130 | -127.441 | -49.693 | 0 | -216.264 |
| Actuele boekwaarde | 92.666 | 24.542 | 18.044 | 7.221 | 142.473 |
Gebouwen en terreinen die in aanmerking kwamen voor hertaxatie zijn per 31 december 2007 getaxeerd door onafhankelijke taxateurs. De waarderingsmethode stemt overeen met internationaal aanvaardbare waarderingsmethoden. De getaxeerde waarden zijn bepaald aan de hand van de comparatieve methode, huurwaardekapitalisatiemethode en de vervangingswaardemethode. Onder de materiële vaste activa bevinden zich geen activa gehouden onder financiële lease. Gebouwen en terreinen met een boekwaarde van € 2,6 miljoen zijn als onderpand verstrekt ter zekerheidstelling van bancaire faciliteiten.
| in duizenden euro's | 2007 | 2006 |
|---|---|---|
| 6 Vastgoedbeleggingen | ||
| Stand per 1 januari | 2.509 | 5.698 |
| Investeringen | 9 | 63 |
| Desinvesteringen | -226 | -3.841 |
| Waardeveranderingen in de reële waarde | 276 | 504 |
| Omrekeningsverschillen | -19 | 85 |
| Stand per 31 december | 2.549 | 2.509 |
De wijze van taxatie is vergelijkbaar met bedrijfsgebouwen en terreinen.
| Overige deelnemingen |
Actieve belastinglatentie |
Totaal | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2007 | 2006 | 2007 | 2006 | 2007 | 2006 | |||||||||
| Stand per 1 januari | 2.850 | 2.748 | 4.384 | 16.408 | 7.234 | 19.156 | ||||||||
| Verwerving van een belang in overige deelnemingen | 2.026 | 414 | 2.026 | 414 | ||||||||||
| Verwerving van overige deelnemingen in acquisities | 1.323 | 1.323 | 0 | |||||||||||
| Aandeel in resultaat deelneming minus | ||||||||||||||
| ontvangen dividend | 50 | -149 | 50 | -149 | ||||||||||
| Afstoting van overige deelnemingen | 0 | 0 | ||||||||||||
| Verwerving van een controlerend belang | -2.732 | -2.732 | 0 | |||||||||||
| Reclassificatie | -163 | -12.200 | 0 | -12.363 | ||||||||||
| Overige mutaties | 469 | 176 | 469 | 176 | ||||||||||
| Stand per 31 december | 3.517 | 2.850 | 4.853 | 4.384 | 8.370 | 7.234 |
De volgende van belang zijnde overige deelnemingen worden rechtstreeks of indirect door TKH gehouden:
| Plaats | Land | Eigendom en zeggenschap |
Activiteit |
|---|---|---|---|
| Schwelm | Duitsland | 25% | Technische handel |
| Visby | Zweden | 40% | Technische handel |
| Hong Kong | PR China | 40% | Kabel |
| Heteren | Nederland | 49% | Technische handel |
| Seoul | Korea | 9% | Technische handel |
In onderstaand overzicht zijn de samengevatte financiële gegevens weergegeven op basis van de meest recent beschikbare informatie.
| Activa | Verplich- tingen |
Netto- omzet |
Resultaat | |
|---|---|---|---|---|
| Samengevatte financiële gegevens van de materiële | ||||
| overige deelnemingen | 2.397 | 4.227 | 3.568 | 252 |
| 2007 | 2006 | |
|---|---|---|
| 8 Voorraden | ||
| Grond- en hulpstoffen | 24.464 | 24.065 |
| Goederen in bewerking | 14.403 | 18.469 |
| Gereed product en handelsgoederen | 105.892 | 77.216 |
| 144.759 | 119.750 | |
| Een deel van de voorraden is afgewaardeerd naar lagere netto | ||
| opbrengstwaarde. De boekwaarde van deze afgewaardeerde | ||
| voorraad bedraagt € 10,0 miljoen. De totale afwaardering op | ||
| de voorraden die in 2007 in de winst-en verliesrekening is | ||
| verantwoord, bedraagt € 2.341.000. | ||
| 9 Vorderingen | ||
| Handelsdebiteuren | 163.208 | 104.758 |
| Voorziening dubieuze debiteuren | -3.909 | -3.460 |
| 159.299 | 101.298 | |
| Onderhanden projecten in opdracht van derden (ref. 10) | 26.686 | 45.657 |
| Afgeleide financiële instrumenten (ref. 21) | 2.330 | 259 |
| Overige vorderingen en overlopende activa | 14.149 | 8.707 |
| 202.464 | 155.921 | |
| Het verloop van de voorziening kan als volgt worden | ||
| weergegeven: | ||
| Stand per 1 januari | 3.460 | 3.556 |
| Toevoeging | 655 | 400 |
| Acquisitie | 723 | 45 |
| Onttrekking | -261 | 200 |
| Vrijval | -631 | -675 |
| Koersverschillen | -37 | -66 |
| Stand per 31 december | 3.909 | 3.460 |
| in duizenden euro's | 2007 | 2006 |
|---|---|---|
| 10 Onderhanden projecten | ||
| in opdracht van derden | ||
| Nog te vorderen van opdrachtgevers, | ||
| opgenomen onder vorderingen (ref. 9) | 26.686 | 45.657 |
| Verschuldigd aan opdrachtgevers, | ||
| opgenomen onder kortlopende schulden (ref. 20) | -5.384 | -8.444 |
| 21.302 | 37.213 | |
| Onderhanden projecten inclusief genomen | ||
| winsten en verliezen | 133.093 | 113.918 |
| Af: gefactureerde bedragen | 111.791 | -76.705 |
| 21.302 | 37.213 | |
| De bedragen zullen naar verwachting binnen 12 maanden | ||
| worden afgewikkeld. Per 31 december 2007 zijn aanbetalings | ||
| en performancegaranties verstrekt aan opdrachtgevers ten | ||
| bedrage van € 17,9 miljoen (2006: € 16,2 miljoen). Deze ga | ||
| ranties zijn opgenomen onder de niet uit de balans blijkende verplichtingen (ref. 22). |
||
| 11 Liquide middelen | ||
| Kas- en banksaldi | 9.653 | 9.970 |
| De kas- en banksaldi zijn direct opvraagbaar. | ||
| 12 Voor verkoop aangehouden activa | ||
| Stand per 1 januari | 3.025 | 0 |
| Reclassificaties | 1.240 | 3.025 |
| Desinvesteringen | -3.025 | 0 |
| Stand per 31 december | 1.240 | 3.025 |
| De voor verkoop aangehouden activa betreft een bedrijfspand. | ||
| 13 Eigen vermogen | ||
| Het geconsolideerd eigen vermogen is gelijk aan het enkel | ||
| voudige eigen vermogen. Voor de specificatie wordt verwezen | ||
| naar het geconsolideerde overzicht van de mutaties in het | ||
| eigen vermogen en de toelichting op het eigen vermogen in | ||
| de vennootschappelijke balans. | ||
| 14 Dividend | ||
| Voor nadere details wordt verwezen naar de vennootschappe | ||
| lijke jaarrekening. | ||
| in duizenden euro's | 2007 | 2006 |
|---|---|---|
| 15 Voorzieningen | ||
| Latente belastingen (ref. 16) | 28.820 | 18.335 |
| Pensioenen (ref. 17) | 13.144 | 12.208 |
| Overige langlopende voorzieningen | 4.457 | 720 |
| Overige kortlopende voorzieningen | 18.323 | 6.177 |
| 64.744 | 37.440 | |
De voorzieningen voor belastingen en pensioenen zijn overwegend langlopend. De specificatie en het verloop van de overige voorzieningen is als volgt:
| Garantie | Earn-out | Putopties minderheids- aandeel- houders |
Deel- nemingen |
Bijzondere Personeels- verplich- tingen |
Waarde- vermin- deringen |
Overig | Totaal | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stand per 1 januari 2007 | 1.725 | 1.000 | 720 | 455 | 1.431 | 1.344 | 222 | 6.897 |
| Toevoeging | 341 | 14.159 | 3.022 | 28 | 17.550 | |||
| Acquisitie | 64 | 724 | 788 | |||||
| Onttrekking | -144 | -1.000 | -393 | -25 | -1.562 | |||
| Vrijval | -241 | -427 | -47 | -195 | -910 | |||
| Reclassificatie naar kortlopende schulden | 17 | 17 | ||||||
| Stand per 31 december 2007 | 1.745 | 14.159 | 3.742 | 45 | 2.183 | 904 | 2 | 22.780 |
| 2007 | 2006 | |
|---|---|---|
| Looptijd van de overige voorzieningen korter dan 1 jaar | 18.323 | 6.177 |
| Looptijd langer dan 5 jaar | 3.080 | 716 |
De voorzieningen met een langlopend karakter zijn contant gemaakt. De kortlopende voorzieningen zijn niet contant gemaakt, omdat het effect niet materieel is.
De voorziening voor garantieverplichtingen is gerelateerd aan contractueel verstrekte garanties bij geleverde producten en diensten. De voorziening dient om mogelijke lasten te dekken als geleverde producten en diensten niet beantwoorden aan de overeengekomen kwaliteiten, bij normaal gebruik. De voorziening is gebaseerd op schattingen die aan de hand van historische garantiegegevens met betrekking tot vergelijkbare producten en diensten zijn gemaakt. Over het algemeen wordt verwacht dat de voorziene verplichting zich in de komende één tot twee jaar zal voordoen.
Bij diverse acquisities zijn contractuele afspraken gemaakt over een te betalen earn-out indien bepaalde targets worden gerealiseerd. De verplichting uithoofde van de earn-out is bepaald op de verwachte reële waarde van de toekomstige kasuitstroom. De verplichting is overwegend kortlopend.
TKH bezit optierechten op een aantal minderheidsbelangen van lokaal management in deelnemingen van TKH. Daarnaast heeft TKH een verplichting de aandelen af te nemen indien het lokaal management deze aandelen aanbiedt. Voor deze verplichting is een voorziening getroffen. De verplichting is bepaald op de verwachte reële waarde van de toekomstige kasuitstroom. Het betreffen de volgende optierechten en -verplichtingen:
| Naam dochteronderneming | Percentage | Uitoefenbaar vanaf | ||
|---|---|---|---|---|
| Texim Europe B.V. | 15% | 1 september 2008 | ||
| Schneider Intercom GmbH | 10% | 1 juli 2009 | ||
| Transmea B.V. | 20% | 1 januari 2010 | ||
| SecurityWorks B.V. | 20% | 1 januari 2011 | ||
| Pantaflex B.V. | 8% | 1 januari 2013 | ||
| USE System Engineering B.V. | 25% | 1 januari 2014 |
De voorziening voor personeelsverplichtingen heeft voornamelijk betrekking op toegezegde jubileum- en beloningsregelingen en heeft een langere looptijd.
De overige posten betreffen voorzieningen voor claims, geschillen en overige contractuele verplichtingen. Deze bestaan uit bedragen waarbij het aannemelijk is dat veroordeling door een onafhankelijke partij tot schadeloosstelling zal leiden. De opgenomen voorzieningen zijn gebaseerd op 'best estimate', gemaakt op basis van de aanwezige informatie en zullen grotendeels binnen een termijn van maximaal 1 jaar aflopen.
De actieve en passieve belastinglatentie hebben betrekking op de onderstaande posten. Het verloop is eveneens weergegeven:
| Herwaar- dering onroerend goed |
Im- materiële vaste activa |
Voorraad OHW |
Bij- zondere en waardever- |
Jubileum en pensioen- mindering voorziening |
Commer- ciële afwaar- deringen |
Ver- rekenbare verliezen |
Financiële instru menten |
Overig | Totaal | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stand per 1 januari 2006 | -8.736 | 0 | -7.439 | -7.970 | 3.215 | 470 | 12.678 | 0 | -126 | -7.908 |
| Mutatie (t.l.v.) / t.g.v. eigen | ||||||||||
| vermogen | -418 | -62 | -480 | |||||||
| Mutatie (t.l.v.) / t.g.v. resultaat | 1.431 | 1.938 | 88 | -192 | 322 | -189 | 226 | 3.624 | ||
| Wijziging van belastingtarieven | 790 | 1.766 | 905 | -462 | 14 | 3.013 | ||||
| Stand per 31 december 2006 | -8.364 | 0 | -4.242 | -5.127 | 2.841 | 278 | 13.000 | -189 | 52 | -1.751 |
| Reclassificatie naar kortlopende | ||||||||||
| schulden | -12.200 | -12.200 | ||||||||
| Stand per 1 januari 2007 | -8.364 | 0 | -4.242 | -5.127 | 2.841 | 278 | 800 | -189 | 52 | -13.951 |
| Mutatie (t.l.v.) / t.g.v. eigen | ||||||||||
| vermogen | -301 | -301 | ||||||||
| Mutatie (t.l.v.) / t.g.v. resultaat | 285 | -2.720 | -568 | 603 | -335 | 359 | -659 | -304 | 212 | -3.127 |
| Acquisities | -7.008 | 210 | 105 | -6.693 | ||||||
| Wijziging van belastingtarieven | 42 | 63 | 105 | |||||||
| Stand per 31 december 2007 | -8.338 | -9.728 | -4.537 | -4.524 | 2.506 | 637 | 246 | -493 | 264 | -23.967 |
Bepaalde actieve en passieve belastinglatenties zijn gesaldeerd in overeenstemming met TKH's grondslagen voor verslaggeving. De belastinglatenties zijn als volgt in de balans verwerkt:
| 2007 | 2006 | |
|---|---|---|
| Actieve belastinglatentie opgenomen | ||
| onder financiële vaste activa (ref. 7) | 4.853 | 4.384 |
| Passieve belastinglatentie | -28.820 | -18.335 |
| -23.967 | -13.951 | |
| TKH heeft in het buitenland fiscaal verrekenbare verliezen | ||
| die niet zijn gewaardeerd omdat realisatie onzeker is. Deze | ||
| fiscaal verrekenbare verliezen kunnen worden verrekend | ||
| met toekomstige winsten. Op basis van de huidige fiscale | ||
| regelgeving hebben deze compensabele verliezen de volgende | ||
| looptijden: | ||
| Looptijd onbeperkt | 612 | 500 |
| Looptijd langer dan 10 jaar | 462 | 389 |
| Looptijd tussen de 5 en 10 jaar | 532 | 508 |
| Looptijd korter dan 5 jaar | 161 | 1.175 |
| 1.767 | 2.572 |
In Nederland valt het merendeel van de werknemers onder de bedrijfstakpensioenregelingen van Metalektro en Pensioenfonds Metaal en Techniek. Deze regelingen kwalificeren zich als een toegezegd-pensioenregeling. De bedrijfstakpensioenfondsen zijn echter niet in staat de benodigde informatie te leveren. Als redenen hiervoor noemen zij onder andere dat een betrouwbare en consistente basis om de verplichting, de fondsbeleggingen en kosten aan de aangesloten ondernemingen toe te rekenen ontbreekt en dat de actuariële risico's van beperkte omvang zijn. Hierdoor bestaat geen inzicht in TKH's aandeel
in het overschot of tekort van het bedrijfstakpensioenfonds. De regeling is om hiervoorgenoemde redenen verwerkt als toegezegde-bijdragenregeling. Uit persberichten van Metalektro en Metaal en Techniek blijkt overigens dat sprake is van een positieve dekkingsgraad ultimo 2007. De werknemers in de buitenlandse dochtermaatschappijen zijn over het algemeen aangesloten bij een door de industrie of de lokale overheid uitgevoerde pensioenregeling. De dochtermaatschappijen zijn alleen verplicht een bepaald percentage van de salariskosten aan de lokale pensioenbeheerder af te dragen.
| 2007 | 2006 | |
|---|---|---|
| Voor toegezegde-bijdragenregelingen is een last verwerkt van: | 5.015 | 4.733 |
| Toegezegd-pensioenregelingen | ||
| De groep heeft toegezegd-pensioenregelingen en excedent | ||
| regelingen voor voornamelijk Nederlandse werknemers. | ||
| De regelingen verschillen per onderneming en betreffen voor | ||
| namelijk middelloonregelingen. De uitvoering van de pen | ||
| sioenregelingen is ondergebracht bij een pensioenverzekeraar. | ||
| De actuariële berekeningen zijn uitgevoerd door actuarissen van Watson Wyatt Brans & Co. De volgende uitgangspunten |
||
| zijn gehanteerd bij het opstellen van de actuariële bereke | ||
| ningen: | ||
| Disconteringsvoet | 5,3% | 4,7% |
| Verwacht rendement op fondsbeleggingen | 5,3% | 5,0% |
| Verwachte procentuele salarisstijgingen | 3,5% | 3,0% |
| Toekomstige procentuele stijging van sociale lasten | 2,0% | 2,0% |
| Toekomstige procentuele pensioenstijgingen | 2,0% | 2,0% |
| in duizenden euro's | 2007 | 2006 |
|---|---|---|
| In de balans zijn de volgende bedragen met betrekking | ||
| tot de toegezegd-pensioenregelingen opgenomen: | ||
| Contante waarde van de brutoverplichting | 46.793 | 47.972 |
| Reële waarde van de fondsbeleggingen | -37.306 | -37.228 |
| 9.487 | 10.744 | |
| Netto actuariële winsten / (verliezen) die niet in de balans | ||
| zijn opgenomen | 3.657 | 1.464 |
| Netto-pensioenverplichting opgenomen onder voorzieningen | 13.144 | 12.208 |
| In de winst- en verliesrekening zijn de volgende bedragen met | ||
| betrekking tot de toegezegd-pensioenregelingen opgenomen: | ||
| Aan het dienstjaar toegerekende pensioenkosten | 1.600 | 1.673 |
| Rentekosten | 2.245 | 2.155 |
| Verwacht rendement op fondsbeleggingen | -1.860 | -1.778 |
| Actuariële (winsten) / verliezen | -35 | 132 |
| 1.950 | 2.182 | |
| De mutatie in de contante waarde van de bruto-verplichting | ||
| is als volgt: | ||
| Stand per 1 januari | 47.972 | 51.805 |
| Aan het dienstjaar toegerekende pensioenkosten | 1.600 | 1.673 |
| Rentekosten | 2.245 | 2.155 |
| Bijdragen van deelnemers | 449 | 414 |
| Actuariële (winsten) / verliezen | -4.580 | -8.197 |
| Betaalde vergoedingen | -1.477 | -1.062 |
| Acquisities | 584 | 1.313 |
| Nieuwe regelingen | 0 | -129 |
| Stand per 31 december | 46.793 | 47.972 |
| De mutatie in de reële waarde van de fondsbeleggingen is als volgt: |
||
| Stand per 1 januari | 37.228 | 35.144 |
| Verwacht rendement op fondsbeleggingen | 1.860 | 1.778 |
| Actuariële winsten / (verliezen) | -2.387 | -1.208 |
| Bijdragen van werkgever | 1.442 | 1.068 |
| Bijdragen van deelnemers | 449 | 414 |
| Betaalde vergoedingen | -1.286 | -913 |
| Acquisities | 0 | 945 |
| Stand per 31 december | 37.306 | 37.228 |
De bedragen over het boekjaar en de voorafgaande verslagperioden zijn als volgt:
Contante waarde van de bruto-verplichting 46.793 47.972 51.805 46.357 Reële waarde van de fondsbeleggingen -37.306 -37.228 -35.144 -31.860 Tekort 9.487 10.744 16.661 14.497
Effect van ervaringsaanpassingen op de bruto-verplichting 4.155 8.197 -1.818 -4.046 Effect van ervaringsaanpassingen op de fondsbeleggingen -2.281 -1.232 498 -67
De fondsbeleggingen worden beheerd door een pensioenverzekeraar en kunnen als volgt worden gespecificeerd:
| 2007 | 2006 | |
|---|---|---|
| Aandelen | 20% | 20% |
| Vastrentende waarden | 80% | 80% |
| Overige beleggingen | 0% | 0% |
| Liquiditeiten en korte termijn deposito's | 0% | 0% |
| 100% | 100% | |
2007 2006 2005 2004
Het verwacht rendement is berekend op basis van het gewogen gemiddelde van de individuele verwachte rendementen over de verschillende categorieën fondsbeleggingen, rekening houdend met het aandeel in de beleggingsportefeuille. Het werkelijk rendement op fondsbeleggingen bedroeg € 0,5 miljoen negatief (2006: € 0,6 miljoen positief). TKH verwacht in 2008 bijdragen van € 2,0 miljoen (inclusief werknemersbijdragen) aan de toegezegd-pensioenregelingen te betalen.
| in duizenden euro's | 2007 | 2006 |
|---|---|---|
| 18 Langlopende schulden | ||
| Schulden aan kredietinstellingen (ref. 19) | 85.502 | 25.000 |
| Ontwikkelingskredieten | 804 | 1.031 |
| 86.306 | 26.031 | |
| De ontwikkelingskredieten zijn ontvangen van de Ministerie | ||
| van Economische Zaken en dragen gemiddeld 6% rente. | ||
| De aflossing geschiedt naar rato van de verkoop van de | ||
| ontwikkelde producten waarvoor ontwikkelingskrediet is | ||
| ontvangen. | ||
| 19 Schulden aan kredietinstellingen | ||
| Voor de verkregen financieringen zijn geen bijzondere zeker | ||
| heden verleend. | ||
| 20 Handelsschulden en overige | ||
| te betalen posten | ||
| Schulden aan leveranciers | 86.611 | 67.835 |
| Verschuldigd inzake onderhanden projecten in opdracht | ||
| van derden (ref. 10) | 5.384 | 8.444 |
| Overige belastingen en premies sociale verzekeringen | 10.777 | 5.985 |
| Afgeleide financiële instrumenten (ref. 21) | 396 | 13 |
| Overige schulden en overlopende passiva | 45.054 | 35.917 |
| 148.222 | 118.194 | |
De belangrijkste risico's waaraan TKH onderhevig is, zijn het renterisico, valutarisico en prijsrisico. Het financiële beleid van TKH is erop gericht om op de korte termijn de effecten van koers- en renteschommelingen op het resultaat te beperken en om op lange termijn de marktwisselkoersen en marktrentes te volgen. TKH maakt gebruik van financiële derivaten om de financiële risico's die verbonden zijn aan bedrijfsactiviteiten te beheersen. De onderneming neemt met financiële derivaten geen speculatieve posities in. Voor de financiële risico's en de beheersing daarvan wordt tevens verwezen naar het verslag van de Raad van Bestuur op pagina 56.
TKH beschikt over gecommitteerde kredietfaciliteiten van € 125,0 miljoen en ongecommitteerde kredietfaciliteiten van € 225,0 miljoen. Per 31 december 2007 heeft TKH vrij beschikbare kredietfaciliteiten van totaal € 136,6 miljoen (2006: € 126,2 miljoen). De beschikbare kredietruimte per werkmaatschappij wordt centraal bepaald.
In de kredietovereenkomsten zijn de volgende financiële ratio's overeengekomen, welke op halfjaarlijkse basis worden gemeten:
| Net debt ten opzichte van de EBITDA | < 3,5 |
|---|---|
| Interest coverage ratio | > 4,0 |
| TKH opereert binnen deze gestelde ratio's. |
Het renterisicobeleid heeft tot doel de renterisico's die voortkomen uit de financiering van de onderneming te beperken en daarmee tevens de netto-rentelasten te optimaliseren. De volgende tabel geeft een overzicht van de variabelrentende en vastrentende leningen, gerangschikt op basis van classificatie in de balans. Opgenomen leningen worden in onderstaand overzicht getoond, rekening houdend met de daaraan gerelateerde voor afdekkingsdoeleinden afgesloten renteswaps.
in duizenden euro's
| Looptijd | Rente | Bedrag | ||
|---|---|---|---|---|
| 2007 | 2006 | |||
| Ontwikkelingskrediet | n.v.t. | 6,00% | 804 | 1.031 |
| Faciliteit (volledig geswapt) | 3,6 jaar | 4,13% + opslag | 25.000 | 25.000 |
| Faciliteit (volledig geswapt) | 4,6 jaar | 4,60% + opslag | 50.000 | 0 |
| Faciliteit | 4,6 jaar | Euribor + opslag | 10.502 | 0 |
| Leningen opgenomen onder langlopende | ||||
| schulden (ref. 18) | 86.306 | 26.031 | ||
| Bancair krediet opgenomen onder | ||||
| kortlopende schulden | < 1 jaar | Euribor + opslag | 87.864 | 53.108 |
| 174.170 | 79.139 |
Op 31 december 2007 bedroeg de hoofdsom van de voor langlopende leningen toegepaste renteswaps € 75,0 miljoen. Deze renteswaps zijn afgesloten voor de resterende looptijd van de onderliggende faciliteit. De gemiddelde gecontracteerde rente bedraagt 4,44%. De effectieve rente op de geswapte faciliteiten bedraagt per 31 december 2007 4,96%. Op deze swaps is fair value hedge accounting toegepast. Er werd vastgesteld dat geen van deze afdekkingen in belangrijke mate ineffectief waren. Voor de reële-waarde-afdekkingen werd een immaterieel bedrag opgenomen in het jaarresultaat, waarbij als tegenpost eenzelfde bedrag werd opgenomen in relatie tot het afgedekte risico. Beide worden gerapporteerd onder de overige financiële baten en lasten.
In onderstaande analyse van de gevoeligheid van opgenomen leningen en daaraan gerelateerde renteswaps voor rentebewegingen wordt uitgegaan van een onmiddellijke verandering van 1% in de rentetarieven voor alle valuta en looptijden ten opzichte van het niveau op 31 december 2007, waarbij alle andere variabelen constant worden gehouden.
Een verhoging van de rentetarieven met 1% zou resulteren in:
TKH's beleid is om de valutarisico's die voortvloeien uit inkopen af te dekken indien deze risico's niet in de markt kunnen worden doorberekend. Verkooptransacties in vreemde valuta worden volledig afgedekt indien het materiële transacties betreffen. De voornaamste valuta die dit risico veroorzaken is de USD. Valutatermijncontracten worden gebruikt om de invloed van schommelingen in wisselkoersen te beperken. De instrumenten hebben een looptijd van minder dan een jaar. Per balansdatum heeft TKH contracten voor derivate financiële instrumenten afgesloten voor de volgende nominale bedragen:
| JPY | USD | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 2007 | 2006 | 2007 | 2006 | ||
| Valuta termijn | |||||
| contracten | |||||
| (in oorspronkelijke | |||||
| valuta x 1.000) | 475.000 | 0 | 42.709 | 22.305 |
Voor deze afgeleide financiële instrumenten wordt cash flow hedge-accounting toegepast. In 2007 werd als gevolg van deze afdekkingen een bedrag van € 0,5 miljoen opgenomen als bate onder de financiële baten en lasten. Er werd vastgesteld dat geen van deze afdekkingen in belangrijke mate ineffectief waren. Per balansdatum bedraagt de reële waarde van de derivate financiële instrumenten als volgt:
| Vorderingen | Verplichtingen | |||
|---|---|---|---|---|
| 2007 | 2006 | 2007 | 2006 | |
| Valuta | ||||
| termijncontracten | 1.746 | 259 | 8 | 13 |
Het valutarisico dat voortvloeit uit de omrekening van TKH's netto-investeringen in entiteiten die in andere valuta luiden dan in Euro, worden voor zover mogelijk afgedekt door investeringen in lokale valuta te financieren. Het restant wordt niet afgedekt. De financiering wordt aangehouden in de volgende valuta:
| EUR | USD | Overige valuta's | Totaal | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2007 | 2006 | 2007 | 2006 | 2007 | 2006 | 2007 | 2006 | |
| Leningen | 86.306 | 26.031 | 86.306 | 26.031 | ||||
| Bancair krediet | 63.877 | 31.246 | 13.004 | 16.391 | 10.983 | 5.471 | 87.864 | 53.108 |
| 150.183 | 57.277 | 13.004 | 16.391 | 10.983 | 5.471 | 174.170 | 79.139 |
Het translatierisico op de financiële instrumenten bij een daling van de spotkoers van de USD ten opzichte van de Euro met 10% per 31 december 2007, waarbij alle andere variabelen constant worden gehouden, zou naar verwachting geen materieel effect hebben op het resultaat. Bij deze berekening is rekening gehouden met afgesloten valutatermijncontracten.
Een belangrijke grondstof in de producten van TKH betreft koper. Het prijsrisico op koper wordt beperkt door verkoopprijzen continu af te stemmen met de ontwikkeling in de inkoopprijzen. TKH maakt geen gebruik van financiële derivaten om prijsrisico's af te dekken.
De financiële activa van de groep bestaan voornamelijk uit kas- en banksaldi, handelsdebiteuren en overige vorderingen. Het kredietrisico voor liquiditeiten is gering omdat de liquiditeiten zijn ondergebracht bij banken met hoge kredietratings. De kredietrisico's betreffen met name handelsdebiteuren. Het betreft echter een risico dat verspreid is over een groot aantal klanten. Op balansdatum waren er geen concentraties van kredietrisico bij debiteuren voor materiële bedragen. Een deel van het risico is verzekerd bij kredietverzekeringsbedrijven. Daarnaast worden voor grote projectmatige leveringen aan veelal buitenlandse afnemers gebruik gemaakt van bankgaranties, voorschotbetalingen (tegenover een bankgarantie) of geconfirmeerde onherroepelijke 'Letter Of Credits'. Het maximale kredietrisico waaraan TKH onderhevig is, komt overeen met de boekwaarde van de in de balans opgenomen financiële activa, inclusief afgeleide financiële instrumenten met een positieve marktwaarde. Er zijn geen significante overschrijdingen van debiteurbetaaltermijnen waarvoor geen voorziening is opgenomen.
| 2007 | 2006 |
|---|---|
| 183 | -11 |
| 1.702 | 306 |
| -517 | -112 |
| 1.368 | 183 |
De boekwaarde van de vorderingen op handelsdebiteuren en overige vorderingen benadert de reële waarde, omdat de eventuele oninbaarheid tot uitdrukking wordt gebracht in een verantwoorde reële waarde-aanpassing. De boekwaarde van de liquide middelen, handelsschulden en overige te betalen posten benadert de reële waarde. De reële waarde van de rentedragende langlopende schulden benadert de geamortiseerde kostprijs omdat het een variabele rente draagt en de renteswap op reële waarde is gewaardeerd. De reële waarde van financiële derivaten is gebaseerd op berekeningen, marktprijsnoteringen of prijsopgaven verkregen van financiële instellingen.
| in duizenden euro's | 2007 | 2006 |
|---|---|---|
| 22 Verplichtingen die niet uit | ||
| de balans blijken | ||
| Met betrekking tot de beschikbaarheid van enkele belangrijke | ||
| grondstoffen zijn meerjarige overeenkomsten afgesloten. | ||
| Bankgaranties afgegeven aan derden | 21.593 | 19.182 |
| Overige garanties afgegeven aan derden | 0 | 836 |
| Investeringsverplichting uit hoofde van materiële | ||
| vaste activa in bestelling | 236 | 1.774 |
| Operationele lease- en huurverplichtingen | ||
| TKH heeft verplichtingen inzake de operationele lease van | ||
| auto's en de huur van bedrijfspanden. | ||
| Minimale operationele lease- en huurverplichtingen | ||
| opgenomen als kosten in het jaar | 7.936 | 7.047 |
| Per balansdatum heeft TKH de volgende uitstaande | ||
| operationele lease- en huurverplichtingen: | ||
| Vervaltermijn binnen 1 jaar | 4.264 | 4.673 |
| Tussen 2 tot en met 5 jaar | 7.212 | 8.816 |
| Vervaltermijn na 5 jaar | 251 | 311 |
| Claims | 11.727 | 13.800 |
| TKH en haar geconsolideerde deelnemingen zijn bij enkele | ||
| rechtsgedingen betrokken. Op grond van thans beschikbare | ||
| informatie en ingewonnen juridisch advies verwacht TKH | ||
| dat eventuele nadelige invloeden uit de afloop van deze | ||
| rechtsgedingen in voldoende mate in de voorzieningen zijn | ||
| opgenomen of door verzekeringen zijn gedekt. | ||
| 23 Bedrijfsopbrengsten | ||
| Verkoop van goederen en producten | 676.828 | 534.722 |
| Omzet uit projecten in opdracht van derden | 160.984 | 150.770 |
| Totaal bedrijfsopbrengsten | 837.812 | 685.492 |
TKH is georganiseerd in 3 operationele groepen: Technische Handelsgroep, Kabelgroep en Machinegroep. Op basis van deze groepen rapporteert TKH haar primaire business-segmentinformatie. Voor een nadere toelichting op de businesssegmenten en de geografische verdeling van TKH's activiteiten verwijzen wij naar het verslag van de Raad van Bestuur.
| Primaire business- | Technische Handelsgroep |
Kabelgroep | Machinegroep | Eliminatie | Totaal | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| segmenten | 2007 | 2006 | 2007 | 2006 | 2007 | 2006 | 2007 | 2006 | 2007 | 2006 |
| Bed ri j f s opbr e ng s t e n |
||||||||||
| Externe bedrijfsopbrengsten | 299.143 | 238.385 | 392.774 | 324.574 | 145.895 | 122.533 | 837.812 | 685.492 | ||
| Intersegment | ||||||||||
| bedrijfsopbrengsten | 1.964 | 1.229 | 4.462 | 3.172 | -6.426 | -4.401 | 0 | 0 | ||
| Totaal bedrijfsopbrengsten | 301.107 | 239.614 | 397.236 | 327.746 | 145.895 | 122.533 | -6.426 | -4.401 | 837.812 | 685.492 |
| Res u lta at | ||||||||||
| Segment bedrijfsresultaat | 29.801 | 22.435 | 34.160 | 26.109 | 7.385 | 12.635 | 71.346 | 61.179 | ||
| Niet gealloceerde | ||||||||||
| opbrengsten en kosten | -7.931 | -7.600 | ||||||||
| Bedrijfsresultaat | 63.415 | 53.579 | ||||||||
| Financiële baten en lasten | -6.199 | -3.747 | ||||||||
| Resultaat deelnemingen | 419 | 174 | ||||||||
| Belastingen over resultaat | -12.529 | -14.640 | ||||||||
| Nettoresultaat | 45.106 | 35.366 | ||||||||
| Technische Handelsgroep Kabelgroep |
Machinegroep | Overig | Totaal | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2007 | 2006 | 2007 | 2006 | 2007 | 2006 | 2007 | 2006 | 2007 | 2006 | |
| Overige informatie | ||||||||||
| Investeringen * | 102.480 | 9.115 | 30.875 | 20.089 | 5.956 | 10.266 | 254 | 210 | 139.565 | 39.680 |
| Afschrijvingen * | 3.101 | 1.429 | 8.153 | 9.421 | 3.405 | 1.392 | -261 | 14.659 | 11.981 | |
| Bijzondere waardevermin | ||||||||||
| deringen opgenomen in de | ||||||||||
| winst- en verliesrekening | 579 | 579 | 0 | |||||||
| Medewerkers | 1.219 | 848 | 1.616 | 1.453 | 724 | 643 | 18 | 17 | 3.577 | 2.961 |
| Balans | ||||||||||
| Activa | 271.201 | 123.823 | 274.912 | 235.438 | 100.991 | 96.961 | 6.757 | 3.190 | 653.861 | 459.412 |
| Voor verkoop aangehouden | ||||||||||
| activa | 1.240 | 3.025 | 1.240 | 3.025 | ||||||
| Overige deelnemingen | 3.484 | 82 | 33 | 2.768 | 3.517 | 2.850 | ||||
| Geconsolideerde totale activa | 658.618 | 465.287 | ||||||||
| Verplichtingen | 100.536 | 52.694 | 89.340 | 81.610 | 74.937 | 77.736 | 127.952 | 32.021 | 392.765 | 244.061 |
* In immateriële en materiële vaste activa
| Netto-omzet | Segment activa | Investeringen * | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2007 | 2006 | 2007 | 2006 | 2007 | 2006 | |
| Geografische segmenten | ||||||
| Nederland | 274.401 | 250.638 | 296.385 | 289.768 | 32.496 | 17.462 |
| Europa (overig) | 425.372 | 306.440 | 307.539 | 132.527 | 103.595 | 19.483 |
| Azië | 84.757 | 55.728 | 50.033 | 39.087 | 3.470 | 2.467 |
| USA | 17.670 | 32.406 | 4.661 | 3.905 | 4 | 268 |
| Overige en eliminaties | 16.269 | 8.487 | 0 | 0 | ||
| 818.469 | 653.699 | 658.618 | 465.287 | 139.565 | 39.680 |
* In immateriële en materiële vaste activa
| 2007 | 2006 | |
|---|---|---|
| 25 Personeelskosten | ||
| Lonen en salarissen | 127.591 | 108.664 |
| Sociale lasten | 23.832 | 20.782 |
| Pensioenlasten (ref. 17) | 6.965 | 6.915 |
| 158.388 | 136.361 | |
| 26 Op aandelen gebaseerde betalingen | ||
| Voor een toelichting op de op aandelen gebaseerde betalingen wordt verwezen naar de enkelvoudige jaarrekening. |
||
| 27 Afschrijvingen | ||
| Bijzondere waardeverminderingen op immateriële vaste activa | 579 | 0 |
| Amortisatie van immateriële vaste activa | 712 | 321 |
| Amortisatie van immateriële vaste activa uit acquisities als | ||
| gevolg van 'purchase price allocations' | 1.188 | 0 |
| Afschrijvingen op materiële vaste activa | 12.759 | 11.660 |
| Resultaat op desinvestering van materiële vaste activa | -59 | -1.927 |
| Veranderingen in reële waarde van vastgoedbeleggingen | -276 | -504 |
| 14.903 | 9.550 | |
| 28 Overige bedrijfskosten | ||
| Onder overige bedrijfskosten zijn o.a. opgenomen algemene, | ||
| verkoop-, huisvestings- en fabricagekosten. In de totale bedrijfs | ||
| lasten over het boekjaar zijn de volgende posten opgenomen: | ||
| ■ Onderzoeks- en ontwikkelingskosten, exclusief onderzoeks | ||
| en ontwikkelingskosten betaald door klanten | 6.081 | 6.425 |
| ■ Overheidssubsidies voor trainingskosten | -523 | -112 |
| in duizenden euro's | 2007 | 2006 | |||
|---|---|---|---|---|---|
| 29 Financiële baten en lasten | |||||
| Koers- en omrekeningsverschillen, inclusief het effect van | |||||
| gerealiseerde cash-flow hedges | -34 | 158 | |||
| Rentebaten | 809 | 445 | |||
| Rentelasten | -6.974 | -4.350 | |||
| -6.199 | -3.747 | ||||
| 30 Belastingen | |||||
| Acute belasting | 9.402 | 18.264 | |||
| Latente belasting | 3.127 | -3.624 | |||
| Totaal belastingen over resultaat | 12.529 | 14.640 | |||
| De belastingdruk wordt berekend volgens de per land gel | |||||
| dende tarieven. De belastinglast over het jaar kan als volgt | |||||
| worden aangesloten met het resultaat voor belastingen: | |||||
| Resultaat voor belastingen | 57.635 | 50.006 | |||
| Belasting berekend tegen het Nederlands belastingtarief | 14.697 | 25,5% | 14.802 | 29,6% | |
| Correctie vanwege belastingeffect voor: | |||||
| Resultaat deelnemingen | -107 | -0,2% | -52 | -0,1% | |
| Fiscaal niet aftrekbare kosten | 786 | 1,4% | 445 | 0,9% | |
| Voordelen uit fiscale faciliteiten | -1.433 | -2,5% | -1.119 | -2,2% | |
| Verliezen waarover geen actieve belastinglatentie | |||||
| is opgenomen | 98 | 0,2% | 1.678 | 3,4% | |
| Opname van actieve belastinglatentie over verrekenbare | |||||
| verliezen uit het verleden, dan wel winsten gecompenseerd met fiscale verliezen uit het verleden |
-190 | -0,3% | -83 | -0,2% | |
| Vaststelling van de aangiften vennootschapsbelasting | |||||
| over 2003 tot en met 2006 | -4.109 | -7,1% | 0 | 0,0% | |
| Wijziging belastingtarief van actieve en | |||||
| passieve belastinglatenties | -99 | -0,2% | -2.223 | -4,4% | |
| Verschillen in belastingtarieven voor buitenlandse | |||||
| dochtermaatschappijen | 2.886 | 4,9% | 1.192 | 2,4% | |
| Effectieve belastingdruk | 12.529 | 21,7% | 14.640 | 29,3% | |
| in duizenden euro's | 2007 | 2006 |
|---|---|---|
| 31 Winst per aandeel | ||
| Gewogen gemiddeld aantal (certificaten van) aandelen (x 1.000) | 34.185 | 33.239 |
| Effect van aandelenopties (x 1.000) | 421 | 698 |
| Gewogen gemiddeld aantal aandelen (verwaterd; x 1.000) | 34.606 | 33.937 |
| Winst toekomend aan de aandeelhouder (in € '000) | 44.918 | 35.043 |
| Gewone winst per aandeel (in €) | 1,31 | 1,05 |
| Verwaterde winst per aandeel (in €) | 1,30 | 1,03 |
Gedurende het jaar hebben geen belangrijke handelstransacties met niet-geconsolideerde verbonden partijen plaatsgevonden. Voor zover deze transacties zich hebben voorgedaan, zijn ze afgerekend tegen marktprijzen, rekening houdend met kortingen voor volumes en de bestaande relatie tussen de partijen. Voor product- en conceptontwikkeling buiten TKH die van strategisch belang kunnen zijn, is, in ruil voor exclusiviteit, in sommige gevallen een achtergestelde financiering ter beschikking gesteld. De reële waarde van deze leningen bedraagt ultimo 2007 € nihil (2006: € nihil).
| TVI | Bonus | Pensioen | Totaal | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bezoldiging Raad van Bestuur | 2007 | 2006 | 2007 | 2006 | 2007 | 2006 | 2007 | 2006 |
| Bestuurders: | ||||||||
| J.M.A. van der Lof MBA | 350 | 335 | 175 | 167 | 97 | 74 | 622 | 576 |
| drs. J.E. Vaandrager | 298 | 285 | 149 | 142 | 67 | 63 | 514 | 490 |
| Totaal bezoldiging | 648 | 620 | 324 | 309 | 164 | 137 | 1.136 | 1.066 |
Dit rapport van de Remuneratie Commissie beschrijft het beloningsbeleid en de remuneratie van de leden van de Raad van Bestuur. Het beloningsbeleid wordt opgesteld door de Remuneratie Commissie en goedgekeurd door de Raad van Commissarissen. In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 28 april 2005 is het beloningsbeleid vastgesteld. Toekomstige materiële wijzingen in het beleid zullen aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders worden voorgelegd. De Remuneratie Commissie kent een reglement waarbinnen zij handelt. In dit reglement is onder andere geregeld dat voldaan wordt aan de bepalingen zoals gesteld in de Nederlandse Corporate Governance Code.
Het beleid is gericht op het marktconform belonen ten behoeve van het aantrekken, motiveren en binden van gekwalificeerde leidinggevenden van een beursgenoteerde onderneming, rekening houdend met de omvang en de speciale kenmerken van TKH. Het beloningspakket wordt op basis van door externe deskundigen verstrekte gegevens periodiek getoetst op marktconformiteit. De samenstelling van het beloningspakket is zodanig dat zowel de korte als de lange termijn doelstellingen van de onderneming worden ondersteund.
De remuneratie voor de leden van de Raad van Bestuur bestaat uit een basissalaris (TVI), pensioen, een variabel deel dat bestaat uit een jaarlijkse prestatiebonus, en een lange termijn bonusregeling bestaande uit een aandelenregeling.
De remuneratie voor de leden van de Raad van Bestuur is in 2006 extern getoetst aan marktconformiteit. Aan de hand van deze externe toetsing is het basissalaris (TVI) 2006 verhoogd en is in lijn met deze verhoging in 2007 eveneens een verhoging toegepast. De externe toetsing zal in 2009 wederom plaatsvinden.
De variabele beloning vormt een belangrijk onderdeel van het beloningspakket voor de Raad van Bestuur. De prestatiebonus is gericht op te realiseren doelstellingen. Jaarlijks worden doelstellingen en criteria geformuleerd op basis waarvan de prestatiebonus kan worden behaald. De mate waarin doelstellingen en criteria worden gerealiseerd bepalen de hoogte van de prestatiebonus. De prestatiebonus is gemaximaliseerd op 50% van het basissalaris (TVI). De Raad van Commissarissen, op voordracht van de Remuneratie Commissie, stelt op basis van de gerealiseerde doelen en criteria de hoogte van de prestatiebonus vast. De realisatie van 50% van de maximum bonus is gebaseerd op EBIT-targets en 30% is gebaseerd op autonome omzetgroei-targets. De overige 20% van de maximale bonus wordt bepaald door de realisatie van persoonlijke doelstellingen. Realisatie 'at target' leidt tot uitkering van een bonus van 35% van het TVI. De realisatie van doelstellingen over 2007 heeft geleid tot de maximale prestatiebonus voor de leden van de Raad van Bestuur gelijk aan 50% van het basissalaris (TVI).
Er is geen 'change of control' paragraaf opgenomen in de arbeidsovereenkomsten van de leden van de Raad van Bestuur.
In het kader van de meerjarendoelstellingen is een aandelenregeling geïntroduceerd die voorziet in een lange termijn bonusregeling. De regeling maakt het mogelijk voor de leden van de Raad van Bestuur om op basis van vooraf gestelde meerjarendoelstellingen aandelen om niet te verkrijgen, op voorwaarde dat de leden van de raad van Bestuur eenzelfde aantal aandelen voor eigen rekening aanschaffen tegen de dan geldende beurskoers. De ontwikkeling van de ROCE en de ROS evenals de koersontwikkeling van het aandeel TKH ten opzichte van de voor TKH relevante ASc-index leiden ertoe dat tot toekenning van aandelen kan worden overgegaan.
De geformuleerde meerjarendoelstellingen voor de Raad van Bestuur hangen samen met de in dit jaarverslag geformuleerde TKH-doelstellingen (pagina 27). Bepaald is dat jaarlijks maximaal 32.000 (certificaten van) aandelen per lid van de Raad van Bestuur kunnen worden toegekend. De betreffende aandelen dienen als lange termijn belegging te worden aangehouden en mogen gedurende een periode van drie jaar niet worden verkocht. De toekenning van de aandelen geschiedt binnen een maand na bekendmaking van de jaarcijfers. Met ingang van 2004 worden er geen personeelsopties meer toegekend aan de leden van de Raad van Bestuur en is de optieregeling vervangen door voornoemde aandelenregeling. Op grond van gerealiseerde doelstellingen over 2006 zijn in maart 2007 aan de heer J.M.A. van der Lof 26.540 (certificaten van) aandelen* toegekend en aan de heer J.E. Vaandrager 22.580 (certificaten van) aandelen*, waar tegenover de Raad van Bestuur eenzelfde aantal aandelen heeft aangeschaft tegen de op dat moment geldende beurskoers. (zie tevens pagina 101).
* Aandelen zijn gebaseerd op aantal aandelen na splitsing.
Het doel van de Remuneratie Commissie is het pensioen van de leden van de Raad van Bestuur in lijn te brengen en te houden met wat algemeen gangbaar is en dat deze consistent is met de voorzieningen die worden geboden voor vergelijkbare functies. Daarnaast omvatten de pensioenvoorzieningen het recht op uitkering in het geval van slechte gezondheid of invaliditeit en een weduwen- en wezenpensioen in het geval van overlijden. Een en ander op voorwaarden die vergelijkbaar zijn met die welke van toepassing zijn voor deelnemers aan het collectieve pensioensfonds zijnde medewerkers van de onderneming.
De vennootschap verstrekt geen persoonlijke leningen of garanties aan leden van de Raad van Bestuur.
De bezoldiging van de voorzitter van de Raad van Commissarissen bedraagt € 35.000,- en die van de leden van de Raad van Commissarissen € 25.000,-. De jaarlijkse vergoeding voor ieder lidmaatschap van een commissie van de Raad van Commissarissen bedraagt € 7.000,- voor de voorzitter en € 5.000, voor ieder lid. De in totaal uitbetaalde bezoldiging over 2007 bedroeg € 164.000.
De Algemene Vergadering van Aandeelhouders heeft in 2007 de bezoldiging van de commissarissen vastgesteld. De bezoldiging van een commissaris is niet afhankelijk van de resultaten van de vennootschap. Aan de leden van de Raad van Commissarissen worden geen optierechten toegekend.
Van de Raad van Bestuur hield de heer J.M.A. van der Lof ultimo 2007 205.436 (certificaten van) aandelen en de heer J.E. Vaandrager 199.712 (certificaten van) aandelen. Van de Raad van Commissarissen hield niemand ultimo 2007 (certificaten van) aandelen TKH.
De leden van de Raad van Bestuur worden, met inachtneming van artikel 2:162 Burgerlijk Wetboek, welk artikel op de vennootschap van toepassing is, benoemd door de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen geeft de Algemene Vergadering van Aandeelhouders kennis van een voorgenomen benoeming van een lid van de Raad van Bestuur. De Raad van Comissarissen ontslaat een bestuurder niet dan nadat de Algemene Vergadering over het voorgenomen ontslag is gehoord.
De commissarissen worden op voordracht van de Raad van Commissarissen benoemd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Voor een derde van het aantal leden van de Raad van Commissarissen geldt dat de Raad van Commissarissen een door de Centrale Ondernemingsraad aanbevolen persoon op de voordracht plaatst, tenzij de Raad van Commissarissen bezwaar maakt tegen de aanbeveling op grond van de verwachting dat de persoon ongeschikt zal zijn voor de vervulling van de taak van commissarissen of dat de Raad van Commissarissen niet naar behoren zal zijn samengesteld. Ter bevordering van een gelijkmatig benoemingsproces heeft de Raad van Commissarissen een rooster van aftreden opgesteld. Bij de herbenoeming vindt een toetsing plaats aan de profielschets. De zittingsduur voor de Raad van Commissarissen bedraagt voor de leden maximaal 3 termijnen van 4 jaren.
Gedurende 2007 heeft TKH de volgende belangen verworven:
| Naam deelneming | Land | Eigendom en zeggenschap 1 |
Consolidatie vanaf | Activiteit |
|---|---|---|---|---|
| USE System Engineering B.V. 2 | Nederland | 75% | 1 januari 2007 | Technische handel |
| Transmea B.V. 2 | Nederland | 80% | 1 juni 2007 | Technische handel |
| New Electronic Technology | ||||
| GmbH ('NET') | Duitsland | 84% (was 30%) | 1 juli 2007 | Technische handel |
| CAE International SAS ('CAE Groupe') | Frankrijk | 100% | 1 augustus 2007 | Technische handel |
| KC Industries (onderdeel van | ||||
| CAE Groupe) | Italië | 95% | 1 augustus 2007 | Kabel |
| Klan Securities APS | Denemarken | 100% | 1 oktober 2007 | Technische handel |
| Pantaflex B.V. 2 | Nederland | 92% | 1 november 2007 | Kabel |
| SecurityWorks B.V. 2 | Nederland | 80% | 31 december 2007 | Technische handel |
1 Economisch eigendom is gelijk aan de zeggenschap, tenzij anders vermeld.
2 Economisch eigendom is 100%.
De transacties waarbij een meerderheidsbelang is verkregen zijn verantwoord volgens de purchase method of accounting. Voor de acquisities NET, Pantaflex en SecurityWorks is de bepaling van de reële waarde van de verkregen overige immateriële vaste activa nog niet afgerond.
De samenstelling van de verworven gecombineerde netto-activa is als volgt: Verkregen
| reële waarde | |
|---|---|
| Immateriële vaste activa | 21.683 |
| Materiële vaste activa | 5.656 |
| Overige deelnemingen | 1.323 |
| Voorraden | 27.247 |
| Vorderingen | 41.127 |
| Liquide middelen / (kortlopende bankschulden) | -13.987 |
| Pensioenen | -583 |
| Langlopende schulden | -178 |
| Overige voorzieningen | -788 |
| Latente belastingen | -7.133 |
| Overige schulden | -48.246 |
| Verkregen netto-activa | 26.121 |
| Af: minderheidsbelang derden | -711 |
| Betaalde goodwill | 78.589 |
| Koopsom | 103.999 |
| Liquiditeiten verkregen | 13.987 |
| Netto betaling | 117.986 |
| Af: Earnout voorzien maar nog niet uitbetaald | -14.159 |
| Af: Voorziening uit hoofde van putopties gehouden | |
| door minderheidsaandeelhouders | -3.742 |
| Af: Reeds in bezit zijnde minderheidsbelang | -2.732 |
| Betaling in liquiditeiten | 97.353 |
De overname van CAE Groupe is mede gefinancierd door de uitgifte van 400.000 (certificaten van) aandelen aan de verkopende partij. De waarde van de uitgegeven aandelen bedroeg € 7,0 miljoen.
De geacquireerde en meegeconsonsolideerde ondernemingen hebben in 2007 met € 2,1 miljoen nettowinst bijgedragen aan het resultaat van TKH. Indien de acquisities per 1 januari hadden plaatsgevonden dan zou de som van de bedrijfsopbrengsten van TKH € 940,0 miljoen en de nettowinst € 53,3 miljoen hebben bedragen.
Er hebben geen materiële transacties in natura plaatsgevonden.
Er hebben zich na balansdatum geen gebeurtenissen voorgedaan die van wezenlijk belang zijn voor het inzicht in de jaarrekening en de afgelopen tussentijdse periode.
De kosten van de externe accountant, verantwoord onder overige bedrijfskosten, bedroegen in 2007 € 619.000 voor auditservices (2006: € 440.000), € 80.000 voor belastingadvies (2006: € 100.000) en € 25.000 voor overige diensten (2006: € 25.000).
Per 31 december voor winstbestemming
| in duizenden euro's | 2007 | 2006 |
|---|---|---|
| Activa | ||
| Vaste activa | ||
| 2 Immateriële vaste activa |
17.558 | 4.014 |
| 2 Materiële vaste activa |
470 | 524 |
| 3 Financiële vaste activa |
171.280 | 106.929 |
| Totaal van de vaste activa | 189.308 | 111.467 |
| Vl ott ende ac t iva |
||
| Vorderingen op groepsmaatschappijen | 222.021 | 142.346 |
| Overige vorderingen | 4.750 | 3.456 |
| Liquide middelen | 0 | 16.707 |
| Totaal van de vlottende activa | 226.771 | 162.509 |
| Totaal activa | 416.079 | 273.976 |
| Passiva | ||
| Eigen vermogen | ||
| Geplaatst kapitaal | 8.851 | 8.632 |
| Agio | 12.849 | 6.068 |
| Wettelijke reserve | 6.319 | 3.146 |
| Herwaarderingsreserve | 24.069 | 23.961 |
| Omrekeningsreserve Hedging reserve |
5.966 1.368 |
6.074 183 |
| Overige reserves | 160.498 | 137.477 |
| Onverdeelde winst | 44.728 | 35.043 |
| 4 Totaal van het eigen vermogen |
264.648 | 220.584 |
| Langlopende schulden | ||
| Langlopende schulden | 26.307 | 25.000 |
| Voorzieningen | 12.601 | 7.514 |
| 7 Overige kortlopende schulden |
112.523 | 20.878 |
| Totaal passiva | 416.079 | 273.976 |
| in duizenden euro's | 2007 | 2006 |
|---|---|---|
| Vennootschappelijk resultaat | 7.811 | 803 |
| Resultaat deelnemingen | 37.107 | 34.370 |
| Nettoresultaat | 44.918 | 35.173 |
in duizenden euro's
De enkelvoudige jaarrekening maakt deel uit van de jaarrekening 2007 van TKH Group N.V. (hierna 'TKH'). Ten aanzien van de enkelvoudige resultatenrekening is gebruikgemaakt van de vrijstelling ingevolge artikel 2:402 Boek 2 BW.
TKH maakt voor de bepaling van de grondslagen voor de waardering van activa en passiva en resultaatbepaling van haar enkelvoudige jaarrekening gebruik van de optie die wordt geboden in artikel 2:362 lid 8 BW. Dit houdt in dat de grondslagen voor de waardering van activa en passiva en resultaatbepaling van de enkelvoudige jaarrekening van TKH gelijk zijn aan die van de geconsolideerde jaarrekening. Hierbij
worden deelnemingen, waarop invloed van betekenis wordt uitgeoefend, gewaardeerd volgens de nettovermogenswaardemethode. Voor een beschrijving van deze grondslagen wordt verwezen naar de grondslagen bij de geconsolideerde jaarrekening. Het aandeel in het resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen omvat het aandeel in de resultaten van deze deelnemingen.
Voor de toelichting op de immateriële en materiële vaste activa wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans.
De financiële vaste activa bestaan uit aandelen in het kapitaal van geconsolideerde deelnemingen, overige deelnemingen en actieve belastinglatenties:
| Deel- nemingen |
Overige deel- nemingen |
Actieve belasting latentie |
Totaal | |
|---|---|---|---|---|
| Stand per 1 januari 2006 | 75.436 | 2 | 714 | 76.152 |
| Mutaties uit hoofde van: | ||||
| Verwerving en oprichting van nieuwe deelnemingen | 0 | 0 | ||
| Resultaat | 34.370 | 34.370 | ||
| Financiering en ontvangen dividend | -5.700 | -5.700 | ||
| Herwaarderingen | 1.484 | 1.484 | ||
| Overige mutaties | 2.088 | 2.088 | ||
| Omrekeningsverschillen | -1.465 | -1.465 | ||
| Stand per 31 december 2006 | 104.125 | 2 | 2.802 | 106.929 |
| Mutaties uit hoofde van: | ||||
| Verwerving en oprichting van nieuwe deelnemingen | 35.302 | 1.812 | 37.114 | |
| Resultaat | 37.107 | 37.107 | ||
| Financiering en ontvangen dividend | -8.172 | -8.172 | ||
| Herwaarderingen | 66 | 66 | ||
| Overige mutaties | -1.656 | -1.656 | ||
| Omrekeningsverschillen | -108 | -108 | ||
| Stand per 31 december 2007 | 168.320 | 1.814 | 1.146 | 171.280 |
In de 'Overige gegevens' op pagina 110 is een overzicht opgenomen van de rechtstreeks of indirect gehouden belangen in dochterondernemingen.
| in duizenden euro's | 2007 | 2006 | |
|---|---|---|---|
| 4 Eigen vermogen | |||
| Voor het verloopoverzicht wordt verwezen naar het gecon | |||
| solideerde overzicht van de mutaties in het eigen vermogen | |||
| op pagina 62. | |||
| Maatschappelijk kapitaal | x 1.000 | € '000 |
€ '000 |
| Het maatschappelijk kapitaal bestaat uit: | |||
| gewone aandelen | 39.984 | ||
| cumulatief financieringspreferente aandelen | 20.000 | ||
| cumulatief converteerbare financieringspreferente | |||
| aandelen | 20.000 | ||
| cumulatief beschermingspreferente aandelen | 60.000 | ||
| Elk nominaal € 0,25 | 139.984 | 34.996 | |
| prioriteitsaandelen, elk nominaal € 1,00 | 4 | 4 | |
| 35.000 | 35.000 | ||
| Waarvan niet geplaatst | 26.145 | 26.368 | |
| Geplaatst kapitaal* | 8.851 | 8.632 |
* 4.000 prioriteits- en 35.388.795 (certificaten van) aandelen
Op 24 april 2007 heeft de Algemene Vergadering van Aandeelhouders ingestemd met de statutenwijziging tot splitsing van elk aandeel, met uitzondering van de prioriteitsaandelen, met een nominale waarde van € 1,- in 4 aandelen met een nominale waarde van € 0,25. De splitsing is geëffectueerd per 14 mei 2007. In 2007 is een stock-dividend van 477.779 (certificaten van) aandelen ten laste van het agio uitgekeerd. Het geplaatst kapitaal is met hetzelfde aantal toegenomen. In augustus 2007 zijn 400.000 (certificaten van) aandelen uitgegeven ten behoeve van de acquisitie van CAE Groupe. Deze (certificaten van) aandelen zijn geplaatst bij de verkopende partij tegen een aandelenkoers van € 17,50.
De op naam gestelde gewone aandelen in de vennootschap zijn overgedragen aan het Administratiekantoor dat certificaten van aandelen uitgeeft aan de uiteindelijke kapitaalverschaffers. Het Administratiekantoor is de rechthebbende tot uiteindelijke kapitaalverschaffers. Het Administratiekantoor is de rechthebbende tot de aandelen en oefent ook het stemrecht uit, tenzij het Administratiekantoor hiertoe volmacht heeft gegeven aan de certificaathouders. Bij de wijziging van boek 2 BW (d.d. 1 oktober 2004) is een bepaling ingevoerd op grond waarvan certificaathouders het recht hebben om een volmacht te krijgen om op de aandelen waartegenover de door hen gehouden certificaten staan, stem uit te brengen. Het Administratiekantoor blijft stemgerechtigd ten aanzien van de aandelen waarvan de certificaathouders niet ter vergadering aanwezig of vertegenwoordigd zijn. De hiervoor bedoelde volmacht kan door het bestuur van het administratiekantoor in verschillende in de wet genoemde gevallen worden beperkt, uitgesloten of herroepen (zie tevens Corporate Goverance Code TKH). In dat geval kan het bestuur van het Administratiekantoor besluiten de volmachten te beperken, uit te sluiten of te herroepen, waardoor het (weer) het stemrecht op alle gecertificeerde aandelen kan uitoefenen.
De verhouding tussen het Administratiekantoor en de certificaathouders wordt beheerst door de administratievoorwaarden. De beschermende werking van de certificering berust op de 1%-regeling. De certificaten mogen voor gewone aandelen worden verwisseld, maar niet voor meer dan 1% per houder van het totaal in de vorm van gewone aandelen geplaatste kapitaal. Hierbij wordt niet alleen gekeken naar onmiddellijk, maar ook naar middellijk gehouden aandelen. Dit overigens niet bij de overdracht van gewone aandelen aan de vennootschap zelf. Voor elke overdracht van financieringspreferente aandelen, converteerbare financieringspreferente aandelen en beschermingspreferente aandelen is goedkeuring vereist van de Raad van Bestuur. De Raad van Bestuur kan zodanige goedkeuring slechts verlenen onder goedkeuring van de Raad van Commissarissen.
Aan de prioriteitsaandelen zijn geen bijzondere rechten toegekend.
Door de vennootschap is aan de Stichting Continuïteit TKH een optie verleend tot het nemen van beschermingspreferente aandelen tot maximaal 50% van het bedrag van ten tijde van de plaatsing van beschermingspreferente aandelen uitstaande overige aandelen respectievelijk 100% van het bedrag van de ten tijde van de plaatsing van beschermingspreferente aandelen uitstaande overige aandelen indien de beperking van de royementsmogelijkheid komt te vervallen hetgeen plaatsvindt indien en zodra de Raad van Bestuur van de vennootschap daartoe besluit en een verklaring daaromtrent deponeert bij het Handelsregister.
De agioreserve is fiscaal geheel vrij uitkeerbaar.
De wettelijke reserve is gevormd voor de geactiveerde ontwikkelingskosten en is niet uitkeerbaar.
De herwaarderingsreserve is niet uitkeerbaar.
De reserve omrekeningsverschillen is een wettelijke reserve die niet uitkeerbaar is.
Het dividend werd tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders vastgesteld op € 2,10 per (certificaat van) gewoon aandeel. Het dividend werd naar keuze in contanten of (certificaten van) aandelen vastgesteld. Het dividend op de prioriteitsaandelen werd vastgesteld op € 0,05 per aandeel. Genoemde bedragen zijn vóór de splitsing van de aandelen van 1 op 4. In totaal werd in 2007 € 7.967.343 dividend betaald en ten laste gebracht van de overige reserves.
Daarnaast is uit hoofde van stock-dividend een bedrag van € 119.434 ten laste van de agioreserve gebracht. Na de balansdatum 31 december 2007 is door de Raad van Bestuur een voorstel winstbestemming gedaan, waar voor wordt verwezen naar de 'Overige gegevens' op pagina 105. Het voorstel winstbestemming is niet in de balans verwerkt en er zijn geen gevolgen voor de winstbelasting.
Aan het management van de vennootschap en de groepsmaatschappijen worden optierechten op (certificaten van) gewone aandelen TKH toegekend. De rechten kunnen nooit eerder worden uitgeoefend dan na bekendmaking van de jaarcijfers van de vennootschap na een wachttijd van drie kalenderjaren, volgend op het jaar waarin de rechten zijn toegekend.
Overzicht van de uitstaande optierechten (na splitsing) van de leden van de Raad van Bestuur en overige gerechtigden:
De voorwaarden voor deelname zijn, mede ter voorkoming van misbruik van voorwetenschap, in een intern reglement vastgelegd en zijn door de deelnemers schriftelijk geaccepteerd. Ultimo 2007 heeft de vennootschap 766.783 ingekochte (certificaten van) aandelen in portefeuille ter afdekking van de optierechten.
| Jaar van toekenning |
Uitoefen- prijs in € |
01.01.2007 | het jaar | het jaar | het jaar | Verwachte | Uitoefen periode |
|
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2003 | 1,66 | 16.000 | -16.000 | 0 | 2006 – 2008 | |||
| 2003 | 1,66 | 16.000 | -16.000 | 0 | 2006 – 2008 | |||
| 32.000 | 0 | 0 | 0 | -32.000 | 0 | |||
| 2002 | 4,81 | 24.700 | -7.200 | -17.500 | 0 | 2005 – 2007 | ||
| 2003 | 1,66 | 33.400 | -29.800 | 3.600 | 2006 – 2008 | |||
| 2004 | 5,06 | 171.400 | -111.500 | 59.900 | 2007 – 2009 | |||
| 2005 | 8,04 | 170.100 | -16.800 | 153.300 | 2008 – 2010 | |||
| 2006 | 11,63 | 200.000 | -16.800 | 183.200 | 2009 – 2011 | |||
| 2007 | 16,33 | 218.240 | -8.080 | 210.160 | 2010 – 2012 | |||
| 599.600 | 218.240 | 0 | -48.880 | -158.800 | 610.160 | |||
| 631.600 | 218.240 | 0 | -48.880 | -190.800 | 610.160 | |||
| Toekenning Ingetrokken | Vervallen Uitoefening | Aantal per gedurende gedurende gedurende gedurende aantal per het jaar 31.12.2007 |
Aan de leden van de Raad van Commissarissen worden geen optierechten toegekend.
De gemiddelde aandelenkoers op de uitoefendatum van de aandelenopties gedurende het boekjaar was € 17,45. Gedurende het boekjaar zijn opties toegekend op 9 maart 2007. De geschatte reële waarde van de opties toegekend in 2007
bedraagt € 603.000. Deze reële waarde is bepaald aan de hand van een binomiaal waarderingsmodel en op basis van de volgende uitgangspunten:
| 2007 | 2006 |
|---|---|
| 11,10 | 6,88 |
| 24,6% | 21,6% |
| 3,5% | 3,5% |
| 4,1% | 4,0% |
| 3,5 | 3,5 |
Bij de verwachte looptijd van de opties is rekening gehouden met geldende restricties ten aanzien van de uitoefening, vertrekkansen van werknemers, alsmede met mogelijke overwegingen van optiehouders. TKH heeft in totaal een last van € 350.000 (2006: € 236.000) verantwoord voor deze op aandelen gebaseerde betalingen die zijn afgewikkeld in eigen vermogensinstrumenten.
O v erige op a a n d e l e n geb a s e er d e be ta l i nge n Op grond van de aandelenregeling zijn aan de Raad van Bestuur (certificaten van) aandelen om niet toegekend. Het aantal toegekende (certificaten van) aandelen bedroeg voor J.M.A. van der Lof 26.540 stuks en voor J.E. Vaandrager 22.580 stuks. De hierover verschuldigde loonbelasting is door de vennootschap voldaan. De Raad van Bestuur heeft op hetzelfde tijdstip een gelijk aantal (certificaten van) aandelen tegen de actuele beurskoers van € 17,68 aangeschaft, een en ander volgens de regeling. Ten gevolge van deze aandelenregeling bedroeg de nettolast in de winst- en verliesrekening over 2007 € 1.311.093, waarvan € 868.196 een directe toevoeging aan het eigen vermogen betrof. Rekening houdend met de ten gevolge van de aandelenregeling aangeschafte aandelen door de Raad van Bestuur, is het eigen vermogen per saldo met € 425.299 gestegen (2006: € 340.356).
| 2007 | 2006 | |
|---|---|---|
| 7 Overige kortlopende schulden | ||
| Schulden aan kredietinstellingen | 109.071 | 14.400 |
| Belastingen en sociale premies | -2.292 | 4.648 |
| Overige schulden en overlopende passiva | 5.744 | 1.830 |
| 112.523 | 20.878 | |
De vennootschap heeft zich op grond van artikel 2:403, lid1f BW hoofdelijk aansprakelijk gesteld voor de uit rechtshandelingen voortvloeiende schulden van een aantal dochterondernemingen. De daartoe strekkende verklaringen zijn ter inzage gelegd ten kantore van het Handelsregister waar de rechtspersoon, waarvoor de aansprakelijkheidsstelling is geschied, zijn zetel heeft. De onderneming heeft zich voor een totaal bedrag van € 62,9 miljoen (2006: € 41,8 miljoen) formeel garant gesteld voor bankkredietfaciliteiten, verstrekt aan enkele buitenlandse deelnemingen. Op deze kredietfaciliteit is ultimo 2007 voor € 22,0 miljoen (2006: € 27,5 miljoen) een beroep gedaan.
Haaksbergen, 11 maart 2008
Raad van Bes tuur J.M.A. van der Lof MBA, voorzitter drs. J.E. Vaandrager
Raad van Commissa rissen H.J. Hazewinkel RA, voorzitter ir. A.J. Driessen, vice-voorzitter P. Morley Msc. ir. A. van der Velden ir. M.E. van Lier Lels
Aangezien in het verslagjaar geen beschermingspreferente en financieringspreferente aandelen hebben uitgestaan noch zijn uitgegeven, zoals bedoeld in artikelen 33.1, 3, 4, 5, 6 lid b en c, 8, 9 en 12 staan hieronder slechts weergegeven de artikelen omtrent de winstbestemming die betrekking hebben op de uitstaande aandelen.
6 a. Uit de na toepassing van de vorige leden overblijvende winst wordt, zo mogelijk, op de prioriteitsaandelen uitgekeerd vijf procent (5%) van hun nominaal bedrag. Op de prioriteitsaandelen zal geen verdere uitkering geschieden. Vervolgens wordt, zo mogelijk, op de financieringspreferente aandelen van iedere serie respectievelijk de converteerbare financieringspreferente aandelen van iedere serie een dividend uitgekeerd gelijk aan een percentage berekend over het bij de eerste uitgifte van de desbetreffende serie effectief op de financieringspreferente aandelen van de desbetreffende serie respectievelijk converteerbare financieringspreferente aandelen van de desbetreffende serie gestorte bedrag inclusief eventueel agio, en welk percentage is gerelateerd aan het gemiddelde effectieve rendement op 'staatsleningen algemeen met een looptijd van 7-8 jaar', berekend en bepaald op de wijze als in artikel 30.6 sub b vermeld.
Indien in enig boekjaar de winst niet toereikend is om de hiervoor in lid 6 van dit artikel bedoelde uitkeringen te doen, vindt in de daarop volgende boekjaren het in lid 6 en lid 10 bepaalde eerst toepassing nadat het tekort is ingehaald. De Raad van Bestuur is bevoegd onder goedkeuring van de raad van commissarissen te besluiten een bedrag gelijk aan het in de vorige zin bedoelde tekort uit te keren ten laste van de reserves, met uitzondering van de reserves die als agio gevormd zijn bij de uitgifte van financieringspreferente aandelen respectievelijk converteerbare financieringspreferente aandelen. Bij de toepassing van het bepaalde in dit lid worden de houders van de series financieringspreferente aandelen en converteerbare financieringspreferente aandelen gelijk behandeld.
Van de overblijvende winst, zal de raad van bestuur onder goedkeuring van de Raad van Commissarissen zoveel reserveren als hij nodig oordeelt. Voorzover de winst niet met toepassing van de vorige zin wordt gereserveerd, staat zij ter beschikking van de algemene vergadering, hetzij geheel of gedeeltelijk ter reservering, hetzij geheel of gedeeltelijk ter uitkering aan houders van gewone aandelen in verhouding van hun bezit aan gewone aandelen.
Onverminderd het bepaalde in artikel 7, lid 1, kan de raad van bestuur, onder goedkeuring van de Raad van Commissarissen, telkens acht jaren na de dag van uitgifte aan de Algemene Vergadering het voorstel doen tot intrekking met terugbetaling als in artikel 7, lid 1 bedoeld van elke serie van financieringspreferente aandelen respectievelijk van elke serie van converteerbare financieringspreferente aandelen, mits die series tegelijkertijd worden ingetrokken.
Voor overige bepalingen uit de statuten verwijzen wij naar de website van TKH.
in duizenden euro's
Nettowinst toerekenbaar aan aandeelhouders 44.918
Met inachtneming van artikel 33 van de statuten stellen wij voor aan de houders van (certificaten van) aandelen een dividend uit te keren van € 0,66 per (certificaat van) aandeel. Het dividend wordt naar keuze in contanten (onder inhouding van de verschuldigde dividendbelasting) of in (certificaten van) aandelen voorgesteld. De vaststelling van het dividend in aandelen zal plaatsvinden één dag na afloop van de keuzeperiode op basis van de gemiddelde koers van het aandeel gedurende de laatste vijf beursdagen van die keuzeperiode welke op 27 mei 2008 eindigt. De betaalbaarstelling van het dividend, contant dan wel in (certificaten van) aandelen, vindt plaats op 2 juni 2008. Het dividend op 4.000 prioriteitsaandelen is vastgesteld op € 0,05 per aandeel van € 1,00.
Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2007 van TKH Group N.V. te Haaksbergen gecontroleerd. De jaarrekening omvat de geconsolideerde en de enkelvoudige jaarrekening. De geconsolideerde jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde balans per 31 december 2007, geconsolideerde winst-en-verliesrekening, overzicht van mutaties in het groepsvermogen en kasstroomoverzicht over 2007 alsmede uit een overzicht van de belangrijkste grondslagen voor financiële verslaggeving en overige toelichtingen. De enkelvoudige jaarrekening bestaat uit de enkelvoudige balans per 31 december 2007 en de enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2007 met de toelichting.
Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 BW, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.
Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico's van afwijkingen van materieel belang als gevolg van
fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de vennootschap. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van de vennootschap heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.
Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van TKH Group N.V. per 31 december 2007 en van het resultaat en de kasstromen over 2007 in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 BW.
Naar ons oordeel geeft de enkelvoudige jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van TKH Group N.V. per 31 december 2007 en van het resultaat over 2007 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.
Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e BW melden wij dat het verslag Raad van Bestuur, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.
Enschede, 11 maart 2008
Deloitte Accountants B.V. drs. A. J. E. Jansman RA
De Stichting Continuïteit TKH, gevestigd te Haaksbergen heeft ten doel het behartigen van de belangen van de vennootschap en alle aan de vennootschap verbonden ondernemingen, op zodanige wijze dat deze belangen zo goed mogelijk worden gewaarborgd, en dat invloeden welke de zelfstandigheid en/of de continuïteit en/of identiteit van de vennootschap en haar ondernemingen in strijd met die belangen zouden kunnen aantasten, naar maximaal vermogen worden geweerd, zomede het verrichten van al hetgeen met het vorenstaande verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn.
De Stichting continuïteit heeft in 2007 één keer vergaderd, waarbij - op uitnodiging van het bestuur van de stichting ook vertegenwoordigers van de Raad van Bestuur van de vennootschap aanwezig waren. Tijdens deze bestuursvergadering is onder meer aandacht besteed aan de Corporate Governance van TKH, de statutenwijziging van TKH, de samenstelling van het bestuur en de gang van zaken bij TKH Group N.V.
De vergadering stond tevens in het teken van de recente discussies over en de voornemens van nieuwe richtlijnen en wetsontwerpen over beschermingsconstructies. Het bestuur heeft in de vergadering opnieuw geconstateerd dat het gezien de ontwikkelingen het wenselijk is de huidige structuur te handhaven. Daarbij zijn de belangen afgewogen van zowel bescherming via certificering van aandelen als ook de optie die aan de Stichting Continuïteit is verleend tot het nemen van beschermingspreferente aandelen tot maximaal 50% van het bedrag ten tijde van de plaatsing van beschermingspreferente aandelen uitstaande overige aandelen, respectievelijk 100% van het bedrag van de ten tijde van de plaatsing van beschermingspreferente aandelen uitstaande overige aandelen indien de beperking van de royementsmogelijkheid komt te vervallen.
Conform het rooster van aftreden was mevrouw mr. S. Drion aftredend en herbenoembaar. Mevrouw Drion is voor een periode van vier jaar herbenoemd.
Het Stichtingsbestuur wordt gevormd door: jonkheer mr. S.E. Beelaerts van Blokland, voorzitter mevrouw mr. S. Drion de heer prof. Mr. H.M.N. Schonis de heer mr. P.M. Runderkamp de heer H.J. Hazewinkel RA
De Raad van Bestuur van TKH Group NV en het Bestuur van de Stichting Continuïteit TKH verklaren hiermede dat naar hun gezamenlijk oordeel de Stichting Continuïteit een van TKH Group NV onafhankelijk rechtspersoon is in de zin van artikel 5:71 lid 1 sub c Wet op het Financieel Toezicht.
Haaksbergen, 20 maart 2008
Het bestuur
Overeenkomstig de bepalingen van artikel 11 van de administratievoorwaarden voor de Aandelen van TKH d.d. 14 mei 2007, berichten wij:
De Stichting heeft tot doel het tegen toekenning van royeerbare certificaten aan toonder in eigendom ten titel van beheer verwerven en administreren van op naam luidende aandelen TKH. De Stichting dient de aan de aandelen verbonden rechten op zodanige wijze uit te oefenen dat de belangen van de vennootschap en de met haar verbonden onderneming en alle daarbij betrokkenen zo goed mogelijk worden gewaarborgd. Administrateur van de Stichting is het Hollandsch Administratiekantoor B.V. te Amsterdam.
Het bestuur van de Stichting Administratiekantoor is in het boekjaar vier maal bijeen geweest. In zijn vergadering van 16 januari 2007 is onder meer gesproken over de communicatie met certificaathouders. Ter bevordering van de communicatie heeft de Stichting in deze vergadering voorgesteld een aparte website van de Stichting Administratiekantoor in te richten. In haar vergadering van 18 september 2007 is de inhoud voor deze website besproken en akkoord bevonden. De website is sedert oktober 2007 actief en te bereiken onder het internetadres: www.stichtingadministratiekantoortkh.com.
In de vergadering van 14 maart 2007 heeft het bestuur van de stichting een toelichting gekregen van de Raad van Bestuur van de vennootschap op het jaarverslag 2006 en zijn de agendapunten van de op 24 april 2007 gehouden Algemene Vergadering van Aandeelhouders besproken, alsmede de voorlopige standpuntbepaling. Voorts is op deze vergadering nader ingegaan op de Nederlandse Corporate Governance Code en specifiek de bepalingen die de certificering raken. Wederom is de conclusie bereikt dat het onder alle omstandigheden verlenen van een stemvolmacht aan certificaathouders in strijd is met de doelomschrijving van de stichting. In dit verband is vastgesteld dat de wet - in casu artikel 2:118a BW, prevaleert boven de desbetreffende bepalingen van de Code.
In lijn met deze wettelijke bepaling zal aan een certificaathouder, die hierom verzoekt, een volmacht worden gegeven om zelfstandig en naar eigen inzicht zijn stem uit te brengen op een aandeelhoudersvergadering, maar heeft het bestuur het recht de volmacht te beperken, uit te sluiten of te herroepen in de door de wet omschreven gevallen. Op voornoemde Algemene Vergadering van Aandeelhouders was het voltallige bestuur aanwezig en heeft het ten gunste van alle agendapunten die ter stemming zijn gebracht gestemd, waaronder het agendapunt statutenwijziging TKH Group N.V. Hierin werd onder meer voorgesteld om elk aandeel – met uitzondering van de prioriteitsaandelen- met een nominale waarde van € 1,- te splitsen in vier aandelen met een nominale waarde van € 0,25.
De houders van certificaten van aandelen in het kapitaal van de vennootschap zijn in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders 2007 in de gelegenheid gesteld zelfstandig stem uit te brengen op de met de door hen gehouden certificaten corresponderende aandelen, rekening houdende met de wettelijke bepalingen. Ter vergadering was 99,0% van het geplaatst kapitaal vertegenwoordigd. 39% van de certificaathouders heeft aan de Stichting volmacht gevraagd voor het zelfstandig uitbrengen van een stem op de met de door hen gehouden certificaten corresponderende aandelen. De Stichting heeft tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders 2007 stem uitgebracht op de resterende 61% van het ter vergadering vertegenwoordigd geplaatste kapitaal.
De bezoldiging voor de onafhankelijke leden van de Stichting is in 2007 gewijzigd. De bezoldiging voor de voorzitter is verhoogd naar € 10.000,- en die van een bestuurder naar € 8.000,- per jaar. Tevens is het voorstel aangenomen om een extra honorarium toe te kennen indien van het bestuur extra inspanningen worden verwacht. Een verhoging van de bezoldiging is gewenst op basis van de toegenomen werkzaamheden. De kosten van de Stichting hebben in 2007 € 50.361, bedragen.
Ingevolge het rooster van aftreden liep de termijn van de heer F.H. Schreve in 2007 af. De heer Schreve was beschikbaar voor herbenoeming. Conform de statuten van het Administratiekantoor heeft het bestuur van de Stichting de heer Schreve voor een periode van vier jaar benoemd.
Het bestuur van de Stichting bestaat uit 3 onafhankelijke bestuursleden en wordt thans gevormd door: de heer F.H. Schreve, voorzitter de heer mr. J.W. Termijtelen, de heer prof. mr. M.W. den Boogert
De bestuursleden oefenen de hierna vermelde functies uit: De voorzitter van het bestuur, de heer F.H. Schreve (1942) is onafhankelijk bestuurslid. De heer Schreve was onder meer voormalig voorzitter van de Raad van Bestuur van Koninklijke Ten Cate N.V., voorzitter Raad van Bestuur van Heidemij/ Arcadis en van Rabobank International. De heer Schreve is voorzitter van de Raad van Commissarissen bij het beursgenoteerde fonds Fugro N.V. waar hij tevens bestuurlid is van de Stichting Fugro Preferente Aandelen evenals bestuurlid Stichting Continuïteit Fugro. Daarnaast is de heer Schreve onder meer voorzitter Raad van Toezicht van het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis te Amsterdam, voorzitter van de Stichting Preferente Aandelen H.E.S. Beheer N.V., lid van de adviesraad Universiteit Twente en voorzitter van het bestuur van het Universiteitsfonds Universiteit Twente.
De heer mr. J.W. Termijtelen (1942) is onafhankelijk bestuurslid. De heer Termijtelen, voormalig bestuurder van Banque Paribas Nederland N.V. en Nidera Handelscompagnie B.V., is onder meer commissaris bij Tramedico Holding B.V., NMKW N.V. (voorzitter) en de Franse vennootschap Sedis S.A. (voorzitter), bestuurslid van de Stichting Preferente Aandelen HITT, bestuurslid van de Stichting Continuïteit BESI en bestuurslid van de Stichting Continuïteit OctoPlus. Hij is tevens voorzitter van Stichting 'De Opkikker'.
De heer prof. mr. M.W. den Boogert (1943), is onafhankelijk bestuurslid. De heer Den Boogert is bijzonder hoogleraar Effectenrecht, Rijksuniversiteit Groningen, lid bestuur Nederlands Arbitrage Instituut, voorzitter Arbitragecommissie DSI, lid Raad van Toezicht Stichting Communicatiekanaal Aandeelhouders, lid Commissie Kapitaalmarkten Autoriteit Financiële Markten, lid Commissie Vennootschapsrecht Ministerie van Justitie, plaatsvervangend lid Fusiecommissie SER en bestuurslid van een aantal stichtingen met een beschermingsfunctie bij een beursvennootschap.
De Stichting houdt kantoor op het adres van de vennootschap.
De Raad van Bestuur van TKH Group NV en het bestuur van de Stichting Administratiekantoor van Aandelen TKH verklaren hiermede dat naar hun gezamenlijk oordeel de Stichting Administratiekantoor van Aandelen TKH een van TKH Group NV onafhankelijke rechtspersoon is in de zin van artikel 5:71 lid 1 sub d Wet op het Financieel Toezicht.
Haaksbergen, 20 maart 2008
Het bestuur
De volgende van belang zijnde rechtsreeks of indirect gehouden dochterondernemingen zijn in de consolidatie betrokken:
| Naam | Plaats | Land | Zeggen schap 1 |
Groep 4 | Solutions | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Telecom | Building | Industrial | |||||
| B.V. Twentsche Kabelfabriek | Haaksbergen | Nederland | 100% | K | |||
| bv Elspec | De Kwakel | Nederland | 100% | T | |||
| Capable B.V. | Breda | Nederland | 100% | K | |||
| Commend Nederland B.V. | Prinsenbeek | Nederland | 75% | T | |||
| EBM Techniek B.V. | Epe | Nederland | 100% | M | |||
| EKB groep B.V. | Beverwijk | Nederland | 100% | T | |||
| Electro-Draad B.V. | Ittervoort | Nederland | 100% | K | |||
| Funea Broadband Services B.V. | Oosterhout | Nederland | 100% | T | |||
| Intronics Barneveld B.V. | Barneveld | Nederland | 100% | T | |||
| Isolectra B.V. | Rotterdam | Nederland | 100% | T | |||
| Javocom B.V. | Geleen | Nederland | 100% | T | |||
| Jobarco B.V. | Benthuizen | Nederland | 100% | K | |||
| Pantaflex B.V. 2 | Bergschenhoek | Nederland | 92% | K | |||
| SecurityWorks B.V. 2 | Nijkerk | Nederland | 80% | T | |||
| Texim Europe B.V. | Haaksbergen | Nederland | 85% | T | |||
| TKH Logistics B.V. | Haaksbergen | Nederland | 100% | T | |||
| Transmea B.V. 2 | Lelystad | Nederland | 80% | T | |||
| USE System Engineering B.V. 2 | Haaksbergen | Nederland | 75% | T | |||
| VMI ART B.V. | Epe | Nederland | 100% | M | |||
| VMI Epe Holland B.V. | Epe | Nederland | 100% | M | |||
| Inec N.V. | Sint-Antonius Zoersel | België | 100% | T | |||
| Soficabel NV | Aalter | België | 88% | T | |||
| Techno Specials | Sint-Antonius Zoersel | België | 100% | K | |||
| Texim Europe BVBA | Brussel | België | 85% | T | |||
| VMC Klan A/S | Ballerup | Denemarken | 100% | T | |||
| EEB GmbH & Co. KG | Forst | Duitsland | 100% | K | |||
| EFB Elektronik GmbH | Bielefeld | Duitsland | 100% | T | |||
| Ernst & Engbring GmbH & Co. KG | Oer-Erkenschwick | Duitsland | 100% | K | |||
| HPM Kabel GmbH | Mönchengladbach | Duitsland | 100% | K | |||
| Kabel Wächter GmbH & Co. KG | Pliezhausen | Duitsland | 100% | K | |||
| New Electronic Technology GmbH | Finning | Duitsland | 84% | T | |||
| Schneider Intercom GmbH 3 | Erkrath | Duitsland | 85% | T | |||
| Schrade Elektrotechnik GmbH | Allmendingen | Duitsland | 100% | K | |||
| Schreinermacher | |||||||
| Kabelconfektionen GmbH | Kaarst-Büttgen | Duitsland | 100% | T | |||
| Texim Europe GmbH | Quickborn | Duitsland | 85% | T | |||
| TKD Logistics GmbH | Nettetal | Duitsland | 100% | K | |||
| VMI-AZ Extrusion GmbH | Runding | Duitsland | 100% | M | |||
| Witt+Arnold Spezial-Kabel | |||||||
| GmbH & Co KG | Iserlohn | Duitsland | 100% | K | |||
| Axilogic SA | Ville la Grand | Frankrijk | 100% | T | |||
| CAE Data SAS | Champlan | Frankrijk | 100% | T | |||
| CAE Distribution SAS | Champlan | Frankrijk | 100% | T | |||
| HPM Cables Sarl. | Chaon | Frankrijk | 100% | K | |||
| Naam | Plaats | Land | Zeggen schap 1 |
Groep 4 | Solutions | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Telecom | Building | Industrial | |||||
| KC Industrie Sarl | Villanova sull' Arda | Italië | 95% | K | |||
| C&C Partners Telecom Sp. z o.o | Leszno | Polen | 100% | T | |||
| TKD Polska Sp. z o.o. | Warschauw | Polen | 100% | K | |||
| TKH Kabeltechniek Polska Sp. z o.o. Leszno | Polen | 100% | T | ||||
| Intronics Espana SA | Malaga | Spanje | 100% | T | |||
| EFB Elektronik Ltd | Istanbul | Turkije | 100% | T | |||
| Intronics Sweden AB | Tierp | Zweden | 100% | T | |||
| VMC Elteknik AB | Mariefred | Zweden | 100% | T | |||
| VMI South America Ltda. | Sao Paulo | Brazilië | 100% | M | |||
| Isolectra Malaysia Sdn Bhd | Shah Alam | Maleisië | 100% | T | |||
| Advanced Network Services | |||||||
| Hong Kong Ltd. | Hong Kong | PR China | 100% | T | |||
| Twentsche (Nanjing) Fibre | |||||||
| Optics Co. Ltd. | Nanjing | PR China | 100% | K | |||
| VMI (Yantai) Machinery Co. Ltd. | Yantai | PR China | 100% | M | |||
| VMI Ltd. | Yantai | PR China | 100% | M | |||
| Zhangjiagang Twentsche Cable | |||||||
| Co. Ltd. | Zhangjiagang | PR China | 100% | K | |||
| Isolectra Far East Pte Ltd. | Singapore | Singapore | 100% | T | |||
| Kaweflex Wire and Cable Inc. | Cincinnati | USA | 100% | K | |||
| NET USA Inc. | Highland | USA | 77% | T | |||
| VMI Americas Inc. | Stow | USA | 100% | M | |||
| CDC FZCO | Dubai | Ver Arab | |||||
| Emiraten | 53% | T |
1 Economisch eigendom is gelijk aan de zeggenschap, tenzij anders vermeld.
2 Economisch eigendom is 100%.
3 Economisch eigendom is 95%.
4 Technische Handelsgroep ( T ), Kabelgroep ( K ) of Machinegroep ( M ).
De Centrale Ondernemingsraad van TKH Group NV bestaat
uit de volgende leden: De heer G. Töpfer (VMI), voorzitter De heer G. Roolvink (TKF), secretaris De heer A.W. Broekman (VMI) De heer N. Demmendaal (Isolectra) De heer H. Hennen (Eldra) De heer A. Kruithof (EBM) De heer L. Scholten (TKF) De heer R. Ooijevaar (EKB)
De omzet bedroeg in 2006 € 685,5 miljoen, een verbetering van 25,1% ten opzichte van 2005. De acquisities in 2006 hebben mede bijgedragen aan de omzetstijging. Autonoom bedroeg de groei 17,4%. Grondstofprijsstijgingen hadden een positief effect op de groei van ongeveer 6%. Het bedrijfsresultaat nam toe met € 14,0 miljoen tot € 53,6 miljoen, een stijging van 35,4%. De nettowinst over 2006 steeg met 35,5% naar € 35,4 miljoen.
8 maart 2007
De omzet in het eerste kwartaal steeg met 31,3%. De autonome groei bedroeg 25,3%. In alle drie de groepen was sprake van een groei van de omzet. Het bedrijfsresultaat steeg in het eerste kwartaal met 36,1% naar € 12,7 miljoen. De nettowinst steeg met 32,9% naar € 8,1 miljoen. De belastingdruk nam licht toe naar 31,1%, voornamelijk als gevolg van het toegenomen aandeel winst in Duitsland, waar een hogere belastingdruk van toepassing is.
2 mei 2007
De Algemene Vergadering van Aandeelhouders heeft het dividend over het boekjaar 2006 vastgesteld op € 2,10 per (certificaat van) gewoon aandeel van nominaal € 1,-. Het dividend kan, naar keuze van de aandeel- resp. certificaathouders, geheel in contanten worden uitgekeerd dan wel in (certificaten van) aandelen. Tevens heeft de Algemene Vergadering van Aandeelhouders ingestemd met de statutenwijziging tot splitsing van de (certificaten van) aandelen, van 1 (certificaat van) aandeel met een nominale waarde van € 1,- in 4 (certificaten van) aandelen met een nominale waarde van € 0,25. De splitsing zal geëffectueerd worden per 14 mei 2007.
24 april 2007
TKH maakt bekend dat zij overeenstemming heeft bereikt over uitbreiding van haar minderheidsbelang van 30% in New Electronic Technology (NET) GmbH te Duitsland naar een meerderheidsbelang van 84%. NET levert hoogwaardige camerasystemen voor oplossingen in de industriële, medische en researchsector en is in de segmenten waarin zij opereert marktleider in Duitsland. NET realiseert met 28 medewerkers (FTE) een omzet van circa € 17 miljoen op jaarbasis.
6 juli 2007
TKH maakt bekend dat onderhandelingen een dusdanig stadium hebben bereikt, dat de verwachting gewettigd is dat TKH 100% van de aandelen in CAE Groupe, gevestigd in Frankrijk, overneemt. CAE Groupe is actief met ICT- en elektrotechnische oplossingen in de TKH-segmenten Building en Industrial solutions. Ruim 70% van de omzet wordt gerealiseerd met kabeloplossingen. De onderneming behaalde in 2006 een omzet van € 122,1 miljoen met een genormaliseerd operationeel resultaat (EBIT) van € 12 miljoen. Het aantal medewerkers bedraagt 300.
Voorts maakt TKH bekend dat de nettowinst over geheel 2007, inclusief de bijdrage van CAE Groupe, na acquisitie, naar verwachting met 15 tot 20% zal stijgen ten opzichte van 2006. Het nettoresultaat van TKH over het eerste halfjaar van 2007 zal naar verwachting stijgen met ongeveer 10% ten opzichte van dezelfde periode in 2006.
20 juli 2007
In aansluiting op haar persbericht van 20 juli 2007, maakt TKH bekend dat definitieve overeenstemming is bereikt over de overname van 100% van de aandelen van CAE Groupe, gevestigd in Frankrijk. Ten behoeve van de overname geeft TKH 400.000 (1,14%) nieuwe (certificaten van) aandelen uit die tegen inbreng van aandelen CAE Groupe geplaatst zullen worden bij het management en de overige voormalige aandeelhouders van CAE Groupe.
30 juli 2007
De omzet is in het eerste halfjaar 2007 met € 66,1 miljoen gestegen naar € 384,8 miljoen. De autonome groei bedroeg 16,1%, terwijl de groei door de acquisities die in het tweede halfjaar 2006 en eerste halfjaar 2007 werden gerealiseerd 4,6% bedroeg. Het bedrijfsresultaat steeg in de eerste helft van 2007 met 10,0% naar € 25,7 miljoen. De nettowinst over het eerste halfjaar 2007 steeg naar € 17,4 miljoen, een stijging van 13,6% ten opzichte van de vergelijkbare periode 2006 (H1 2006: € 15,3 miljoen).
31 augustus 2007
TKH maakt bekend dat zij overeenstemming heeft bereikt over de overname van 92% van de aandelen van Pantaflex B.V. te Bergschenhoek. Pantaflex is een value added reseller (VAR) en is importeur en leverancier van elektrotechnische componenten, met name op het gebied van kabel, kabelbescherming en kabelconnectie. Pantaflex realiseert met 7 medewerkers (FTE) een omzet van circa € 6 miljoen op jaarbasis.
20 november 2007
De omzet van TKH in het derde kwartaal 2007 steeg met 23,7% naar € 208,9 miljoen. De autonome omzetgroei bedroeg 10,1%. Het bedrijfsresultaat (EBIT) steeg in het derde kwartaal met 24,4% naar € 14,8 miljoen. De nettowinst nam in het derde kwartaal toe met 22,2% naar € 8,8 miljoen. De omzet in de eerste negen maanden 2007 nam toe met 21,8% naar € 593,7 miljoen. De autonome omzetstijging bedroeg 14,0%. Het bedrijfsresultaat over de eerste negen maanden steeg met 14,9% naar € 40,6 miljoen, terwijl de nettowinst over de eerste negen maanden met 17,0% steeg naar € 26,2 miljoen.
21 november 2007
TKH maakt bekend dat zij een 49%-belang in Observision gevestigd te Heteren (Nederland) en een 100%-belang in Klan Security System (KLAN) gevestigd te Herlev (Denemarken) heeft overgenomen. Observision ontwikkelt nieuwe generatie geïntegreerde beveiligingsoplossingen, op basis van zelfontwikkelde video- en audiotechnologie voor automatische detectie. Observision heeft vestigingen in Nederland en de Verenigde Staten en realiseert een omzet van € 2 miljoen op jaarbasis. KLAN levert hoogwaardige CCTV- en access controloplossingen in het beveiligingssegment en heeft een omzet van € 2 miljoen op jaarbasis. Met deze acquisities maakt TKH een belangrijke stap in de versterking van haar positie in beveiligingsoplossingen.
29 november 2007
TKH maakt bekend dat zij een 80%-belang in SecurityWorks heeft overgenomen. SecurityWorks, gevestigd in Nijkerk, ontwikkelt en levert als system integrator, complete, op maat gemaakte en geïntegreerde beveiligingsoplossingen in de marktsegmenten retail en industrie. SecurityWorks heeft een omzet van € 2 miljoen op jaarbasis.
20 december 2007
in miljoenen euro's
| IFRS | Dutch GAAP | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2007 | 2006 | 2005 | 2004 | 2003 | 2002 | 2001 | 2000 | 1999 | 1998 | |
| Geconsolideerde winst | ||||||||||
| en verliesrekening | ||||||||||
| Netto-omzet | 818 | 654 | 546 | 417 | 378 | 387 | 588 | 585 | 489 | 455 |
| Wijziging van de voorraad gereed | ||||||||||
| product en onderhanden werk | 20 | 31 | 2 | 43 | 6 | 3 | -2 | 1 | 35 | 14 |
| Totaal van de | ||||||||||
| bedrijfsopbrengsten | 838 | 685 | 548 | 460 | 384 | 390 | 586 | 586 | 524 | 469 |
| Kosten grond-, hulpstoffen, | ||||||||||
| handels- producten | ||||||||||
| en uitbesteed werk | 528 | 421 | 320 | 265 | 214 | 229 | 362 | 347 | 308 | 277 |
| Personeelskosten | 158 | 136 | 120 | 104 | 90 | 98 | 118 | 122 | 108 | 95 |
| Afschrijvingen | 15 | 10 | 12 | 13 | 14 | 19 | 20 | 18 | 14 | 15 |
| Overige bedrijfskosten | 74 | 64 | 56 | 45 | 42 | 43 | 52 | 48 | 47 | 42 |
| Totaal bedrijfslasten | 775 | 631 | 508 | 427 | 360 | 389 | 552 | 535 | 477 | 429 |
| Bedrijfsresultaat | 63 | 54 | 40 | 33 | 24 | 1 | 34 | 51 | 47 | 40 |
| Financiële baten en lasten | -5 | -4 | -3 | -3 | -4 | -5 | -7 | -5 | -2 | -1 |
| Resultaat uit gewone bedrijfs | ||||||||||
| uitoefening voor belastingen | 58 | 50 | 37 | 30 | 20 | -4 | 27 | 46 | 45 | 39 |
| Belastingen | 13 | 15 | 3 | 10 | 8 | 3 | 8 | 15 | 15 | 13 |
| Resultaat uit gewone bedrijfs | ||||||||||
| uitoefening na belasting | 45 | 35 | 34 | 20 | 12 | -7 | 19 | 31 | 30 | 26 |
| Buitengewoon resultaat | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | -48 | -9 | 0 | 0 | 0 |
| Nettoresultaat | 45 | 35 | 34 | 20 | 12 | -55 | 10 | 31 | 30 | 26 |
| Minderheidsbelang derden | 0 | 0 | -1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Toerekenbaar aan | ||||||||||
| aandeelhouders | 45 | 35 | 33 | 20 | 12 | -55 | 10 | 31 | 30 | 26 |
| Kengetallen | ||||||||||
| Bedrijfsresultaat in % | ||||||||||
| van het totaal van de | ||||||||||
| bedrijfsopbrengsten (ROS) | 7,6 | 7,8 | 7,2 | 7,2 | 6,2 | 0,3 | 5,8 | 8,6 | 8,9 | 8,6 |
| Rentabiliteit in % van het | ||||||||||
| eigen vermogen (ROE) 1 | 17,0 | 16,0 | 13,9 | 12,3 | 8,0 | -3,9 | 9,5 | 17,1 | 17,6 | 15,9 |
| Bedrijfsresultaat in % van | ||||||||||
| het gem. geïnvesteerd | ||||||||||
| vermogen (ROCE) | 15,5 | 17,1 | 14,3 | 13,4 | 10,4 | 0,4 | 10,1 | 17,1 | 18,2 | 18,8 |
| Nettoresultaat in % van | ||||||||||
| het totaal van de | ||||||||||
| bedrijfsopbrengsten 1 | 5,4 | 5,2 | 4,8 | 4,3 | 3,1 | -1,7 | 3,2 | 5,2 | 5,7 | 5,6 |
1 voor bijzondere baten of lasten
| IFRS | Dutch GAAP | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2007 | 2006 | 2005 | 2004 | 2003 | 2002 | 2001 | 2000 | 1999 | 1998 | |
| Geconsolideerde | ||||||||||
| balans | ||||||||||
| Immateriële vaste activa | 147 | 45 | 24 | 24 | 3 | 6 | 5 | 0 | 0 | 0 |
| Materiële vaste activa | 146 | 127 | 125 | 123 | 119 | 126 | 197 | 174 | 133 | 110 |
| Financiële vaste activa | 8 | 7 | 18 | 16 | 0 | 1 | 1 | 1 | 1 | 9 |
| Totaal vaste activa | 301 | 179 | 167 | 163 | 122 | 133 | 203 | 175 | 134 | 119 |
| Voorraden | 145 | 120 | 104 | 85 | 71 | 87 | 124 | 117 | 108 | 75 |
| Vorderingen | 203 | 156 | 119 | 92 | 80 | 95 | 109 | 134 | 110 | 84 |
| Effecten en liquide middelen | 10 | 10 | 6 | 7 | 8 | 7 | 8 | 4 | 15 | 24 |
| Totaal vlottende activa | 358 | 286 | 229 | 184 | 159 | 189 | 241 | 255 | 233 | 183 |
| Totaal activa | 659 | 465 | 396 | 347 | 281 | 322 | 444 | 430 | 367 | 302 |
| Eigen vermogen | 265 | 221 | 187 | 160 | 156 | 143 | 204 | 187 | 174 | 165 |
| Minderheidsbelang derden | 1 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 2 |
| Groepsvermogen | 266 | 222 | 187 | 160 | 156 | 143 | 204 | 187 | 175 | 167 |
| Voorzieningen | 65 | 37 | 46 | 41 | 19 | 22 | 22 | 10 | 19 | 14 |
| Langlopende schulden | 86 | 26 | 26 | 26 | 27 | 74 | 70 | 42 | 32 | 12 |
| Kredietinstellingen | 88 | 53 | 29 | 37 | 19 | 0 | 62 | 74 | 55 | 40 |
| Overige kortlopende schulden | 154 | 127 | 108 | 83 | 60 | 83 | 86 | 117 | 86 | 69 |
| Totaal passiva | 659 | 465 | 396 | 347 | 281 | 322 | 444 | 430 | 367 | 302 |
| Overige gegevens | ||||||||||
| Solvabiliteit (in%) | 40 | 48 | 47 | 46 | 56 | 44 | 46 | 43 | 47 | 55 |
| Investeringen materiële | ||||||||||
| vaste activa | 29 | 18 | 12 | 11 | 11 | 22 | 26 | 59 | 40 | 30 |
| Afschrijvingen op materiële | ||||||||||
| vaste activa | 13 | 12 | 12 | 13 | 14 | 20 | 21 | 21 | 15 | 16 |
| Kasstroom uit bedrijfsoperaties | 55 | 40 | 21 | 24 | 48 | 55 | 49 | 62 | 26 | 33 |
| Aantal bij derden uitstaande | ||||||||||
| aandelen ultimo boekjaar | ||||||||||
| (x 1.000 ) | 34.638 | 33.715 | 32.732 | 32.364 | 32.276 | 32.276 | 32.448 | 31.808 | 31.376 | 31.156 |
| Nettoresultaat per aandeel | ||||||||||
| van 0,25 | 1,31 | 1,06 | 0,80 | 0,61 | 0,37 | -0,21 | 0,58 | 0,97 | 0,95 | 0,85 |
| Dividend per aandeel | 0,66 | 0,53 | 0,41 | 0,31 | 0,25 | 0,08 | 0,23 | 0,34 | 0,31 | 0,28 |
| Hoogste koers in het verslagjaar | 23,41 | 16,48 | 10,36 | 7,85 | 4,86 | 5,38 | 9,61 | 12,13 | 8,88 | 11,69 |
| Laagste koers in het verslagjaar | 13,62 | 9,28 | 7,43 | 4,28 | 1,27 | 1,50 | 4,25 | 8,00 | 5,50 | 6,04 |
| Slotkoers | 14,96 | 16,03 | 9,30 | 7,50 | 4,48 | 2,40 | 4,65 | 8,75 | 8,73 | 6,62 |
1 Kerngetallen zijn berekend op basis van bij derden uitstaande gewone aandelen, hierbij is rekening gehouden met de splitsing van de aandelen op 14 mei 2007.
EKB Groep B.V.
ing. M.N.A. van Leuven MBA Wijkermeerweg 29-31 1948 NT Beverwijk T 0251 26 19 20 www.ekbgroep.nl
ir. D.W.S. Gigengack Bedrijvenweg 14 1424 PX De Kwakel T 0297 33 03 00 www.elspec.nl
Funea Broadband Services B.V. R. Knetsch Gouden Rijderstraat 1 4903 RD Oosterhout T 0162 475 800 www.funea.com
Security Cluster R. Innemee
■ Observision BV M. Bloemendaal M.Sc. MBA PvM Gelderland Groen 14 6666 LP Heteren T 026 8800000 www.observision.com
■ Security Works B.V. B. Hendriks R. Assies Melkrijder 15d 3861 SG Nijkerk T 033 2530425 www.securtityworks.nl
■ Transmea B.V. R. van Bemmel B. Reede MBA De Schans 19-21a 8231 KA Lelystad T 0320 230 005 www.nitek.nl
■ USE System engineering BV J.H.M. van der Kuil
Industriestraat 77 7482 AJ Haaksbergen T 053 574 14 56 www.usetechnology.nl
J. Bressers De Lind 3 4841 KC Prinsenbeek www.commend.nl
1 Onderdeel van Security Cluster
Isolectra B.V. D. Olivier MBA H.J. de Gelder Rivium Boulevard 101 2909 LK Capelle a/d IJssel T 010 28 55 285 www.isolectra.nl
■ Intronics Barneveld B.V. M. Swolfs Koolhovenstraat 1E 3772 MT Barneveld T 0342 40 70 40 www.intronics.nl
■ Javocom B.V. J.A.M. Vonk Middelweg 27 6191 NC Beek T 046 474 65 56 www.javocom.nl
Tevens vestigingen: ■ Inec NV, België ■ Intronics Espana SA, Spanje ■ Intronics Sweden AB,
Zweden
A. Koens E.J.J. Reijerink W.J. van Wijck Elektrostraat 17 7483 PG Haaksbergen T 053 57 33 333 www.texim-europe.com
Tevens vestigingen: ■ Texim Europe GmbH Duitsland
■ Texim Europe BVBA België
TKH Logistics B.V.
F. Teesselink Elektrostraat 17 7480 AD Haaksbergen T 053 8505000 www.tkhlogistics.nl
B.V. Twentsche Kabelfabriek A.J.M. van Schie Spinnerstraat 15 7481 KJ Haaksbergen T 053 57 32 255 www.tkf.nl
Electro-Draad BV F.H.C. van der Sanden Branskamp 7 6014 CB Ittervoort T 0475 56 67 67 www.eldra.nl
Benelux Connectivity Solutions Cluster M.W.C. van Tilburg
■ Soficabel Brugstraat 194 A B 9880 Aalter, België T +32 (0) 9 325 82 12 www.soficabel.be
■ Jobarco B.V. H.P. van der Meer Verbreepark 15 2731 BR Benthuizen T 079 331 93 13 E [email protected] www.jobarco.com
■ Pantaflex B.V. A.H.M. Ruigrok Weg en Bosch 86 2661GX Bergschenhoek T 010 52 49 249 www.pantaflex.nl
EBM Techniek B.V. ir. J.J. Spanjer (a.i.) Gelriaweg 16 8161 RK Epe T 0578 679 800 www.ebmtechniek.nl
VMI Epe Holland B.V. ir. J.J. Spanjer G.W. Borghuis G.C.G. Roncken MBA Gelriaweg 16 8161 RK Epe T 0578 67 91 11
www.vmi-group.com
CAE Groupe O. Frias P. Vincent 21 Rue de Chemin Blanc 91160 Champlan Frankrijk T + 33 169 79 14 14 www.cae-groupe.fr
■ KC Industrie G. Amadei Via Dante Alighieri 21 Qua 29010 Villanovo sullárda (PC) Italië T + 39 52 383 70 10
www.kcindustrie.it
■ Axilogic P. Platini 8 Rue des Biches 74100 Ville le Grand Frankrijk T + 33 450 92 82 24 I www.axilogic.fr
C&C Partners Telecom Sp. Z.o.o. M. Niemczyk ul 17 Stycznia 119-121 64-100 Leszno, Polen T +48 65 525 55 28 www.ccpartners.pl
EFB-Elektronik GmbH H. Schreitter V. Meyer Striegauerstrasse 1 33719 Bielefeld Duitsland T + 49 521 40 418 10 www.efb-elektronik.de
Schneider Intercom GmbH 1 H. Kurz H. Weber Zentrale Düsseldorf Heinrich Hertzstr. 40 40699 Erkrath Duitsland T +49 211 882 85 130 www.schneider-intercom.de
TKH Scandinavian F. Grivans
■ VMC elteknik AB F. Grivans S. Christensen Ekhovs Herrgård S-64721 Mariefred Zweden T +46 159 35 0010 www.vmc.se
■ VMC KLAN a/s J.R. Hansen Industriparken 16 2750 Ballerup Denemarken T +45 44 342 350 www.vmcklan.dk
NET GmbH 1 J.P Heinrichs Lerchenberg 7 D-86923 Finning Duitsland T+49 (0) 88 06 923 49 www.net-gmbh.com
Ernst & Engbring GmbH & Co,KG L. Klick Industriestrasse 9 45739 Oer-Erkenschwick Duitsland T+ 49 2368 6901 43 www.eue-kabel.de
TKH Kabeltechniek Polska Sp. z.o.o. B. Babiak ul. 17 Stycznia 121 64-100 Leszno Polen T +48 65 525 5528
M. Schrade H. Schrade Carl-Benz-Strasse 1 89604 Allmendingen Duitsland T +49 7391 70 74 0 www.schrade-kabel.de
L. Klick N. Heinemann An der Kleinbahn 16 41334 Nettetal Duitsland T + 49 2157 89 79 80 www.tkd-gruppe.de
Zollhausstrasse 6 58640 Iserlohn Duitsland T +49 2371 43 50
■ Kabel Wächter GmbH & Co. KG J. Neumann Karl-Benz-Strasse 20 72124 Pliezhausen Duitsland T +49 71 27 81 04 01
Tevens vestigingen in: ■ Kaweflex Wire and Cable Inc., USA ■ HPM Cables Sarl, Frankrijk
Duitsland T +49 9971 761 39 0 www.vmi-az.com
Zhangjiagang Twentsche Cable co. Ltd. M. Chen
Sanxing Economic and Technology Development Zone Sanxing Town West Zhangjiagang 215624 Jiangsu Province, P.R. China T +86 512 585 36 315 www.cablemaker.net
Xia Li Nanjing New & High Technology Industrie Development Zone Pukou Nanjing 210061 Jiangsu Province, P.R. China T +86 25 5884 48 88 www.tfo.com.cn
Internal 41, No. 50 Beijing Zhong Road Yantai ETDZ Shandong 264006 P.R. China T +86 (0) 535 694 89 70
VMI Yantai Ltd. C. Sun
886 Yongfu Yuan Road Fushan High & New Tech Industrial Park Fushan District 265500 Yantai Shandong P.R. China T +86 535 63 001 339
VMI Americas Inc. A. Dalstra 4485 Allen Road Stow, Ohio 44224 USA
T +1 330 929 68 00 ■ VMI-AZ Inc.
VMI South America Ltda Rua Eng. Albert Leimer Nr. 237 07140 Guarulhos-São Paulo Brazilië
■ Isolectra Far East Pte.Ltd 60 Alexandra Terrace #02-10 The Comtech (Lobby B) Singapore 118502 T +65 6 27 22 371 www.isolectra.com.sg
No. 18 Jalan Astaka U8/83 Bukit Jelutong Seksyen U8 40150 Shah Alam Selangor Darul Ehsan Maleisië T +60 378 46 99 88 www.isolectra.com.my
Aansluitnet kabelinfrastructuur tussen de telefooncentrale en de abonnee.
ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line) een modem technologie waarbij gebruik wordt gemaakt van de infrastructuur van het standaard telefoonnetwerk die een gewone analoge of ISDN-telefoonlijn omvormt tot een hoge snelheid digitale lijn voor ultra-snelle internet toegang en waarbij de analoge en ISDN-lijn beschikbaar blijft.
Bandenbouwsystemen systemen ten behoeve van de productie van auto- en vrachtwagenbanden.
Bandbreedte overdrachtscapaciteit van een medium uitgedrukt in het aantal bits per Seconde. De beschikbare transmissiecapaciteit is voor koper maximaal 1 gigabit per seconde en voor glasvezel maximaal 600 gigabit per seconde.
Besturingssystemen systemen voor het sturen, regelen en beheersen van industriële processen, waarvan de intelligentie van het systeem bestaat uit computers, PLC's (Programmable Logical Controllers) of CNC's (Computerised Nummerical Controllers).
Breedbandaansluiting een verzamelnaam voor een verbinding met een hoge transportcapaciteit. Technisch kan een dergelijke verbinding worden opgebouwd m.b.v. een coaxmodem, een adsl-modem of met behulp van een Fiber To the Home-aansluiting. Deze laatste oplossing biedt op dit moment de snelste (internet)verbinding met een transportsnelheid van minimaal 10 megabits per seconde symmetrisch is het vele malen sneller dan verbindingen met ADSL- en COAX-modems.
Building Solutions bestaan uit oplossingen op het gebied van efficiënte elektrotechniek tot aan ICT-systemen voor de zorgsector.
Datacommunicatie communicatie van digitale informatie tussen computers.
Domotica binnenshuis automatisering voor bijvoorbeeld licht, telefoon, televisie (set-top-box) en beveiliging.
DSL-techniek (Digital Subscriber Line) een breedbandtechnologie die gebruik maakt van bestaande koperdraden waarover telefoonverkeer plaatsvindt. Door het plaatsen van een modem bij de eindgebruiker en deze te verbinden met de dichtstbijzijnde wijkcentrale, wordt de bestaande telefoonlijn opgewaardeerd naar een zogeheten breedbandverbinding.
Elektronisch het gedeelte van de techniek dat zich bezighoudt met besturingstechnologie en automatisering.
Elektrotechniek het gedeelte van de techniek dat zich bezighoudt met energie-distributie en -voorziening.
Energiedistributiekabel kabel voor energieoverdracht.
ERP-systeem (Enterprise Resource Planning) een ERPsysteem ondersteunt alle bedrijfsprocessen in een organisatie waarbij tussen alle afdelingen gegevens worden uitgewisseld.
Fibre-To-The-Home het laatste stuk van het netwerk naar de gebruiker wordt voorzien van glasvezelkabel.
Glasvezelkabel kabel met een of meer gecoate geleiders van zeer zuiver glas voor de overdracht van signalen op een draadgolf van licht; toegepast in de data- en telecommunicatie.
Glasvezelproductie glasvezel wordt geproduceerd in een 25 meter hoge trektoren onder geconditioneerde ultrazuivere omstandigheden.
GSM (Global System for Mobile telecommunication) wereldstandaard voor mobiele telefonie.
ICT (Informatie- en Communicatietechnologie) er vindt momenteel een snel voortschrijdende integratie plaats tussen de informatietechnologie (ofwel de computer) en de data- en telecommunicatie.
Indoor telecom telecommunicatiefaciliteiten binnenshuis.
Industrial Solutions bestaan uit geavanceerde oplossingen voor productieautomatisering, auto- en truckbandenbouwsystemen evenals industriële toepassingen op het gebied van speciaalkabel en kabeltoebehoren.
Installatiekabel kabel voor installaties voor stroomvoorziening met een spanning van maximaal 1.000 volt.
IP-TV TV over internet. Techniek om gecomprimeerde streaming-video via internet te transporteren. Deze technologie zal de komende jaren worden geïntroduceerd in de Triple Play-strategie van netwerkoperators.
Kabeltoebehoren producten met een rechtstreekse relatie tot kabel en het installeren van kabel. Zoals bevestigingsmaterialen, coderings- en markeringssystemen en gereedschap.
Manufacturing Enterprise Systems (MES) besturings- en informatiesystemen, die de verschillende functies binnen een productieomgeving verbinden. Mes vervangt de papierstroom en maakt alle gegevens over product, proces en kwaliteit direct beschikbaar.
Mobiel telecomverkeer mobiele communicatie (van spraak en data) via een vast netwerk van onderling met elkaar verbonden zend- en ontvangstinstallaties.
Modem een apparaat voor modulatie/demodulatie. Dit is een kaart in, of een kastje bij uw computer waarmee u een verbinding tussen uw computer en een gewone telefoonlijn kunt maken. Op deze manier kunt u vanaf uw computer verbinding maken met het internet of een netwerk.
Outdoor telecom telecommunicatiefaciliteiten buitenshuis.
Passieve en actieve componenten in de tele- en datacommunicatie wordt een onderscheid gemaakt tussen componenten die al dan niet een elektrische voeding nodig hebben.
Producthandlingsystemen geautomatiseerde flexibele verpakkingsmachines.
Run-flat-tires een band waarmee, bij het lek gaan ervan, nog circa 100 km gereden kan worden (geen reservewiel meer nodig).
Speciaalkabel kabel voor specifieke toepassingen of voor de klant op maat gemaakt. Dergelijke kabels zijn vaak hoogflexibel, chemisch bestendig of combineren verschillende soorten glasvezels met koperen aders.
Systeemconcepten TKH specialiseert zich in toenemende mate op het integreren van losse componenten tot totale systemen. Dergelijke systemen bieden de klant een grote toegevoegde waarde en bedrijfszekerheid.
Telecommunicatienetwerk netwerken voor het transport van spraak en digitale informatie tussen computers.
Telecommunicatie-infrastructuur het geheel van kabels, stekkers, kasten, enzovoort dat nodig is voor het verbinden van telefoon-, internet-, gsm-centrales.
Telecom Solutions bestaan uit oplossingen vanaf basisinfrastructuur tot aan home networking-toepassingen, voor zowel de outdoor telecom als indoor telecom (ICT)-markten. Time-shifted TV een functie in ip-TV concepten, waarbij de gebruiker zelf programma's uit het verleden kan oproepen welke opgeslagen zijn in centrale geheugens bij de operator. 'De video-recorder op afstand'.
Totaaloplossing door op te treden als one-stop shopping leverancier voor projecten leveren de werkmaatschappijen van TKH een compleet pakket aan producten, inclusief advies, projectmanagement, Installatie, scholing en onderhoud.
Transmissiecapaciteit het aantal informatie-eenheden dat door een ader of een vezel kan worden verzonden.
Triple Play de naam voor de strategie van telecommunicatieoperators om video-, internet- en telefoniediensten over hetzelfde (IP-) netwerk te leveren.
Value added reselling distributieactiviteit waarbij er gebruik gemaakt wordt van waarde toevoeging als onderscheidend vermogen.
Vaste net de totale infrastructuur van kabels die een operator (aanbieder van telecomdiensten) heeft gebouwd.
VDSL (Very high bitrate Digital Subscriber Line) geeft nog hogere doorvoersnelheden dan ADSL. Het theoretische maximum bij ADSL van de telefooncentrale naar de gebruiker is 8 megabit per seconde (Mbps). Bij VDSL daarentegen kan in de praktijk liefst 30 tot 40 Mbps worden gehaald. Dat is ongeveer duizend keer meer dan bij een inbelverbinding over een gewone telefoonlijn.
VODSL (Voice over DSL) de techniek om telefoongesprekken te kunnen voeren over een breedband DSL-aansluiting, een variant voor VOIP.
VOIP (Voice over IP) VOIP maakt gebruik van het IP-protocol om voice-packets te transporteren over een IP-netwerk.
Wifi (Wireless Fidelity) standaard voor draadloze datacommunicatie met relatief grote bandbreedte en bereik. Wordt toegepast in kantoor en huis.
3G (Derde Generatie) generatie van standaarden en technologie van mobiele telefoons. 3G technologieën geven mobiele gebruikers een breder bereik van diensten met geavanceerde mogelijkheden, en aan een grotere netwerksnelheid. Deze diensten bevatten o.m. VoIP, videoconferentie en breedband internettoegang, in een mobiele omgeving.
Vormgeving Studio Roozen, Amsterdam
F otografi E Hollandse Hoogte, Amsterdam
D rukwerk Drukkerij Tesink, Zutphen
Het binnenwerk van dit verslag is gedrukt op FSCgecertificeerd papier Artic Volume en Munken Polar.
Building tools?
Free accounts include 100 API calls/year for testing.
Have a question? We'll get back to you promptly.